Thesis book 2012

1

2

1.บทนา ชอโครงการ สถาปตยกรรมจากหนวยยอย

Fragment Architecture ลกษณะโครงการ เชงทดลอง แนวความคด

โครงการทเรมกระบวนการออกแบบงานสถาปตยกรรม โดยเรมจากการออกแบบสถาปตยกรรมจากหนวยยอยของกระบวนการแลวไลสภาพรวมของโครงการ เพอใหเกดปรากฏการณใหมๆและแกไขปญหาของการตดขาดทางพนททเกดจากการคดจากภาพรวมแลวคอยๆลงไปในรายละเอยด ความเปนมาของโครงการ

ทผานมาเราถกสอนใหเรมกระบวนการคดงานจากภาพรวมใหญ แลวคอยๆไลลงไปในรายละเอยดของงาน ยกตวอยางเชน เวลาออกแบบโปรเจคต ทจะถกสอนใหเรมกระบวนการ จากการคดคอนเซปต จากนนจดโซนนง แลวคอยๆลงไปเจาะรายละเอยดในแตละโซน หาความสมพนธในแตละฟงกชน ปญหาทเกดขนคอการตดขาดของความสมพนธในบางฟงกชน พนทบางพนทถกตดขาดออกจากกน ปญหาของลาดบการเขาถงทบงคบใหเปนขนเปนตอน ดวยความสมพนธทมองจากภาพใหญกอน

ในทางกลบกน ถาเราจะลองเรมงานจากหนวยเลกๆ ลองเรมงานจากการจดฟงกชนกอนเลกๆ หรอแมแตองคประกอบยอยๆในงานสถาปตยกรรม แลวคอยๆไลกระบวนการกลบไปยงภาพใหญ สถาปตยกรรมทลงไปในรายละเอยด อาจจะเกดปรากฏการณใหมๆทสามารถแกไขปญหาทกลาวไปได เปาหมายโครงการ

ตองการทดลองวธการออกแบบงานสถาปตยกรรม ระบบโดยเรมตนกระบวนการออกแบบจากหนวยยอย หรอความสมพนธเลกๆ แลวคอยๆขยายมนออกมาสความสมพนธในระดบใหญ

3

วตถประสงค / คาถาม ของการทาวทยานพนธ ศกษาและเปรยบเทยบการทางานของเครองมอหนวยยอยแตละประเภทในกระบวนการ

ออกแบบทแตกตางกน การกอเกดทวางจากหนวยยอยประเภทตางๆ ขอจากด ขอดขอเสยของหนวยยอยแตละประเภท ตลอดจนความสมพนธของหนวยยอยแตละประเภทในแตละโปรแกรม - สถาปตยกรรมนนสามารถเรมกระบวนการคดจากหนวยยอย (fragment) ไดหรอไม - สถาปตยกรรมทเรมกระบวนการคดจากหนวยยอย จะแกปญหาทเกดจากกระบวนการคดแบบเดมๆไดหรอไม - ระบบ (system) หรอ การจดการ (configuration) ทจะมาจดการกระบวนการคดนน จะเขามาในขนตอนไหน ของกระบวนการทเรมจากสวนยอยกอน ขอบเขตของวทยานพนธ - ศกษาถงขอดขอเสยของกระบวนการคดแบบมององครวมแลวคอยลงไปในรายละเอยด - ศกษากระบวนการทางานทเรมจากสวนยอยของสถาปตยกรรม - ศกษาระบบการจดการในโครงการทจะเกดขนมาภายหลง วธการดาเนนงาน ขนตอนภาคขอมล

1. คนควารวบรวมขอมลทเกยวของ 2. วเคราะหขอมลเพอนามากาหนดหวขอกจกรรม หาความตองการพนทใชสอยของโครงการ

รวมทงวเคราะหปจจยทเกยวของ และเขยนโปรแกรมตอไป 3. สรปขอมลทวเคราะหแลวนามาเปนแนวทางออกแบบในขนตอนตอไป

ขนตอนภาคออกแบบ 1. วเคราะหทตงโครงการ 2. จดทาความสมพนธของพนทใชสอยตางๆ 3. เรมออกแบบขนตนโดยประมวลจากขอมลททาการรวบรวม 4. ทาแบบรางและพฒนาแบบ 5. นาเสนอผลงานขนสดทาย 6. จดทาเอกสารวทยานพนธ

4

แหลงขอมล - หองสมด คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร - หองสมดมหาวทยาลยศลปากร - วทยานพนธ - ขอมลจาก Internet - ภาพยนตรสารคด

5

6

2.กรณศกษา กรณศกษาจะแบงออกเปน 2 กลม คอ กลมทศกษาเพอทดลองหาหนวยยอยของ

กรณศกษานนๆ กบอกกลมหนงคอ กลมทคดเลอกมาเพอใหเหนตวอยางของหนวยยอยแตละประเภท 2.1 กรณศกษาเพอทดลองหาหนวยยอย กรณศกษาประเภทนจะคดเลอกมาจากพนทใกลตวเชน บาน ลอคเกอรคณะสถาปตย- กรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร เปนตน และยงมกรณศกษาทเปนงานตางประเทศอกดวย เพอทาการทดลองยอยแตละพนทนนๆ ใหเหนองคประกอบของหนวยยอยในแตละพนททแตกตางกน 2.1.1 บาน ทดลองยอยบานของตวเองเพอหาหนวยยอยทางสถาปตยกรรม โดยครงท 1 ไดทาการเขยนแบบเพอยอยออกมาใหเหนองคประกอบทางสถาปตยกรรม เชน โครงสราง เสา คาน ตง วงกบ ประต หนาตาง ราวระเบยง ผนง หลงคา

รป 2-1 HOUSE: ELEMENTS EXPLODE

7

ตอมาไดทาการยอยไปตามกจกรรมของผทอยอาศยในบาน ทาใหเหนพนททซอนทบกนของกจกรรม เกดเปนพนทบางพนทใชงานเปนประจา สวนบางพนทกไมไดถกใชงาน ทงๆทออกแบบมาเพอใหใชงานกบกจกรรมทจาเพาะเจาะจง ทาใหเหนวาพนททออกแบบจากการวางตาแหนงของพนทใชสอย ไมไดสมพนธกบกจกรรมทเกดขนจรงในชวตประจาวน

รป 2-2 HOUSE: ACTIVITIES EXPLODE

2.1.2 ลอคเกอร คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ทดลองยอยโดยเรมจากแบงเปนพนทใชสอยขนาดใหญ เปนพนทโถงทางเดน พนททางาน และพนทระเบยง แลวคอยๆแบงยอยลงไปในพนทของแตละคน ทาใหเหนลกษณะการจดพนทของแตละคนทมความคลายคลงกน พนทระเบยงกมลกษณะการใชสอยทไมแตกตางกนคอ แบงเปนพนทใชงาน กบพนทพกผอน

รป 2-3 LOCKER: EXPLODE DIAGRAM

8

2.1.3 พนทชนสอง คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร พนทชนสอง สามารถสงเกตเหนไดถงหนวยยอยของระยะเวลาการใชงาน ความชาและความเรวของการใชงานแตละพนท ความหนาแนนของการใชงานแตละพนท และทศทางการเขาถงของแตละพนท เปนหนวยยอยทแสดงบนขอบเขตของผงพนไดชดเจน

รป 2-4 SECOND FLOOR: EXPLODE DIAGRAM

2.1.4 บานเชาของนายแทนศรทธา บานเชาทตงอยบรเวณบางยขน กทม. ซงมผอยอาศย 3 คน คอ นายแทนศรทธา ตตอน-วรรช นายศภกร ใหมซอน และนายพรพยงค ดรงควโรจน เปนบานทตงอยในพนททถกขนาบขางดวยบานพกอาศย 2 หลง ทาใหพนทดานขางคอนขางทบ ภายในบานคอนขางมด พนทภายในบานไมมคณภาพเทาทควร แตสงทสงเกตเหนภายในบาน คอ การพยายามจดพนทวางใหม โดยการใชสงของ อปกรณ หรอเฟอรนเจอรของคนทงสาม ในการสรางพนททมลกษณะเฉพาะของตวเอง

รป 2-5 บานเชาแทนศรทธา

9

2.1.5 VM HOUSE: Bjarke Ingel Group

ทพกอาศยในเดนมารก ทออกแบบโดยการประกอบกนของหนวยยอยของ Unit หลายๆแบบมาประกอบกนคลายกบเกม Tertis ซงแตละ Unit จะมหลกการในการออกแบบเหมอนกน คอการเปดชองเปดขนาดใหญจากพนถงเพดาน การไมมผนงกนหอง และระเบยงรปแบบใหมทรงสามเหลยม เมอประกอบกนเขาหลายๆUnit ออกมา ไดฟอรมของอาคาร ทมองจากแปลนเปนรป ตวอกษร VM

รป 2-6 VM HOUSE:Bjarke Ingel Group

2.1.6 WOZOCO: MVRDV

อพารทเมนทในประเทศเนเธอรแลนด จากความตองการทงหมด 100 unit แตดวยกฎหมาย green space และปรมาณแสงตอวน ของเนเธอรแลนด ทาใหสามารถสรางไดมากทสดเพยง 87 unit ทสรางจากพนดน ทาให MVRDV ตองแกปญหาโดยการออกแบบ unit ทเหลออก 13 unit ยนออกไปอยกลางอากาศ โดยไมสมผสกบพนดน

โดยตวอพารทเมนทนน ถามองจากรปดานจะเหนองคประกอบทเกดจากหนวยยอยของแตละ unit ซาไปซามา แตดหลากหลาย ดวยขนาด ส และการจดวางองคประกอบทแตกตางกนทลงตว เกดเปน Façade หนาตาสวยงาม

10

รป 2-7 WOZOCO: MVRDV

2.1.7 THERMAL BAHT VALS: Peter Zumthor

ทอาบนาแรในเมอง VALS ประเทศสวสเซอรแลนด ออกแบบโดยการใชชนสวนหลายรปแบบมาประกอบกน จนเกดพนทวางทใชทากจกรรมตางๆ สลบกบพนท solid ซงชนสวนแตละชนไดถกคดไวเปนอยางด เมอนามาประกอบกนจะทงชองวางไว ใหแสงลอดผาน เกดเปนเอฟเฟคตทสวยงามภายใน space การอาบนาแร

รป 2-8 THERMAL BAHT VALS: Peter Zumthor

11

2.2 กรณศกษาเพอใหเหนหนวยยอยแตละประเภท กรณศกษาประเภทนเพอจะแสดงใหเหนถงสถาปตยกรรมทกอกาเนดจากหนวยยอยของกจกรรมแตละประเภททแตกตางกน 2.2.1 หนวยยอยของกจกรรมทเกดจากทาทาง (movement) FINAL WOODEN HOUSE: Sou Fujimoto บานขนาดเลก เปนโปรเจคตทดลอง ทออกแบบโดยการใชทอนไมเรยงสลบกนไปมา เพอใหเกดพนทใชสอยภายใน ซงพอดกบลกษณะทาทางการทากจกรรมตางๆ เชนนง ยน นอน หรอเดน ซงแตละพนทจะถกออกแบบมาใหทากจกรรมทจาเพาะเจาะจงกบพนทนนๆเทานน

รป 2-9 FINAL WOODEN HOUSE: Sou Fujimoto

Roll it Experimental Housing

โปรเจคตทดลองอกโปรเจคตหนง โดยนกศกษา University of Karlsruhe ไดออกแบบบานพก ทอยในรปทรงกระบอก ทสามารถหมนเพอเปลยนพนทใชสอยไปในกจกรรมตางๆตามทาทางได ซงภายในมพนทใชสอยครบตามความจาเปน สามารถดารงชวตไดจรง

รป 2-10 Roll it Experimental Housing: University of karlsruhe

12

2.2.2 หนวยยอยของกจกรรมทเกดจากผใชสอย (user) SLIDE HOUSE: LEVEL Architects บานในประเทศญปน ทมผใชสอยคอครอบครวหนงซงประกอบไปดวย พอ แม และลกๆอก 2 คน โดยทางเจาของบานใหโจทยวาตองการบานทสรางพนททจะเปนความทรงจาทดแกเดกๆไปจนเตบโตเปนผใหญ ซง LEVEL Architects กไดตอบโจทยของเจาของบาน โดยการสราง circulation สาหรบเดกเปน slider ทสามารถนงสไลดลงมาจากชน 3 เพอเขาถงชนตางๆของบานได นบเปนการออกแบบทลงตวในการออกแบบบานสาหรบผอยอาศยทมวยตางกน

รป 2-11 SLIDE HOUSE: LEVEL Architectures

2.2.3 หนวยยอยของกจกรรมทเกดจากเวลา (time) วทยานพนธของนายคมกฤช ทองแหลม วทยานพนธของนายคมกฤช ทองแหลม แสดงถงการใชหนวยยอยของเวลามาออกแบบสถาปตยกรรม เกดเปนทวางทซบซอน รวมถงขนาดและรปทรงในแตละพนท

รป 2-12 วทยานพนธของนายคมกฤช ทองแหลม

13

2.2.4 หนวยยอยของกจกรรมทเกดจากการกาหนดขอบเขตพนท (demarcation)

Architectural Competition – [LONDON] Olympic Games Information Pavilion Winning Entries ผลงานเขารอบประกวดแบบ Olympic Games Information Pavilion ในกรงลอนดอน ซงเปนพนทลานโลงใจกลางเมอง แสดงใหเหนถงการออกแบบทใชลกบอลทมเทคโนโลยสามารถถายทอดการแขงขนกฬาโอลมปค ลกบอลจะเปนตวดงดดใหผคนมาใชพนทลานโลงแหงน และชวยกาหนดขอบเขตของพนทโลง เมอมลกบอลอยในตาแหนงตางๆ พนทแหงนจะไมใชลานโลงอกตอไป ลกบอลทลอยอยมากมายราวกบลอยอยอยางสะเปะสะปะ แตจรงๆแลวมนถกคดและออกแบบตาแหนงมาแลวทงหมด นบเปนวธการในการกาหนดทวางทนาสนใจมากอกวธหนง

รป 2-13 Olympic Games Information Pavilion Winning Entries

Boston's Treepod: Influx Studio งานทดลอง สรางตนไมเทยมในบอสตน ซงตนไมเทยมนจะเปนเทคโนโลยชนสง ทนอกจาก

จะสามารถกนแดดกนฝน เปลยนกาซคารบอนไดออกไซดเปนออกซเจน ไดเหมอนกบตนไมตามธรรมชาตทวไปแลว ยงสามารถปลอยคลน wi-fi เลนอนเตอรเนตได และสามารถกกเกบแสงอาทตยในตอนกลางวนแลวเปลยนเปนพลงงานไฟฟาในตอนกลางคนไดอกดวย

ตนไมเทยมนยงสามารถแยกหรอรวมองคประกอบใหมขนาดเลกหรอใหญไดตามกจกรรมทตองการ ตนไมเทยมจะกระจายไปตามถนนหนทาง พนททางเดนในกรงบอสตน และจะเปนเสมอนวตถทกาหนดกจกรรมทจะแปรเปลยนไปตามขนาดของมน และสภาพแวดลอมรอบขาง

14

รป 2-14 Boston's Treepod: Influx Studio

2.2.5 หนวยยอยของกจกรรมทเกดจากความสมพนธ (relationship) Sendai Mediatheque Library: Toyo Ito สถาปนก Toyo Ito ไดออกแบบการจดพนทโดยใชความสมพนธของความเปน public-private ของแตละกจกรรม เปนเครองมอในการจดทวางทรองรบกจกรรมตางๆในแตละชน ทาใหไดปรากฏการณใหมๆในการจดพนทอกวธหนง

รป 2-15 Sendai Mediatetheque Library: Toyo Ito

15

สรป กรณศกษาทงหมดทกลาวมาแสดงใหเหนหนวยยอยประเภทตางๆมากมาย สามารถสรปเปนประเภทใหญๆ ไดดงน

รป 2-16 Fragment summary จากการศกษา และวเคราะห สามารถสรปไดวาหนวยยอยทางสถาปตยกรรมนนแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ หนวยยอยทางกายภาพกบหนวยยอยของกระบวนการ สวนรายละเอยดจะขอกลาวในบทตอไป

