Compresser No01

μια έκδοση των Metro Tools / åñãáëåßá ãéá áõôüíïìç ðñïëåôáñéáêÞ ÷ñÞóç

φύλλο 1ο / Φλεβάρης- Μάρτης 2011

Μάλλιασε η γλώσσατους να μας λένεότι η κρίση έχει

προέλθει από κάποιουείδoυς «όργιο σπατάλης»του παρελθόντος! Ξεράθη-κε το σάλιο τους να απαριθ-μούν σκάνδαλα και σκαν-δαλάκια και να μας τσα-ντίζουν με ατιμώρητουςμιζαδόρους. Πάνω απ’ όλαόμως, κόλλησαν οι τηλεο-ράσεις επαναλαμβάνονταςτο γνωστό ρεφραίν: «Κατα-ναλώνουμε περισσότερααπ’ όσα παράγουμε». Ωραίοείναι αυτό το σλόγκαν,λακωνικό και κάπως... επι-στημονικό, τουλάχιστον γιαόσους βλέπουν τις ομι-λούσες κεφαλές στα παρά-θυρα και νομίζουν πως βλέ-πουν τίποτα σοφούς.Κυρίως όμως, νομίζουμεπως αυτός ο κωδικός πουλέγεται και ξαναλέγεται σαν

ξόρκι για το ξεμάτιασμα,είναι επιτυχημένος γιατί,ενώ είναι ψέμα από τα λίγα,διατηρεί και κάποιες σχέ-σεις με την πραγματικό-τητα. Για παράδειγμα,πράγματι ετούτη η κοι-νωνία διαθέτει ένα κομμάτιπου εξ ορισμού κατα-ναλώνει πολλά περισσότε-ρα απ’ όσα παράγει καιμάλιστα το προστατεύειαυτό το κομμάτι ως κόρηοφθαλμού.

Για τ’ αφεντικά λέμε. Καιόχι με τη γενική έννοιατων απρόσωπων

αρχόντων, αλλά για κάθεμικρό και μεγάλο αφεντικόπου πληρώνει για να έχειεργάτες. Νομίζει κανείςαφελής πως ο πλούτος τωνμικρών και μεγάλων αφε-ντικών είναι αποτέλεσματης δικής τους προσωπικήςεργασίας; Όχι δα! Όλα όσα

μαζεύουν τα αφεντικά είναιαποτέλεσμα της εργασίαςόσων δουλεύουν γι’ αυτούς.Όλο το σύστημα τηςεργασίας και της αμοιβήςτης είναι κανονισμένο ώστεένα σημαντικό κομμάτιαυτής της εργασίας να κλέ-βεται καθημερινά και νακατευθύνεται στους λογα-ριασμούς των αφεντικών.Τα αφεντικά λοιπόν βάζουνστην τσέπη απλήρωτο ένακομμάτι της εργασίας μας,άρα το σύνολο τωναμοιβών είναι εξ ορισμούμικρότερο από την αξία τηςσυνολικής παραγωγής.Αυτό είναι άλλωστε και τοπραγματικό «έλλειμμα»ετούτης της κοινωνίας: Τοέλλειμμα ανάμεσα σε όσαπαράγονται και όσα κατα-ναλώνονται που δημιουρ-γείται ακριβώς από τογεγονός της κλοπής της

εργασίας. Η κρίση που ωςτώρα αποδίδεται σε οτιδή-ποτε άλλο, έχει τη ρίζα της σεαυτό ακριβώς το έλλειμμα.

Πάντως είναι με πολ-λούς τρόπους πε-τυχημένο αυτό το

«καταναλώνουμε περισ-σότερα απ’ όσα παρά-γουμε». Γιατί, εκτός πουσυγκαλύπτει τα πραγματικάαίτια της κρίσης, είναι καιειδικά σχεδιασμένο για ναδημιουργεί ενοχές. Ειδικά ηεκδοχή με κωδικό «πελατει-ακό κράτος» σύμφωνα μετην οποία «για όλα φταίνεοι δημόσιοι υπάλληλοι πουέφαγαν όλα τα λεφτά»θυμίζει σε ολόκληρη τηνεργατική τάξη το γεγονόςτου πολυετούς της συμ-βιβασμού με τα αφεντικά.Θυμίζει γραφεία πολιτευ-τών και βύσματα για τονστρατό, επισκέψεις στην

