View
214
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Pobrano ze strony http://www.przedszkole15.com.pl/
„PRZYGOTOWANIE DZIECI DO BEZPIECZNEGO I KULTURALNEGO UCZESTNICTWA
W RUCHU DROGOWYM.”
PROGRAM DLA DZIECI 5 – 6 LETNICH
Opracowała: Mgr KRYSTYNA GOLIS
PAŹDZIERNIK 2001
SPIS TREŚCI:
1. Wstęp…………………..…………………………………………………...........3
2. Cele ogólne i szczegółowe……………………………………………………..4
3. Przygotowania do uczestnictwa w ruchu drogowym – treści kształcenia....5
Dział I. Poznanie zasad pieszego uczestnika ruchu drogowego…………...5
Dział II. Bezpieczeństwo w czasie wycieczek i podróżowania.....................6
Dział III. Bezpieczeństwo zabaw……………………………………………….8
Dział IV. Zapoznanie z wybranymi znakami drogowymi…………………….8
4. Procedury osiągania celów…….………………………………………….…....9
5. Założone osiągnięcia dzieci………………………………………….…...……12
6. Przykładowe konspekty zajęć…………………………………….……………13
7. Przykładowe zabawy i gry do wykorzystania……………………….……......17
8. Ewaluacja realizacji programu…………………………………………………22
9. Bibliografia……………………………………………………………………….23
10. Załącznik.…………………………………………………………………….…..24
1.WSTĘP.
W naszym kraju każdego roku 400 rodzin traci dziecko w wyniku wypadków
drogowych, a około 5000 jest rannych, z których wiele pozostaje kalekimi do końca
życia.1
To zwiększające się zagrożenie bezpieczeństwa na drogach wymaga podjęcia
konkretnych działań zapobiegawczych. Dlatego wszyscy nauczyciele powinni podjąć
wspólne działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci, wymagających w ruchu
drogowym szczególnej opieki i troski. W działaniu tym jest określona rola, miejsce i
funkcja dla każdego nauczyciela znającego przepisy ruchu drogowego oraz jego
reguły i zasady.
Zgodnie z ustawą – Prawo o ruchu drogowym z dnia 31 grudnia 1991 roku
dziecko, które ukończyło 7 lat może samodzielnie uczestniczyć w ruchu drogowym
na drogach publicznych.
Z wielu zadań zawartych w Podstawie programowej wychowania
przedszkolnego jedno dotyczy poznania i przestrzegania zasad bezpieczeństwa na
terenie przedszkola i poza nim ze szczególnym uwzględnieniem elementarnych
zasad bezpiecznego poruszania się po drogach.
Żeby dobrze z tego zadania mogły wywiązać się nauczycielki naszego
przedszkola postanowiłam nawiązać stałą współpracę ze Społeczną Krajową Siecią
Ratunkową współpracującą z Policją i dbającą o bezpieczeństwo na drogach.
Celem tej współpracy jest lepsze przygotowanie dzieci do bezpiecznego i
kulturalnego uczestnictwa w ruchu drogowym. Edukacja dzieci w tym zakresie
powinna rozpocząć się już w przedszkolu i powinna być traktowana jako podstawowy
element przygotowania dziecka do szkoły oraz dalszych etapów jego życia i
działalności, mimo, że w świetle przepisów aktualnego prawa o ruchu drogowym –
dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która
osiągnęła wiek, co najmniej 10 lat. Ale już dzieci 7 letnie stają się uczniami szkoły i
muszą najczęściej samodzielnie, odbyć drogę z domu do szkoły i odwrotnie.
Współpraca ze Społeczną Krajową Siecią Ratunkową pomoże w lepszym
przygotowaniu naszych absolwentów do uczestnictwa w ruchu drogowym, a tym
samym wpłynie na zmniejszenie ilości wypadków. 1 Frątczakowie E. J. – Wiersze, inscenizacje, opowiadania, zagadki i piosenki w edukacji komunikacyjno – drogowej uczniów szkoły podstawowej. Bydgoszcz 1995r.
Prowadzenie zajęć przez Ratownika nie wyręczy nauczycieli z obowiązku
przygotowania dzieci do uczestnictwa w ruchu drogowym, ale wzmocni ich pracę w
tym zakresie.
2. CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE.
Celem nadrzędnym wychowania przedszkolnego jest rozwój dziecka i
przygotowania go do efektywnego korzystania z nauki szkolnej. Realizacja
powyższego celu wymaga od nauczyciela przedszkola podejmowania działań
wspomagających rozwój dziecka, zarówno w sferze fizycznej, emocjonalnej jak też
umysłowej i społecznej, dzięki czemu zapewnimy mu także bezpieczne i kulturalne
uczestnictwo w ruchu drogowym oraz sprawimy, że dziecko nie stanie się przyczyną
niebezpieczeństwa dla innych uczestników ruchu drogowego. Bowiem dzieci są
ofiarami wypadków drogowych, ale także ich sprawcami.
Uwzględniając powyższe rozważania wyłania się cel ogólny.
CEL OGÓLNY:
zapewnienie dzieciom bezpiecznego i kulturalnego uczestnictwa w ruchu
drogowym jako pieszego, poprzez praktyczne wdrażanie ich do rozumienia i
przestrzegania podstawowych zasad zgodnych z aktualnym kodeksem
drogowym,
kształtowanie umiejętności analizy i oceny przedstawionej sytuacji.
