การถอดประสบการณ์โดยเน้นผู้ ... · Web...

คำ�นำ�

ในรอบปทผานมาไดมการถอดประสบการณการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญทงจากการจดการความรทเปนลายลกษณอกษร (explicit knowledge) และจากความรของผมประสบการณตรง (tacit knowledge) มาเปนแนวปฏบตทดแมวา ดงนนการถอดประสบการณในครงนจงเปนการรวบรวมความร ประสบการณ ขอมลเดมทสะสมมารวมกบขอมลและประสบการณทไดจากการบรรยายพเศษ การแลกเปลยนเรยนรในรอบหลายปทผานมา จากกจกรรม Show & Share, SPUC -knowledge การอบรมเชงปฏบตการการเขยนวตถประสงคเชงพฤตกรรมตามผลการเรยนร 5 ดานตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา การอบรมเทคนคการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญแบบ PBL(Problem-Based Learning) และการถอดประสบการณในการเรยนการสอนของคณะตางๆ รวมกบความรดานการวดผลประเมนผลและการวจย เพอรวบรวมเปนตวความรสำาหรบอาจารย และผสนใจ พรอมกบจดทำาคมอเพอเปนแนวทางการจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสำาคญตอไป

ผศ.ดร. สเทพ อสาหะ

1

สารบญ หนา

ภมหลง 3เปาหมายการจดการศกษา

4กาวสยคของการปฏรปการศกษา

4คณลกษณะของครทพงประสงค

5วตถประสงคทางการศกษา 6การจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสำาคญ

9การสอนแบบสบเสาะ(Inquiry)

11การเรยนการสอนจากประสบการณ(Experiential Learning)

12Problem-based Learning/Case study

13Research-based Learning

14การสอนแบบบรรยาย

17Active Learning

17รปแบบการจดกลม19

2

เทคนคการตงคำาถาม21

เมอไรจะถอวาเกดการเรยนร23

จะวดอะไรทเปนผลการเรยนร24

Human Skills24

บทเรยนสำาเรจรป e-blended26

การจดทำาบทเรยน e-blended ในปการศกษา 255528

การวดผลประเมนผล30คลงขอสอบ32

ภาคผนวก ก37

ภาคผนวก ข40

ก�รถอดประสบก�รณ ก�รจดก�รเรยนก�รสอนโดยเนนผเรยน“เปนสำ�คญ”

ภมหลงในอดตประเทศไทยทมเททรพยากรและกำาลงคนของชาตใหกบ

ธรกจขนาดใหญเพอการสงออก จนทำาใหดเหมอนวาระบบการศกษา

3

เปนการเตรยมคนเขาสโรงงานและภาคอตสาหกรรมเปนหลก ไมไดชวยพฒนา หรอฝกกระบวนการคด ขณะเดยวกนเปนการผลกดนใหเยาวชนสวนใหญเปนแรงงานไรฝมอ ปญหาของสงคมเกดจากความบกพรองของระบบการศกษา 3 ดานดวยกน

1. สงคมไทยไมเปนสงคมแหงการเรยนร เพราะระบบการเรยนการสอน เปนลกษณะปอนขอมลใหทองจำา ไมมสวนกระตนใหเกดการเรยนรส งใหมๆ ขาดการเรยนรเชงสรางสรรค ขาดการควบคมเขมงวดกวดขนจากครอาจารย ท ำาใหเดกไทยใชชวตตามอารมณความรสก ไมเหนคณคาของการเรยนรตลอดชวต

2. สงคมไทยขาดศกยภาพทางการศกษามอ ตราสวนนกเรยนทศกษาตอในระดบมธยมศกษาตอนปลายเมอเทยบกบประชากรกลมอาย 15-17 ปตำา และสดสวนนกศกษาปรญญาตร ตอประชากรกลมอาย 18-21 ปตำา โอกาสทางการศกษาทวประเทศยงแตกตางกนมาก ทำาใหขาดความเจรญทางดานเทคโนโลย ความคดสรางสรรคและการประดษฐคดคน

3. คณธรรมและจรยธรรมเสอมลง เพราะสงคมเราเปดรบอทธพลวฒนธรรมและคานยมจากตางชาตไดงาย ขาดวจารณญาณ กลนกรอง ประเมนคณคา มลกษณะเปนพวกวตถนยม

จากขอบกพรองดงกลาวทำาใหประเทศไทยเดนสก บดกขององคกรเหนอรฐ กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund) และองคกรเครอขายอนๆทำาใหไทยตองปรบเงอนไขการบรหารประเทศมากมาย บทเรยนจากวกฤตยคไอ เอม เอฟ ทำาใหผเกยวของหลายฝายชทางรอดโดยกระบวนการปฏรปการศกษา แมหลงปฏรปการศกษาแลวสภาพการทวไปกยงไมดเพมขนมากนก อตราการคงอยของนกเรยนชนม.6 / ปวช. ในปการศกษา 2553 อยท 57.8% จำานวนปทไดรบการศกษาเฉลยของคนไทยวยแรงงานอาย 15 ปขนไปอยท 8.2 ปในป 2553 กลาวคอยงไมจบการศกษาภาคบงคบ 9 ป ยงในกลมผใหญทมอาย 40 ปขนไปจะม

4

จำานวนปทศกษาเพยง 4.6-8.2 ปเทานน จะเหนวาเพยงแคจำานวนปทไดรบการศกษากชใหเหนไดแลววาคนไทยมความสามารถทจะปรบตวใหทนโลก โดยเฉพาะดานเทคโนโลยนอย

ทามกลางกระแสความเปลยนแปลงดานการศกษา สถาบนการศกษาโดยเฉพาะครจำาเปนตองพฒนาตนเองและปรบปรงวธสอนอยางมาก แตเดมครจะตองเปนผรจกผเรยนวามความแตกตางระหวางบคคลในดานสตปญญา ความสามารถ ความสนใจ ความถนด มความรในเนอหาอยางลกซง มความร สามารถในการถายทอดเปนอยางด อยางไรกตามในสถานการณโลกปจจบน วทยาศาสตร เทคโนโลยเปลยนแปลงรวดเรวมาก ความรในสาขาวชาตางๆเพมขนเปนสองเทาในระยะเวลาราว 3-4 ป มขอมลขาวสารทควรรมากมาย สดทจะเรยนรไดภายในหองสเหลยมตามเวลาทกำาหนดได ผเรยนไมสามารถเรยนไดหมด จงเปนทมาของการเรยนการสอนทมงเนนใหผเรยนเปนศนยกลาง และปลกฝงใหเรยนรตลอดชวต

เป�หม�ยในก�รจดก�รศกษ�เปาหมายการศกษาตามทระบไวในมาตรฐานการศกษาชาตวา

คณลกษณะของคนไทยทพงประสงค เพอพฒนาใหคนไทยเปนคนเกง คนด และมความสข ดร.สปปนนท เกตทต ไดอธบายไวโดยสรปดงน

เกง หมายถงผท มความสามารถทางภาษา มตรรกะทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร มความซาบซงในศลปะและดนตร เอออาทรตอสงแวดลอม สามารถสอสารระหวางบคคลได

ด หมายถง การมวนยและคานยมประชาธปไตยวนย ประกอบดวยสนใจใฝร มสตควบคมตนเอง ขยน

ซอสตย รบผดชอบ อดทนมคานยมประชาธปไตย ประกอบดวยเหนคณคาตนเอง

และผอน ทำาหนาทของตนเองอยางสมบรณ ยอมรบความคดเหนของผอน เคารพกตกาสงคม มเหตมผล ทำางานรวมกบผอนได

5

มความสข หมายถง มความรก รจกแบงปน ไมเบยดเบยนตอผอน ประพฤตชอบ รกสนต ความเปนธรรม บรโภคสงตางๆดวยปญญา

ก�วสยคของก�รปฏรปก�รศกษ�การปฏรปกระบวนการเรยนรเปนหวใจของการปฏรปการศกษา

โดยพระราชบญญตการศกษา พ.ศ. 2542 ไดกำาหนดแนวทางการจดการศกษาทยดหลกใหผเรยนเปนผทส ำาคญทสด ซงตองอาศยแนวการจดประสบการณการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง และการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลางกจำาเปนตองอาศยหลกการรปแบบการเรยนการสอน วธสอนและเทคนคการสอนทหลากหลายเขาไปชวย ครตองคดวาทกคนสามารถเรยนรได ใหผเรยนเรยนรจากสภาพจรง

สงทกำาหนดไวในประราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 โดยเฉพาะในหมวดท 4 มาตราท 24 ดงน

มาตราท 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดำาเนนการดงตอไปน

1. จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยคำานงถงความแตกตางระหวางบคคล

2. ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา

3. จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทำาได คดเปน ทำาเปน รกการอาน และการใฝร อยางตอเนอง

4. จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตางๆอยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะองพงประสงคไวในทกวชา

6

5. สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศสภาพแวดลอมสอการเรยน และอำานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบรรวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ

จากแนวทางการจดการศกษาดงกลาวบทบ�ทของครจะเปนอยางไรเมอผเรยนเปนศนยกลาง1. เปนผจดระบบการเรยนการสอน เรมตงแตศกษา

หลกสตร(มคอ. 2) วางแผนการเรยนการสอน การจดกจกรรมการเรยนร ใหเกดขนไดทกเวลาสถานท การใชสอ การวดผลประเมนผล รวมถงขอตกลงเกยวกบพฤตกรรมและวนยในชนเรยน(มคอ. 3)

