Windows 10 Poradnik PDF+filmy - dladino.pl · Windows 10 Poradnik PDF+filmy dla dinozaurów...

Windows 10 Poradnik PDF+filmy

dla dinozaurów

Polecamy tym, którzy już jakoś sobie z komputerem radzili, ale napotkali trudności przy przejściu na nowy system operacyjny – Windows 10

My nazwaliśmy to poradnikiem. Moglibyśmy nazwać to samouczkiem, podręcznikiem, przewodnikiem, kursem czy instrukcją obsługi do Windows 10. Nieważne – jeśli jesteś

początkującym użytkownikiem Windows 10 (niekoniecznie seniorem), to jest to dla Ciebie.

Prosto i po polsku dla dinozaurów (od 10 do 110 lat) korzystających z komputera

(stacjonarnego lub laptopa) z systemem Windows 10 (Home, Pro, Enterprise lub Education)

Autor: dladino.pl (praca zbiorowa); bezpłatna wersja skrócona z dnia 2018-03-05 09:22:41

Wydawca i ©: Komputerowa Oficyna Wydawnicza „HELP”

Próbowałeś uczyć się obsługi programów komputerowych z książek, ale

brakowało Ci pokazu omawianych zagadnień „w ruchu”? Próbowałeś

uczyć się z internetowych filmików ale irytowało cię, że aby coś

wypróbować na swoim komputerze musisz film zatrzymywać, cofać,

zapisywać komendę itd. My połączyliśmy oba te światy. Oferujemy tekst,

grafikę i filmiki.

Poradnik szczególnie polecamy tym, którzy już jakoś sobie z komputerem

radzili, ale napotkali trudności przy przejściu na nowy system operacyjny –

Windows 10.

Dla osób, dla których jest to rzeczywiście pierwsze spotkanie z

komputerem, albo dla tych, którzy niekomfortowo się czują czytając na

ekranie, polecamy najpierw nasz kurs w formie tradycyjnej książki

papierowej: „Komputer i laptop z Windows 10”.

Praca zbiorowa pod redakcją Piotra Gomolińskiego

Kanie 2017

Wydawca:

Komputerowa Oficyna Wydawnicza „HELP”, Piotr Gomoliński

ul. Górna 3a, 05-805 Kanie (adres tylko do korespondencji)

tel./faks 22-759 35 60 tel. awaryjne: 604 298 099, 602 248 550

dladino@dladino.pl www.DlaDino.pl

ISBN Pełne płatne wydanie całego poradnika elektroniczne 978-83-7603-093-7

ISBN tej wersji skróconej 978-83-7603-094-4

Jest to bezpłatna wersja skrócona.

Pełne płatne wydanie tej książki możesz zakupić

w naszym sklepie internetowym dladino.pl:

wydanie elektroniczne:

dladino.pl/sklep/windows-10-poradnik

książka papierowa pt.

„Windows 10. Instrukcja obsługi”:

dladino.pl/sklep/windows-10-instrukcja-obslugi

Windows 10. Poradnik (PDF+filmy) dla dinozaurów KLIKNIJ TU, BY PRZEJŚĆ DO SPISU TREŚCI 3 NAPISZ DO NAS KUP KSIĄŻKĘ PAPIEROWĄ WINDOWS 10 INSTRUKCJA OBSŁUGI

Spis treści

Windows 10 Poradnik PDF+filmy ............................................................ 1

Wstęp ............................................................................................................ 5 Napisz do nas ............................................................................................................ 5

Rozdział 1. Co jest co na ekranie ............................................................... 6

Przycisk Start, menu start - FILM ............................................................ 7

Przewijanie - FILM ................................................................................... 8

Pulpit, skróty - FILM ................................................................................ 9

Pasek zadań - FILM ................................................................................ 10 Obszar powiadomień (zasobnik) ............................................................................ 10 Centrum akcji - FILM ............................................................................................. 11 Przełączanie na tryb tabletu .................................................................................... 11

Praca w trybie tabletu - FILM ................................................................. 12

Wyłączanie komputera czyli zamykanie Windows - FILM ................... 13 Automatyczne wyłączanie się komputera .............................................................. 13

Włączanie komputera .............................................................................. 14 Logowanie na konto ............................................................................................... 14 Konta użytkownika- FILM ..................................................................................... 15

Rozdział 2. Programy/aplikacje działają w swoich oknach................... 16

Uruchamianie programu poprzez otwarcie jego dokumentu -

FILM ....................................................................................................... 17

Bezpośrednie uruchamianie programu ................................................... 18 W menu startowym we Wszystkich aplikacjach - FILM ....................................... 18 Wpisując jego nazwę - FILM ................................................................................. 19 Wyeksponowanie najbardziej potrzebnych programów – FILM ........................... 20 Uruchamianie programów w trybie tabletu - FILM ............................................... 20

Okna programów - FILM ........................................................................ 21 W trybie tabletu - FILM ......................................................................................... 22

Rozdział 3. Obsługa programów .............................................................. 23

Program z menu tradycyjnym, okienko dialogowe - FILM ................... 24

Klawiatura, polskie litery ........................................................................ 25

Programy sterowane wstążką - FILM ..................................................... 26

„Gorące klawisze” - FILM ...................................................................... 27

Programy z nowoczesnym interfejsem użytkownika .............................. 28

Schowek - FILM...................................................................................... 29

Cofanie - FILM........................................................................................ 30

Pomocy! ................................................................................................... 31

Zapisywanie dokumentów/plików - FILM ............................................. 32

Rozdział 4. Jakie programy ...................................................................... 33 Co fabryka dała ....................................................................................................... 33

Instalacja programu z dysku .................................................................... 34

Instalacja programu z Internetu... ............................................................ 34

... na przykładzie Google Chrome – FILM .................................................................................... 34

Sklep - FILM ........................................................................................... 34

Wymagania systemowe programu - FILM ............................................. 35

Przykład: Instalowanie wersji próbnej pakietu Office ............................ 37

Deinstalacja programów - FILM ............................................................. 37

Programy obsługiwane w sieci przez przeglądarkę internetową ............ 37

Rozdział 5. Pliki i foldery .......................................................................... 38

Eksplorator plików – uruchamianie - FILM ........................................... 39

Okno Eksploratora plików - FILM .......................................................... 40 Urządzenia zewnętrzne ........................................................................................... 40

Tworzenie nowych folderów – FILM ..................................................... 40 Zmiana nazwy folderów i plików ........................................................................... 40

Widok plików – FILM ............................................................................ 40

Rozszerzenia nazw plików – FILM......................................................... 40

Zaznaczanie plików i folderów – FILM .................................................. 41

Przenoszenie i kopiowanie plików i folderów ........................................ 41 Metodą „przenieś i upuść” - FILM ......................................................................... 41 Przenoszenie i kopiowanie plików i folderów przez Schowek - FILM .................. 41 Nagrywanie na płytkę CD/DVD ............................................................................. 41

Usuwanie plików i folderów – FILM ...................................................... 41 Kosz - FILM ........................................................................................................... 41

Przykład praktyczny: kopiujemy zdjęcia z telefonu na komputer

- FILM ..................................................................................................... 42

Rozdział 6. Internet.................................................................................... 46

Połączenie internetowe ............................................................................ 47 Podłączenie za pomocą kabla ................................................................................. 47 Połączenie Wi-Fi - FILM........................................................................................ 48

Przeglądarki internetowe - FILM ............................................................ 49

Surfowanie po stronach WWW – obsługa najpopularniejszych

przeglądarek (Chrome, Firefox, Edge i Internet Explorer) ..................... 50 Karty - FILM .......................................................................................................... 50 Do strony o znanym adresie - FILM ....................................................................... 50 Przewijanie - FILM ................................................................................................ 50 Powiększanie obrazu - FILM.................................................................................. 51 Hiperłącze (łącze, hiperlink, link, odnośnik, odsyłacz )- FILM ............................. 51 Przyciski Wstecz, Dalej i Odśwież - FILM ............................................................ 51 Gdy nie znamy adresu - FILM................................................................................ 52 Zakładki/Ulubione - FILM ..................................................................................... 53 Historia - FILM ...................................................................................................... 54 Autouzupełnianie .................................................................................................... 54 Przeglądanie incognito - FILM ............................................................................... 54 Ściąganie programów i innych plików - FILM ...................................................... 55

Bezpieczeństwo ....................................................................................... 56

Rozdział 7. Ustawienia ............................................................................... 58 Jak się dostać do Ustawień - FILM ........................................................................ 58

Poruszanie się po Ustawieniach - FILM ................................................. 59

Ustawienia a Panel sterowania - FILM ................................................... 59

Zawartość lewej strony menu startowego FILM ..................................... 59

Oszczędzanie energii - FILM .................................................................. 59

Aktualizacje - FILM ................................................................................ 60

Jak sprawdzić wersję Windows 10 - FILM ............................................. 61

Ustawienia czasu – FILM ........................................................................ 62

Język, klawiatura, „polskie litery” - FILM.............................................. 62

Konta użytkowników - FILM .................................................................. 62 Tworzenie nowego konta - FILM ........................................................................... 62 Przykład praktyczny: rezygnujemy z hasła logowania - FILM .............................. 63

Filmy - FILM .............................................................................................. 64

Napisz do nas – KLIKNIJ TU ................................................................. 65

Wolisz tradycyjną książkę papierową? ................................................... 65

Wstęp

Czy to o Tobie? Jeśli tak, to ten poradnik jest dla Ciebie.

Próbowałeś uczyć się obsługi programów komputerowych z książek, ale

brakowało Ci pokazu omawianych zagadnień „w ruchu”? Próbowałeś

uczyć się z internetowych filmików ale irytowało cię, że aby coś

wypróbować na swoim komputerze musisz film zatrzymywać, cofać,

zapisywać komendę itd. My połączyliśmy oba te światy. Masz przed sobą

tekst, który możesz nie tylko czytać ale także przeszukiwać frazy i skakać

ze strony na stronę za pomocą odnośników. Masz przed sobą kolorowe

rysunki, do których z tekstu biegną czerwone wskazówki pokazujące, o

jakie obszary ekranu chodzi. I co więcej: Możesz w każdej chwili kliknąć

przy tytule zagadnienia słowo FILM aby zobaczyć filmik omawiający to

zagadnienie. Aby zobaczyć w ruchu to, o czym mówi tekst i co pokazują

statyczne rysunki,

Poradnik szczególnie polecamy tym, którzy już jakoś sobie z komputerem

radzili, ale napotkali trudności przy przejściu na nowy system – Windows

Dla osób, dla których jest to rzeczywiście pierwsze spotkanie z

komputerem, albo dla tych, którzy niekomfortowo się czują czytając na

ekranie, polecamy najpierw nasz kurs w formie tradycyjnej książki

papierowej: „Komputer i laptop z Windows 10” (poprzednie dwa

wydania pod tytułem „Obsługa laptopa i komputera stacjonarnego z

Windows 10”).

Po ich przerobieniu, będziesz mógł rozszerzyć i uporządkować wiedzę za

pomocą poradnika, który teraz czytasz.

Poradnik został sformatowany z myślą o dużych ekranach komputerów i

laptopów. Czytanie na tabletach będzie już mniej komfortowe a czytanie na

malutkich ekranach smartfonów zdecydowanie odradzamy.

W opisie Windows 10 zakładamy przede wszystkim, że masz tradycyjny

komputer (stacjonarny lub przenośny – laptop) obsługiwany myszką i

klawiaturą. Jeśli jednak masz tablet z Windows 10, to na str. 12.

wyjaśniamy, jaka jest specyfika pracy w trybie tabletu.

Napisz do nas

Jeśli masz jakieś pytania, uwagi do tego samouczka, dostrzegłeś w nim

błędy, chcesz nas pochwalić, chcesz nas zwymyślać itd., to napisz do nas

emaila: win10poradnik@dladino.pl.

Rozdział 1. Co jest co na ekranie

W rozdziale tym przedstawimy wszystkie elementy, które widzisz na

ekranie po włączeniu komputera, uruchomieniu Windows i zalogowaniu się

do swojego konta. (Zakładamy, że czynności wymienione w poprzednim

zdaniu już umiesz wykonać, bo jak inaczej otworzyłbyś ten kurs i czytał te

słowa?)

P U L P I T str. 9 ikony na pulpicie

– str. 9.

pasek zadań

– str. 10.

przycisk Start

– str. 7.

Przycisk Start, menu start - FILM

Kliknięcie przycisku Start

wywołuje menu startowe. Służy

ono do uruchamiania

zainstalowanych na komputerze

programów (aplikacji). W

Windows 10 jest kompilacją menu

startowego z Windows 7 (i

wcześniejszych, poczynając od

Windows 95, wersji Windows) i

ekranu (obszaru) startowego

znanego z Windows 8 i 8.1.

