ดาวฤกษ์ (STARSkm.pccpl.ac.th/files/1205091111050695_12080220204411.pdf ·...

ด า ว ฤกษ (STARS)

ดาวฤกษ อยเปนระบบใหญ หรออาณาจกรดาวฤกษ

(ดาราจกร)ทเรยกวา กาแลกซ ( GALAXY) ซงแตละ

กาแลกซ มดาวฤกษเปนแสนลานดวง

ดาวฤกษ อยเปนระบบใหญ หรออาณาจกรดาวฤกษ

(ดาราจกร)ทเรยกวา กาแลกซ ( GALAXY) ซงแตละ

กาแลกซ มดาวฤกษเปนแสนลานดวง

• ในกาแลกซทางชางเผอก ดวงอ าทตยเปนดาวฤกษข นาดใหญ เนอ งจากดาวฤกษสวนใหญรอ ยละ 80 มข นาดเลกกวาดวงอ าทตย แต บรรด าดาวฤกษทเราเหนแส งสว างดวยต าเปลาเกอบทงหมด มข นาดใหญกวาดว งอ าทตย ดาวฤกษทมข นาดใหญกวาดวงอ าทตยมากๆ มกจะ มธ าตทมนวเคลยส ขนาดใหญ

• ในกาแลกซทางชางเผอก ดวงอ าทตยเปนดาวฤกษข นาดใหญ เนอ งจากดาวฤกษสวนใหญรอ ยละ 80 มข นาดเลกกวาดวงอ าทตย แต บรรด าดาวฤกษทเราเหนแส งสว างดวยต าเปลาเกอบทงหมด มข นาดใหญกวาดว งอ าทตย ดาวฤกษทมข นาดใหญกวาดวงอ าทตยมากๆ มกจะ มธ าตทมนวเคลยส ขนาดใหญ

ดา วพรอกซมา เซนเทาร ใน ร ะบบดาวแอล ฟาเซนเทาร เปน ดาวฤกษทอ ยใ กลร ะบบสรยะมากทส ด ดา วพรอกซมา เซนเทาร ใน ร ะบบดาวแอล ฟาเซนเทาร เปน ดาวฤกษทอ ยใ กลร ะบบสรยะมากทส ด

กาแลกซทางชาง เผอก

ระ บบ สรย ะ

ดาวพ ร อกซมา เซนเทาร

ลก ษณะดา วฤกษ ลก ษณะดา วฤกษ ดาวฤกษมลกษณะเปนทรงกลมใหญของ

แกสรอน มองคประกอบสวนใหญเปนธาตไฮโดรเจน

ผลตพลงงานดวยปฏกรยาเทอรโมนวเคลยรแบบ

ฟวชน

ดาวฤกษมลกษณะเปนทรงกลมใหญของ

แกสรอน มองคประกอบสวนใหญเปนธาตไฮโดรเจน

ผลตพลงงานดวยปฏกรยาเทอรโมนวเคลยรแบบ

ฟวชน

ดาวฤกษสวนใหญในกาแลกซทางชางเผอกไมไดอยโดดเดยวอยางดวงอาทตย แตอยรวมกนเปนระบบทเรยกวา Multiple-Star Systems โดยมากกวาครงหนงจะอยกนเปนคๆ ทเรยกวา Binary Stars

กระจกดาว

เมอเนบวลา มกาซไฮโดรเจน มากขนกจะเรมหดตว เนองจากแรงโนมถวงทดงดดกาซใหมารวมตวเขาดวยกน เมอกาซอดแนน ในใจกลางมากขน อะตอมของกาซไฮโดรเจนเบยดเสยดกนมากขนเกดเปนความรอนแลวเกดปฏกรยานวเคลยรขนท ใจกลางเนบวลา

เมอเนบวลา มกาซไฮโดรเจน มากขนกจะเรมหดตว เนองจากแรงโนมถวงทดงดดกาซใหมารวมตวเขาดวยกน เมอกาซอดแนน ในใจกลางมากขน อะตอมของกาซไฮโดรเจนเบยดเสยดกนมากขนเกดเปนความรอนแลวเกดปฏกรยานวเคลยรขนท ใจกลางเนบวลา

