Zastosowanie programu Gemcom Surpac do projektowania ... · żelaza i aluminium . 27.03.2012 ....

Preview:

Citation preview

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Dr inż. Pawel Kawalec Senior Mining Engineer Holcim Group Support Ltd Holderbank, Szwajcaria

ORGANIZACJA TECHNOLOGII WYDOBYCIA ZŁÓŻ SUROWCÓW WĘGLANOWYCH DLA PRZEMYSŁU CEMENTOWEGO NA PRZYKŁADZIE GRUPY HOLCIM

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim 27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

2

Holcim

• Firma powstała w 1912 roku w Szwajcarii.

• Obecnie jeden z czołowych producentów cementu, kruszyw i betonu na świecie.

• Holcim zatrudnia ponad 80’000 ludzi w 70 krajach

• Cement produkowany jest przez ponad 130 cementowni, w tym St. Geneviewe – cementownie wyposażona w piec o największej na świecie wydajności 12’000 ton klinkieru na dzień.

Pierwsza cementownia, Holderbank, Szwajcaria

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim 27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

3

Holcim World

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim 27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

4

Holcim Group Support Ltd

• Holcim Group Support Ltd jest firmą konsultingowa pracująca tylko i wyłącznie dla zakładów grupy Holcim.

• HGRS zatrudnia przeszło 600 inżynierów z różnych branż zapewniając kompleksowe zaplecze techniczne dla grupy.

• Siedziba firmy znajduje się w północnej Szwajcarii, w malej miejscowości Holderbank, gdzie powstała pierwsza cementownia należąca do firmy.

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim 27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

5

Cement Manufacturing Service – Material Technology

• CMS-MT zajmuje się zagadnieniami związanymi z pozyskiwaniem surowców do produkcji cementu ze szczególnym uwzględnienie ich jakości.

• Problem wydobycia surowców zyskuje obecnie na znaczeniu, ze względu na utrudniony dostęp do złóż oraz rosnące wymogi środowiskowe.

• Reserves evaluation and quarry planning group, zajmuje się szacowaniem zasobów, planowaniem produkcji oraz projektowaniem kamieniołomów przemysłu cementowego.

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

6

Produkcja cementu w dużym skrócie

CMS-MT/RQP, KPA 27.03.2012

Składniki

Odpowiednie proporcje

Obróbka mechaniczna

Obróbka termiczna

=

+

+

+ Homogenizacja

+

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

7

Produkcja cementu - Składniki

• Głównym surowce do produkcji cementu jest wapien, margiel i skały ilaste.

• Wapien o zawartości CaO > 53% to surowiec wysoki

• Wapien o zawartości 44% < CaO < 53% to surowiec niski lub średni

• W celu uzyskania właściwej kompozycji chemicznej mieszanki surowcowej, dodatkowymi komponentami używanymi do jej produkcji mogą być: glina, margiel, iły, piaski i inne surowce zawierające żelazo, aluminium i krzem.

CMS-MT/RQP, KPA 27.03.2012

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Rodzaje surowców mineralnych używanych do produkcji cementu

Produkcja klinkieru:

• Składniki główne: wapien, margiel, skały ilaste

• Korekcja składu chemicznego: piasek kwarcowy, ruda żelaza i aluminium

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

9

Produkcja cementu – Odpowiednie proporcje

CMS-MT/RQP, KPA 27.03.2012

SR = 𝑆𝑆𝑆2𝐹𝐹2𝑆3+𝐴𝐴2𝑆3

Moduł krzemianowy

Stosowane są także dwa inne moduły: hydrauliczny i glinowy

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

10

Obrobka, mechaniczna i homogenizacja

• Obróbka mechaniczna polega głownie na kruszeniu urobku w kruszarkach stożkowych lub udarowych.

• W przypadku surowców plastycznych lub w warunkach wilgotnych stosowane są również kruszarki walcowe (MMD).

• Homogenizacja polega na mieszaniu urobku w celu zapewnienia stałej jakości wsadu piecowego.