Z celów ogólnych wypływają cele szczegółowe:
Dziecko:
zna podstawowe zasady i obowiązki pieszego uczestnika ruchu drogowego
oraz sposoby bezpiecznego zachowania się na drogach,
potrafi zastosować poznane zasady w konkretnej sytuacji np. przejść przez
jezdnię po pasach, w miejscu oznaczonym sygnalizacją świetlną itp.,
potrafi zachować ostrożność podczas przechodzenia przez jezdnię, przy czy
nie ma nadmiernego lęku przed ruchem drogowym,
potrafi ocenić właściwe i niewłaściwe zachowanie się pieszych,
jest świadome odpowiedzialności za zdrowie i życie własne i innych.
3. PRZYGOTOWANIE DO UCZESTNICTWA W RUCHU DROGOWYM – TREŚCI KSZTAŁCENIA.
Program zawiera treści i zadania, które będą realizowane na spotkaniach dzieci
z Ratownikiem, ale będą również pomocne nauczycielom w kształtowaniu
bezpiecznych zachowań dzieci w różnych sytuacjach drogowych. Składa się on z
czterech zasadniczych działów:
Poznanie zasad pieszego uczestnika ruchu drogowego.
Bezpieczeństwo w czasie wycieczek i podróżowania.
Bezpieczeństwo zabaw.
Zapoznanie z wybranymi znakami drogowymi.
W programie nie uwzględniono podziału na grupy wiekowe 5 i 6 – latki,
pozostawiając swobodę w doborze treści, uzależnioną od zainteresowań
dzieci, ich możliwości percepcyjnych i dojrzałości emocjonalno – społecznej.
DZIAŁ I. POZNANIE ZASAD PIESZEGO UCZESTNIKA RUCHU DROGOWEGO.
W dziale tym wprowadzone zostaną zasady pieszego ruchu drogowego w
mieście i poza miastem. Dzieci poznają reguły zachowania się pieszych zarówno
podczas poruszania się po chodniku, jak i w czasie przystępowania do przekraczania
jezdni.
Bardzo ważną zasadą, jest konieczność zapoznając dzieci z sygnalizacją
świetlną w pierwszej kolejności będzie sygnalizator dla pieszych, a dopiero później
dla kierujących pojazdami. Uświadomienie dzieciom zasad działania całej
sygnalizacji pozwoli dostrzec związki przyczynowo – skutkowe dotyczące
zachowania pieszych i kierujących pojazdami. Ułatwi to zrozumienie następstw
niewłaściwego stosowania się do sygnałów sygnalizacji świetlnej.
Zasady, które poznają dzieci to:
– Droga przeznaczona jest dla wszystkich jej uczestników, mogą z niej
korzystać piesi i kierujący pojazdami.
– Jezdnia jest przeznaczona dla pojazdów, a chodniki i pobocza dla pieszych.
– Powinieneś zachować szczególną ostrożność tzn. przechodzić przez jezdnię,
tylko w miejscach do tego celowo przeznaczonych, tj. na przejściach dla
pieszych lub na skrzyżowaniach dróg oznakowanych sygnalizacją świetlną.
– Nigdy nawet w miejscach dla pieszych, nie wolno wchodzić na jezdnię przed
jadącym lub ruszającym pojazdem.
– Przed wejściem na jezdnię zatrzymać się na skraju chodnika, spojrzeć w lewo,
potem w prawo, jeszcze raz w lewo i gdy jezdnia jest wolna przechodzić
energicznie, ale nie przebiegać przez jezdnię.
– Na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną przechodzić na drugą stronę jezdni
tylko wtedy, gdy na sygnalizatorze po tej stronie, na którą chcesz przejść
świeci się zielone światło, przy świetle żółtym nie wolno wchodzić na jezdnię,
a będąc w tym czasie na skrzyżowaniu należy jak najprędzej je opuścić, (kolor
zielony – idź, zielony pulsujący – uwaga, czerwony – stój!, żółty – przygotuj
się).
– W przypadku światła zielonego pulsującego: oczekiwanie przed przejściem
lub przyśpieszenie kroku w przypadku przekraczania jezdni.
– Przejście z wysepką – zatrzymaj się na wysepce, aby ponownie upewnić się
przed wkroczeniem na drugi pas ruchu.
– Nie wchodzić na jezdnię zza stojącego lub ruszającego pojazdu, gdyż wtedy
nie widzimy jezdni, a tym samym pojazdów poruszających się po niej.
– Jeżeli poza obszarami zabudowanymi nie ma na drodze chodnika, to w tych
miejscach należy chodzić po poboczu drogi a gdy jest tego brak – to przy
lewej krawędzi jezdni naprzeciw ruchu pojazdów, aby je dobrze widzieć, w
miarę potrzeby przystanąć i dać im pierwszeństwo przejazdu.
– Nie wolno chodzić po torowiskach tramwajowych i kolejowych.
DZIAŁ II.BEZPIECZEŃSTWO W CZASIE WYCIECZEK I PODRÓŻOWANIA.
Dział ten zawiera zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa w czasie wycieczek,
spacerów i w czasie podróżowania autokarem.
1) Bezpieczeństwo w czasie wycieczek, spacerów.
Organizowanie i realizowanie zajęć z dziećmi w formie wycieczek jest bardzo trudne.
Po drogach publicznych dzieci powinny chodzić parami, chodnikiem. Na drodze bez
chodnika po poboczu. Dzieci nie mogą być prowadzone w kolumnach chodzących po
jezdni. Zawsze w czasie wycieczki, spaceru muszą być dwie osoby dorosłe na jedną
grupę liczącą 25 dzieci. Najsłabsze fizycznie dzieci, powinny iść obok osoby dorosłej
idącej na przedzie kolumny, która obserwując stan ich zmęczenia reguluje marsz. W
terenie gdzie nie ma ruchu pojazdów samochodowych można pozwolić dzieciom na
marsz swobodną gromadką.