มารจก...เนบวลา (nebula) มารจก...เนบวลา (nebula)

เนบวลา (nebula) เนบวลา (nebula) เนบวลา (nebula) คอ กลมแกสทอ ยระหวางดาวฤกษ เนบวลาทเกดข นหลงจากเกด บ กแบง ป ระมาณ 300,000 ป เรยกวา เนบวล าดงเดม สว นเนบวลาทเกดจากการระเบดข อง ดาวฤกษ (ซเปอ รโนวา ) เรยกวา เนบวลาใหม

เนบวลา (nebula) คอ กลมแกสทอ ยระหวางดาวฤกษ เนบวลาทเกดข นหลงจากเกด บ กแบง ป ระมาณ 300,000 ป เรยกวา เนบวล าดงเดม สว นเนบวลาทเกดจากการระเบดข อง ดาวฤกษ (ซเปอ รโนวา ) เรยกวา เนบวลาใหม

M8 Lagoon Nebula

M8 Lagoon Nebula

เ น บ วลาส วางใหญ (Great Orion Nebula, M42) อ ยบ รเวณใตเขม ข ดของนายพราน เ น บ วลาส วางใหญ (Great Orion Nebula, M42) อ ยบ รเวณใตเขม ข ดของนายพราน

M17 เปนเนบวลาสวาง มความสวางปรากฏประมาณ 7.0 อยหางจากโลก 5,000 ปแสง

M17 เปนเนบวลาสวาง มความสวางปรากฏประมาณ 7.0 อยหางจากโลก 5,000 ปแสง

รปเนบวลา รปตาแมว รปเนบวลา รปตาแมว

เกดปฏกรยานวเคลยร ซงเปนขนตอนหนงของการกอก าเนดดาวฤกษ

ปฏกรยาเทอรโมนวเคลยร ทวากคอ นวเคลยรฟวชน Fusion Nuclear Reaction

นวเคลยรฟวชน Nuclear Fusion เปนการรวมเอาธาตเบาใหเปนธาตหนก อยางเชน รวมอะตอมของไฮโดรเจน 4 อะตอม ใหเปนอะตอมของฮเลยม 1 อะตอม แลวคายพลงงานความรอนออกมาดวย ตามสมการสตรความสมพนธระหวางมวล(m) และพลงงาน(E) ของไอนสไตน

E=mc2

นวเคลยรฟวชน Nuclear Fusion เปนการรวมเอาธาตเบาใหเปนธาตหนก อยางเชน รวมอะตอมของไฮโดรเจน 4 อะตอม ใหเปนอะตอมของฮเลยม 1 อะตอม แลวคายพลงงานความรอนออกมาดวย ตามสมการสตรความสมพนธระหวางมวล(m) และพลงงาน(E) ของไอนสไตน

E=mc2

Nuclear Fusion

ดาวฤกษทกดวงมลกษณะทเหมอนกน 2 อยางคอ

ดาวฤกษทกดวงมลกษณะทเหมอนกน 2 อยางคอ

1. มพลงงาน ในตวเอง 2. เปนแหลงก าเนดของธาตตาง ๆ เชน ธาตฮเลยม ลเทยม เบรเลยม

1. มพลงงาน ในตวเอง 2. เปนแหลงก าเนดของธาตตาง ๆ เชน ธาตฮเลยม ลเทยม เบรเลยม

ความแตกตางของดาวฤกษ บนทองฟา

ความแตกตางของดาวฤกษ บนทองฟา

ดาวฤกษบนทองฟาจะมความแตกตางกนในเรองมวล อณหภมผว ส อาย องคประกอบทางเคมขนาด ระยะหาง ความสวาง และ ระบบดาว

ดาวฤกษบนทองฟาจะมความแตกตางกนในเรองมวล อณหภมผว ส อาย องคประกอบทางเคมขนาด ระยะหาง ความสวาง และ ระบบดาว

อณหภมและสของดาวฤกษ

ววฒนาการของดาวฤกษ ววฒนาการของดาวฤกษ ด า ว ฤ ก ษเก ดจาก ก ารยบร ว มตวของเน บวลา ห ร อ อ าจ