Και ψάχναμε τόσο καιρό να βρούμε τιμας φταίει και δε το βρίσκαμε. Κιαφού δεν το βρήκαμε εμείς ήρθαν καιμας το φόρεσαν καπέλο: φταίνε -λέειτο παραμύθι- οι μετανάστες της νομι-κής. Σελ.2

Επειδή βλέπουμε πως διάφοροιέχουν αρχίσει να διεκδικούν πολε-μικές αποζημιώσεις, τους λέμε ότιυπάρχει ένας ζουμερός οφειλέτηςπολύ κοντύτερα από το Βερολίνο:

Σελ.4

Ο κυρ-Μήτσος και άλλα περίεργα“άτομα” στο βασίλειο της εργασίαςΜισθοί κομμένοι, ωράριο κατάβούληση και τα ένσημα άφαντα. Κιόμως ακόμα και τώρα, που τα αποτε-λέσματα της κρίσης γίνονται όλο καιπιο ορατά σε όλο και περισσότερουςτομείς, εφιάλτη ζει μόνο όποιος μέχρισήμερα κοιμόταν. Σελ.3

ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠ’ ΟΣΑΠΑΡΑΓΟΥΜΕ;

συνέχεια στη σελ.2

διανέμεται στο δρόμο / για επικοινωνία metro.tools@yahoo.gr

Συγγνώμη αφεντικούλι!

Καιτότε κατάλαβα τηνβαθύτερη αιτία των

δεινών μας: Καταναλώνουμεπερισσότερα απ’ όσα

παράγουμε!

Όποτεπάει στον ΟΑΕΔχειροτερεύει!

...Ο εργοδότης που δεν κολλάει ένσημαδεν είναι άτομο: είναι η προσωποποι-ημένη απόληξη ενός απρόσωπου, συλ-λογικού, βίαιου μηχανισμού. που μορ-φοποιεί όλη τη γκάμα των ταξικών συμ-φερόντων (ξεκινώντας απ’ το τελευταίομικροαφεντικό και τελειώνοντας στοελληνικό κράτος) σε στάση επίθεσηςεναντίων μας...

απόσπασμα από την αφίσα που κολλήσαμεστο κέντρο και σε γειτονιές της Αθήνας τοΔεκέμβρη του 2010

PRESSercomΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

2

πολεοδομία για τη νομιμοποίησητου αυθαιρέτου, σβησμένες κλή-σεις, δουλειές που βρέθηκαν μέσωφίλων και «φίλων» και πάνω απ’ όλαανεκπλήρωτα όνειρα διορισμού.Από το 1980 και μετά η ελληνικήεργατική τάξη δέθηκε με τα κόμμα-τα και το κράτος της και πίστεψε ότιο ταξικός πόλεμος τελείωσε γιατί...όλοι οι αντιμαχόμενοι αργά ή γρή-γορα θα διοριστούν! Μόνοπου εκείνος ο συμβιβασμόςσήμερα σπάει σε χίλια κομ-μάτια και μάλιστα μονομε-ρώς• από τη μεριά του κρά-τους που έχει αποφασίσειπως δεν τον χρειάζεταιπλέον. Ε, φαίνεται πως η υ-πενθύμισή του μπορεί ναείναι και αιτία ενοχών, κάπωςσαν τις ενοχές μαμόθρεφτουπιτσιρικά που ξάφνουβρίσκεται να τον ξυλο-φορτώνει η μαμά δίχως λόγοκαι αιτία (το δίχως άλλοκάποια μαλακία έχω κάνει καιδεν το κατάλαβα). Αυτές είναιοι τύψεις που εγκαλούνταιόταν τα κακά του «πελατεια-κού κράτους» επισημαίνο-νται και υπογραμμίζονται και μάλι-στα από τους κατ’ εξοχήν ειδικούς:τους αγαπημένους πολιτευτές πουτόσα χρόνια τρέφονταν με τις υστε-ρόβουλες ψήφους του ποιμνίουτους.