Z samej lewej strony menu

startowego mamy zwykle przyciski

Zarządzania kontami (str. 15.)

Eksplorator plików (str. 38.)

Ustawienia (str. 58.)

i Zasilanie (str. 13.)

(Uwaga: Gdy mówimy o nazwie

przycisku chodzi nam o nazwę,

która pojawi się po najechaniu na przycisk wskaźnikiem myszy – chyba, że

nazwa pokazana jest na stałe, co zdarza się u dużych przycisków.)

Nie zawsze wszystkie wymienione przyciski tam występują a zmienić to

można w Ustawieniach, gdzie można też dodać inne przyciski (str. 59.).

Idąc dalej na prawo mamy listę Wszystkich aplikacji zainstalowanych na

Twoim komputerze. W pierwszych wersjach Windows 10 musiałeś jeszcze

kliknąć przycisk Wszystkie aplikacje, by ją uzyskać. Obecnie z przycisku

tego zrezygnowano a lista ta wyświetla się od razu. Na jej górze pokazane

są zwykle Ostatnio dodane (zainstalowane), dalej Najczęściej używane

przez Ciebie programy, potem programy Sugerowane do zainstalowania ze

Sklepu a następnie lista wszystkich zainstalowanych programów w

kolejności alfabetycznej. By zobaczyć całą listę musisz ją przewijać wg

ogólnych reguł przewijania w Windows, które przypomnimy na str. 8. Gdy

chcesz jakiś program (aplikacje) uruchomić, klikasz lewym przyciskiem

myszy. Niektóre programy

mogą być zawarte w swoich

folderach i na przykład

Notatnika nie znajdziesz

Pod literką N, ale w folderze

Akcesoria systemu, który

musisz najpierw kliknąć, by

się rozwinął.

Prawa część menu start to

ekran/obszar startowy –

ukłon dla byłych

użytkowników Windows 8 i

8.1. Zawiera on kafelki, czyli

większe niż zwykle

przyciski, których kliknięcie

stanowi alternatywny sposób

uruchomienia programów. Z

założenia powinieneś tam

umieścić kafelki często

używanych programów.

Możesz to zrobić znajdując dany program w menu startowym wśród

Wszystkich aplikacji, klikając go prawym przyciskiem myszy i wybierając

z menu, które się ukaże Przypnij do ekranu/obszaru startowego. Kafelki

z ekranu startowego możesz usunąć – klikasz prawym przyciskiem i

wybierasz Odepnij od ekranu/obszaru startowego. Na ekranie startowym

możesz kafelki przesuwać wg ogólnych reguł przesuwania obiektów w

Windows – klikasz obiekt i przytrzymujesz przycisk myszy, przesuwasz w

inne miejsce i dopiero zwalniasz przycisk.

Kończąc temat przycisku Start dodajmy, że klikając go prawym

przyciskiem myszy uzyskamy menu z różnymi narzędziami systemowymi,

m.in. znajdziesz tam również Ustawienia.

Przewijanie - FILM

Gdy w systemie Windows jakaś rzecz się na

ekranie nie mieści, to widzisz tylko jej część,

ale pokazuje się pasek przewijania, który

służy do przewijania tego czegoś, tak, by

zobaczyć inne tego czegoś fragmenty. W

tym wypadku natrafiliśmy na pierwsze „coś”

co się nie mieści a mianowicie menu

startowe. Zauważ, że lista alfabetyczna

urywa się. By zobaczyć, co jest pod spodem

najedź wskaźnikiem myszy na menu

startowe, by pokazał się pasek przewijania.

Możesz przewijać zawartość menu na różne sposoby:

a) wskaż wskaźnikiem pole przewijania, naciśnij lewy przycisk

myszy i - nie zwalniając go - przesuń wskaźnik razem z

„uchwyconym” obiektem w dół; zwolnij przycisk myszy.

b) klikaj obszar pomiędzy strzałką przewijania a polem

przewijania, by spowodować duże skokowe przewijanie;

c) klikaj strzałki przewijania, by spowodować mniejsze

skokowe przewijanie;

d) jeśli w swojej myszy masz pokrętło przewijania, spróbuj

przewijać okno poprzez jego kręcenie.

W trybie tabletu (str. 12.) możesz przewijać „przeciągając”

palcem ekran we właściwym kierunku.

Pulpit, skróty - FILM

Na pulpicie znajdują się na stałe ikony plików,

skrótów i folderów. Zaraz po zainstalowaniu

Windows (na „dziewiczym komputerze”) znajdzie się

tam zwykle tylko ikona Kosza (str. 41.).

Poza tym znajdzie się tam wszystko co tam sam

umieścisz. Możesz na przykład dowolny plik zapisać

na pulpicie wybierając w procesie zapisywania folder

Pulpit, który jest pokazywany m.in. jako podfolder

folderu Mój komputer. Możesz kliknąć pulpit

prawym przyciskiem myszy i z menu, które się ukaże

wybrać Nowy.

Programy, dokumenty i skróty uruchamiamy

podwójnym kliknięciem lewego przycisku myszy.

Oznacza to, że trzeba wykonać dwa kliknięcia, jeden

po drugim w krótkim okresie czasu. Jeśli masz z tym

kłopoty, możesz kliknąć raz, by ikonkę oznaczyć, a

następnie nacisnąć klawisz Enter na klawiaturze.

W praktyce na pulpicie umieszczane są zwykle

skróty, Skróty to nie są zwykłe pliki dokumentów czy

programów, tylko … właśnie skróty do nich. Oznacza

to, że podwójne kliknięcie ikonki skrótu powoduje uruchomienie krótkiej

instrukcji, która mówi, że ma być otwarty jakiś konkretny plik programu

lub dokumentu, który znajduje się gdzieś indziej. To, że ikonka jest ikonką

skrótu poznajemy po tym, że w jej dolnym lewym rogu znajduje się mała

strzałka.

W praktyce większość skrótów znajdzie się na pulpicie w trakcie instalacji

programów i są to skróty do tych programów. Program instalacyjny pyta

zwykle, czy umieścić skrót do instalowanego programu na pulpicie a

użytkownik zwykle machinalnie się na to zgadza. By nie zaśmiecać pulpitu

dużą ilością skrótów warto zostawić skróty tylko do tych programów, które

uruchamiamy na co dzień. Skrót (jak i inne ikony) usuwamy poprzez

zaznaczenie ikony pojedynczym kliknięciem i naciśnięciem na klawiaturze

klawisza Delete. Usunięcie skrótu do programu nie deinstaluje z komputera

tego programu – jak to zrobić powiemy na str. 37.

Można również samodzielnie umieścić skrót do programu na pulpicie (str.

Ikony na pulpicie można przesuwać wg ogólnych reguł przesuwania w

Windows: klikamy ikonę i nie zwalniamy przycisku, przesuwamy ją

myszką w pożądane miejsce i dopiero tam zwalniamy przycisk myszy.

Można zmieniać wygląd pulpitu, w tym jego tapetę, czyli wyświetlany

obrazek. Kliknij pulpit prawym przyciskiem myszy i wybierz

Personalizuj.

Wybranie Ustawienia ekranu pozwoli ci natomiast Zmianę rozmiaru

tekstu, aplikacji i innych elementów a także Rozdzielczości (radzimy

pozostawienie rozdzielczości zalecanej).

Pasek zadań - FILM

Pasek zadań zajmuje cały dół ekranu.

Przycisk Start (str. 7.) znajduje się na jego lewym skraju.

Obok niego przycisk Wyszukaj w systemie Windows, który jest

pożyteczny, gdy znamy nazwę programu lub dokumentu, który chcemy

uruchomić (patrz str. 19.).

Przycisk Widok zadań przełącza cię na widok, gdzie ekran

zostanie podzielony na kawałki reprezentujące aktualnie

uruchomione programy. Widok zadań wykorzystujemy głównie

w trybie tabletu (patrz str. 12.).

Na prawo od przycisku Widok zadań znajdują się ikony stanowiące

alternatywny sposób na uruchomienie programów oraz ikony

reprezentujące programy, które są już uruchomione (str. 21.). Jak odróżnić

jedne od drugich? Pod uruchomionymi jest wąski niebieski pasek.

Te pierwsze możesz łatwo usunąć. Klikasz je prawym przyciskiem myszy i

z menu wybierasz Odepnij od paska zadań. By ikony jakichś programów

z kolei przypiąć do paska zadań, to musisz je znaleźć w menu startowym,

kliknąć prawym przyciskiem i wybrać (Więcej ) Przypnij do paska

zadań.

Obszar powiadomień (zasobnik)

W obszarze powiadomień (zwanym także zasobnikiem) znajdują się

przyciski programów i procesów pracujących w tle.

Zwykle nie mieszczą się one wszystkie w obszarze powiadomień. Kliknij

przycisk Pokaż ukryte ikony, by je wszystkie zobaczyć.

Na „wierzchu” widoczne są zwykle:

Sygnalizująca dostęp do Internetu

ikona Sieć (patrz str. 47.).

Klikając na ikonę głośności możesz zgłośnić albo ściszyć głos

emitowany przez głośniki bądź słuchawki.

Przycisk przełączania języka (str. 62).

Przycisk zegara/kalendarza.

Jeśli komputer podłączony jest do Internetu to standardowo czas

regulowany jest automatycznie.

Przycisk powiadomień.

Jego kliknięcie rozwija prawy panel z Centrum akcji – str. 11. Gdy przy

ikonie jest cyfra, oznacza ona liczbę powiadomień do przeczytania.

Centrum akcji - FILM

Na górze ukazują się różne komunikaty dotyczące zachowania się

komputera i ewentualnych z nim problemów.

Przycisk powiadomień

rozwija i zwija Centrum akcji.

Przełączanie na tryb tabletu

Tradycyjny laptop i komputer stacjonarny obsługiwany jest myszką i

klawiaturą. Windows 10 przystosowany jest także do obsługi tabletów –

urządzeń przenośnych

obsługiwanych za pomocą dotykania

odpowiednich obszarów ekranu

dotykowego. Działanie Windows 10

na tabletach trochę się różni od jego

działania na komputerach

tradycyjnych i nosi nazwę trybu

tabletu.

Osobnym przypadkiem są tzw. urządzenia

hybrydowe („dwa w jednym”). Ich ideą jest

to, że gdy siedzisz w biurze lub w domu przy

wygodnym biurku, to używasz je jak

komputer tradycyjny i obsługujesz myszką i

tradycyjną sprzętową klawiaturą. Gdy

zabierasz sprzęt „w teren”, to odłączasz

klawiaturę i myszkę, przełączasz na tryb

tabletu i obsługujesz go poprzez dotykanie

ekranu – nawet teksty wpisujesz w ten

sposób wywołując klawiaturę dotykową.

Jeśli masz laptopa typu „dwa w

jednym” to przełączenie na tryb

tabletu powinno się dokonać

automatycznie po odłączeniu od

niego fizycznej klawiatury. Możesz

to jednak w każdej chwili zrobić

„ręcznie”:

W ten sam sposób będziesz mógł

tryb tabletu wyłączyć.

Zwiń albo Rozwiń zmniejsza lub zwiększa liczbę

pokazywanych kafelków (dużych przycisków którymi

możesz regulować różne aspekty działania komputera).

Praca w trybie tabletu - FILM

Jeśli mamy ekran dotykowy oraz

odłączoną mysz i klawiaturę, to obsługę

sprzętu przeprowadzamy za pomocą

dotykania palcem określonych

obszarów ekranu – zamiast kliknięć

myszą. Wszędzie tam, gdzie normalnie

każemy ci kliknąć lewym klawiszem

myszy musisz nacisnąć palcem ekran i

od razu zwolnić nacisk. Wszędzie tam,

gdzie ci każemy kliknąć prawym

przyciskiem myszy, musisz nacisnąć

palcem i przytrzymać nacisk, aż coś się

stanie (ukaże się menu lub pasek

sterowania).

Normalnie na ekranie widoczna jest ta

część menu startowego, która stanowi

jego prawą część (z dużymi ikonami –

kaflami, które łatwo trafić palcem). Jak

dodawać i usuwać składniki tego menu

pokazywaliśmy na stronie 7. Jeśli na

ekranie pokazana jest akurat inna część

menu, to żeby wrócić do stanu

pokazanego na powyższym rysunku

klikamy (czy raczej naciskamy)

Przypięte kafelki.

Pokazanie części menu z Wszystkimi aplikacjami.

Przejście do Widoku zadań

z listą otwartych programów. Kliknięcie przełącza na dany program.

Jeśli chcemy coś napisać, to przywołujemy klawiaturę dotykową.

Rozwinięcie prawego panelu

z opcją wyłączenia trybu tabletu.

Wyłączanie komputera czyli zamykanie Windows - FILM

WAŻNE !!!

