ÇÔ·ÂÒÈÒʵà ෤â¹âÅÂÕ». àÅ‹Á...

¼ÙŒàÃÕºàÃÕ§

ดÃ.à¾çÞ¾กตÃÀÙ‹ÈÅ»ŠดÃ.¾ÅอยทÃายâอÎาÁ‹า

¼ÙŒµÃǨ

¹Ò§ÊÒÇÈÔÃÔÃѵ¹� ǧÈ�ÈÔÃÔ ¹Ò§ÇªÔÃÒÀó� »˜¶ÇÕ ¹Ò§¨ÔµµÔÁÒ ä·ÃᡌǴǧ

บÃóา¸กาÃ

¹Ò°һ¡Ã³� ¤íÒËÍÁ¡ØÅ ¹ÒÂÇѹà©ÅÔÁ ¡ÅÔè¹ÈÃÕÊØ¢

».3àÅ‹Á 2

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน

ชé¹»ÃжÁÈÖกÉา»‚ทè3àÅ‹Á2ตาÁÁาตðา¹กาÃàÃย¹ÃÙŒáÅÐตวชéวดกÅØ‹ÁÊาÃÐกาÃàÃย¹ÃÙŒวทยาÈาÊตÃáÅÐàท¤â¹âÅย (©บบ»Ãบ»ÃØง¾.È.2560)

ตาÁËÅกÊÙตÃáก¹กÅางกาÃÈÖกÉา¢é¹¾×é¹°า¹¾Øท¸ÈกÃาช2551

ʧǹÅÔ¢ÊÔ·¸ÔìµÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑÞÞѵԻ‚·Õè¾ÔÁ¾� 2563¾ÔÁ¾�¤ÃÑ駷Õè 1 ¨íҹǹ¾ÔÁ¾� 30,000 àÅ‹ÁISBN : 978-616-203-940-9ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ 1318042

ÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�áÅÐà·¤â¹âÅÂÕ

ไฟฟาทเกดขนจากการหมนของไดนาโมจะมปรมาณมาก

หรอนอยขนอยกบปจจยตางๆ ดงน1. ความเรวในการหมนขดลวด

หากหมนขดลวดอยางรวดเรวจะท�าใหผลตไฟฟาไดมาก

2. จานวนรอบในการพนขดลวด หากจ�านวนรอบในการพนขดลวดมากจะท�าใหผลตไฟฟาไดมาก

3. จานวนเสนแรงแมเหลก แทงแมเหลกทมขนาดใหญนนจะมเสนแรงแมเหลกมากกวาแทง

แมเหลกทมขนาดเลกท�าใหแทงแมเหลกขนาดใหญผลตไฟฟาไดมากกวา

à¡Ãç วทยนาร

เมอป ค.ศ. 1831-1832 นกวทยาศาสตรชาวองกฤษชอวา ไมเคล ฟาราเดย ไดคนพบหลกการทางานของเครองกาเนดไฟฟาจากแมเหลกไฟฟา และไดประดษฐเครองกาเนดไฟฟาขน จงมการตงกฎจากการคนพบครงนวา กฎของฟาราเดย ภาพท6.11ไมเคลฟาราเดย

ภาพท6.9จ�านวนเสนแรงแมเหลกมาก ภาพท6.10จ�านวนเสนแรงแมเหลกนอย

การผลตไฟฟา

หนวยการเรยนรท 6¾Åѧ§Ò¹º¹âÅ¡¢Í§àÃÒ

57

àÁ×èÍàÃÕ¹¨ºº·¹Õé à¾×è͹ æ Í‹ÒÅ×Á

ไปทบทวนเนอหาและสรปความรŒ

·Ñé§ËÁ´·Õèä ŒàÃÕ¹¼‹Ò¹ÁÒดŒวยนะครบ

สรปความรประจาบทท 2กจกรรม

ก¨กรรÁ µรว¨Êͺ¤วาÁเ¢าã¨

แบงกลมจากนนศกษาขอมลจากตารางการ

ใชไฟฟาในบานภายใน1วน

แลวตอบคาถาม

เครองใชไฟฟา

กนกาลงไฟ

วตตตอชวโมง

จานวนชวโมง

ทใชงาน

ใน1วน

จานวนเครองใช

ไฟฟา

จานวนหนวย

ของไฟฟาทใช

ใน1วน

คาไฟฟาตอวน

เตารด750 1 1 0.75 3.75

เครองปรบอากาศ25 10 2 0.5 2.4

เครองทานาอน4500 1 1 4.5 22.5

คอมพวเตอร110 5 2 1.1 5.5

โทรทศน95 4 3 1.14 5.7

1) ใน1วนบานหลงนใชเครองใชไฟฟาชนดใ

ดเปนเวลานานทสด

2) เครองใชไฟฟาชนดใดทใชพลงงานไฟฟาม

ากทสด

3) นกเรยนมวธการลดคาไฟฟาของบานหลงน

ไดอยางไรบาง

à¡Ãç วทยนาร

ฉลากประหยดไฟเบอร 5 คอ ฉลากท

บงบอกถงระดบการใชไฟฟาและขอมลเบองตน

ของเครองใชไฟฟา ฉลากประหยดไฟจะมระดบ

ความประหยดตงแตเบอร 1 ถงเบอร 5 โดยท

เบอร 5 หมายถง ประหยดไฟมากทสด

74

สรปสาระส�าคญประจ�าบทสรปเนอหาโดยรวมของบทเพอทบทวนความรŒใหŒแกผŒเรยน

กจกรรมฝกทกษะแบบฝกหดทบทวนความรŒความเขŒาใจ และพฒนาทกษะ การคดของผŒเรยน

กจกรรมฝกทกษะ

º··Õè 1

1. เขยนแผนภาพแสดงสวนประกอบ

ของอากาศและบอกความสาคญของ

สวนประกอบนนลงในสมด

2. ดภาพแลวเขยนอธบายความสาค

ญของอากาศลงในสมด

3. ตอบคาถามตอไปนลงในสมด

1)มลพษทางอากาศเกดจากสาเหตใ

ดบาง

2)มลพษทางอากาศสงผลกระทบตอ

สงมชวตอยางไรบอกมา3ขอ

3) การปลกตนไมบรเวณรมถนนท�าใ

หอากาศบรสทธหรอไมอยางไร

4) ในชวตประจ�าวนนกเรยนมสวนช

วยลดมลพษทางอากาศอยางไร

บอกมา3ขอทาทายการคดขนสงกจกรรม

12

34

20

QR CodeขŒอมลและความรŒเสรมส�าหรบใหŒผŒเรยนไดŒ เรยนรŒผานสอดจทล

¡Ô¨¡ÃÃÁÊÌҧÊÃä� ¼Å§Ò¹

1. แบงกลม จากนนปฏบตกจกรรม ดงน 1) สบคนขอมลเกยวกบไมประดบทสามารถ

ลดหรอดดซบสารพษในอากาศได 2) เลอกตนไมทสามารถลดหรอดดซบสารพษในอากาศไดมา 1 ชนด 3) ประดษฐกระถางจากวสดเหลอใชและนาตนไมทเลอกไวมาปลกลง

ในกระถางทประดษฐขน

2. นาเสนอผลงานหนาชนเรยน พรอมบอกวา ตนไมทเลอกมาสามารถลด สารพษในอากาศไดอยางไร

3. นากระถางตนไมไปวางตามจดตาง ๆ ของหองเรยน

การสอสารความรวมมอการแกปญหาการสรางสรรคการคดอยางมวจารณญาณการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

·Ñ¡ÉÐáË‹§ÈµÇÃÃÉ·Õè 21✓✓

✓

✓✓

ภาพท5.8ตวอยางผลงานกระถางตนไมลดสารพษในอากาศ

(ตวอยางผลงาน)

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

21

กจกรรมสรางสรรคผลงานกจกรรมประยกตใชŒความรŒและฝกทกษะ แหงศตวรรษท 21 เพอสรŒางสรรคผลงาน

เกรดวทยนารเกรดเสรมความรŒทเกยวขŒองกบเนอหา

กจกรรมตรวจสอบความเขาใจกจกรรมทบทวนความรŒ หลงเรยน

กจกรรมพฒนาการเรยนรกจกรรมทสอดคลŒองกบเนอหาโดยใหŒผŒเรยน ฝกปฏบตเพอพฒนาความรŒและทกษะ1. วาดภาพหรอตดภาพบรเวณทมอากาศดและบรเวณทมอากาศเสย แลว

บนทกขอมลลงในตาราง พรอมเปรยบเทยบความแตกตางของบรเวณทง2แหงมาอยางนอย3ขอ

2. ใหนกเรยนจบคกบเพอนจากนนทากจกรรมตามขนตอนดงน 1)ส�ารวจบรเวณแหลงชมชนของตนเองวามปญหามลพษทางอากาศอยางไรบาง 2)รวมกนอภปรายและสรปเกยวกบมลพษทางอากาศภายในชมชนของตนเอง 3)จดท�าปายรณรงคหรอแผนพบแนวทางการปฏบตในการลดมลพษทางอากาศ

ทเกดภายในชมชนเพอน�าไปรณรงคหรอใหความรแกคนในชมชน

รายการเกณฑ

ด พอใช ควรปรบปรง

1. เขาใจเนอหาเกยวกบเรองอากาศรอบตวและมลพษทางอากาศ

2. สามารถท�ากจกรรมและอธบายผลการท�ากจกรรมได

3. สามารถตอบค�าถามจากกจกรรมหนตอบไดได

4. ท�างานกลมรวมกบเพอนไดด

5. น�าความรไปใชประโยชนในชวตประจ�าวนได

หลงเรยนจบบทนแลวใหนกเรยนบอกสญลกษณทตรงกบระดบความสามารถของตนเอง

ตรวจสอบตนเอง

¡Ô¨¡ÃÃÁ พฒนาการเรยนร

(ตดภาพ)

บรเวณน คอ ....................................................................................................................