Αλλά οι ενοχές δεν τελειώνουνεδώ. Γιατί αυτό το «κατα-ναλώνουμε περισσότερα απ’

όσα παράγουμε» θυμίζει και τιςεπισκέψεις στις τράπεζες! Ααα...εκείνες οι ωραίες εποχές με τις κάρ-τες και τα στεγαστικά δάνεια, εκείνοτο «χαίρετε κύριε διευθυντά τρα-

πέζης», εκείνο το αξιοπρεπές εκ-καθαριστικό της εφορίας που ε-ξασφάλιζε λίγη ακόμη «ποιότηταζωής» με δανεικά τη στιγμή που ομισθός ήδη δεν έφτανε ούτε γιαζήτω... Η πλάκα είναι ότι στην πραγ-ματικότητα ετούτο το σύστημα καιτο θεμελιώδες του έλλειμμα μεταξύπαραγωγής και κατανάλωσης πουπεριγράψαμε παραπάνω, δεν θα

μπορούσε να υπάρξει δίχως τατεράστια ποσά που δανείστηκε ηεργατική τάξη από τις τράπεζες.Γιατί αυτά τα δανεικά λεφτά χρη-σίμευαν για να καταναλώνονται όλααυτά που δεν μπορούσαν να κατα-ναλωθούν αλλιώς, χρησίμευαν άραγια να συνεχίσουν τα αφεντικά ναβάζουν στην τσέπη χρήμα. Αλλάπου να καταλάβουν οι κουτοπόνη-ροι δανειζόμενοι. Δεν αντιλαμ-βάνονταν τα δανεικά σαν αυτό πουήταν, δηλαδή αεριτζίδικο κλείσιμοτου καπιταλιστικού χάσματος

μεταξύ παραγωγής και κατανάλω-σης και τρόπο για να μην ζητούντίποτα ενώ στην πραγματικότητα ταλεφτά δεν έφταναν ούτε για ζήτω.Οι κουτοπόνηροι δανειζόμενοι προ-τιμούσαν να παριστάνουν τη στρου-θοκάμηλο που βρήκε κάτω πορ-τοφόλι. Οπότε τώρα έχουν μετατρα-πεί σε στρουθοκάμηλο που βρήκεκάτω πορτοφόλι, το τσέπωσε,

έχωσε την κεφάλα στηνάμμο, αλλά παρόλ’ αυτά τηνπιάσανε στα πράσα. Ότανλοιπόν οι υπάλληλοι των μμε(που, μην εκπλαγείτε τώρα,συγχρόνως είναι και υπάλ-ληλοι των τραπεζών) τούςλένε «καταναλώνουμε περισ-σότερα απ’ όσα παράγουμε»,εκείνοι θυμούνται τη δουλο-πρέπεια που τόσα χρόνιαεπεδείκνυαν μπρος στοντραπεζικό μηχανισμό. Κι αντίνα τσαντίζονται κοκκινίζουν.Λογικό κι αυτό, γιατί με μιαπολύ ισχυρή έννοια, ο καθέ-νας είναι αυτό που νομίζει ότιείναι, εν προκειμένω έναςμαλάκας και μισός.

Πάντως, μ’ αυτά και μ’αυτά, τα πράγματαπάνε ζάχαρη. Για τ’

αφεντικά λέμε πάλι. Πάνω από έναχρόνο κυριαρχούν στις εξηγήσειςτης κρίσης, αποδίδουν τις ευθύνεςσε όποιον συμφέρει και «αποκαθι-στούν τη δικαιοσύνη». Η ντόπιαεργατική τάξη, όχι μόνο δεν κατα-νοεί τις πραγματικές αιτίες τωνπροβλημάτων της, αλλά είναι πρό-θυμη να υιοθετήσει όποιο τακτικόσχέδιο αλληλοεξόντωσης σερβίρε-ται από τα αφεντικά και τους υπαλ-λήλους τους. Κοιτάξτε για παράδειγ-

“...ολόκληρη η διαδικασίατου ιδεολογικού βομβαρ-δισμού του τελευταίου έτουςείναι ένα υπολογισμένομείγμα δημιουργίας ενοχώνκαι στρατιωτικών διεξόδωνλύτρωσης, κάπως σαν να σεεξομολογεί ένα μείγμα τηλε-παρουσιαστή και στρατιωτι-κού ιερέα...”