16

17

3.กระบวนการนาไปสโปรแกรม 3.1 ศกษาหนวยยอยทางสถาปตยกรรม จากนนวเคราะหและสรปออกมาเปนประเภทตางๆ 3.2 เลอกประเภทของหนวยยอยทางสถาปตยกรรมทสนใจ เพอใชเปนเครองมอในกระบวนการ

ศกษา และทดลองออกแบบตอไป 3.3 ทดลองแบงประเภทหนวยยอยในหลายๆโปรแกรมทสนใจ เพอหาความแตกตางของหนวย

ยอยของกจกรรมในแตละโปรแกรม 3.4 กาหนดทศทางการทางานจากประเดนทตองการศกษา และเลอกโปรแกรมทจะนามาใช

เพอการทดลองศกษาในประเดนทตงไว

18

3.1 หนวยยอยทางสถาปตยกรรม จากบททแลว ในกรณศกษาและการวเคราะหสามารถสรปแผนภมของหนวยยอยทาง

สถาปตยกรรม แบงเปนประเภทใหญได 2 ประเภทคอ 3.1.1 หนวยยอยทางกายภาพ

คอ หนวยยอยทางสถาปตยกรรม ทสามารถมองเหน จบตองได เปนกายภาพทชดเจน สามารถรบรและเขาใจไดงาย เกดจากการประกอบกนขององคประกอบทางสถาปตยกรรม จากองคประกอบเลกๆรวมกนเปนสถาปตยกรรมทสมบรณ สามารถแบงหนวยยอยทางกายภาพออกเปนประเภทตางๆได ดงน หนวยยอยจากการประกอบกนของ Unit (Unit Compound)

เรมจากการออกแบบ unit เลกๆขนมากอน อาจจะออกแบบมาเพยงรปแบบเดยว หรอหลายรปแบบ จากนนนา unit ทออกแบบเหลานนมาประกอบกนไปเรอยๆ โดยอาจมรปทรงทกาหนดไวแลวหรออาจจะไมมกได จนกระทงเสรจสมบรณเปนสถาปตยกรรม

รป 3-1 Unit Compound แสดงหนวยยอยจากการประกอบกนของ unit

หนวยยอยจากองคประกอบตางๆทางสถาปตยกรรม (Elements Compound)

สถาปตยกรรมทกอกาเนดจากองคประกอบตางๆทางสถาปตยกรรม ไมวาจะเปนโครงสราง เสา คาน ตง พน วสดตางๆ ระนาบ façade shelter หนวยยอยจากองคประกอบทางสถาปตยกรรม มทงแบบทเกดจากองคประกอบรปแบบเดยวกอตวขนเปนสถาปตยกรรม และองคประกอบหลายรปแบบกอตวเปนสถาปตยกรรม โดยกอตวผานระบบความสมพนธบางอยาง อาจมรปทรงทกาหนดไวแลวหรออาจจะไมมกได

19

รป 3-2 Elements Compound แสดงหนวยยอยจากองคประกอบตางๆทางสถาปตยกรรม

หนวยยอยจากรายละเอยดทางสถาปตยกรรม (Detail)

สถาปตยกรรมทกอกาเนดจากรายละเอยดเลกๆ (detail) หรอรอยตอ (joint) คอยๆกอตวเปนรปเปนรางจนกลายเปนสถาปตยกรรม เชน งานของ Carlo Scarpa เปนตน

รป 3-3 Detail แสดงหนวยยอยจากรายละเอยดของ Carlo Scarpa

20

3.1.2หนวยยอยทางกระบวนการ คอ หนวยยอยทางสถาปตยกรรมทเกดจากกระบวนการ ความสมพนธตางๆ ทซอนอย

ภายในรปทรงของสถาปตยกรรม ไมสามารถมองเหนได แตสามารถเขาใจได โดยผานการสงเกต วเคราะหและประสบการณของแตละคน ในการอานงานสถาปตยกรรม ซงบางงานมกระบวนการทไมซบซอนมากนก ในขณะทบางงานอาจมกระบวนการทซบซอนมากๆ เกดจากการซอนทบของหนวยยอยทางกระบวนการหลายรปแบบ หนวยยอยทางกระบวนการสามารแบงเปนประเภทตางๆ สรปไดดงน หนวยยอยจากบรบท (Context & Atmosphere) หนวยยอยของสถาปตยกรรมทเกดจากความสมพนธระหวางสถาปตยกรรมกบบรบท สภาพแวดลอม บรรยากาศ สภาพภมอากาศ รวมไปถงความสมพนธกบประวตศาสตรของพนทนนๆ ถอเปนหนวยยอยของกระบวนการทสาคญมากสาหรบสถาปตยกรรม จนมงานสถาปตยกรรมบางงานทใหความสาคญกบบรบทมากกวาการคานงถงผใชงาน ตามแตจดมงหมายของสถาปตยกรรมนนๆ

รป 3-4 หนวยยอยจากบรบท

หนวยยอยจากผใชสอย (Users) หนวยยอยจากผใชสอย ถอเปนสงทสถาปตยกรรมทกชนจะตองคานงถง เนองจากสถาปตยกรรมถกสรางขนมาเพอตอบความตองการของมนษย ไมวาจะมากหรอจะนอยกตาม หนวยยอยจากผใชสอยนนเกดจากความตองการทงทางกจกรรมตางๆของคนทจะเกดในพนทตางๆ และยงมเรองของความเชอทจะเปนหนวยยอยของวธการอกประเภทหนงทสามารถใชเปนเครองมอในการสรางทวางทางสถาปตยกรรมได

21

รป 3-5 หนวยยอยจากผใชสอย

หนวยยอยจากทวาง (Space) หนวยยอยทเกดจากการออกแบบทวางหลายๆสวนมาประกอบกน ผานระบบความสมพนธ จนเกดเปนรปทรงของสถาปตยกรรมทบางครงมองจากภายนอกไมสามารถเหนหนวยยอยของทวางทซอนอยภายใน

รป 3-6 การประกอบกนของหนวยยอยจากทวาง หนวยยอยจากการจดโซนนง (Zoning) เรมออกแบบจากหนวยยอยการจดโซนนง ซงจดผานระบบความสมพนธในแตละพนท เชอมโยงกนและกน เกดเปนโครงสรางความสมพนธ สาหรบสถาปตยกรรม

22

รป 3-7 โครงสรางความสมพนธจากการจดโซนนง

จากการศกษากรณศกษาและทาการวเคราะห สามารถสรปหนวยยอยทางสถาปตยกรรม

ไดดงทกลาวมา ซงมมากมายหลากหลาย หนวยยอยบางประเภทเปนสงทสาคญมากทสถาปตยกรรมจะขาดไมได บางประเภทกมลกษณะทจาเพาะเจาะจงกบสถาปตยกรรมบางงานเทานน สาหรบวทยานพนธน ตองการศกษาหนวยยอยทเปนสงสาคญสาหรบงานสถาปตยกรรมทวไป

รป 3-8 แผนภาพสรป หนวยยอยทางสถาปตยกรรม

23

3.2 หนวยยอยของกจกรรม ซงในทนไดเลอกใหความสาคญไปทหนวยยอยของกจกรรม ทจะใชเปนเครองมอใน

กระบวนการทดลองออกแบบ จากทไดยกตวอยางในกรณศกษาทผานมา สรปไดวาหนวยยอยของกจกรรมนนไดแบงออกเปน 5 ประเภท ซงใน 5 ประเภทนยงสามารถแบงยอยออกเปนชนดตางๆไดอก ดงน

รป 3-9 Fragment Activity Diagram

3.2.1 การเคลอนไหว (Movement) -ทาทาง (Motion) คอ กจกรรมในทาทางตางๆ เชน ทานง ทายน ทาเดน ทานอน - Tracing คอ การใชการTracing ใหเกดทวางจากกจกรรม -การเคลอนไหวรางกาย (Bodily Movement) เชน กจกรรมทใชชวงบน-ชวงลางของรางกาย -Active-Passive คอ กจกรรมทมความ Active หรอกจกรรมทมความ Passive

24

3.2.2 ผใชสอย (User) -วย (Generation) คอ กจกรรมทแตกตางกนในแตละวย ทาใหทวางแตกตางกนไปตามวย เชน กจกรรมวยเดก กจกรรมวยรน กจกรรมวยผใหญ กจกรรมวยชรา - จานวน (Number of User) คอ กจกรรมทมจานวนผใชสอยทแตกตางกน เชน กจกรรมททาเพยงคนเดยว กจกรรมททา 2 คน กจกรรมทตองทา 3 คนขนไป เปนตน -วถชวต (Lifestyle) คอ วถชวตของคนทแตกตางกน สงผลใหกจกรรมของแตละคนแตกตางกน กจกรรมของคนหรหรา กจกรรมของคนตดดน กจกรรมของคนอนด กจกรรมของเดกแนว เปนตน 3.3.3 เวลา (Time)

-ระยะเวลา (Duration) คอ กจกรรมทใชระยะเวลาแตกตางกนในแตละกจกรรม เชน กจกรรมททาในระยะเวลา 5-10 นาท กจกรรมททาในระยะเวลา 10-30 นาท กจกรรมทใชระยะเวลา 30 นาทขนไป เปนตน - ชวงเวลา (Period) คอ กจกรรมททาในชวงเวลาทแตกตางกน -ความถ (Frequency) คอ ความถของแตละกจกรรม เชน ทาบอยมาก ทาบอย ทานอยครง 3.3.4 การกาหนดขอบเขต (Demarcation) -ขอบเขต (Boundary)เชน กจกรรมทมขอบเขตชดเจน หรอกจกรรมทไมมขอบเขตแนชด -การใชงานกบวตถ (Use with Object) คอ กจกรรมทตองนงใชวตถ เดนใชวตถ นอนใชวตถ

-กจกรรมททางานกบองคประกอบทางสถาปตยกรรม (Interact with Architecture Elements) เชนกจกรรมทใชผนง กจกรรมทใชพน กจกรรมทใชเพดาน กจกรรมทใชประต เปนตน

-ความตองการทวาง (Require Space) เชน กจกรรมทตองการทวางดานบน กจกรรมทตองการทวางดานหนา กจกรรมทตองการทวางดานขาง กจกรรมทตองการทวางดานหลง กจกรรมทตองการทวางดานลาง กจกรรมทตองการทวางรอบตว เปนตน

25

3.3.5 ความสมพนธ (Relationship) -ความเปนสาธารณะและความเปนสวนตว (Public-Private) เชน กจกรรมทมความ

เปนสาธารณะ กจกรรมทมความเปนกงสาธารณะ กจกรรมทตองการความเปนสวนตว - ลกษณะการใชพนท (Space Usability) คอ กจกรรมทมลกษณะความสมพนธในการใชพนทแตกตางกน เชน กจกรรมภายใน กจกรรมกลางแจง กจกรรมในพนทราบ กจกรรมทตองการพนทลาดชน

3.3 ทดลองแบงประเภทหนวยยอยในหลายๆโปรแกรม เลอกโปรแกรมทสนใจมาหลายๆโปรแกรม เพอหาความแตกตางของหนวยยอยของ กจกรรมในแตละโปรแกรม ซงแตละโปรแกรมยอมเอออานวยตอหนวยยอยของกจกรรมทแตกตาง กนไป

รป 3-10 แสดงคานาหนกของหนวยยอยทแตกตางกนในแตละโปรแกรม

โปรแกรมทเลอกมาม 6 โปรแกรม คอ สวนสาธารณะ บาน หองสมด พพธภณฑ รานอาหาร และศนยแสดงดนตร ซงแตละโปรแกรมเมอลองจดกลม จะเออความสาคญใหหนวยยอยของกจกรรมทแตกตางกน

26

3.3.1 สวนสาธารณะ

รป 3-11 หนวยยอยของกจกรรมของสวนสาธารณะ

3.3.2 บาน

รป 3-12 หนวยยอยของกจกรรมของบาน

3.3.3 หองสมด

รป 3-13 หนวยยอยของกจกรรมของหองสมด

27

3.3.4 พพธภณฑ

รป 3-14 หนวยยอยของกจกรรมของพพธภณฑ

3.3.5 รานอาหาร

รป 3-15 หนวยยอยของกจกรรมของรานอาหาร

3.3.6 ศนยแสดงดนตร

รป 3-16 หนวยยอยของกจกรรมของศนยแสดงดนตร

28

สรป สวนสาธารณะ จะเออใหกบหนวยยอยของความ Active-Passive และหนวยยอยของการ กาหนดขอบเขต บาน หนวยยอยของการเคลอนไหว และหนวยยอยของผใชสอย หองสมด หนวยยอยของระยะเวลา และหนวยยอยของความ Public-Private พพธภณฑ หนวยยอยของความ Public-Private และหนวยยอยของระยะเวลา รานอาหาร หนวยยอยของความ Public-Private และหนวยยอยของผใชสอย ศนยแสดงดนตร หนวยยอยของความ Active-Passive และหนวยยอยของการเคลอนไหว

29

3.4 กาหนดทศทางการทางาน เนองจากตองการศกษาการทางานของหนวยยอยตางๆ รวมกบโปรแกรมทแตกตางกน ซงแตละโปรแกรมนนมความเอออานวยตอการออกแบบหนวยยอยของกจกรรมทแตกตางกน จง ทาใหทศทางของการทางาน จาเปนทจะตองศกษาหลายโปรแกรมไปพรอมกน และตองเปน โปรแกรมทเอออานวยตอหนวยยอยของกจกรรมทแตกตางกน ซงโปรแกรมทเลอกมทงหมด 3 โปรแกรม คอ 1.หองสมด เอออานวยใหหนวยยอยของระยะเวลา และหนวยยอยของความ Public-Private 2.บาน เอออานวยใหหนวยยอยของการเคลอนไหว และหนวยยอยของผใชสอย 3.รานอาหาร เอออานวยใหหนวยยอยของความ Public-Private และหนวยยอยของผใชสอย

รป 3-17 Direction

ในแตละโปรแกรมนน จาเปนจะตองหาความตองการฟงกชนพนฐานควบคไปกบความตองการแบบหนวยยอยเพอใชเปรยบเทยบไมใหขนาดความตองการของหนวยยอยใหญหรอเลกเกนความเปนจรง และจาเปนทจะตองมพนทตงในแตละโปรแกรมทไมจาเปนตองเหมอนกน เมอนาทตงเขามาวเคราะห หนวยยอยทางทตงกจะเพมเขามาเปนอกตวแปรหนง ทจะมผลตอไปในการออกแบบ

30

31

4. โปรแกรม 1: หองสมด มรายละเอยดดงน 4.1 กลมผใชสอยโครงการหองสมด 4.2 รายละเอยดโครงการหองสมด 4.3 การคดพนทใชสอยหองสมด 4.4 การเลอกทตงโครงการหองสมด

4.1 กลมผใชสอยโครงการหองสมด เนองจากโครงการหองสมดจะเอออานวยในเรองหนวยยอยของเวลา กจกรรมตางๆจะถก

จดประเภทไปตามระยะเวลา เชน กจกรรมททาในระยะเวลา 5-10 นาท กจกรรมททาในระยะเวลา 10-45 นาท กจกรรมททาในระยะเวลา 45 นาท – 1.30 ชวโมง เปนตน กจกรรมททาในระยะเวลาทตางกนเกดจากจดมงหมายของผใชสอยทแตกตางกน ดงนนการจดกลมประเภทของผใชสอย จงถกแบงประเภทไปตามจดมงหมายของการมาใชหองสมดแหงน

4.1.1 ผใชสอยทรบ มธระ (จานวน 5%)

เปนผใชสอยทมวตถประสงคทมสถานทอนเปนเปาหมายหลก สวนหองสมดเปนเพยงเปาหมายรอง อาจเปนทางผาน หรอสถานทนดพบชวคราว กจกรรมของกลมผใชสอยประเภทนจงมระยะเวลาทสนเพยง 5-10 นาท เชน การยม-คนหนงสอ การเดนชมนทรรศการผานๆ การยนอานหนงสอ การยนฟงเพลง เปนตน 4.1.2 ผใชสอยทมานดพบเจอ (จานวน 5%) จดมงหมายเพอใชหองสมดเปนสถานทนดพบ ผใชสอยประเภทนจะใชเวลาทากจกรรมประมาณ 5-45 นาท กจกรรมคอ ยนอานหนงสอ ยนดหนง นงรอ นงดมกาแฟ เดนดนทรรศการเรอยๆ