ลกษณะของอากาศ .........................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

(บนทกขอมลล

งในสมดประจ�าต

ว)

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

19

โครงงานสารวจและรวบรวมขอมล โครงงานทดลอง โครงงานสงประดษฐ โครงงานทฤษฎ

โครงงาน วทยาศาสตร

✓

สถานการณ

ลดการใชไฟฟาทาไดอยางไร

ในแตละเดอนโรงเรยนของเราใชไฟฟาในการท�ากจกรรมตางๆ เยอะมากเลย

จากส¶านการ³ นกเรยนเกดขŒอสงสยอะไร

เราตองสารวจวา ในแตละเดอนโรงเรยนของเราจดกจกรรมอะไรบาง

เราตองสบคนวธการใชไฟฟาอยางประหยดจากอนเทอรเนต เพอนามาปรบใชภายในโรงเรยนของเรา

ลองชวยกนคดดสวา นกเรยนจะใชวธการใดบางเพอชวยลดการใชไฟฟาภายในโรงเรยน

ใชๆ บางกจกรรมกใชไฟฟาอยางสนเปลองนะ

ฉนคดวา เรามาชวยกนหาวธลดการใช ไฟฟาภายในโรงเรยนกนดไหม

เราตองหาขอมลการใชไฟฟาในแตละเดอนของโรงเรยน เพอนามาเปรยบเทยบกนกอนนะ

106

โครงงานวทยาศาสตรตวอยางโครงงาน เพอสงเสรมใหŒผŒเรยนประยกตใชŒความรŒ และฝกทกษะ แหงศตวรรษท 21

มลพษทางอากาศ

อากาศ

ÊรØ» ÊารÐÊíา¤Þ »ÃШíÒº··Õè 1ÊรØ»

เปนสสารทมสถานะแกส มอยทกแหงรอบตวเรา เราไมสามารถมองเหนอากาศได เพราะอากาศไมมส ไมมกลน อากาศรอบตวเราประกอบดวย- แกสไนโตรเจน รอยละ 78- แกสออกซเจน รอยละ 21- แกสคารบอนไดออกไซด รอยละ 0.04- แกสอน ๆ รอยละ 0.96

อากาศมความสาคญ เชนคนและสตว : ใชหายใจพช : ใชสรางอาหารและใชหายใจอน ๆ : - ชวยในกระบวนการเผาไหม - เปนตวกลางของเสยง

มลพษทางอากาศสงผลกระทบตอสงมชวต เชน· มนษย : เปนอนตรายตอระบบทางเดนหายใจ· สตว : สตวทกนพชทปนเปอนสารพษอาจทาใหรางกายผดปกตหรอตายได· พช : สวนตาง ๆ ของพชถกทาลาย เชน ใบของพชเปนแผล

แนวทางแกปญหามลพษทางอากาศ เชน· ปลกตนไม· ลดการใชรถยนต· ลดการใชพลาสตก· ลดกจกรรมทกอใหเกดควนพษ

คอ สภาพอากาศทมการเจอปนของสารพษในอากาศปรมาณ

มาก จงสงผลกระทบตอการดารงชวตของสงมชวต

รอยละ 21 รอยละ 78

รอยละ0.04

รอยละ0.96

18

จดประสงค

สงเกตและระบสวนประกอบของอากาศ

1.1 สวนประกอบของอากาศ

อากาศทอยรอบๆ ตวเรามสวนประกอบของอากาศเปนแกส

หลายชนดซงภายในอากาศจะประกอบไปดวยแกสชนดตางๆ ดงน

แกสออกซเจน (O2)มอยในอากาศรอยละ21เปนแกสทส�าคญทสดของสงมชวตเพราะสงมชวตตางๆ ใชแกสออกซเจนในการหายใจเมอสงมชวตหายใจน�าแกสออกซเจนเขาไปจะเกดการเผาผลาญภายในเซลลและไดเปนพลงงานออกมาพลงงานนนจะถกน�าไปใชในการท�ากจกรรมตางๆ ท�าใหเราด�ารงชวตอยได

¤Ó¶ÒÁ·ŒÒ·Ò¡Òร¤Ô´¢ÑéนสÙง

แกสไนโตรเจน (N2)มอยในอากาศรอยละ78เปนแกสทมปรมาณมากทสดในอากาศ

แกสไนโตรเจนท�าหนาทเจอจางแกสออกซเจนทมอยในอากาศใหมปรมาณทเหมาะสมกบการด�ารงชวตของสงมชวต

แกสคารบอนไดออกไซด (CO2) มอยในอากาศรอยละ0.04เปนแกสทมความส�าคญในกระบวนการสรางอาหารของพช

แกสอน ๆไดแก แกสอารกอน ไอน�า และฝนละอองมอยใน

อากาศรอยละ 0.96 ไอน�าท�าใหอากาศมความชนและท�าใหเกดปรากฏการณลมฟาอากาศตางๆ

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

7

0.96%

21%

0.04%

78%

หากในอากาศมปรมาณของแกสออกซเจนต�ากวารอยละ 21 จะสงผลตอ

การด�ารงชวตของสงมชวตอยางไร

ค�าถามทาทายการคดขนสงค�า¶ามเนŒนการคดขนสง ตามทฤษฎการเรยนรŒของบลม (Bloom’s Taxonomy)

เนอหาครบตามหลกสตรแกน กลางฯ ’51 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) น�าเสนอโดยใชŒภาษาทเขŒาใจงาย มรปภาพ แผนภาพ และตารางประกอบเหมาะสมกบการเรยนการสอน

ค�าแนะน�าในการใชสอ

ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡5หนวยการเรยนรท

1. ระบสวนประกอบของอากาศ บรรยายความส�าคญของอากาศ และผลกระทบของมลพษทางอากาศตอสงมชวต จากขอมลทรวบรวมได (มฐ. ว 3.2 ป.3/1)

2. ตระหนกถงความส�าคญของอากาศ โดยน�าเสนอแนวทางการปฏบตตนในการลดการเกดมลพษทางอากาศ (มฐ. ว 3.2 ป.3/2)

3. อธบายการเกดลมจากหลกฐานเชงประจกษ (มฐ. ว 3.2 ป.3/3)4. บรรยายประโยชนและโทษของลม จากขอมลทรวบรวมได (มฐ. ว 3.2 ป.3/4)

µÑǪÕéÇÑ´

อากาศ เปนสารทพบไดรอบตวเรา อากาศประกอบดวยแกสไนโตรเจน แกสออกซเจน และแกสอน ๆ รวมทงไอนาและฝนละออง อากาศมความสาคญตอการดารงชวตของสงมชวตตาง ๆ ลม คอ การเคลอนทของอากาศตามแนวพนราบ ซงเกดจากความแตกตางกนของอณหภมอากาศทอย ในบรเวณใกลกน เราสามารถนาลมมาใชประโยชนไดหลายดาน และบางครงลมกทาใหเกดอนตรายไดเชนกน

º··Õè 1 ÍÒ¡ÒÈÃͺµÑÇáÅÐÁžÔÉ·Ò§ÍÒ¡ÒÈ

คาศพท คาอาน คาแปล

air แอ อากาศ

temperature 'เทมเพรอเชอ อณหภม

oxygen 'ออคซเจน แกสออกซเจน

air pollution แอ พะ'ลชน มลพษทางอากาศ

ศพทนาร

ÍÒ¡ÒÈÁÕ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞµ‹ÍÊÔè§ÁÕªÕÇÔµËÃ×ÍäÁ‹ à¾ÃÒÐÍÐäÃ

ÍÒ¡ÒÈÁÕʋǹ»ÃСͺÍÐäúŒÒ§ 3

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ป.3 เลม 2 จดท�าขนส�าหรบใชประกอบการเรยนการสอน

ชนประถมศกษาปท 3 ซงสอดคลองตามกรอบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

และเทคโนโลย (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงออกแบบ

กจกรรมการเรยนรโดยเนนกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการสบเสาะหาความร และกระบวนการแกปญหา

รวมทงสงเสรมการประยกตใชความรและฝกทกษะแหงศตวรรษท 21 ดวยกจกรรมทหลากหลาย

หนงสอเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรและเทคโนโลย ชนประถมศกษาปท 3 น คณะผเรยบเรยง