ก ล า ว ไดว าเน บวลา เปนแห ลงก า เนดขอ งดา วฤก ษทก ปร ะเภท

ก า ร ย บ ตวของเน บวลา เ ก ด จ า กแ รงโน มถว งของเน บวลา เ ม อ

แ ก ส ย บ ตวลง ค ว า ม ดนของ แก สจะสงขน อ ณ ห ภ มขอ ง แก สจะ

ส ง ข นดวย เ ม อ อณ ห ภมแก นก ลางสงมา กขน ห ล า ย แ สน องศา

เ ซ ล เ ซ ยส เ ร ย ก ชว งนว า ด า ว ฤ ก ษกอน เกด (protostar)

ด า ว ฤ ก ษเก ดจาก ก ารยบร ว มตวของเน บวลา ห ร อ อ าจ

ก ล า ว ไดว าเน บวลา เปนแห ลงก า เนดขอ งดา วฤก ษทก ปร ะเภท

ก า ร ย บ ตวของเน บวลา เ ก ด จ า กแ รงโน มถว งของเน บวลา เ ม อ

แ ก ส ย บ ตวลง ค ว า ม ดนของ แก สจะสงขน อ ณ ห ภ มขอ ง แก สจะ

ส ง ข นดวย เ ม อ อณ ห ภมแก นก ลางสงมา กขน ห ล า ย แ สน องศา

เ ซ ล เ ซ ยส เ ร ย ก ชว งนว า ด า ว ฤ ก ษกอน เกด (protostar)

ววฒนาการของดาวฤกษ

“ ด า วฤกษกอน เกด (Pro tostar )”

