View
7
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Havacılık Emniyeti
Öğr. Gör. Tevfik Uyar, Uçak Müh. & MBA
İstanbul Kültür Üniversitesi – “Hava Lojistiği” ve “Havacılık Yer Hizmetleri” Bölümleri
11. Hafta
“Proaktif Yöntemler ve Risk Yönetimi”
Geçen Hafta
2
Emniyet Stratejileri
Reaktif
Raporlar Kayıtlar Soruşturma …
Proaktif
(HAFTAYA GÖRECEĞİZ)
•Yaşanan ya da yaşanmış olan kaza, kırım ve olaylardan yola çıkarak gerçekleştirilen uygulamalar.Reaktif
•Yaşanması muhtemel olayların varlığını araştırmak, tespit etmek, bulmak, olmadan önlem almak.Proaktif
VERĠ ->
STRATEJĠ ->
Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
Hatırlayalım!
3Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
Tehlike nedir? Risk nedir?
Teh
like Buzlanmaya
elverişli hava koşulları
Ola
sı S
on
uç Kanatın
buzlanması Ris
k Kanatların alçalma sırasında buzlanması ve pilotların da farketmemesi ile birlikte uçağın düşmesi.
Risk Yönetimi
4
Risk yönetimi: Var olan tehlikelerin araştırılması, bulunması, olası
sonuçlarının değerlendirilmesi, risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesidir.
1. Tehlikeyi Bul
2. Olası Sonuçlarını Değerlendir
3. Riskleri Belirle ve
Değerlendir
4. Önlem Al
Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
PROAKTİF SÜREÇ
Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta 5
1.Tehlikeyi Bul
Nasıl buluruz?
Veri Toplayarak
Formlar
Kayıtlar ve Raporlar
Toplantılar
Gözlemler ve Denetlemeler
Anketler
Soruşturma
Tehlike bildirim, olay bildirim,
emniyet formları.
Kamera kayıtları, kaza/kırım
kayıtları, daha önce raporlanmış
olaylar, geçmiş denetlemeler
Personelle gerçekleştirilen
periyodik toplantılar (Uçuş Emniyet
Toplantıları, Yer Emniyet
Toplantıları)
Bir operasyonu doğrudan
gözlemleyerek ve tehlikeler
açısından araştırarak
Çalışanlara çeşitli anketler
uygulayarak, onlarla ya da
operasyonla ilgli tehlikeleri sorarak
Bir kaza ya da kırım olsun ya da
olmasın, birebir görüşmeler yoluyla
olası teklike ya da riskleri
belirlemek
Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta 6
2. Olası Sonuçları Belirle
Olası Sonuçları Belirle
Toplantılar
Uzman Görüşleri
Geçmiş Deneyimler
Emniyet Gözden Geçirme ya da
Değerlendirme Toplantıları
Bildirilen ya da tespit edilmiş
tehlikenin nasıl sonuçlar
yaratacağına dair uzman çalışana
danışma
Geçmiş deneyim ve olaylarla
karşılaştırma, Ya da başka
şirketlerin deneyimleri
Risk Yönetimi
7Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
Tahammül Edilemez Riskler
Tölere Edilebilir Riskler
Kabul Edileblir Riskler
3. Riskleri Belirle ve Değerlendir
Risk Yönetimi
8Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
3. Riskleri Belirle ve DeğerlendirHatırlayalım! Bir tehlikenin olası sonuçlarından birini risk olarak dikkate
alabilmemiz için CİDDİYET ve OLASILIK (SIKLIK) önemliydi!
OLASILIK Anlam Değer
Sık Görülen Pek çok kez ortaya çıkabilir (sıklıkla ortaya çıkmıştır.) 5
Ara Sıra Olan Arada bir ortaya çıkabilir (daha önce sık olmayan biçimde ortaya çıkmıştır.)
4
Pek Az Ortaya çıkması beklenmez, ama mümkündür (Çok nadiren gerçekleşmiştir.)
3
Olası Değil Ortaya çıkma olasılığı çok düşüktür (Daha önce ortaya çıktığı bilinmemektedir).