ไดจดท�าและแบงหนงสอเรยนออกเปน 2 เลม ไดแก

อง¤»ÃÐกอบต‹างæã¹áต‹ÅÐ˹‹วยกาÃàÃย¹ÃÙŒ»ÃÐกอบดŒวย

˹‹วยกาÃàÃย¹ÃÙŒทè1-4

˹งÊ×อàÃย¹Ãายวชา¾×é¹°า¹วทยาÈาÊตÃáÅÐàท¤â¹âÅยชé¹»ÃжÁÈÖกÉา»‚ทè3àÅ‹Á1

˹‹วยกาÃàÃย¹ÃÙŒทè5-7

˹งÊ×อàÃย¹Ãายวชา¾×é¹°า¹วทยาÈาÊตÃáÅÐàท¤â¹âÅยชé¹»ÃжÁÈÖกÉา»‚ทè3àÅ‹Á2

ชวนตอบคาถามถามตอบ

ชวนอานชวนคดกอนเรยน

㪋 æ

·Õè¹ÕèÍÒ¡ÒÈÊ´ª×蹨ѧàÅ¿�Å�Á

àš¹áÅŒÇ àÃÒ¡ÅѺºŒÒ¹¡Ñ¹à¶ÍÐ

㪋 æ ! àÃÒ¡šàÃÔèÁËÒÂã¨äÁ‹¤‹ÍÂÊдǡáÅŒÇ

ÍÒ¡ÒÈã¹áµ‹ÅкÃÔàdz¨ÐÁÕÅѡɳÐᵡµ‹Ò§¡Ñ¹ ¨Ò¡Ê¶Ò¹¡Òó� ¢ŒÒ§º¹

à¾×è͹ æ ¤Ô´Ç‹Ò à¾ÃÒÐà˵Øã´Ê¶Ò¹·Õè·Ñé§ 2 áË‹§ ¨Ö§ÁÕÅѡɳÐ

¢Í§ÍÒ¡ÒÈ·Õèᵡµ‹Ò§¡Ñ¹

ตอน อากาศรอบตวเรา

ä»ÊÔ

·íÒäÁÍÒ¡Òȵç¹ÕéäÁ‹àËÁ×͹¡ÑºµÃ§ÊǹÊÒ¸ÒóÐàŹÐ

àÃÒÃÕºà´Ô¹¡ÅѺºŒÒ¹¡Ñ¹à¶ÍÐ

ÍÂÙ‹µÃ§¹Õé¹Ò¹ æ âºÇ�ËÒÂã¨

äÁ‹¤‹ÍÂÊдǡàÅÂ

¹Ñè¹ÊÔ ! ÁÕᵋ¤Çѹ¨Ò¡Ã¶Â¹µ�൚Áä»ËÁ´

4

จดประสงค

สงเกตและระบสวนประกอบของอากาศ

1 ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õèสวนประกอบของอากาศ

ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรทใช1. การสงเกต2. การทดลอง3. การตงสมมตฐาน4. การลงความเหนจากขอมล5. การตความหมายขอมลและลงขอสรป

ตองเตรยมตองใช 1. เทปใส 1 มวน 4. กระดาษ A4 4 แผน 2. เชอก 1 มวน 5. แวนขยาย 1 อน 3. กรรไกร 1 เลม 6. ไมบรรทด 1 อน

ลองท�าด

1. แบงกลม จากนนน�ากระดาษ A4 ทง 4 แผน มาตดเปนชองทกงกลางกระดาษใหมขนาด 10 × 10 เซนตเมตร แลวตดเทปใสระหวางชองวางทเจาะไวใหเตมชอง 2. รวมกนตงสมมตฐานวา ในอากาศมสวนประกอบอะไรบาง แลวบนทกผลลงในสมด 3. ท�าการทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐาน โดยน�ากระดาษไปแขวนไวตามสถานทตาง ๆในบรเวณโรงเรยน 4 จด โดยแขวนทงไว 1 วน

หนตอบได 1. อากาศมสวนประกอบอะไรบาง2. “สวนประกอบในอากาศจะมสดสวนคงทตลอด ไมสามารถเปลยนแปลงได” นกเรยนเหนดวยหรอไม เพราะอะไร

4. ใชแวนขยายสองดสงทตดมากบกระดาษ แลวบนทกผล ขณะท�ากจกรรมนกเรยนไมควรหยอกลอเลนกน เพราะกรรไกรอาจท�าใหเกดอนตรายได

ท�ากจกรรมอยางปลอดภย

5. รวมกนอภปรายและสรปขอมลเกยวกบสวนประกอบของอากาศภายในชนเรยน

6

แนวคดส�าคญ¢Íº¢‹ÒÂà¹×éÍËÒã¹Ë¹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

ค�าศพททางวทยาศาสตร¤íÒÈѾ·�ÊíÒ¤ÑÞ·Ò§ÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�»ÃШíÒº·à¾×èÍฝ¡¡ÒÃÍ‹Ò¹áÅСÒÃà¢Õ¹ตวชวด

µÑǪÕéÇÑ´·ÕèÊÍ´¤ÅŒÍ§¡Ñºà¹×éÍËÒ

ค�าถามส�าคญประจ�าบท¤íÒ¶ÒÁ¡Ãе،¹ãËŒผÙŒàÃÕ¹ฝ¡·Ñ¡ÉСÒäԴ¡‹Í¹ ࢌÒÊÙ‹º·àÃÕ¹กจกรรมพฒนา

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè์¹ãËŒผÙŒàÃÕ¹䴌ŧÁ×Í»ฏÔºÑµÔ â´Â㪌¡Ãкǹ¡ÒÃÊ׺àÊÒÐËÒ¤ÇÒÁÃÙŒ·Ò§ÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�

หนตอบได¤íÒ¶ÒÁà¾×è͵ÃǨÊͺ¤ÇÒÁÃÙŒ¤ÇÒÁࢌÒã¨ËÅѧ¨Ò¡·íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ â´Â์¹¾Ñฒ¹Ò·Ñ¡ÉСÒäԴẺãËŒà˵ØผÅ áÅФԴⵌáÂŒ§

ท�ากจกรรมอยางปลอดภย¢ŒÍ¤ÇÃÃÐÇѧ ¢ŒÍ¤ÇûฏÔºÑµÔ áÅÐà·¤¹Ô¤¡Ò÷íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁÍ‹ҧ»ÅÍ´ภÑÂ

ชวนอานชวนคดกอนเรยน¡Ãе،¹¤ÇÒÁʹ㨠à¾×è͹íÒÊÙ‹¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹ â´Â㪌¢ŒÍ¤ÇÒÁáÅÐภÒ¾àÃ×èͧÃÒÇ ¾ÃŒÍÁ¤íÒ¶ÒÁ»ÃСͺ

º··Õè 2 ¾Åѧ§Ò¹ä¿¿‡Ò 51 1. การผลตไฟฟา 53 2. แหลงพลงงานในการผลตไฟฟา 58 3. ความสำาคญของพลงงานไฟฟา 66

สรปสาระสำาคญประจำาบทท2 75 กจกรรมฝกทกษะ 77 กจกรรมสรางสรรคผลงาน 79

หนวยการเรยนรท 7 ดวงอาทตยกบชวต 80

º··Õè 1 ดวงอาทตยและปรากฏการณบนโลก 81 1. ความสำาคญของดวงอาทตย 83 2. ปรากฏการณของดวงอาทตยบนโลก 91

สรปสาระสำาคญประจำาบทท1 101 กจกรรมฝกทกษะ 103 กจกรรมสรางสรรคผลงาน 105

โครงงานวทยาศาสตร 106 บรรณานกรม 108

สารบญ วทยาศาสตรและเทคโนโลย ».3àÅ‹Á2

หนวยการเรยนรท

หนวยการเรยนรท

5

6

อากาÈบ¹âÅก 2

¾Åงงา¹บ¹âÅก¢องàÃา 38

º··Õè 1 ÍÒ¡ÒÈÃͺµÑÇáÅÐÁžÔÉ·Ò§ÍÒ¡ÒÈ 3 1. อากาศรอบตวเรา 5 2. มลพษทางอากาศตอส�งมชวต 13

สรปสาระสำาคญประจำาบทท1 18 กจกรรมฝกทกษะ 20 กจกรรมสรางสรรคผลงาน 21

º··Õè 2 ÅÁ 22 1. การเกดลม 24 2. ประโยชนและโทษของลม 30

สรปสาระสำาคญประจำาบทท2 34 กจกรรมฝกทกษะ 36 กจกรรมสรางสรรคผลงาน 37

º··Õè 1 ¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§¢Í§¾Åѧ§Ò¹ 39 พลงงานนาร 41

สรปสาระสำาคญประจำาบทท1 47 กจกรรมฝกทกษะ 49 กจกรรมสรางสรรคผลงาน 50

º··Õè 1 ÍÒ¡ÒÈÃͺµÑÇáÅÐÁžÔÉ·Ò§ÍÒ¡ÒÈ

คาศพท คาอาน คาแปล

air แอ อากาศ

temperature 'เทมเพรอเชอ อณหภม

oxygen 'ออคซเจน แกสออกซเจน

air pollution แอ พะ'ลชน มลพษทางอากาศ

ศพทนาร

ÍÒ¡ÒÈÁÕ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞµ‹ÍÊÔè§ÁÕªÕÇÔµËÃ×ÍäÁ‹ à¾ÃÒÐÍÐäÃ

ÍÒ¡ÒÈÁÕʋǹ»ÃСͺÍÐäúŒÒ§ 3

ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡5หนวยการเรยนรท

1. ระบสวนประกอบของอากาศ บรรยายความส�าคญของอากาศ และผลกระทบของมลพษทางอากาศตอสงมชวต จากขอมลทรวบรวมได (มฐ. ว 3.2 ป.3/1)

2. ตระหนกถงความส�าคญของอากาศ โดยน�าเสนอแนวทางการปฏบตตนในการลดการเกดมลพษทางอากาศ (มฐ. ว 3.2 ป.3/2)

3. อธบายการเกดลมจากหลกฐานเชงประจกษ (มฐ. ว 3.2 ป.3/3)4. บรรยายประโยชนและโทษของลม จากขอมลทรวบรวมได (มฐ. ว 3.2 ป.3/4)