เ ม อ แรงโนมถวงดงแ กสใหยบตวล งไปอก ค ว า มดน

ทแกน กลางสงขนและอณหภมสงขนเปน 1 5 ล า น เค ลวน

ท า ใ หเกดปฎก รยาเทอรโมนวเค ลยร(Thermonuclear

reaction) ห ล อมร ว มนวเค ลยส ของ ไฮโด รเจน ใ หเ ปน

น วเ คลยส ฮเลยม เ ม อเ กดความส มดล ร ะห วาง แรงโนมถวง

ก บ แรง ดน แกสรอน ท า ใ หดวงอ าทตยเป นดาวฤ กษ

ทส มบรณ

เ ม อ แรงโนมถวงดงแ กสใหยบตวล งไปอก ค ว า มดน

ทแกน กลางสงขนและอณหภมสงขนเปน 1 5 ล า น เค ลวน

ท า ใ หเกดปฎก รยาเทอรโมนวเค ลยร(Thermonuclear

reaction) ห ล อมร ว มนวเค ลยส ของ ไฮโด รเจน ใ หเ ปน

น วเ คลยส ฮเลยม เ ม อเ กดความส มดล ร ะห วาง แรงโนมถวง

ก บ แรง ดน แกสรอน ท า ใ หดวงอ าทตยเป นดาวฤ กษ

ทส มบรณ

ด า ว ฤก ษทมมว ลนอย ด า ว ฤก ษทมมว ลนอย

• ดาวฤกษทมมวลนอยเชน ดวงอาทตยในระบบสรยะของเรา

• จะใชเชอเพลงในการเผาไหมนอยมผลท าใหชวงชวตของ

ดาวฤกษยาว และจบชวตลงดวยการไมระเบด

• ดาวฤกษทจบชวตโดยการไมระเบดจะกลายเปน

ดาวแคระขาวและเปนดาวแคระด าในทสด

• ดาวฤกษทมมวลนอยเชน ดวงอาทตยในระบบสรยะของเรา

• จะใชเชอเพลงในการเผาไหมนอยมผลท าใหชวงชวตของ

ดาวฤกษยาว และจบชวตลงดวยการไมระเบด

• ดาวฤกษทจบชวตโดยการไมระเบดจะกลายเปน

ดาวแคระขาวและเปนดาวแคระด าในทสด

ด า ว ฤ ก ษทมมว ลมาก

ด า ว ฤ กษทมมวลกลาง

ด วง อ าทตยเปนดาวฤกษ ม ว ล นอ ยถงป า น กล าง อ ง คประกอบขอ งดวงอาทตย ค อ ม วลสารมไ ฮ โ ดรเจนรอ ยละ 70 ฮ เ ล ยมรอ ยละ 28 แ ล ะธาตอ น ๆ เ ช น โ ล ห ะรอ ยละ 2 ม อ า ยประมาณ ห ม นล านป ถ อก า เ น ดมาแลว 5 พ นล านป ใ ช อ ะตอ มข องไฮโดรเจน ป ร ะ มาณวนาท ละ 630 ล า น ตน แ ล ะจะใหพล งงานเ ช น น ไปอก 5 พ นล านป

ด วง อ าทตยเปนดาวฤกษ ม ว ล นอ ยถงป า น กล าง อ ง คประกอบขอ งดวงอาทตย ค อ ม วลสารมไ ฮ โ ดรเจนรอ ยละ 70 ฮ เ ล ยมรอ ยละ 28 แ ล ะธาตอ น ๆ เ ช น โ ล ห ะรอ ยละ 2 ม อ า ยประมาณ ห ม นล านป ถ อก า เ น ดมาแลว 5 พ นล านป ใ ช อ ะตอ มข องไฮโดรเจน ป ร ะ มาณวนาท ละ 630 ล า น ตน แ ล ะจะใหพล งงานเ ช น น ไปอก 5 พ นล านป

ส ว นด าวซรอส ใ น ก ล มดาวสนขใหญ (Canis Major) ซ ง ม ความสกสว างท สดใ น ท อง ฟา จ ะ ม อายส นเ พยง ไ ม ก ลานปเทาน น

นกดาราศาสตร ไดจ าแนกชนดของดาวฤกษตามมวลสาร

ได 3 ชนดดงน

-ดาวฤกษมวลนอย (Low Mass Star) มมวลเรมตน รอยละ 8 ถง 2 เทา ของมวลดวงอาทตย

-ดาวฤกษมวลปานกลาง (Intermediate Mass Star) มมวลเรมตน 2 เทา ถง 8 เทา ของมวลดวงอาทตย