32

4.1.3 ผใชสอยทมาเพออานหนงสอและหาขอมล (จานวน 60%) ผใชสอยประเภทนมจดมงหมายทตรงกบประโยชนใชสอยของหองสมด เปนจดมงหมายหลกของผทมาใชสอย จงมจานวนของผใชสอยประเภทนมากทสด ระยะเวลาในการทากจกรรม จะหลากหลาย และคลอบคลมตงแต 5-10 นาท ไปจนถง 1.30 ชวโมงขนไป กจกรรมกมตงแตยม-คนหนงสอ ยนอานหนงสอ นงอานหนงสอจรงจง หาขอมล เดนดนทรรศการเรอยๆ เดนดนทรรศการจรงจง 4.1.4 ผใชสอยทมาพกผอน (จานวน 15%) จดมงหมายทตองการมาพกผอน เมอเหนอยลามาจากการทางานและการเรยน หองสมดจะสามารถรองรบกจกรรมสาหรบผใชสอยประเภทน กจกรรมจะอยในระยะเวลาตงแต 10-45 นาท ไปจนถง 1.30 ชวโมงขนไป 4.1.5 ผใชสอยทมาดนทรรศการ (จานวน 10%) ผใชสอยมจดมงหมายมาเพอดนทรรศการโดยตรง ระยะเวลาของกจกรรม คอ 45-1.30 ชวโมง 4.1.6 ผใชสอยทมาประชมสมมนา (จานวน 5%) ผใชสอยทมาประชมสมมนา ระยะเวลาของกจกรรม คอ 45-1.30 ชวโมง

33

รป 4-1 ไดอะแกรมแสดงประเภทของผใชสอย สมพนธกบกจกรรม และระยะเวลา

34

4.2 รายละเอยดโครงการหองสมด สรปออกเปนองคประกอบของโครงการได ดงน 1.โถงตอนรบ 2.สวนการศกษา 3.สวนสนบสนน 4.สวนบรหาร 5.สวนบรการอาคาร 6.สวนหองเครองและงานระบบ 4.2.1 โถงตอนรบ เปนสวนแรกทจะพบในโครงการ ประกอบไปดวย พนทโถง พนทยม-คนหนงสอ พนทฝากของ รานคา หองนา 4.2.2 สวนการศกษา เปรยบเสมอนพนทหลกของโครงการ ประกอบดวย พนทชนวางหนงสอ พนทอานหนงสอ พนทประชมสมมนา และหองนา 4.2.3 สวนสนบสนน ประกอบดวย พนทจดนทรรศการ พนทคอมพวเตอรและมลตมเดย และหองนา 4.2.4 สวนบรหาร ประกอบดวย พนทโถงฝายบรหาร ฝายอานวยการ ฝายกจกรรม ฝายประชาสมพนธ ฝายธรการ ฝายบญช และอนๆ 4.2.5 สวนบรการอาคาร พนทหองพกพนกงานตางๆ หองเกบของ หองระบบรกษาความปลอดภย หองเกบขยะ หองนาพนกงาน 4.2.6 สวนหองเครองและงานระบบ ประกอบไปดวยระบบไฟฟา ระบบนา และระบบปรบอากาศ

35

4.3 การคดพนทใชสอยหองสมด จากการกาหนดทศทาง ทาใหกระบวนการคดพนทใชสอยจาเปนทจะตองคดออกมา 2

แบบ คอแบบทคดจากวธปกต ตามความตองการพนทใชสอย (Functional Requirement) และอกวธหนงคอ การคดพนทแบบหนวยยอย (Fragment Requirement) ซงในโครงการหองสมด คอคดตามหนวยยอยของเวลา 4.3.1 การคดพนทตามความตองการพนทใชสอยปกต (Functional -Requirement) กาหนดชวงทคนมาใชพนทในโครงการมากทสด 600คน/2ชม. จากนนแบงนาหนกของกจกรรมแตละสวน สวนตางๆในโครงการ 100% 600 คน พนท 1.โถงตอนรบ 10% 60 คน 660.26 ตร.ม. 2.สวนการศกษา 60% 360 คน 1378.55 ตร.ม. 3.สวนสนบสนน 30% 180 คน 1123.85 ตร.ม. 4.สวนบรหาร 242.65 ตร.ม. 5.สวนบรการอาคาร 133.32 ตร.ม. 6.สวนหองเครองและงานระบบ 429.67 ตร.ม.

ตาราง 4-1 ตารางการแบงคานาหนกในแตละสวนของโครงการหองสมด การคดพนทใชสอย 1.โถงตอนรบ จานวนคน พนทตอหนวย พนท 1.1พนทโถง 600 0.64 384 ตร.ม. 1.2พนทยม-คนหนงสอ 2 3 6 ตร.ม. 1.3พนทฝากของ 60 0.56 33.6 ตร.ม. 1.4รานคา(2ราน) 2 20 40 ตร.ม. 1.5หองนา 35.49 ตร.ม. 1.6หองนาคนพการ 1 8.8 8.8 ตร.ม. รวม 507.89 ตร.ม. Circulation 30% 152.367 ตร.ม. รวมพนทโถงตอนรบ 660.26 ตร.ม.

ตาราง 4-2 ตารางสรปพนทสวนโถงตอนรบ

36

1.1พนทโถง

จากจานวนคนในชวงเวลา 2ชม. พนทโถงจะมจานวน 600 คน กาหนดพนทสวนบคคล = 0.64 ตร.ม. (Architect data) โถงทางเขาจะมพนท 0.64x600 = 384 ตร.ม. 1.2พนทยม-คนหนงสอ จานวนคน 2 คน กาหนดพนทสวนบคคล = 3 ตร.ม. = 6 ตร.ม. 1.3พนทฝากของ จานวนผใชโครงการทจะมาฝากของคดเปน 10% ของผใชทงหมด จะไดผมาฝากของทงหมด 60 คน ขนาด locker เกบของ/คน 0.1x0.8m = 0.56 ตร.ม. พนทฝากของ 0.56x60 = 33.6 ตร.ม. 2.สวนการศกษา จานวนคน พนทตอหนวย พนท 2.1พนทชนวางหนงสอ 306.9 ตร.ม. 2.2พนทอานหนงสอ 306 486 ตร.ม. 2.3พนทประชมสมนา 54 230.82 ตร.ม. 2.4หองนา 27.90 ตร.ม. 2.5หองนาคนพการ 1 8.8 8.8 ตร.ม. รวม 1060.42 ตร.ม. Circulation 30% 318.13 ตร.ม.รวมพนทสวนการศกษา 1378.55 ตร.ม.

ตาราง 4-3 ตารางสรปพนทสวนการศกษา

37

2.1พนทชนวางหนงสอ มาตรฐานการคดจานวนหนงสอของหองสมดแหงชาต 30 เลม/ผใช 1 คน หองสมดโครงการจะมหนงสอทงหมด 600x30 = 18000 เลม วารสาร(3% ของหนงสอทงหมด) = 540 เลม หนงสอทงหมดในโครงการรวม 18540 เลม ชนหนงสอ 2 ดาน ขนาด 0.40x1m ตงหางกน 1.25 เมตร (Architect data) 1 ชน วางหนงสอได 100 เลม (Time Saver Standard) เกบหนงสอทงหมด 18540 เลม ตองใชชนวาง 186 หนวย พนทชนหนงสอรวม circulation = 1.65 ตร.ม. พนทวางชนหนงสอทงหมด 186x1.65= 306.9 ตร.ม. 2.2พนทอานหนงสอ จากจานวนผใชบรการหองสมดชวงเวลาทมากทสด 600คน/2ชม. พนทอานหนงสอ 4 คน/โตะอาน 1 ชด = 3.24 ตร.ม. จะใชจานวนโตะอานหนงสอทงหมด = 150 ชด ดงนนพนทอานหนงสอ 150x3.24 = 486 ตร.ม. 2.3หองประชมสมนา

2.3.1โถงตอนรบสวนประชมสมมนา จากจานวนคนในชวงเวลา 2ชม. พนทโถงสวนประชมสมนาจะมจานวน 54 คน กาหนดพนทสวนบคคล = 0.64 ตร.ม. (Architect data) โถงทางเขาจะมพนท 0.64x54 = 34.56 ตร.ม.

2.3.2หองประชมสมมนาขนาดเลก 10-20 คน พนทตอคน = 1.9 ตร.ม. มขนาด 38 ตร.ม.

38

2.3.3หองประชมสมมนาขนาดกลาง 30-50 คน พนทตอคน = 1.9 ตร.ม. มขนาด 95 ตร.ม. 2.3.3หองเกบของ คดเปน 10 ตร.ม.

รวม 177.56 ตร.ม. Circulation 30% = 53.26 ตร.ม. รวมพนทหองประชมสมมนา 230.82 ตร.ม. 3.สวนสนบสนน 100% 180 คน พนท 3.1พนทจดนทรรศการ 70% 126 คน 522.28 ตร.ม. 3.2พนทสวนคอมพวเตอรและมลตมเดย 30% 54 คน 315.9 ตร.ม. 3.3หองนา 17.52 ตร.ม. 3.4หองนาคนพการ 8.8 ตร.ม. รวม 864.5 ตร.ม. Circulation 30% 259.35 ตร.ม. รวมพนทสวนสนบสนน 1123.85 ตร.ม.

ตาราง 4-4 ตารางสรปพนทสวนสนบสนน 3.1พนทจดนทรรศการ

3.1.1 โถงนทรรศการ พนทโถงนทรรศการ คดเปน 30% ของจานวนผเขาชมนทรรศการทงหมด ดงนนจานวนผใชสอยโถงนทรรศการคอ (30/100)x126 = 38 คน พนทตอคน = 0.625 ตร.ม. ดงนนพนทโถงนทรรศการ 38x0.625 = 23.75 ตร.ม.

39

3.1.2 พนทนทรรศการภายใน พนทนทรรศการภายใน คดเปน 50% ของจานวนผเขาชมนทรรศการทงหมด ดงนนจานวนผใชสอยโถงนทรรศการคอ (50/100)x126 = 63 คน พนทตอคน = 1 ตร.ม. 63 คน เทากบ 63x1 = 63 ตร.ม. พนทแสดงงานคดเปน 150% ของพนทสาหรบ 63 คน

(150/100)x63 = 94.5 ตร.ม. รวม 94.5+63 = 157.5 ตร.ม. Circulation 20% 157.5x(20/100) = 31.5 ตร.ม.

ดงนนพนทนทรรศการภายใน 157.5+31.5 = 189 ตร.ม. 3.1.3 พนทนทรรศการภายนอก พนทนทรรศการภายนอก คดเปน 50% ของจานวนผเขาชมนทรรศการทงหมด ดงนนจานวนผใชสอยโถงนทรรศการคอ (50/100)x126 = 63 คน พนทตอคน = 1 ตร.ม. 63 คน เทากบ 63x1 = 63 ตร.ม. พนทแสดงงานคดเปน 150% ของพนทสาหรบ 63 คน

(150/100)x63 = 94.5 ตร.ม. รวม 94.5+63 = 157.5 ตร.ม. Circulation 20% 157.5x(20/100) = 31.5 ตร.ม.

ดงนนพนทนทรรศการภายนอก 157.5+31.5 = 189 ตร.ม. รวมพนทจดนทรรศการ 23.75+189+189 = 401.75 ตร.ม. Circulation 30% 401.75x(30/100) = 120.53 ตร.ม. ดงนนพนทจดนทรรศการ 401.75+120.53 = 522.28 ตร.ม.

40

3.2พนทสวนคอมพวเตอรและมลตมเดย พนทคอมพวเตอร 1 หนวย/4.5 ตร.ม. ดงนนพนทคอมพวเตอร 4.5x54 = 243 ตร.ม. Circulation 30% 243x(30/100) = 72.9 ตร.ม. พนทสวนคอมพวเตอร 243+72.9 = 315.9 ตร.ม. 4.สวนบรหาร สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท

(ตร.ม.) ทมา

โถงกลางฝายบรหาร พนทพกคอย หองนา

20 19.2

SI L

ฝายอานวยการ หองผอานวยการ หองเลขา

1 1

16 6

16 6

SI SI

ฝายกจกรรม หวหนาฝายกจกรรม พนกงานฝายกจกรรม

1 1

12 6

12 6

SI SI

ฝายธรการ หวหนาฝายธรการ พนกงานฝายธรการ

1 1

12 6

12 6

SI SI

ฝายบญช หวหนาฝายบญช พนกงานฝายบญช

1 1

12 6

12 6

SI SI

ฝายประชาสมพนธ หวหนาฝายประชาสมพนธ พนกงานฝายประชาสมพนธ

1 1

12 6

12 6

SI SI

อนๆ หองประชม+circulation 30% หองนาเจาหนาท หองเกบของ Pantry

10 2 26 10.05 9.4 8

SI L T T

รวม 186.65 Circulation 30% 56 รวม 242.65

ตาราง 4-5 ตารางสรปพนทสวนบรหาร

41

5.สวนบรการอาคาร สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท

(ตร.ม.) ทมา

หองพกพนกงาน เจาหนาทซอมบารง เจาหนาทงานระบบ เจาหนาทรกษาความปลอดภย เจาหนาททาความสะอาด

2 2 2 3

4.5 4.5 4.5 4.5

9 9 9

13.5

SI SI SI SI

พนทอนๆ หองเกบของ หองระบบรกษาความปลอดภย หองเกบขยะ หองนาพนกงาน

1 1 1

20 12 20

20 12 20

10.05

A,SI T SI SI

รวม 102.55 Circulation 30% 30.77 รวม 133.32

ตาราง 4-6 ตารางสรปพนทสวนบรการอาคาร 6.สวนหองเครองและงานระบบ สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท

(ตร.ม.) ทมา

ระบบไฟฟา MDB TRANSFORMER GENERATOR ROOM

60 40 25

A,T A.T A,T

ระบบนา WATER TANK WATER PUMP

60 50

A,T A,T

ระบบปรบอากาศ CHILLER COOLING TOWER

3 3

24 7.84

72 23.52

A,T A,T

รวม 330.52 Circulation 30% 99.15 รวม 429.67

ตาราง 4-7 ตารางสรปพนทสวนหองเครองและงานระบบ

42

ระบบปรบอากาศ รวมพนทใชงานระบบปรบอากาศทงโครงการ = 3405.31 ตร.ม. คดคา capacity 3405.31x10000 =34053100btu/120000 = 283.77 ton

ดงนน เลอกใช chiller ขนาด 100 ton จานวน 3 ตว คดเปนพนท 24x3 = 72 ตร.ม. และพนทวาง cooling tower 2.8x2.8x3 = 23.52 ตร.ม. หองนา อาคารสาธารณะ ตารางแสดงอตราสวนเครองสขภณฑตอจานวนผใชสอยอาคารสาธารณะ (ทมา : กฎหมาย)

หองนา อางลางหนา จานวนผใชโครงการ ชาย หญง ชาย หญง

โถปสสาวะ ชาย

1-200 2 3 1 1 2 201-400 3 4 2 2 3 401-600 4 5 3 3 4 601-800 5 6 4 4 5 801-900 6 7 5 5 6

ตาราง 4-8 ตารางแสดงอตราสวนเครองสขภณฑตอจานวนผใชสอยอาคารสาธารณะ

อาคารสานกงาน ตารางแสดงอตราสวนเครองสขภณฑตอจานวนผใชสอยอาคารสานกงาน (ทมา : กฎหมาย)

หองนา อางลางหนา จานวนผใชโครงการ ชาย หญง ชาย หญง

โถปสสาวะ ชาย

1-25 1 1 1 1 2 26-50 2 2 2 2 4 51-100 3 3 3 3 7

ตาราง 4-9 ตารางแสดงอตราสวนเครองสขภณฑตอจานวนผใชสอยอาคารสานกงาน

สรป จานวนสขภณฑและพนทหองนาในสวนตางๆของโครงการ

หองนา อางลางหนา พนทใชสอย จานวนคน สงสด ชาย หญง ชาย หญง

โถปสสาวะ ชาย

หองนาโถงตอนรบหลก 600 4 5 3 3 4 หองนาสวนการศกษา 360 3 4 2 2 3 หองนาสวนสนบสนน 180 2 3 1 1 2 หองนาสวนบรหาร 10 1 1 1 1 2

ตาราง 4-10 ตารางจานวนสขภณฑและพนทหองนาในสวนตางๆของโครงการ กาหนดใหโถงหลกมหองนาคนพการ ชาย 1 หนวย /หญง 1 หนวย (2.2x2ม.)