µÑǪÕéÇÑ´

อากาศ เปนสารทพบไดรอบตวเรา อากาศประกอบดวยแกสไนโตรเจน แกสออกซเจน และแกสอน ๆ รวมทงไอนาและฝนละออง อากาศมความสาคญตอการดารงชวตของสงมชวตตาง ๆ ลม คอ การเคลอนทของอากาศตามแนวพนราบ ซงเกดจากความแตกตางกนของอณหภมอากาศทอย ในบรเวณใกลกน เราสามารถนาลมมาใชประโยชนไดหลายดาน และบางครงลมกทาใหเกดอนตรายไดเชนกน

1. ÍÒ¡ÒÈÃͺµÑÇàÃÒอากาศ (air) เปนสงแวดลอมทางธรรมชาตทอยรอบตวเรา

เราไมสามารถมองเหนอากาศได เพราะอากาศมสถานะแกส ไมมส

และไมมกลน อากาศประกอบดวยแกสหลายชนดทมปรมาณตาง

กน รวมทงไอน�าและฝนละอองตาง ๆ หากสวนประกอบในอากาศ

มสดสวนไมเหมาะสม จะสงผลกระทบหรออาจเปนอนตรายตอการ

ด�ารงชวตของสงมชวตชนดตาง ๆ ทอยบรเวณนนได

à¾×è͹ æ à¤ÂʧÊÑÂäËÁÇ‹Ò ÍÒ¡ÒÈÃͺµÑÇàÃÒ»ÃСͺ´ŒÇÂÍÐäúŒÒ§ àÃÒ¨Ðä ŒÈÖ¡ÉÒ¨Ò¡¡Ô ¡ÃÃÁµ‹Í仹Õé

ภาพท 5.1 บรเวณทมอากาศบรสทธ

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

5

ชวนตอบคาถาม

ถามตอบ

ชวนอานชวนคดกอนเรยน

㪋 æ

·Õè¹ÕèÍÒ¡ÒÈÊ´ª×蹨ѧàÅ¿�Å�Áàš¹áÅŒÇ àÃÒ¡ÅѺºŒÒ¹¡Ñ¹à¶ÍÐ

㪋 æ ! àÃÒ¡šàÃÔèÁËÒÂã¨äÁ‹¤‹ÍÂÊдǡáÅŒÇ

ÍÒ¡ÒÈã¹áµ‹ÅкÃÔàdz¨ÐÁÕÅѡɳÐᵡµ‹Ò§¡Ñ¹ ¨Ò¡Ê¶Ò¹¡Òó� ¢ŒÒ§º¹à¾×è͹ æ ¤Ô´Ç‹Ò à¾ÃÒÐà˵Øã´Ê¶Ò¹·Õè·Ñé§ 2 áË‹§ ¨Ö§ÁÕÅѡɳТͧÍÒ¡ÒÈ·Õèᵡµ‹Ò§¡Ñ¹

ตอน อากาศรอบตวเรา

ä»ÊÔ

·íÒäÁÍÒ¡Òȵç¹ÕéäÁ‹àËÁ×͹¡ÑºµÃ§ÊǹÊÒ¸ÒóÐàŹÐ

àÃÒÃÕºà´Ô¹¡ÅѺºŒÒ¹¡Ñ¹à¶ÍÐ ÍÂÙ‹µÃ§¹Õé¹Ò¹ æ âºÇ�ËÒÂã¨

äÁ‹¤‹ÍÂÊдǡàÅÂ

¹Ñè¹ÊÔ ! ÁÕᵋ¤Çѹ¨Ò¡Ã¶Â¹µ�൚Áä»ËÁ´

4

จดประสงค

สงเกตและระบสวนประกอบของอากาศ

1.1 สวนประกอบของอากาศ

อากาศทอยรอบ ๆ ตวเรามสวนประกอบของอากาศเปนแกส

หลายชนด ซงภายในอากาศจะประกอบไปดวยแกสชนดตาง ๆ ดงน

แกสออกซเจน (O2)มอยในอากาศรอยละ 21 เปนแกสทส�าคญทสดของสงมชวต เพราะสงมชวตตาง ๆ ใชแกสออกซเจนในการหายใจ เมอสงมชวตหายใจน�าแกสออกซเจนเขาไป จะเกดการเผาผลาญภายในเซลลและไดเปนพลงงานออกมา พลงงานนนจะถกน�าไปใชในการท�ากจกรรมตาง ๆ ท�าใหเราด�ารงชวตอยได

¤Ó¶ÒÁ·ŒÒ·Ò¡Òร¤Ô´¢ÑéนสÙง

แกสไนโตรเจน (N2)มอยในอากาศรอยละ 78 เปนแกสทมปรมาณมากทสดในอากาศ

แกสไนโตรเจนท�าหนาทเจอจางแกสออกซเจนทมอยในอากาศใหมปรมาณทเหมาะสมกบการด�ารงชวตของ

สงมชวต

แกสคารบอนไดออกไซด (CO2) มอยในอากาศรอยละ 0.04 เปนแกสทมความส�าคญในกระบวนการสรางอาหารของพช

แกสอน ๆไดแก แกสอารกอน ไอน�า และฝนละออง มอยใน

อากาศรอยละ 0.96 ไอน�าท�าใหอากาศมความชนและท�าใหเกดปรากฏการณลมฟาอากาศตาง ๆ

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

7

0.96%

21%

0.04%

78%

หากในอากาศมปรมาณของแกสออกซเจนต�ากวารอยละ 21 จะสงผลตอ

การด�ารงชวตของสงมชวตอยางไร

จดประสงค

สงเกตและระบสวนประกอบของอากาศ

1 ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè

สวนประกอบของอากาศ

ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรทใช1. การสงเกต2. การทดลอง3. การตงสมมตฐาน4. การลงความเหนจากขอมล5. การตความหมายขอมลและลงขอสรป

ตองเตรยมตองใช

1. เทปใส 1 มวน 4. กระดาษ A4 4 แผน

2. เชอก 1 มวน 5. แวนขยาย 1 อน

3. กรรไกร 1 เลม 6. ไมบรรทด 1 อน

ลองทาด

1. แบงกลม จากนนน�ากระดาษ A4 ทง 4 แผน มาตดเปนชองทกงกลางกระดาษใหม

ขนาด 10 × 10 เซนตเมตร แลวตดเทปใสระหวางชองวางทเจาะไวใหเตมชอง

2. รวมกนตงสมมตฐานวา ในอากาศมสวนประกอบอะไรบาง แลวบนทกผลลงในสมด

3. ท�าการทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐาน โดยน�ากระดาษไปแขวนไวตามสถานทตาง ๆ

ในบรเวณโรงเรยน 4 จด โดยแขวนทงไว 1 วน

หนตอบได

1. อากาศมสวนประกอบอะไรบาง

2. “สวนประกอบในอากาศจะมสดสวนคงทตลอด ไมสามารถเปลยนแปลงได” นกเรยนเหน

ดวยหรอไม เพราะอะไร

4. ใชแวนขยายสองดสงทตดมากบกระดาษ

แลวบนทกผล ขณะท�ากจกรรมนกเรยนไมควรหยอกลอเลนกน เพราะกรรไกรอาจท�าใหเกดอนตรายได

ท�ากจกรรมอยางปลอดภย

5. รวมกนอภปรายและสรปขอมลเกยวกบสวนประกอบของอากาศภายในชนเรยน

6

อากาศมแรงดนทกทศทาง

เมอเราเปาอากาศเขาไปในลกโปง

ลกโปงจะขยายตวออกทกดาน

ซงเกดจากแรงดนของอากาศท

ดนลกโปงทกทศทาง

อากาศตองการทอย

เมอเราเปาอากาศเขาไปในลกโปง

ลกโปงจะพองขน แตเมอเราปลอย

อากาศออก ลกโปงจะแฟบลง

แสดงวาอากาศตองการทอย

จดประสงค

สงเกตและอธบายสมบตบางประการของอากาศ

1.2 สมบตของอากาศ

อากาศเปนสสารทมสถานะแกส ซงมมวล ตองการทอย

มรปรางไมแนนอน ไมมส ไมมกลน และสมผสได ซงสงเหลาน

คอสมบตของอากาศ

อากาศมมวลเมอเราเปาอากาศเขาไปในลกโปง

ใหมขนาดตางกน แลวผกไวท

ปลายไมทง 2 ขาง ไมจะเอยงไป

ทางลกโปงทมขนาดใหญ แสดงวา

อากาศมมวล

อากาศสมผสไดเมอเราเปาอากาศเขาไปในลกโปง

แลวปลอยอากาศออกจากลกโปง

เราจะสมผสถงอากาศทปลอยออก

มาจากลกโปงได

สมบตของอากาศ

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

9

จดประสงค

สงเกตและอธบายสมบตบางประการของอากาศ

2 ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè

สมบตของอากาศ

ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรทใช1. การสงเกต2. การทดลอง3. การลงความเหนจากขอมล4. การตความหมายขอมลและลงขอสรป