-ดาวฤกษมวลมาก (High Mass Star) มมวลเรมตน 8 เทาถง 100 เทาของมวลดวงอาทตย

ส าห รบ ดวงอ าทตยจดอยในพ วกดา วขนาดเลกท

เ ร ย กวา ด า วแคร ะมสเห ลอง เ ม ออ ายของ ดาวฤกษผานไปราว

ค ร งช วต ก จ ะใ ชไฮโดรเ จนจนหมดป ฏก รยานวเค ลยรกจะห ยด

แร ง นวเค ลยรทจะตอตานแรงโนมถวงกจะไ มม ด า ว ฤ กษกจะ

เ ร ม หดตวล ง

ส าหรบดาวฤกษทมมวลนอยกวาดวงอาทตยของเรา

การหดตวจะมขนไปเรอยๆ ไมเกดปฏกรยานวเคลยรข นทสอง

เพราะดาวฤกษมมวลนอยเกนไป ดาวฤกษจะหดตวและ

ปฏกรยานวเคลยรกจะคอยหมดไปทละนอย จะในทสด

กลายเปน ดาวแคระน าตาล Brown dwarf และดบลงกลายเปน ดาวแคระด า Black dwarf

ส าหรบดาวฤกษทมขนาดปานกลาง การหดตวจะท า

ใหเกด ความรอนจดปฏกรยานวเคลยร ทผวรอบนอก

แกนกลางดาวฤกษ ท าใหผวของดาวฤกษขยายตวออกและ

ผลกแกนกลางทประกอบดวยฮเลยมอดแนน เกดปฏกรยา

นวเคลยรข นทสองทมฮเลยมเปนเชอเพลง ดวยขบวนการ

หลอมฮเลยมใหเปนธาตหนกอนๆ อก คอ คารบอนและ

ออกซเจน

ส าหรบดาวฤกษทมขนาดปานกลาง การหดตวจะท า

ใหเกด ความรอนจดปฏกรยานวเคลยร ทผวรอบนอก

แกนกลางดาวฤกษ ท าใหผวของดาวฤกษขยายตวออกและ

ผลกแกนกลางทประกอบดวยฮเลยมอดแนน เกดปฏกรยา

นวเคลยรข นทสองทมฮเลยมเปนเชอเพลง ดวยขบวนการ

หลอมฮเลยมใหเปนธาตหนกอนๆ อก คอ คารบอนและ

ออกซเจน

ระหวางชวงเกดปฏกรยานวเคลยรข นทสองน จะมแรง

นวเคลยรถงสองทคอทแกนกลาง และผวรอบนอกแกนกลาง

ท าใหดาวฤกษจะเรมพองตวใหญขนหลายรอยเทากลายเปน

ดาวยกษทมอณหภมผวดาวไมสงนกคอราว 4,500 องศา

เซลเซยส เราเรยกวา ดาวยกษแดง (ขยายขนาดใหญขน

100 เทา) ซงจะขยายใหญเลยเสนทางโคจรของดาวศกร

ออกไป

ก ำลงสองสวำงจะมำกกวำดวงอำทตยปจจบนถง

1,000 เทำ ระหวำงนแรงนวเคลยรทมอยในดำวฤกษมถง

สองท คอ ชนทใชไฮโดรเจนเปนเชอเพลง กบ ชนทใช

ฮเลยมเปนเชอเพลง ท ำใหสภำพของดำวฤกษไมคงท ม

กำรหดตวและขยำยตวสลบกนตลอดเวลำ มลกษณะเปน

ดำวแปรแสง

ก ำลงสองสวำงจะมำกกวำดวงอำทตยปจจบนถง

1,000 เทำ ระหวำงนแรงนวเคลยรทมอยในดำวฤกษมถง

สองท คอ ชนทใชไฮโดรเจนเปนเชอเพลง กบ ชนทใช

ฮเลยมเปนเชอเพลง ท ำใหสภำพของดำวฤกษไมคงท ม

กำรหดตวและขยำยตวสลบกนตลอดเวลำ มลกษณะเปน

ดำวแปรแสง

เมอดวงอาทตยกลายเปนดาวยกษแดง ดาวพธ ดาวศกร และ

โลกจะถกดวงอาทตยกลนกนหมด ดาวยกษแดงจะววฒนาการ

ตอไป ใจกลางจะรอนจดยงขนจนเกดปฏกรยานวเคลยรฟวชน

ฮเลยมซงเปนแหลงพลงงานใหม จะหลอมรวมเปนคารบอน

ทแกนกลางและพรอมกนนนรอบแกนกลางออกไปจะเกดการ

หลอมรวมฮเลยมกบไฮโดรเจน ในชวงนนดวงอาทตยจะขยาย

ขนาดใหญยงขนกวาดาวยกษแดงเปน 400 เทาของดวงอาทตย

ปจจบน ความสวางจะเปน 10,000 เทา

เมอดวงอาทตยกลายเปนดาวยกษแดง ดาวพธ ดาวศกร และ

โลกจะถกดวงอาทตยกลนกนหมด ดาวยกษแดงจะววฒนาการ

ตอไป ใจกลางจะรอนจดยงขนจนเกดปฏกรยานวเคลยรฟวชน

ฮเลยมซงเปนแหลงพลงงานใหม จะหลอมรวมเปนคารบอน

ทแกนกลางและพรอมกนนนรอบแกนกลางออกไปจะเกดการ

หลอมรวมฮเลยมกบไฮโดรเจน ในชวงนนดวงอาทตยจะขยาย

ขนาดใหญยงขนกวาดาวยกษแดงเปน 400 เทาของดวงอาทตย

ปจจบน ความสวางจะเปน 10,000 เทา

ในชวงนนดวงอาทตยจะมขนาดใหญเกนกวาแรงโนมถวงภายในท

จะยดเหนยวรปทรงไวได ผวชนนอกจะหลดสอวกาศ กลายเปน

สสารระหวางดาว คอ แกสและฝ นธล สสารผวดานในถดมากจะถก

พนกระจายออกไปพรอมกบรอบนอกของแกนกลางบางสวน มวล

สารจะรวมตวกนเปนเนบวลาดาวเคราะห แกนกลางทยงคงสภาพอย

จะกลายเปน ดาวแคระขาว (White Dwarf) ซงมขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 13,000 กโลเมตร หรอประมาณ 1 ใน

