การตัดสินใจpws.npru.ac.th/kanitta/system/20150407095209_063890ede2a...2...

1

your name

การตดสนใจ

หมายถง การเลอกทางเลอกทดและ

เหมาะสมทสด เพอใหบรรลจดประสงค

your name

รปแบบการตดสนใจ

1) การตดสนใจโดยอาศยเกณฑ/ปจจย

เปนเหตผลในการตดสนใจ

2) การตดสนใจโดยพจารณาถงผลทคาดวาจะ

ไดรบหรอไมไดรบจากการตดสนใจ

2

องคประกอบ

ในการตดสนใจ

เกณฑใน

การตดสนใจ

ปญหาหรอ

เปาหมาย

ความเสยง

ความไมแนนอน

ทางเลอก

your name

การตดสนใจโดยอาศยเกณฑ/ปจจย

1) เกณฑการก าหนดน าหนกเปนคะแนนเตมแตละเกณฑ

ไมเทากน

2) เกณฑการก าหนดน าหนกเปนสดสวนของคะแนนเตม

100 หรอ 1

3) เกณฑการก าหนดเกณฑ “ตองม” กบ “ควรม”

3

เกณฑการก าหนดน าหนกเปน

คะแนนเตมแตละเกณฑไมเทากน

สถานการณทก าหนด

สมมตวามการเลอกหวหนาหอง

4

ขนท 1 : ก าหนดเกณฑทเกยวของกบเรองทตองการตดสนใจ

เกณฑ

1) ความรบผดชอบ

2) ความเสยสละ

3) ความเปนผน า

4) ความมมนษยสมพนธ

5) ความฉลาด

6) ความมคณธรรม

ขนท 2 : พจารณาตรกตรองใหคะแนนเตมในแตละเกณฑ

ไมเทากนตามล าดบความส าคญ

เกณฑ

1) ความรบผดชอบ

2) ความเสยสละ

3) ความเปนผน า

4) ความมมนษยสมพนธ

5) ความฉลาด

6) ความมคณธรรม

คะแนนเตม (ไมเกน 10)

(9)

(9)

(8)

(7)

(6)

(10)

5

ขนท 3 : ก าหนดทางเลอก

ตวเลอก

เบอร 1 สมชาย

เบอร 2 สมศกด

เบอร 3 สมหญง

ขนท 4 : พจารณาใหคะแนนแตละทางเลอกตามคะแนนเตมของแตละเกณฑ

ขนท 5 : รวมคะแนนแตละทางเลอกแลวเลอกทางเลอกทมคะแนนรวมมากทสด

ผสมคร

เกณฑ (คะแนนเตม)

สมชาย สมศกด สมหญง

1) ความรบผดชอบ (9)

2) ความเสยสละ (9)

3) ความเปนผน า (8)

4) ความมมนษยสมพนธ (7)

5) ความฉลาด (6)

6) ความมคณธรรม (10)

รวม

สรป : ตดสนใจเลอก สมชายเปนหวหนาหอง

8 6 9

9 7 6

8 7 5

5 6 7

5 5 3

9 7 7

44 38 37

6

เกณฑการก าหนดน าหนกเปน

สดสวนของคะแนนเตม 100 หรอ 1

ขนท 1 : ก าหนดเกณฑทเกยวของกบเรองทตองการตดสนใจ

เกณฑ

1) ความรบผดชอบ

2) ความเสยสละ

3) ความเปนผน า

4) ความมมนษยสมพนธ

5) ความฉลาด

6) ความมคณธรรม

7

ขนท 2: พจารณาตรกตรองใหคะแนนเตมในแตละเกณฑตามล าดบความส าคญ

คะแนนเตม 100%

20

20

15

10

5

30

100

เกณฑ

1) ความรบผดชอบ

2) ความเสยสละ

3) ความเปนผน า

4) ความมมนษยสมพนธ

5) ความฉลาด

6) ความมคณธรรม

รวม

คะแนนเตม 1

0.2

0.2

0.15

0.1

0.05

0.3

1

ขนท 3 : ก าหนดทางเลอก

ตวเลอก

เบอร 1 สมชาย

เบอร 2 สมศกด

เบอร 3 สมหญง

8

ผสมคร

เกณฑ(คะแนนเตม)

สมชาย สมศกด สมหญง

1) ความรบผดชอบ (10) 2) ความเสยสละ (10) 3) ความเปนผน า (10) 4) ความมมนษยสมพนธ (10) 5) ความฉลาด (10) 6) ความมคณธรรม (10)