ตองเตรยมตองใช

1. ลกโปง 1 ลก 4. แกวพลาสตกใส 1 ใบ

2. หนงยาง 1 เสน 5. เครองชงดจทล 1 เครอง

3. กระดาษ A4 1 แผน 6. กะละมงใสน�าปรมาณ 34 ของกะละมง

ลองทาด

1. แบงกลม แลวปฏบตกจกรรมและบนทกขอมลลงในสมด ดงน

1) น�าลกโปงไปชงน�าหนก โดยยงไมเปาลกโปง บนทกน�าหนกของลกโปง

2) เปาลกโปงใหมขนาดใหญ ใชหนงยางมด แลวน�าไปชงน�าหนก

3) ขย�ากระดาษแลวใสไวใหตดทกนแกวดานใน จากนนคว�าแกวลงในน�า โดย

ไมเอยงแกว แลวสงเกตวา กระดาษเปยกน�าหรอไม พรอมสงเกตน�าในกะละมง

4) ปฏบตกจกรรมเหมอนขอ 3) แตใหคว�าแกวลงในน�า โดยเอยงแกวเลกนอย

2. รวมกนอภปรายและสรปผลเกยวกบสมบตบางประการของอากาศ

3. น�าเสนอผลงานหนาชนเรยน เพอแลกเปลยนขอมลกบเพอนกลมอน

หนตอบได

1. อากาศมสมบตอยางไร

2. หากนกเรยนตองการศกษาสมบตของอากาศ นกเรยนจะเลอกศกษาสมบตใดตอไปน

ระหวางอากาศมมวลกบอากาศตองการทอย เพราะอะไร

8

แกสออกซเจนในอากาศจะทาใหเกดกระบวนการเผาไหม เพอใหความรอน

และแสงสวางแกมนษย

สงมชวตใชแกสออกซเจนในการหายใจ เพอสรางพลงงานใหกบรางกาย แลวปลอย

แกสคารบอนไดออกไซดออกมา

พชใชแกสคารบอนไดออกไซดในกระบวนการสรางอาหารของพชและ

จะคายแกสออกซเจนออกมา

จดประสงค

สบคนขอมล เพอบรรยายความส�าคญของอากาศตอสงมชวต

O2

CO2

1.3 ความส�าคญของอากาศ

อากาศเปนปจจยส�าคญในการด�ารงชวตของสงมชวตทงมนษย

สตว และพชเชนเดยวกบน�า โดยอากาศมความส�าคญตอสงมชวต

แตละชนดแตกตางกนไป ดงน

O2

CO2

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

11

จดประสงค

สบคนขอมล เพอบรรยายความส�าคญของอากาศตอสงมชวต

3 ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè

ความสาคญของอากาศ

ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรทใช1. การลงความเหนจากขอมล2. การจดกระท�าและสอความหมายขอมล3. การตความหมายขอมลและลงขอสรป

ตองเตรยมตองใช

1. กระดาษแขง 1 แผน

2. แหลงขอมล เชน อนเทอรเนต หองสมด

ลองทาด

1. แบงกลม จากนนสบคนขอมลเกยวกบความส�าคญของอากาศตอสงมชวตจาก

แหลงขอมลตาง ๆ

2. รวมกนอภปรายและสรปขอมลทไดจากการสบคน แลวบนทกขอมลลงในสมด

หนตอบได

1. อากาศมความส�าคญตอสงมชวตอยางไรบาง

2. “สงมชวตบนโลกสวนใหญไมไดใชแกสคารบอนไดออกไซดในการด�ารงชวต ดงนน

แกสคารบอนไดออกไซดจงไมมความส�าคญกบสงมชวต” นกเรยนเหนดวยหรอไม

เพราะอะไร

3. น�าขอมลทไดมาจดกระท�าในรปแบบ

ตาง ๆ เชน แผนภาพ แผนผง ลงใน

กระดาษแขง พรอมตกแตงใหสวยงาม

4. น�าเสนอผลงานหนาชนเรยน แลว

รวมกนสรปเกยวกบความส�าคญของ

อากาศตอสงมชวต

หายใจหายใจ

สรางอาหาร

ความสาคญของอากาศตอสงมชวต

ภาพท 5.2 การน�าเสนอผลงาน

10

2. ÁÅพÔÉ·า§Íากาȵ‹ÍÊÔè§ÁªÇÔµ อากาศเปนทรพยากรธรรมชาตทมอยทกหนทกแหง อากาศ

มความส�าคญตอสงมชวต หากสวนประกอบในอากาศมสดสวน

ไมเหมาะสม เนองจากมแกสบางชนดหรอมฝนละอองในอากาศ

มากเกนไป อาจกอใหเกดอนตรายตอการด�ารงชวตของสงมชวต

ชนดตาง ๆ ได เราเรยกสภาพอากาศแบบนวา มลพษทางอากาศ

à¾×è͹ æ Ðä ŒÈÖ¡ÉÒà¡ÕèÂǡѺÊÒà˵ØáÅСÒÃá¡Œ»ÞËÒÁžÔÉ·Ò§ÍÒ¡ÒȨҡ¡Ò÷íÒ¡Ô ¡ÃÃÁµ‹Í仹Õé

ภาพท 5.3 โรงงานอตสาหกรรมบางแหงอาจปลอยควนพษ

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

13

ภาพท 7.5 เดกผหญงนงเลนกบสนข

อากาศทหอหมโลกจะชวยกรองความรอนทมาจากดวงอาทตย เพอใหสองลงมายงโลกนอยลง ทาให

อณหภมบนโลกไมรอนเกนไป

เมออากาศไดรบความรอนจากดวงอาทตย อากาศจะเคลอนทสงขน ทาใหเกดลมพดและกอใหเกดการหมนเวยน

ของนา ซงจะปรบอณหภมของโลกใหมความเหมาะสมตอการดารงชวตของสงมชวตบนโลก

อากาศมมวล อากาศจงมแรงตานทานวตถตาง ๆ ทตกมาจากฟา เชน กอนอกกาบาต เมอเขาสชนบรรยากาศของโลกจะเกดการเผาไหม

แลวทาใหมขนาดเลกลง

เมฆฝน

เมฆ

ฝนตก

ไอนา

à¡Ãç ÇÔ·ย�น‹าร

สงมชวตหายใจโดยใชแกสออกซเจนจากอากาศและปลอยแกสคารบอนไดออกไซดออกสอากาศตลอดเวลา แตปรมาณของแกสทงสองนนไมเปลยนแปลงไปมาก เนองจากพชใชแกสคารบอนไดออกไซด ในการสรางอาหารและปลอยแกสออกซเจนคนสอากาศ ทาใหสงมชวตไดหายใจ พชจงมความสาคญตอสงมชวตบนโลกมาก

12

มลพษทางอากาศ หมายถง ภาวะของอากาศทมการเจอปน

ดวยสารตาง ๆ ทกอใหเกดมลพษทางอากาศและเปนอนตรายตอ

สงมชวต เชน แกสคารบอนไดออกไซด แกสซลเฟอรไดออกไซด

แกสออกไซดของไนโตรเจน ฝนละอองตาง ๆ ซงสารทกอใหเกด

มลพษทางอากาศสามารถเกดขนเองตามธรรมชาตหรอเกดจาก

การกระท�าของมนษย เชน ภเขาไฟปะท ไฟปา การปลอยควนพษ

ของโรงงานอตสาหกรรม การเผาไหมเชอเพลงของรถยนต

ภาพท 5.4 เมอภเขาไฟปะทจะปลอยควนและขเถาออกมาจ�านวนมาก ท�าใหกระจาย ไปทวชนบรรยากาศของโลก

ภาพท 5.5 เมอเกดไฟปาขนจะท�าใหเกดการปลอยแกสคารบอนมอนอกไซดและแกสคารบอนไดออกไซดในปรมาณมาก

ภาพท 5.6 โรงงานอตสาหกรรมบางแหงปลอยฝนละอองและควนพษออกสอากาศ เชน แกสคารบอนมอนอกไซด

ภาพท 5.7 การเผาไหมเชอเพลงของเครองยนตทเกดแบบไมสมบรณ จะท�าใหเกดแกสคารบอนมอนอกไซดออกมาสอากาศ

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

15

จดประสงค

สบคนขอมลเกยวกบมลพษทางอากาศ เพอเสนอแนวทางการปฏบตตนในการลด

การเกดมลพษทางอากาศ

4 ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè

มลพษทางอากาศ

ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรทใช1. การลงความเหนจากขอมล2. การตความหมายขอมลและลงขอสรป3. การจดกระท�าและสอความหมายขอมล