2. เปนผจดบรรยากาศ สภาพแวดลอมทกอยางใหผเรยนอยากเรยน ทำากจกรรมรวมกนไดสะดวก

3. ชแนะใหผเรยนสามารถคนควา แกปญหา สามารถหาคำาตอบดวยตนเองได

4. หากประเดนซบซอน ผเรยนอาจประสบปญหาหากตองแกปญหาเอง ครกควรนำาเสนอเสยเอง

5. เปนผสงเกตพฤตกรรมของนกศกษา พรอมทจะชวยเหลอ แกไขหากมปญหา

6. เปนผคอยใหกำาลงใจ สนบสนนหากนกศกษาตองการทำาในสงททาทาย

7. เปนผกระตนใหนกศกษาคดโดยการตงคำาถามตางๆ8. เปนผคอยใหขอมลยอนกลบเมอนกศกษาทำางานเสรจ เพอ

ใหผเรยนทราบผลการกระทำาของตน หรอสามารถแกไขขอบกพรองไดทนท

7

คณลกษณะของครในปจจบนทพงประสงคเมอสภาวะเปลยนไป คณลกษณะทพงประสงคครอาจารยก

ตองเปลยนไป หลายทานกลาววาจะตองเปนทงนกวชาการ นกปฏบต และนกจดการไปพรอมกนเพอทำาหนาทบรณาการความร และกระบวนการเรยนร เพอนำาพาผเรยนไปสเปาหมายของการศกษา คอ เกง ด และมสข

หากประมวลความคดทหลากหลายอาจสรปไดวา คณลกษณะของครทพงประสงคจะตองประกอบดวยสงตางๆตอไปน

1. มความร ในเน อหาวชาท จะสอนเป นอยางด มความสามารถในการวเคราะห สงเคราะหและประยกตเนอหาเพอประโยชนในการสอนผเรยนทมพนฐาน ความถนดทตางกน และมความสนใจทหลากหลาย

2. ศกษาตดตามความรในดานเทคนคการสอนอยางตอเน อง อาจตองเป นสมาชกสมาคมทางวชาการหรอวชาชพท เกยวของเชนสอนวทยาศาสตรกควรเปนสมาชกสมาคมวทยาศาสตร หรอสมาคมครวทยาศาสตรหรออนๆทจะเปนประโยชนตอวชาชพของตนเอง

3. ตวครนนเปนตนแบบใหกบนกเรยนตนเองโดยไมรตว หากครมพฤตกรรมอยางไรนกศกษากมพฤตกรรมตามนน หรอครมแนวคดอยางไร ลกศษยตวเองกมแนวโนมทจะมความคดไปในทางเดยวกน ดงนนครคงไมควรนำาทศนคตเดมๆมาใชทวา จงทำาตามทครสอนอยาทำาตามทครทำา

4. เปนนกจตวทยาการเรยนร เขาใจพฒนาการของผเรยน อารมณ ความรสก ความสนใจ ความตองการ สามารถหาวธการทจะกระตนใหใฝร ใฝเรยนไดทนความกาวหนาทเปลยนแปลงไปได

5. ขอมลและความรปจจบนมไดมแคในหนงสอ แตจากแหลงอนๆยงมอกมากมายซงหาไดโดยอาศยเทคโนโลยสารสนเทศ ดงนนครจะตองมความสามารถทจะเขาถงแหลงขอมลดงกลาวนได

8

6. แหลงขอมลนอกจากตำารา อนเทอรเนตแลวยงมแหลงเรยนรในชมชนไมวาจะเปนแหลงเรยนรตามธรรมชาต สถานทสำาคญ ผรหรอปราชญชาวบาน ฯลฯ ทสามารถนำามาใชประโยชนได รวมทงสงเสรมใหผเรยนรวมประชม สมมนา นทรรศการ ดงาน ซงผสอนจะตองมความสามารถในการบรหาร จดการดวย

7. ครอาจารยไมวาจะสำาเรจการศกษาระดบใดมากตาม หากใชแตตำาราภาษาไทยซงแปลเนอหามาจากภาษาองกฤษกเทากบศกษาหาความรเมอ 10 ปกอน ดงนนจงควรมความสามารถทางภาษาองกฤษทจะตดตามความกาวหนาได

8. เนองจากความรกาวหนา ขอมลมการเปลยนแปลงเพมเตมอยางรวดเรว ครอาจารยจะตองเหนคณคาและเรยนรตลอดชวต

วตถประสงคท�งก�รศกษ�วตถประสงคทางการศกษา ตาม Bloom’s Taxonomy

แยกไดเปน 3 ดาน คอ1. ดานจตพสยหรอด านอารมณความร ส ก (Affective

Domain) แบงออกไดเปน 5 ระดบ ดงน-การรบร(Receiving or Attending)-การตอบสนอง(Responding)-การสรางคานยม(Valuing)-การจดระบบ(Organization)-การสรางคณลกษณะ(Characterization)

2. ดานท กษะพสยหรอด านปฏ บต การ (Psychomotor Domain)

แบงออกเปน 5 ระดบ ดงน-การเลยนแบบ (Imitation)-การทำาตามแบบ (Manipulation)-การพฒนาความละเอยดถกตอง (Precision)-การฝกฝนอยางตอเนอง (Articulation)

9

-ก า ร ป ฏ บ ต อ ย า ง ค ล อ ง แ ค ล ว เ ป น ธ ร ร ม ช า ต (Naturalization) 3.พฤตกรรมดานพทธพสย (Cognitive Domain) แบง

ออกเปน 6 ระดบ ดงนความร-ความจำา:ไดแก ใหนยาม บรรยาย บอก ชบง บญญต

เลอก จบค เรยกชอ-เขาใจ: ไดแก บอกความแตกตาง ขยายความ ยกตวอยาง

ทำานาย สรป-นำาไปใช: ไดแก ปฏบตการ สาธต ใชเครองมอ แกปญหา

ผลต แสดง-วเคราะห: ไดแก แยก คดเลอก แบงยอย หาองคประกอบ

หาหลกการ-สงเคราะห:ไดแก จดกลมพวก รวบรวมเปนกลม สราง

เขยนใหม สรป-ประเมนคา:ไดแก เปรยบเทยบ ประเมน วจารณ ให

เหตผล โตแยง ตามกรอบมาตรฐานหลกสตรอดมศกษา โครงสราง

หลกสตรระดบปรญญาตรประกอบดวย วชาศกษาทวไป วชาเอก และวชาเลอกเสร หลกสตร 4 ปของมหาวทยาลยศรปทมจะมจำานวนหนวยกตรวมประมาณ 130 หนวยกตโดยมงผลการเรยนร 5 ดานซงอาจารยจะตองคำานงถงดงน

1. คณธรรม จรยธรรม2. ความร3. ทกษะเชาวนปญญา4. ทกษะความสมพนธระหวางบคคล5. ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสารและการใช

เทคโนโลยสารกอนทจะสอนในรายวชาตางๆ อาจารยจะตองเตรยมความ

พรอมทจะสอนโดยทำา มคอ.3 ใหเรยบรอยกอนเรมสอน ในหมวด

10

ตางๆของ มคอ.3 นนมรายละเอยดทจะตองกรอกพอสมควรโดยเฉพาะอยางยงในหมวดท 4 การพฒนาผลการเรยนรของนกศกษาจะตองระบผลการเรยนรทจะตองพฒนาทง 5 ดานดงน

1. คณธรรม จรยธรรม การพฒนานสยในการประพฤตอยางมคณธรรม จรยธรรม

และดวยความรบผดชอบทงสวนตวและสวนรวม ความสามารถในการปรบวถชวตในความขดแยงในสงคม

2. ความรความสามารถในการเขาใจ การนกคดและการนำาเสนอขอมล

การวเคราะหและจำาแนกขอเทจจรงในหลกการ ทฤษฎ ตลอดจนกระบวนการตางๆและความสามารถ เรยนรดวยตนเองได

3. ทกษะเชาวนปญญา 4. ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ 5. ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสารและการใช

เทคโนโลยสารสนเทศทง 5 ดานจะตองระบพฤตกรรมทพงประสงค วธการสอน และ

วธการประเมนผล ในสวนของพฤตกรรมตางๆนนอาจจะพบกบพฤตกรรมทหลายทานอาจไมแนใจความหมาย เปนตนวาคณธรรม จรยธรรม คำาวาคณธรรมหมายถงธรรมหรอความดทมอยภายใน เมอใดกตามทแสดงพฤตกรรมทสะทอนธรรมะออกมากแสดงถงความมคณธรรม ดงนนจงหมายถงผประพฤตด ประพฤตชอบ มความซอสตย อดทน รบผดชอบ มวนย ความตรงตอเวลา เหนแกประโยชนสวนรวม มจรรยาบรรณในวชาชพรวมถงลกษณะอนๆทระบใน มคอ. 2 ของหลกสตร

ทศนคต หมายถง ความเชอ ความศรทธา และพรอมทจะปฏบตตามความเชอนน อาจพจารณาจากการเขารวมกจกรรมโดยสมครใจ หรอการรวมทำาในสงทตนเองชอบนานกวาปกต

11

ความซาบซงหรอสนทรยวจกษณ หมายถง การร เขาใจในคณคาและความสำาคญอยางมหลกเกณฑ เชนความซาบซง ชมชอบในศลปะ ดนตร

ความคดรเรมสรางสรรค หมายถงความสามารถในการดดแปลง ปรบปรง ในสงทมอยแลว ใหมรปใหม ทำางานไดมากวาเดม ดกวาเดม