Και ψάχναμε τόσο καιρό να βρούμε τι μας φταίει και δε το βρίσκαμε. Κι αφούδεν το βρήκαμε εμείς ήρθαν και μας το φόρεσαν καπέλο: φταίνε -λέει το πα-ραμύθι- οι μετανάστες της νομικής.Και σε τι φταίνε ρε παιδιά;Μήπως επειδή εμποδίζουν τους φοιτητούληδες να μορφώνονται, να γίνονταιδικαστές και να μας ρίχνουν μετά τις φυλακές κουνώντας μας δασκαλίστικα τοδάχτυλο; Μήπως επειδή κάνουν «το έγκλημα» να ζητάνε χαρτιά; Μήπως επει-δή διεκδικούν το δικαίωμα να μην τους κυνηγάνε οι μπάτσοι «μόνο και μόνοεπειδή είναι παράνομοι»; Μήπως επειδή τολμούν να μιλάνε για χαμηλά μερο-κάματα; Μήπως επειδή θέλουν να τους κολλάνε ένσημα; Μήπως επειδή τα’χουν πάρει με τους έλληνες ρατσιστές;Και γιατί τόση χολή εναντίον τους;Οι μετανάστες κονομάνε σε βάρος μας; Οι μετανάστες μας ζητάνε το νοίκι; Οιμετανάστες μας κόβουν τους μισθούς; Οι μετανάστες διαλύουν τις συγκοι-νωνίες; Οι μετανάστες βουλιάζουν το ΙΚΑ; Οι μετανάστες εξαφανίζουν τιςσυντάξεις; Οι μετανάστες κανονίζουν ποιος θα απολύεται και ποιος θα δου-λεύει; Οι μετανάστες μας κάνουν τη ζωή πατίνι; Οι μετανάστες φταίνε για τα

δικά μας χάλια;Μήπως όμως ο οχετός εναντίον των μεταναστών κρύβει στο βάθος - βάθοςτου έναν αντεστραμμένο θαυμασμό; Ένα επίμονο κέντρισμα που όλοι τονιώθουν, αλλά κανείς δεν το παραδέχεται; Γιατί κακά τα ψέματα οι μετανάστεςτης νομικής έκαναν κάτι που ήθελε κότσια. Αντί να κλαψουρίσουν για τηνκακιά τη μοίρα και το κακό το ριζικό, ύψωσαν τη φωνή τους, σήκωσαν τηγροθιά τους, κοίταξαν στα μάτια τα αφεντικά και τους μπάτσους τους καιμίλησαν για το δίκιο τους. Με λίγα λόγια έκαναν αυτό που εδώ και χρόνια οιέλληνες εργάτες απέφευγαν όπως ο διάολος το λιβάνι: κατάλαβαν τιτους φταίει και πάλεψαν εναντίον του. Ε, είναι μετά να μη τους πιάνουν όλους οι ζήλιες τους;

Κι άλλοι λόγοι για να ζηλεύουμε: οι αιγύπτιοι, οι τυνήσιοι και οι αλγερίνοιεργάτες εκτός που τα έκαναν όλα λαμπόγυαλο στις χώρες τους, εκτός που ταβαλαν με την αστυνομία και τη στρατιωτική δικτατορία που κάνει κουμάντο,εκτός που είχαν εκατοντάδες νεκρούς, κατάφεραν και κάτι άλλο: απέδειξανότι για να κερδίσεις δεν αρκεί να μυξοκλαίς – πρέπει και να παλεύεις….

Με τους μετανάστες είμαστε μαζί, άμεση απέλαση σε μπάτσους και ναζί

Οι Metro Tools είναι μια αυτό-νομη πολιτική ομάδα. Σαν ανλέμε: Συλλογικότητα - Σκέψη -Συζήτηση - Συμφωνία - Αυτό-νομη (από κόμματα και ΜΜΕ)δράση...και άλλα τέτοια σπά-νια ζώα.Στο όνομα βάλαμε τη λέξη“εργαλεία” γιατί αυτό είναιπου ζητάνε να μας στερή-σουν τα αφεντικά και αυτόείναι που πρέπει να ξανακα-τακτούμε καθημερινά: ταδιανοητικά και πρακτικά μαςεργαλεία.Επίσης βάλαμε και τη λέξη“Μητρόπολη” γιατί είναι ηκαλύτερη λέξη που ξέρουμεγια να περιγράψουμε το κοι-νωνικό μας περιβάλλον, αυτότο πανηγύρι εμπορεύματοςόπου οι εργάτες είναι εργάτεςακόμα και όταν δεν είναι στηδουλειά, ακόμα και όταν είναιάνεργοι, ακόμα και όταν είναινοικοκυρές...