43

การคดพนทหองนา ความตองการพนทของสขภณฑตางๆ (Architect’s data) หองนา 0.9x1.5 = 1.35 ตร.ม. อางลางมอ 1x0.8 = 0.8 ตร.ม. โถปสสาวะชาย 0.7x0.8 = 0.56 ตร.ม. Circulation 85% หองนาโถงตอนรบหลก หองนาชาย

หองนา 4 หอง 1.35x4 = 5.4 ตร.ม. อางลางมอ 3 หนวย 0.8x3 = 2.4 ตร.ม. โถปสสาวะ 4 หนวย 0.56x4 = 2.24 ตร.ม. Circulation 85% (5.4+2.4+2.24)x85/100 = 8.534 ตร.ม. รวมพนทหองนาชาย = 18.57 ตร.ม.

หองนาหญง หองนา 5 หอง 1.35x5 = 6.75 ตร.ม. อางลางมอ 3 หนวย 0.8x3 = 2.4 ตร.ม. Circulation 85% (6.75+2.4)x85/100 = 7.77 ตร.ม. รวมพนทหองนาหญง = 16.92 ตร.ม.

รวมพนทหองนาโถงตอนรบหลก 18.57+16.92 = 35.49 ตร.ม. หองนาสวนการศกษา หองนาชาย

หองนา 3 หอง 1.35x3 = 4.05 ตร.ม. อางลางมอ 2 หนวย 0.8x2 = 1.6 ตร.ม. โถปสสาวะ 3 หนวย 0.56x4 = 1.68 ตร.ม. Circulation 85% (4.05+1.6+1.68)x85/100 = 6.23 ตร.ม. รวมพนทหองนาชาย = 13.56 ตร.ม.

44

หองนาหญง หองนา 4 หอง 1.35x4 = 5.4 ตร.ม. อางลางมอ 2 หนวย 0.8x2 = 1.6 ตร.ม. Circulation 85% (5.4+1.6)x85/100 = 7.34 ตร.ม. รวมพนทหองนาหญง = 14.34 ตร.ม.

รวมพนทหองนาสวนการศกษา 13.56+14.34 = 27.90 ตร.ม. หองนาสวนสนบสนน หองนาชาย

หองนา 2 หอง 1.35x2 = 2.7 ตร.ม. อางลางมอ 1 หนวย 0.8x1 = 0.8 ตร.ม. โถปสสาวะ 2 หนวย 0.56x2 = 1.12 ตร.ม. Circulation 85% (2.7+0.8+1.12)x85/100 = 3.93 ตร.ม. รวมพนทหองนาชาย = 8.55 ตร.ม.

หองนาหญง หองนา 3 หอง 1.35x3 = 4.05 ตร.ม. อางลางมอ 1 หนวย 0.8x1 = 0.8 ตร.ม. Circulation 85% (4.05+0.8)x85/100 = 4.12 ตร.ม. รวมพนทหองนาหญง = 8.97 ตร.ม.

รวมพนทหองนาสวนสนบสนน 8.55+8.97 = 17.52ตร.ม. หองนาสวนบรหาร หองนาชาย

หองนา 1 หอง 1.35x1 = 1.35 ตร.ม. อางลางมอ 1 หนวย 0.8x1 = 0.8 ตร.ม. โถปสสาวะ 2 หนวย 0.56x2 = 1.12 ตร.ม. Circulation 85% (1.35+0.8+1.12)x85/100 = 2.78 ตร.ม. รวมพนทหองนาชาย = 6.05 ตร.ม.

45

หองนาหญง หองนา 1 หอง 1.35x1 = 1.35 ตร.ม. อางลางมอ 1 หนวย 0.8x1 = 0.8 ตร.ม. Circulation 85% (1.35+0.8)x85/100 = 1.83 ตร.ม. รวมพนทหองนาหญง = 4 ตร.ม.

รวมพนทหองนาสวนบรหาร 6.05+4 = 10.05ตร.ม. สรปพนทในโครงการหองสมด(แบบปกต) สรปโครงการ พนทใชสอย พนท โถงตอนรบ 660.26 ตร.ม. สวนการศกษา 1378.55 ตร.ม. สวนสนบสนน 1123.85 ตร.ม. สวนบรหาร 242.65 ตร.ม. สวนบรการอาคาร 133.32 ตร.ม. สวนหองเครองและงานระบบ 429.67 ตร.ม. รวม 3968 ตร.ม. Circulation 30% 1190.4 ตร.ม. รวมพนทโครงการทงหมด 5158.84ตร.ม.

ตาราง 4-11 ตารางสรปพนทโครงการหองสมดคดตามวธปกต

A ARCHITECT’S DATA AC CASE STUDY ANALYSIS C CONCEPTUAL ANALYSIS T ขอมลวทยานพนธ SI มาตรฐานอาคารราชการ L กฎหมาย TOT องคการโทรศพท TLS มาตรฐานหองสมด

46

รป 4-2 ไดอะแกรมความสมพนธและการคดพนทหองสมด

47

4.3.2 การคดพนทตามหนวยยอยของเวลา (Fragment Requirement) คดพนทตามกจกรรมตางๆทสมพนธกบเวลาทแตกตางกน ขนาดของพนททออกมาจะแตกตางกนไปตามระยะเวลา กาหนดชวงทคนมาใชพนทในโครงการมากทสด 600คน/2ชม. ระยะเวลาของกจกรรม

พนทใชสอย อตราสวน

รอยละ

จานวนคน/2 ชม.

พนทตอ

หนวย

ขนาดพนท

(ตร.ม)

Cicula tion 30%

รวมพนท (ตร.ม.)

ทมา

5-10 นาท พนทยมคนหนงสอ* พนทเดนดนทรรศการผานๆ* พนทยนอานหนงสอแวบๆ* พนทยนฟงเพลงแปบๆ* พนทยนดหนงผานๆ พนทนงรอ 5-10 นาท พนทยนทานกาแฟ

6 1 7 2 1 1 1

36 6 42 12 6 6 6

0.625 1

0.625 0.875 0.875 0.8

0.625

7.875 15 2.5 5.25 5.25 4.8 3.75

2.36 3

0.75 1.575 1.575 1.44 1.125

10.24 18

3.25 6.825 6.825 6.24 4.875

A,C A,C A,C A,C A,C A,C A,C

10-45 นาท พนทเดนดนทรรศการเรอยๆ* พนทนงอานหนงสอเปอยๆ* พนทนงทานกาแฟ พนทนงเลนอนเตอรเนต*

2 11.5 3.5 11

12 69 21 66

1.32 0.875 1.56 1.56

39.6 30.63 32.76 51.48

7.92 9.19 9.83 15.44

47.52 39.82 42.59 66.92

A,C A,C A,C A,C

45 นาท-1.30ชวโมง

พนทนงอานหนงสอเรอยๆ พนทฟงเพลง พนทเดนดนทรรศการจรงจง* พนทประชมสมมนาขนาดเลก พนทหาขอมลในคอมจรงจง พนทดหนงเรอยๆ

11 2 11 1.5 1 2

66 12 66 9 6 12

1.56 1.56 2.89 1.9

0.875 1.56

102.96 18.72

476.85

5.25 18.72

30.89 5.62

95.37

1.575 5.62

133.85 24.34 572.22

38 6.83 24.34

A,C A,C A,C A,C A,C A,C

1.30 ชวโมงขนไป

พนทอานหนงสอจรงจง พนทดหนงจรงจง พนทประชมสมมนาขนาดใหญ

20 2

2.5

120 12 15

2.25 2.25 1.9

270 27

81 8.1

351 35.1 95

A,C A,C A,C

ตาราง 4-12 ตารางแสดงการคดพนทตามหนวยยอยของเวลาตอหนวยพนท *พนทของกจกรรม ทไมสามารถคดขนาดตามพนทตอหนวยได ตองแบงเปนชวงเวลาขนาดเลกกอน หรอตองคดเพมพนททจาเปนเขาไปดวย(ดรายละเอยดการคดในหนาถดไป)

48

*พนทยมคนหนงสอ 2 ชวโมง มคนใชพนท 36 คน 10 นาท มคนใชพนทเทากบ 3 คน พนทตอคนเทากบ 0.625 ตร.ม. ดงนนใชพนท 0.625x3 = 1.875 ตร.ม. พนกงาน 2 คน คนละ 3 ตร.ม. 3x2 = 6 ตร.ม. รวม 1.875+6 = 7.875 ตร.ม. Circulation 30% = 2.36 ตร.ม. รวมพนทยมคนหนงสอ 7.875+2.36 = 10.24 ตร.ม. *พนทเดนดนทรรศการ(84คน)

พนทเดนดนทรรศการผานๆ(5-10 นาท) มผใชงานจานวน 6 คน

พนทตอคน 1x1= 1 ตร.ม. 6 คน เทากบ 6x1 = 6 ตร.ม. พนทแสดงงานคดเปน 150% ของพนทสาหรบ 6 คน

(150/100)x6 = 9ตร.ม. รวม 9+6 = 15 ตร.ม. Circulation 20% 15x(20/100) = 3ตร.ม.

ดงนนพนทเดนดนทรรศการผานเทากบ 15+3 = 18 ตร.ม.

พนทเดนดนทรรศการเรอยๆ(10-45 นาท) มผใชงานจานวน 12 คน

พนทตอคน 1.15x1.15 = 1.32 ตร.ม. 12 คน เทากบ 12x1.32 = 15.84 ตร.ม.

49

พนทแสดงงานคดเปน 150% ของพนทสาหรบ 12 คน

(150/100)x15.84 = 23.76 ตร.ม. รวม 15.84+23.76 = 39.6 ตร.ม. Circulation 20% 39.6x(20/100) = 7.92 ตร.ม.

ดงนนพนทเดนดนทรรศการผานเทากบ 39.6+7.92 = 47.52 ตร.ม.

พนทเดนดนทรรศการจรงจง(45 นาท-1.30 ชวโมง) มผใชงานจานวน 66 คน

พนทตอคน 1.7x1.7 = 2.89 ตร.ม. 66 คน เทากบ 66x2.89= 190.74 ตร.ม. พนทแสดงงานคดเปน 150% ของพนทสาหรบ 66 คน

(150/100)x190.74 = 286.11 ตร.ม. รวม 190.74+286.11 = 476.85 ตร.ม. Circulation 20% 476.85x(20/100) = 95.37 ตร.ม.

ดงนนพนทเดนดนทรรศการผานเทากบ 476.85+95.37 = 572.22 ตร.ม.

50

สรปพนทเดนดนทรรศการ สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท รวม

circulation

ทมา

พนทเดนดนทรรศการผานๆ(5-10 นาท)

6

1 18 A,C

พนทเดนดนทรรศการเรอยๆ(10-45 นาท)

12

1.32 47.52 A,C

พนทนทรรศการ

พนทเดนดนทรรศการจรงจง(45นาท-1.30ชม.)

66 2.89 572.22 A,C

รวม 637.74 Circulation 30% 191.32 รวม 829.06

ตาราง 4-13 ตารางสรปพนทเดนดนทรรศการ สรปพนทอานหนงสอ สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท รวม

circulation

ทมา

พนทยนอานหนงสอแวบๆ(5-10 นาท)

4 0625 3.25 A,C

พนทอานหนงสอเปอยๆ(10-45 นาท)

35

0.875 39.82 A,C

พนทอานหนงสอเรอยๆ(45นาท-1.30ชม.)

66

1.56 133.85 A,C

พนทอานหนงสอ

พนทอานหนงสอจรงจง(1.30ชม. ขนไป)

120 2.25 351 A,C

รวม 527.92 Circulation 30% 158.37 รวม 686.29

ตาราง 4-14 ตารางสรปพนทอานหนงสอ

51

สรปพนทฟงเพลง สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท รวม

circulation

ทมา

พนทยนฟงเพลงแปบๆ(5-10 นาท)

6 0.875 6.825 A,C

พนทฟงเพลง

พนทนงฟงเพลง(45นาท-1.30ชม.)

12

1.56 24.34 A,C

รวม 31.15 Circulation 30% 9.34 รวม 40.49

ตาราง 4-15 ตารางสรปพนทฟงเพลง สรปพนทดภาพยนตร สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท รวม

circulation

ทมา

พนทเดนดหนงผานๆ(5-10 นาท)

6

0.875 6.825 A,C

พนทนงดหนงเรอยๆ(45นาท-1.30ชม.)

12

1.56 24.34 A,C

พนทดภาพยนตร

พนทดหนงจรงจง(1.30ชม.ขนไป)

12 2.25 35.1 A,C

รวม 66.27 Circulation 30% 19.88 รวม 86.15

ตาราง 4-16 ตารางสรปพนทดภาพยนตร สรปพนททานกาแฟ สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท รวม

circulation

ทมา

พนทยนทานกาแฟ(5-10 นาท)

6

0.625 4.875 A,C

พนททานกาแฟ

พนทนงทานกาแฟ(10-45 นาท)

21

1.56 42.59 A,C

รวม 47.47 Circulation 30% 14.24 รวม 61.71

ตาราง 4-17 ตารางสรปพนททานกาแฟ

52

สรปพนทคอมพวเตอร สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท รวม

circulation

ทมา

พนทนงเลนอนเตอรเนต(10-45 นาท)

33

1.56 66.92 A,C

พนทคอมพวเตอร

พนทหาขอมลจรงจง(45นาท-1.30ชม.)

6

0.875 6.83 A,C

รวม 73.75 Circulation 30% 22.13 รวม 95.88

ตาราง 4-18 ตารางสรปพนทคอมพวเตอร สรปพนทประชมสมมนา สวน พนทใชสอย จานวนคน พนท/

หนวย พนท รวม

circulation

ทมา

หองเกบของ

10 A,C

พนทโถงสวนประชมสมนา

0.64 34.56 A,C

พนทประชมสมนาขนาดเลก(45นาท-1.30ชม.)

1.9 38 A,C

พนทประชมสมมนา

พนทประชมสมนาขนาดใหญ(1.30ชม. ขนไป)

1.9 95 A,C

รวม 177.56 Circulation 30% 53.26 รวม 230.82

ตาราง 4-19 ตารางสรปพนทประชมสมมนา

53

พนทอนๆ พนทโถงตอนรบหลก = 384 ตร.ม. (จากการคดพนทแบบปกต) พนทฝากของ = 33.6 ตร.ม. (จากการคดพนทแบบปกต) พนทนงรอ = 6.24 ตร.ม. ชนวางหนงสอ = 306.9ตร.ม. (จากการคดพนทแบบปกต หนงสอจานวน 18540

เลม) หองนา = 90.96+(8.8x3) = 117.36 ตร.ม. (จากการคดพนทแบบ

ปกต) รวมพนทอนๆ = 848.1 ตร.ม.

สวนบรหาร = 242.65 ตร.ม. (จากการคดพนทแบบปกต) สวนบรการอาคาร = 234.72 ตร.ม. (จากการคดพนทแบบปกต) สวนหองเครองและงานระบบ = 429.67 ตร.ม. (จากการคดพนทแบบปกต)

54

สรปพนทในโครงการหองสมด(แบบหนวยยอยของเวลา) สรปโครงการ พนทใชสอย พนท พนทยมคนหนงสอ 10.24 ตร.ม. พนทเดนดนทรรศการ 829.06 ตร.ม. พนทอานหนงสอ 686.29 ตร.ม. พนทฟงเพลง 40.49 ตร.ม. พนทดภาพยนตร 86.15 ตร.ม. พนททานกาแฟ 61.71 ตร.ม. พนทคอมพวเตอร 95.88 ตร.ม. พนทประชมสมมนา 230.82 ตร.ม. สวนบรหาร 242.65 ตร.ม. สวนบรการอาคาร 234.72 ตร.ม. สวนหองเครองและงานระบบ 429.67 ตร.ม. สวนพนทอนๆ(ทไมสามรถคดตามหนวยยอยของเวลาได)

848.1 ตร.ม.