100 ของดวงอาทตยขนาดเดม

ดาวแคระขาว (White Dwarf) เปนดาวฤกษทมขนาดเลกมาก เกดจากการยบตว มความหนาแนนสงมาก

จากนนสจะคอยๆ จางลงจากสเหลองและสแดง

ในทสดและกลายเปนดาวฤกษทหมดพลงไมมปฏกรยา

นวเคลยรและคอยๆยบตวมขนาดเลกลง จนใกลวาระสดทาย

ของววฒนาการ ดาวแคระขาวจะคอยๆ เยนตวลง หรแสง

ลงจนดบแสงเปนกอนถานด า เรยกวา ดาวแคระด า (black dwarf) ซงเปนซากตายของดาวฤกษนนเอง

ดาวแคระขาว (White Dwarf) เปนดาวฤกษทมขนาดเลกมาก เกดจากการยบตว มความหนาแนนสงมาก

จากนนสจะคอยๆ จางลงจากสเหลองและสแดง

ในทสดและกลายเปนดาวฤกษทหมดพลงไมมปฏกรยา

นวเคลยรและคอยๆยบตวมขนาดเลกลง จนใกลวาระสดทาย

ของววฒนาการ ดาวแคระขาวจะคอยๆ เยนตวลง หรแสง

ลงจนดบแสงเปนกอนถานด า เรยกวา ดาวแคระด า (black dwarf) ซงเปนซากตายของดาวฤกษนนเอง

ววฒนำกำรของดวงอำทตย ววฒนำกำรของดวงอำทตย

ด า ว แคระข าว (White dwarf)

ด า วแคระด า (Black dwarf)

เ น บว ล าดาว เคร าะห (Planetary nebula

ดา ว ฤกษทมมวลมากมา ก ดา ว ฤกษทมมวลมากมา ก • ด า ว ฤกษทมมวล มาก จ ะ ใ ชเช อเพลงในการเผาไห มมาก

ม ผ ล ท าใหช วงชวตของดาวฤกษ ส น แ ล ะจ บชวตลง ด ว ย ก า ร ร ะเบดอ ยางรนแรง ท เ ร ยก วา ซ ป เปอ รโนวา

• ก า ร เ กดซปเปอ รโนวา จ ะ มแรงโน มถวงท าใ หดาวยบตวล ง ก ลายเป น ดาวน วตรอ น(ถาดาวฤ กษมมวล มาก) ห ร อ กลายเป น หลมด า ( ถ าดาวฤก ษมมวล มากมาก)ใ นข ณ ะเดยวก นก มแรงสะทอ นทท าใหส วนภายนอ ก ข องด า ว ระเบดเกด ธาตหนกตาง ๆ

• ด า ว ฤกษทมมวล มาก จ ะ ใ ชเช อเพลงในการเผาไห มมาก ม ผ ล ท าใหช วงชวตของดาวฤกษ ส น แ ล ะจ บชวตลง ด ว ย ก า ร ร ะเบดอ ยางรนแรง ท เ ร ยก วา ซ ป เปอ รโนวา

• ก า ร เ กดซปเปอ รโนวา จ ะ มแรงโน มถวงท าใ หดาวยบตวล ง ก ลายเป น ดาวน วตรอ น(ถาดาวฤ กษมมวล มาก) ห ร อ กลายเป น หลมด า ( ถ าดาวฤก ษมมวล มากมาก)ใ นข ณ ะเดยวก นก มแรงสะทอ นทท าใหส วนภายนอ ก ข องด า ว ระเบดเกด ธาตหนกตาง ๆ

ดาวฤกษทมมวลสารมากกวาดวงอาทตย มเสนผานศนยกลาง

ยาวกวาดวงอาทตย 10 เทาถง 100 เทา มความสวางมากกวาดวงอาทตย 10 ลานเทาถง 1,000 ลานเทา เรยกวา ดาวยกษใหญ วาระสดทายของดาวยกษใหญนจะเกดระเบดคร ง

