View
6
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Monika Gos Zakład Genetyki Medycznej Instytut Matki i Dziecka, Warszawa „Patologia molekularna wybranych chorób genetycznie uwarunkowanych”, IBB, 28.11.2016
ROLA RODZICIELSKIEGO PIĘTNA GENOMOWEGO W ETIOPATOGENEZIE CHORÓB GENETYCZNIE UWARUNKOWANYCH.
Jak to jest?
http://stemcells.nih.gov/info/scireport/pages/chapter1.aspx
I. II.
czynniki zewnętrzne
ORGANIZM
określona odpowiedź na warunki środowiskowe
1942 – Conrad Waddington – EPIGENETYKA regulacja różnicowania komórek bez zmian w sekwencji DNA
Epigenetyka – mechanizm adaptacyjny?
1944 – klęska głodu
Holandia
kobiety
I trymestr ciąży
kobiety
III trymestr ciąży
prawidłowa masa urodzeniowa;
otyłość i choroby układu krążenia
obniżona masa urodzeniowa;
nadciśnienie i insulinooporność
ekspresja genów odpowiedzialnych za
metabolizm glukozy i kwasów tłuszczowych
adaptacja do warunków środowiska
warunki stresowe wzrost ryzyka rozwoju depresji i nerwicy
ZMIANY EPIGENETYCZNE SĄ SZYBSZE NIŻ MUTACJE DNA
MECHANIZMY REGULACJI EPIGENETYCZNEJ
metylacja: (wyspy CpG, zahamowanie
ekspresji)
modyfikacje białek histonowych:
acetylacja, metylacja, fosforylacja, ubikwitynacja (efekt zależny od miejsca i
charakteru modyfikacji)
struktura chromatyny:
gęstość upakowania chromatyny (eu- i
heterochromathna – nieaktywna transkrypcyjnie)
struktury przestrzenne tworzone przez chromatynę
(pętle - TAD) oddziaływanie z kompleksami
białkowymi
niekodujące cząsteczki RNA: małe (<200pz, mikroRNA, snRNA i snoRNA)
i duże (>200pz, lncRNA)
Metylacja DNA
Metylotransferazy DNA
DNMT1 – metylacja DNA hemimetylowanego
DNMT3 – metylacja de novo
Donor grupy metylowej: SAM
Metylacja DNA
METYLACJA = REPRESJA TRANSKRYPCJI
Po zapłodnieniu poziom metylacji w komórkach gwałtownie maleje. Dopiero po kilku dniach rozpoczyna się proces ponownego wzorstu poziomu metylacji, co wiąże
się ograniczaniem potencjału do różnicowania kolejnych komórek potomnych.
W komórkach linii płciowej wzór piętna genomowego jest usuwany, a następnie po mejozie, ponownie odtwarzany, zgodnie z wzorem specyficznym dla płci.
Zmiany poziomu metylacji
Nie wszystkie komórki mają taki sam wzór metylacji…
Wzór metylacji zmienia się w trakcie rozwoju organizmu. Związane jest to m.in. z procesem różnicowania się komórek.
Tylko nieliczne komórki zachowują właściwości komórek macierzystych (Oct4).