Warto pamiętać, że podczas deszczu nie należy wyruszać na wycieczkę,
spacer.
2) Bezpieczeństwo w czasie wycieczek autokarowych i jazdy samochodem osobowym.
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA:
– Kierownik wycieczki powinien zadbać o podręczną apteczkę, dobrze
wyposażoną.
– Liczba uczestników wycieczki nie może przekraczać liczby miejsc siedzących.
– Wszystkie dzieci winny zająć miejsca siedzące (przy drzwiach opiekunowie).
– Dzieci źle znoszące podróż autokarem obok dorosłych opiekunów.
– Bezpieczne wsiadanie i wysiadanie.
– Dbałość o czystość pojazdu.
– Zakaz wyrzucania śmieci podczas jazdy wszystkimi środkami lokomocji.
Zasady korzystania ze środków komunikacji indywidualnej:
– Zajęcie bezpiecznego miejsca w samochodzie (fotelik).
– Wsiadania i wysiadania od strony chodnika lub pobocza.
– Zakaz wsiadania lub wysiadania z pojazdu będącego w ruchu.
Przy omawianiu zasad bezpiecznego korzystania ze środków transportu warto
wspomnieć o ochronie środowiska:
– Nadmierna emisja spalin.
– Hałas.
– Niszczenie środowiska naturalnego przez mycie i parkowanie w miejscach
niedozwolonych.
– Zmiana krajobrazu w wyniku rozwoju cywilizacji (np. budowa dróg, mostów
itp.).
– Wyrzucania śmieci podczas jazdy.
DZIAŁ III. BEZPIECZEŃSTWO ZABAW.
Szczególna uwaga zostanie zwrócona nie tylko na zagrożenia wynikające z
zabawy w niewłaściwych miejscach, ale także na konsekwencje nieprzemyślanych
zabaw dla innych użytkowników dróg, np. rzucanie w pojazdy kamieniami i
śnieżkami, budowanie zapór na szosach i torowiskach, niszczenie i zasłanianie
znaków drogowych. A oto treści do realizacji:
1) Zabawy letnie:
– Przestrzeganie wyznaczonych miejsc (place zabaw, parki, ogrody) z
dala od szos, jezdni, zbiorników wodnych.
– Korzystanie z rowerków dziecięcych, wrotek, łyżworolek, deskorolek itp.
(bezpieczeństwo własne i kolegów).
2) Zabawy zimowe:
– Przestrzeganie wyznaczonych miejsc (sztuczne lodowiska, tereny
zjazdowe z dala od tras komunikacyjnych).
3) Świadomość zagrożeń i skutków niewłaściwie zorganizowanej zabawy:
– Jazda na deskorolce, wrotkach, łyżworolkach itp. w pobliżu jezdni,
– Przyczepianie sanek do pojazdów.
– Używanie walkmanów itp. Na ulicy.
– Rzucanie śnieżkami w nadjeżdżające pojazdy.
DZIAŁ IV. ZAPOZNANIE Z WYBRANYMI ZNAKAMI DROGOWYMI.
Ponieważ dzieci 5 – 7 letnie mają ograniczoną pamięć, oraz nie umieją
rozróżniać zjawisk istotnych od mniej ważnych, co oznacza, że ich koncentracja
uwagi nie jest zbyt silna, dlatego też zapoznawanie ich ze znakami drogowymi winno
być ograniczone tylko do tych, które mają istotne znaczenie dla nich samych jako
pieszych uczestników dróg. Wprowadzenie znaków nie powinno ograniczać się
jedynie do opisu wyglądu, kolorystyki i znaczenia treści. Należy wskazać miejsce
ustawienia znaku, wyjaśnić, dlaczego te znaki zostały w danym miejscu ustawione
oraz wyjaśnić potrzebę stosowania się do niego.
ZNAKI DROGOWE PIONOWE:
– Informacyjne: miejsce przejścia dla pieszych, strefa zamieszkania, przejście
podziemne dla pieszych, przystanek autobusowy, telefon, parking. – Ostrzegawcze: niebezpieczny zakręt w prawo, niebezpieczny zakręt w lewo,
przejazd kolejowy bez zapór, przejazd kolejowy z zaporami, uwaga dzieci.
– Zakazu: zakaz ruchu pieszych, zakaz wjazdu rowerów, stop.
– Nakazu: droga dla pieszych, droga dla rowerów.
ZNAKI DROGOWE POZIOME:
– Przejście dla pieszych (zebra).
4. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW.
METODY:
– podające:
– pogadanka,
– opowiadanie,
– opis,
– objaśnienie, (wyjaśnienie).
– problemowe:
– klasyczna metoda problemowa,
– aktywizujące:
– gry dydaktyczne,
– inscenizacja,
– dyskusja dydaktyczna,
– metoda sytuacyjna.
– praktyczne:
– pokaz,
– ćwiczenia.
FORMY:
indywidualna,
zbiorowa,
zespołowa.
Program ma charakter otwarty, jego treści mogą być rozszerzone w zależności
od zainteresowań dzieci, inwencji nauczyciela oraz warunków i środków
dydaktycznych, jakimi dysponuje przedszkole.
Będzie on realizowany w roku szkolnym 2001/2002 w grupach dzieci 5 – 6
letnich. Większość programów tworzonych w placówkach odnosi się tylko do jednej –
konkretnej grupy z uwagi na zawarte w nim treści. Niniejszy program obejmie dwie
grupy dzieci 5 – letnich oraz trzy grupy dzieci 6 – letnich (razem około 125 dzieci)
Po dokonaniu ewaluacji na koniec roku szkolnego będzie on, zgodnie z
wynikami ewaluacji modyfikowany i realizowany w następnych latach.