Nigdy nie wyłączaj komputera z prądu przed zamknięciem systemu

Windows. W czasie zamykania komputer wykonuje pewne czynności,

których zaniechanie może spowodować komplikacje przy ponownym

uruchamianiu systemu.

Windows zamykamy przyciskiem Zasilanie. Po

jego kliknięciu ukazuje się menu, z którego

wybierasz odpowiednią opcję:

Najechanie wskaźnika na daną opcję menu

spowoduje wyświetlenie podpowiedzi. Kliknięcie

– wybiera daną opcję.

Uśpij powoduje wyłączenie ekranu i

zatrzymanie pracy dysku. Komputer w tym

stanie pobiera bardzo mało energii. Sposób

powrotu ze stanu wstrzymania w dużym stopniu

zależy od konstrukcji komputera i konfiguracji

opcji związanych z zasilaniem. Powrót może

następować w rezultacie kliknięcia myszką,

naciśnięcia klawisza na klawiaturze lub

wciśnięcia przycisku zasilania. W przypadku komputerów przenośnych

może to nastąpić w wyniku podniesienia pokrywy komputera. System

odzyskuje pełną sprawność w ciągu kilku czy kilkunastu sekund.

Będziesz się musiał ponownie zalogować. Możesz wznowić prace w

otwartych programach w tym samym miejscu, w którym je

zakończyłeś, co jest główną zaletą tego rozwiązania.

Gdy komputer jest w stanie uśpienia powinien być stale zasilany. Gdy

chcesz wyjąć baterię z laptopa lub komputer stacjonarny wyłączyć z prądu

powinieneś użyć kolejnej opcji – Zamknij.

Hibernuj – dostępne tylko na niektórych komputerach. Podobne do

Uśpij, tyle że „sen jest głębszy” a komputer w ogóle nie zużywa energii.

Wybudzanie jest w związku z tym nieco dłuższe.

Zamknij powoduje zamknięcie Windows i całkowite wyłączenie

komputera. Musisz wcześniej pozapisywać wszystkie dokumenty, nad

którymi pracowałeś i zamknąć wszystkie programy. Po tym poleceniu

możesz wyłączyć komputer z sieci (ale upewnij się, że komputer

całkowicie się już wyłączył – nie słychać żeby pracował i nic się nie

dzieje). Ponowne załadowanie Windows będzie po tej opcji najdłuższe.

Uruchom ponownie wyłącza komputer (jak przy Zamknij) i od razu

ponownie włącza. Jeśli czujesz, że komputer podejrzanie wolno chodzi,

to czasem taka operacja pomaga.

Do tych opcji może być jeszcze dołączona informacja o

konieczności dokończenia automatycznej aktualizacji –

patrz str. 60.

WAŻNE: LAPTOP – ZAMNKNIĘCIE EKRANU

Większość laptopów jest tak skonfigurowana, że

zamknięcie pokrywy (ekranu) powoduje automatyczne

wykonanie jednej z opcji zamykania – najczęściej

Uśpienia.

Automatyczne wyłączanie się komputera

Windows można tak ustawić (to jest nawet ustawienie standardowe), że

komputer długo nie używany będzie się wyłączał automatycznie. Zwykle

ustawienia są takie, że po pewnym czasie wyłącza się monitor, potem

twardy dysk a jeszcze później komputer przechodzi w stan uśpienia. W

laptopie można to tak zdefiniować, że przy pracy na samej baterii te

wyłączenia są wcześniejsze, niż gdy laptop jest podłączony do ładowarki.

By ponownie monitor, twardy dysk, czy cały komputer „obudzić”

wystarczy poruszyć myszą lub nacisnąć dowolny klawisz na klawiaturze.

Wszystkie te opcje reguluje się w Ustawieniach, patrz str. 59.

Włączanie komputera

Właściwie to zagadnienie o włączaniu komputera powinno być na logikę

przed zagadnieniem o wyłączaniu. Zrobiliśmy odwrotnie, bo sposób

włączania zależy od tego, jak komputer został wyłączony. Gdy został

uśpiony lub hibernowany, to trzeba go „obudzić”. W przypadku laptopów

następuje to zwykle w wyniku podniesienia pokrywy, choć czasem trzeba

jeszcze nacisnąć przycisk włączania (zasilania). Jeśli chodzi o komputery

stacjonarne – kliknięcia myszką, naciśnięcia klawisza na klawiaturze lub

wciśnięcia przycisku zasilania.

Gdy komputer jest wyłączony „na dobre” (poleceniem Start Zasilanie

Zamknij albo po awarii zasilania), to włączyć go można jedynie przez

naciśniecie przycisku zasilania (włączania). Proces włączania jest wtedy

najdłuższy.

Jeśli po uruchomieniu pojawi się ekran blokady …..

… to naciśnij dowolny klawisz na klawiaturze lub kliknij myszką w

dowolnym miejscu.

Jeśli od momentu włączenia komputera upłynęło dużo czasu (bo Ty np.

odszedłeś od maszyny), to ekran mógł się automatycznie „wygasić” i

widzisz tylko ciemny ekran, ekran blokowania (jak powyżej) lub jakąś

animację. Wystarczy teraz kliknąć myszą lub nacisnąć dowolny klawisz na

klawiaturze, by przywrócić normalne wyświetlanie ekranu.

Logowanie na konto

W jednym z ostatnich etapów uruchamiania Windows może pojawić się

ekran logowania Windows. Służy on do zalogowania się użytkownika

komputera. Logowanie można nazwać przedstawieniem się użytkownika

systemowi operacyjnemu. System Windows 10 umożliwia pracę przy tym

samych komputerze wielu użytkownikom (oczywiście niejednocześnie)

przy zachowaniu specyficznych ustawień, używanych programów i

dokumentów dla każdego użytkownika. Logowanie jest właśnie po to, by

komputer wiedział, który użytkownik do niego zasiadł.

By wskazać właściwego użytkownika musisz kliknąć na wyobrażenie jego

konta a następnie Zaloguj. W niektórych wypadkach konto użytkownika

jest chronione hasłem, które musisz wpisać z klawiatury. (Jak zrezygnować

z hasła – patrz str. 63.) Podczas pisania hasła na ekranie zamiast jego

kolejnych znaków pokazywać się będą gwiazdki (ma to zapobiec

podejrzeniu hasła przez osobę niepowołaną). Na koniec naciśnij klawisz

Enter (chyba, że hasło jest w formie czterocyfrowego PINu).

Konta użytkownika- FILM

Na większości komputerów, nawet tych które używa kilka osób,

zainstalowane jest jedno konto utworzone zaraz po zakupie nowego

komputera, często przez sprzedawcę. Dlatego w zagadnienia z tym

związane nie zamierzamy w tym poradniku głęboko wchodzić.

Rodzaj konta użytkownika i to czy jest chronione hasłem i jakim określa się

przy tworzeniu konta użytkownika. Pierwsze konto tworzysz przy

pierwszym uruchomieniu Windows 10. Potem możesz utworzyć kolejne

konta. Robi się to w Ustawieniach – patrz str. 62. Istotne jest, czy konto ma

typ Administratora czy Użytkownika standardowego. Ten drugi nie

może zmieniać ustawień systemu, instalować nowych programów czy

tworzyć innych, nowych kont. Innym podziałem jest podział na konto

lokalne, gdzie informacje o nim przechowywane są jedynie na komputerze i

konto Microsoft, gdzie przekazywane są one na serwery producenta

Windows.

By przekonać się, jaką ma nazwę konto, na które jesteś zalogowany najedź

wskaźnikiem myszy przycisk zarządzania kont w menu startowym.

By przekonać się, jakie w systemie są utworzone inne konta, kliknij

przycisk zarządzania kont w menu startowym. Kliknięcie na nazwę innego

konta zainicjuje logowanie na te konto, bez wylogowania się z aktualnego

konta. Jeśli chcesz wylogować się najpierw z aktualnego konta, to zapisz

wszystkie dokumenty, zamknij programy i kliknij Wyloguj. Zostaniesz

przeniesiony na ekran logowania jak na str. 14. gdzie będziesz mógł

zalogować się na inne konto.

Rozdział 2. Programy/aplikacje działają w swoich oknach

Telewizor służy do oglądania programów telewizyjnych a komputer i jego

system operacyjny Windows – do uruchamiania użytecznych programów

(aplikacji).

Jaka jest różnica między programem a aplikacją? Żadna. Aplikacja to inna

nazwa na program komputerowy. Tradycyjnie aplikacjami nazywano raczej

programy na sprzęt mobilny (smartfony i tablety). Gdy Microsoft zaczął

lansować (zresztą raczej bezskutecznie) Windows jako system również na

urządzenia mobilne, to zaczął nazywać programy na Windows aplikacjami.

Ale tak naprawdę, to jedno i to samo.

Program można uruchomić na dwa sposoby. Pierwszy to znalezienie tego

programu w menu startowym (lub skrótu do niego na pulpicie albo pasku

zadań) i kliknięcie lub podwójne kliknięcie. Program się uruchomi i wtedy

możesz utworzyć w nim jakiś dokument lub otworzyć dokument utworzony

uprzednio. Drugi sposób na uruchomienie programu – to znalezienie

dokumentu, nad którym chcesz pracować, w Eksploratorze plików (patrz

cały rozdział od str. 38.) i otwarcie go.

Uruchomione programy działają w swoich oknach. Właśnie tej właściwości

system operacyjny Windows zawdzięcza swoją nazwę (ang. Windows –

okna). Okno może zajmować tylko część pulpitu, może być także

zmaksymalizowane i zajmować cały ekran oprócz paska zadań. Można je

także zminimalizować albo zamknąć. Po zamknięciu okna program

przestaje działać. Zminimalizowany program stale natomiast działa, nie

widać tylko jego okna.

Uruchamianie programu poprzez otwarcie jego dokumentu - FILM

Jeden ze sposobów na uruchomienie programu – to znalezienie dokumentu,

nad którym chcesz pracować, w Eksploratorze plików (patrz cały rozdział

od str. 38.) i otwarcie go. Jeśli do typu tego dokumentu przypisany jest jakiś

program, to otworzy się najpierw ten program a potem dokument załaduje

się do programu. Typy dokumentów system określa po rozszerzeniu nazwy

pliku (str. 40.). Np. otwarcie pliku piesek.doc spowoduje naj-

prawdopodobniej uruchomienie programu Microsoft Word. Jeśli takiego

programu nie masz zainstalowanego – to wtedy WordPada. Przy instalacji

każdego programu program „mówi” Windowsom, jakie pliki (z jakim

rozszerzeniem) mają być do niego przypisane. Obejrzeć możesz to w

Ustawieniach (patrz 58.) a dokładnie wchodząc do Ustawienia

Aplikacje Aplikacje domyślne Wybierz aplikacje domyślne

według typów plików.

Jeśli zależy nam na tym, żeby dokument otworzyć w innym programie niż

standardowy, to w Eksploratorze plików klikamy go prawym przyciskiem

myszy, z menu podręcznego wybieramy pozycję Otwórz za pomocą i

wybieramy program, o którym nam chodzi.

Nawigacja w Eksploratorze plików omówiona będzie w rozdziale od str.

Bezpośrednie uruchamianie programu

W menu startowym we Wszystkich aplikacjach - FILM

Podstawowym sposobem uruchamiania programu jest znalezienie go (a

dokładniej skrótu do niego, ale nie komplikujmy wszystkiego – będziemy

po prostu mówić o programie) w menu startowym i jego kliknięcie. Jeśli

program używasz często, to znajdziesz go na górze w sekcji Najczęściej

używane, w przeciwnym wypadku musisz go znaleźć poniżej wśród

Wszystkich aplikacji. Lista ich jest zwykle na tyle długa, że trzeba je

przewijać (o przewijaniu str. 8).

Wszystkie aplikacje uszeregowane są alfabetycznie. Problemem jest jednak,

że często nie wiemy jak „oficjalnie” nazwany jest program. O

najpopularniejszej przeglądarce internetowej wszyscy mówią krótko

Chrome. Tymczasem w menu startowym znajdziesz ją pod G a nie Pod C,

bo oficjalnie nazywa się Google Chrome. Jest to częsta konwencja

nazywania programów – przed właściwą nazwą umieszczamy nazwę

producenta (podobnie jak w modelach samochodów najpierw producent,

potem model – Volkswagen Golf, Skoda Fabia itd.). Z kolei wiele

zainstalowanych programów nie występuje w menu startowym

samodzielnie, ale zawarte są w folderach (na rysunku widać rozwinięty

folder Akcesoria systemu). Na przykład programu Faksowanie i

skanowanie nie znajdziesz pod F, tylko właśnie w folderze Akcesoria

systemu a więc pod A. By zobaczyć co jest w folderze musisz go kliknąć,

co spowoduje jego rozwinięcie.

