View
1.025
Download
9
Category
Preview:
DESCRIPTION
Projekt ne shkence TokeKlasa Xb
Citation preview
ii
SATELITET ARTIFICIALE : CFARE JANE SATELITET ARTIFICIALE DHE ARSYEJA PSE ATA JANE KRIJUAR. Satelitt artificial jan objekte t ndrtuara nga njeriu, t cilat jan t vendosura n orbit nga largsia 2,000 deri n 35,000 km nga siprfaqja e Toks. N orbit ata rrotullohen rreth toks.Satelitt hidhen n hapsir me ndihmn e raketave t cilat pasi i lshojn ata n orbit bien n oqean.Pasi hidhet n hapsir, sateliti mund t qndroj aty pr nj koh t gjat pa patur nevojn pr ndrhyrje dhe rregullime.Shumica e satelitve jan t kontrolluar direkt nga nj qendr n Tok. Qendra komunikon me satelitin nprmjet radiove.Satelitt kan panele diellore t cilat drejtohen gjithmon andej nga sht dielli nga t cilat marrin energji ndrkoh q mbajn edhe antenat gati pr t marr sinjale nga toka.N shumicn e rasteve satelitt mund t riparohen dhe t riprogramohen nga toka. Nse sateliti prishet apo jep sinjale t gabuara, nga toka ai mund t marr komanda pr tu fikur.Ato kan drejtime t ndryshme n rrotullimin rreth toks duke formuar knde t ndryshme me ekuatorin deri n kndin 90 grad duke kaluar mbi polet e toks.Forma e orbits s tyre mund t jet rrethore, eliptike n varsi t misionit ose e ndryshueshme.Shpejtsia e rrotullimit t tyre sht e ndryshme, por ka dhe satelit t cilt kan shpejtsi t barabart me shpejtsin e rrotullimit t Toks rreth vetes. Ata duke u rrotulluar n drejtimin e rrotullimit t Toks rreth vetes qndrojn mbi t njjtin pozicion n lidhje me siprfaqen e Toks.Kta satellite dergojne mijra sinjale n tok, duke lehtsuar jetesn e do njrit prej nesh.
Nprmjet satelitve sot mund t parashikohet moti, mund t flasim n celular, futemi n internet, shikojm zonat me minerale, shikojm ku ka uj nn tok e shum e shum t tjera. T gjitha kto jan realizuar pas lshimit n orbit t 4000 satelitve artificial, secili prej tyre me nj mision t caktuar.
LLOJET E SATELITEVE ARTIFICIALE :do satelit ka veorit e tij n baz t misionit q sht lshuar. Pr shembull nj satelit q studion universin ka nj teleskop. Sateliti q parashikon kohn ka kamera q fotografojn lvizjen e reve etj.
Satelitt artificial jan klasifikuar n disa kategori sipas misionit t tyre. Kshtu ka 6 tipe satelitsh t cilt prdoren pr
1. studime shkencore,
2 Parashikimin e motit,
3. telekomunikacioni,
4. navigimin
5---internetin dhe
6. pr qllime ushtarake.1---Satelitt e shkencs mbledhin t dhna pr analiza t ndryshe. Disa mbledhin t dhna rreth prbrjes dhe efektit t hapsirs afr toks. Disa t tjer regjistrojn t dhna rreth ndryshimeve atmosferike n tok. T tjer vzhgojn planett, hnn dhe diellin.2---Sateliti i motit, vzhgon kushtet atmosferike n nj zon t gjer dhe ndihmon shkenctart t studiojn dhe parashikojn motin.Kto satelit ndihmojn shum edhe drejtuesit e avionve, anijeve etj pr t par ndryshimet atmosferike n pika t ndryshme t toks.3---Satelitt e telekomunikacionit, japin sinjale pr radion, televizionin, internetin, etj n pika t ndryshme t hapsirs drejt toks.Nj satelit komunikacioni mund t jap dhe t marr sinjale televizive dhe mijra thirrje telefonike n t njjtn koh. Kta satelit jan t vendosur n nj lartsi t madhe afr ndonj stacioni hapsinor. Televizionet dhe kompanit e telefonit i prdorin kto satelit gjithmon kundrejt nj pagese.4---Satelitt e navigimit ndihmojn pilott dhe drejtuesit e automjeteve dhe anijeve t gjejn pozicionin e tyre n tok me shum saktsi. Ato prdoren edhe nga turistt kur shkojn ekskursione n vende t panjohura apo male. Kta satelit drgojn sinjale n t gjitha aparatet q mbahen n avion, anije apo orn e dors.5--Satelitt q vzhgojn tokn prdoren pr t monitoruar planetin ton dhe ndryshimet e tij n koh. Kto satelit marrin pamje n momente t ndryshme me ndriim t ndryshm.Kompjutert e vendosur n tok, analizojn kto foto pr t par ndryshimet si dhe pr t lokalizuar depozitat me minerale, burimet ujore nn tok, pr t vzhguar smundjet q mund t bien n pyje ose xhungla etj.Nj satelit tjetr i quajtur Aqua studion oqeanet dhe levizjet q bjn ata n drejtim t toks.6---Satelitt ushtarak prfshijn motin, komunikacionin, navigimin dhe prdoren pr qllime ushtarake. Disa satelit ushtarak t ashtuquajtur satelit spiun jan t aft t dallojn raketat, trajektoren e anijeve nn uj e mbi uj dhe lvizjet e paijseve ushtarake n do cep t toks.