Podstawowym warunkiem prawidłowej realizacji Programu „Przygotowanie
dzieci do bezpiecznego i kulturalnego uczestnictwa w ruchu drogowym” jest
znajomość psychofizycznej sylwetki dziecka w wieku przedszkolnym oraz
świadomość znaczenia systematycznych oddziaływań w procesie kształtowania się
właściwych i trwałych postaw.
Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje słaba spostrzegawczość,
rozproszona i mimowolna uwaga, niski poziom myślenia przyczynowo – skutkowego,
słaba orientacja przestrzenno – czasowa, skłonność do ryzykownych,
nieprzemyślanych, żywiołowych decyzji. Wszystkie te cechy wskazują na kierunek
oddziaływań wychowawczo – dydaktycznych, na konieczność wyrobienia
określonych umiejętności i sprawności niezbędnych w przygotowaniu do
bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym. Istnieje, więc potrzeba korelacji
różnych dziedzin wychowania.
Treści z zakresu wychowania komunikacyjnego nie będą stanowić odrębnego
bloku tematycznego do realizacji. Okazją do ich wprowadzenia będą zajęcia i
zabawy poświęcone różnorodnej tematyce i kształtujące wszechstronne umiejętności
dziecka (np. przygotowanie do czytania, pisanie, pojęcia matematyczne itp. ).
Dla lepszego kształcenia trwałych postaw będą odbywały się spotkania
Ratownika ze Społecznej Krajowej Sieci Ratunkowej odrębnie w każdej grupie
wiekowej, dwa razy jesienią i dwa razy na wiosnę, kiedy zwiększa się liczba
spacerów i wycieczek poza teren przedszkola. Każde spotkanie będzie się
rozpoczynało pogadanką w sali, a następnie w celu bezpośredniego kontaktu z
różnymi sytuacjami życia codziennego, w celu obserwacji ruchu ulicznego i nauki
przejścia przez ulicę, dzieci wspólnie z Ratownikiem i nauczycielką odbędą
wycieczkę po osiedlu przedszkola, na skrzyżowanie z sygnalizacją, bez sygnalizacji.
Na jednym z ostatnich spotkań z Ratownikiem każde dziecko samodzielnie (pod
nadzorem Ratownika i nauczycielki) przejdzie po pasach – będzie to sprawdzian
nabytych umiejętności (częściowa ewaluacja programu).
Po każdej wizycie Ratownika w przedszkolu, nauczycielki otrzymają instruktaż:
jak utrwalać to, co dzieci już wiedzą i na co zwrócić uwagę w dalszej edukacji,
albowiem potrzebne będą systematyczne, codzienne działania utrwalające
przyswojone zasady, kształtujące właściwe nawyki.
W trakcie zabaw utrwalających przyswojone zasady należy akcentować
wszystkie elementy mające wpływ na bezpieczeństwo uczestników ruchu
drogowego:
– Kierujący pojazdami powinni jeździć bezpiecznie, zwracać uwagę na
pieszych, zachowywać bezpieczną odległość od siebie, zatrzymywać się w
miejscach wyznaczonych,
– Piesi powinni poruszać się w sposób uporządkowany, przestrzegać zasady
upewniania się w każdym przypadku pokonywania jezdni, zachowywać
szczególną ostrożność w miejscach niebezpiecznych (przejazdy kolejowe,
torowiska, tunele, skrzyżowania, zakręty itp.),
– Pasażerowie nie powinni przeszkadzać kierującemu, ani też stwarzać sytuacji
zagrażających innym użytkownikom dróg (np. wyrzucając przedmioty z okien
samochodu, pociągu itp.)
Dla sprawnej realizacji programu w przedszkolu zostaną zgromadzone
różnorodne pomoce dydaktyczne: zestawy znaków drogowych, plansze tablice
tematyczne, makiety, gry dydaktyczne, filmy, książki dla dzieci i nauczycieli.
Istotnym elementem właściwej realizacji programu jest przygotowanie
nauczycieli przez Ratownika, poprzez rozmowy indywidualne, dostosowane do
możliwości dzieci z poszczególnych grup oraz systematyczne zapoznawanie z
nowościami książkowymi na temat bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Bardzo istotnym elementem wychowania komunikacyjnego jest współpraca
przedszkola z rodzicami. Informacje uświadamiające rodzicom wagę problemu będą
przekazywane przez nauczycielki na zajęciach otwartych.
Zarówno rodzice jak i nauczyciele powinni mieć świadomość znaczenia
konsekwentnego, poprawnego zachowania, stanowiącego wzorzec do naśladowania
przez dzieci. Każde niewłaściwe zachowanie w roli pieszego, pasażera czy
kierującego pojazdem w obecności dziecka może przyczynić się do ukształtowania
niewłaściwych postaw i nawyków.
5. ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA DZIECI.
Dziecko potrafi:
przejść przez jezdnię po pasach, w miejscu oznaczonym sygnalizacją
świetlną;
bezpiecznie zachować się na drogach;
ocenić właściwe i niewłaściwe zachowanie się pieszych;
bezpieczne poruszać się po chodniku;
bezpieczne wsiadać do autokaru i z niego wysiadać;
Dziecko zna:
znaki drogowe informacyjne: przejście dla pieszych, strefa zamieszkania,
przejście podziemne dla pieszych, przystanek autobusowy, telefon, parking;
znaki drogowe ostrzegawcze: niebezpieczny zakręt w prawo, niebezpieczny
w lewo, uwaga dzieci, przejazd kolejowy;
znaki drogowe zakazu: zakaz ruchu pieszych, zakaz wjazdu rowerów, stop;
znaki drogowe nakazu: droga dla pieszych, droga dla rowerów;
znaki drogowe poziome: przejście dla pieszych (zebra);
jakie są zagrożenia i skutki niewłaściwie zorganizowanej zabawy np.: jazda
na deskorolce w pobliżu jezdni, przyczepianie sanek do pojazdów, rzucanie
śnieżkami w nadjeżdżające pojazdy itp.