รวม 3795.78 ตร.ม. Circulation 30% 1138.73 ตร.ม. รวมพนทโครงการทงหมด 4934.51 ตร.ม.

ตาราง 4-20 ตารางสรปพนทโครงการหองสมดคดแบบหนวยยอย

A ARCHITECT’S DATA AC CASE STUDY ANALYSIS C CONCEPTUAL ANALYSIS T ขอมลวทยานพนธ SI มาตรฐานอาคารราชการ L กฎหมาย TOT องคการโทรศพท TLS มาตรฐานหองสมด

55

รป 4-3 แสดงพนทตอหนวยและวธการคดพนทหองสมดตามหนวยยอยของเวลา

56

รป 4-4 กราฟเปรยบเทยบสดสวนของพนททคดตามหนวยยอยของเวลา (ซาย) กบพนททคดตามการใชสอยจรง (ขวา)

57

4.4 การเลอกพนทตงโครงการหองสมด ในกระบวนการการเลอกทตงของโครงการนนจะเปนจะตองคานงถงมตทหลากหลาย นอกจากจะตองตอบสนองตอรปแบบโครงการแลว ลกษณะของทตงทเลอกนนยงจะมสวนในการกาหนดทศทางของโครงการทอาจจะเกดขน เกณฑในการเลอกยาน

เนองจากโครงการมเปาหมายทจะศกษา ออกแบบพนท ทสมพนธกบกจกรรมของผคนทเกยวของกบหนวยยอยของเวลา จงตองการพนททมจานวนประชากรทเหมาะสม และมความหลากหลายในการทากจกรรมในระยะเวลาทแตกตางกน ทงคนทเรงรบ คนทผานไปมา คนทสามารถใชเวลาอยในโครงการไดนานๆ คนทตงใจจะมาใชโครงการอยางจรงจง ดงนน ยานทตงโครงการ จะตองพจารณาตามพนททมประชากรคอนขางมาก เปนเขตเมองทมความซบซอนของพนทและผคน ผคนจะตองมความหลากหลายในวตถประสงคของการมาใชโครงการ 1. มผใชโครงการทหลากหลาย ในดานของวตถประสงคของการมาใชโครงการ มมตสอดคลองกบหนวยยอย ของเวลา 2. การคมนาคมสะดวก เขาถงงาย 3. ขนาดของพนท 4. จานวนประชากรทเหมาะสมกบโครงการ

ยานทสมพนธกบเกณฑในการเลอก ไดเลงเหนวายานสยามมความเหมาะสมทสด

เนองจาก มผใชสอยทหลากหลาย เชน นกเรยน นกศกษา ผทมาชอปปง ผทมาดภาพยนตร ผทมา

อานหนงสอ คนมาเรยนพเศษ ผปกครองทมารอรบลก เปนตน ผใชงานมมตทางหนวยยอยของเวลา เชน มทงแบบเรงรบ นดพบเจอ เปนทางผาน รวมถง

ตงใจมาใชเวลาอยทนทงวน เปนตน

58

รป 4-5 ยานทตงโครงการหองสมด: สยาม

เกณฑในการเลอกทตงโครงการ

1. เปนพนททไมรบกวนหรอสงผลกระทบตอกจกรรมเดมทมอยแลวในยานสยาม 2. เปนพนททมกจกรรมโดยรอบมความสอดคลองและเหมาะสมกบลกษณะของโครงการ 3. เปนพนททสามารถเขาถงไดงาย 4. เปนพนททไมรบกวนตอการขยายตวตอโครงการในอนาคต

59

รป 4-6 ขนตอนในการเลอกทตงโครงการหองสมด

60

รป 4-7 ขนตอนในการเลอกทตงโครงการหองสมด

61

รป 4-8 พนทตงโครงการทสมพนธกบกจกรรมโดยรอบ

รป 4-9 พนทตงโครงการหองสมด สรปทตงโครงการ ขนาดโดยประมาณ 9600 ตารางเมตร (ประมาณ 6 ไร) *ขนาดทตงโครงการอาจมการเปลยนแปลงในภาคออกแบบเนองจากเปนการประมาณพนทอยางคราวๆ

62

รป 4-10 รปทศนยภาพพนทตงโครงการหองสมด

63

64

5. โปรแกรม 2: บาน มรายละเอยดดงน 5.1 ผใชสอยโครงการ 5.2 รายละเอยดโครงการ 5.3 การคดพนทใชสอย 5.4 การเลอกทตงโครงการ

5.1 ผใชสอยโครงการ บาน เปนสถานททมจานวนผใชสอยไมมากนก โดยกาหนดใหโครงการนมผอยอาศยเปน

ครอบครว 4 คน คอ พอ แม ลก 2 คน และสามารถมแขกมานอนทบานไดถง 6 คน

5.2 รายละเอยดโครงการ พนทใชสอยของบานจะแตกตางจากบานอยอาศยทวไป เนองจากวธคดพนทจากหนวยยอยของกจกรรมทเกดจากทาทางตางๆ จากพนทใชสอยปกต เชน หองนงเลน หองทานอาหาร หองอเนกประสงค อาจถกเปลยนเปน พนทนงผอนคลาย พนทเหยยดขายาวๆ หรอพนทนงๆนอนๆ เปนตน ดงนน จะขอสรปรายละเอยดโครงการออกเปน 2 ประเภท คอ แบบพนทใชสอยปกต กบแบบหนวยยอยของกจกรรมทเกดจากทาทาง 5.2.1 รายละเอยดโครงการแบบพนทใชสอยปกต ประกอบไปดวย

1. โถงทางเขา 2. หองรบแขก 3. หองนงเลน 4. หองทานอาหาร 5. หองครว 6. หองเอนกประสงค 7. หองเกบของ 8. หองนอนพอแม

65

9. หองแตงตว 10. หองนอนลก 1 11. หองนอนลก 2 12. หองนอนแขก 13. พนทซกลาง 14. หองนา 3 หอง 15. พนทจอดรถ 2 คน

5.2.2 รายละเอยดโครงการแบบหนวยยอยของกจกรรมทเกดจากทาทาง พนทเกดจากกจกรรมตางๆทใชทาทางทแตกตางกน เกดเปนพนททมชอเรยกไปตามทาทางตางๆ ประกอบไปดวย

1. พนทนงจรงจง 2. พนทนงผอนคลาย 3. พนทนงพน 4. พนทเหยยดขายาวๆ 5. พนทเหยยดขายาวๆกงนอน 6. พนทนงๆนอนๆ 7. พนทยนทาอยางอนไปดวย 8. พนทยน 9. พนทยนบบ 10. พนทนอนยาวๆ 11. พนทยนบรหารรางกาย 12. พนทตามใจนก 13. พนทอนๆ

66

5.3 การคดพนทใชสอย จากการกาหนดทศทาง ทาใหกระบวนการคดพนทใชสอยจาเปนทจะตองคดออกมา 2

แบบ คอแบบทคดจากวธปกต ตามความตองการพนทใชสอย (Functional Requirement) และอกวธหนงคอ การคดพนทแบบหนวยยอย (Fragment Requirement) ซงในโครงการบาน คอคดตามหนวยยอยของกจกรรมทเกดจากทาทาง 5.3.1 การคดพนทตามความตองการพนทใชสอยปกต (Functional -Requirement) กาหนดใหมผใชงาน 4 คน มแขกมานอนดวย พอ, แม, ลก 2 คน สรปโครงการ พนทใชสอย พนท โถงทางเขา 15 ตร.ม. หองรบแขก 25 ตร.ม. หองนงเลนครอบครว 27 ตร.ม. หองทานอาหาร 14 ตร.ม. หองครว 21 ตร.ม. หองเอนกประสงค 25 ตร.ม. หองเกบของ 10.5 ตร.ม. หองนอนพอแม 22 ตร.ม. หองแตงตว 6 ตร.ม. หองนอนลก1 16 ตร.ม. หองนอนลก2 16 ตร.ม. หองนอนแขก 16 ตร.ม. พนทซกลาง 8 ตร.ม. หองนา1 3.56 ตร.ม. หองนา2 6 ตร.ม. หองนา3 10.5 ตร.ม. พนทจอดรถ 2 คน 54 ตร.ม. รวม 295.56 ตร.ม. Circulation 30% 88.67 ตร.ม. รวมพนทโครงการทงหมด 384.23 ตร.ม.

ตาราง 5-1 ตารางสรปพนทใชสอยโครงการบานแบบปกต

67

รป 5-1 ไดอะแกรมความสมพนธและการคดพนทบาน

68

5.3.2 การคดพนทตามหนวยยอยของกจกรรมทเกดจากทาทาง (Fragment -Requirement) คดพนทตามกจกรรมตางๆทสมพนธกบทาทางทแตกตางกน ขนาดของพนททออกมาจะแตกตางกนไปตามทาทางของแตละกจกรรม กาหนดใหมผใชงาน 4 คน รองรบแขกได 6 คน การคดพนทตามหนวยยอยของกจกรรมทเกดจากทาทาง จะวเคราะหจากกจกรรมตางๆรองรบการใชงานของผใชงานในจานวนมากทสดกคน จากนนนาขนาดพนททแตกตางกนในแตละทาทางของกจกรรมมาคดกบจานวนคน จะไดพนทแตละสวนออกมา

วธการคดแตละพนท จานวนคน

พนท/ หนวย

พนท รวม

circulation

ทมา

10 0.875 8.75 A, C

10 1.56 15.6 A, C

4 1.56 7.8* A, C

10 1.25 13.75* A, C

10 1.5 16.5* A, C

10 2.5 27.5* A, C

69

วธการคดแตละพนท จานวนคน

พนท/ หนวย

พนท รวม

circulation

ทมา

10 1.9 19 A, C

4 0.875 3.5 A, C

10 0.625 6.25 A, C

10 2.5 27.5* A, C

10 3.06 30.6 A, C

10 3.06 30.6 A, C

พนทจอดรถ 2 27 54 A, C หองเกบของ 10.50 A, C หองนา 20.06 A, C รวม 330.25 ตร.ม. Circulation 30% 99.08 ตร.ม. รวม พนทโครงการทงหมด 429.33 ตร.ม.

ตาราง 5-2 ตารางสรปพนทจากการคดแบบหนวยยอย

70

* พนททคดเพมพนทแชนาไปอก 1 หนวย

รป 5-2 กราฟเปรยบเทยบสดสวนของพนททคดตามหนวยยอยของทาทาง (ซาย) กบพนททคดตามการใชสอยจรง (ขวา)

71

5.4 การเลอกพนทตงโครงการ ในกระบวนการการเลอกทตงของโครงการบานนน ไมมปจจยบงคบในการเลอกพนทตงมากนก เพยงแตมความตองการพนททเปนธรรมชาต มความสวยงาม สงบ บรรยากาศเอออานวยใหกบโครงการมากทสด เกณฑในการเลอกยาน 1. มพนทตดรมแมนา เปนธรรมชาต 2. การคมนาคมสะดวก เขาถงงาย 3. ขนาดของพนท 4. มความสงบ หางไกลจากความวนวาย ยานทตองการจงเลอกไปทพนทรมแมนาเจาพระยาในบรเวณเกาะเมองของจงหวดพระนครศรอยธยา เนองจากเปนพนทตางจงหวดทหางไกลจากความวนวาย มความสงบ และมแมนาหลายสายลอมรอบบรเวณเกาะเมอง ทเคยเปนกรงเกา มสถานทสาคญและวดตางๆมากมาย เชนวดไชยวฒนาราม โบสถเซนตยอแซฟอยธยา วดพทไธสวรรค สวนสมเดจพระศรนครนทร และสถานทสาคญตางๆอกมากมาย มมนตเสนหและวถชวตรมแมนาทหลายตอหลายคนใฝฝนถง

รป 5-3 ยานทตงโครงการบาน: รมแมนาเจาพระยา จงหวดพระนครศรอยธยา

72

รป 5-4 บรรยากาศบรเวณพนท รมแมนาเจาพระยา จงหวดพระนครศรอยธยา

เกณฑในการเลอกทตงโครงการ

5. เปนพนททไมรบกวนหรอสงผลกระทบตอกจกรรมเดมทมอยแลวในยาน 6. เปนพนททมกจกรรมโดยรอบมความสอดคลองและเหมาะสมกบลกษณะของโครงการ 7. เปนพนททสามารถเขาถงไดงาย 8. เปนพนททไมรบกวนตอการขยายตวตอโครงการในอนาคต

รป 5-5 พนทตงโครงการบาน แบบไมมตนไม

73

รป 5-6 พนทตงโครงการบาน แบบมตนไม

รป 5-7 ขยาย พนทตงโครงการบาน

สรปทตงโครงการ ขนาดโดยประมาณ 600 ตารางเมตร *ขนาดทตงโครงการอาจมการเปลยนแปลงในภาคออกแบบเนองจากเปนการประมาณพนทอยางคราวๆ

74

75

6. โปรแกรม 3: รานอาหาร มรายละเอยดดงน 6.1 กลมผใชสอยโครงการรานอาหาร 6.2 รายละเอยดโครงการรานอาหาร 6.3 การคดพนทใชสอยรานอาหาร 6.4 การเลอกทตงโครงการรานอาหาร

6.1 กลมผใชสอยโครงการรานอาหาร เนองจากโครงการรานอาหารจะเอออานวยในเรองหนวยยอยของความสมพนธ ความเปน

สวนตว ความเปนสาธารณะ กจกรรมตางๆจะถกจดประเภทไปตามความเปน public และ private ตงแตกจกรรมทมความเปนสวนตวสง มความเปนสวนตว กงสวนตวกงสาธารณะ ไปจนถงกจกรรมทมความเปนสาธารณะ กจกรรมทมความสมพนธทตางกนเกดจากจานวนของผใชสอยทแตกตางกน ดงนนการจดกลมประเภทของผใชสอย จงถกแบงประเภทไปตามจานวนของผใชสอยทแตกตางกน 6.1.1 ผใชสอยทมาคนเดยว (จานวน 2%)

เปนผใชสอยทมาทานอาหารเพยงลาพง ตองการความเปนสวนตวสงทสด ในกลมผใชสอยทงหมด กจกรรมสาหรบผใชสอยทมาคนเดยว คอ การทานอาหารเงยบๆ อานหนงสอ คดงาน ทางาน นงดดนตรจรงจง เขยนหนงสอ เปนตน 6.1.2 ผใชสอยทมาแบบครก (จานวน 10%) ผใชสอยทมากนจานวน 2 คน แบบครก จะตองการความเปนสวนตวในระดบหนง กจกรรมของครกคอ การทานอาหารแบบโรแมนตก การตวหนงสอ จจ ดการแสดง ฟงเพลงเรอยๆ เปนตน 6.1.3 ผใชสอยทมาแบบครอบครว (จานวน 28%) ผใชสอยทมากนจานวน 3-5 คน แบบครอบครว จะตองการพนทกงสวนตว กจกรรมของผใชสอยแบบครอบครว คอ การทานอาหารพดคยเรอยๆ การตวหนงสอ ดการแสดง ฟงเพลงเรอยๆ เลนของเลน เลนเกม เปนตน