ตองเตรยมตองใช

1. แหลงขอมล เชน อนเทอรเนต หองสมด 2. กระดาษแขง 1 แผน

ลองทาด

1. แบงกลม แลวชวยกนสบคนและบนทกขอมลลงในสมดตามหวขอ ดงน

1) มลพษทางอากาศคออะไร

2) สาเหตทกอใหเกดมลพษทางอากาศ

3) ผลกระทบของมลพษทางอากาศตอสงมชวต

4) แนวทางการปฏบตตนในการลดการเกดมลพษทางอากาศ

2. รวมกนอภปรายและสรปขอมลทไดจากการสบคนตามหวขอตาง ๆ แลวน�าเสนอ

ขอมลหนาชนเรยน

3. น�าขอมลมาจดแผนปายรณรงคแนวทางการปฏบตตนในการชวยลดมลพษทาง

อากาศลงในกระดาษแขง พรอมตกแตงใหสวยงาม

หนตอบได

1. มลพษทางอากาศคออะไร พรอมยกตวอยางวธการปฏบตตนเพอลดการเกดมลพษทาง

อากาศมา 1 ตวอยาง

2. นกเรยนคดวา ระหวางโรงงานอตสาหกรรมกบบรเวณทมการจราจรหนาแนน สถานทใด

กอใหเกดมลพษทางอากาศมากกวากน เพราะอะไร

14

แนวทางการปฏบตตน เพอลดมลพษทางอากาศ

1. ไมเผาขยะ เชน ยาง พลาสตก ททาให

เกดควนพษ

2. ลดการใชผลตภณฑททามาจากพลาสตก

หรอโฟม เชน ใชปนโตแทนกลองโฟม ใชถงผาแทนการใชถงพลาสตก

3. ชวยกนปลกตนไมเพราะตนไมดดซบ

แกสคารบอนไดออกไซดได

4. ใชรถจกรยานหรอการเดน เพอเดนทาง

ไปตามสถานทตาง ๆ ทมระยะทางใกล ๆ แทนการขบรถยนต

5. หมนตรวจสอบสภาพ ของเครองยนต

ใหอย ในสภาพทสมบรณอยางสมาเสมอ

6. ใชพลงงานจากแหลงพลงงานหมนเวยน

เชน ใชพลงงานแสงอาทตยในการผลตไฟฟาหรอใหความรอน

à¡Ãç ÇÔ·ย�น‹าร

ฝน PM 2.5 เปนฝนละอองทมขนาดเลกมาก เลกกวาเสนผมถง 20 เทา เมอเราสดอากาศทมฝน PM 2.5 เขาไป จะทาใหฝนผานขนจมกเขาสปอดและหลอดเลอดไดงาย อาจทาใหเราเปนโรคเกยวกบระบบทางเดนหายใจได เราจงควรอย ในบรเวณท ไมมฝน หรอควรใสหนากากอนามยชนดพเศษ (N95) เพอปองกนฝน PM 2.5

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

17

• มลพษทางอากาศอาจกอใหเกดอนตรายตอสขภาพของมนษยได เชน กอใหเกดการระคายเคองของดวงตา จมก และคอ เกดโรคทเกยวกบ

ระบบทางเดนหายใจ เกดอาการวงเวยนศรษะ คลนไส อาเจยน หมดสต หรอตายได

• มผลตอการมองเหน เชน การเกดควนหรอฝนละอองปนในอากาศมาก ทาใหแสงสวางจากดวงอาทตยสองลงมาไดนอยกวาปกต ทาใหเกดอบตเหตทางอากาศหรอบนทองถนนไดงาย

• สตวตาง ๆ อาจไดรบสารพษเขาสรางกายไดโดยตรงจากการหายใจ การกนหญา หรอกนพชอน ๆ ทมสารพษจากอากาศตกสะสมอยทพชในปรมาณมาก อาจทาใหรางกายของสตวมความผดปกตหรอตายได

ผลกระทบของมลพษทางอากาศ

• พชเปนสงมชวตท อาจไดรบผลกระทบจากมลพษทางอากาศนอยเมอเทยบกบสงมชวตชนดอน ซงผลกระทบทพชไดรบ เชน มฝนเกาะทบรเวณใบของพช ทาให

พชสรางอาหารไดนอยลง การเปลยนสของใบ การเกดแผลท ใบของพช

• มลพษทางอากาศกอใหเกดความเสยหายตอทรพยสน เชน เกดการกดกรอนของสงกอสราง วสดอปกรณตาง ๆ สกปรกงายและเสอมสภาพเรว

16

1. วาดภาพหรอตดภาพบรเวณทมอากาศดและบรเวณทมอากาศเสย แลว

บนทกขอมลลงในตาราง พรอมเปรยบเทยบความแตกตางของบรเวณ

ทง 2 แหง มาอยางนอย 3 ขอ

2. ใหนกเรยนจบคกบเพอน จากนนท�ากจกรรมตามขนตอน ดงน

1) ส�ารวจบรเวณแหลงชมชนของตนเองวา มปญหามลพษทางอากาศอยางไรบาง

2) รวมกนอภปรายและสรปเกยวกบมลพษทางอากาศภายในชมชนของตนเอง

3) จดท�าปายรณรงคหรอแผนพบแนวทางการปฏบตในการลดมลพษทางอากาศ

ทเกดภายในชมชน เพอน�าไปรณรงคหรอใหความรแกคนในชมชน

รายการเกณฑ

ด พอใช ควรปรบปรง

1. เขาใจเนอหาเกยวกบเรอง อากาศรอบตวและมลพษทางอากาศ

2. สามารถท�ากจกรรมและอธบายผลการท�ากจกรรมได

3. สามารถตอบค�าถามจากกจกรรมหนตอบไดได

4. ท�างานกลมรวมกบเพอนไดด

5. น�าความรไปใชประโยชนในชวตประจ�าวนได

หลงเรยนจบบทนแลว ใหนกเรยนบอกสญลกษณทตรงกบระดบความสามารถของตนเอง

ตรวจสอบตนเอง

¡Ô¨¡ÃÃÁ พฒนาการเรยนร

(ตดภาพ)

บรเวณน คอ ....................................................................................................................

ลกษณะของอากาศ .........................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

(บนทกขอมลลงในสมดประจ�าตว

)

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

19

มลพษทางอากาศ

อากาศ

ÊรØ» ÊารÐÊíา¤Þ »ÃШíÒº··Õè 1

ÊรØ»

เปนสสารทมสถานะแกส มอยทกแหงรอบตวเรา เราไมสามารถมองเหนอากาศได เพราะอากาศไมมส ไมมกลน

อากาศรอบตวเราประกอบดวย- แกสไนโตรเจน รอยละ 78- แกสออกซเจน รอยละ 21- แกสคารบอนไดออกไซด รอยละ 0.04- แกสอน ๆ รอยละ 0.96

อากาศมความสาคญ เชนคนและสตว : ใชหายใจพช : ใชสรางอาหารและใชหายใจอน ๆ : - ชวยในกระบวนการเผาไหม - เปนตวกลางของเสยง

มลพษทางอากาศสงผลกระทบตอสงมชวต เชน· มนษย : เปนอนตรายตอระบบทางเดนหายใจ· สตว : สตวทกนพชทปนเปอนสารพษอาจทาให

รางกายผดปกตหรอตายได· พช : สวนตาง ๆ ของพชถกทาลาย เชน ใบ

ของพชเปนแผลแนวทางแกปญหามลพษทางอากาศ เชน· ปลกตนไม· ลดการใชรถยนต· ลดการใชพลาสตก· ลดกจกรรมทกอใหเกดควนพษ

คอ สภาพอากาศทมการเจอปนของสารพษในอากาศปรมาณมาก จงสงผลกระทบตอการดารงชวตของสงมชวต

รอยละ 21 รอยละ 78

รอยละ0.04

รอยละ0.96

18

¡Ô¨¡ÃÃÁÊÌҧÊÃä� ¼Å§Ò¹

1. แบงกลม จากนนปฏบตกจกรรม ดงน 1) สบคนขอมลเกยวกบไมประดบทสามารถ

ลดหรอดดซบสารพษในอากาศได 2) เลอกตนไมทสามารถลดหรอดดซบสารพษในอากาศไดมา 1 ชนด 3) ประดษฐกระถางจากวสดเหลอใชและนาตนไมทเลอกไวมาปลกลง

ในกระถางทประดษฐขน

2. นาเสนอผลงานหนาชนเรยน พรอมบอกวา ตนไมทเลอกมาสามารถลด สารพษในอากาศไดอยางไร

3. นากระถางตนไมไปวางตามจดตาง ๆ ของหองเรยน

การสอสาร ความรวมมอ การแกปญหา การสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

·Ñ¡ÉÐáË‹§ÈµÇÃÃÉ·Õè 21✓✓

✓

✓✓

ภาพท 5.8 ตวอยางผลงานกระถางตนไมลดสารพษในอากาศ

(ตวอยางผลงาน)

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

21

กจกรรมฝกทกษะ

º··Õè 1

1. เขยนแผนภาพแสดงสวนประกอบของอากาศและบอกความส�าคญของ

สวนประกอบนนลงในสมด

2. ดภาพ แลวเขยนอธบายความส�าคญของอากาศลงในสมด

3. ตอบค�าถามตอไปนลงในสมด

1) มลพษทางอากาศเกดจากสาเหตใดบาง

2) มลพษทางอากาศสงผลกระทบตอสงมชวตอยางไร บอกมา 3 ขอ

3) การปลกตนไมบรเวณรมถนนท�าใหอากาศบรสทธหรอไม อยางไร

4) ในชวตประจ�าวนนกเรยนมสวนชวยลดมลพษทางอากาศอยางไร

บอกมา 3 ขอ ทาทายการคดขนสงกจกรรม

1 2

3 4

20

ชวนอานชวนคดกอนเรยน

ÅÁà¡Ô´¨Ò¡¡ÒÃà¤Å×è͹·Õè¢Í§ÍÒ¡ÒÈ 2 ºÃÔàdz ·ÕèÍÂÙ‹ã¡ÅŒ¡Ñ¹ ÁÕÍسËÀÙÁÔ·Õèᵡµ‹Ò§¡Ñ¹ 㹪ÕÇÔµ»ÃШíÒÇѹà¾×è͹ æ à¤ÂÊÑÁ¼ÑÊÅÁ㹺ÃÔàdz㴺ŒÒ§ áÅŒÇÅÁÁÕ»ÃÐ⪹�µ‹Í¡ÒôíÒçªÕÇÔµ¢Í§àÃÒÍ‹ҧäÃ

ชวนตอบคาถาม

ตอน การเกดลม

ถามตอบ

Çѹ¹ÕéÍÒ¡ÒÈᨋÁãÊ ¤Ã٨оҹѡàÃÕ¹ä»àÃÕ¹¹Í¡

ˌͧàÃÕ¹¹Ð¤Ð

àÂŒ !