ขนท 4 : พจารณาใหคะแนนดบแตละทางเลอกโดยใหแตละเกณฑมคะแนนเตม 10

10

9

9

8

9

9

9

9

9

7

9

8

7

7

7

10

7

8

ขนท 5 :คดคาคะแนนจรงเขยนไวในกรอบขางคะแนนทไดจากการพจารณา

คะแนนจรง = คะแนนดบทให × สดสวนน าหนก

ขนท 6 :รวมคะแนนจรงของแตละทางเลอก แลวเลอกทางเลอกทมคะแนนรวมมากทสด

ผสมคร

เกณฑ(คะแนนเตม)

สมชาย สมศกด สมหญง

1) ความรบผดชอบ (0.2) 10 9 7

2) ความเสยสละ (0.2) 9 8 7

3) ความเปนผน า (0.15) 9 9 7

4) ความมมนษยสมพนธ (0.1) 8 9 10

5) ความฉลาด (0.05) 9 9 8

6) ความมคณธรรม (0.3) 9 7 7

รวม

2

1.8

1.35

0.8

0.45

2.7

1.8

1.05

1.4

1.4

2.1

0.4

1.0 0.9

0.45

2.1

1.6

1.35

9.1 8.2 7.35

สรป : ตดสนใจเลอก สมชายเปนหวหนาหอง

9

เกณฑการก าหนดเกณฑ

“ตองม” กบ “ควรม”

ขนท 1 : ก าหนดเกณฑทเกยวของกบเรองทตองการตดสนใจ

เกณฑ

1) ความรบผดชอบ

2) ความเสยสละ

3) ความเปนผน า

4) ความมมนษยสมพนธ

5) ความฉลาด

6) ความมคณธรรม

10

ขนท 2 : พจารณาความส าคญของเกณฑโดยจ าแนกเปน

เกณฑ “ตองม” กบเกณฑ “ควรม”

เกณฑ “ตองม” เกณฑ “ควรม”

1) ความรบผดชอบ 1) ความเปนผน า

2) ความเสยสละ 2) ความมมนษยสมพนธ

3) ความมคณธรรม 3) ความฉลาด

ขนท 3 : พจารณาใหคะแนนเตมแตละเกณฑใน

เกณฑ “ควรม”ไมเทากนตามล าดบความส าคญ

เกณฑ “ควรม” (คะแนนเตมไมเกน10)

1) ความเปนผน า (10)

2) ความมมนษยสมพนธ (9)

3) ความฉลาด (8)

11

ขนท 4 : ก าหนดทางเลอก

ตวเลอก

เบอร 1 สมชาย

เบอร 2 สมศกด

เบอร 3 สมหญง

ขนท 5 : พจารณาใหคะแนนแตละทางเลอก รวมคะแนนแลวตดสนใจ

ผสมคร

เกณฑ (คะแนนเตม)

สมชาย สมศกด สมหญง

เกณฑ “ตองม”

1) ความรบผดชอบ

2) ความเสยสละ

3) ความมคณธรรม

เกณฑ “ควรม”

1) ความเปนผน า (10)

2) ความมมนษยสมพนธ (9)

3) ความฉลาด (8)

รวม สรป : ตดสนใจเลอก สมชายเปนหวหนาหอง

ผาน ผาน ไมผาน

ผาน ผาน ผาน ผาน ผาน ไมผาน

10 10 7

8 8 9 6 8 7

24 (ผาน) 26 (ไมผาน) 23 (ไมผาน)

12

การตดสนใจโดยพจารณา

ถงผลทคาดวาจะไดรบหรอ

ไมไดรบจากการตดสนใจ

ทางเลอก

(Alternative)

ผท าการตดสนใจ

(Decision Maker)

ผลลพธ(Outcome)

เหตการณ/

สภาวการณทางธรรมชาต

(Event/State of Nature)

ปจจยทเกยวของ

ในการตดสนใจ

13

ตารางการตดสนใจ ( Decision Table) เปนตารางแสดงผลลพธทเกดขนจากการพจารณาภายใตแตละทางเลอกและแตละ

เหตการณในลกษณะการจดเรยงของผลลพธในรปของตารางสองทาง

ถาผท าการตดสนใจมสภาพเหตการณ ท

เปนไปได m เหตการณโดยท E1,E

2, ...,Em

แทนเหตการณท 1,2,...,m ตามล าดบ และม

ทางเลอกในการตดสนใจ n ทางเลอก โดยท a1,a2,...,an แทนทางเลอกท 1,2, ...,n

ตามล าดบ และให Oij แทนผลลพธทเกดขน

เมอเกดเหตการณ Ei และเลอกทางเลอก aj เมอ i = 1, 2,...,m และ j = 1, 2 , ...,n

เหตการณ

(Event

/State)

ทางเลอก (Alternative)

A1 A2 . . . An

E1

E2

.

.

.

Em

O11

O21

.

.

.

Om1

O12

O22

.

.

.

Om2

...

…

.

.

.

…

O1n

O2n

.

.