Krótko mówiąc, żeby znaleźć jakiś program w menu startowym musisz

często trochę pokombinować. Dlatego czasem łatwiej użyć sposobu

następnego:

Wpisując jego nazwę - FILM

Jeśli znasz nazwę choćby jednego członu nazwy programu, to kliknij

przycisk Wyszukaj w systemie Windows i zacznij nazwę wpisywać z

klawiatury.

Już po wpisaniu kilku liter zaczną się ukazywać propozycję programów (ale

także dokumentów), które do tego pasują. Jeśli ukaże się to, o co ci

chodziło – kliknij.

Wyeksponowanie najbardziej potrzebnych programów – FILM

Podrozdział niedostępny w wersji skróconej poradnika.

Pełne płatne wydanie całego poradnika możesz kupić tu:

wersja elektroniczna: http://dladino.pl/sklep/windows-10-poradnik

książka papierowa: http://dladino.pl/sklep/windows-10-instrukcja-obslugi

Uruchamianie programów w trybie tabletu - FILM

Okna programów - FILM

Uruchomione programy działają w swoich oknach. Stan okna przełączamy

trzema przyciskami znajdującymi się w jego prawym górnym rogu. Okna

mogą zajmować tylko część pulpitu, jak okna na rysunku. Mogą być także

zmaksymalizowane i zajmować cały ekran oprócz paska zadań. Można je

także zminimalizować albo zamknąć. Po zamknięciu okna program

przestaje działać. Zminimalizowany program stale natomiast działa, nie

widać tylko jego okna.

Wszystkie działające programy (również te zminimalizowane)

reprezentowane są przez ikonki na pasku zadań. Różnią się one od tych,

które są tam przypisane na stałe tym, że pod nimi widać mały pasek.

Może być otwarte jednocześnie wiele programów. Przełączasz się między

nimi klikając widoczną część okna na pulpicie. Gdy okna nie widać, to

musisz wtedy użyć innego sposobu – kliknięcie reprezentującej go ikonki

na pasku zadań.

Do przełączania możesz także użyć przycisku

Widok zadań.

Niezmaksymalizowane okna można po pulpicie przesuwać i zmieniać ich

rozmiary. By przesunąć – musisz „złapać” (kliknąć i nie zwalniać

przycisku) jego pasek tytułowy, przesunąć okno i dopiero „puścić” (zwolnić

przycisk). W analogiczny sposób można zmieniać rozmiary okna „łapiąc” i

przesuwając jego krawędzie.

W trybie tabletu - FILM

Powyższe uwagi odnoszą się także do pracy w trybie tabletu (patrz str. 12.)

z następującymi wyjątkami:

Otwarte programy mogą być tylko zmaksymalizowane. Nie można więc ich

przywracać w dół, przesuwać, zmieniać rozmiarów itd.

Ikonek na pasku zadań nie ma. Między różnymi programami możesz się

tylko przełączyć pukając przycisk Widok zadań.

W widoku zadań pukasz program, na który się chcesz przełączyć i w ten

sposób go wybierasz i maksymalizujesz.

Rozdział 3. Obsługa programów

Dany program działa tak, … jak to przewidzieli jego twórcy – programiści.

W zależności od tego, co ma robić, programiści starają się go tak

zaprogramować, by swoje zadanie wykonywał jak najlepiej i żeby jego

obsługa była jak najłatwiejsza dla użytkowników (z tym drugim zwykle

bywa gorzej). Ponieważ programy mogą służyć do wykonywania

najprzeróżniejszych czynności, to naturalne, że ich obsługa będzie się

różnić. Program do projektowania ogrodów będzie się różnił z natury

rzeczy od programu do prognozowania pogody czy od edytora tekstów.

Większość windowsowych programów mieści się jednak w jednej

konwencji obsługi jeśli chodzi o tzw. interfejs użytkownika (sposób

komunikacji z użytkownikiem). Czynności, które dany program może

wykonać mogą być różne, ale użytkownik rozkazuje, żeby program je

wykonał w podobny sposób. Jest także wiele czynności, które powtarzają

się we wszystkich lub większości programów, jak zapisywanie danych,

kopiowanie i przenoszenie danych przez Schowek, czy szukanie pomocy.

W interesie twórców programów jest to, żeby wykonywać je wszystkie w

różnych programach w podobny sposób, wtedy użytkownik nauczy się

szybciej nowego programu. Utarło się np., że pomoc programu wywołuje

się przez naciśnięcie klawisza F1. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby

programiści zmienili to w jakimś programie na np. F5, ale nikt tego nie

robi, bo po co ludziom komplikować życie – tak jakby układ biegów był

inny w każdym modelu samochodu.

Krótko mówiąc, gdy nauczysz się obsługiwać jakiś jeden program, to nauka

drugiego powinna być już łatwiejsza, gdyż okaże się, że pewne rzeczy się

pokrywają. Trzeciego jeszcze łatwiej itd.

Na dalszych stronach postaramy się pokazać pewne uniwersalne zasady

obsługi programów. Jako przykłady wybierać będziemy te programy, które

standardowo dołączane są do Windows 10. Nie znaczy, że je jakoś

rekomendujemy, czy że powinieneś je używać na co dzień. Po prostu

będziemy dawać przykłady takich programów, które są w zasięgu każdego

kursanta naszego kursu.

Gdy pracujemy na raz z jednym tylko programem, to najwygodniej go

będzie na początku zmaksymalizować, ...

... by zajmował cały ekran.

Program z menu tradycyjnym, okienko dialogowe - FILM

Jako program z menu tradycyjnym pokażemy prosty edytor tekstów

Notatnik. W menu startowym nie znajdziesz go pod N, tylko pod A, bo

ukryty jest w folderze Akcesoria systemu.

Na górze okna programu widzisz właśnie tradycyjne menu – typowe kiedyś

dla wszystkich programów windowsowych. Kliknięcie na dany składnik

menu powoduje zwykle rozwinięcie następnego poziomu menu, z którego

możesz wybrać jakąś kolejną funkcję.

Wybranie niektórych funkcji (tych zakończonych wielokropkiem)

spowoduje natomiast otwarcie okienka dialogowego, w którym hurtowo

możesz ustawić jakieś wartości. Np. wybranie pozycji menu Format

Czcionka (tak oznaczamy na naszych kursach kliknięcie pozycji Format w

menu a następnie po rozwinięciu następnego poziomu menu, pozycji

Czcionka) spowoduje otwarcie okienka dialogowego, w którym ustawić

możesz różne cechu czcionki, którą będziesz pisał w dokumencie.

Kliknięcie przycisku OK spowoduje zatwierdzenie wprowadzonych

wartości i zamknięcia okienka a przycisku Anuluj zamknięcie okienka bez

zatwierdzenia tego, co do niego wpisałeś.

Menu możesz obsługiwać także klawiaturą: naciśnięcie klawisza lewe Alt

spowoduje, w każdym składniku menu jedna litera zostaje podkreślona.

Naciskając klawisz odpowiadający podkreślonej literze, wywołujemy dany

składnik menu. Możesz także poruszać się po menu naciskając klawisze ze

strzałkami. Klawisze z poziomymi strzałkami zmieniają Twoje położenie

poziome rozwijając odpowiednie podmenu. Klawisze ze strzałkami

pionowymi przesuwają Cię po poszczególnych składnikach podmenu.

W niektórych programach tradycyjne menu jest ukryte i przywołać na ekran

możesz je właśnie przez naciśnięcie klawisza lewe Alt.

Klawiatura, polskie litery

Skoro jesteśmy w Notatniku – edytorze tekstów, to jest dobra okazja, by

przypomnieć, jak piszemy:

Większość obszaru ekranu zajmuje biała płaszczyzna. Jest to miejsce na

wpisywany tekst, jakby pusta kartka. Na tej kartce miga mała pionowa

pałeczka. To kursor tekstowy,

zwany także punktem wstawiania, gdyż określa on miejsce, w którym

ukaże się wpisywany tekst. Piszemy naciskając odpowiednie klawisze liter

oraz klawisze opisane poniżej.

strzałki -

przesuwanie kursora

Usuwanie:

Backspace (na lewo od kursora)

Delete (na prawo)

Shift razem z literą – duże litery

Shift razem ze znakiem – górny znak (np. @

zamiast 2 )

Caps Lock

duże litery na stałe

F1 – pomocy!

spacja

prawe Alt – „polskie litery”

np. razem z a – ą; Alt-o – ó

Alt+z – ż; Alt+x – ź itd.

nowy akapit

„Polskie litery” uzyskujesz wg

schematu prawe Alt – litera

łacińska. Czyli np.: ą: Alt-a, ż: Alt-

z, ź (jedyny wyjątek) Alt-x. Jeśli to

nie działa to zajrzyj do Ustawień

(str. 62.) Ustawienia Czas i język

Region i język. Musi być

wybrany język Polski a po wejściu

do jego Opcji - Klawiatura Polski

(programisty)

Programy sterowane wstążką - FILM

Jakieś 10 lat temu Microsoft zaczął lansować nowy sposób obsługi

programów – za pomocą przycisków umieszczonych na wstążce.

Przykładem programu obsługiwanego w ten sposób jest inny edytor

tekstów, trochę bardziej rozbudowany niż Notatnik a mianowicie

WordPad. Znajdziesz go w tym samym miejscu menu startowego, co

Notatnik, czyli w folderze Akcesoria systemu.

Wstążka zastąpiła używany wcześniej system menu. Zawiera przyciski i

pola, za pośrednictwem których można wydawać polecenia programowi.

Za pomocą kliknięcia w karty na górze wstążki przełączasz się do innego

zestawu przycisków. W ramach jednej karty przyciski i pola pogrupowane

są w grupy, których nazwy (Schowek, Czcionka, Akapit, Wstawianie,

Edytowanie) umieszczone są na dole wstążki.

We wszystkich programach wykorzystujących wstążkę bardzo ważny jest

przycisk znajdujący się po lewej stronie wstążki. W WordPadzie nazywa

się on przyciskiem Plik. Rozwija on menu, trochę podobne do rozwiniętego

składnika menu Plik w programach wykorzystujących menu tradycyjne.

Składniki tego menu służą m.in. innymi do tworzenia nowego dokumentu,

zapisywania i otwierania dokumentu oraz jego drukowania.

Podstawowe czynności – oryginalnie tylko zapisywanie, cofanie i

ponawianie poleceń – można wykonywać także za pomocą przycisków

umieszczonych na tzw. pasku szybkiego dostępu umieszczonym na lewo od

paska tytułowego. Do paska tego użytkownik może sobie dodać także inne

przyciski. Najpierw trzeba kliknąć Dostosuj pasek narzędzi Szybki dostęp

i wybrać dany przycisk.

Cała wstążka nie musi być cały czas widoczna na ekranie. Zajmuje przecież

dużo miejsca. Możesz ją zminimalizować. Kliknij prawym przyciskiem

myszy dowolne miejsce wstążki i z rozwiniętego menu wybierz

Minimalizuj wstążkę. Na ekranie pozostaną widoczne tylko karty. By

zobaczyć przyciski danej karty, musisz ją wtedy najpierw kliknąć.

„Gorące klawisze” - FILM

Najczęściej używane czynności można w programach windowsowych

wykonać także za pomocą klawiatury, a dokładnie klawiszy skrótu,

nazywanych czasem gorącymi klawiszami (ang. hot keys). Np. przyciskowi

Zapisz przypisana jest kombinacja klawiszy Ctrl+S, która powoduje

wydanie polecenia bez potrzeby sięgania po mysz. Podobnie kombinacja

Ctrl+Z odpowiada przyciskowi Cofnij . Kombinacja ta wyświetla się obok

nazwy przycisku po najechaniu wskaźnikiem myszy na dany przycisk ...

... a w programach z tradycyjnym menu obok nazwy komendy menu:

WAŻNE – CO OZNACZA CTRL+Z

To co zapisujemy krótko w naszych kiążkach jako „naciśnij klawisze

Ctrl+Z” lub „naciśnij kombinację klawiszy Ctrl+Z” oznacza naprawdę:

naciśnij i trzymaj klawisz Ctrl

nie puszczając go, naciśnij klawisz Z

zwolnij oba klawisze.

Programy z nowoczesnym interfejsem użytkownika

„Nowoczesny interfejs użytkownika” jest lansowany od paru lat (od czasu

debiutu systemu Windows 8) jako taki sposób sterowania programami, by

można było to robić wygodnie zarówno na małych dotykowych ekranach

urządzeń przenośnych (tabletach i smartfonach) jak i na większych

ekranach komputerów sterowanych myszką. Jeśli nie masz tabletu z

Windows, to takie podejście do niczego ci nie jest potrzebne, jest jednak

wiele programów, które powstały wg takich założeń i możesz się z nimi

zetknąć.