Modyfikacje histonów
Nature Structural & Molecular Biology 14, 1017 - 1024 (2007)
Modyfikacje histonów
ACETYLACJA => aktywacja
DEACETYLACJA => represja
UBIKWITYNACJA => aktywacja, mejoza
METYLACJA => aktywacja, represja
FOSFORYLACJA => mitoza, apoptoza,
aktywacja, naprawa DNA
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/bookshelf/br.fcgi?book=helpepi&part=epi_sci_bkgrd
H3 Grupa Rola
R2 Me aktywacja
T3 P mitoza
K4 Ac aktywacja
K4 Me aktywacja
R8 Me represja
K9 Ac aktywacja
K9 Me represja
S10 P mitoza
S11 P mitoza
K14 Ac aktywacja
R17 Me aktywacja
K18 Ac aktywacja
K23 Ac aktywacja
R26 Me aktywacja
K27 Ac aktywacja
K27 Me represja
S28 P mitoza
K36 Me aktywacja
K56 Ac aktywacja
K79 Me aktywacja
H4 Grupa Rola
S1 P mitoza
R3 Me aktywacja
R3 Me represja
K5 Ac aktywacja
K8 Ac aktywacja
K12 Ac aktywacja
K16 Ac aktywacja
K20 Me represja
K91 Ac aktywacja
Aktywacja ekspresji genu otwarta struktura chromatyny niemetylowane cytozyny acetylowane histony (HAT)
Zahamowanie ekspresji genu „zamknięta” struktura chromatyny metylowane cytozyny (DNMT) deacetylacja histonów (HDAC)
Modyfikacje a ekspresja genów
Regulacja epigenetyczna
mechanizm nie jest związany ze zmianą sekwencji DNA wzór piętna genomowego musi być utrzymany w tracie podziałów komórkowych i
różnicowania się komórek wzór piętna musi zostać rozpoznany przez aparat transkrypcyjny, tak aby doszło do
ekspresji genu z odpowiedniego allelu jest potencjalnie odwracalne (odwracalność jest warunkiem koniecznym do
ustalenia wzoru piętna genomowego specyficznego dla płci) może mieć charakter losowy (inaktywacja chromosomu X), jak również zależeć od
pochodzenia rodzicielskiego
Zaburzenia lub zmiana regulacji epigenetycznej efekt fenotypowy
Defekty epigenetyczne w ciągu życia a choroby cywilizacyjne
Wraz z wiekiem poza kumulacją mutacji punktowych w organizmie zachodzą także zmiany epigenetyczne
NOWOTWORY
INNE CHOROBY CYWILIZACYJNE
Genetyczno-epigenetyczny model powstawania chorób kompleksowych
1. rozwój choroby zależy od podłoża genetycznego oraz działania czynników epigenetycznych
2. czynnik epigenetyczny (DNA, chromatyna) może być modyfikowany przez czynniki środowiskowe
3. również warianty sekwencji genów odpowiedzialnych za regulację ekpresji genów mogą wpływać na powyższe zmiany
4. Starzenie się proces utraty plastyczności fenotypowej w czasie
cukrzyca, choroby serca, nabyta NI
Epigenetyka a nowotwory
Aktywacja protoonkogenu poprzez zniesienie metylacji
RAF, c-MYC, c-FOS, c-H-RAS
i inne
Inaktywacja supresora nowotworowego poprzez metylację
GSTP1, RB1, APC, CDH1
i inne
Uszkodzenia epigenotypu
CHOROBY EPIGENETYCZNE
nieprawidłowy wzór epigenetyczny mutacje w genach kodujących modyfikatory epigenetyczne
PLoS One. 2012; 7(5): e36708
Choroby związane z defektem modyfikatorów epigenetycznych
1. choroby dziedziczące się w sposób mendlowski – najczęściej autosomalny (80%) dominujący (wyjątek: 71% chorób związanych z usuwaniem znaczników epigenetycznych – chromosom X); AR – 14% vs. 80% dla IEM
2. białka – składniki kompleksów wielobiałkowych zmiana poziomu/aktywności zaburzenie działania całego kompleksu
3. choroby wieloukładowe, o szerszym spektrum objawów klinicznych niż inne jednostki chorobowe; różna ekspresja fenotypowa trudny do identyfikacji defekt molekularny przed erą sekwencjonowania następnej generacji (NGS)
4. efekt fenotypowy – zmienny, nie dotyczy wszystkich komórek organizmu, a jedynie określonej frakcji komórek, dla których prawidłowego funkcjonowania konieczna jest właściwa aktywność regulatora epigenetycznego konieczność identyfikacji „target genes”
5. efekt fenotypowy – może zależeć także od poza epigenetycznych funkcji białka (np. HDAC8 – zespół Cornelia de Lange – koezynopatia – NIPBL)
Choroby związane z defektem modyfikatorów epigenetycznych