. Omn

ตวอยาง: รานขายขนมแหงหนงก าลงตดสนใจทจะซอขนมเขามาจ าหนายในราน โดยขนมมราคาตนทนชนละ 3 บาทขายในราคา 5 บาท ถาสงมาแลวขายไมหมดใน 1 วน สามารถคนได แตคนในอตราดงน

100 ชนแรก คนใหชนละ 2 บาท ชนตอๆไปคนใหชนละ 1 บาท

เจาของรานพบวาในการขายนนแตละวนขายไดไมแนนอนอาจเปน 200, 300, 400 หรอ 500ชน เจาของรานควรสงขนมมาขาย

100, 200, 300, 400 หรอ 500 ชนจงจะด จงสรางตารางผลก าไรและตารางคาการสญเสยโอกาส

14

จ านวนขนมทขายได

(ชน)

ผลก าไรทไดจากการสงขนมในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200 200 400 300 100 -100

300 200 400 600 500 300

400 200 400 600 800 700

500 200 400 600 800 1000

คาสญเสยโอกาส

คาความสญเสยในสงทควรไดเนองจากไมเลอกทางเลอกทดทสด

คาความสญเสยในสงทไมควรจะเสยทเกดขนเนองจากไมเลอกทางเลอกทดทสด

15

คาสญเสยโอกาส (ในแตละสภาวการณ)

ผลตอบแทน ทดทสด

ผลตอบแทน ของการเลอก กระท านนๆ

= -

จ านวนขนมทขายได

(ชน)

คาสญเสยโอกาสในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200

300

400

500

จ านวนขนมทขายได

(ชน)

ผลก าไรทไดจากการสงขนมในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200 200 400 300 100 -100

300 200 400 600 500 300

400 200 400 600 800 700

500 200 400 600 800 1000

200

400

600

800

0

200

400

600

100

0

200

400

300

100

0

200

500

300

100

0

16

1) การตดสนใจโดยไมใชขอสนเทศทมอยกอนแลว - เกณฑหามากจากนอย (Maximin) - เกณฑหามากจากมาก (Maximax) - เกณฑหานอยจากมาก (Minimax) 2) การตดสนใจโดยใชขอสนเทศทมอยกอนแลว - เกณฑภาวะนาจะเปนสงสด - เกณฑผลตอบแทนคาดหวง - เกณฑคาเหตการณคาดหวง - เกณฑความสญเสยโอกาสคาดหวง

การตดสนใจโดยพจารณาถงผลทคาดวาจะไดรบ/ ไมไดรบจากการตดสนใจ

ลกษณะนสย : ไดนอยดกวาไมไดเลย ระแวดระวง

วธการคด :

หาคาทนอยทสดในแตละทางเลอกแลวน า

คาทนอยทสดของแตละทางเลอกทเลอกมานน

มาเปรยบเทยบกนแลวเลอกทางเลอกทมคา

มากทสด

เกณฑหามากจากนอย (Maximin)

ใชตารางก าไร

17

จ านวนขนมท

ขายได (ชน)

ความนาจะเปน

ผลก าไรทไดจากการสงขนมในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200 0.4 200 400 300 100 -100

300 0.3 200 400 600 500 300

400 0.2 200 400 600 800 700

500 0.1 200 400 600 800 1000

1) เกณฑหามากจากนอย(Maximin)

Ex.

200, 400, 300, 100, -100

ตดสนใจเลอกสง 200 ชน

ลกษณะนสย : หวงวาจะโชคด กลาเสยง

วธการคด :

หาคาทมากทสดในแตละทางเลอกแลวน า

คาทมากทสดของแตละทางเลอกทเลอกมานน

มาเปรยบเทยบกนแลวเลอกทางเลอกทมคา

มากทสด

เกณฑหามากจากมาก (Maximax)

ใชตารางก าไร

18

จ านวนขนมท

ขายได (ชน)

ความนาจะเปน

ผลก าไรทไดจากการสงขนมในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200 0.4 200 400 300 100 -100

300 0.3 200 400 600 500 300

400 0.2 200 400 600 800 700

500 0.1 200 400 600 800 1000

2) เกณฑหามากจากมาก(Maximax)

Ex.

200, 400, 600, 800, 1000

ตดสนใจเลอกสง 500 ชน

ลกษณะนสย : เมอจะเสยกขอใหเสยนอยทสด

วธการคด :

หาคาทมากทสดในแตละทางเลอกแลวน า

คาทมากทสดของแตละทางเลอกทเลอกมานน

มาเปรยบเทยบกนแลวเลอกทางเลอกทมคา

นอยทสด

เกณฑหานอยจากมาก (Minimax)

ใชตารางคาสญเสยโอกาส

19

จ านวนขนมทขายได(ชน)

ความนา

จะเปน

คาสญเสยโอกาสในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200 0.4 200 0 100 300 500

300 0.3 400 200 0 100 300

400 0.2 600 400 200 0 100

500 0.1 800 600 400 200 0

Ex.