Główną ich cechą jest to, że przyciski są większe niż zwykle, by na

ekranach dotykowych łatwo je było trafić palcem oraz to, że często zrywają

z dotychczasowymi konwencjami, by … zdenerwować użytkowników.

Programy z nowoczesnym interfejsem użytkownika dominują wśród

programów, które dostałeś razem z Windows.

Przykładem takiego programu jest program graficzny Paint 3D. Program

obsługujesz klikaniem (lub pukaniem) dużych przycisków na górze i po

prawej stronie strony z rysunkiem.

Gdy program ma mniej miejsca na ekranie (jak na tablecie), to część

przycisków znika, bo grupowana jest w panelach, które dopiero możesz

rozwinąć (przyciski ze strzałką).

Przyciski nie są jednak zmniejszane, bo zakłada się, że mały ekran

obsługuje się dotykowo – a więc palcem, którym trudniej trafić niż myszką.

Programy z nowoczesnym interfejsem użytkownika dominują w Sklepie

(patrz str. 34.).

Schowek - FILM

Schowek jest to miejsce w pamięci komputera służące do tymczasowego

przechowywania danych (np. fragmentu tekstu). Dane te możemy następnie

umieścić w innym miejscu. Użycie Schowka można rozbić na cztery etapy:

1. Dane, które chcemy umieścić w Schowku, musimy najpierw zaznaczyć

(w przypadku fragmentu tekstu robimy to przeciągając po nim

wskaźnikiem myszy z wciśniętym przyciskiem).

2. Umieszczamy dane w Schowku. Robimy, to na dwa sposoby:

a. jeśli chcemy je przenieść (to znaczy chcemy, by znikły ze starego

miejsca i pojawiły się w nowym), używamy przycisku Wytnij lub

komendy Edycja Wytnij;

b. jeśli chcemy je skopiować (to znaczy chcemy, by zostały w starym

miejscu i dodatkowo pojawiły się w nowym), to używamy przycisku

Kopiuj (lub Edycja Kopiuj).

3. „Przenosimy się” (to znaczy przenosimy kursor) do miejsca

docelowego.

4. Wstawiamy tam dane ze Schowka za pomocą przycisku

Wklej lub komendy z menu Edycja Wklej.

Po wykonaniu ostatniego punktu dane znajdą się w miejscu docelowym.

Pozostają one stale w Schowku, tak więc można wielokrotnie „wklejać” te

same dane. Dopiero po kolejnym kliknięciu Wytnij lub Kopiuj dane w

Schowku zostaną zastąpione nowymi.

Na FILMIE przedstawimy ten proces na przykładzie skopiowania

fragmentu tekstu z jednego programu (WordPad) do drugiego (Notatnik).

Schowek można wykorzystywać do przenoszenia i/lub kopiowania

praktycznie wszystkiego. Można na przykład tę metodą przenosić i

kopiować pliki, co pokażemy na str. 41.

Cofanie - FILM

Większość programów ma funkcję tzw. cofania. Oznacza to, że jak

popełnisz jakieś głupstwo, to możesz się z niego wycofać do stanu z przed

popełnieniem tego głupstwa. W zależności od programu możesz się cofnąć

o jeden krok lub o wiele kroków. W niektórych programach nie możesz

cofać kroków dokonanych przed zapisaniem dokumentu. Co dokładnie jest

tym konkretnym „krokiem” zależy już od specyfiki programu.

W programach z menu tradycyjnym komenda Cofnij zawarta jest zwykle w

menu Edycja.

W programach ze wstążką przycisk Cofnij umieszczony jest w pasku

narzędzi Szybki dostęp. Obok jest przycisk Ponów, który pozwala ci się

wycofać z ... cofania, gdy dojdziesz do wniosku, że jednak chcesz wykonać

jakąś czynność.

Również w programach z nowoczesnym interfejsem użytkownika przycisk

Cofnij jest zwykle łatwo dostępny – jak np. w programie Paint 3D.

Pomocy!

To normalne, że w czasie pracy z jakimś programem okazuje się, że czegoś

nie wiesz. Większość programów oferuje automatyczną elektroniczną

pomoc, która instaluje się razem z programem na dysku lub (coraz częściej)

dostępna jest przez Internet.

Jest niepisanym zwyczajem, że dostęp do tej pomocy uzyskujesz poprzez

naciśnięcie klawisza F1. Dostępna jest także zwykle w menu, np. komendą

Pomoc Wyświetl pomoc ...

... a w programach ze wstążką przyciskiem ze znakiem zapytania.

Niezależnie od pomocy oferowanej przez producenta oprogramowania

warto jest przeszukać sieć, czy już odpowiedzi na Twój problem ktoś nie

umieścił.

Jak szukać informacji w Internecie – str. 52.

Zapisywanie dokumentów/plików - FILM

Programy zainstalowane na twardym dysku komputera są w momencie ich

uruchomienia ładowane z twardego dysku do pamięci operacyjnej.

Jednocześnie w pamięci operacyjnej rezerwowany jest obszar na dane

programu (np. w przypadku edytora tekstu – pisany tekst). Pamięć

operacyjna komputera w odróżnieniu od pamięci na dysku jest pamięcią

ulotną – gdy przestaje działać dane są tracone. Gdy zamkniesz jakiś

program, nie zapisawszy uprzednio swego dzieła na dysku, dane, np.

napisany dokument, zostają utracone. Przy następnym uruchomieniu

programu stwierdzisz, że ekran jest pusty i musisz pisać wszystko od

początku. To samo by się stało, gdyby nagle komputer przestał pracować,

np. w przypadku nagłego wyłączenia prądu. Dlatego:

WAŻNE: ZAPISYWANIE !!!

Wszystko, co stworzyliśmy pracując na komputerze a co chcemy

wykorzystać w przyszłości, musimy zapisywać (nagrywać) na dysku.

W programach z tradycyjnym menu zapisywanie

inicjujesz zwykle komendą Plik Zapisz. W

programach ze wstążką kliknięciem w lewy przycisk

(też nazywany zwykle Plik) i wybranie Zapisz.

Zapisywanie jest na tyle ważne, że programy mają

zwykle wyeksponowany przycisk Zapisz, tak, aby

zapisywać można było jednym kliknięciem.

Wywołuje to okienko Zapisz jako, podobne do okna

Eksploratora plików (patrz rozdział od str. 38.).

Precyzujesz tam gdzie

(na jakim nośniku i w jakim folderze) chcesz zapisać

dokument/plik, pod jaką nazwą

i w jakim formacie.

Gdy zapiszesz plik, to zapisany jest on w postaci z momentu zapisania. Gdy

w dokumencie dokonasz jakichś kolejnych zmian, to musisz plik ponownie

zapisać, by zapisana była jego ostatnia wersja. Polecenie Zapisz zapisuje

wtedy dokument od razu, bez wywoływania okienka Zapisz jako, gdyż

zapisuje go pod ta sama nazwa i w tym samym miejscu. Jeśli chcesz

zapisać plik w innym folderze lub pod inną nazwą, to musisz wydać

polecenie Plik Zapisz jako.

Programy napisane dla systemu Windows zawsze „pamiętają”, czy po

ostatnim zapisaniu dokumentu na dysk zmieniłeś coś w dokumencie. Jeśli

spróbujesz zamknąć niezapisany dokument, to aby uchronić Cię przed

zrobieniem głupstwa, pytają się, czy zapisać dokument na dysku.

Rozdział 4. Jakie programy

No, ale jakich programy mamy używać? A skąd ja mam wiedzieć, jakich

kto programów potrzebuje? To w zależności od potrzeby. Jak ktoś jest

dentystą, to potrzebuje programu do zarządzania gabinetem dentystycznym,

jak ktoś jest projektantem, to programu do projektowania itd.

Co fabryka dała

Zestaw prostych programów „pierwszej potrzeby” dostajesz razem z

Windows – prosty edytor WordPad, proste programy graficzne Paint i Paint

3D, niezłe (choć są lepsze) przeglądarki internetowe Internet Explorer i

Microsoft Edge, zadawalający program do e-maili (Poczta) – obejrzyj sobie

zresztą sam w menu startowym.

Na początek możesz używać tych programów, które już masz. WordPad na

przykład wystarczy do pisania prostych tekstów jak list do cioci, czy nawet

krótka rozprawka. Gdy będziesz potrzebował czegoś poważniejszego, to

zainteresuj się tym. Może darmowy edytor tekstów z pakietu OpenOffice a

może w pełni profesjonalny, ale już płatny Microsoft Word? Poszukaj

informacji w Internecie (patrz str. 52.) i sam zdecyduj.

Gdy potrzebujesz czegoś więcej niż programy standardowe, to musisz

pozyskać inne programy a następnie je zainstalować. Napisaliśmy

„pozyskać” a nie „kupić”, bo wiele programów jest dostępnych za darmo.

Inne są płatne i za te musisz zapłacić. Pośrednią kategorią są programy,

których wersja podstawowa jest bezpłatna a zapłacić musisz wersję

rozszerzoną. Albo, w innym wariancie, za darmo jest wersja próbna, którą

możesz używać przez jakiś czas (np. 30 dni) a potem, jeśli ci się spodoba,

musisz uiścić opłatę, by móc z programu korzystać dalej.

Tradycyjnie programy instalowało się z dysku CD-ROM (a jeszcze

wcześniej z dyskietek). Teraz coraz częściej ściąga się je z Internetu.

Instalacja programu z dysku

Instalacja programu z Internetu...

... na przykładzie Google Chrome – FILM

Sklep - FILM

Wymagania systemowe programu - FILM

Każdy program komputerowy ma swoje wymagania systemowe. Przed

kupnem programu powinieneś sprawdzić, czy Twój komputer spełnia te

wymagania, gdyż w przeciwnym wypadku nie będzie on na Twoim

komputerze działał. Wymagania systemowe są zawsze wyszczególnione na

pudełku z oprogramowaniem, można je także sprawdzić na stronie

internetowej poświęconej temu programowi.

Na przykład w przypadku pakietu Office 2016 dla Użytkowników

Domowych i Uczniów, którego ściągnięcie w ramach usługi Office 365

proponujemy na następnych stronach, są następujące wymagania, które

wyszczególniamy w poniżej tabelce. Dwie pierwsze kolumny tabelki

zawierają zalecenia producenta programu z jego strony internetowej. Na

prawo zamieszczamy nasz komentarz.

SKŁADNIK WYMAGANIA Gdzie to znaleźć?

System operacyjny

Windows 10, Windows 8.1, Windows 8, Windows 7 z

dodatkiem Service Pack 1, Windows Server 2016,

Windows Server 2012 R2, Windows Server 2012 lub

Windows Server 2008 R2

Większość wymagań można sprawdzić na jednym ekranie Ustawień (patrz str.

1. Wykonaj polecenie przycisk Start Ustawienia.

2. W Ustawieniach wybierz System …

3. … a następnie Informacje.

Komputer i procesor

Procesor 1 GHz lub szybszy o architekturze x86 lub x64

z zestawem instrukcji SSE2

Pamięć

2 GB pamięci RAM

Wyświetlanie Komputer PC: ekran o rozdzielczości 1024 x 7681024 x

768 pikseli 4. W Ustawieniach wybierz System a następnie Ekran..

Grafika

Sprzętowe przyspieszanie grafiki wymaga karty

graficznej zgodnej z programem DirectX 10

Dysk twardy 3,0 GB dostępnego miejsca na dysku

Sprawdź to w Eksploratorze plików (str. 40.) . W lewym panelu oznacz

folder Ten komputer a w prawym w sekcji Urządzenia i dyski kliknij i

sprawdź pojemność Dysku lokalnego C:.

Przeglądarka Bieżąca wersja przeglądarki Internet Explorer, Microsoft

Edge, Safari, Chrome lub Firefox.

Internet Explorer i Microsoft Edge masz standardowo zainstalowane w

Windows 10. Inne przeglądarki możesz za darmo ściągnąć z Internetu.

Oczywiście potrzebujesz tylko jedną z nich.

Przykład: Instalowanie wersji próbnej pakietu Office

Deinstalacja programów - FILM

Programy obsługiwane w sieci przez przeglądarkę internetową

Rozdział 5. Pliki i foldery

Zainstalowane programy zapisywane są w postaci plików komputerowych w

określonych folderach na dysku twardym Twojego komputera. Podobnie

dane, tworzone przy wykorzystaniu tych programów (jak dokumenty

tekstowe, rysunki, projekty itd.) zapisujemy (porównaj str. 32.) również w

formie plików w wybranych folderach twardego dysku.

Plik, to w świecie komputerowym uporządkowany zbiór informacji. Może

być plik zawierający instrukcje dla komputera (plik programu/aplikacji).