44 jednostki chorobowe objawy kliniczne: 1. niepełnosprawność intelektualna (prawidłowa regulacja epigentyczna niezbędna dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania układu nerwowego) 2. zaburzenia wzrastania – niskorosłość lub gigantyzm 3. wady kończyn (nieprawidłowa budowa paznokcia ↔ brachydaktylia) 4. zaburzenia immunologiczne
Choroby związane z defektem modyfikatorów epigenetycznych
PRZYCZYNA CHOROBY
zaburzenia równowagi stanów transkrypcyjnych chromatyny (aktywny ↔ nieaktywny)
zaburzenia regulacji genów docelowych
Zespół Kabuki (NGS) 1. niskorosłość 2. małogłowie 3. dysmorfia (uszy, ptoza, brwi) 4. wrodzona wada serca (ASD, VSD, koarktacja aorty) 5. niepełnosprawność intelektualna / opóźnienie rozwoju psychoruchowego 6. drgawki padaczkowe / hypotonia 7. problemy z karmieniem 8. skolioza, nieprawidłowości w budowie kręgów, nadruchliwość stawów 9. wnętrostwo / wady budowy nerek 10. opuszki płodowe palców 11. CAL, hirsutyzm
KMT2D (MLL2) H3K4me3 aktywny
KDM6A H3K27me3 nieaktywny
↓ ekspresji genów docelowych (1/3 – homologi genów Polycomb i Trithorax – odpowiedź na działanie
czynników zewnętrznych, rytm dobowy, szlak mTOR)
Choroby MECP2-zależne
X-linked, Xq28
MECP2 – białko wiążące się do metylowanych sekwencji CpG
poza domeną wiążącą metylowane DNA (MBD), białko posiada domenę TRD, odpowiedzialną za oddziaływanie z pozostałymi białkami kompleksu hamującego transkrypcję (białka HDAC, metylotransferazy histonowe, inne białka odpowiedzialne za tworzenie heterochromatyny)
mutacje: delecje i m. nonsens w MBD i TRD związane są z objawami neurologicznymi
gen regulowany przez MECP2 – BDNF – czynnik odpowiedzialny za rozwój układu nerwowego (zapobiega apoptozie), różnicowanie komórek progenitorowych oraz procesy pamięci i uczenia się
MECP2
↓ miR-30a/d, miR-381, miR-495 - ↓ BDNF Mecp2 brain knockout – miR-29 i miR-146 (komórki nerwowe i glejowe)
BDNF miR-212, miR-132 ↓ MECP2
Choroby związane z MECP2
Zespół Retta
• głównie dziewczynki (1/10-15 tys.)
• regres rozwoju po okresie
prawidłowego rozwoju
• utrata nabytych umiejętności
posługiwania się rękoma
• regres mowy
• zaburzenia chodu
• stereotypie
• pourodzeniowa mikrocefalia
• zaburzenia oddychania
• chłopcy: encefalopatia
niemowlęca
Zespół duplikacji MECP2
• głównie chłopcy
• NI – ciężka - głęboka
• wczesnodziecięca hypotonia
• opóźniony rozwój motoryczny
• narastająca spastyczność
• predyspozycja do infekcji (75%)
• Napady padaczkowe (50%)
• cechy dysmorfii - dyskretne
• kobiety: nielosowa inaktywacja
chromosomu X
(całkowita lub znaczna)
Zespół ATR-X Zespół Rubinstein-
Taybiego Zespół Coffina-Lowry’ego
ATRX (Xq13.3) CREBBP (16p13.3) RSK2 (Xq22.3)
członek rodziny SWI/SNF;
represja transkrypcji; zmiany
w konformacji chromatyny
CREB binding protein, HAT,
acetylacja H3, oddziaływuje z
regulatorami cyklu
komórkowego c-FOS,
c-JUN
aktywacja białek CREB na
drodze fosforylacji;
fosforylacja histonów (H3S10)
NI głęboka, opóźnienie rozwoju
mowy, drgawki, hypotonia,
dysmorfia; zaburzenia rozwoju
kory mózgowej
NI (umiarkowana do głębokiej),
zaburzenia rozwoju mowy i
poznawczego, impulsywność,
zaburzenia koncentracji, otyłość,
dysmorfia twarzy, spowolnienie
wzrostu, niskorosłość, wady
szkieletu
NI (głęboka u chłopców),
opóźnienie rozwoju mowy,
małogłowie, wady serca,
dysmorfia twarzy, zaburzenia
budowy szkieletu
Zespół łamliwego chromosomu X (FXS)
Częstość występowania: 1/4000 mężczyzn, 1/8000 kobiet
Częstość nosicielstwa: 1/800 mężczyzn, 1/250 kobiet
Cechy kliniczne (chłopcy z pełną mutacją):
1. opóźniony rozwój mowy i psychoruchowy
2. NI (IQ 30-50)
3. specyficzne cechy dysmorfii
4. zaburzenia psychologiczne (autyzm, ADHD, nadreaktywność)
5. makroorchidyzm
http://medgen.genetics.utah.edu/photographs/pages/fragile_x.htm
Piętnowanie genomowe (GI)
Piętnowanie genomowe, rodzicielskie piętno genomowe
monoalleliczna ekspresja genu zależna od jego rodzicielskiego pochodzenia
46,XX 46,XY
R! ORGANIZM DIPLOIDALNY
każdy gen w dwóch kopiach (zazwyczaj eksprymowany z obu)
HAPLOINSUFICJENCJA (monosomie, 45,X, zespół Marfana)
Rodzicielskie piętno genomowe
– skąd wiemy, że w ogóle istnieje?