Dziecko wie, że:
droga przeznaczona jest dla pieszych i kierujących pojazdami;
jezdnia przeznaczona jest dla pojazdów, a chodniki i pobocza dla pieszych;
nigdy nie wolno wchodzić na jezdnię przed jadącym lub ruszającym
pojazdem;
nie wolno chodzić po torowiskach tramwajowych i kolejowych;
hałas szkodzi zdrowiu;
Dziecko będzie:
świadome odpowiedzialności za zdrowie i życie własne i innych;
bawiło się w wyznaczonych do tego celu miejscach (place zabaw, parki,
ogrody, sztuczne lodowiska itp.) z dala od szos, jezdni, zbiorników wodnych.
Dziecko nie będzie:
odczuwało nadmiernego lęku przed ruchem drogowym.
6. PRZYKŁADOWE KONSPEKTY ZAJĘĆ.
KONSPEKT NR 1
TEMAT: „Wybieramy miejsce do bezpiecznej zabawy”.
CELE OGÓLNE:
– uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw grożących podczas zabaw na
dworze,
– utrwalenie zasad i miejsc bezpiecznej zabawy,
CELE OPERACYJNE:
Dziecko potrafi:
– wskazać miejsce bezpieczne do zabawy,
– wskazać miejsce zagrażające bezpieczeństwu (np. wykopy, jezdnia itp.),
– respektować przyjęte ustalenia,
– sygnalizować nieprawidłowości,
POMOCE:
– sprzęt terenowy,
– zabawki,
– emblematy pojazdów do zabawy.
METODA:
– podająca: (pogadanka, opis, wyjaśnienie)
– problemowa: (klasyczna metoda problemowa, aktywizująca)
– praktyczne: (pokaz, ćwiczenia).
FORMA:
– zbiorowa,
– indywidualna,
– zespołowa.
PRZEBIEG:
1) Spacer po osiedlu wokół przedszkola:
– Wybór miejsc bezpiecznych do zabawy.
– Wskazanie miejsc zagrażających bezpieczeństwu dzieci
(bliskość jezdni, wykopy, parkingi itp.).
– Uzasadnienie dokonanego wyboru.
2) Zabawa w ogrodzie przedszkolnym:
– Wytyczenie miejsc do bezpiecznej zabawy (wspólnie z dziećmi):
piaskownica, plac zabaw ze sprzętem terenowym.
– Wytyczenie tras, którymi mogą poruszać się „piesi” i „kierujący
pojazdami”.
– Wspólne respektowanie przyjętych ustaleń i sygnalizowanie
nieprawidłowości.
– Omówienie wspólnej zabawy ze szczególnym uwzględnieniem
zachowania zasad bezpieczeństwa.
KONSPEKT NR 2
TEMAT: Czy znasz znaki drogowe?
CELE OGÓLNE:
– utrwalenie wyglądu i znaczenia poznanych znaków drogowych, kojarzenie ich
z określoną sytuacją drogową,
– przestrzeganie zasady zgodnego współdziałania w zespole,
– rozwijanie inwencji i pomysłowości podczas konstruowania gry.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
Dziecko potrafi:
– wyjaśnić znaczenie wybranych znaków w ruchu drogowym,
– określić kolor i kształt poszczególnych znaków,
– podzielić znaki na: ostrzegawcze, zakazu, nakazu, informacyjne (kryterium
podziału – kształt i kolor),
– ustalić reguły gry (np. miejsce przejścia dla pieszych – czekasz jedną kolejkę,
przystanek autobusowy – pokonujesz dwa pola itp.),
– uzasadnić konieczność stosowania się do znaków,
– dodawać i odejmować.
POMOCE:
– kartoniki ze znakami drogowymi,
– kartoniki czyste,
– 2 kostki do gry,
– ilustracja przedstawiająca wybraną sytuację w ruchu drogowym, np. przejazd
kolejowy, przejście dla pieszych itp.,
– wiersz pt. „Kolorowe znaki” K. Wiśniewskiego
METODY:
– podające: (pogadanka, opowiadanie, objaśnianie),
– problemowe: (klasyczna metoda problemowa, aktywizujące – gry
dydaktyczne),
– praktyczne: (pokaz, ćwiczenia).
FORMY:
– indywidualna,
– zbiorowa,
– zespołowa.
PRZEBIEG:
1. Wysłuchanie wiersza: K. Wiśniewskiego „kolorowe znaki” nawiązanie do tematu
zajęcia.
Wiersz: „KOLOROWE ZNAKI” K. Wiśniewski
Idąc na spacer ze swoim tatą
mały przedszkolak był nieswój taki,
nie wiedział bowiem dlaczego stoją
na wszystkich drogach te dziwne znaki.
Na jednej nóżce, tak jak bociany:
trójkąty, koła, romby, kwadraty…
każdy z nich barwnie pomalowany,
więc postanowił spytać się taty.
Tatusiu, powiedz czemu na drogach
po obu stronach są ustawione
te dziwne znaki w różnych kolorach:
żółte, niebieskie, białe, czerwone?
Widzisz – mój synku – słyszy odpowiedź –
znaki dla ciebie tak zagadkowe
wszyscy kierowcy znają na pamięć,
bo to właśnie ZNAKI DROGOWE.