76

6.1.4 ผใชสอยทมาแบบเพอนกลมเลก (จานวน 30%) ผใชสอยทมากนจานวน 3-5 คน แบบกลมเพอน จะไมไดตองการพนทเปนสวนตวมากนก พนทจงเปนแบบกงสาธารณะ กจกรรมของผใชสอยแบบเพอนกลมเลกจะมความหลากหลาย ตงแตการอานหนงสอเงยบ(แบบกลมเดกเรยน) มานงดดนตร ทางาน คดงาน ดการแสดง กนขาวพดคย เลนของเลน ไปจนถงเตนแรงเตนกา 6.1.5 ผใชสอยทมาแบบเพอนกลมใหญ (จานวน 30%) ผใชสอยทมากนจานวน 6-10 คน แบบกลมเพอน จะมความเปนสวนตวนอยทสด พนทจงเปนแบบสาธารณะ กจกรรมของผใชสอยแบบเพอนกลมใหญจะเปนพวก กนขาวพดคยเสยงดง เตนแรงเตนกา เฮฮา เปนตน

77

รป 6-1 ไดอะแกรมแสดงประเภทของผใชสอย สมพนธกบกจกรรมทมความเปนสวนตวและสาธารณะ

78

6.2 รายละเอยดโครงการรานอาหาร สรปออกเปนองคประกอบของโครงการได ดงน 1.โถงตอนรบ 2.พนททานอาหาร 3.พนทเวท 4.พนทsnack bar 5.พนทครว 6.พนทบรการ 7.พนทฝายบรหาร 6.2.1 โถงตอนรบ

เปนสวนแรกทจะพบในโครงการ เปนพนททตองสรางความประทบใจแรกพบใหแกผเขาใชโครงการ 6.2.2 พนททานอาหาร พนทนจะถกแบงออกเปนสวนยอยๆ ตามการแบงประเภทของกลมผใชสอย คอ

1. พนทสาหรบผมาทานอาหารคนเดยว 2. พนทสาหรบผมาทานอาหารแบบครก 3. พนทสาหรบผมาทานอาหารแบบครอบครว 4. พนทสาหรบผมาทานอาหารแบบกลมเพอนขนาดเลก 5. พนทสาหรบผมาทานอาหารแบบกลมเพอนขนาดใหญ

6.2.3 พนทเวท เปนพนทสาหรบจดกจกรรม การแสดงตางๆ พนทสาหรบวงดนตรมาเลนดนตร ถอเปนพนทเอนกประสงคในรานอาหาร 6.2.4 พนท Snack Bar

พนทนงแบบบาร มของขบเคยว ขนมตางๆ และเครองดมคอยใหบรการ

79

6.2.5 พนทครว พนทครวจะคอนขางมความซบซอนของพนทตางๆทมมากมาย ความสมพนธในแตละพนท พนทครวเลอกแบบ Hotel or Restaurant Kitchen ประกอบไปดวยพนท ดงน

-Waiters passageway -Dishwashing area -Beverages counter -Beverages cold storage -Pastry area (cookies, ice-cream, dessert) preparation and serving -Pastry counter -Cold kitchen (cold appetizers, salad, fish) preparation and serving -Cold kitchen counter -Warm kitchen (sauces, roasts, grill, fish, soup, vegetables) preparation including large apparatus area and serving

-Warm kitchen counter -Pot and pan washing -Vegetable preparation -Meat preparation 6.2.6 พนทบรการ

ประกอบดวยพนทแชแขงอาหาร และคอรทบรการสาหรบสงสนคาและเกบขยะ 6.2.7 พนทฝายบรหาร

ประกอบดวยพนทหองผจดการและพนทสาหรบพนกงานฝายจดการอก 2 คน

80

6.3 การคดพนทใชสอยรานอาหาร จากการกาหนดทศทาง ทาใหกระบวนการคดพนทใชสอยจาเปนทจะตองคดออกมา 2

แบบ คอแบบทคดจากวธปกต ตามความตองการพนทใชสอย (Functional Requirement) และอกวธหนงคอ การคดพนทแบบหนวยยอย (Fragment Requirement) ซงในโครงรานอาหาร คอคดตามหนวยยอยของความสมพนธ ความเปนสวนตว - ความเปนสาธารณะ 6.3.1 การคดพนทตามความตองการพนทใชสอยปกต (Functional -Requirement)

กาหนดชวงทคนมาใชพนทในโครงการมากทสด 500คน/1ชม. 1.พนทโถง คดเปน 10% ของผใชโครงการทงหมด จากจานวนคนในชวงเวลา 1ชม. พนทโถงจะมจานวน 500x(10/100) = 50 คน กาหนดพนทสวนบคคล = 0.64 ตร.ม. (Architect data) โถงทางเขาจะมพนท 0.64x50 = 32 ตร.ม. 2.พนททานอาหาร ทานอาหาร 4 คน ใชพนท 1.25x2.35 = 3 ตร.ม. 500 คน ใชพนท (500/4)x3 = 375 ตร.ม. Circulation 40% = 150 ตร.ม. ไดพนททานอาหารรวม = 525 ตร.ม. 3.พนทเวทการแสดง ขนาด 5x3 = 15 ตร.ม. (case study) Snack bar area คด 5% จากจานวนผใชงานทงหมด มผใชงาน (5/100)x500 = 25 คน พนทนงใน snack bar ตอคน = 0.8 ตร.ม. พนทนง snack bar เทากบ 0.8x25 = 20 ตร.ม.

81

Circulation 30% = 6 ตร.ม. รวม 26 ตร.ม. พนทครว อางองจากหนงสอการออกแบบ restaurant โดยเฉพาะ เลอกครวแบบ B1 Hotel or Restaurant Kitchen (capacity: 200 seat restaurant)

Waiters passageway 24 ตร.ม. Dishwashing area 38.75 ตร.ม. Beverages counter 26.25 ตร.ม. Beverages cold storage 36 ตร.ม. Pastry area (cookies, ice-cream, dessert) preparation and serving 24.2 ตร.ม. Pastry counter 6 ตร.ม. Cold kitchen (cold appetizers, salad, fish) preparation and serving 10 ตร.ม.

Cold kitchen counter 5.87 ตร.ม. Warm kitchen (sauces, roasts, grill, fish, soup, vegetables) preparation including large apparatus area and serving 48 ตร.ม.

Warm kitchen counter 6 ตร.ม. Pot and pan washing 12.5 ตร.ม. Vegetable preparation 10 ตร.ม. Meat preparation 12 ตร.ม. รวม 259.57 ตร.ม. Circulation 10% 25.96 ตร.ม. รวมพนทครวทงหมด 285.53 ตร.ม.

82

พนทบรการ Cold storage 70 ตร.ม. (อางองจากหนงสอ restaurant…) Service courtyard 42 ตร.ม. (อางองจากหนงสอ restaurant…)

รวม 112 ตร.ม. Circulation 30% 33.6 ตร.ม. รวมพนทบรการทงหมด 145.6 ตร.ม. พนทฝายบรหาร

หองผจดการ 16 ตร.ม. พนทสานกงาน คดจากพนกงานฝายจดการ 2 คน ใชพนท 6 ตร.ม./คน

รวม 28 ตร.ม. Circulation 30% 8.4 ตร.ม. รวมพนทบรการทงหมด 36.4 ตร.ม. หองนา อาคารสาธารณะ ตารางแสดงอตราสวนเครองสขภณฑตอจานวนผใชสอยโครงการ (ทมา : กฎหมาย)

หองนา อางลางหนา จานวนผใชโครงการ ชาย หญง ชาย หญง

โถปสสาวะ

ชาย 1-200 2 3 1 1 2

201-400 3 4 2 2 3 401-600 4 5 3 3 4 601-800 5 6 4 4 5 801-900 6 7 5 5 6

ตาราง 6-1 ตารางแสดงอตราสวนเครองสขภณฑตอจานวนผใชสอยอาคารสาธารณะ กาหนดใหพนททานอาหารมหองนาคนพการ ชาย 1 หนวย /หญง 1 หนวย (2.2x2ม.)

83

หองนาชาย หองนา 4 หอง 1.35x4 = 5.4 ตร.ม. อางลางมอ 3 หนวย 0.8x3 = 2.4 ตร.ม. โถปสสาวะ 4 หนวย 0.56x4 = 2.24 ตร.ม. Circulation 85% (5.4+2.4+2.24)x85/100 = 8.53 ตร.ม. รวมพนทหองนาชาย = 18.57ตร.ม. หองนาหญง หองนา 5 หอง 1.35x5 = 6.75 ตร.ม. อางลางมอ 3 หนวย 0.8x3 = 2.4 ตร.ม. Circulation 85% (6.75+2.4)x85/100 = 7.77 ตร.ม. รวมพนทหองนาหญง = 16.93ตร.ม. รวมพนทหองนา 18.57+16.93 = 35.5 ตร.ม. หองนาคนพการ(จานวน 2 หอง) 2x(2.2x2) = 8.8 ตร.ม. รวมพนทหองนาทงหมด = 44.3 ตร.ม.

84

สรปโครงการ พนทใชสอย พนท พนทโถงตอนรบ 32 ตร.ม. พนททานอาหาร 525 ตร.ม. พนทเวท 15 ตร.ม. พนทsnack bar 26 ตร.ม. พนทครว 285.53 ตร.ม. พนทบรการ 145.6 ตร.ม. พนทฝายบรหาร 36.4 ตร.ม. หองนา 44.3 ตร.ม. รวม 1109.83 ตร.ม. Circulation 30% 332.95 ตร.ม. รวมพนทโครงการทงหมด 1442.78 ตร.ม.

ตาราง6-2 ตารางสรปพนทโครงการรานอาหารคดตามวธปกต

รป 6-2 ไดอะแกรมความสมพนธและการคดพนทรานอาหาร

85

6.3.2 การคดพนทตามหนวยยอยของความสมพนธ (Fragment Requirement)

คดพนทตามกจกรรมตางๆทสมพนธกบความเปนสวนตวและความเปนสาธารณะ ขนาดของพนททออกมาจะแตกตางกนไปตามความเปนสวนตวและความเปนสาธารณะ โดยใชหลกการครอบครองพนทของคน ยงตองการความเปนสวนตวมาก การครอบครองทวางของแตละคนกจะมาก แตถาตองการพนทสวนตวนอย มความเปนสาธารณะสง ความตองการครอบครองทวางกจะนอย กาหนดชวงทคนมาใชพนทในโครงการมากทสด 500คน/1ชม.

วธการคดแตละพนท จานวนคน

พนท/ หนวย

พนท รวม

circulation

ทมา

10 10.17 101.7 A, C

50 11.34 283.5 A, C

140 7.07 197.96 A, C

150 8.04 241.2 A, C

150 7.05 106.05 A, C

86

วธการคดแตละพนท จานวนคน

พนท/ หนวย

พนท รวม

circulation

ทมา

พนทโถงตอนรบ 32* A, C พนทครว 285.53* AC พนทบรการ 145.6* A, C พนทฝายบรหาร 36.4* A, C หองนา 44.3* L รวม 1474.24 ตร.ม. Circulation 30% 442.27 ตร.ม. รวม พนทโครงการทงหมด 1916.51 ตร.ม.

ตาราง 6-3 ตารางสรปพนทจากการคดแบบหนวยยอย *จากการคดพนทแบบปกต เนองจากไมสามารถคดพนทตามหนวยยอยได

รป 6-3 การครอบครองทวางแตละบคคลทสมพนธกบความเปนสวนตวและความเปนสาธารณะ

A ARCHITECT’S DATA AC CASE STUDY ANALYSIS C CONCEPTUAL ANALYSIS T ขอมลวทยานพนธ SI มาตรฐานอาคารราชการ L กฎหมาย TOT องคการโทรศพท TLS มาตรฐานหองสมด

87

รป 6-3 กราฟเปรยบเทยบสดสวนของพนททคดตามหนวยยอยของความสมพนธ (ซาย) กบพนททคดตามการใชสอยจรง (ขวา)

88

5.4 การเลอกพนทตงโครงการ ในกระบวนการการเลอกทตงของโครงการรานอาหารนน ไมมปจจยบงคบในการเลอกพนทตงมากเชนเดยวกนกบโครงการบาน เพยงตองการพนททเปนธรรมชาต มความสวยงาม สงบ บรรยากาศเอออานวยใหกบโครงการมากทสด เกณฑในการเลอกยาน 1. มพนทตดรมแมนา เปนธรรมชาต 2. การคมนาคมสะดวก เขาถงงาย 3. ขนาดของพนท 4. มบรรยากาศทสงบ ไมพลกพลานจนเกนไป แตกตองการพนททมเสนหทางประวตศาสตรเหมาะสมกบโครงการรานอาหารรมนา ยานทตองการจงเลอกไปทพนทรมแมนาเจาพระยาในบรเวณทามหาราช เขตพระนคร กรงเทพมหานครฯ ซงเปนยานประวตศาสตร อยใกลกบพระบรมมหาราชวง เปนยานทมมนเสนห มนกทองเทยวทงคนไทยและชาวตางชาตมากมาย บรรยากาศสองฝงแมนาเจาพระยาดงดดบรรดาเหลานกทองเทยวใหหลงใหล เหมาะกบโครงการรานอาหารเปนอยางมาก

รป 6-4ยานทตงโครงการรานอาหาร: ทามหาราช เขตพระนคร กรงเทพมหานครฯ

89

เกณฑในการเลอกทตงโครงการ 9. เปนพนททไมรบกวนหรอสงผลกระทบตอกจกรรมเดมทมอยแลวในยาน 10. เปนพนททมกจกรรมโดยรอบมความสอดคลองและเหมาะสมกบลกษณะของโครงการ 11. เปนพนททสามารถเขาถงไดงาย 12. เปนพนทมความสงบ ตดรมแมนา บรรยากาศเหมาะสมกบโครงการรานอาหาร

รป 6-5 พนทตงโครงการหองรานอาหาร

สรปทตงโครงการ ขนาดโดยประมาณ 1680 ตารางเมตร *ขนาดทตงโครงการอาจมการเปลยนแปลงในภาคออกแบบเนองจากเปนการประมาณพนทอยางคราวๆ

90

รป 6-6 ทศนยภาพทตงโครงการรานอาหาร

91

92

7. กระบวนการในการออกแบบ

7.1 ตรวจแบบครงท 1 ศกษาวธการและกระบวนการคดสถาปตยกรรมแบบเกดจากพนทใชสอยปกต(functional

requirement) และวธการจากพนทของหนวยยอยแบบตางๆ จากภาคขอมล(fragment requirement) โดยทาทงสองวธควบคกนไปทง3โปรแกรม ไดแก หองสมด บาน และรานอาหาร เพอใหเหนการเปรยบเทยบความแตกตางของทงสองวธ นอกจากนนในแตละวธยงแบงออกเปนสองเครองมอ เพอศกษาวธการทางานของเครองมอทแตกตางกน ในการใชออกแบบ คอแบงเปน method1 และ method2

โดย method1 จะเรมตงแตหนวยยอยของพนท นามาเรยงตวเปนกายภาพ ผานชดความสมพนธ ซงเลอกใชเครองมอบางอยาง พฒนาไปเรอยๆ คอยๆออกแบบลงไปในรายละเอยด

สวน method2 จะขามกระบวนการใชหนวยยอยของพนท และการนามาเรยงตวผานความสมพนธ เนองจากเหมอนกบ method1 แตจะมาเรมพฒนาทขนตอนการเลอกใชเครองมอ ซงจะใชเครองมอทแตกตางจาก method1 ใหมากทสดในการกอรปทางกายภาพของสถาปตยกรรม 7.1.1 กระบวนการคดสถาปตยกรรมแบบเกดจากพนทใชสอยปกต (functional requirement)

รป 7-1 study model จาก functional requirement

93

รป 7-2 sketch อธบาย model จาก functional requirement

หองสมด เรมจากนาหนวยยอยของพนทใชสอยปกต มาจดวางลงทตงโครงการ โดยยดตามความสมพนธ(relationship diagram) และบรบทของทตงโครงการ จากนนใชวธการซอนชน เพอใหขนาดของพนทใชสอยสมพนธกบขนาดของทตงโครงการ สวนอกวธการคอการใชการพบ เพอ ใหเกดการเลอนไหลของพนทแตกตางจากการซอนชน แตยงคงความสมพนธเดมในแตละพนทไว บาน เรมจากนาหนวยยอยของพนทใชสอยปกต มาจดวางลงทตงโครงการ โดยยดตามความสมพนธ(relationship diagram) และบรบทของทตงโครงการ จากนนทดลองใชวธการแยกกอนพนทใชสอยออกจากกน โดยคงความสมพนธเดมไว อกวธการคอการสราง mass form ขนมาคลมพนทใชสอยทอยภายใน รานอาหาร เรมจากนาหนวยยอยของพนทใชสอยปกต มาจดวางลงทตงโครงการ โดยยดตามความสมพนธ(relationship diagram) และบรบทของทตงโครงการ วธการแรกเลอกใชการสอดประสานกนของพนทใชสอย(interlock) อกวธการหนงคอสราง mass ภายนอกทบตน แลวควานพนทภายในตามพนทใชสอย โดยทงสองวธการยงคงความสมพนธเดมของพนทใชสอย