Nowotwory embrionalne
Zaśniad groniasty
2n od ojca – polispermia
Potworniak jajnika
2n od matki – włączenie II CK
Rodzicielskie piętno genomowe
mechanizm zapobiegający partenogenezie
Inżynieria genetyczna
zarodki mysie
partenogenetyczne (tylko materiał matczyny)
androgenetyczne (tylko materiał ojcowski)
NIEPRAWIDŁOWY ROZWÓJ ZARODKOWY
Disomia jednorodzicielska
matczyna (mUPD)
7 i 11 – zespół Silvera-Russella
14 – hipotonia, niska postawa ciała, małe dłonie i stopy, zaburzenie rozwoju, otyłość, hiperfagia
15 – zespół Pradera-Williego
20 – zaburzenia wzrostu, nadaktywność
ojcowska (pUPD)
6 – przejściowa cukrzyca noworodkowa
11 – zespół Beckwitha-Wiedemann’a
14 – znaczne opóźnienie wzrostu, osobliwe ukształtowanie czaszki i twarzy, deformacje klatki piersiowej, anomalie ścianki brzucha oraz opóźnienie umysłowe i ruchowe
15 – zespół Angelmana
20 – rzekoma niedoczynność przytarczyc
Geny piętnowane (ok. 150) są odpowiedzialne za:
-rozwój mowy - kształtowanie kontaktów
międzyludzkich - inne fenotypy związane z
zachowaniem
1. organizacja klastrowa 2. eskpresja z allela mat. lub ojc. 3. w obrębie klastra – również geny
dla ncRNA 4. centra regulatorowe 5. piętno może być nałożone na
chromosomie mat. lub ojc.
Dziedziczenie epigenetyczne
I prawo Mendla (prawo czystości gamet) Każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel z danej pary alleli genu. Wynika z tego, że każda komórka płciowa musi zawierać po jednym genie z każdej pary alleli.
II prawo Mendla (prawo niezależnej segregacji cech) geny należące do jednej pary alleli są dziedziczone niezależnie od genów należących do drugiej pary alleli, w związku z czym w drugim pokoleniu potomnym (F2) obserwuje się rozszczepienie fenotypów w stosunku 9:3:3:1
Czy dziedziczenie związane z piętnowaniem genomowym jest wyjątkiem od praw Mendla?
Nie, gdyż cechy dziedziczy się w sposób mendlowski, jedynie jej ekspresja
fenotypowa jest zależna od pochodzenia rodzicielskiego genu….
Piętno genomowe (GI)
46,XX
46,XY
R!
R!
DEFEKTY PIĘTNA GENOMOWEGO – bardzo rzadkie, niemożliwe do naprawienia po zapłodnieniu
(epimutacja pierwotna lub epimutacja wtórna – cis, trans)
R!
46,XX
problemy z usunięciem piętna
R!
46,XX
problemy z nałożeniem piętna
gen eksprymowany z allela pochodzenia matczynego
gen eksprymowany z allela pochodzenia ojcowskiego
46,XX - matka
46,XY - ojciec
CHOROBA EPIGENETYCZNA
CHOROBA EPIGENETYCZNA
brak efektu fenotypowego mężczyzna może przekazać
defekt potomstwu
brak efektu fenotypowego kobieta może przekazać
defekt potomstwu
EFEKT: aktywacja allelu, który powinien być wyciszony wyciszenie allelu, który powinien być aktywny
NIEPRAWIDŁOWA DAWKA EKSPRESJI GENU
ekspresja obu kopii albo brak ekspresji zaburzenia wzrostu i rozwoju organizmu
Dziedziczenie w chorobach epigenetycznych
Defekty GI – mechanizmy powstawania
R! R!