ยงใหญท าลายตวเอง ทเรยกวา ซปเปอรโนวา

ดาวฤกษทมมวลสารมากกวาดวงอาทตย มเสนผานศนยกลาง

ยาวกวาดวงอาทตย 10 เทาถง 100 เทา มความสวางมากกวาดวงอาทตย 10 ลานเทาถง 1,000 ลานเทา เรยกวา ดาวยกษใหญ วาระสดทายของดาวยกษใหญนจะเกดระเบดคร ง

ยงใหญท าลายตวเอง ทเรยกวา ซปเปอรโนวา

" ซปเปอรโนวา"

ห ล ม ด า (Balck hole)

หลมด าก าลงดดกลนดาวฤกษ

ภาพแสดง ววฒนาการของดาวฤกษทมมวลสารตางๆ กน ภาพแสดง ววฒนาการของดาวฤกษทมมวลสารตางๆ กน

ความสวางและอนดบความสวางของดาวฤกษ ความสวางและอนดบความสวางของดาวฤกษ

เมอเราดดาวจากโลกจะเหนดาวแตละดวงมความสวาง

ตางๆ กน ความสวางทเหนนนไมใชความสวางทแทจรง บางดวงท

สวางมากแตอยไกลจะปรากฏแสงรบหรได ความสวางของดาวท

สงเกตจากโลกของเราเรยกวา ความสวางปรากฏ

เมอเราดดาวจากโลกจะเหนดาวแตละดวงมความสวาง

ตางๆ กน ความสวางทเหนนนไมใชความสวางทแทจรง บางดวงท

สวางมากแตอยไกลจะปรากฏแสงรบหรได ความสวางของดาวท

สงเกตจากโลกของเราเรยกวา ความสวางปรากฏ

• ความสวางของดาวฤกษบอกไดจากตวเลขทเรยกวา อนดบความสวาง (โชตมาตร) หรอ แมกนจด (Magnitude)ของดาว

• ดาวทมอนดบความสวางตางกน 1 จะสวางมากกวากน 2 เทาครง โดยอนดบความสวางทเปนบวกหรอตวเลขมากๆ จะมความสวางนอยกวาดาวทมอนดบความสวางเปนลบหรอตวเลขนอยๆ เชน ดาวฤกษทมอนดบความสวางเปน -1 จะมความสวางมากกวาดาวฤกษทมอนดบความสวาง 1

• ความสวางของดาวฤกษบอกไดจากตวเลขทเรยกวา อนดบความสวาง (โชตมาตร) หรอ แมกนจด (Magnitude)ของดาว

• ดาวทมอนดบความสวางตางกน 1 จะสวางมากกวากน 2 เทาครง โดยอนดบความสวางทเปนบวกหรอตวเลขมากๆ จะมความสวางนอยกวาดาวทมอนดบความสวางเปนลบหรอตวเลขนอยๆ เชน ดาวฤกษทมอนดบความสวางเปน -1 จะมความสวางมากกวาดาวฤกษทมอนดบความสวาง 1

ตาราง แสดงอนดบความสวางของดาวดาวบนทองฟา ตาราง แสดงอนดบความสวางของดาวดาวบนทองฟา

อนดบความสวาง ตวอยาง -26.7 ดวงอาทตย

-4.5 ดาวศกรเมอสวางทสด -3.5 ดาวศกรเมอรบหรทสด -2.7 ดาวองคารเมอสวางทสด -2.5 ดาวพฤหสบดเมอสวางทสด -1.5 ดาวพธเมอสวางทสด -12.6 ดวงจนทรวนเพญ

อนดบความสวาง ตวอยาง -26.7 ดวงอาทตย

-4.5 ดาวศกรเมอสวางทสด -3.5 ดาวศกรเมอรบหรทสด -2.7 ดาวองคารเมอสวางทสด -2.5 ดาวพฤหสบดเมอสวางทสด -1.5 ดาวพธเมอสวางทสด -12.6 ดวงจนทรวนเพญ