Ich kształt i barwa oraz rysunek
namalowany na znaku tarczy
na wszystkich drogach całego świata
zawsze i wszędzie to samo znaczy.
Trójkąty żółte z brzegiem czerwonym
z rysunkiem czarnym jak pióra kawcze
mówią: Uważaj na mój rysunek!”
I są to ZNAKI OSTRZEGAWCZE.
Te duże koła z brzegiem czerwonym,
które z daleka widać od razu,
„Nie wolno” – krzyczą głosem donośnym,
bo to są właśnie ZNAKI ZAKAZU.
Mniejsze koła, z niebieską tarczą
białą strzałką, jak ptasi pazur,
mówią stanowczo:” Jedź, jak ci każą!”
Dlatego są to znaki NAKAZU.
A prostokąty oraz kwadraty,
te z tłem niebieskim, stojące z gracją,
INFORMACYJNE są to znaki,
bo zawsze służą informacją.
Wiem już dlaczego duzi i mali
znaki drogowe widują co dzień?
Żeby bezpiecznie z dróg korzystali:
Każdy kierowca i każdy przechodzień.
2. Odszukanie w sali ukrytych znaków drogowych:
– przypomnienie ich znaczenia w ruchu drogowym,
– określenie kolorystyki i kształtu,
– dokonanie podziału znaków na: ostrzegawcze, zakazu, nakazu, informacyjne
(kryterium podziału: kształt i kolor).
3. Omówienie ilustracji umieszczonej na tablicy w sali:
– odszukanie znaku drogowego właściwego dla przedstawionej sytuacji,
umieszczenie go na ilustracji (odpowiedni kartonik ze znakiem),
– podkreślenie znaczenia znaków drogowych dla bezpieczeństwa uczestników
ruchu drogowego.
4. Tworzenie „gry – ściganki”
– ułożenie na podłodze kartoników stanowiących pola do gry (kartoniki ze
znakami i czyste),
– ustalenie reguł gry (np. miejsce przejścia dla pieszych – czekasz 1 kolejkę,
przystanek autobusowy – pokonujesz 2 pola itp.)
– akcentowanie zasad i konieczności stosowania się do znaków.
5. Wspólna zabawa z wykorzystaniem ułożonej gry – ściganki (dzieci mogą być
podzielone na kilka zespołów, pionkami mogą być dzieci, wg pomysłów dzieci).
7. PRZYKŁADOWE ZABAWY I GRY DO WYKORZYSTANIA.
Dla zachowania bezpieczeństwa dzieci w ruchu drogowym należy szczególną
uwagę zwrócić na kształtowanie sprawności ich zmysłów, zwłaszcza wzroku i słuchu.
W tym celu można wykorzystać wiele zabaw i gier, pod następującymi warunkami, a
przede wszystkim, aby były:
– różnorodne,
– te same powtarzane kilka razy na tym samym zajęciu, a także w cyklu zajęć,
– stopniowane według trudności,
– stosowane jako element współzawodnictwa indywidualnego i zespołowego.
Ponadto warto wiedzieć, że zabawy te mają wiele wspólnych cech z zabawami
rytmiczno – muzycznymi i zabawami z piosenką.
Poniżej przedstawiam przykłady zabaw i gier przygotowujących dzieci do
zachowania bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
1. ZABAWY RUCHOWE Z ELEMENTEM ORIENTACJI:
1.1 Jak reagujesz na kolor i dźwięk?
Dzieci swobodnie biegają, a na umówiony znak, np. na pokazanie czerwonej tarczy,
sygnał dźwiękowy, słowo „stop”, mają natychmiast przerwać bieg i momentalnie
zatrzymać się w bezruchu.
Miejsce: sala zajęć, teren.
Sprzęt: czerwona tarcza lub instrument.
1.2. Uważaj na kolory sygnalizacji świetlnej.
Na wybranym miejscu wyznaczamy duże koło. Nauczycielka z kolorowymi tarczami
w ręku staje w środku koła. Dzieci ustawiają się na obwodzie koła w odstępach około
2 kroków. Na dany sygnał idą dookoła normalnym krokiem, gdy nauczycielka uniesie
do góry zieloną tarczę – dzieci przyśpieszają kroku, gdy czerwoną – zatrzymują się w
miejscu, a gdy żółtą – wykonują w tył zwrot i maszerują w stronę przeciwną. Zabawa
odbywa się według uprzednio określonego czasu np. 3 min. Dziecko, które pomyli się
otrzymuje punkt ujemny. Wygra ten, który otrzyma najmniej punktów karnych.
MIEJSCE: sala gimnastyczna, teren otwarty.
SPRZĘT: trzy krążki koloru: czerwonego, żółtego, zielonego.
1.3. Na sygnały uliczne trzeba reagować szybko.
Dzieci ustawione w 2 gromadkach w przeciwległych punktach wybranego miejsca.
Nauczycielka pośrodku między grupami. Zadaniem dzieci jest natychmiastowe
reagowanie na wydany przez nauczycielkę sygnał: w przypadku pokazania tarczy
zielonej lub wykonania długiego sygnału dźwiękowego – mają biec celem zmiany
miejsca, a w chwili pokazania tarczy czerwonej i wykonania krótkiego sygnału
dźwiękowego natychmiast zatrzymać się. Przy biegu dzieci powinny poruszać się
bardzo ostrożnie, bez potrącania innych i wymijać się z prawej strony.
MIEJSCE: sala lub teren otwarty.
SPRZĘT: Gwizdek lub instrument muzyczny, kolorowe tarcze: zielona i czerwona.