Nie tylko zaburzenia GI w trakcie
gametogenezy mają taki efekt…
Defekty molekularne zaburzające rodzicielskie piętno genomowe delecje regionów zawierających piętnowane geny (w tym translokacje
niezrównoważone) duplikacje regionów piętnowanych (disomie jednorodzicielskie, translokacje
zrównoważone) mutacje punktowe w piętnowanych genach defekty w samym procesie piętnowania, wynikające z: - obecności zmian w centrach regulatorowych (IC), również o charakterze delecji - obecności zmian w genach odpowiedzialnych za ustanowienie piętna
Mozaikowość – defekt piętna genomowego powstający już po zapłodnieniu; obecny w części komórek somatycznych
Mechanizm genetyczny Ryzyko
Delecja <1%
UPD <1%
Defekt imprintingu i mutacja ≤50%
Defekt imprintingu bez mutacji <1%
Translokacja zrównoważona powstała de novo <1%
Odziedziczona translokacja zrównoważona. 25%
Ryzyko genetyczne
Rodzicielskie piętno genomowe
PWS/AS UPD14
SRS BWS/SRS
GNAS
TNDM
Choroba Częstość
występowania ID (%)
Region
chromosomowy
Zespół Pradera-Williego 1/10000 - 1/25000 ≈1 15q11-q13
Zespół Angelmana 1/12000 - 1/20000 ≈4 15q11-q13
Zespół Beckwitha-Wiedemanna 1/15000 ≈60 11p15.5
Zespół Russell-Silver 1/3000 - 1/100000 ≈50 11p15.5,
7p11.2-p13
Przemijająca cukrzyca
noworodkowa typu I 1/400000 ≈30 6q24
Pseudohypoparatyroidyzm Ib ? >90 20q13.11
UPD(14)mat
(zespół Temple) ? ? 14q32
UPD(14)pat
(zespół Kagami-Ogata) ? ? 14q32
Typowe choroby epigenetyczne
Zespół Pradera-Williego
objawy kliniczne: - hipotonia - trudności w karmieniu - nadmierne łaknienie - otyłość - zaburzenia funkcji poznawczych (NI) - specyficzny fenotyp behawioralny - hypogonadyzm - niskorosłość, małe dłonie i stopy - subtelna dysmorfia twarzoczaszki - zez - skolioza
Zespół Angelmana
Kryteria główne (4/4) - znaczne opóźnienie rozwoju - zaburzenia chodu / równowagi - opóźnienie rozwoju mowy - specyficzny fenotyp behawioralny Kryteria dodatkowe (3/6) - małogłowie pourodzeniowe - napady padaczkowe - nieprawidłowy wzór EEG - zaburzenia snu - zainteresowanie wodą / błyskaniem - ślinotok
Choroby epigenetyczne
„La Monstrua „ Juan Carreño de Miranda (1616-1685); Milan, Prada Museum
Eugenia Martinez Vallejo from Carol 2nd royal court
A boy with a puppet Giovanni Francesco Caroto
AS PWS
delecja mat 15q11-q13 delecja pat 15q11-q13
patUPD matUPD
epimutacja IC (brak piętna) epimutacja IC (piętno ++)
mutacja UBE3A delecja SNORD116
Geny kluczowe dla patogenezy PWS i AS
HBII-85/SNORD116
delecja hyperfagia, otyłość,
trudności w uczeniu się,
hypogonadyzm
snoRNA – ncRNA, jąderkowe
Ekspresja w trakcie różnicowania
komórek nerwowych, oraz w
dojrzałych neuronach kory i
podwzgórza
UBE3A
Mutacje AS (6 pts)
E6AP ligaza ubikwityna - białko
Imprinting specyficzny tkankowo
AS model mysi - Ube3a (m-/p+) –
napady padczkowe, nieprawidłowe
działanie przekaźnictwa
dopaminergicznego (L-DOPA)
Zespół Pradera-Willi’ego Zespół Angelmana
Zespół Beckwitha-Wiedemanna
Kryteria główne:
• przepuklina pępkowa
• makroglosja (przerost języka)
• makrosomia (>97th)
• zagięcia na przednim płacie ucha / dołki na