วจารณญาณ หมายถงความสามารถในการใชปญญาไปตดสน วพากษวจารณ หาเหตผล หรอแกปญหา อาจสงเกตไดจากการอปมาอปไมย การเปรยบเทยบ

ทกษะ หมายถง ความสามารถในการใชกลามเนอ ความชำานชำานาญในการใชเครองมอปฏบตการหรอใชโปรแกรมตางๆ การทำางานทมลกษณะจำาเพาะ

ดงนนคำากรยาเชงพฤตกรรมตามวตถประสงคการเรยนรจะเปนไปตามตวอยางในตารางขางลางน

กรอบมาตรฐานคณวฒ

จดหมายรายวชาคำากรยาทใชใน

วตถประสงคของแผน1. ความร (KD) เพอใหนกศกษาม

ความร ความเขาใจ เรองอะไร

บอก เลา อธบาย บรรยาย ระบ ยกตวอยาง ฯลฯ

2. ท ก ษ ะ ท า งปญญา (ID)

เพอใหนกศกษามทกษะอะไรบาง

จำาแนก จดกลม เปรยบเทยบ นำาไปใช ประยกต วเคราะห สงเคราะห ประเมน ตดสนใจ แกปญหา คดเปนระบบ ฯลฯ

3.ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การ

ทดลอง ทำากจกรรม ประดษฐ สราง ออกแบบ คำานวณ ผลต พฒนา ใช

12

สอสารและเทคโนโลย (MCI)

อปกรณ ใชเครองมอ ฟง พด อาน เขยน ด ฯลฯ

4. ทกษะความสมพนธระหวางบคคล และความรบผดชอบ (IRR)

ทำางานเปนกลม ทำางานเปนทม แสดง บทบาทหวหนา เลขานการ สมาชก ทำางานรวมกบผอน มปฎสมพนธรวมกบผอน โตแยงอยางมเหตผล ลดความขดแยง

5. คณธรรม จรยธรรม (ME)

เพอใหนกศกษาเปนผ ม คณล กษณะอ นพ ง ป ร ะ ส ง ค ข อ งรายวชา

ตระหนก ยอมรบ สนบสนน รบฟง แกไข ชนชม พอใจ ใฝร มงมน มจตอาสา

ก�รจดก�รเรยนก�รสอนโดยเนนผเรยนเปนสำ�คญหากพจารณาจากขอความแลวการจดการเรยนการสอนโดย

เนนผเรยนเปนสำาคญนาจะหมายถง การจดการเรยนการสอนโดยคำานงถงประโยชนของผเรยนเปนสำาคญ ใครกตามทเปนคนสำาคญของเรา เรายอมมความปรารถนาดตอเขา จะคดอะไรจะทำาอะไรกตองนกถงเขากอนคนอนแนวโนมการสอนนกศกษาในปจจบนนจะเปนไปในลกษณะทจดกจกรรมทใหผเรยนไดเรยนอยางมความหมาย ใหผเรยนไดคนพบความรดวยตนเองมากกวาจะเปนการบอกหรอบรรยายแบบเกา อนทจรงแนวการสอนทง 2 แบบตางกมจดดและจดดอยในตวของมนเอง

13

จากการแลกเปลยนเรยนรในรายการ Show & Share ไดมการพดคยกนอยางกวางขวาง หากจะเปรยบเทยบการสอนแบบบรรยายซงมครเปนศนยกลางกบการเรยนการสอนทมผเรยนเปนศนยกลางกจะเปนดงน

Teaching methodsTeacher-centered-Lecture-Explanation-Talk and Presentation

Learner-centered-CIPPA-Inquiry-Learning Cycle-Experiential Learning-Problem-based Learning(PBL)/ Case study-Project-based Learning-Research-based learning

14

การจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสำาคญ ไมนาจะเปนวธสอนหรอแนวทางในการสอน แตนาจะเปนแนวคดหรอหลกในการสอนมากกวา การนำาแนวคดไปสการปฏบตนน คร อาจารยจำาเปนตองหาแนวทาง หรอวธการทเหมาะสมมาใช ดงนนในการจดการสอนโดยเนนผเรยนเปนสำาคญนาจะหมายถงการจดสภาพหรอสถานการณใหผเรยนมบทบาทสำาคญและเปนผทใชเวลาของการเรยนรเปนสวนใหญ มสวนรวมอยางตนตว(active participation) มากกวาคร ดงนนในการจดการเรยนการสอนอาจมรปแบบการสอน วธสอนทแตกตางกนไปอยางหลากหลาย ยกตวอยางเชนในเรองหนง ครคนหนงอาจใหนกศกษาแสวงหาความรรวมกนเปนกลม แลวนำาขอมลมาแลกกน และอภปรายสรปเปนความเขาใจ หรอปญหาใหนกเรยนขบคด และพสจนทดสอบคำาตอบ ขณะทครอกคนหนงอาจจะใชวธพานกเรยนไปศกษานอกสถานท แลวกลบมาอภปรายสรปรวมกน หรอในขณะทครอกคนหนงไมสามารถพานกเรยนออกไปทศนศกษาได จงนำาวดทศนมาใหนกเรยนชม และใหนกเรยนอภปรายประเดนตางๆ การสอนของครทงหมดทกลาวมาแมจะใชวธสอนตางกน มกระบวนการสอนตางกน .แตหากการสอนนนๆ ผเรยนเปนผมบทบาทในการเรยนร (ทตนตว)และเปนผใชเวลาเรยนเปนสวนใหญกถอไดวาการสอนเหลานเปนเปนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ

ตอไปนเปนวธสอนทอาจารยใชกนในการทจะใหผเรยนคนพบความรดวยตนเอง การจดกจกรรมอาจจะใหนกศกษาทำางานเดยวหรอเปนกจกรรมกลมกไดแลวแตเนอหาวชา สภาพปญหา สถานการณ และความสนใจของนกศกษา อยางไรกตามแนวทางการเรยนการสอนสมยใหมนน เนนใหนกศกษารจกการทำางานเปนทมเปนกลม เพอฝกการเปนผนำา การเปนผตาม การยอมรบความคดเปนของผอน ฝกความรบผดชอบไปพรอมกน ซงคนไทยเรายงขาดทกษะเรองนอยมากเมอเทยบกบตางชาต ในการสอนดงกลาวนยง

15

สามารถใชเทคโนโลยเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศหรอมลตมเดยมาประกอบดวยได เชน บทเรยนออนไลน หรอบทเรยนสำาเรจรป(e-blended learning) ทชวยใหผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเองตามความสามารถโดยไมจำากดเวลาและสถานท e-mail, web board, Internet, Facebook, Twitter, Youtube ฯลฯ เขามาประกอบกนาจะทำาใหนกศกษามโอกาสมสวนรวมในบทเรยน และมสวนทำาใหบทเรยนดตนเตน ทาทาย นาสนใจยงขน

1.ก�รสอนแบบสบเส�ะ Inquiryการเรยนการสอนทเนนกระบวนการสบสอบ เนนทกษะ

กระบวนการวทยาศาสตรแบงหลายระดบ

Structured/guided open inquiry

วธนใชไดดในการสอนในรายวชาทมการทดลอง จะประกอบไปดวย 3 สวนใหญๆ คอ1.ปญหา ทจะพสจนหรอหาคำาตอบ ซงกคอ วตถประสงคของ

การทดลองนนเอง2.วธการทดลอง 3.การสรปผลและอภปรายผลการสอนในระดบนกเรยนระดบมธยมศกษาพบวามกจะเปนใน

รปแบบ สวนท 1 และสวนท 2 ใหนกเรยนทำาการทดลองหาขอสรปในสวนท 3 เอง หากผเรยนบรรลนตภาวะหรอมความรความสามารถมากขนมาอกระดบหนง ในบทเรยนหรออาจารยกจะกำาหนดสวนท 1 ใหและใหผเรยนคนควาหาสวนท 2 และสวนท 3 เอง หากเปนการเรยนการสอนในระดบบณฑตศกษานกศกษากจะตองหาเองทง 3 ประเดน เชนทำาเรองอะไร ทดลองอยางไร ไดผลอยางไร จะเปนแบบ open inquiry

16

2. ก�รเรยนจ�กประสบก�รณ Experiential Learning

Concrete Experience – ลงมอปฏบตจรงReflective Observations -สะทอนผลการปฏบตดวยมม

มองทหลากหลายAbstract Conceptualization –สรปเปนหลกการจาก

ประสบการณหรอทฤษฎActive Experimentation -ประยกตใชความรในสถานกา

รณอนๆ

วธนจะใชไดดในกรณทสอนในหวขอทเกยวกบปญหาสงคม สงแวดลอม เปนการเรยนรจากการปฏบตจรง สะทอนแนวคดหรอมมมองทหลากหลายและในทสดสามารถสรปเปนแนวปฏบตไปสกรณอนๆ หรอประเดนอนๆ ได ซงจะเปนไปตามขนตอน Kolbe Cycle of Experiential Learning ดงน

Concrete Experience

Reflective Observations

Abstract Conceptualization

Active Experimentation

2.Problem-based Learning/Case Studyกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ เปนการจดการศกษาทยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและ

17

พฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสำาคญทสด โดยกระบวนการจดการศกษาจะตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

ลกษณะทสำาคญของการเรยนทใชปญหาเปนฐาน1. ผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนรอยางแทจรง

(student-centered learning)2. การเรยนรเกดขนในกลมผเรยนทมขนาดเลก3. ครผสอนเปนผอำานวยความสะดวก (facilitator)