έντυπο υλικό και αφίσες τηςομάδας θα βρείτε και στο:

www.metrotools.wordpress.com

3

μα πόσο πρόθυμοι είναι όλοινα εστιάσουν σε όλα τα άλλαζητήματα που τους δείχνει τομεγάλο δάχτυλο: Οι μετανά-στες εργάτες που βρωμίζουντο δρόμο! Η εγκληματικό-τητα! Η τιμωρία των μιζαδό-ρων! Το νοικοκύρεμα! Ηαστυνόμευση! Η κακιά τρόι-κα που δεν αφήνει το κράτοςνα μας κάνει γούτσουγούτσου όπως παλιά! ΤοΑιγαίο που έχει πετρέλαιααλλά τα φυλάνε οι παλιό-τουρκοι και δεν μας ταδίνουν!

Όπως παρατηρούμεκοιτάζοντας αυτή τησειρά, τα νέα μας

προβλήματα και οι λύσειςτους δεν είναι άσχετα μεταξύτους. Αντιθέτως, ολόκληρη ηδιαδικασία του ιδεολογικούβομβαρδισμού του τελευ-ταίου έτους είναι ένα υπολο-γισμένο μείγμα δημιουργίαςενοχών και στρατιωτικώνδιεξόδων λύτρωσης, κάπωςσαν να σε εξομολογεί έναμείγμα τηλεπαρουσιαστή καιστρατιωτικού ιερέα. Και όλομαζί το πακέτο διαγράφειένα δρόμο προς την εθνικήενότητα, προς την ανακά-λυψη ενός νέου «εμείς» μετάτο «εμείς» των συμβιβασμώντης μεταπολίτευσης πουχρειάστηκε λίγο παραπάνωαπό ένα χρόνο για να γίνεισυντρίμμια. Οπωσδήποτε,αυτό το καινούριο «εμείς» θαέχει ορισμένα κοινά με τοπαλιό πρώτο πληθυντικό,συγκεκριμένα τη συστράτευ-

ση εργατών και αφεντικών.Μόνο που τώρα αυτή ησυστράτευση θα κοιτάζει σεμεγάλους στόχους και θαείναι εμπλουτισμένη με και-νούριο στάφ: μια καλή δόσημπάτσων, τίποτα εθνικάδίκαια, καλή ποσότητα δια-κρατικού ανταγωνισμού,επιστημονικά στρατόπεδασυγκέντρωσης (κατ’ αρχήνγια τους «παράνομους» μετα-νάστες)... Με λίγα λόγια εκείνοπου διαγράφεται για το μέλ-λον είναι η πορεία προς τονολοκληρωτισμό. Και τι περιμέ-νατε; Λουλουδάκια;

Ηπρώτη αφίσα πουκυκλοφορήσαμε έναχρόνο πριν, είχε τίτλο

«Βρε κάτι μούτρα που κά-νουμε». Και τελείωνε έτσι: «Οιέλληνες εργάτες, μια φορά κιέναν καιρό επέλεξαν να που-λήσουν τη συνείδησή τουςστα κωλόμπαρα και ταχρηματιστήρια. Κι η έλλειψησυνείδησης, για την εργατικήτάξη είναι γραμμάτιο πουπληρώνεται μια ζωή! Όσο γιατα επόμενα επεισόδια τοβέβαιο είναι ένα: Ανσυνεχίσουμε έτσι, αν επιμέ-νουμε να μην ανακαλύπτου-με τους συλλογικούς τρό-πους να καταλάβουμε τιφταίει και να το χτυπή-σουμε... Ε, του χρόνου ναδείτε μούτρα!!!».

Εκείνο το «του χρόνου»κατέφτασε αμείλικτο. Καιτο τι μούτρα κάνουμε

αδερφάκι μου δε λέγεται!