Może być plik zawierający dane stworzone przez te programy – np.

dokument napisany edytorem tekstu także zapisujemy w formie pliku.

FOLDER

Folder to miejsce na dysku komputerowym, gdzie przechowujemy pliki

Pliki danych proponujemy wyobrażać sobie jako zapisane kartki papieru,

takie tradycyjne dokumenty. Foldery – jako szuflady biurka, do których te

dokumenty chowasz. Przy czym folder może zawierać podfolery

podrzędne. Wyobrażajmy je sobie jako teczki na dokumenty.

Czyli kartki (pliki) wkładasz do teczek (folderów) a teczki do szuflad

(foldery nadrzędne). Wszystkie szuflady zawarte są w jednym biurku –

folderze nadrzędnym Ten komputer. Gdy z jakimś dokumentem chcesz coś

zrobić – wyciągasz go z szuflady i teczki i kładziesz na pulpicie biurka

(otwierasz plik w jego folderze, co powoduje otwarcie okna z tym plikiem

na pulpicie Windows.).

Niepotrzebny dokument możesz wyrzucić do Kosza. Póki kosza nie

opróżnisz, to zawsze możesz się rozmyślić i dokument wyjąć z kosza i z

powrotem umieścić we właściwej teczce i szufladzie.

Eksplorator plików – uruchamianie - FILM

Oglądanie i zarządzanie folderami i plikami jest na tyle ważne, że

stworzono do tego specjalny program. Nazywa się on Eksplorator plików

(w poprzednich wersjach Windows – Eksplorator Windows).

Zwykle masz do niego dostęp z poziomu menu startowego. Po kliknięciu

przycisku Start widzisz jego ikonkę z lewej strony menu. Może się jednak

zdarzyć, że jej tam nie ma. Zobacz wtedy, czy ikonka Eksploratora nie

znajduje się czasem na pasku zadań (patrz str. 10.).

Możesz także kliknąć przycisk Start prawym przyciskiem myszy i z menu

podręcznego, które się ukaże, wybrać Eksplorator plików.

O tym jakie ikony znajdują się z lewej strony menu startowego decydujesz

w Ustawieniach (patrz str. 59.), gdzie można też dodać inne przyciski

poprzez Ustawienia Personalizacja Start Wybierz foldery

wyświetlane w menu start.

Okno Eksploratora plików - FILM

Urządzenia zewnętrzne

Tworzenie nowych folderów – FILM

Zmiana nazwy folderów i plików

Widok plików – FILM

Rozszerzenia nazw plików – FILM

Zaznaczanie plików i folderów – FILM

Przenoszenie i kopiowanie plików i folderów

Metodą „przenieś i upuść” - FILM

Przenoszenie i kopiowanie plików i folderów przez Schowek

- FILM

Nagrywanie na płytkę CD/DVD

Usuwanie plików i folderów – FILM

Kosz - FILM

Przykład praktyczny: kopiujemy zdjęcia z telefonu na komputer - FILM

Zastosujmy teraz to, czego się dotychczas nauczyliśmy, do wykonania

praktycznego zadania. Powiedzmy, że wykonaliśmy telefonem szereg

ciekawych zdjęć. Chcemy je teraz skopiować na komputer, by móc na nim

je przeglądać (na przecież dużo większym ekranie) i ewentualnie

wykonywać inne czynności: edytować w programie graficznym, wysłać

mailem do znajomych itd.

1. Najpierw otwórzmy aplikację Eksplorator plików (str. 39.).

2. Teraz utwórzmy na dysku komputera specjalny podfolder folderu

Obrazy, żeby tam skopiować zdjęcia zrobione z jakiejś określonej

okazji lub o określonej tematyce, tak, żeby nie mieszały nam się z

innymi obrazkami. Jak to zrobić – str. 40.

3. Następnie podłączmy telefon do komputera poprzez port USB (str. 40.).

Telefon powinien się pokazać jako dysk zewnętrzny podłączony do

Tego komputera.

4. Ustaw Widok wyświetlania plików na Bardzo duże ikony (str. 40.).

Wtedy łatwo się zorientujesz, jakie zdjęcia zawiera oznaczony folder.

5. Rozwiń folder telefonu (str. 40.), by zobaczyć podfoldery. Znajdź i

oznacz w lewym panelu podfolder zawierający zdjęcia – wydawałoby

się, że powinien mieć nazwę Obrazki, Zdjęcia, Pictures czy jakoś tak,

ale na smarfonach z Androidem jest to zwykle DCIM 100ANDRO.

6. W prawym panelu oznacz te zdjęcia, które chcesz skopiować. Pamiętaj,

że możesz oznaczyć na raz wiele plików (patrz str, 41.).

7. Upewnij się, że w lewym panelu widoczny jest folder komputera, do

którego chcemy skopiować zdjęcia (ewentualnie będziesz musiał

rozwinąć folder nadrzędny – patrz str. 40.).

8. Kliknij jedno z oznaczonych zdjęć, ale nie puszczaj przycisku myszy.

Przenieś wskaźnik ze „złapanymi” plikami do folderu docelowego.

Upewnij się, że ukazał się napis Kopiuj do: nazwa_folderu. Wtedy

dopiero zwolnij przycisk myszy. (Patrz str. 41.)

9. Oznacz folder docelowy w lewym panelu i upewnij się, czy znalazły się

tam pożądane pliki.

10. Kliknij jedno ze zdjęć prawym przyciskiem myszy i zobacz, co możesz

z nim zrobić. Zobacz np. jakimi programami możesz je otworzyć.

11. My np. otworzyliśmy zdjęcie w programie Paint. Kotu dorysowaliśmy

zielone wąsy i oznaczyliśmy jego mordkę, by ją skadrować.

12. Potem trzeba oczywiście nową wersję rysunku Zapisać.

13. Jeśli chcesz natomiast tylko zdjęcia oglądać, to lepszy będzie program

Przeglądarka fotografii systemu Windows, gdzie możesz łatwo

przechodzić od zdjęcia do zdjęcia w folderze i oglądać je na pełnym

ekranie.

14. Telefonu nie powinno się tak po prostu odłączać od portu USB. Może

to spowodować utratę danych. Powinno się to robić w ten sposób:

Kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonkę Bezpieczne usuwanie

sprzętu w obszarze powiadamiania paska zadań (jeśli jej tam nie ma, to

kliknij najpierw lewym przyciskiem Pokaż ukryte ikony) i z menu,

które się ukazało, wybierz Wysuń … Gdy ukaże się komunikat Sprzęt

może być bezpiecznie usunięty, to dopiero odłącz kabel.

Rozdział 6. Internet

Komputerów nie podłączonych do Internetu już się teraz prawie nie

spotyka. Większość osób kupuje swój sprzęt po to, żeby serfować po Sieci i

kontaktować się ze znajomymi. Nawet jeśli podstawową funkcją czyjegoś

komputera jest wykonywanie jakichś programów, dla których połączenie z

Internetem nie jest niezbędne, to zawsze się ono przydaje. Np. pisarz

piszący na komputerze książkę potrzebuje generalnie tylko zainstalowany

na komputerze edytor tekstów, np. WordPad albo Microsoft Word, który

działa niezależnie od połączenia z siecią. Ale pisarz będzie chciał zapewnie

również zbierać informacje do książki w Internecie – na stronach WWW,

kontaktować się z wydawnictwem za pośrednictwem poczty elektronicznej

(e-maili) czy wideotelefonii internetowej (program Skype) itp. Ponadto

jego edytor tekstów będzie miał automatycznie przez sieć przesyłane

poprawki wykrytych w programie błędów.

Poprawki i nowe funkcje otrzymuje również w formie tzw. aktualizacji

system operacyjny Windows 10. Do tego również potrzebne jest połączenie

internetowe.

Połączenie internetowe

W Internecie połączonych ze sobą są miliony komputerów, smartfonów,

tabletów i innego sprzętu. Aspekty techniczne połączeń internetowych nie

będą nas tutaj interesować – zajmiemy się jedynie połączeniem Twojego

komputera do połączonego z Internetem routera – urządzenia, który

„rozprowadza” połączenie internetowe po Twoim mieszkaniu lub biurze.

Za pośrednictwem routera nie tylko łączysz się z Internetem, ale także

możesz połączyć wszystkie dostępne w domu komputery (a także inne

urządzenia) w jedną sieć domową, gdzie możesz np. przesyłać pliki z

jednego komputera na drugi.

Jak połączony do Internetu jest sam router zależy od tego z jakim dostawcą

Internetu masz umowę. Zwykle dzieje się to za pośrednictwem kabli

telefonicznych (w wypadku umowy z operatorem telefonii stacjonarnej, np.

Orange – Neostrada), sieci telefonii komórkowej (operator telefonii

komórkowej, np. Orange, T-mobile, Plus) lub kabla telewizji kablowej.

Instrukcje jak masz router podłączyć do sieci i jak go skonfigurować

otrzymasz od firmy, z którą zawarłeś umowę. Przy konfiguracji istotne jest

jaką urządzeniu nadasz nazwę (pod tą nazwą będzie się potem

„przedstawiać”) i jaki wymyślisz klucz (hasło) dostępu do sieci

bezprzewodowej – jakiekolwiek ono będzie, zapisz je i pamiętaj gdzie

schowałeś kartkę!.

My w tym poradniku zajmiemy się wyłącznie podłączeniem komputera z

Windows 10 do już skonfigurowanego, działającego i podłączonego do

Internetu routera. Możesz to zrobić na dwa sposoby – kablem lub za

pomocą sieci bezprzewodowej Wi-Fi.

Podłączenie za pomocą kabla

Wadą tego rozwiązania jest to, że ... potrzebny jest kabel. Komputer musi

być blisko routera albo kabel trzeba przeciągać na dłuższe odległości,

przebijać ściany, można się o niego potykać itd. Chodzi o kabel sieciowy

Ethernet, popularnie zwany skrętką. Końcówka tego kabla (nazywa się

fachowo RJ-45 i jest taka sama po obu końcach) przypomina końcówkę

kabla telefonicznego, ale w rzeczywistości się od niego trochę różni i kabel

sieciowy nie będzie pasować do telefonu a kabel telefoniczny do portu

sieciowego w komputerze.

Mając właściwy kabel, podłączenie komputera do

routera jest dziecinnie proste. Jedną końcówkę

podłączamy do odpowiedniego portu routera a drugą

do odpowiedniego portu komputera. (Jakiego? To

bardzo proste – do tego, do którego pasuje kabel.)

I już. Połączenie powinno zadziałać. Oznaką tego powinna być

taka ikonka w obszarze powiadomień paska zadań Windows.

Gdy na nią najedziesz wskaźnikiem myszy powinien się ukazać komunikat:

Sieć. Dostęp do Internetu.

By połączenie przerwać, musisz wyjąć kabel.

Połączenie Wi-Fi - FILM

To w tej chwili najpopularniejszy sposób podłączenia komputera do

Internetu. Połączenie Wi-Fi to połączenie bezprzewodowe działające na

krótkim dystansie. W swoim domu czy biurze realizujesz je za

pośrednictwem routera. W wielu firmach czy instytucjach (np. restauracje)

dostępne jest również darmowe WiFi, do którego każdy posiadający

smartfon, czy laptop może się podłączyć.

By wiedzieć co dzieje się z połączeniem WiFi, obserwuj ikonę połączenia

sieciowego w obszarze powiadomień paska zadań. Więcej informacji

uzyskasz wskazując tę ikonę wskaźnikiem myszy. W wypadku kłopotów

możesz kliknąć tę ikonę prawym przyciskiem myszy i wybrać Rozwiąż

problemy.

Gdy ikona połączenia sieciowego jest taka – to prawdopodobnie

nie działa w ogóle urządzenie do odbioru WiFi w komputerze.

W niektórych laptopach trzeba je włączyć sprzętowo –

specjalnym guziczkiem lub jakąś (właściwą do modelu) kombinacją

klawiszy.

Jeśli ikonka jest taka, to połączenie nie działa, ale sieci WiFi są w

Twoim zasięgu.

Aby się połączyć:

1. Kliknij ikonkę.

2. W prawym panelu znajdź połączenie o nazwie, którą nadałeś

instalując modem i kliknij.

3. Zaznacz pole Połącz automatycznie – komputer będzie się wtedy

sam łączył z tą siecią za każdym razem, gdy będzie w jej zasięgu.

4. Następnie kliknij Połącz

5. Jeśli jest to pierwsze połączenie z siecią zabezpieczoną hasłem, to

będziesz teraz proszony o podanie klucza zabezpieczeń sieciowych –

hasła, które ustaliłeś przy instalacji modemu.

Jeśli wszystko poszło dobrze, to otrzymasz informację o

nawiązaniu połączenia a ikonka zmieni się na taką.