หรอผใหคำาแนะนำา (guide)4. ใชปญหาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนร5. ปญหาทนำามาใชมลกษณะคลมเครอไมชดเจน ปญหา

1 ปญหาอาจมคำาตอบไดหลายคำาตอบหรอมทางแกปญหาไดหลายทาง (ill-structured problem)

6. ผเรยนเปนคนแกปญหาโดยการแสวงหาขอมลใหม ๆ ดวยตนเอง (self directed learning)

7. ประเมนผลจากสถานการณจรง โดยดจากความสามารถในการปฏบต (authentic assessment)

สวนประกอบของ PBL1. ปญหา (problem)2. การบรณาการความคด (integration of idea)3. การทำางานเปนทม (teamwork)4. กระบวนการแกปญหา (problem solving

process)5. การเรยนรดวยตนเอง (self-learning)

การเรยนทใชปญหาเปนฐานทเนนปญหา (Problem-stimulated PBL)

รปแบบนจะใชบทบาทของปญหาตาง ๆ ทเกยวของ เพอทจะแนะนำาและเรยนรความรใหม การเรยนทใชปญหาเปนฐานทเนนปญหานใหความสำาคญกบเปาหมายหลก 3 ประการ คอ

18

1.) การพฒนาทกษะเฉพาะเจาะจง (domain-specific skills)

2.) การพฒนาทกษะการแกปญหา (problem-solving skills)

3.) การไดมาซงความรเฉพาะเจาะจง (domain-specific knowledge)

เทคนคการสอนวธนสามารถนำาไปใชไดกบ เกอบทกรายวชา ไมวาจะเปนทางดานสงคมศาสตร วทยาศาสตร สงแวดลอม แมแตทางดาน IT ตางๆ ซงจะเปนการนำาไปสการสอนทเรยกวา Reseach-Based Learning (RBL) อาจจะมขดจำากดอยบางในรายวชาทเนนทกษะทงหลายเชน ทางดานภาษา หรอ วชาชาง หรอวชาทพฒนาทกษะทางกลามเนอ

สวนในกรณของกรณศกษาหรอ case study ถอวาเปนแนวทางการศกษากรณเดยว เรองเดยว รายเดยว แบบเจาะลก ตดตามตอเนองใชเวลานานซงเปนวธการสอนแบบใหนกศกษาไดลงมอปฏบตจรงไดสมผสจรงไดรบความนยมมาก ดานสงคมศาสตร พฤตกรรมศาสตร การนำามาใชสอนกบนกศกษานนอาจมขดจำากดอยพอสมควรในทางปฏบตแทนทจะใหนกศกษาเปนผลงมอศกษาเอง

19

ผสอนอาจยก case มาเปนตวอยางแลวใหนกศกษาวเคราะหหาเหตผลโดยวธดงกลาวนจะเปนประโยชนมากทางดาน บรหารธรกจ นตศาสตร การทองเทยว ฯลฯ การศกษากรณศกษานหากดำาเนนการอยางเปนระบบในขนสง ใชเวลาตดตามนานกจะเปนงานวจยเชงคณภาพซงไมขอกลาวถง

4. Research-Based Learningวางแผนจดการเรยนร: วเคราะหบรบทผเรยน สภาพปญหา

ชมชนจดกจกรรมการเรยนร:

1.สอนเนอหาสาระและทกษะพนฐานเกยวกบงานวจย 2. วเคราะหปญหาในปจจบนตอยอดจากสงทเรยนรไป 3.เกบขอมล วเคราะหผล อภปรายและสรปผล 4.จดทำารายงานผลการเรยนร สรปเปนองคความรใหม-ประเมนผลการเรยนร: ใชการประเมนตามสภาพจรง

ขนตอนตางๆ คลายหวขอท 3 ทกลาวมาแลว เพยงแตวตถประสงคตองการใหผเรยนหาองคความรใหมมาใหได เหมาะสำาหรบเดกทม ความรบผดชอบสง กระบวนก�รเรยนรทเนนผเรยนเปนสำ�คญ หมายถง การจดการศกษาทถอวาผเรยนสำาคญทสด เปนกระบวนการจดการศกษาทตองเนนใหผเรยนแสวงหาความร และพฒนาความรไดดวยตนเองหรอรวมทงมการฝกและปฏบตในสภาพจรงของการทำางาน มการเชอมโยงสงทเรยนกบสงคมและการประยกตใช มการจดกจกรรมและกระบวนการใหผเรยนไดคดวเคราะห สงเคราะห ประเมนและสรางสรรคสงตางๆ

นอกจากน ตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ โดยสะทอนจากการทนกศกษาสามารถเลอกเรยนรายวชา หรอเลอกทำาโครงงานหรอชนงานในหวขอทนกศกษาสนใจในขอบเขตเนอหาของวชานนๆ และมความเปนไปไดในทางปฏบต กลาวคอไมเปนการรบกวนสทธสวนบคคล ไมเสยงภย หรอ

20

ผดกฎระเบยบตางๆ ไมสนเปลองจนเกนไป และสามารถดำาเนนการใหเสรจสนในเวลาอนควรได

รปแบบการจดการเรยนรในระดบการอดมศกษาตามแนวทางเนนผเรยนเปนสำาคญ ซงมงพฒนาความรและทกษะทางวชาชพ ทกษะชวตและทกษะสงคม มปรากฏในวงการศกษาไทยอกหลายรปแบบตวอยางเชน

1) การเรยนรเปนรายบคคล (individual study)2) การเรยนรแบบสรรคนยม (Constructivism) 3) การเรยนรจากการสอนแบบเอส ไอ พ4) การเรยนรแบบแสวงหาความรไดดวยตนเอง (Self-

Study)5) การเรยนรจากการทำางาน (Work-based Learning) 6) การเรยนรทใชวธสรางผลงานจากการตกผลกทางปญญา

(Crystal-Based Approach) การสอนโดยเนนผเรยนเปนสำาคญยงมวธการยอยๆอกมาก

รวมถงกจกรรมตางๆทปฏบตกนอยแลว เปนตนวา การศกษาจากของจรง การศกษาดวยตนเองในสงทสนใจจากแหลงเรยนรทอาจารยแนะนำา การออกสำารวจเกบขอมล ทศนศกษา การศกษาดงาน การจดนทรรศการ การรวมประชมวชาการ กจกรรมบำาเพญประโยชน เชน ปลกปา ทำาความสะอาดวดหรอทสาธารณะ การเลยงเดกกำาพราหรอดแลคนชรา การสมมนา การฝกงาน การฝกประสบการณวชาชพ โดยเฉพาะอยางยงสหกจศกษา ซงถอวาเปนการบรณาการการเรยนรกบการทำางาน ทำาใหผเรยนมโอกาสไดรบการพฒนาคณลกษณะทพงประสงคหลายดาน เปนตนวา การแสวงหาความรจากการปฏบตจรง การทำางานรวมกบผอน การพฒนาทกษะในการทำางานในสายอาชพตน การมสงคมและมนษยสมพนธทด ฯลฯ จะขอไมกลาวถงในรายละเอยด ณ ทน

รปแบบการสอนทกลาวมาทงหมดนนเปนการสอนทเนนดานเนอหาความรหรอพทธพสยเปนหลก รปแบบการสอนทเนน

21

พฒนาการดานจตพสย ซงมงเนนใหผเรยนเกดความรสกทด ทศนคต คานยม คณธรรม และจรยธรรมทพงประสงค นบวาเปนเรองทยาก ใชเวลาในการปลกฝงหรอพฒนา จะตองศกษาจากสถานการณจรงหรอจำาลองพรอมกบสอดแทรกขอคด คณธรรม จรยธรรมตามโอกาสอนควร มใชเปนการสอนคณธรรมจรยโดยตรง

ผสนใจอาจศกษาจาก เอกสาร ตำาราวธสอนตางๆซงมอยมากมาย เชน

ชนาธป พรกล (2544) รปแบบก�รจดก�รเรยนก�รสอนทผเรยนเปนศนยกล�ง สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ชยวฒน สทธรตน (2552) 80 นวตกรรมก�รเรยนรทเนนผเรยนเปนสำ�คญ บรษทแดเนกซ อนเตอรคอรปอเรชน จำากด กรงเทพ

ไพฑรย สนลารตน (2554) กลยทธก�รสอนต�มกรอบคณวฒระดบอดมศกษ� สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ไพฑรย สนลารตน (2555) หลกและเทคนคการสอนระดบอดมศกษา โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพ

ทศนา แขมมณ (2546) รปแบบก�รเรยนก�รสอน : ทางเลอกทหลากหลาย สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ทศนา แขมมณ (2548) เรองย�กททำ�ไดจรง ปฏรปก�รเรยนรทงโรงเรยน บรษท เมธทปส จำากด กรงเทพ

ทศนา แขมมณ และคณะ (2545) Learning Process สำานกพมพ บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จำากด กรงเทพ

สมาคมเครอขายการพฒนาวชาชพอาจารยและองคกรระดบอดมศกษาแหงประเทศไทย (2553) ก�รเรยนรสก�รเปลยนแปลง กรงเทพ

สำานกนวตกรรมการเรยนการสอน มหาวทยาลยขอนแกน(2549) วธก�รสอนสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม โรงพมพคลงนานาวทยา ขอนแกน

22

ดร.สวทย มลคำา, ดร.อรทย มลคำา (2545) วธจดก�รเรยนร เพอพฒน�คว�มรและทกษะ หางหนสวนจำากด ภาพพมพ