2
Neredeyse İmkansız Ortaya çıkma olasılığı hesaplanamayacak kadar düşüktür. 1
Risk Yönetimi
9Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
3. Riskleri Belirle ve Değerlendir
CİDDİYET Anlam Değer
Yıkıcı (Katstrofik) Donanım tahrip olur / Çok sayıda ölüm gerçekleşir A
Tehlikeli Operasyonu sekteye uğratacak düzeyde emniyetsiz durum yaratma / Ciddi yaralanma / Önemli hasar
B
Önemli Emniyetsiz durum yaratma / Ciddi olaylar / Kişisel yaralanmalar C
Önemsiz Rahatsızlık / Çalışmanın sekteye uğraması / Acil durum prosedürü gerektirme / Küçük olaylar
D
İhmal Edilebilir Gayriciddi sonuçlar E
Risk Yönetimi
10Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
3. Riskleri Belirle ve Değerlendir
Yıkıcı (A) Tehlikeli (B) Önemli (C) Önemsiz (D) İhmal Ed. (E)
Sık – 5 5A 5B 5C 5D 5E
Ara Sıra– 4 4A 4B 4C 4D 4E
Pek Az – 3 3A 3B 3C 3D 3E
Olası Değil – 2 2A 2B 2C 2D 2E
İmkansız - 1 1A 1B 1C 1D 1E
Risk Yönetimi
11Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
3. Riskleri Belirle ve Değerlendir
5A, 5B, 5C, 4A, 4B, 3A
5D, 5E, 4C, 4D, 4E, 3B, 3C, 3D,
2A, 2B, 2C
3E, 2D, 2E ve
1 Grubu
ASLA KABUL
EDĠLEMEZ RĠSKLER
RĠSKĠN
AZALTILMASI
YOLUYLA KABUL
EDĠLEBĠLĠR.
KABUL EDĠLĠR.
Risk Yönetimi
12Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
4. ÖNLEM AL
Artık bunu biliyoruz!
DÜZELTĠCĠ FAALĠYET / ÖNLEYĠCĠ FAALĠYET.
Risk nasıl düşürülür?
- Ya sıklık azaltılır / azaltılmaya çalışılır / azaltacak önlemler alınır.
- Ya ciddiyet azaltılır / ciddiyete karşı koruma geliştirilir.
Kaçınma: Operasyon ya da etkinlik iptal edilir. (Riskli bölgeye uçulmaz, ilgili yola
girilmez, söz konusu yere park yapılmaz vs.)
Azaltma: Operasyon ya da etkinlik sınırlandırılır. (Gece gidilmez, mecbur kalmadıkça
yapılmaz, haftada iki bacağı geçemez vs.)
Risk Yönetimi
13Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
4. ÖNLEM AL
SIKLIK DÜŞÜRME:
Kaçınma: Operasyon ya da etkinlik iptal edilir. (Riskli bölgeye uçulmaz, ilgili yola
girilmez, söz konusu yere park yapılmaz vs.)
Azaltma: Operasyon ya da etkinlik sınırlandırılır. (Mecbur kalınmadıkça yapılmaz, çöle
uçuş haftada iki bacağı geçemez vs.)
Risk alanından ayrılma: Operasyon izole edilir. Bir dilim daha Ġsviçre peyniri dilimi
eklenir. (Tecrübesi 5000 saati geçmeyen pilot ilgili meydana gidemez, RVSM donanımı
yoksa RVSM hava sahasında uçurulamaz, gece sokağa çıkılmaz vs.)
Risk Yönetimi
14Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
4. ÖNLEM AL
CİDDİYET AZALTMA:
Ek Savunmalar: Olanı engellemeye yönelik değil, sonuçların ciddiyetini azaltmak için
ilave savunma mekanizmaları. (Airbag ve Emniyet Kemeri)
Mevcudu değiştirme: Operasyon öğelerinde değişiklik gerçekleştirme. (Kare masa
yerine yuvarlak masa kullanma, su geçirmeyen çanta vs.)
Risk Yönetimi / ÖRNEK
15
1. TEHLİKE
2. OLASI SONUÇLAR
3. RİSKLERİ BELİRLE
“Caddenin kaldırım kısmına yakın bir bölgede bulunan 15 cm derinliğindeki çukur”
Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
a) Yolda yürüyen bir yayanın ayağı takılabilir.b) Süratle gelen aracın tekeri girebilir.c) Yavaş gelen aracın tekeri girebilir.d) Kedi/köpek takılabilir.e) Kuşun birisi yuva zannıyla yumurtlayabilir.
a) Yolda yürüyen bir yaya takılarak düşebilir ve yaralanabilir.
b) Süratle gelen aracın tekeri girebilir ve kontrolünü yitiren araç ciddi bir kaza yapabilir.
c) Yavaş gelen aracın tekeri girebilir ve aracın tekeri patlayabilir, hafif kazaya sebebiyet verebilir.