CMS-MT/RQP, KPA 27.03.2012

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

11

Produkcja cementu – metoda sucha

CMS-MT/RQP, KPA 27.03.2012

Wydobycie surowców mineralnych

Kruszenie i transport

Uśrednia- nie i dalsza obróbka mechani- czna

Obróbka cieplna, (wymienniki ciepła, piec, chłodzenie)

Mielenie klinkieru, magazynowanie cementu

Załadunek www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

12

Obrobka cieplna - Mineraly tworzace klinkier

• Pod wpływem wysokiej temperatury (sięgającej 1600ºC) w mieszance surowcowej zachodzą przemiany w wyniku których powstaja nowe minerały: alit Ca3SiO5 (3CaO•SiO2 – C3S) belit Ca4SiO4 (2CaO•SiO2 – C2S), celit Ca3Al2O6 (3CaO۰Al2O3 – C3A)

CMS-MT/RQP, KPA 27.03.2012

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Surowce mineralne do produkcji cementu

Dodatki do cementu

• Gips, puzzolana, diatomit

Do zmielonego klinkieru dodawane są wymienione wyżej surowce mineralne, stanowiące wypełniacz i poprawiające właściwości chemiczne i fizyczne cementu.

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Wpływ jakości surowców mineralnych na proces produkcji i jakość cementu

• Strumień dostawy surowców mineralnych musi zapewniać stałość procesu produkcyjnego, ale materiał dostarczany do cementowni powinien również spełniać wymogi jakościowe.

• Homogenizacja surowca, bardzo ważna w metodzie suchej, musi zaczynać się już na poziomie kamieniołomu.

• Duża fluktuacja jakości surowca ma negatywny wpływ na koszty produkcji i jakość cementu.

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Pierwiastki poboczne, a produkcja cementu

• W złożach węglanowych surowców mineralnych jak i w złożach glin, iłów, piasków itp. występują poboczne pierwiastki majce znaczący wpływ na przebieg procesu produkcyjnego ale i jakość produktu finalnego: MgO – wysoka zawartość magnezu w cemencie obniża

jego jakość, z drugiej strony zbyt mała zawartość tego tlenku w mieszance mineralnej ma szkodliwy wpływ na proces wypalania,

Siarka – SO2 - emisje, SO3 - cyrkulacja w piecu i wymiennikach, ma wpływ na tworzenie się osadów w wymiennikach,

Cl – cyrkulacja i osady w wymiennikach, Lotne związki organiczne (VOC) – emisje.

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Główne zadania strategii wydobycia złóż węglanowych

• Strategia długoterminowa: Zapewnić wymagana ilość i jakość surowca do produkcji

cementu. Wykorzystać maksymalnie zasoby złoża uwzględniając

wymogi jakości produkcji i dostępne surowce korygujące. • Strategia krótkoterminowa Zapewnić stalą jakość dostarczanych surowców. Kontrolować ilość potencjalnych pierwiastków pobocznych

w mieszance surowcowej, jednocześnie starając się zutylizować możliwie duża ilość surowców zawierających te substancje.

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Strategia dlugoterminowa

• Aby osiągnąć cele długoterminowe należy: Określić zasoby złoża uwzględniając wymogi jakościowe. Opracować strategie wydobycia zapewniającej najlepszy

możliwy stopień wykorzystania złoża. Zrewidować wymogi jakościowe odnosząc się do jakości

surowca w złożu.

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Zasoby surowcow mineralnych – JORC

Probable

Proved

Indicated

Measured

Inferred

Mineral reserves

Mineral resources

Incr

easi

ng le

vel o

f

geol

ogic

al k

now

ledg

e

and

conf

iden

ce

Modifying factors

JORC – (Joint Ore Resources Comittee) – Australijski standard raportowania zasobów złóż surowców mineralnych i rud.

Aby określi zasoby złoża z uwzględnieniem ich jakości konieczne jest stworzenie jakościowego modelu złoża – modelu blokowego.

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim 27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

19

Modelowanie geologiczne

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Uproszczony model geologiczny złoża (przekrój)

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

“Pusty” model blokowy

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Wariografia

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

Variogram opisuje zależności które można zaobserwować pomiędzy w złożu, na podstawie danych pozyskanych z otworów wiertniczych. Podstawowe dane widoczne na wariogramie to – wariancja losowa próby, – odległość do której można zaobserwować zależność miedzy danymi, – całkowita wariancja danych.

