İç Kontrol Nedir? İç Kontrolün Amaçları ve Temel İlkeleri İç Kontrolde Sorumluluklar

Preview:

DESCRIPTION

T.C. NEVŞEHİR ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı İÇ KONTROL SİSTEMİ VE İÇ KONTROL EYLEM PLANI. İç Kontrol Nedir? İç Kontrolün Amaçları ve Temel İlkeleri İç Kontrolde Sorumluluklar Kamu İç Kontrol Standartları (Eylem Planı) İzlenmesi Gereken Yol İç Kontrol Eylem Planı. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

1

İç Kontrol Nedir?

İç Kontrolün Amaçları ve Temel İlkeleri

İç Kontrolde Sorumluluklar

Kamu İç Kontrol Standartları (Eylem

Planı)

İzlenmesi Gereken Yol

İç Kontrol Eylem Planı

SUNUM PLANISUNUM PLANI

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 55,56,57 ve 58 inci maddeleri)

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar

Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği

İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin;

1. Etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini,2. Varlık ve kaynaklarının korunmasını, 3. Muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, 4. Mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve

güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan;

organizasyon, yöntem ve süreç, iç denetimi

kapsayan mali ve diğer kontroller bütünüdür.

*5018 Sayılı Kanun Md.55

İç kontrol, belli noktalarda, belli alanlarda ve belli zamanlarda değil; tüm faaliyetleri kapsayan devamlılık esasına dayanan bir süreçtir.

İç kontrol bir amaç değil, idareyi hedeflerine ulaştırma amacı

taşıyan bir yönetim aracıdır. Ancak hedefleri belirlemez. Belirlenmiş hedeflere ulaşabilmek için makul güvence sağlar.

Yönetimin sorumluluğundadır.

Risk esasına dayanır.

İdarenin mali ve mali olmayan tüm işlemlerini kapsar.

Sadece yazılı dokümanlara(form, belge, el kitabı vb.) dayanmaz. Güçlü ve pozitif bir ortamı da ifade eder.

Evrakların kontrolü değildirİç kontrol sadece belirli evrakların, kişilerin veya olayların kontrol edilmesi demek değildir. İç kontrol, varılmak istenen hedefe doğru gidip gitmediğimiz ve bu amaçla yapılan faaliyetlerde ne kadar “kontrol” sahibi olduğumuzla ilgilidir.

Statik bir sistem değildirİç kontrol bir kere kurulan ve kurulduktansonra hep ilk kurulduğu şekliyle uygulananstatik bir sistem değil yaşayan bir süreçtir.Sürekli gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi gerekir.

6

Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesi,

Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesi,

 Her türlü mali karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesi,

 Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi edinilmesi,

 Varlıkların kötüye kullanılması ve israfının önlenmesi ve kayıplara karşı korunması,

 

* 5018 Sayılı Kanun Md.56

İç kontrol faaliyetleri idarenin yönetim sorumluluğu çerçevesinde yürütülür.

  İç kontrol faaliyet ve düzenlemelerinde öncelikle riskli

alanlar dikkate alınır.  İç kontrol konusunda tüm çalışanların rol ve sorumluluğu

aynı olmamakla birlikte işlem sürecinde yer alan bütün görevlileri kapsar.

  İç kontrol malî ve malî olmayan tüm işlemleri kapsar.  İç kontrol sistemi yılda en az bir kez değerlendirilir ve

alınması gereken önlemler belirlenir.  İç kontrol düzenleme ve uygulamalarında mevzuata

uygunluk, saydamlık, hesap verebilirlik ve ekonomiklik, etkinlik, etkililik gibi iyi malî yönetim ilkeleri esas alınır.

* İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Md.6

9

?

Üst Yönetici(Rektör)

Harcama Birimleri

Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı

İç Denetim Birimi

* 5018 Sayılı Kanunun 11.,60., 63. ve 64. maddelerinde belirlenmiştir.

ÜST YÖNETİCİ (REKTÖR)

Ön Mali Kontrol

İÇ KONTROL

İÇ DENETİMBİRİMİ

MALİHİZMETLER

BİRİMİ(SGDB)

HARCAMABİRİMLERİ

Üst Yöneticiler, mali yönetim ve iç kontrol sisteminin;

Kurulması İşleyişi Gözetilmesi İzlenmesinden

sorumludurlar.

Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri

ve mali hizmetler birimi aracılığıyla yerine getirirler.

* 5018 Sayılı Kanun Md.11, İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Md.8

Harcama yetkilileri, görev ve yetki alanları çerçevesinde; İdari ve malî karar ve işlemlere ilişkin olarak iç kontrolün işleyişinden rektöre karşı sorumludurlar.

Planlama(SP Hazırlık Çalışmaları)Programlama(PP Hazırlık Çalışmaları)Bütçeleme(Bütçe Hazırlık Çalışmaları)Harcama Talimatı verme ve giderin gerçekleştirilmesiBelgelendirmeÖn mali kontrol ve süreç kontrolü(mali mevzuata uyum, ödeneklerin ekonomik, verimli ve etkili kullanımı)Ödeme emri verme

* * İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Md.8

14

Üst Yönetici (Rektör), Harcama Yetkilileri ve diğer

yöneticiler, yeterli ve etkili bir iç kontrol sisteminin oluşturulabilmesi için,

Mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunmasından, Malî yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesinden,Belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanmasından,Mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesinden,Kapsamlı bir yönetim anlayışıyla uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanmasından görev ve yetkileri çerçevesinde sorumludurlar.Üst yönetici ve bütçe ile ödenek tahsis edilen harcama yetkilileri, her yıl, iş ve işlemlerinin amaçlara, iyi malî yönetim ilkelerine, kontrol düzenlemelerine ve mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini içeren iç kontrol güvence beyanını düzenler ve birim faaliyet raporları ile idare faaliyet raporlarına eklerler.

KoordinasyonKonsolidasyonVeri ToplamaİzlemeKontrolMuhasebeRaporlamaDanışmanlık

Strateji Geliştirme Daire Başkanı, mali yönetim ve kontrol alanındaki görevlerini yerine getirmekten Rektöre karşı sorumludur.

İç kontrol sistemini denetlemek İç kontrol sisteminin yeterliliği, etkinliği ve

işleyişi ile ilgili olarak yönetime,bilgi sağlamak,değerlendirme yapmak ve önerilerde bulunmaktan sorumludur.

Üst Yönetici, İç Denetçilerden iç kontrol ilkelerine ve iç kontrol sisteminin oluşturulmasına yönelik görüş alabilir.

*5018 Sayılı Kanun Md.64, İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Md.7,11,15

İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 5. maddesinde; İç Kontrol Standartlarının, merkezi uyumlaştırma görevi çerçevesinde Maliye Bakanlığı tarafından belirleneceği ve yayımlanacağı ifade edilmiştir.

18

İç kontrol sisteminin uygulama esnasında başvurduğu temel ilkelerdir.

Standartlar, kontrol sürecinde en önemli faktördür.

İç kontrol sisteminin belirlenmiş esaslara uyumlu olarak yürütülmesini sağlar ve uygulamaya yönelik öneriler içerir.

İç kontrol sistemine yönelik açıklamalar içerdiğinden sistemin işleyişinin çalışanlar ve yöneticiler tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlar.

19

Maliye Bakanlığınca çıkarılan tebliğde (5) başlık

altında toplam (18) standart ve her bir standart için gerekli (79) genel şartlar belirlenmiştir.

İdarelerin ayrıntılı iç kontrol standartları belirleme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak idarelerce gerek görülmesi halinde ayrıntılı iç kontrol standartları belirlenebilecektir.

20

A. Kontrol Ortamı StandartlarıB. Risk Değerlendirmesi StandartlarıC. Kontrol Faaliyetleri StandartlarıD. Bilgi ve İletişim StandartlarıE. İzleme Standartları

KAMU İÇ KONTROL

STANDARTLARI

KONTROL ORTAMI

STANDARTLARI

RİSK DEĞERLENDİRMESTANDARTLARI

KONTROLFAALİYETLERİ

STANDARTLARI

BİLGİ VE İLETİŞİM

STANDARTLARI

İZLEMESTANDARTLARI

Etik Değerler veDürüstlük

Planlama veProgramlama

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

Bilgi veİletişim

İç KontrolünDeğerlendirilmesi

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

HiyerarşikKontroller

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Raporlama İç Denetim

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

Personelin Yeterliliğive Performansı

YetkiDevri

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

Personelin Yeterliliğive Performansı

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

YetkiDevri

Personelin Yeterliliğive Performansı

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

Planlama veProgramlama

YetkiDevri

Personelin Yeterliliğive Performansı

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

YetkiDevri

Personelin Yeterliliğive Performansı

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Raporlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Bilgi veİletişim

Raporlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

İç KontrolünDeğerlendirilmesi

Bilgi veİletişim

Raporlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

İç Denetim

İç KontrolünDeğerlendirilmesi

Bilgi veİletişim

Raporlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

21

22

Bir bina için temel ne anlam ifade ediyorsa, bir kurumun iç kontrol sistemi için de çalışma ortamı odur.