tylnej części
• powiększenie narządów wewnętrznych
• nowotwory germinalne u dzieci
• hemihyperplazja
• cytomegalia kory nadnerczy
• wady nerek
• pozytywny wywiad rodzinny
• rozszczep podniebienia
Kryteria pomocniczne:
• wielowodzie, powiększone łożysko,
przedwczesny poród
• hypoglicemia noworodkowa
• znamię rumieniowate
• Kardiomegalia/Kardiomiopatia/wady serca
• charakterystyczne cechy dysmorfii twarzy
• rozstęp mięśni prostych brzucha
• przyspieszony wiek kostny
Zespół Silvera-Russella
niskorosłość
hipotrofia wewnątrzmaciczna (asymetryczna)
mała, trójkątna twarz
mikrognacja
wydatne czoło
niebieskawe twardówki w okresie
niemowlęcym
skierowane w dół kąciki ust
wrodzone wady serca
spodziectwo
opóźnienie wieku kostnego
opóźnione zamykanie ciemiączek
klinodaktylia małego palca, hipoplazja
środkowego lub dystalnego paliczka małego
palca, syndaktylia 2. i 3. palca stopy
plamy café au lait
NI
hipoglikemia
niekiedy niedobór hormonu wzrostu
predyspozycja do niektórych nowotworów:
czaszkogardlaka, nasieniaka jądra, guza
Wilmsa, raka wątrobowokomórkowego.
BWS/SRS (11p15.5)
ekspresja z allelu matczynego
ekspresja z allelu ojcowskiego
ekspresja obualleliczna
ekspresja nieustalona
inhibitor kinaz cdk
inhibitor cyklu
komórkowego (S)
insulinopodobny
czynnik wzrostu
pobudzany przez GH
11p15.5 – SRS/BWS
Zespół Silver-Russell
1. epimutacja w IC1- brak metylacji i eskpresji IGF2
2. UPD(11p15)mat
3. duplikacja 11p15 mat
Zespół Beckwitha-Wiedemanna
1. epimutacja w IC1 – 5% - metylacja; ekspresja IGF2 z obu alleli (nowotwory)
2. epimutacja w IC2 - 50% - brak metylacji i ekspresji CDKN1C (gigantyzm)
3. UPD(11p15)pat - 20% (przepuklina pępkowa)
4. mutacje punktowe w CDKN1C - 20% (przerost języka)
MLMD (multilocus DNA methylation defects)
Hypometylacja w obrębie kilku piętnowanych loci (ICR2+GNAS+IGF2R+PEG1 lub TNDM+ICR2+GRB10+PEG1)
białka odpowiedzialne za nałożenie wzoru piętna genomowego???
ZFP57 – białko jądrowe odpowiedzialne za utrzymanie wzoru piętna
w trakcie rozwoju zarodkowego; TNDM i BWS; AR
NLRP2 i NLRP7 – białka cytoplazmatyczne o nieznanej funkcji
NLRP2 – BWS – mutacja typu frameshift (ex.6)
NLRP7 i C6orf221 – AR – dziedziczna forma zaśniadu groniastego
(brak nałożonego piętna matczynego)
Analiza metylacji DNA
Izolacja DNA
PCR po trawieniu DNA enzymami restrykcyjnymi wrażliwymi na metylację
MS-MLPA
modyfikacja DNA kwaśnym dwusiarczynem sodowym
sekwencjonowanie MS-PCR pyrosekwencjonowanie
analiza metylacji w
SNRPN
nieprawidłowy wzór metylacji
analiza delecji (FISH, MLPA)
delecja w locus 15q11-13
PWS/AS brak delecji
analiza RFLP, mikrosatelity
dziedziczenie oburodzicielskie
defekt piętna genomowego PWS/AS
patUPD AS
matUPD PWS
prawidłowy wzór metylacji
ponowna weryfikacja
kliniczna
wykluczenie PWS/ AS
potwierdzenie AS
analiza UBE3A
potwierdzenie obecności
mutacji AS
analiza UBE3A u rodziców
brak mutacji
???
MAT PAT
Analiza metylacji (MS-PCR lub MS-MLPA)
Analiza delecji (FISH lub MS-MLPA)
Analiza UPD markery mikrosatelitarne dla 15q
Analiza AS-SRO (sekw.) Tylko AS
P1 P3
Recommended