Όσοι τον τελευταίο καιρό είναι σε «ανα-ζήτηση εργασίας» γνωρίζουν από

πρώτο χέρι ότι η κατάσταση είναι πραγματι-κά δύσκολη. Μισθοί κομμένοι, ωράριο κατάβούληση και τα ένσημα άφαντα. Κι όμωςακόμα και τώρα, που τα αποτελέσματα τηςκρίσης γίνονται όλο και πιο ορατά σε όλο καιπερισσότερους τομείς, εφιάλτη ζει μόνοόποιος μέχρι σήμερα κοιμόταν. Γιατί όλααυτά που συμβαίνουν, μεταξύ αυτών και ημαύρη εργασία, έχουν τις ρίζες τους στο χτες.Τότε, δηλαδή, που ένα μεγάλο κομμάτι τηςεργατικής τάξης έβλεπε τον εαυτό του προ-σωρινά ως εργάτη και τις περισσότερεςφορές αδιαφορούσε για το αν θα παίρνειένσημα∙ που δεν του έμπαινε κανένα θέμα ναδιεκδικήσει τίποτα και που βασίλευε η λογι-κή «τα ένσημα στο χέρι» ή το «σήμερα δου-λεύω αύριο φεύγω, πού να ζητάω ένσηματώρα»∙ που το μόνο που έβλεπε στην ασ-φάλιση ήταν το μακρινό μέλλον μιας σύντα-ξης, λες και κανένας δεν θα πάθαινε τίπο-

τα και ποτέ σαν να ζούσε σε ένα αιώνιοπαρόν. Αλλά και τότε που πολλοί πίστεψανότι θα γίνουν (και πολλοί έγιναν) αφεντικά ενμια νυκτί πατώντας πάνω στη φθηνή καιμαύρη εργασία των μεταναστών. Μια βία,την οποία πολλοί εκμεταλλεύθηκαν καιακόμα περισσότεροι την ανέχτηκαν. Γιατίποιος μπορεί να ξεχάσει πως όταν για είκοσιχρόνια οι μετανάστες δούλευαν ανασφάλι-στοι σε καθεστώς παρανομίας, οι ντόπιοιεργάτες έβλεπαν την επίθεση κατά των μετα-ναστών ως κάτι που αφορούσε τις ζωέςκάποιων άλλων κι όχι ως κάτι που αφορούσεκαι το δικό τους μέλλον; Εκείνη την εποχή,βέβαια, κανείς δεν σκεφτόταν πως δεν θααργούσε η ώρα που και οι ντόπιοι εργαζόμε-νοι θα ξέχναγαν τι πάει να πει ένσημο.

Αυτές οι συμπεριφορές μα και πολλές περισ-σότερες είναι που έστρωσαν το δρόμο γιαόσα ζούμε τώρα και όσα θα έλθουν αργότε-ρα. Η μαύρη εργασία που γίνεται πλέονκανόνας και συστατικό στοιχείο της καπιτα-λιστικής αναδιάρθρωσης έχει περάσει προπολλού και τα σύνορα της ντόπιας εργατικήςτάξης. Αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει,μεταξύ των άλλων, είναι η επισφράγισηκαταστάσεων που ήδη ίσχυαν σε μεγάληέκταση στην αγορά εργασίας. Γιατί ναι,όντως, υπάρχουν νόμοι που λένε ότι π.χ ημαύρη εργασία είναι παράνομη, αλλά ουσια-στικά λίγα είναι τα αφεντικά που βάζουνένσημα. Ο Νόμος λέει «μισθοί», αλλά σχεδόνπαντού μισθός είναι ό,τι καταφέρει να συνεν-νοηθεί ο καθένας από μόνος του. Δεν είναιλογικό άλμα, επομένως, να ισχυριστούμε ότιαν δεν μπαίνει ούτε ένα ένσημο σε κάποιαφάση και οι νόμοι θα αλλάξουν.