àÂŒ !´Õ㨨ѧàÅÂ

¤ÃÙ¤ÃѺ ! ÅÁ¤×ÍÍÐäà áÅŒÇà¡Ô´¢Öé¹ä´ŒÍ‹ҧääÃѺ

¤Ã٤РµÃ§¹ÕéÍÒ¡ÒÈÊ´ª×蹨ѧàŤ‹Ð

㪋¤ÃѺ¤ÃÙ ÁÕÅÁ¾Ñ´ÁÒàš¹ÊºÒ¨ѧ

ÅÁ ¤×Í ¡ÒÃà¤Å×è͹·Õè¢Í§ÍÒ¡ÒÈã¹á¹ÇÃÒº à¡Ô´¨Ò¡¡ÒÃà¤Å×è͹·Õè¢Í§ÍÒ¡ÒÈ 2 ºÃÔàdz ·ÕèÍÂÙ‹ã¡ÅŒ¡Ñ¹ ÁÕÍسËÀÙÁÔ·Õèᵡµ‹Ò§¡Ñ¹

¹Ð¤Ð¹Ñ¡àÃÕ¹

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

23

º··Õè 2 ÅÁ

คาศพท คาอาน คาแปล

wind วนด ลม

low temperature โลว 'เทมเพรอเชอ อณหภมตา

high temperature ไฮ 'เทมเพรอเชอ อณหภมสง

ศพทนาร

ÅÁà¡Ô´¢Öé¹ä´ŒÍ‹ҧäÃ

àÃÒÊÒÁÒö㪌»ÃÐ⪹�¨Ò¡ÅÁ䴌͋ҧäúŒÒ§22

จดประสงค

สงเกตและอธบายการเกดลม

1 ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè

การเกดลม

ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรทใช1. การสงเกต2. การตงสมมตฐาน3. การลงความเหนจากขอมล4. การตความหมายขอมลและลงขอสรป

ตองเตรยมตองใช

1. ขวดพลาสตกใส 2 ขวด 5. ธป 5 ดอก

2. คตเตอร 1 เลม 6. กระดาษแขง 1 แผน

3. เทยนไข 1 เลม 7. เทอรมอมเตอร 2 อน

4. ไมขดไฟ 1 กลอง 8. แหลงขอมล เชน อนเทอรเนต หองสมด

ลองทาด

1. ครเตรยมอปกรณแบบจ�าลองการเกดลมใหนกเรยน ดงน

ภาพท 5.10 แบบจ�าลองการเกดลม

1) ตดกนขวดพลาสตกทง 2 ขวด ออก

2) เจาะรดานขางบรเวณกนขวดของขวดใบท 1 ใหมขนาดรเทากบปากขวดใบท 2

3) น�าปากขวดใบท 2 ใสเขาไปในรทเจาะไวบนขวดใบท 1 ดงรป

2. แบงกลม จากนนรวมกนตงสมมตฐานวา ลมเกดขนไดอยางไร แลวบนทกลงในสมด

ขวดใบท 1 ขวดใบท 2

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

25

à¾×è͹ æ ¨Ðä´ŒÈÖ¡ÉÒ¡ÒÃà¡Ô´ÅÁ¨Ò¡¡Ò÷íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁµ‹Í仹Õé

1. ¡ÒÃà¡Ô´ÅÁ ในชวตประจ�าวนบางวนอาจมลมพดมากระทบทตวเรา

บางวนลมพดจากหนาบานไปหลงบาน บางวนลมพดจากนอกบาน

เขามาในบาน หรอบางวนอาจไมมลมพดมาเลย นกเรยนเคยสงสย

หรอไมวา ลมทพดมานนเกดขนไดอยางไร

ภาพท 5.9 ลมพดตนหญาปลวไสว

24

อากาศเยนลอยเขามาแทนทอากาศรอน

อากาศรอนลอยตวสงขน

การเกดลม

อณหภมตา

อณหภมสง

ลม คอ การเคลอนทของอากาศในแนวราบ ซงขนานไปกบ

พนโลกดวยความเรวทแตกตางกน

ลมเกดจากอณหภมของอากาศ 2 บรเวณ ทอยใกลกนมความ

แตกตางกน โดยบรเวณทไดรบพลงงานความรอนจากดวงอาทตย

มากจะคายความรอนใหแกอากาศทปกคลมบรเวณนน เมออากาศ

ไดรบความรอนจะขยายตวและลอยสงขน สวนบรเวณทไดรบ

พลงงานความรอนจากดวงอาทตยนอย อากาศจะเยน มวลอากาศ

จงเคลอนทเขามาแทนทอากาศรอนทลอยตวขน เรยกการเคลอนท

ของอากาศแบบนวา การเกดลม

ภาพท 5.12 แผนภาพกระบวนการเกดลม

à¡Ãç ÇÔ·ย�น‹าร

ลมเกดขนเมออณหภมของอากาศ 2 บรเวณ มความแตกตางกน หากอณหภมของอากาศทง 2 บรเวณ มความแตกตางกนมาก อากาศจะเคลอนทเรว จนทาใหเกดลมทพดแรงขน เราเรยกวา พาย

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

27

หนตอบได

1. ลมเกดขนไดอยางไร

2. หากนกเรยนอยในบรเวณหนง นกเรยนคดวา ลมจะพดเขาหาบรเวณทนกเรยนอยหรอ

พดออกจากบรเวณทนกเรยนอย เพราะอะไร

3. ท�าการทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐาน โดยปฏบตกจกรรม ดงน

ภาพท 5.11 นกเรยนท�าการทดลอง

2) นกเรยนคนท 3 จดธปใหมควน แลวน�าปลายธปไปจอไวใกลกนขวดแนวนอน

ประมาณ 5 นาท

3) สมาชกในกลมรวมกนสงเกตทศทางการเคลอนทของควนธป และเมอเวลาผาน

ไป 5 นาท ใหอานคาของอณหภมทปากขวดและกนขวด แลวบนทกผล

4) ท�าการทดลองเหมอนขอ 1) - 3) โดยจดเทยนไขแลวน�าขวดแนวตงครอบเทยนไว

4. รวมกนอภปรายและสรปผลการท�ากจกรรมเกยวกบการเกดลม แลวน�าเสนอผลการ

ทดลองหนาชนเรยน

ขณะท�ากจกรรมควรถอธปทจดแลวดวยความระมดระวงและไมน�าธปไปหยอกลอเลนกน เพอปองกนอนตรายจากความรอนของธป

ท�ากจกรรมอยางปลอดภย 1) นกเรยนคนท 1 ถอเทอรมอมเตอร

จอไวทปากขวดแนวตง และนกเรยน

คนท 2 ถอเทอรมอมเตอรจอไว

ทกนขวดแนวนอน

26

ลมทเกดขนนนมอยหลายชนดขนอยกบลกษณะการเกดของ

ลมและชวงเวลาในการเกดลม เชน

1) ลมประจ�าเวลา เปนลมทเกดบรเวณชายทะเล ไดแก ลมทะเล

ลมบก

2) ลมประจ�าฤด เปนลมทพดเปนประจ�าฤดกาล ลมชนดนมผลตอ

สภาพอากาศของประเทศทลมชนดนพดผาน ซงลมประจ�าฤดในประเทศไทย

ไดแก ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต (ลมมรสมฤดรอน) ท�าใหมฝนตกชก และ

ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ (ลมมรสมฤดหนาว) ท�าใหภาคเหนอมอากาศ

หนาวเยนและภาคใตมฝนตกชกลมบก ลมทะเล

ลมทะเลเกดในเวลากลางวน พดจาก

ทะเลเขาสฝง เนองจากอากาศเหนอ

พนดนมอณหภมสงจงลอยตวสงขน

สวนอากาศเหนอพนน�ามอณหภมต�า

กวาจงเคลอนเขามาแทนท

ลมบกเกดในเวลากลางคน พดจาก

ฝงออกสทะเล เนองจากอากาศเหนอ

พนน�ามอณหภมสงจงลอยตวสงขน

สวนอากาศเหนอพนดนมอณหภมต�า

กวาจงเคลอนทเขามาแทนท

อากาศรอนลอยตวขน

อากาศเยนจมตวลง

อากาศเยนเหนอพนน�าพดเขามาแทนท

อากาศรอนลอยตวขน

อากาศเยนจมตวลง

อากาศเยนเหนอพนดนพดเขามาแทนท

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

29

เมออากาศรอนมอณหภมสง มวลอากาศ

จงขยายตวและลอยตวสงขน ท�าใหอากาศเยนซง

มอณหภมต�ากวาเคลอนทเขามาแทนท ท�าใหเกดลม

นกเรยนทราบมาแลววา อากาศจะเคลอนทจากบรเวณทม

อณหภมต�า (อากาศเยน) ไปบรเวณทมอณหภมสง (อากาศรอน)