ดร.สวทย มลคำา, ดร.อรทย มลคำา (2545) วธจดก�รเรยนร เพอพฒน�คณธรรม จรยธรรมค�นยม, ก�รเรยนรโดยก�รแสวงห�คว�มรดวยตนเอง หางหนสวนจำากด ภาพพมพ

ดร.สวทย มลคำา, ดร.อรทย มลคำา (2545) วธจดก�รเรยนร เพอพฒน�กระบวนก�รคด หางหนสวนจำากด ภาพพมพ

ฯลฯ

ก�รสอนแบบบรรย�ยสำาหรบการสอนแบบบรรยายถอวาเปนการสอนทเนนครเปน

ศนยกลางนน ครเตรยมการสอนสบาย เวลาสอนกสอนสบาย ถงแมวาแนวการสอนสมยใหมพยายามหลกเลยง แตในทางปฏบตยงจำาเปนตองใชอยไมวาเราจะสอนแบบใดกตาม เพยงแตใชใหนอยลงเทาทจำาเปนในการทจะอธบายความเชอมโยง ขยายความ สอดแทรกในวธการสอนแบบตางๆ ทงนเราอาจทำาใหการสอนแบบบรรยายมชวตชวาไมนาเบอไดโดยการเตรยมตวใหพรอม ผบรรยายตองมความมนใจในตวเองสอดแทรกตวอยางทเปนทสนใจในปจจบนซงจะทำาใหผเรยนตงใจไมเบอหนาย

การสอนแบบบรรยายทประสบความสำาเรจ เชน ในกรณของรายการ talk show พดดวยนำาเสยงทเปนธรรมชาต ทาทางเปนมตร ยมแยมแจมใส เสยงดงพอททกคนไดยนชดเจน พดชดถอยชดคำา ไมเรวหรอชาเกนไป นำาเสยง จงหวะการพดเนนประเดนสำาคญ สอดแทรกอารมณขนไดอยางเหมาะสม นอกจากผบรรยายจะเปนผมชอเสยงแลว ตองมเทคนคใหผฟงมสวนรวม หรออยางนอยใหความสนใจผฟงอยางทวถง ม eye contact เหมอนกบกำาลงคยกนสองตอสอง มการถามตอบบางตามสมควร หรอมการ

23

สมภาษณพดคยรวมดวย และแนนอนการสอนแบบบรรยายทใหผลดนน ตอง ใชเทคนค Active learning เขามารวมดวยรวมดวย

Active Learningตามทไดกลาวไวแลววา Active Learning จะมบทบาท

สำาคญกบ การสอนทกวธ คำาวา Active learning มไดหมายถงการเขารวมกจกรรมอยางกระวกระวาด หรอตนตวดานกายภาพเทานนแตตองตนตวดานสมอง สตปญญาดวย

องคประกอบพนฐานของ การใหผเรยนมสวนในบทเรยน คอ 1 ก�รพดและก�รฟง ในบทเรยนกจะตองมกจกรรมทเปนการ

พดฟงทมชวตชวา ตนเตน มความหมาย ยงในบทเรยนทมการอภปรายกลมยอยอาจตองมการแตงตงหวหนากลม เลขากลม และผทำาหนาทนำาเสนอผลการอภปรายกลม ในกจกรรมดงกลาวนผสอนจะตองใหความระมดระวงในการดำาเนนกจกรรมกลมไมใหผทพดเกง dominate ผทพดไมเกง ฝกการเปนผนำาและผตาม การเปนผพดและผฟงทด เขาวการทำางานรวมกนกนตามวถทางประชาธปไตย ขณะเดยวกนกปองกนมใหเกดการเอาเปรยบผอน ดงนนกจกรรมกลมหากตองจดบอยๆกตองหมนเวยนการทำาหนาทตางๆ กจกรรมการแลกเปลยนความคดเหนดงกลาวนเปนกจกรรมเบองตนทจะตรวจสอบผเรยนวามความเขาใจในเนอหาดเพยงใด หรอมความเหนไปในทางเดยวกนหรอไม หากเปนวชาดานกฎหมาย การเมอง การปกครองจะเปนกจกรรมทสำาคญมาก

2 ก�รอ�น ถอเปนกจกรรมทเปนสวนหนงของการสอนทกวธ อาจารยควรมอบหมายใหนกศกษาอานเนอหาทจะเรยนมาลวงหนา แลวนำามาสรปหรออภปรายในหอง หรออาจารยอาจมบทความพเศษเปนเอกสาร หรอบทความจากอนเทอรเนตใหนกศกษาอาน ยงหากนกศกษาม book net ทกคนกยงสะดวก เนองจากมหาวทยาลยมระบบ WiFi ทงมหาวทยาลย

24

ในกรณเชนนผสอนเองจะตองเตรยมขอมลเวบไซตทเกยวของไวดวย

3 ก�รเขยน เปนการประมวลความรความเขาใจในเนอหาออกมาเปนลายลกษณอกษร หากเปนการสอนภาษากจะถอวาเปนทกษะสงสด ในสภาพความเปนจรงแลวนกศกษามทกษะการเขยนภาษาไทยตำามาก ตงแตเขยนหนงสอไมเปนตว เขยนไมเปนประโยค เรยบเรยงไมเปน สรปความไมเปนการทำาขอสอบทผานมากมกเนน การฝน การวงตวเลอกตางๆ หากอาจารยในรายวชาตางๆจะเนนการเขยนจรงๆบางกจะด(ไมใชเปนการ ตด และ วาง)

4 ก�รสะทอนกลบ เปนการรบฟงความคดเหนของผเรยนวาบทเรยนมความเหมาะสมกบสถานการณและความสามารถของผเรยนมากนอยเพยงใด บางครงเนอหาอาจยงยากเกนไปสำาหรบผเรยน อาจารยเองกจะตองมการปรบเนอหา วธการสอน หรอการอธบายบางแลวแตกรณ การสะทอนกลบนอาจมไดมาจากการรบฟงความคดเหนโดยตรง แตอาจมาจาการตอบคำาถาม หรอทดสอบยอยหากจะเปรยบเทยบการเรยนการสอนระหวางการ Passive

Learning และ Active Learning กจะเปนไปตาม แผนผงของ Dale’s Cone of Experience

25

ดงนนไมวาอาจารยจะจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางไร หากคำานงถงผลทผเรยนจะไดรบกจะนบวาเปนประโยชนยง

รปแบบก�รจดกลมเทคนคการจดกจกรรมทเปน active learning นนมหลาย

รปแบบ ดงนจดเปนรายบคคล (individual student)จดเปนรายค (share/pair)จดเปนรายกลม(group)ขนาด 4-8 คน หากกลมใหญกวานก

อาจเปนโอกาสใหนกศกษาบางคนกนแรงผอน การจดกลมทำากจกรรมนหากสามารถจดใหแตละกลมมนกศกษาทมพนฐานแตกตางกน คละกนในจำานวนพอๆกนจะดมาก

ตวอยางกจกรรมทสามารถจดไดอาจเปนดงนรายบคคล อาจกำาหนดให-ฟงเทป หรอดวดทศน แลวกำาหนดคำาถาม หรอประเดนทจะ

ถาม

26

-ตงคำาถามแลวใหนกศกษาเขยนตอบภายใน 1 นาท-กำาหนดใหอานขอความแลวสอบยอยๆ (quiz)-ใหมการซกถามเมอมการสาธตในกรณทจดเปนรายค อาจจดกจกรรมเปน-ชวยกนคด วางแผน หรอแกปญหารวมกน-ชวยกนเขยนงาน-แลกเปลยนงาน หรอ สมดบนทกเพอดความถกตองเรยบรอย-ผลดกนตงคำาถามหรอตอบคำาถามฯลฯจดกจกรรมเปนรายกลม-ชวยกนทดลอง รวมกนแกปญหา เกบขอมล -ประชมแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน-ในกรณทตองการความเหนทหลากหลายอาจใหตวแทนของ

กลมหนงไปรวมประชมกบอกกลมหนงกไดยงมกจกรรมทมวตถประสงคทคอนขางจำาเพาะ เชนทางดาน

ภาษา ตองการใหนกศกษาเนนการออกเสยงใหถกตองกอาจเรมตนใหนกศกษาไปคนจากพจนานกรมภาษาองกฤษวาการออกเสงทถกตองเปนอยางไรเมอเปน กรยา คำานาม แลวใหนกศกษาตรวจสอบความถกตอง แลวฝกการออกเสยง แลวมาออกเสยงใหอาจารยฟง

หรอการฝกการเขยน อาจใหอาจารยตรวจ แนะนำา แลวใหเจาของนำากลบไปเขยนใหม เปนการเรยนรจาขอผดพลาดของตนเองซำาแลวซำาอก ผเรยนกจะสามารถพฒนาได หรอกจกรรมการนำาเสนอเปนภาษาตางประเทศ การซอมบอยๆกจะเปนสงทชวยไดด กจกรรมในลกษณะนสามารถนำาไปใชในกรณอนๆอกมากมาย เชนการเตรยมทมลงแขงขน การตอบปญหา หรอวางแผนเศรษฐกจ นกศกษานอกจากจะมพนฐานความรเปนอยางดแลวจะตองมความสามารถนำาความรไปใชในสถานการณตางๆไดอยางถกตองและเหมาะสม