94

7.1.2 กระบวนการคดสถาปตยกรรมแบบเกดจากหนวยยอยแบบตางๆ (fragment requirement)

รป 7-3 study model จาก fragment requirement

รป 7-4 sketch อธบาย model จาก fragment requirement

95

หองสมด เรมจากนาขนาดพนทหนวยยอยของระยะเวลาในการใชพนทในแตละกจกรรม (duration of time) มาหาวธการจดการ โดยเรยงลาดบความสมพนธจากกจกรรมทใชเวลานอยไปสกจกรรมทใชเวลามาก ซงวธการแรกใชการซอนชนตามแกนนอน ไลจากดานลางเปนพนทสาหรบกจกรรมทใชเวลานอย ไปสดานบนคอพนทสาหรบกจกรรมทใชเวลามาก อกวธการหนงคอการใชองคประกอบทางตง เพอแบงพนทของการใชระยะเวลาของกจกรรมทแตกตางกน บาน เรมจากนาขนาดพนทหนวยยอยของทาทางจากภาคขอมล มาหาวธการจดการ โดยวธการแรกคอ ใชโครงสรางระบบกรด(grid structure) เปนตวควบคมการจดการพนทแบบหนวยยอยใหอยภายใตระบบกรดทสรางขน อกวธการคอ การสรางระบบเกาะกลม(cluster) ใหกบหนวยยอยของทาทางใหกอรปแบบเกาะกลม รานอาหาร เรมจากนาขนาดพนทหนวยยอยของความเปนสาธารณะและความเปนสวนตว จดการโดยใชระบบเขาสศนยกลาง โดยใหพนททสาธารณะทสดอยรอบนอก สวนพนททมความเปนสวนตวจะถกผลกไปอยดานในไลระดบเขาไปเรอยๆ อกวธการคอ ใชระบบแกนหลกเปนตวควบคมจากนนคอยๆจายไปยงพนททมความเปนสาธารณะกอน แลวคอยๆจายไปยงพนททมความเปนสวนตว 7.1.3 สรปกระบวนการคดสถาปตยกรรมทงสองแบบ กระบวนการออกแบบจากพนทใชสอยปกต (functional requirement) จะมวธการทตายตว ไมซบซอน เปนขนเปนตอน แตถกยดตดตามไดอะแกรมความสมพนธ(relationship diagram) ทเปนเหมอนสงยดเหนยวการกอรปทางสถาปตยกรรม กลายเปนสญลกษณ ทาใหบางพนทถกตดขาดออกจากกน อาคารกลายเปนกอนกอนหนง ทไมมความหลากหลายของพนท สวนกระบวนการออกแบบจากหนวยยอยแบบตางๆ (fragment requirement) จะมความยงยากในการจดการมากกวา เนองจากไมมระบบความสมพนธทตายตว หากแตระบบความ สมพนธ เกดจากความแตกตางของชนดของอาคาร (programing) ควบคไปกบกจกรรมทเกดภายในโปรแกรมนนๆ จะเปนตวบงชวาความสมพนธจะไปในทศทางใด เมอไดระบบความสมพนธ เครองมอในการจดการยงสามารถเกดขนไดหลายรปแบบ ตามความสมพนธนนๆ

96

7.2 ตรวจแบบครงท 2 จากการตรวจแบบครงท1 ทาใหไดขอมลระบบวธการทางานกระบวนการคดสถาปตยกรรมทงแบบพนทใชสอยปกต และแบบจากหนวยยอยแบบตางๆ ในการตรวจแบบครงท2 จงไดลงไปในรายละเอยดของการออกแบบในแตละโปรแกรมมากขน โดยในแตละโปรแกรมจะทดลองออกแบบดวยกระบวนการคดสถาปตยกรรมทงสองแบบ แบบแรกคอกระบวนการคดสถาปตยกรรมจากพนทใชสอยปกต(functional requirement) 1 วธการ และกระบวนการออกแบบจากหนวยยอยแบบตางๆ (fragment requirement) 3 วธการ เนองจากตองการทดลองวธการทแตกตางกน ใหทางานรวมกนกบวธการคดจากหนวยยอยแบบตางๆ เพอศกษาความเหมาะสมและความแตกตางในแตละโปรแกรม 7.2.1 โปรแกรมหองสมด กระบวนการคดสถาปตยกรรมจากหนวยยอยของเวลา

วธการทหนง: ใชระนาบแนวนอน เพอแบงระยะเวลาในการใชพนท จากกจกรรมทใชเวลาเรวไปสกจกรรมทใชเวลานาน โดยจดวางกจกรรมในแตละชนใหเหมาะสมกบบรบท จากนนเชอมตอกจกรรมในทางตง เพอใหเกดความสมพนธทงทางตง (กจกรรม) และทางนอน (ระยะเวลาในการใชพนท)

วธการทสอง: แบงขนาดของเวลาไปตามอาคารแตละกอน ตดขาดออกจากกน โดยจดวางแตละกจกรรมลงไปในแตละกอนของเวลา จากนนเชอมตอกจกรรมทควรจะสมพนธกนเขาดวยกน

วธการทสาม: แบงขนาดของเวลาดวยระนาบทางตงจากชาไปสเรว จากนนบดเบอนระนาบทางตงดวยแรงจากบรบทแวดลอม แลวเชอมตอกจกรรมทมความเปนไปไดภายใตระนาบของเวลา กระบวนการคดสถาปตยกรรมจากพนทใชสอยปกต เรมจากวางฟงกชนไปตามความสมพนธของ relationship diagram ปรบปรงรปทรงในแตละพนทใหเหมาะสม จากนนพฒนาลงไปในรายละเอยด การเชอมตอกบบรบท และพนททางเดน

97

รป 7-5 study model โปรแกรมหองสมดจาก fragment requirement และจาก functional requirement

98

7.2.2 โปรแกรมบาน กระบวนการคดสถาปตยกรรมจากหนวยยอยของทาทาง

วธการทหนง: แบงกลมใหกบกจกรรมใหม โดยแบงไปตามความจรงจง กงจรงจง และผอนคลาย จดวางกจกรรมตามความเหมาะสมกบบรบทผานการแบงกลมน จากนนเชอมตอกจกรรมทมความเปนไปไดเขาดวยกน

วธการทสอง: จดการพนทไปตามภาพบรรยากาศในแตละทาทาง เชน กระโดดใชพนททางตงเยอะ จดอยในพนทดานลาง พนทนง กจดใหเปนพนททแขวนลงมาจากดานบน สามารถนงหอยขาลงมาได สวนพนทนอน ตองการความเปนสวนตวสง จดใหอยในพนทดานบนสด เปนตน จากนนเชอมโยงทกพนทดวยความสมพนธทเปนไปได สดทายตดขาดบางพนท สาหรบการใชงานจรง เชนพนทนอน ถกซอยออกเปนหองๆ

วธการทสาม: จดการพนท โดยแบงเปนกอนๆชดเจน เชอมตอเปนลาดบๆ จากนนสรางทางลด ในการเขาถงพนทตางๆโดยไมตองผานพนทอนๆ กระบวนการคดสถาปตยกรรมจากพนทใชสอยปกต เรมจากวางฟงกชนไปตามความสมพนธของ relationship diagram ปรบปรงรปทรงในแตละพนทใหเหมาะสม จากนนพฒนาลงไปในรายละเอยด การเชอมตอกบบรบท และพนททางเดน

99

รป 7-6 study model โปรแกรมบานจาก fragment requirement และจาก functional requirement

100

7.2.3 โปรแกรมรานอาหาร กระบวนการคดสถาปตยกรรมจากหนวยยอยของความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตว

วธการทหนง: ไลคานาหนกของความเปน public-private จากชนลางสชนบน โดยชนลางสดจะมความเปนสาธารณะมากทสด ไลขนไปขางบนจะมความเปนสวนตวมากขน จากนนแบงคานาหนกความเปน public-private ใหละเอยดมากขน โดยแตละชนพนททอยตรงกลางจะมความเปนสาธารณะมากกวาพนททอยดานขาง สดทายเชอมตอกจกรรมทมความเปนไปไดเขาดวยกน เชน บาร เวทการแสดง

วธการทสอง: ใชองคประกอบทางสถาปตยกรรมในการปดลอม ใหเกดความเปน public-private จากนนเพมความหลากหลายของลกษณะทางกายภาพ มการลดระดบลงใตดน สดทายเชอมตอพนททมความเปนสวนตวสงสด นนคอพนทใตดน

วธการทสาม: ใชองคประกอบทางตงและทางนอน สรางความเปนสวนตวใหกบพนท โดยพนททอยใกลองคประกอบเหลานจะมความเปนสวนตวสงกวาพนททอยไกลออกไป จากนนปรบขนาดและจานวนขององคประกอบใหสมพนธกบกจกรรมง กระบวนการคดสถาปตยกรรมจากพนทใชสอยปกต เรมจากวางฟงกชนไปตามความสมพนธของ relationship diagram ปรบปรงรปทรงในแตละพนทใหเหมาะสม จากนนพฒนาลงไปในรายละเอยด การเชอมตอกบบรบท และพนททางเดน

101

รป 7-7 study model โปรแกรมรานอาหารจาก fragment requirement และจาก functional requirement

102

7.3 ตรวจแบบครงท 3 ในการตรวจแบบครงทสาม ไดทาการพฒนาการออกแบบกระบวนการคดสถาปตยกรรมจากหนวยยอยในแบบตางๆตอไปอกลงไปในรายละเอยดมากขน แตไดหยดการพฒนกระบวนการ คดสถาปตยกรรมจากพนทใชสอย เนองจากกระบวนการไดสนสดไปแลว หากพฒนาตอคงเปนในสวนรายละเอยดในแตละพนท และตองการเนนคานาหนกไปทกระบวนการคดสถาปตยกรรมจากหนวยยอยในแบบตางๆมากขน โดยทดลองตดโมเดลกระบวนการคดสถาปตยกรรมจากหนวยยอยในแบบตางๆ ในทงสามโปรแกรม(หองสมด, บาน, รานอาหาร) โปรแกรมละ3วธการ พฒนาตอจากการตรวจแบบครงทสอง หนวยยอยทใชกบโปรแกรมทง 3แบบ ประกอบดวย โปรแกรมหองสมด: หนวยยอยของระยะเวลาในแตละกจกรรม โปรแกรมบาน: หนวยยอยของทาทาง โปรแกรมรานอาหาร: หนวยยอยของความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตว 7.3.1 โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ1

รป 7-8 study model โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ1 และsketchแสดงแนวความคด

จากครงทแลวทใชองคประกอบทางนอนในการแบงระยะเวลาในแตละกจกรรม จากชา(ลางสด) ไปสเรว (บนสด) โดยใหกจกรรมเชอมตอกนทางแนวตง จากนนพฒนาตอโดยการจดวาง ผงแตละชน โดยรวมบางกจกรรมเขาเปนสบเซทของอกกจกรรมหนง เชน กจกรรมเลนคอมพวเตอร ดภาพยนตร ฟงดนตร ถกรวมอยกบกจกรรมอานหนงสอ แตระหวางชนยงมการเชอมตอของแตละกจกรรมอย

103

รป 7-9 ผงพนและรปตด โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบท1

รป 7-10 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย และแบบหนวยยอยของเวลา

ในการออกแบบหองสมดจากหนวยยอยของระยะเวลาการใชพนท ยงตองคานงถงการใชงานของกจกรรมทเกดขนจรงไดดวย โดยภาพดานซายจะแสดงใหเหนแตละกจกรรมทเกดขนในแตละชน จะเชอมตอกนอยในทางตง สวนระยะเวลาของการใชงานแตละกจกรรมนนจะถกแบงไปตามทางนอน จากชนลางสชนบน ในภาพดานซาย

104

7.3.2 โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ2

รป 7-11 study model โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ2 และsketchแสดงแนวความคด

พนทถกแบงออกเปนสสวนตามหนวยยอยของเวลา โดยพนทดานลางจะเชอมตอกนหมด เปนพนทนทรรศการและพนทอานหนงสอสวนทถกยกขนไป คอพนททไมตองการการเชอมตอ ไดแกพนทเลนคอมพวเตอร พนทดภาพยนตร พนทฟงดนตร

รป 7-12 ผงพนและรปตด โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบท2

105

รป 7-13 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย และแบบหนวยยอยของเวลา

การออกแบบจะตองคานงทงหนวยยอยของระยะเวลากบกจกรรมทเกดขน ภาพดานซายคอแตละกจกรรมทเกดขนในโครงการ โดยพนทดานลางกจกรรมจะเชอมตอกน สวนดานบนกจกรรมจะถกตดขาดออกจากกนในแตละกอนของเวลา สวนภาพดานซาย จะแสดงใหเหนถงการแบงพนทตามละระยะเวลาการใชกจกรรมทแตกตางกน 7.3.3 โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ3

รป 7-14 study model โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ3 และsketchแสดงแนวความคด

ใชการลดระดบและยกระดบเปนตวแบงพนทในแตละกจกรรม เพอใหสามารถทางานเปนหองสมดไดผานการออกแบบจากหนวยยอยของเวลา ซงใชองคประกอบทางตงเปนตวกาหนดขอบเขต โดยองคประกอบทางตงในแตละสวนของกจกรรม จะถกออกแบบใหแตกตางกน ไปตาม

106

คานาหนกของการแบงหนวยยอยตามเวลา พนทนทรรศการจะถกกนดวยองคประกอบทางตงทจางๆ ไลมาทพนททานกาแฟ พนทคอมพวเตอร พนทดภาพยนตร จะคอยๆเขมขน จนถงพนทอานหนงสอ จะทบตนและชดเจนทสด เนองจากมการแบงหนวยยอยตามเวลาทชดเจนทสด

รป 7-15 ผงพนและรปตด โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบท3

107

รป 7-16 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย และแบบหนวยยอยของเวลา

ภาพดานซายแสดงใหเหนถงกจกรรมทสอดทบกน ทางานรวมกนกบผนงซงเปนตวแบงพนทไปตามหนวยยอยของระยะเวลาในภาพดานขวา 7.3.4 โปรแกรมบาน วธการออกแบบ1

รป 7-17 study model โปรแกรมบาน วธการออกแบบ1 และsketchแสดงแนวความคด

จากบาน 1 หลง หลายๆหอง กลายเปนหอง 1 หอง ในบานหลายหลง การจดการกบทาทางของกจกรรมไดถกแยกกอนออกเปน 4 กอน ซงแตละกอนสามารถทจะดารงชวตไดภายในกอนเดยว เราสามารถเลอกวาวนนจะไปนอนอดอยทบานกอนไหน หรอจะไปนงเปนการเปนงาน หรอจะไปนอนกลงเกลอกทบานกอนไหนตามใจชอบ ซงแตละกอนจะเอออานวยใหเกดบรรยากาศทแตกตางกน เฟอรนเจอรในบานแตละกอน จะตองพถพถนเลอกมาใชใหเหมาะกบทาทางแตละบาน แตเครองอานวยความสะดวกบางอยาง จาเปนทจะตองเคลอนยายตามผใชงานไปดวย เชน เครองใชไฟฟา พดลม ไมโครเวฟ คอมพวเตอร

108

รป 7-18 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนทกจกรรมการใชสอย

รป 7-19 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนทตามหนวยยอยของทาทาง

พนทของแตละกจกรรมในบานแตละกอนจะมขนาดไมเทากน บางกอนตองการความเปนสวนตวสง พนทรบแขกจะนอย พนทนอนจะมาก บางกอนตองการความเปนสาธารณะ พนทรบแขกกจะมากสวนพนทนอนจะนอย เปนตน ในแตละกจกรรมอาจจะมหลายทาทางซอนทบอย เชน พนทรบแขกกอนลางสด จะมทาทางนงแบบผอนคลาย และทาทางนงๆนอนๆ 7.3.5 โปรแกรมบาน วธการออกแบบ2

รป 7-20 study model โปรแกรมบาน วธการออกแบบ2 และsketchแสดงแนวความคด

109

องคประกอบทางสถาปตยกรรมทงทางตงและทางนอน จะเปนตว define พนทใหเหมาะกบหนวยยอยของทาทางตางๆ โดยทชนท1 เปนพนทสาหรบทาทางการยน ม access ไดหลายทศทาง จงใหกจกรรมท public อยวงนอกสด แลวคอยๆไลมายงกจกรรมท private อยตรงกลาง สวนชนท2 จะเปนกจกรรมในทาทางการนง ถกแบงออกเปน 2 กลมหลกๆคอ นงแบบเบาๆสบายๆ กบนงแบบจรงจง ชนท 3 จะเปนกจกรรมในทาทางการนอน ถกแบงพนทไปตามผใชงาน

รป 7-21 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนทกจกรรมการใชสอย

รป 7-22 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนทตามหนวยยอยของทาทาง

110

จากแผนภาพ จะเหนไดวาความสมพนธในการใชพนทกจกรรมการใชสอย จะซอนทบกบความสมพนธในการใชพนทตามหนวยยอยของทาทาง โดยในแตละกจกรรม เกดจากหนวยยอยของหลายๆทาทางประกอบกน ซงองคประกอบทางตงทเปนเสาจานวนมาก จะเปนตวกาหนดขอบเขตของทาทางตางๆ สวนระยะหางระหวางเสา จะเออใหเกดการเชอมตอของกจกรรมการใชสอยพนท 7.3.6 โปรแกรมบาน วธการออกแบบ3

รป 7-23 study model โปรแกรมบาน วธการออกแบบ3 และsketchแสดงแนวความคด

ปรบเปลยนการสราง enclosure ใหม โดยการวางซอนองคประกอบทางนอนเปนเลเยอร

โดยควานพนทภายในออก เพอใหเกดเปนพนทหนวยยอยของทาทาง enclosure ลกษณะน จะชวยใหมความสมพนธภายในและภายนอก แตกตางจาก shelter หรอเปลอกทมาสรางรปทรงใหสถาปตยกรรม

รป 7-24 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนทกจกรรมการใชสอย

รป 7-25 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนทตามหนวยยอยของทาทาง

111

จะเหนไดวาความสมพนธในการใชพนทกจกรรมการใชสอย จะซอนทบกบความสมพนธในการใชพนทตามหนวยยอยของทาทาง โดยในแตละกจกรรม เกดจากหนวยยอยของหลายๆทาทางประกอบกน เชนเดยวกนกบการออกแบบบาน วธการออกแบบท2 7.3.7 โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ1

รป 7-26 study model โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ1 และsketchแสดงแนวความคด

พนท stage จะเปนพนทกาหนดความเปน public-private ของพนททานอาหาร ชนลางๆจะมความเปน public สง เนองจากเชอมตอทงการเขาถง การไดยน การมองเหน ไลไปชนบนจะมความเปน private สงขน การเชอมตอกบ stage จะขาดหายไป จนกระทงชนบนสด ไมมการเชอมตอทางดานไหนเลย

รป 7-27 ผงพน โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบท1

112

รป 7-28 รปตดแสดงความสมพนธในการใชพนทตามหนวยยอยของความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตว ความเปนสาธารณะ และความเปนสวนตว นอกจากจะแบงระดบไปตามชนของอาคาร ยงถกแบงใหละเอยดลงไปอก คอในแตละชนจะถกแบงพนทความเปนสวนตวทไมเทากน โดยพนทตรงกลางทเปนพนทเชอมตอกนแตละชนดวยบนได จะมความเปนสาธารณะมาก จากนนจะไลระดบไปเรอยๆ พนททอยถดไปดานในจะมความเปนสวนตวมากขน 7.3.8 โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ2

รป 7-29 study model โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ2 และsketchแสดงแนวความคด

ความเปน public-private ถกแบงดวย sequence ของการเขาถง โดยเรมจากเขามาทชนกลางของอาคาร จะเปนพนททมความสาธารณะมากทสด จากนนเลอกวาจะขนขางบน หรอลงดานลาง พนทดานบนจะมความเปนสวนตวมากกวาพนทชนกลาง สวนดานลางจะมความเปนสวนตวมากทสด ซงทงสามสวนยงเปดมมมองใหเหนทศนยภาพของแมนาเจาพระยาได

113

รป 7-30 ผงพน โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบท2

รป 7-31 แผนภาพแสดงความสมพนธในการใชพนทตามหนวยยอยของความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตว

พนทชนลางสด: มความเปนสวนตวสงทสด พนททอยตรงกลางจะมผนง ชวยใหเกดความเปนสวนตวมากขนไปอก พนทชนกลาง: มความเปนสาธารณะมากทสด และพนททอยตรงกลางจะมความเปนสาธารณะมากขนไปอก เนองจากเปนทางผานของผใชสอย พนทชนบน: มความเปนสวนตว โดยพนททตดฝงแมนา จะมความเปนสวนตวสงกวาอกฝงหนง

114

7.3.9 โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ3

รป 7-32 study model โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ3 และsketchแสดงแนวความคด

แบงความเปน public-private ดวยการใช sequence การเขาถงเปนหลก โดยคอยไลระดบความเปนสวนตว จนถงชนบนสดจะมความเปนสวนตวมากทสด โดยในทกๆระดบจะเปดมมมองใหเหนแมนาเจาพระยาได

รป 7-33 ผงพน โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบท3

115

รป 7-34 รปตดแสดงความสมพนธในการใชพนทตามหนวยยอยของความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตว

ในแตละระดบพนท ยงมการแบงยอยความหลากหลายของระดบความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตวไปอก โดยการลดระดบลง หรอยกระดบขน เพอใหเกดพนททกงสาธารณะ-กงสวนตวเพมเขาไป

116

7.4 ตรวจแบบครงสดทาย พฒนาและปรบเปลยนแกไขการออกแบบสถาปตยกรรมใหลงไปในรายละเอยดของความเปนหนวยยอยประเภทตางๆ อกทงคานงถงการใชสอยควบคกนไป บนพนฐานของความเปนไปไดในแตละโปรแกรม หนวยยอยและวธการทใชกบโปรแกรมทง 3 แบบ ประกอบดวย โปรแกรมหองสมด: หนวยยอยของระยะเวลาในแตละกจกรรม วธการท1: ลาดบการเขาถงพนทในทางตง (vertical sequence) วธการท2: การจดกลมและลาดบการเขาถง (grouping & sequence) วธการท3: ลาดบการเขาถงพนทในทางนอน (horizontal sequence) โปรแกรมบาน: หนวยยอยของทาทาง วธการท1: การจดคานาหนกความสาคญในการใชพนท (weight balance) วธการท2: ขนาดและขอบเขตของพนทกาหนดกจกรรม (volume of space) วธการท3: บรรยากาศทแตกตางในแตละพนท (atmosphere) โปรแกรมรานอาหาร: หนวยยอยของความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตว วธการท1: ลาดบการเขาถงพนทในทางตงและขนาดของพนทกาหนดกจกรรม (vertical sequence & volume of space ) วธการท2: การกาหนดขอบเขตของหนวยยอยดวยองคประกอบทางสถาปตยกรรม (elements demarcation) วธการท3: ลาดบการเขาถง (sequence)

117

7.4.1 โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ1: ลาดบการเขาถงพนทในทางตง (vertical sequence)

รป 7-35(บน) ทศนยภาพ โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบท1

รป 7-36(ลาง) ผงพนและรปตดแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย (4ส) และแบบหนวยยอยของระยะเวลา (ฃาว-ดา)

118

รป 7-37 final model โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ1

119

7.4.2 โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ2: การจดกลมและลาดบการเขาถง (grouping & sequence)

รป 7-38(บน) ทศนยภาพ โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบท2

รป 7-39(ลาง) ผงพนและรปตดแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย (4ส) และแบบหนวยยอยของระยะเวลา (ฃาว-ดา)

120

รป 7-40 final model โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ2

121

7.4.3 โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ3: ลาดบการเขาถงพนทในทางนอน (horizontal sequence)

รป 7-41(บน) ทศนยภาพ โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบท3

รป 7-42(ลาง) ผงพนและรปตดแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย (4ส) และแบบหนวยยอยของระยะเวลา (ฃาว-ดา)

122

รป 7-43 final model โปรแกรมหองสมด วธการออกแบบ3

123

7.4.4 โปรแกรมบาน วธการออกแบบ1: การจดคานาหนกความสาคญในการใชพนท (weight balance)

รป 7-44(บน) ทศนยภาพ โปรแกรมบาน วธการออกแบบท1

รป 7-45(ลาง) ผงพนและรปตดแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย (ไดอะแกรมบน) และแบบหนวยยอยของทาทาง (ไดอะแกรมลาง)

124

รป 7-46 final model โปรแกรมบาน วธการออกแบบ1

สาหรบโปรแกรมบาน วธการออกแบบท1 นน ไดมการเพมรายละเอยดเพอใหสามารถเปน

บานทมความสมบรณ ภายใตเงอนไขหนวยยอยของทาทาง โดยในบานแตละกอน จะถกแบงพนทภายในออกเปน 3 ระดบ ไลจากพนททพบปะกบผคน เพอนฝง มความเปนสาธารณะสง จะอยในระดบลางสด ถดมากเปนพนทกงสาธารณะ กงสวนตว จนระดบบนสดคอ พนททมความเปนสวนตวสงสด โดยทาทางของบานแตละกอน จะถกแบงใหอยในระดบทเหมาะสมกบทาทางนนๆ ทาใหเกดมตทหลากหลายของพนทมากขนจากครงทแลว ททาทางจะถกแบงไปตามลกษณะของบานแตละกอนเทานน

125

7.4.5 โปรแกรมบาน วธการออกแบบ2: ขนาดและขอบเขตของพนทกาหนดกจกรรม (volume of space)

รป 7-47(บน) ทศนยภาพ โปรแกรมบาน วธการออกแบบท2

รป 7-48(ลาง) ผงพนและรปตดแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย (ไดอะแกรมบน) และแบบหนวยยอยของทาทาง (ไดอะแกรมลาง)

126

รป 7-49 final model โปรแกรมบาน วธการออกแบบ2

127

7.4.6 โปรแกรมบาน วธการออกแบบ3: บรรยากาศทแตกตางในแตละพนท (atmosphere)

รป 7-50(บน) ทศนยภาพ โปรแกรมบาน วธการออกแบบท3

รป 7-51(ลาง) ผงพนและรปตดแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย และแบบหนวยยอยของทาทาง

128

รป 7-52 final model โปรแกรมบาน วธการออกแบบ3

โปรแกรมบาน วธการออกแบบท3 นนเปนโปรแกรมทมการเปลยนแปลงรปแบบมากทสด เนองจากในการตรวจแบบครงท3 ยงมความลงตวไมมากนก สาหรบในครงน การจดพนทของบานนนเกดจากการแบงกลมบานเปน4 กอน คลายกบโปรแกรมบาน วธการออกแบบท1 แตไมไดนามาเรยงซอนเปนชนๆ หากแตนามาวาวในแนวราบ จากนนนาทง4กอน มารวมกน จะเกดพนททซอนทบกน (intersect) โดยพนททซอนกนนน เปนพนททมความคลายคลงกนในแตละกอน เชน พนทนงเหยยดขากบพนทนงกงนอน หรอพนทนงพนกบพนทนงๆนอนๆ เปนตน

พฒนารปทรงของพนทและใชบรรยากาศในแตละพนท เปนตวกาหนดกจกรรมและทาทางตางๆทจะเกดขน เชนพนทนงจรงจง(ทางาน) จะเปนพนททคอนขางสวนตว มชองเปดเฉพาะดานบน เนองจากตองการสมาธในการทางาน หรอพนทนงเหยยดขา จะเปนพนทเปดโลงสมพนธกบธรรมชาต เปนตน

129

7.4.7 โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ1: ลาดบการเขาถงพนทในทางตงและขนาดของพนทกาหนดกจกรรม (vertical sequence & volume of space )

รป 7-53(บน) ทศนยภาพ โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบท1

รป 7-54(ลาง) ผงพนและรปตดแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย (4ส) และแบบหนวยยอยของความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตว (ฃาว-ดา)

130

รป 7-55 final model โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ1

นอกจากจะกาหนดความเปนสาธารณะ และความเปนสวนตว ดวยการแบงเปนชนๆจาก

ดานลางขนสดานบนแลว ยงไดพฒนาการจดการพนทภายใน ในแตละชน โดยใชขนาดของพนท เปนตวกาหนดหนวย-ยอยของความเปนสาธารณะ และความเปนสวนตว ในทกๆชนทางเขาจะเรมจากพนททมขนาดใหญ(กวางสด) มความเปนสาธารณะสง ไปสพนททมขนาดเลก(แคบสด) มความเปนสวนตวสงสด

131

7.4.8 โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ2: การกาหนดขอบเขตของหนวยยอยดวยองคประกอบทางสถาปตยกรรม (elements demarcation)

รป 7-56(บน) ทศนยภาพ โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบท2

รป 7-57(ลาง) ผงพนและรปตดแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย (4ส) และแบบหนวยยอยของความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตว (ฃาว-ดา)

132

รป 7-58 final model โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ2

133

7.4.9 โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ3: ลาดบการเขาถง (sequence)

รป 7-59(บน) ทศนยภาพ โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบท3

รป 7-60(ลาง) ผงพนและรปตดแสดงความสมพนธในการใชพนททงแบบกจกรรมการใชสอย (4ส) และแบบหนวยยอยของความเปนสาธารณะ-ความเปนสวนตว (ฃาว-ดา)

134

รป 7-61 final model โปรแกรมรานอาหาร วธการออกแบบ3

135

136

8. สรปโครงการ

รป 8-1 ไดอะแกรมสรปกระบวนการการออกแบบจาก functional requirement (ซาย) และจาก fragment requirement (ขวา)

137

รป 8-2 ไดอะแกรมสรปกระบวนการการออกแบบจาก functional requirement (ซาย) และจาก fragment requirement (ขวา)

138

กระบวนการออกแบบจากพนทใชสอยปกต (functional requirement) จะมวธการทตายตว ไมซบซอน เปนขนเปนตอน แตถกยดตดตามไดอะแกรมความสมพนธ(relationship diagram) ทเปนเหมอนสงยดเหนยวการกอรปทางสถาปตยกรรม กลายเปนสญลกษณ ทาใหบางพนทถกตดขาดออกจากกน อาคารกลายเปนกอนกอนหนง ทไมมความหลากหลายของพนท สวนกระบวนการออกแบบจากหนวยยอยแบบตางๆ (fragment requirement) จะมความยงยากในการจดการมากกวา เนองจากไมมระบบความสมพนธทตายตว หากแตระบบความ สมพนธ เกดจากความแตกตางของชนดของอาคาร (programing) ควบคไปกบกจกรรมทเกดภายในโปรแกรมนนๆ จะเปนตวบงชวาความสมพนธจะไปในทศทางใด เมอไดระบบความสมพนธ เครองมอในการจดการยงสามารถเกดขนไดหลายรปแบบ ตามความสมพนธนนๆ

139

ประวตการศกษา SIRA ANAMWONG ศระ อานามวงษ พ.ศ. 2549 สาเรจการศกษาชนประถมศกษา รร.จระศาสตรวทยา พ.ศ. 2550 สาเรจการศกษาชนมธยมศกษา รร.อยธยาวทยาลย พ.ศ. 2554 เสนอวทยานพนธ โครงการสถาปตยกรรมจากหนวยยอย เพอพจารณาอนมตจบ หลกสตร สถาปตยกรรมบณฑต