By połączenie przerwać – to analogicznie:

1. Klikamy ikonkę połączenia sieciowego

2. W prawym panelu, który się rozwinie, klikamy Rozłącz przy nazwie

działającego połączenia.

Przeglądarki internetowe - FILM

Najpowszechniejszą formą aktywności w Internecie jest przeglądanie stron

WWW. Służą do tego programy, które nazywają się przeglądarkami

internetowymi. Nabywca komputera z Windows 10 otrzymuje razem z tym

systemem nawet dwie przeglądarki. Znany z poprzednich wersji Windows

Internet Explorer oraz nową przeglądarkę, opracowaną specjalnie „pod”

Windows 10 – Microsoft Edge.

Nie jesteś ograniczony do tych dwóch przeglądarek – możesz zainstalować

sobie więcej – tym bardziej, że najpopularniejsze przeglądarki stron WWW

to programy bezpłatne. Przeglądarki „firmowe” Microsoftu (Internet

Explorer i Edge) nie cieszą się zresztą najlepszą opinią – za lepsze uchodzą

powszechnie zarówno Google Chrome jak i Mozilla Firefox. Dlatego też

wielu producentów sprzętu komputerowego od razu instaluje klientom

jedną z tych przeglądarek. Gdy tego nie zrobią, możesz łatwo zrobić to sam.

Wtedy jedyną funkcją jednej z przeglądarek firmowych będzie ... wejście

na stronę internetową innej przeglądarki i jej ściągnięcie. Na stronie 34.

pokazujemy jak ściągnąć i zainstalować przeglądarkę Chrome.

Na komputerze może być zainstalowana dowolna liczna różnych

przeglądarek. Uruchamiasz je, jak każdy inny program/aplikację

komputerową (patrz str. 18.), bo przeglądarki są zwykłymi aplikacjami.

Możesz używać, którą będziesz chciał, również na zmianę czy nawet

równocześnie. Dobrze jest jednak zdecydować się w końcu na jedną

przeglądarkę. Przeglądarki stron WWW przechowują historię

internetowych podróży, tak żeby użytkownikowi łatwo było znaleźć stronę,

którą kiedyś przeglądał (mechanizmy autouzupełniania adresów, historia

przeglądania, zakładki/ulubione itd.). Sęk w tym, że każda przeglądarka

robi to tylko dla siebie, tak więc jeśli jakąś stronę odwiedzisz za pomocą

Edge, to Chrome nie będzie już tego wiedział – i odwrotnie.

Tylko jedna z zainstalowanych przeglądarek może być tzw. „przeglądarką

domyślną”. O co chodzi? To ta przeglądarka, która będzie automatycznie

się uruchomiała i ładowała stronę internetową wywołaną z innego

programu. Jeśli np. teraz, z poziomu tego e-booka pdf czytanego na jakimś

programie nie będącym przeglądarką np. Adobe Reader, klikniesz łącze do

naszej strony www.dladino.pl to załaduje się ona do przeglądarki

zadeklarowanej jako domyślna.

Domyślną przeglądarkę deklarujesz w Ustawieniach (patrz str. 58.). Wydaj

polecenie przycisk Start Ustawienia Aplikacje Aplikacje

domyślne i ustaw jako Przeglądarkę sieci Web to, co chcesz.

Surfowanie po stronach WWW – obsługa najpopularniejszych przeglądarek (Chrome, Firefox, Edge i Internet Explorer)

Poniżej przedstawimy ogólne zasady obsługi przeglądarek internetowych,

które są bardzo do siebie podobne. Na rysunkach i filmikach pokazywać

będziemy zwykle Google Chrome. Jeśli jakaś czynność będzie się

znacząco różnić w innych popularnych przeglądarkach (uwzględnimy tutaj

jeszcze Mozilla Firefox, Microsoft Edge i Internet Explorer), to o tym

uprzedzimy.

Karty - FILM

Karty umożliwiają wyświetlanie kilku różnych stron WWW w jednej

przeglądarce. Na prawo od zakładek załadowanych kart jest zawsze pusta

zakładka, która służy do otworzenia nowej karty. Kartę możesz zamknąć

klikając krzyżyk X.

Możesz klikać zakładki załadowanych kart, by się między nimi przełączać i

oglądać różne załadowane strony. W ten sposób możesz pracować

korzystając z informacji z różnych źródeł.

Do strony o znanym adresie - FILM

Gdy znasz dokładny adres WWW strony, którą chcesz odwiedzić (np. w

reklamie prasowej podano „proszę odwiedzić naszą stronę

www.adresinternetowy.pl”), to wpisujesz ten adres do pola adresu i

naciskasz Enter. Musi się zgadzać każda literka. Podawane czasem na

początku adresów człony http:// oraz www. można pominąć.

Przewijanie - FILM

Stronę przewijasz wg ogólnych reguł przewijania w Windows omówionych

na str. 8. Współczesne strony tworzone są zwykle tak, aby je trzeba było

przewijać tylko pionowo, ale czasem trzeba też przewijać poziomo.

Powiększanie obrazu - FILM

Kombinacją klawiszy Ctrl i + powiększamy obraz a Ctrl i -

pomniejszamy. Albo regulujemy powiększenie klikając przycisk

wywołujący menu i znajdując w menu właściwą pozycję.

Hiperłącze (łącze, hiperlink, link, odnośnik, odsyłacz )- FILM

Jeśli po naprowadzeniu na coś wskaźnika zmienia on kształt na wskazującą

dłoń (a napis zmienia kolor i/lub zostaje podkreślony), oznacza to, że jest to

hiperłącze. Kiedy je klikniesz, przeniesiesz się do innej strony lub witryny

w Internecie. Hiperłącze może cię również przenosić do innej witryny lub

do innego miejsca na tej samej stronie.

Przyciski Wstecz, Dalej i Odśwież - FILM

Wstecz – na ekranie ponownie wyświetli się strona, którą poprzednio

oglądałeś w tej karcie. Dalej – pokaże się strona, od której się cofałeś.

To co widzisz na ekranie, to stan strony WWW z momentu jej załadowania.

Jeśli autorzy strony dokonali w niej jakichś zmian, to ich nie zobaczysz aż

do następnego załadowania.

Żeby być pewien, że oglądasz aktualną wersję strony, kliknij Odśwież.

Gdy nie znamy adresu - FILM

Gdy nie znasz dokładnego adresu strony WWW, a chodzi Ci o znalezienie

informacji o danym zagadnieniu, to wpisujesz to zagadnienie do pola

wyszukiwania. Tylko Firefox i Internet Explorer mają standardowo pole

wyszukiwania oddzielone od pola adresu.

Chrome, Edge i Internet Explorer, mają połączone pola adresu i

wyszukiwania. Program się sam domyśla, czy wpisałeś gotowy adres

internetowy, czy tekst do wyszukania.

Po wpisaniu tekstu do wyszukania i naciśnięciu Enter zostajesz

przekierowany do wyszukiwarki internetowej – specjalnego sieciowego

serwisu, który zajmuje się właśnie wyszukiwaniem zagadnień w Internecie.

Wyświetli się lista wyników wyszukiwania. Możesz kliknąć na jeden z nich,

by przenieść się do strony, która wydaje się dostarczyć najlepszych

informacji.

Edge i Internet Explorer standardowo przekierują Cię do wyszukiwarki o

nazwie Bing. Chrome i Firefox – do Google. Google uchodzi za lepszą

wyszukiwarkę. Zawsze możesz załadować stronę google.pl, by

wyszukiwanie przeprowadzić w google niezależnie od tego jaką i jak

skonfigurowaną masz przeglądarkę.

Zakładki/Ulubione - FILM

Załóżmy, że jest w Internecie strona, którą odwiedzasz bardzo często. Aby

za każdym razem mozolnie nie wpisywać jej adresu internetowego, możesz

zapamiętać jej adres w przeglądarce. Potem wystarczy tylko go wskazać. W

programach Chrome i Firefox tak zapamiętane strony nazywa się

zakładkami a w Internet Explorerze i Microsoft Edge ulubionymi.

1. Otwórz stronę, o którą chodzi.

2. Kliknij przycisk Dodaj stronę do zakładek.

3. Wyświetli się okno dialogowe, w którym określasz Nazwę strony i ..

4. ... Folder w strukturze zakładek, gdzie chcesz umieścić zakładkę – w

Chromie standardowo Pasek zakładek ...

5. ... i klikasz Gotowe.

Jak wywołać tę stronę, gdy na ekranie przeglądarki wyświetla się inna

strona WWW?

1. Jeśli zakładkę zapisałeś na pasku zakładek, który jest widoczny na

ekranie, to po prostu ją kliknij.

Jeśli nie, to:

2. Kliknij przycisk wywołujący menu.

3. Kliknij Zakładki w menu, które się ukaże.

4. Znajdź zakładkę na liście, ewentualnie w folderach tej listy

W Firefox’ie jest do tego specjalny przycisk Wyświetl zakładki, w

Edge przycisk Centrum ulubione a w Internet Explorerze Wyświetl

ulubione..

Historia - FILM

Jeśli pamiętasz, że niedawno odwiedzałeś jakąś ciekawą stronę, ale nie

pamiętasz jej adresu, możesz wykorzystać mechanizm zwany Historią.

1. Kliknij przycisk wywołujący menu (w Edge Centrum ulubione

a w Internet Explorerze Wyświetl ulubione).

2. Wybierz z menu pozycję Historia.

3. W menu które się ukarze znajdź szukaną stronę – albo „na

wierzchu” menu, albo wśród Ostatnio zamkniętych, albo wśród

całej Historii.

Autouzupełnianie

Zauważ, że przy wpisywaniu adresów lub zagadnień do pola

adresów/wyszukiwania program stara się ci pomóc sugerując adresy i

zagadnienia, które już kiedyś wpisywałeś:

Przeglądanie incognito - FILM

Mechanizmy Historii i autouzupełniania są bardzo wygodne, gdy chcemy

powrócić do jakiejś ciekawej strony, której dokładnego adresu nie

pamiętamy a której nie zapisaliśmy jako zakładki.

W sytuacji jednak, gdy jeden komputer jest współużytkowany przez więcej

niż jedną osobę, nie zawsze będziemy chcieli, by nasze wędrówki po

Internecie „zostawiały za sobą ślady”. By ktoś inny (szef, żona, dzieci)

dowiedział się w Historii, co danego dnia w Internecie odwiedzaliśmy lub

podobne wnioski wyciągnął obserwując mechanizm autouzupełniania.

Rozwiązaniem tego problemu może być specjalny tryb pracy w Internecie –

przeglądanie w trybie incognito (czasem nazywany, nie wiedzieć dlaczego,

„trybem porno”).

By włączyć tryb incognito wykonaj następujące czynności:

1. Kliknij przycisk wywołujący menu.

2. Wybierz Nowe okno incognito.

Otworzy się nowe okno Chroma pracujące w trybie incognito. W okienku

znajdziesz najpierw informacje na temat tego trybu. Pierwsza kopia

Chroma pozostanie w niezmienionej formie w pamięci komputera.

W Firefox’ie tryb ten nazywa się przeglądaniem prywatnym a w Edge i

Internet Explorerze InPrivate..

Ściąganie programów i innych plików - FILM

Ważną czynnością w Internecie może być także ściąganie ze stron

internetowych programów i innych plików. Pokazaliśmy to na przykładzie

ściągania programu Google Chrome na stronie 34. Ściągane programy

instalacyjne są zwykle najpierw zapisywane w folderze Pobrane będącego

podfolderem Tego komputera. Ustawienie to można zmienić w

Ustawieniach danej przeglądarki. Dostęp do Ustawień Chroma – nie mylić

z Ustawieniami Windows 10, którym poświęcimy cały rozdział –

uzyskujemy klikając przycisk wywołujący menu i wybierając Ustawienia.

Jeśli po ściągnięciu programu instalacyjnego nie uruchomimy go od razu, to

szukaj go właśnie w tym folderze.

Folder Pobrane został podany powyżej w „techniczny” sposób:

C:\Users\piotr\Downloads. Downloads – to to samo co Pobrane a

C:\Users\piotr\Downloads oznacza, adres na dysku C:|, który po

zalogowaniu się jako użytkownik Piotr będziesz widział jako folder

Pobrane będący podfoledrem Tego komputera.

Bezpieczeństwo

Na komputer podłączony do Internetu czyha szereg niebezpieczeństw. Na

pewno o wielu z nich słyszałeś, np. wirusach komputerowych czy atakach

hakerów. Nie łudź się, że skoro Twoja maszyna nie jest komputerem

bankowym czy korporacyjnym, to nikt nie będzie jej atakował. Motywacja

hakerów czy autorów wirusów jest często podobna do chuliganów

demolujących ławki w parku. Robią to bez specjalnego celu, dla tzw.