27

ไมวาจะใชเทคนคการสอนอะไรกตาม หรอใชวธใดกตามอาจารยคงตองเนนใหนกศกษาสามารถศกษาคนควาดวยตนเองได มใชรอคำาตอบจากอาจารย ยำาวาความรมการเปลยนแปลง เพมเตมตลอดเวลา หากเราอยนงเฉยไมตดตาม เราจะไมทนโลก ความรทเราคดวาใช สกวนหนงอาจจะไมใชหรอกลาวไดอกอยางหนงวาใหเนน How to learn มากกวา What to learn

โดยสรป วธสอน/เทคนคการสอนทจำาเปนตองใชเพอใหบรรลวตถประสงคการเรยนรจะสามารถดำาเนนการใหเปนไปไดตามเทคนคทปรากฏในตารางดงน

ผลการเรยนร วธการสอน/กจกรรมการ

เรยนการสอน การประเมนผลการ

เรยนร 1. ความร2. ทกษะทางปญญา

- สาธต- กรณศกษา - ภาคสนาม - สบสอบ- โครงงาน- เนนวจย - วธทดลอง- การใชแหลงเรยนรเปนฐาน

- แบบทดสอบ- แบบสมภาษณความร- แบบวดกระบวนการแกปญหา- แบบประเมนการทำางานกลม- แบบประเมนการปฏบตงาน

3. ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข

- การใชสถตวเคราะห /การวเคราะหเนอหา

- แบบประเมนกระบวนการสงเคราะหและผลการวเคราะห

4. ทกษะการสอสาร

- การอาน- การนำาเสนอหนาชน เขยนสรป เขยนแผนผง

- แบบประเมนการนำาเสนอดวยวาจา

28

เขยนรายงาน เขยนบนทก - แบบประเมนการเขยนรายงาน

5. ทกษะการใชเทคโนโลย

- การสบคนขอมล และสารสนเทศ ประเมน และนำาไปใช

- แบบประเมนกระบวนการสบคน- แบบประเมนรายงานการสบคน

6. คณธรรม-จรยธรรม

- การทำางานกลม- การเปนอยางทด- การสงเกตตวแบบทด- การสอนตามสถานการณ

- แบบสงเกต- แบบวดพฤตกรรม- แบบประเมน- แบบสมภาษณ- แบบประเมนตนเอง

7. ทกษะความสมพนธระหวางบคคล

- การทำางานกลม- การทำางานแบบรวมมอ- การแลกเปลยนเรยนร- การสะทอนความคด

- แบบสงเกตพฤตกรรม- แบบประเมนปฎสมพนธ โดยตนเอง เพอนและคร

29

เทคนคก�รตงคำ�ถ�ม ไมวาจะเปนการสอนแบบใดกตามวธการสอนทจะนำาไปสความ

สำาเรจนนคอ การถามและการตอบจากนกศกษา ดงนน อาจารยจะตองเขาใจหลกการตงคำาถาม ประเภทของคำาถาม และวธการถาม

คำาถามอาจแบงออกไดเปน 2 ระดบคอ คำาถามแคบ เปนการถามหาขอเทจจรงมคำาตอบเฉพาะเจาะจง อกระดบหนงเปนคำาถามกวาง มคำาตอบทถกตองหลายคำาตอบ หรอเปนคำาตอบทมความเปนไปไดหลายทางดวยกน อาจเปนคำาถามเกยวกบความคดเหน นกศกษาตองคดหาคำาตอบ ครอาจารยมกจะคนเคยกบการใชคำาถามแบบแคบ เพอใหเกดประโยชนตอการเรยนการสอนจงนาทจะเนนการถามใชความคดมากกวา

ระบบการจดระดบของคำาถามในทางการศกษามหลายระบบ ในทนขอยกเอามาเพยง 2 ระบบคอระบบของบลม เปนการใชคำาถามทกระตนใหนกศกษาคดตาม Bloom’s Taxonomy ซงเปนไปตามลำาดบขนจากขนตำาสดไปสขนสงสด โดยเรมตนจาก

1.ความรความจำา เปนการจำาขอมล จำาสถานท จำาวธการ จำาเวลา จำาตวเลข จำาชอ จำาเหตการณ ซงไมไดกระตนความคดเทาไร ฯลฯ

30

2.ความเขาใจ การอธบายความ ขยายความ สรปความ การยกตวอยาง การเปรยบเทยบขอดขอเสย ฯลฯ

3.การนำาไปใช การนำาเอาความรจากสถานการณเดมทตนเองร อยแลวไปใชในสถานการณอนได ฯลฯ

4. การวเคราะห สามารถแยกแยะประเดนหรอองคประกอบ หรอวเคราะหสถานการณไดฯลฯ

5. การสงเคราะห การสรางผลงาน การแกปญหา ฯลฯ6. การประเมนคา การเอาสงทเปนไปไดสองสงเปรยบเทยบ

กน และตดสนวาวธการใดดกวากน เมอมการประเมนจะตองมการตดสนใจ ฯลฯ

ระบบคำ�ถ�มระบบหนงเปนคำ�ถ�มทมคำ�ตอบเดยวและหล�ยคำ�ตอบ(Convergence and Divergent Questions)

คำาถามทมคำาตอบเดยวจะเปนคำาถามทมขอมลเปนรปธรรม เชนใคร ทำาอะไรทไหน เมอไร อยางไร เชน

ใครเปนนายกรฐมนตรของไทย(a+b)2 = ?ไทยเราจะรวมมอกบอก 9 ประเทศ เปนประชาคมเศรษฐกจอา

เซยนปพ.ศ.ใดคำาถามทมหลายคำาตอบ เปนคำาถามเชงวเคราะหสถานการณ

สรางสมมตฐาน คาดการณ แสดงความคดเหน เชนจงวเคราะหผลกระทบตอประเทศไทยหลงจากเขาสประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน ป พ.ศ. 2558 แลวหลงจากอานบทความนแลวควรจะตงหวขอเรองวาอยางไรอะไรเปนสาเหตหลกททำาใหเกดมหาอทกภยในประเทศไทยป

พ.ศ. 2554อาจารยควรเนนการใชคำาถามประเภทนมากๆเปนการกระตนให

เดกคดอยางไรกตามกอนทจะถงคำาถามประเภทนอาจารยกควรจะใหขอมลเบองตนและถามคำาถามทมคำาตอบเดยวๆกอน

31

เนองจากคำาถามเปนเครองมอสำาคญทจะชวยใหการสอนบรรลจดประสงคทตงไว ดงนนคำาถามตางๆทจะใชนนอาจารยจะตองเตรยมไวกอน แนวทางการใชคำาถามนาจะเปนดงน

1.ไมควรเปนคำาถามทเปน 2 ตวเลอก เชน ใช-ไมใช , ถก ผด, ม-ไมม เพราะไมไดกระตนใหนกศกษาใชความคด การตอบของนกศกษาจะเปนเพยงแคการเดาวาตวเลอกใดนาจะถก หรอมฉะนนกจะเปนการเดาใจอาจารย

2. การตงคำาถามควรจะตงคำาถามกอนแลวเวนชวงเวลา 2-3 วนาทใหนกศกษาทกคนไดคดกอน แลวจงเรยกชอใหนกศกษาตอบ หากเรยกชอนกศกษากอนแลวจงถาม กจะทำาใหนกศกษาทไมถกเรยกชอคนอนๆไมคดอะไรเลย

3. เมออาจารยตงคำาถามแลวไมควรเรยกชอใหนกศกษาตอบคำาถามทนท ควรใหเวลานกศกษาคดดวย เพราะบางคำาถามอาจตองใชเวลา การใหนกศกษาตอบทนท กอาจทำาใหนกศกษาทตอบไมไดรสกเสยหนา

4 เมออาจารยตงคำาถามแลว ควรหลกเลยงการถามซำา เพราะนกศกษาจะไมตงใจฟงคำาถามเพราะสามารถรอฟงจากอาจารยไดอกครงหนง เมอไดคำาตอบแลวกอาจถามซำาไดอกหากคำาถามนนมหลายคำาตอบ

5.เมอถามแลวครควรตงใจรอคำาตอบจากนกศกษา อยาปลอยผานเลยไปโดยลมรอคำาตอบ มฉะนนแลวนกศกษากจะไมตอบเพราะคดวาอาจารยกจะผานเลยไป

6. อยาถามแลวกเผลอตอบเอง หากเปนเชนนนแลวนกศกษาจะไมพยายามตอบ เพราะคดวาอกสกครอาจารยกจะตอบให

7. หากนกศกษาตอบไมได อาจเปนเพราะนกศกษาฟงคำาถามแลวไมเขาใจ อาจารยควรอธบายคำาถามเพมเตมแทนการคาดคนทจะเอาคำาตอบใหได

32

8. เมอไดคำาตอบจากนกศกษาคนทหนงแลว อาจถามความเหนของนกศกษาคนตอไปวาถกตองหรอไม หรอมความเหนอะไรเพมเตมอกไหมกได หรออาจจะใหนกศกษาคนท 2 ชวยสรปคำาตอบใหอกครงหนงกได

9 ในขนสดทายของการถามเมอนกศกษาตอบแลวอาจารยควรใหกำาลงใจเปนการเสรมแรง เมอนกศกษาตอบถก หรอขอบคณหรอชมเชยเมอนกศกษาไดพยายามเตมทแลว

เมอไรถงจะถอว�เกดก�รเรยนรความหมายของการเรยนรอาจพจารณาได 3 ลกษณะคอ1. มการเปลยนแปลงพฤตกรรม กลาวคอบคคลสามารถทำา