FOTO NGA SATELITET :
RENDITJA KRONOLOGJIKE E SATELITEVE TE DERGUARA NE HAPESIRE1957Sputnik 1BS1994Turksat 1BTurkqia
1958Explorer 1SHBA1995Sich-1Ukraina
1962
1962Ariel 1
Alouette 1Angli
Kanada 1995
1996FASat-AlfaMEASATKili
Mali I zi
1964San marko 1Italia 1997Thor 2Norvegji
1965asterixFranc1997Mabuhay 1Filipine
1967WRESATAustralia 1998Nilesat 101Egjipt
1969Azur Gjermania 1998ST-1Singapore
1970
1970Osum
Dong fang hongJaponi
Kine 1999
1999ROCSAT-1rstedTaivan
Danimarke
1973Inter cosmos
Copernicus 500Poland 1999SUNSATAfrike
1974
1974ANS
Intasat Hollanda
Spanja 2000
Thuraya 1Saudia arabike
1975Aryabhata Indi2001Maroc-TubsatMarok
1976PalapaAL Indonezi 2002Alsat 1Algjeri
1978Magion1 Cekosllovakia 2003Hellas Sat 2Greqi
1981Intercosmos
Bulgaria 1300Bullgari2003Hellas Sat 2Qipro
1985
1985BrasilsatAL
Morelos 1 Brasil
Meksiko 2003
2005Nigeriasat 1Sina-1Nigeria
Irani
1986Viking Suedia 2006KazSat 1Kazakistan
1988
1988Ofeq 1
Astra 1AIzrael
Luksemburg2006
2007BelKALibertad 1Bjellorusi
Kolumbi
1990
1990Lusat
Badr-1 Argjentine
Pakistan 2007
2008Rascom-QAF 1VINASAT-1Mauritius
Vietnam
1992
1992 Kitsat A
Kosmos 2175Koreja e Jugut
Rusia 2008
2009Venesat-1SwissCube-1 Venezuele
Zvicer
1993
1993Posat 1
Thaicom 1Portugali
Tajlande
SONDAT HAPESINORE
Sondat jane anije qe ushetojne ne hapesire per te mbledhur info per shkencen . Sondat kthehen perseri ne toke per shkencetaret , per ti studiuar . PER CFARE PERDOREN ATO :Shum sonda studiuan Token ose mass e hapsirs.Sondat tjera perdoren pr t studiuar planetet, yjet, dhe galaktikat q jan shum larg.Sondat q udhtojn n planete t tjera kan ndryshuar nga makina t thjeshta q mund t studiojn disa karakteristika t nj planeti ne sonda t sofistikuara q udhtojn ne distanca t mdha pr t studiuar nj gam t gjer karakteristikash mbi planetet, hnen, asteroidt dhe kometat etj.. Sondat e para qe u derguan ne hapesire :
Pasi provuan se sondat mund t arrinin hapsir Rusia dhe SHBA filluan drgimin e sondave pertheth hns dhe planeteve t tjeraMariner 2 ishte sonda e pare qe u dergua pr t studiuar nj tjetr planet.M 14 dhjetor 1962, Mariner 2 fluturoi rreth planetin Venus.Ai konfirmoi se Venus sht shum e nxehtNje tjeter sonde quajtur Mariner 4, ishte sonda e pare e cila beri nj foto te nj planeti.M 14 korrik 1965, Mariner 4 fluturoi rreth Marsit.Imazhet e saj treguan se eshte i ftoht, me siperfaqe si hena.
N vitin 1971, Mariner 9 mbrriti n Mars dhe ishte sonda e pare pr ne orbit,ose per te eksploruar nje tjeter planet.Mariner 9 mori nj pamje t Marsit q tregoi nje vullkan te madh n sistemin diellorNj nga sondat m t famshme sht Voyager 1.Ajo ka udhtuar m tej n hapsir se do objekt tjeter te ndertuar nga njeriu.Ajo u nis n hapsir n vitin 1977.Voyager 1 fluturoi rreth Jupiteri dhe Saturni dhe u drejtua pastaj pr n buz t sistemit ton diellor.Q nga 1 shkurt 2010, anija ishte 16.8 miliard kilometra (rreth 10400000000 milje) nga Toka..
Renditja kronologjike e sondave hapesinore :
1974Helios-ANASA dhe BWF
1975Helios BNASA dhe BWF
1994ISSE-3NASA
1996UlyssesNASA
1997SOHO / ACEESA/NASA
2000UlyssesNASA
2001GenesisNASA
2006Sterio A / MessengerNASA
2010AkatsukiJaxa
Dy misione kan filluar dhe tani jan duke br udhtime t gjata pr ne objektet e synuara t sistemit diellor.Sonda Messenger sht lanuar n vitin 2004 dhe do t mbrrij n Merkur n vitin 2011.Ajo do t jet e dyta q drgohet n at planet te vogel shkmbor. Anija q u dergua n vitin 2006, dhe do t arrij n Plutoni n vitin 2015.Kjo do t jet anija e par pr t vizituar planete shum t largt .FOTO TE SONDAVE HAPESINORE :
Punoi: Ornela Kei
Recommended