อนดบความสวาง ตวอยาง อนดบความสวาง ตวอยาง

-1.5 ดาวซรอส -1.4 ดาวพฤหสบดเมอรบหรทสด -0.5 ดาวเสารเมอสวางทสด -1 ดาวฤกษประมาณ 20 ดวง 0 ดาวฤกษประมาณ 20 ดวง 1 ดาวฤกษประมาณ 20 ดวง 1.2 ดาวเสารเมอรบหรทสด 1.6 ดาวองคารเมอรบหรทสด 2.6 ดาวพธเมอรบหรทสด 3 ดาวฤกษรบหรทสดอาจมองเหนไดในเมองใหญ 6 ดาวฤกษรบหรทสดอาจมองเหนไดในชนบท

-1.5 ดาวซรอส -1.4 ดาวพฤหสบดเมอรบหรทสด -0.5 ดาวเสารเมอสวางทสด -1 ดาวฤกษประมาณ 20 ดวง 0 ดาวฤกษประมาณ 20 ดวง 1 ดาวฤกษประมาณ 20 ดวง 1.2 ดาวเสารเมอรบหรทสด 1.6 ดาวองคารเมอรบหรทสด 2.6 ดาวพธเมอรบหรทสด 3 ดาวฤกษรบหรทสดอาจมองเหนไดในเมองใหญ 6 ดาวฤกษรบหรทสดอาจมองเหนไดในชนบท

คว า มส วา ง (brightness) คว า มส วา ง (brightness)

• ความสวางของดาวฤกษเปนพลงงานแสงจาก ดาวฤกษดวงนนใน 1 วนาทตอหนงหนวยพนท

• ความสวางทมหนวยเปนหนวยของพลงงานแตอนดบความสวาง ไมมหนวย

• ความสวางของดาวฤกษเปนพลงงานแสงจาก ดาวฤกษดวงนนใน 1 วนาทตอหนงหนวยพนท

• ความสวางทมหนวยเปนหนวยของพลงงานแตอนดบความสวาง ไมมหนวย

อนดบความส วาง ของดวงดาว อนดบความส วาง ของดวงดาว อนดบความสวางของดวงดาวแบงเปน 2 ประเภทคอ

1. อนดบความสวางปรากฏ

2. อนดบความสวางทแทจรง

อนดบความสวางทแทจรง ของดาวเปนอนดบ

ความสวางปรากฏ เมอดาวอยหางจากโลก 10 พารเสค

หรอ 32.61 ปแสง (parsec ยอมาจาก parallax of one

second)

อนดบความสวางของดวงดาวแบงเปน 2 ประเภทคอ 1. อนดบความสวางปรากฏ

2. อนดบความสวางทแทจรง

อนดบความสวางทแทจรง ของดาวเปนอนดบ

ความสวางปรากฏ เมอดาวอยหางจากโลก 10 พารเสค

หรอ 32.61 ปแสง (parsec ยอมาจาก parallax of one

second)

สแ ล ะอ ณหภมของดา วฤกษ สแ ล ะอ ณหภมของดา วฤกษ • สของดาวฤกษ จะขนอยกบ อณหภมพนผวของดาวฤกษนน กลาวคอ ดาวทมอณหภมพนผวต าจะมสคอนขางแดง พวกทมอณหภมสงจะมสไปทางขาวหรอขาวแกมน าเงน

• สของดาวฤกษ จะขนอยกบ อณหภมพนผวของดาวฤกษนน กลาวคอ ดาวทมอณหภมพนผวต าจะมสคอนขางแดง พวกทมอณหภมสงจะมสไปทางขาวหรอขาวแกมน าเงน

ชนดสเปคตรมของ ดาวฤกษ ชนดสเปคตรมของ ดาวฤกษ

สของดาวฤกษมความสมพนธกบอณหภม

ของดาวฤกษโดยแบงไดตามชนดสเปคตรม

ของดาวฤกษ 7 ชนด คอ O B A F G K M

สของดาวฤกษมความสมพนธกบอณหภม

ของดาวฤกษโดยแบงไดตามชนดสเปคตรม

ของดาวฤกษ 7 ชนด คอ O B A F G K M

จ บ แ ลว .......... ไป ทบทวนดวยนะ