อะไรไดแตกตางจากทเคยมากอน เปนการพฒนาของการกระทำา ดงนนการเรยนรจงเปนการอนมานวาเกดการเรยนรหรอไม ไมสามารถสงเกตไดโดยตรง แตจะสงเกตจากผลผลต เปนตนวา การพด อาน เขยน หรอพฤตกรรมอนๆ แตบางครงคนเรากสงวนทาทไมแสดงออกอยางชดเจน

2. การเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอความสามารถนไมรวมถงการเปลยนแปลงแบบชวคราว อนเนองมาจากสขภาพหรอสงกระตน การเปลยนแปลงพฤตกรรมนควรเปนไปตามวตถประสงคของการสอนทตงไว

3. การเรยนรนจะเกดจาก การปฏบตหรอไดรบประสบการณในรปแบบตางๆ เชน การสงเกต หรอรวมกจกรรมตางๆจะวดอะไรทเปนผลของก�รเรยนร

เมออาจารยไดจดกจกรรมตามแผนทกำาหนดไวแลว ในขนตอไปเปนการตดตามวานกศกษาไดบรรลวตถประสงคทไดกำาหนดไวหรอไม การวดผลการเรยนรจงเปนสงจำาเปน แนนอนวาอาจารยเองตองทราบวาจะวดอะไรกอน การวดผลทางการศกษาจะแบงออกไดเปนดานตางๆดงน

33

1. ความสามารถทางสตปญญา เทาทคนเคยกนจะเปนการวดผลสมฤทธทางการเรยน เครองมอทใชวดจะเปนแบบทดสอบ หรอขอสอบทเราสรางขนมา (teacher-made test) อยางทคนเคยกน หรออาจเปนแบบทดสอบมาตรฐาน(standardized test)

2. ความสามารถดานทกษะ เปนการวดความสามารถในการทำาสงใดสงหนงเปนการวดทเนนทกษะการใชกลามเนอ อาจใชหลายวธประกอบกน เชน การสงเกต การสมภาษณ ขอสอบ การตรวจผลงาน เครองมอทใชอาจเปนแบบวดทกษะปฏบต แบบทดสอบ แบบสงเกตพฤตกรรม

3. ความรสก อารมณ ทศนคต เปนการวดความสนใจ ความพงพอใจและคานยมตางๆ เหลานจำาเปนตองวดโดยการสงเกตพฤตกรรม การสอบถาม การสมภาษณซงอาจตองใชเครองมอชวย เปนตนวา แบบวดเจตคต แบบวดความสนใจ ฯลฯ

4. วดทกษะกระบวนการตางๆ อาจจำาแนกไดเปน 2 พวกคอ การวดทกษะกระบวนการทางสตปญญา ซงตองใชสมอง ใชความคด ปจจบนไดมผพฒนาเทคนคและแบบวดขนมาชวย เชนแบบวดกระบวนการคดรเรมสรางสรรค แบบวดกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ

อกประการหนงคอการวดทกษะกระบวนการทางสงคม เปนการวดความสามารถทางดานการตดตอปฏสมพนธกบผอน เครองมอทใชอาจอยในรปแบบทดสอบ แบบสงเกตพฤตกรรม แบบสำารวจ ฯลฯ

Human Skillsทกลาวมาทงหมดเกยวกบเทคนคการสอนตางๆ ทเนนผเรยน

เปนสำาคญนนอาจเรยกไดวาเปน Technical skills แตการทจะใชเทคนคการสอนตางๆเหลานนใหประสบความสำาเรจนนคร อาจารยยงจำาเปนตองมทกษะอกกลมหนงซงมความสำาคญไมยงหยอนไปกวากนคอ Human Skills ซงประกอบดวยทงการสอสารดวยคำาพด

34

(verbal communication) และ ภาษากาย (nonverbal communication) จรงอยอาจมทฤษฎหรอหลกการในเรองของ Human skills แตในทสดกจะขนอยกบประสบการณ และความสามารถสวนบคคลทจะใชเทคนคทเหมาะสมในสถานะการณตางๆไดอยางไร

จากการเสวนาแลกเปลยนเรยนรเทคนคการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญเมอวนท 1 พฤศจกายน 2555 ไดแนวคดอกมากมายในเรองของ Human skills ทกษะของการสอสารดวยคำาพด นอกจากเทคนคการตงคำาถามตางๆทกลาวมาแลว การเรมตนบทเรยนดวยเหตการณหรอขาวทเกยวของกบบทเรยนอนเปนการจงใจหรอดงความสนใจเขาสบทเรยน การใหกำาลงใจ การชมเชย การวพากษวจารณผลงานของนกศกษา หรอแมแตการตำาหนนกศกษาโดยไมเขาเสยกำาลงใจฯลฯ การใชคำาพดเหลานจำาเปนทจะตองพดแลวทำาใหนกศกษารสกด หรอการมอบหมายงานใหสอดคลองกบความสนใจของนกศกษากเปนสงทตองพจารณาอยางถถวน

ในสวนของภาษากายกเปนสวนทอาจารยเองจะตองมทกษะในการอานบคลกของนกศกษาวาเขารสกตอบสนองตอสงเราของอาจารยอยางไร พอใจหรอไมพอใจ เขาใจหรอไมเขาใจ หรอเขนอาย ฯลฯ สงเหลานจะชวยใหการเรยนการสอนดำาเนนไปในทศทางทเราตองการยงขน ขณะเดยวกนตวอาจารยเองกตองระวง ควบคมความรสกตนเอง ไมแสดงอาการตางๆมากเกนไป

35

บทเรยนสำ�เรจรป e-blendedการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ ยงตองเปด

โอกาสใหนกศกษาเรยนตามความสามารถของตนเอง ตามโอกาสทอำานวย โดยไมกำาหนดเวลาและสถานท อาจทำาไดหลายแบบ จากหลกการจดการเรยนการสอนโดยทวไปนนตองยอมรบวาทกคนมความสามารถในการเรยนรไมแตกตางกน เพยงแตแตละคนมพนฐาน ประสบการณ เวลา โอกาส ความสนใจแตกตางกน ดงนนหากบทเรยนมความยดหยนเปดโอกาสใหผเรยนไดมโอกาสศกษาไดอยางเตมท ไมจำากดเวลาเฉพาะในหองเรยน ผเรยนกจะมโอกาสศกษา สรางความร ความเขาใจไดอยางเตมท ประเดนใดทยงไมเขาใจอยางถองแท กสามารถศกษา ทบทวนใหมได ในเบองตนจงไดมการพฒนาบทเรยนโปรแกรมสำาเรจรปขน หลากหลายรปแบบ เมอคอมพวเตอรเขามามบทบาทตอการเรยนการสอนมากขน กมการพฒนามาเปน บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน(computer-

36

assisted instruction-CAI) ซงใชโปรแกรม Authorware version ตางๆ ชวยใหบทเรยนตางๆนาสนใจขนอกมาก เรองทเปนนามธรรมกลายเปนรปธรรม เปนตนวารปรางโมเลกลของสารหกงอ เหมอนกนหรอตางกนอยางไร สามารถนำามาเปรยบเทยบกนได สามารถจำาลองเหตการณตางๆซงไมสามรถดจากสถานการณจรงไดเปนตนวาการเกดภยธรรมชาตในลกษณะตางๆโดยการทำาเปนภาพแอนเมชน ขอมลตางๆ ทมอยมากมาย กทำาเปนภาพกราฟฟกส มสสนสวยงาม มดนตรประกอบ นอกจากนยงสามารถทำานายเหตการณทอาจเกดในอนาคตได สามารถใสขอมลไดมากมาย หรอบางตอนอาจสอดแทรกดวยวดทศนเปนกรณตวอยางไดดวย

ดงนนในแงทอำานวยความสะดวกแกผเรยน มหาวทยาลยในฐานะทมความโดดเดนดาน ไอซทจงไดมนโยบายสงเสรมใหรายวชาตางจดทำาเปน บทเรยนแบบ e-blended อาจารยทมความประสงคจะจดทำาบทเรยนดงกลาวนควรจะมตวเนอหาทคอนขางแนนอน พรอมทจะทำาออกมาในรปดจทล หรอ e-book เพอประกอบบทเรยนดวย โดยมหาวทยาลยใหงบประมาณ สวนการจดการเรยนการสอนนนไดตกลงเปนแนวปฏบตเดยวกนวาจะลดจำานวนชวโมงเรยนในหองเรยนลง 5 ครงเทากบ 8 ชวโมง อาจารยกบนกศกษาอาจมอบหมายงานหรอตดตอกนไดดวย e-mail, web board, face book หรอ เวบไซต ฯลฯ แลวแตจะตกลงกน

ในปการศกษา 2554 มหาวทยาลยโดยสำานกงานบรการคอมพวเตอรเปนเจาของเรองในการจดทำาบทเรยน e-blended จำานวน 3 รายวชาคอ

1 CMM 248 การถายภาพดจทล 3(2-2)2 ECN 202 เศรษฐศาสตรมหภาคเบองตน 3(3-

0)3 THI 118 การอานและการเขยนเชงวชาการ

2(2-0-4)

37

เมอจดทำาสำาเรจแลวไดนำาไป upload ไวใน SPUC-LTAS ของมหาวทยาลย คณะผดำาเนนการไดทดลองใชจรงกบนกศกษาทลงทะเบยนเรยนในวชาทงสามในภาคเรยนท 2/2554 การตดตามการใชบทเรยนในรปของความพงพอใจของผใชงานระบบการเรยนการสอนออนไลน (e-blended) ทง 3 รายวชาเพอนำาผลการประเมนมาใชในการปรบปรงการดำาเนนงานตอไป โดยมนกศกษาตอบแบบสอบถามทงสน จำานวน 253 คน ผลการวเคราะหความพงพอใจตอการใชงานระบบการเรยนการสอนออนไลน (e-blended) ทง 3 วชาดงกลาวโดยสรปมดงน