และการเคลอนทของอากาศท�าใหเกดลม ซงอณหภมของอากาศ

เปนปจจยทสงผลท�าใหเกดลมได ดงน

อากาศเยน

ภาพท 5.14 แอนมอมเตอร ภาพท 5.13 ศรลม

การเปลยนแปลงของกระแสลมทเกดขน มผลตอการ

เปลยนแปลงของสภาพอากาศ นกวทยาศาสตรจงไดประดษฐ

เครองมอวดกระแสลม เพอใชเปนขอมลในการพยากรณอากาศ

เชน ศรลมใชวดทศทางลม แอนมอมเตอรใชวดความเรวลม

อณหภมของอากาศ

อากาศรอน

28

โทษประโยชน

ประโยชนและโทษของลม

จดประสงค

สบคนขอมล เพอบรรยายประโยชนและโทษของลม

2 ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè

ประโยชนและโทษของลม

ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรทใช1. การลงความเหนจากขอมล2. การจดกระท�าและสอความหมายขอมล3. การตความหมายขอมลและลงขอสรป

ตองเตรยมตองใช

1. กระดาษแขง 1 แผน

2. แหลงขอมล เชน อนเทอรเนต หองสมด

ลองทาด

1. แบงกลม จากนนชวยกนสบคนขอมล

เกยวกบประโยชนและโทษของลมจาก

หนตอบได

1. ในชวตประจ�าวนเราใชประโยชนจากลมอยางไรบาง บอกมา 3 ขอ

2. นกเรยนคดวา กจกรรมใดทใชประโยชนจากลมระหวางการเลนวาวหรอการหมนกงหนลม

เพอสบน�า เพราะอะไร

แหลงขอมลตาง ๆ แลวบนทกขอมล

ลงในสมด

2. รวมกนอภปรายและสรปขอมลทได

จากการสบคน แลวน�าขอมลมาจดท�า

ในรปแบบตาง ๆ ลงในกระดาษแขง

พรอมตกแตงใหสวยงาม

3. น�าเสนอผลงานเพอแลกเปลยนขอมล

กบเพอนกลมอนภายในชนเรยน ภาพท 5.16 การน�าเสนอผลงาน

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

31

à¾×è͹ æ Ðä´Œ·ÃÒº¶Ö§»ÃÐ⪹�áÅÐâ·É¢Í§ÅÁ¨Ò¡¡Ò÷íÒ¡Ô ¡ÃÃÁµ‹Í仹Õé

2. »รÐâยªน�áÅÐâ·É¢Í§ÅÁ ลมเปนทรพยากรธรรมชาตและเปนพลงงานหมนเวยนทเรา

สามารถน�าไปใชประโยชนไดหลายดาน เชน ผลตกระแสไฟฟา

เลนกฬา แตในบางครงลมอาจกอใหเกดโทษตอเราได เชน เมอ

ลมมก�าลงแรงและเกดเปนพาย จะสรางความเสยหายตอชวต

และทรพยสนของเรา

ภาพท 5.15 ใชลมพดใบเรอใหแลน

30

àÁ×èÍàÃÕ¹¨ºº·¹Õé à¾×è͹ æ Í‹ÒÅ×Áä»·º·Ç¹à¹×éÍËÒáÅÐÊÃØ»¤ÇÒÁÃÙŒ·Ñé§ËÁ´·Õèä ŒàÃÕ¹¼‹Ò¹ÁҌǹФÃѺ

สรปความรประจาบทท 2กจกรรม

นอกจากน หากลมเคลอนทดวยความเรวสงอาจท�าใหเกด

อนตรายและความเสยหายตอชวตและทรพยสนของเราได เชน

1) ท�าลายพนททางการเกษตรจนเกดความเสยหาย เชน

ภาพท 5.17 บานเรอนเสยหาย

ภาพท 5.18 เกดน�าทวมรนแรง

พชผลทปลกไวอาจโคนลมหรอ

หกได

2) ท�าลายบานเรอนใหได

รบความเสยหาย เชน หลงคาปลว

ตวบานพง ตนไมลมทบบาน

3) อาจท�าใหเกดน�าทวม

อยางรนแรง ท�าใหถนนหรอ

สะพานขาดหรอช�ารดได

4) ลมทพดอยางรนแรง

อาจท�าใหเครองบนไดรบอนตราย

หรอท�าใหเครองบนตกได

5) เม อ เกดพายขน ใน

ทะเลจะท�าใหเกดคลนขนาด

ใหญ และลมทพดแรงอาจท�าให

เรออบปางได

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

33

เราสามารถน�าลมมาใชประโยชนในการท�ากจกรรมตาง ๆ ได

หลายอยาง ดงน

ใชแรงลมไปหมนใบพดของกงหนลมของโรงส เพอบดขาวโพด หรอใชแรงลม

หมนกงหนเพอสบน�าทะเลเขานาเกลอ

หรอใชแรงลมหมนมอเตอรเครองสบน�า

ใชเดนเรอบางชนดเชน เรอใบ เรอส�าเภา โดย

อาศยแรงลมในการบงคบ

ทศทาง หรอชวยใหเรอ

เคลอนทไปได

ใชผลตกระแสไฟฟาในบางประเทศทมกระแส

ลมพดแรงอยางสม�าเสมอ

จะมการน�าพลงงานลมมา

ใชในการผลตกระแสไฟฟา

ใชเลนกฬากฬาบางประเภทตองใช

แรงลมในการเลนกฬา เชน

วาว เรอใบ รมรอน

ใชกระจายเมลดของพชเมอผลของพชแกและก�าลงจะรวงจากตน

ลงสพน อาจมลมมาพดพาผลและเมลด

ของพชไปตกบรเวณตาง ๆ ท�าใหเมลดงอก

เปนตนใหมได

32

แบงกลม แลวปฏบตกจกรรม ดงน

1) ใหแตละกลมหาขาวเกยวกบผลกระทบของลมมรสม

2) ตดภาพประกอบ แลวบนทกขอมลตามหวขอทก�าหนดลงในสมด ดงน

• หวขอขาวนคออะไร

• ขาวนเกยวกบลมมรสมชนดใด

• ใจความส�าคญของขาวเปนอยางไร

• ผลกระทบทเกดจากลมมรสมชนดนคออะไร

• อานขาวนท�าใหไดรบประโยชนอยางไรบาง

• ขาวนมาจากแหลงขอมลใด

3) สงตวแทนออกมาน�าเสนอขอมลหนาชนเรยน

รายการเกณฑ

ด พอใช ควรปรบปรง

1. เขาใจเนอหาเกยวกบเรอง ลม

2. สามารถท�ากจกรรมและอธบายผลการท�ากจกรรมได

3. สามารถตอบค�าถามจากกจกรรมหนตอบไดได

4. ท�างานกลมรวมกบเพอนไดด

5. น�าความรไปใชประโยชนในชวตประจ�าวนได

หลงเรยนจบบทนแลว ใหนกเรยนบอกสญลกษณทตรงกบระดบความสามารถของตนเอง

ตรวจสอบตนเอง

¡Ô¨¡ÃÃÁ พฒนาการเรยนร

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

35

ÊรØ» ÊารÐÊíา¤Þ »ÃШíÒº··Õè 2

ÊรØ»

เกดจากการเคลอนทของอากาศในแนวราบขนานไปกบพนโลก ซงปจจยททาใหเกดลม ไดแก อณหภมของอากาศและความกดอากาศ

เชน

ใชในการผลตไฟฟา

ทาลายบานเรอน

ใชในการเดนเรอ

เกดนาทวมรนแรง

ใชในการเลนวาว

ทาลายพนททางการเกษตร

เชน

ลมลมลม

อากาศเยน อากาศรอนลอยตว

อากาศเยนเคลอนทเขามาแทนท

อณหภมตา ความกดอากาศสง อณหภมสง ความกดอากาศตา

ประโยชนของลมประโยชนของลมประโยชนของลมประโยชนของลม

โทษของลมโทษของลมโทษของลมโทษของลมโทษของลม

34

¡Ô¨¡ÃÃÁÊÌҧÊÃä� ¼Å§Ò¹

แบงกลม จากนนใหแตละกลมออกแบบและสรางแบบจาลองการเกดลมจากวสดตาง ๆ เพออธบายการเกดลม พรอมตกแตงใหสวยงาม จากนนนาเสนอผลงานหนาชนเรยน โดยใหมการจดประกวดผลงาน และนาผลงานไปวางไวทศนยการเรยนรของหองเรยน เพอเปนแหลงการเรยนร เรอง ลม

การสอสาร ความรวมมอ การแกปญหา การสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

·Ñ¡ÉÐáË‹§ÈµÇÃÃÉ·Õè 21

ภาพท 5.19 ตวอยางแบบจ�าลองการเกดลมจากกลองกระดาษ

(ตวอยางผลงาน)

✓✓

✓

✓

✓

✓

(ตวอยางผลงาน)

หนวยการเรยนรท 5ÍÒ¡ÒȺ¹âÅ¡

37

1

ทาทายการคดขนสงกจกรรม

2

3 4

กจกรรมฝกทกษะ

º··Õè 2

ลม อากาศ อณหภม อณหภมสง อณหภมต�า ความกดอากาศ

1. เลอกขอความทก�าหนด เตมลงในชองวางใหสมพนธกน

………………………………… เกดจาก…………………………………………………….. เคลอนทในแนวราบ ปจจยท

ท�าใหเกดคอ ………………………………………………. และ ………………………………………………………….. ซงบรเวณทไดรบ

ความรอนมากจะม …………………………………………… มวลอากาศขยายตวและลอยตวสงขน

สวนบรเวณทไดรบความรอนนอยจะม ……………………………………………………… มวลอากาศเยน

จงเคลอนทเขามาแทนทมวลอากาศรอนทลอยตวขน

2. ดภาพ แลวบอกวาเปนประโยชนหรอโทษของลมอยางไร

(บนทกขอมลลงในสมดประจ�าตว)

36