Risk Yönetimi / ÖRNEK
16Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
a) Yolda yürüyen bir yaya takılarak düşebilir ve yaralanabilir.
OLASILIK: PEK AZ (3) - Yayalar kaldırımdan yürür ama caddeden yürümesi de mümkündür.CİDDİYET: ÖNEMLİ (C) – Bireysel yaralanmalar söz konusu olabilir.
Yıkıcı (A) Tehlikeli (B) Önemli (C) Önemsiz (D) İhmal Ed. (E)
Sık – 5 5A 5B 5C 5D 5E
Ara Sıra– 4 4A 4B 4C 4D 4E
Pek Az – 3 3A 3B 3C 3D 3E
Olası Değil – 2 2A 2B 2C 2D 2E
İmkansız - 1 1A 1B 1C 1D 1E
3C
Yapabileceğimiz şey çoktur, ama en uygunu geçilmelidir:
- Çukurun başında ambulans hazır bekletmek? (Pratik değil, maliyetli)
- Çukuru pamukla doldurmak? (Dayanıklı değil)
- Çukurun kaldırım tarafına bir bant çekmek. (Hımmm…. Bu uygun!)
Risk Yönetimi / ÖRNEK
17Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
b) Süratle gelen aracın tekeri girebilir ve kontrolünü yitiren araç ciddi bir kaza yapabilir.
OLASILIK: ARA SIRA (4) – Her araç olmasa da arada sırada bazı araçların girmesi mümkündür.CİDDİYET: YIKICI (A) – Yüksek sürat dolayısıyla yıkıcı bir kaza gerçekleşebilir.
Yıkıcı (A) Tehlikeli (B) Önemli (C) Önemsiz (D) İhmal Ed. (E)
Sık – 5 5A 5B 5C 5D 5E
Ara Sıra– 4 4A 4B 4C 4D 4E
Pek Az – 3 3A 3B 3C 3D 3E
Olası Değil – 2 2A 2B 2C 2D 2E
İmkansız - 1 1A 1B 1C 1D 1E
4A
Kabul edilemez risk! Ciddiyeti ya da sıklığı azaltmak değil, riski tamamen ortadan kaldırmak gerekiyor!
- Caddeye bir hız limiti koy. (Sıklığı azaltır, riski ortadan kaldırmaz. Yapılabilir ama başka bir şey lazım.)
- Çukura dikkat çeken bir tabela koy. (Sıklığı azaltır ama risk hala var.)
- YOLU TRAFĠĞE KAPAT (Riski ortadan kaldırır ama MANTIKLI değil…)
- ÇUKURU KAPAT! (Doğrusu bu…)
Risk Yönetimi / ÖRNEK
18Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
c) Yavaş gelen aracın tekeri girebilir ve aracın tekeri patlayabilir, hafif kazaya sebebiyet verebilir.
SIRA SİZDE!
Yıkıcı (A) Tehlikeli (B) Önemli (C) Önemsiz (D) İhmal Ed. (E)
Sık – 5 5A 5B 5C 5D 5E
Ara Sıra– 4 4A 4B 4C 4D 4E
Pek Az – 3 3A 3B 3C 3D 3E
Olası Değil – 2 2A 2B 2C 2D 2E
İmkansız - 1 1A 1B 1C 1D 1E
Emniyet Yönetim Sistemi
19Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
GELİŞTİRİLEN FAALİYETLER
1. Etkili
2. Fayda-Maliyet Oranı Yüksek
3. Pratik
4. Amaca Uygun
5. Kabul Edilebilir
6. Uygulanabilir (Kurallar & Mevzuat açısından)
7. Dayanıklı
8. Yeni Sorunlar Yaratmayan
Emniyet Yönetim Sistemi
20Tevfik Uyar - "Havacılık Emniyeti" 10. Hafta
ÖDEV:
1. Hayatınızdaki bir olayı Kök-Neden Analizi’ne tabi tutun.
2. Kök nedenlere düzeltici & önleyici faaliyet uygulayın.
HAYAL GÜCÜNÜZÜ KULLANIN!
TESLİM: Son Ders
Teşekkürler
Recommended