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Model blokowy z danymi jakościowymi

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Model blokowy z danymi jakościowymi (SiO2)

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim 27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

25

Interpolacja parametrow jakosciowych

• Najczęściej używana metoda interpolacji jest kriging, który sprawdza się bardzo dobrze w warunkach złóż węglanowych.

• Interpolacje przeprowadza się oddzielnie dla poszczególnych tlenków/pierwiastkow w różnych domenach.

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim 27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

26

Model jakosciowy – model blokowy

CaO (góra) i MgO (dół) SiO2 (góra) i Al3O3 (dół)

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim 27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

27

Harmonogramowanie i projetkowanie kopaln • Model blokowy wykorzystywany

jest do harmonogramowania produkcji.

• Harmonogramy i strategie przygotowywane są w zewnętrznym, programie tworzonym i wykorzystywanym wyłącznie przez grupę Holcim.

• Na podstawie wyników planowania Surpac jest wykorzystywany do przygotowania planów postępu eksplantacji.

Czarne znaczniki wyrozniaja bloki przeznaczone do eksploatacji

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim 27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

28

Projektowanie kamieniołomów przemysłu cementowego

• Dwa główne cele: Zapewnić bezpieczeństwo i wysoka wydajność eksploatacji Zapewnić materiał spełniający wymogi jakościowe stawiane

przez cementownie przy maksymalnym wykorzystaniu zasobów złoża.

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

29

Strategia długoterminowa - podsumowanie

• Bez odpowiednio przygotowanego modelu blokowego trudno wyobrazić sobie szacowanie zasobów złoża z uwzględnieniem parametrów jakościowych, szczególnie jeżeli kryterium jakościowe dotyczy proporcji pomiędzy czterema rożnymi tlenkami (moduł hydrauliczny).

• Model blokowy opisuje tendencje widoczne w złożu, ale nie może przewidzieć lokalnych zjawisk występujących w złożu.

CMS-MT/RQP, KPA 27.03.2012

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

30

Planowanie krótkoterminowe

• Głównym zadaniem planowania krótkoterminowego jest zapewnienie stałej jakości mieszanki mineralnej z uwzględnieniem pierwiastków pobocznych.

• Plany krótkoterminowe przygotowywane są zgodnie z generalna strategia wydobycia ale opierają sie na danych pozyskanych z otworów strzałowych.

CMS-MT/RQP, KPA 27.03.2012

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Opróbowanie otworów strzałowych?

Zwierciny – materiał dostępny do przygotowania próby

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Próbnik automatyczny

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

W jakich proporcjach należy lądować?

CaO = 50% CaO = 40%

Cel CaO = 45%

Kruszarka

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

W jakich proporcjach należy lądować?

CaO = 50% CaO = 10%

Cel CaO = 45%

Kruszarka

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

W jakich proporcjach należy lądować?

CaO = 49.7 Fe2O3 = 0.76 SiO2 = 5.88 Al2O3 = 1.84

LS = 96 AR = 2.2 SR = 2.6

Kruszarka

CaO = 20.9 Fe2O3 = 4.78 SiO2 = 41.20 Al2O3 = 9.91

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Czechy

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Rumunia

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Rosja

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Filipiny

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

Słowacja

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

• Rosnące wymagania jakościowe oraz ograniczenia środowiskowe powodują zwiększenie nacisku na kontrole i zapewnienie jakości surowca dostarczanego do cementowni.

• Modele blokowe i geostatystyczne metody interpolacji danych jakościowych w modelu, są narzędziami stosowanym powszechnie w górnictwie światowym, szczególnie związanym z eksploatacja złóż metali ale także w przypadku surowców węglanowych dla przemysłu cementowego.

• Ważnym zagadnieniem związanym z prowadzeniem ruchu zakładów górniczych jest kontrola jakości oparta na pozyskiwanych na bieżąco danych złożowych.

Podsumowanie

27.03.2012 CMS-MT/RQP, KPA

41

www.kgo.agh.edu.pl

© Holcim Group Support Ltd 2011 Produkcja Cementru w firmie Holcim

42

CMS-MT/RQP, KPA 27.03.2012

Dr inz Pawel Kawalec Senior Mining Engineer Holcim Group Support Ltd Holderbank, Szwajcaria

www.kgo.agh.edu.pl

www.kgo.agh.edu.pl

Recommended