Çalışanların, kurumun varlık sebebini, kendi görev ve sorumluluklarının neler olduğunu, hangi fiil ve davranışlarının kabul edilebilir, hangilerinin kabul edilemez olduğunu bildikleri,

İşe alma, terfi, eğitim, disiplin, mali ve sosyal haklar vb.

insan kaynakları uygulamalarının yazılı olarak objektif kurallara bağlandığı ve çalışanlar arasında her hangi bir ayrımcılığın söz konusu olmadığı

23

Görev tanımları çerçevesinde kendilerine verilen işlerin yürütülmesi için eğitim ve donanım başta olmak üzere çalışanlara gerekli kaynakların tahsis edildiği,

Yöneticilerin çalışanları motive ederek onlarla aynı hedefe doğru kilitlendiği,

Kurum çalışanları ve birimleri arasında raporlama ve hiyerarşik ilişkilerin açık ve net olarak belirlendiği bir ortam,

Amaçların gerçekleştirilmesi için uygun bir çalışma ortamının var olduğuna işaret eder.

I.BİLEŞEN : KONTROL ORTAMI

Kontrol ortamı maddi ve maddi olmayanunsurlara sahiptir.– Dürüstlük, doğruluk ve etik değerler– Yetkinlik– Yönetim kurulu ve denetim komitesi– Yönetim tarzı ve felsefesi– Organizasyon yapısı– Yetkilendirme ve sorumluluğun verilmesi– İnsan kaynakları politikaları ve uygulamaları Etkin bir kontrol ortamı çalışanların kendisorumluluklarını ve yetkilerini anladıklarıve etik davranmayı üstendikleri zaman oluşabilmektedir.

24

I.BİLEŞEN : KONTROL ORTAMI

Risk Değerlendirmesi nedir ?

Risk değerlendirmesi kurumun, faaliyetlerde etkinlik, mali raporlarda güvenilirlik ve düzenlemelere uyum hedeflerini olumsuz etkileyecek iç ve dış olayların tespit ve analiz edilerek bunlara uygun cevaplar verilmesini belirleme sürecidir.

İç Kontrol faaliyeti risk esaslı olarak gerçekleştirilmelidir.

Risk Değerlendirmesinde Yöntem

Öncelikle kurumun amaçları açık, net ve tutarlı biçimde belirlenmelidir.

Amaçlar belirlendikten sonra amaçlarla bağlantılı iç ve dış kaynaklı riskler tanımlanır,değerlendirilir ve alınacak tedbirler kararlaştırılır.

25

Kontrol faaliyetleri, kurumun amaçlarına ulaşmasını etkileyebilecek risklerle başa çıkmak üzere belirlenen ve uygulamaya konulan politikalar ve prosedürlerdir.Kontrol faaliyetleri riskleri kabul edilebilir düzeylerde yönetmek için kullanılır.Risklerin çeşidine göre, önleyici, tespit edici ve düzeltici her türlü kontrol faaliyeti belirlenir ve uygulanır.

Kontrol Faaliyetlerinin çeşitleri:Yetki-onay prosedürleriGörevlerin ayrılığıHiyerarşik kontrollerVarlıkların fiziki güvenliğiKayıt ve dosyalamaBilgi teknolojileri kontrolleri

Bilgi ve iletişim nedir?Bilgi ve iletişim, kurumu ilgilendiren iç ve dış bilgilerin belirlenmesi, elde edilmesi, işlenmesi ve kurum içindeki ve dışındaki ilgililere zamanında iletilmesidir.

Bilgi; Çalışanların görev ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi,Sağlıklı karar alabilmesi,Şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde raporlama yapabilmesi,Hedeflerin gerçekleşme performansının takip edilmesi,Risklerin yönetilebilmesi,

için gereklidir.

Sadece, bilgi sahibi olmanız yetmez. Sahip olduğunuz “bilginin kaliteli olması gerekir.