„sportu”. Często również hakerzy przejmują kontrolę nad indywidualnymi

komputerami, by bez wiedzy ich użytkowników atakować przy ich pomocy

wybrane cele, np. właśnie banki czy duże firmy.

Na szczęście system Windows 10 zawiera aplikacje zabezpieczające przed

tymi niebezpieczeństwami – program antywirusowy (Windows Defender) i

zaporę (firewall). Możesz zamiast nich zainstalować inne programy, ale dla

indywidualnego użytkownika komputera te „firmowe” powinny być

wystarczające. (Choć oczywiście producenci dodatkowych komercyjnych

programów antywirusowych twierdzą, że ich są znacznie lepsze.)

Co najważniejsze jednak, Windows 10 pilnuje, czy programy

zabezpieczające działają. Gdybyś np. wyłączył program antywirusowy lub

gdyby wyłączył się on „sam”, to od razu otrzymasz alarmujący komunikat:

Komunikat ten co prawda po kilku sekundach zniknie, ale zobaczysz go,

gdy klikając ikonę z prawej strony paska zadań rozwiniesz panel z Centrum

powiadomień.

Wystarczy kliknąć komunikat, by przywrócić ochronę antywirusową.

By dowiedzieć się więcej o bezpieczeństwie Twojego komputera wejdź do

Ustawień (patrz str. 58.) i wykonaj sekwencje Ustawienia Aktualizacja

i zabezpieczenia Windows Defender Otwórz usługę Windows

Defender Security Center.

Jeśli wszystkie zagadnienia bezpieczeństwa są odhaczone na zielono, to

wszystko w porządku – komputer jest bezpieczny!

Rozdział 7. Ustawienia

Ustawienia są specjalną aplikacją, której zadaniem jest regulacja różnych

parametrów działania systemu Windows 10 i komputera, na którym jest on

zainstalowany. Aplikacja ta zastępuje znany z poprzednich wersji Windows

Panel sterowania, choć jest on stale obecny i można go stosować obok a

nawet zamiast Ustawień – powiemy o tym więcej później (str. 59.) .

Jak się dostać do Ustawień - FILM

Najłatwiej dostać się do Ustawień klikając ich ikonkę z lewej strony menu

startowego. Tyle że, .... może jej nie być. Microsoft co jakiś czas zmienia

koncepcję, co powinno się standardowo znajdować w lewej części menu.

Na szczęście można to ustalić samemu właśnie za pomocą ... Ustawień –

zobacz str. 59.

Jeśli na lewym skraju menu startowego nie ma Ustawień, to możesz się tam

dostać w inny sposób. Kliknij przycisk Start prawym przyciskiem myszy i

znajdź je w podręcznym menu.

Jeszcze innym sposobem jest wpisanie słowa Ustawienia do pola

Wyszukaj w systemie Windows. Jeszcze innym kliknięcie przycisku

powiadomień i znalezienie kafelka Wszystkie ustawienia.

Do Ustawień wejdziesz także z poziomu różnych funkcji Windows, np. po

kliknięciu paska zadań prawym przyciskiem myszy pojawi się menu

podręczne z pozycją Ustawienia paska zadań. Wejdziesz wtedy od razu do

właściwego miejsca w Ustawieniach a nie, jak w pozostałych omawianych

na tej stronie przypadkach, do ich Strony głównej.

Poruszanie się po Ustawieniach - FILM

Ustawienia a Panel sterowania - FILM

Zawartość lewej strony menu startowego FILM

Oszczędzanie energii - FILM

Aktualizacje - FILM

Windows 10 jest systemem, który z założenia nigdy nie jest i nie będzie

skończony i który ciągle jest poprawiany i usprawniany. Proces taki nazywa

się aktualizacją, zachodzi automatycznie przez Internet, w założeniu w taki

sposób aby było to jak najmniej uciążliwe a nawet dostrzegalne przez

użytkownika (choć z tym różnie bywa). W trakcie aktualizacji poprawiane

są dostrzeżone w programie błędy a także dodawane nowe funkcje i

możliwości. W odróżnieniu od poprzednich wersji Windows z aktualizacji

Windows 10 nie można zrezygnować (z wyjątkiem wersji Enterprise

zarządzanej przez informatyków w dużych firmach). Można co najwyżej

nigdy nie włączać połączenia internetowego, co jest nierealne. Można też

wstrzymać dokonywanie aktualizacji na 35 dni, o czym niżej. Ale ... nawet

gdyby można było powstrzymać aktualizację, to radzilibyśmy, żeby tego

nie robić. Pal licho usprawnienia, których nie zawsze potrzebujemy, ale w

kolejnych aktualizacjach poprawiane są błędy, które umożliwiają atak

hakerów na Twój komputer i „złapanie” nieprzyjemnego wirusa. Krótko

mówiąc: z aktualizacjami trzeba nauczyć się żyć.

Pobieranie i instalowanie aktualizacji nie powinno być z założenia

uciążliwe, gdyż dokonuje się w tle. Jedynym problemem jest to, że niektóre

aktualizacje wymagają na końcu instalacji ponownego uruchomienia

komputera. Te ponowne uruchomienie trwa wtedy dłużej niż zwykle, więc

nie rób tego, gdy chcesz za parę minut wrócić do ważnej pracy.

Oznaką tego, że aktualizacje czekają na ponowne uruchomienie, jest

zmiana opcji w menu startowym po kliknięciu przycisku Zasilanie. Opcje

Zamknij i Uruchom ponownie zamieniają się na Zaktualizuj i zamknij i

Zaktualizuj i uruchom ponownie.

Gdy nie zamkniesz i uruchomisz komputera ręcznie, zrobi to za Ciebie

system wtedy, gdy będziesz spał. Ba, ale skąd Windows wie, kiedy my

śpimy? Można mu tu podać tutaj, w okienku ustawień aktualizacji, do

którego wejdziemy przez Ustawienia Aktualizacja i zabezpieczenia

Windows Update. Zauważ, że na poniższym rysunku mamy właśnie

komunikat, że taka a taka aktualizacja oczekuje na ponowne uruchomienie

urządzenia.

Tutaj można Zmienić godziny aktualnego użytkowania, czyli godziny, w

których komputerowi nie wolno samowolnie przerywać ci pracy. Gdy

potrzebne jest ponowne uruchomienie komputera, to system zrobi to

automatycznie poza tymi godzinami.

W Opcjach zaawansowanych możesz m.in. odroczyć aktualizacje na 35

Jak sprawdzić wersję Windows 10 - FILM

Windows 10 ma wiele twarzy. Podstawowy podział to wersje komercyjne

takie jak Home, Pro, Enterprise czy Education. Podział techniczny (typ)

nakładający się na podział poprzedni, to Windows w wersji 32- albo 64-

bitowej. Wreszcie każda „duża” aktualizacja przynosi tak naprawdę nowszą

wersję tych kombinacji podanych powyżej.

A jak sprawdzić, co masz na swoim komputerze?

Wykonaj Ustawienia System

Informacje.

I już wszystko wiadomo:

Np. na tym komputerze jest:

Windows 10 Pro

nr ostatniej aktualizacji to 1703

a dokładnie (nr kompilacji) – 15063.608

typ 64-bitowy

Nawet jak Tobie to mało lub nic nie mówi, to te informacje mogą być

pomocne, gdy masz jakieś problemy z jakimiś aplikacjami czy sprzętem.

Pomoc techniczna producenta może o te sprawy zapytać.

Ustawienia czasu – FILM

Język, klawiatura, „polskie litery” - FILM

Konta użytkowników - FILM

Tworzenie nowego konta - FILM

Przykład praktyczny: rezygnujemy z hasła logowania - FILM

Jeśli masz komputer, którego jesteś jedynym użytkownikiem i nikt inny nie

ma do niego fizycznego dostępu, to nie ma chyba sensu, żeby trzeba się

było logować za pomocą hasła. No chyba, że gromadzisz na komputerze

ściśle tajne informacje szpiegowskie lub finansowe.

Gdy masz komputer z kontem lokalnym, to możesz zrezygnować z hasła (w

przypadku konta Microsoftu hasło jest konieczne). Wtedy włączanie

komputera i uruchamianie Windows (patrz str. 14.) będzie pomijało etap

logowania. Włączysz komputer i będziesz tylko czekał na pojawienie się

pulpitu Windows.

Aby usunąć hasło logowania na koncie lokalnym – będąc zalogowanym na

to konto:

1. Wykonaj Ustawienia Konta Opcje logowania.

2. Pod nagłówkiem Hasło kliknij Zmień.

Żeby zmienić hasło lub z niego zrezygnować najpierw trzeba wpisać hasło

dotychczasowe. W okienku Zmienianie hasła wpisz Bieżące hasło i kliknij

Dalej.

Pojawi się teraz okienko Zmienianie hasła.

Kruczek jest taki, że nigdzie nie ma opcji „Rezygnuję z hasła” czy „Bez

hasła”. Ale, żeby zrezygnować z hasła musisz po prostu zostawić wszystkie

pola jego dotyczące puste. I tylko kliknąć Dalej.

Oczywiście, gdybyś chciał zmienić hasło albo ustanowić nowe, to wpiszesz

je właśnie w tym miejscu.

W następnym okienku kliknij Zakończ i już. Następnym razem zalogujesz

się bez hasła lub w ogóle nie będziesz się musiał logować, bo system zrobi

to za Ciebie.

Filmy - FILM

Integralną częścią poradnika, poza tekstem i ilustracjami, są filmiki.

Wywołuje się je w najprostszy możliwy sposób. Czytając elektroniczny

poradnik, kliknij na słowo FILM koło tytułu zagadnienia i film dotyczący

tego właśnie zagadnienia się wyświetli.

Film wyświetli się prawdopodobnie w nowootwartej karcie przeglądarki

zadeklarowanej w systemie jako przeglądarka domyślna. Standardowo jest

to Microsoft Edge, ale jeśli zainstalowałeś inną przeglądarkę, np. Chrome,

to pewnie ją zadeklarowałeś jako domyślną – porównaj str. 49. Poniżej

pokazujemy film wyświetlany w karcie Chrome.

Standardowo na ekranie nie widzisz przycisków sterowania filmem...

... ale gdy naprowadzisz wskaźnik myszy na film ...

... to pokażą się one na dole.

Możesz film zatrzymywać i ponownie uruchamiać, przewijać, regulować

dźwięk (ale sprawdź też, jak dźwięk jest ustawiony w systemie)

Możesz wreszcie powiększyć film na cały ekran (powrót przez Esc). Po

skończeniu oglądania możesz po prostu zamknąć kartę z filmem.

W pewnych sytuacjach film może się wyświetlić w aplikacji do

wyświetlania filmów, np. Filmy i TV, ale jego obsługa będzie bardzo

podobna.

Napisz do nas – KLIKNIJ TU

Jeśli masz jakieś pytania, uwagi do tego poradnika, dostrzegłeś w nim

błędy, chcesz nas pochwalić, chcesz nas zwymyślać itd., to napisz do nas

maila: win10poradnik@dladino.pl.

Wolisz tradycyjną książkę papierową?

Poradnik ten wydaliśmy również w formie książki papierowej pt.

„Windows 10. Instrukcja obsługi”

Kliknij, by przenieść się do księgarni internetowej dladino.pl

Windows 10 Poradnik PDF+filmy - dladino.pl · Windows 10 Poradnik PDF+filmy dla dinozaurów...

Documents

Najlepsze Dla Dzieci\\ \" Filmy

The filmy fern in Illinois

Radio and TV Filmy Hard Copy

Poradnik info

Filmy dokumentalne Leni Riefenstahl w systemie propagandy

Werblin Roska (2007) Siatkówkowe filmy b

Poradnik szefa

Kung-Fu filmy v březnu na Filmboxu

Pomysły na filmy dla utalentowanych niemarnowaczy

PORADNIK SZEREGOWEGO PORADNIK ...legiaakademicka.usz.edu.pl/wp-content/uploads/Poradnik...2011 DOWÓDZTWO WOJSK LĄDOWYCH PION SZKOLENIA DWLąd. Wewn. 191/2011 WARSZAWA 2011 PORADNIK

Poradnik wykluczenie.pdf

Filmy People Contact number

AKCJA 3 - Filmy Piotra Krzymowskiego

Poradnik ZBP

Filmy 2013

Poradnik Telemarketing

PORADNIK MARKETING ONLINE PORADNIK MARKETING ONLINE ... · PORADNIK MARKETING ONLINE PORADNIK MARKETING ONLINE PORADNIK MARKETING ONLINE PORADNIK MARKETING ONLINE PORADNIK MARKETING

GoAnimate - jak przygotować filmy animowane

filmy fall2011

Slovenské filmy na 49.MFF Karlove Vary