Ωστόσο, η διαδικασία υποτίμησης της ερ-γατικής μας δύναμης, ούτε αρχίζει και

συνεπώς ούτε σταματά στα ένσημα που δενκολλιούνται. Ίσως απλά να αποτελεί τηνυλική έκφραση του συσχετισμού δυνάμεωνανάμεσα στους εργάτες συνολικά σαν τάξηκαι τα αφεντικά επίσης συνολικά σαν τάξη. Ηταξική ήττα έχει φτάσει, άλλωστε, σε τέτοιοσημείο που να θεωρούμε ό,τι συμβαίνειγύρω μας αναπόφευκτο. Και κάπως έτσι,δυσκολευόμαστε να δούμε την ήττα αυτή σεκάθε δουλειά στην οποία ατομική δια-πραγμάτευση σημαίνει διαπραγμάτευσημε τους όρους του αφεντικού∙ την ήττα σεκάθε δουλειά που οι εργάτες δεν είναι ορ-γανωμένοι συλλογικά στο σύνολό τους, ώστενα διαπραγματεύονται δυναμικά στο σύνολότους. Γιατί εκείνη τη στιγμή μπορεί νανομίζεις ότι είσαι ένα άτομο απέναντι σε έναάλλο άτομο, και οι δύο τυπικά ίσοι στηναγορά εργασίας, αλλά στην ουσία είσαι έναάτομο μπροστά σε μια τάξη∙ εκείνη τωναφεντικών. Των αφεντικών, που με κάθεμικρή ή μεγάλη αφορμή απαιτούν υποχωρή-

σεις∙ απαιτούν να κάνουμε όλοι μαζί λίγηυπομονή για «να βγούμε από την κρίση».Απαιτούν, με άλλα λόγια, να μην έχουμεπρόβλημα, να δουλεύουμε μαύροι και ανα-σφάλιστοι γιατί «οι καιροί είναι δύσκολοι»∙ ναμην ερμηνεύουμε την επίθεση που δεχόμα-στε ως συλλογική ταξική εμπειρία, αλλά ωςξεχωριστές, ατομικές εμπειρίες. Και πώς,άλλωστε, να δούμε ότι απέναντί μας έχουμεμια ολόκληρη τάξη, όταν αντιλαμβανόμα-στε καταστάσεις σαν τις παραπάνω ως κάτιπου συμβαίνει στον καθένα ατομικά και δεντις παραδεχόμαστε στην ολότητά τους, ότανδικαιολογούμε το κάθε μεμονωμένο αφε-ντικό πιστεύοντας ότι έχει κι αυτό «βάσανα»και «δεν βγαίνει» ή ότι «θέλει να βάλειένσημα, αλλά δεν μπορεί»;

Σε αντίθεση, βέβαια, με τις δικές μας σκο-τούρες, τα αφεντικά δείχνουν να έχουνπλήρη αντίληψη της θέσης τους και της τω-ρινής τους υπεροχής. Ακόμα, λοιπόν, κι ανυπήρξε ποτέ (λέμε τώρα...) ο μύθος τουκαλού αφεντικού, του τύπου που «ξηγιέταικαλά», αυτός τώρα έχει πεθάνει γιατί οεργοδότης που δεν κολλάει ένσημα δεν είναιάτομο (ακόμα κι αν πρόκειται για τον κάθεκυρ-Μήτσο). Είναι, αντίθετα, ο «άξιος εκπρό-σωπος» της τάξης των αφεντικών που ερ-γάζεται μεθοδευμένα και εντατικά ενάντιάμας και που έχει πολύ υλικά συμφέροντα.Συμφέροντα που γίνονται πολιτική και καθο-ρίζουν με τη σειρά τους τις εργασιακές σχέ-σεις. Και για όλα αυτά δεν φταίνε ούτε οιξένοι εργάτες που και καλά ρίχνουν τα μερο-κάματα, ούτε η κακιά η μοίρα και το κακό τοριζικό. Φταίει που έχουμε γίνει τόσοακίνδυνοι ως εργάτες. Φταίει που είμαστεκομματιασμένοι κι έχουμε ξεχάσει να σχε-διάζουμε σαν τάξη, αυτόνομα, τη συνολι-κή ανατίμηση των ζωών μας.

Ο κυρ-Μήτσος και άλλα περίεργα “άτομα” στο βασίλειο της εργασίας

Altan, Ιταλία, μέσα του 70’γιατί κάποιες ιδεολογίες που “σπρώχνουν” τα αφεντικά είναιτόσο πετυχημένες που δεν τις ξεχνάνε εύκολα... αλλά αυτόισχύει και για μας, έτσι;

[ ]

4