2. ZABAWY ZE ZNAKAMI DROGOWYMI:
2.1. Znajdź swój znak.
Dzieci ustawiają się w szeregu. Każde ma na szyi odpowiedni znak drogowy
(rozdane znaki muszą stanowić parę). Gdy wszystkie dzieci są wyposażone w znaki
drogowe, nauczyciel zapowiada: odszukaj swój znak drogowy i utwórz parę.
Wygrywają te pary, które odszukają się najszybciej i potrafią powiedzieć co oznacza
ich znak drogowy, Jak należy się zachować gdy spotkamy go na drodze jako piesi.
MIEJSCE: teren otwarty lub sala zabaw.
SPRZĘT: znaki drogowe na tasiemce wielkości kart do gry tyle ich par ile wynosi
połowa liczby dzieci. Dobór znaków zależy od celu zabawy i wieku dzieci.
2.2. Czy znasz i przestrzegasz znaki drogowe?
Przed zabawą trzeba narysować kredą na podłodze dwie drogi krzyżujące się ze
sobą. Umieszczamy odpowiednio dobrane znaki drogowe( na stojakach ) lub mogą
je trzymać dzieci pełniące jednocześnie funkcje sędziów punktacji zawodników
zabawy. Część dzieci naśladuje jazdę rowerami, inni naśladują pieszych. Obie grupy
stoją na linii startu. Na umówiony znak ruszają wyznaczonymi drogami. Zadaniem ich
jest zatrzymać się przed każdym znakiem i powiedzieć, co ten znak oznacza. Za
każde prawidłową odpowiedź otrzymują 1 punkt. Ponadto, jeżeli zawodnik wykona
czynności zgodne z poleceniem znaku otrzymuje dodatkowo 3 punkty.
MIEJSCE: teren otwarty lub duża sala.
SPRZĘT: znaki drogowe rozstawione na stojakach przy wyznaczonych trasach.
2.3. Żywe domino znaków drogowych.
Dzieci ustawione w kole. Każde z nich trzyma dwie różne lub jednakowe tarcze
znaków drogowych. Polecamy rozejść się celem odszukania posiadanych znaków
drogowych. Dzieci odszukują się i ustawiają w szeregu z rozłożonymi rękami, w
których trzymają tarcze znaków drogowych tworząc układ domina. Zabawę można
powtórzyć kilkakrotnie z tym samym zbiorem znaków drogowych lub zmienionym,
albo ze wzajemną wymianą tego samego kompletu przez dzieci. Czas trwania
zabawy nie powinien przekraczać 15-20 minut ( w zależności od wieku dzieci i zbioru
znaków drogowych, a także zainteresowania uczestników).
MIEJSCE: teren otwarty lub sala.
SPRZĘT: różne znaki drogowe, najlepiej na kartonikach o wymiarach co najmniej
10x10 cm. (wybieramy znaki drogowe dotyczące ruchu pieszego).
3. ZABAWY I GRY WDRAŻAJĄCE DZIECI DO UCZESTNICTWA PIESZYM RUCHU DROGOWYM:
3.1. Chodzimy tylko po prawej stronie chodnika.
Na wybranym miejscu wyznaczamy drogę, a na niej jezdnię i chodniki. Na sygnał
nauczyciela „Ruszamy” zaczyna się zabawa. Dzieci grają rolę pieszych, którzy
przestrzegają zasady prawostronnego poruszania się po chodniku. Chodząc w
różnych kierunkach deklamując wierszyk:
Chcemy lepiej niż rodzice
pieszo chodzić przez ulicę,
po chodniku z wielką wprawą
wędrujemy stroną prawą.
Na umówiony sygnał każdy z uczestników zabawy powinien zatrzymać się. Jeżeli nie
zatrzyma się daje fant. Na zakończenie zabawy organizujemy „wykupienie” fantów.
Polega ono na tym, że uczestnicy aby odzyskać fant odgadują zagadkę, rozpoznają
znak drogowy, mówią wierszyk itp. Zabawa trwa do czasu, aż dzieci „wykupią”
wszystkie fanty.
MIEJSCE: sala zabaw lub teren otwarty.
PRZYBORY: instrument wydający dźwięki, tarcza koloru czerwonego.
3.2. Tam i z powrotem na chodniku.
Wyznaczamy dwoma równoległymi liniami drogę, a na niej jezdnię i po obu stronach
– chodniki. Na dwóch końcach każdego z chodników ustawiają się dwie gromadki
dzieci – piesi. Gromadki pieszych ruszają równocześnie z końców chodnika, idąc
prawą jego stroną zgodnie z obowiązującymi przepisami. Od czasu do czasu
nauczycielka woła: „w tył zwrot!”. Na polecenie to piesi z obydwu zespołów
przechodzą na drugą stronę chodnika i idą w przeciwnym kierunku. Kiedy mają się
wyminąć winni to zrobić bez potrąceń i rozpychania się.
MIEJSCE: teren otwarty lub sala zabaw.
PRZYBORY: kreda do narysowania ulicy.
3.3. Ucz się przechodzić ulicą.
Na podłodze rysujemy dwie równoległe linie wyznaczające ulicę: jezdnię z
chodnikami. Dzieci stają na chodniku w odległości ok. 30 cm. Od jego krawędzi.
Wykonują różne gesty i wypowiadają następujący tekst:
Gdy zamierzamy przejść przez ulicę
musimy poznać tajemnicę:
Na chodniku przystań bokiem
Popatrz w lewo bystrym okiem
Skieruj w prawo wzrok sokoli
Znów na lewo spójrz powoli
Jezdnia wolna – więc swobodnie
mogą przejść przez nią przechodnie.
Wierszyk ten pomoże poznać i lepiej utrwalić podstawowe zasady przechodzenia
przez jezdnię.
MIEJSCE: sala zabaw lub ogród przedszkolny.