3) เกณฑหานอยจากมาก(Minimax) 800, 600, 400, 300, 500

ตดสนใจเลอกสง 400 ชน

วธการคด :

เลอกสภาวการณทมความนาจะเปนสงสดแลว

เลอกทางเลอกทใหผลตอบแทนสงสด

เกณฑภาวะนาจะเปนสงสด

ใชตารางก าไร

20

จ านวนขนมท

ขายได (ชน)

ความนาจะเปน

ผลก าไรทไดจากการสงขนมในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200 0.4 200 400 300 100 -100

300 0.3 200 400 600 500 300

400 0.2 200 400 600 800 700

500 0.1 200 400 600 800 1000

4) เกณฑภาวะนาจะเปนสงสด

Ex.

(0.4) 200, 400, 300, 100, -100

ตดสนใจเลอกสง 200 ชน

เกณฑผลตอบแทนคาดหวง

วธการคด :

หาคาผลตอบแทนคาดหวงของแตละทางเลอกแลวเลอก

ทางเลอกทมผลตอบแทนสงสด

ผลรวมของผลคณ

ระหวางผลตอบแทน

กบคาความนาจะเปน

ของทกสภาวการณใน

ทางเลอกนน

คาผลตอบแทนคาดหวง

แตละทางเลอก =

ใชตารางก าไร

21

จ านวนขนมท

ขายได (ชน)

ความนาจะเปน

ผลก าไรทไดจากการสงขนมในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200 0.4 200 400 300 100 -100

300 0.3 200 400 600 500 300

400 0.2 200 400 600 800 700

500 0.1 200 400 600 800 1000

Ex.

5) เกณฑผลตอบแทนคาดหวง

100ชน = 200(0.4)+200(0.3)+200(0.2)+200(0.1) = 200

200ชน = 400(0.4)+400(0.3)+400(0.2)+400(0.1) = 400

300ชน = 300(0.4)+600(0.3)+600(0.2)+600(0.1) = 480

400ชน = 100(0.4)+500(0.3)+800(0.2)+800(0.1) = 430

500ชน = (-100)(0.4)+300(0.3)+700(0.2)+1000(0.1) = 290

เลอก 300 ชน

เกณฑคาเหตการณคาดหวง

ผลรวมของผลคณ

ของสภาวการณ

กบคาความนาจะเปน

ของทกสภาวการณใน

การตดสนใจนน

คาเหตการณคาดหวง

ของการตดสนใจ =

ใชไดทงตารางก าไรและตารางคาสญเสยโอกาส

ใชไดกบสภาวการณทเปนตวเลข

ผลการตดสนใจหาไดจากการเลอกทางเลอกทใกลเคยงกบคา

เหตการณทคาดหวง

22

จ านวนขนมท

ขายได (ชน)

ความนาจะเปน

ผลก าไรทไดจากการสงขนมในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200 0.4 200 400 300 100 -100

300 0.3 200 400 600 500 300

400 0.2 200 400 600 800 700

500 0.1 200 400 600 800 1000

Ex.

6) เกณฑคาเหตการณคาดหวง = 200(0.4)+300(0.3)+400(0.2)+500(0.1) = 300

ตดสนใจเลอกสง 300 ชน

เกณฑความสญเสยโอกาสคาดหวง

วธการคด :

หาคาสญเสยโอกาสคาดหวงของแตละทางเลอกแลวเลอก

ทางเลอกทมคาสญเสยโอกาสคาดหวงต าสด

ผลรวมของผลคณ

ระหวางคาการสญเสย

โอกาสกบคาความนา

จะเปนของทกสภาวการณ

ในทางเลอกนน

คาสญเสยโอกาสคาดหวง

แตละทางเลอก =

ใชตารางคาสญเสยโอกาส

23

จ านวนขนมทขายได(ชน)

ความนา

จะเปน

คาสญเสยโอกาสในแตละทางเลอก(บาท)

100 ชน 200 ชน 300 ชน 400 ชน 500 ชน

200 0.4 200 0 100 300 500

300 0.3 400 200 0 100 300

400 0.2 600 400 200 0 100

500 0.1 800 600 400 200 0

Ex.

7) เกณฑความสญเสยโอกาสคาดหวง 100ชน = 200(0.4)+400(0.3)+600(0.2)+800(0.1) = 400 200ชน = 0(0.4)+200(0.3)+400(0.2)+600(0.1) = 200 300ชน = 100(0.4)+0(0.3)+200(0.2)+400(0.1) = 120

400ชน = 300(0.4)+100(0.3)+0(0.2)+200(0.1) = 170 500ชน = 500(0.4)+300(0.3)+100(0.2)+0(0.1) = 310

เลอกสง 300 ชน