Bilginin kaliteli olması da;

İhtiyacı karşılamasına,

Zamanında erişilebilir olmasına,

Tam ve doğru olmasına,

Güvenilir olmasına,

Güncel olmasına

bağlıdır.

28

İletişim olmaksızın, bilginin hiçbir önemi yoktur. Bu nedenle, gerek kurum içi gerekse kurum dışı iletişim kanalları ile bilginin zamanında ve doğru kişi ya da taraflara iletilmesi gerekir.

Kurum içi iletişim, üst yönetimden çalışanlara doğru aşağı yönlü iletişim kanalları ile çalışanlardan üst yönetime doğru yukarı yönlü iletişim kanallarını ve birimler arasındaki iletişimi kapsar.

Kurum içi iletişim araçları; Haftalık-aylık toplantılar E-posta Kurum intraneti Konferans ve seminerler Kurum bültenleri Periyodik raporlamalar Üst yönetimin tebrik ve mesajları Genelge ve yönergeler Talimatlar Dilek ve öneri kutuları

29

Kurum dışı iletişim;Kurumun amaçları, kaynakları (araçları) ve performans sonuçlarının meclis başta olmak üzere kamuoyuna ve diğer ilgili taraflara şeffaflık ve hesap verebilirlik çerçevesinde raporlanmasını, faaliyetlerin olağan seyri içinde meclis, vatandaşlar, ulusal ve uluslararası diğer resmi kurum ve kuruluşlarla ve sivil toplum örgütleriyle iletişimini kapsar.

Amaçlar ve kaynakların raporlanması Stratejik plan Performans programı Bütçe

Sonuçların raporlanması Faaliyet raporları (Birim, idare, genel faaliyet) Kesin Hesap Cetvelleri Mali tablolar ve Mali İstatistikler Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu Yatırım Değerlendirme Raporu

30

İzleme nedir? İç kontrol sisteminin tasarım ve işleyişinin sürekli ve belirli

aralıklarla değerlendirilmesi ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi sürecidir.

İç kontrol sisteminin, değişen hedeflere, ortama, kaynaklara ve risklere ayak uydurabilmesi için yönetim tarafından değerlendirilmesi gerekir.

İzleme Yöntemleri : Hiyerarşik kontroller İç kontrol öz değerlendirme çalışmaları İç denetim faaliyetleri

İç kontrol zayıf olursa ne olur?

Yetersiz ve isabetsiz yönetim kararları İtibar kaybı Hizmetlerde yetersizlik ve kalitesizlik Kaynak kullanımında israf Varlıkların kaybı Yolsuzluk ve usulsüzlük

32

Stratejik plan ve performans programı hayatageçirilmelidir. Süreçler, süreç sahipleri ve sorumluluklarıtanımlanmalı, faaliyetlere, iş ve işlemlere ait iş akış şemaları hazırlanmalı, personelin görev, yetki ve sorumlulukları ile kontrol prosedürleri

belirlenmelidir. Kurumun amaç, hedef ve politikalarının yerinegetirilmesinde ortaya çıkması muhtemel risklere

ilişkinYönetim planı hazırlanmalıdır.

33

İç kontrol sistemlerinin oluşturulması, uygulanması, izlenmesi, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi sırasında aşağıdaki temel ilkelerin dikkate alınması uygun olacaktır:

5018 sayılı Kanun yönetim sorumluluğunu esas aldığı için, iyi bir iç kontrol sistemi kurmak ve işleyişini sağlamak sorumluluğu kamu idarelerinin üst yöneticileri ile diğer yöneticilerine aittir.

İç kontrol Üniversitenin tüm Birimlerinin katkılarıyla oluşturulacak bir sistem bütünüdür.

İç kontrol sisteminin oluşturulması

çalışmalarının, üst yöneticinin (Rektörlük Makamının) gözetiminde, Mali Hizmetler Biriminin teknik

desteği ve koordinatörlüğünde, Harcama Birimlerinin bizzat

katılımıyla ve uygulamasıyla, İç Denetim Biriminin (Oluşturulacak)

danışmanlık desteğiyle

yürütülmesi gerekmektedir.

İç Kontrol Kapsamında İzlenmesi Gereken Yol

İlginize teşekkür ederim. 25 /Haziran/ 2009

Kadriye BALTA Strateji Geliştirme Daire

Başkanı

36

Recommended