PRZYBORY: kreda do narysowania ulicy.
4. ZABAWY PRZYGOTOWUJĄCE DZIECI DO ROLI PASAŻERÓW POJAZDÓW. 4.1. Jazda autobusem.
Dzieci ustawiają krzesełka jedno za drugim w takich odstępach, aby mogły
swobodnie na nich usiąść. Następnie siadają na nich. Nauczycielka wydaje hasło np.
„Wysiadać – śródmieście”. Wszystkie dzieci – pasażerowie wysiadają przednim
pomostem i rozchodzą się w różnych kierunkach, np. robią zakupy. Na sygnał:
„Wsiadać” dzieci wsiadają do autobusu. Wsiadają tylnym pomostem i zajmują
miejsca. Na sygnał „Odjazd” autobus odjeżdża. Pasażerowie mogą naśladować
dźwięki pracy silnika lub oglądanie zakupionych przedmiotów.
MIEJSCE: sala lub ogród przedszkolny.
SPRZĘT: krzesełko dla każdego dziecka, krążek - kierownica dla kierującego
autobusem.
8. EWALUACJA REALIZACJI PROGRAMU.
Najlepszym sprawdzianem tego, w jakim stopniu dzieci zostały przygotowane
do bezpiecznego i kulturalnego uczestnictwa w ruchu drogowym będzie ich
samodzielne przejście po pasach na drugą stronę jezdni (pod nadzorem Ratownika
oraz nauczycielki), – co będzie miało miejsce po rocznym oddziaływaniu
edukacyjnym.
Kolejnym etapem sprawdzającym będzie indywidualna rozmowa z każdym
dzieckiem według arkusza rozmowy (załącznik nr 1).
Narzędziem pomiaru osiągnięć będą też poniższe zagadki.
1) Stoją przy drogach na długich nogach, ale nie maki. Nauczyć mogą,
jak chodzić i jeździć drogą:…………………
/drogowe znaki/
2) Trójkąty żółte z brzegiem czerwonym, z rysunkiem czarnym jak pióra
kawcze , mówią: „uważaj na mój rysunek”. Są to drogowe znaki………………
/ostrzegawcze/
3) Gdy one na ulicy swój kolor zmieniają, wtedy wszyscy idą albo w miejscu stają.
/sygnalizator świetlny/
4) W kostiumiku czarno – białym w ZOO ją zobaczyć możesz.
Przejść przez jezdnię krokiem śmiałym
Inna……………………….. ci pomoże.
/zebra/
5) W mieście ruch wielki auta i tramwaje.
Na skrzyżowaniu kto mądry……………
/staje/
6) Można przejść na drugą stronę, kiedy światło jest ……………….
/zielone/
7) Jest przy każdej jezdni po to, by chodzić po nim piechotą.
/chodnik/
10. BIBLIOGRAFIA.
1. Podstawa Wychowania Przedszkolnego.
2. Klus – Stańska D., Nowicka M. – Bezpieczeństwo dzieci. Oficyna
Wydawnicza „Impuls” Kraków 1999r.
3. Frątczakowie E. J. i P. – Edukacja dzieci w wieku przedszkolnym do
uczestnictwa w ruchu drogowym. TPD ZG W – wa 1987r.
4. Drexler Z. – Kodeks drodowy dla każdego. WKiŁ W – wa 1990r.
5. Frątczakowie E. J. – Edukacja komunikacyjno – drogowa dzieci w wieku
wczesnoszkolnym. TPD, W – wa 1993r.
6. Frątczakowie E. J. – Kodeks drogowy wierszem napisany dla dzieci. TPD,
Bydgoszcz 1994r.
Załącznik nr 1
ARKUSZ ROZMOWY:
CZY JESTEŚ MISTRZEM PORUSZANIA SIĘ PO DROGACH? I. Wskaż właściwą odpowiedź.
1. Jaki kolor sygnalizacji świetlnej pozwala przejść na drugą stronę jezdni?
a) zielony
b) pomarańczowy
c) czerwony
2. Który znak drogowy oznacza przejście dla pieszych?
a) b) c)
3. Jak oznaczony jest przystanek autobusowy?
a) b) c)
4. Czy można wejść na jezdnię, gdy „mruga” zielone światło?
a) czasami
b) tak
c) nie
5. Co zrobisz, gdy będziesz zmuszony sam przejść przez ruchliwą ulicę w
nieznanym ci miejscu?
a) przejdziesz razem z innymi ludźmi
b) poszukasz najbliższego przejścia dla pieszych
c) przebiegniesz szybko, żeby mieć to już z głowy
6. Co zrobisz gdy piłka kopnięta z boiska wyleci na ulicę?
a) pobiegniesz szybko za nią
b) poprosisz kogoś dorosłego, żeby pomógł ci ją odzyskać
c) poczekasz, aż się gdzieś zatrzyma i spokojnie po nią pójdziesz
7. Kiedy wolno ci siedzieć w samochodzie obok siedzenia kierowcy?
a) jeśli kierowca się na to zgadza
b) od czasu, gdy zaczniesz chodzić do szkoły
c) od 10 roku życia
8. Jak musisz podróżować jako pasażer z tyłu?
a) przy oknie
b) przypięty pasami
c) za siedzeniem kierowcy
9. Jak najbezpieczniej powinny podróżować samochodem małe dzieci?
a) na kolanach u osoby dorosłej
b) w specjalnym foteliku ochronnym
c) same na siedzeniu za kierowcą
10. Kiedy możesz jeździć rowerem po jezdni?
a) gdy skończyłeś już 8 lat
b) gdy posiadasz kartę rowerową
c) gdy jest mały ruch.
Recommended