1. ผตอบแบบสอบถาม เปนเพศชาย จำานวน 109 คน คดเปนรอยละ 43.08 และเพศหญง จำานวน 144 คน คดเปนรอยละ 56.92 ผตอบแบบสอบถาม มอายตำากวา 19 ป จำานวน 39 คน คดเปนรอยละ 15.42 อายระหวาง 19 – 24 ป จำานวน 202 คน คดเปนรอยละ 79.84 อายระหวาง 25-31 ป จำานวน 2 คน คดเปนรอยละ 3.56 และอาย 32 ปขนไป จำานวน 3 คน คดเปนรอยละ 1.19

ผตอบแบบสอบถาม เรยนวชา CMM 248 ผานระบบ e-blended จำานวน 108 คน คดเปนรอยละ 42.69 เรยนวชา ECN 202 ผานระบบ e-blended จำานวน 54 คน คดเปนรอยละ 21.34 และเรยนวชา THI 118 ผานระบบ e-blended จำานวน 91 คน คดเปนรอยละ 35.97

ผตอบแบบสอบถาม มความถในการใชงานระบบ e-blended สปดาหละ 1 ครง จำานวน 59 คน คดเปนรอยละ 23.32 มความถในการใชงานระบบ e-blended 2-3 ครงตอสปดาห จำานวน 122 คน คดเปนรอยละ 48.22 มความถในการใชงานระบบ e-blended 4-5 ครงตอสปดาห จำานวน 49 คน คดเปนรอยละ 19.37 และมความถในการใชงานระบบ e-blended มากกวา 6 ครงตอสปดาห จำานวน 23 คน คดเปนรอยละ 9.09

38

2. ผตอบแบบสอบถาม มความพงพอใจตอการใชงานระบบการเรยนการสอนออนไลน (e-blended) ในระดบมากทกหวขอ ดงน

- สามารถเขาใชระบบ SPUC-LTAS ไดงายตอการใชงานและมความเรวในการเขาถงเนอหารายวชาไดทกททกเวลา

- ระบบ SPUC-LTAS มการออกแบบตำาแหนง การจดวางของหนาจอเมนตางๆ มเครองมอทใชในการเรยนการสอนเหมาะสม

- ระบบ SPUC-LTAS มการออกแบบเนอหาวชามความนาสนใจและสอดคลองครอบคลมวตถประสงคการเรยน

- ระบบ SPUC-LTAS สามารถเขาศกษาบทเรยนทไหนเมอไหรกได ทำาใหเขาใจบทเรยนตางๆ ไดดขน

- ระบบ SPUC-LTAS สามารถรายงานคะแนนผลการเรยนและกจกรรมการเรยนการสอน ทำาใหทราบถงความกาวหนาทางการเรยนของตนเองได

- การใหคำาแนะนำาปรกษาของอาจารยผสอนผานระบบ SPUC-LTAS

- คมอการแนะนำาวธการเขาใชงานระบบ SPUC-LTAS- มการเรยนการสอนผานระบบ SPUC-LTAS แบบผสม

ผสานกบการเรยนปกตกบรายวชาอนๆ เพมมากขน- นกศกษามความพงพอใจในภาพรวมตอการจดการเรยนการ

สอนแบบผสมผสานกบการเรยนปกตผานระบบ SPUC-LTAS

ขอเสนอแนะจากนกศกษามดงน- ไมควรมเสยงเพลงเวลาเขาระบบ portfolio ผมตองการ

ความสงบ- ปดเสยงดนตรในระบบ portfolio- อยากใหมระบบแบบแชทออนไลน- ปดเสยงดนตรในระบบ portfolio

39

- ปดเสยงดนตรในระบบ portfolio- ปดเสยงดนตรในระบบ portfolio เพราะรำาคาญรบกวน- นาจะเปนแบบวดโอลงจะไดถามอาจารยไดโดยตรง- ปดเสยงดนตรในระบบ portfolio- อยากใหมการเรยนในระบบทกๆวชา เพราะเปนการประหยด

เวลาและคาใชจายในการเดนทางทงยงสามารถดบทเรยนเกาๆไดถาไมเขาใจ

- สวนมากมปญหาเขาระบบรหสของตวเองไมไดและอปรปลง portfolio ไมได

- อยากใหเรยนทกวชา- ระบบบางทเปดไมได ชอบมปญหาบอย- LTAS คดวาดแลวแตสวนใหญไมลงใหดยอนหลงและ

คะแนน กรณาบอกใหอาจารยทกคนลงดวยนะคะ- เขาระบบไมไดบอยมากเพราะเขาไปแลวระบบแจงวารหสผด

พลาดทงทเปนรหสเดยวกบ e-Student- สวนใหญเนต มหาวทยาลยชอบลม ทำาใหเขาไปทำางานหรอ

ประเมนไมได(แกไขดวนและทำาใหเรวกวาเดม)- การนำาเสนออาจจะมกระตกและทำาใหไมตอเนองจงทำาใหไม

เขาใจเนอหาในการสอน- สอนดมากครบใชทบทวนชวยกอนสอบไดเยอะเลย

ก�รจดทำ�บทเรยนสำ�เรจรป e-blended ในปก�รศกษ� 2555จากการตดตามผลการใชบทเรยน e-blended จากความพง

พอใจของนกศกษานนทำาใหมหาวทยาลยมนใจวาหากไดมการปรบจดออน หรอประเดนทควรแกไขตามกระบวนการ PDCA แลว มหาวทยาลยกควรจะเดนหนาทำาบทเรยน e-blended ตอ โดยมหาวทยาลยกำาหนดเปาหมายคณะละ 1 รายวชาเปนอยางนอย จากการสำารวจความพรอมเบองตนของอาจารยพบวามความเปนไปได

40

รวมทงหมด 8 รายวชา สำานกบรการคอมพวเตอรจะดำาเนนการจดทำาภาคละ 4 รายวชา รายวชาทกำาหนดแนนอนแลวและตามมตทประชมคณะกรรมการผบรหาร เมอวนท 14 กรกฏาคม 2555 ไดเหนชอบการแตงตงผเชยวชาญเพอตรวจสอบเนอหาและการจดทำาบทเรยนออนไลน จำานวน 2 ทานตอ 1 วชา เพอใชในการเรยนการสอนภาคท 2/2555

ตามแผนกลยทธมหาวทยาลยป 2555 ดชนชวดความสำาเรจ (มหาวทยาลยมการสอนแบบ e-blended คณะละ 1 รายวชา) โดยอาจารยผจดทำาจะไดรบคาตอบแทน 30,000 บาท (โดยจดทำาบทเรยนทงหมดตาม มคอ 3.และพนธกจทเรยนออนไลนนบได 1 ใน 4 ของเวลาทสอนแบบออนไลน) และผเชยวชาญตรวจสอบเนอหาบทเรยนวชาละ 2 ทาน ไดรบคาตอบแทนทานละ 2,000 บาท รายวชามดงตอไปน 1. คณะบรหารธรกจ วชา ECO 113 หลกเศรษฐศาสตร (ผศ.ประภสสร)2. สำานกวชาศกษาทวไป วชา SOC 107 จตวทยาและการเสรมสรางภาวะผนำายคใหม (อ.อารย ขนตธรรมกล)3. คณะศลปศาสตร วชา ENG 222 ไวยากรณและการใชภาษาองกฤษ (อ.มนตร พลเยยม)4. คณะบญช วชา ACT 411 การวเคราะหรายงานทางการเงน (อ.พรทวา ขาวสอาด) 5. คณะนตศาสตร วชา LAW 201 ป.พ.พ.วาดวยนตกรรม สญญา (อ.จงรกษ  พลสงคราม) 6. คณะนเทศศาสตร CMM 145 การเขยนเพองานนเทศศาสตร (ผศ.พนทรพย วจนสนทร) 7. คณะเทคโนโลยสารสนเทศ BCS 222 สารสนเทศธรกจ (อ.อทยรตน เพงผล)

41

รายชอผเชยวชาญในการตรวจสอบและจดทำา e-blended จำานวน 7 รายวชา มดงน

1. สำานกวชาศกษาทวไป วชา SOC 107 จตวทยาและการเสรมสรางภาวะผนำายคใหม (อ.อารย ขนตธรรมกล)ผเชยวชาญ ผศ.ดร.เฉลมวงศ วจนสนทร และผศ.ดร.สเทพ อสาหะ

2. คณะนตศาสตร วชา LAW 201 ป.พ.พ.วาดวยนตกรรม สญญา (อ.จงรกษ พลสงคราม)ผเชยวชาญ  ดร.สอาด หอมมณ และรศ.สวทย นมนอย

3. คณะเทคโนโลยสารสนเทศ BCS 222 สารสนเทศธรกจ (อ.อทยรตน  เพงผล)ผเชยวชาญ ดร.ธธง พวงสวรรณ และดร.เศรษฐชย ชยสนท

4. คณะศลปศาสตร วชา ENG 222 ไวยากรณและการใชภาษาองกฤษ (อ.มนตร พลเยยม)ผเชยวชาญ ผศ.ดร.ศรลกษณ อสาหะ และผศ. ดร. พชรนนท  สายณหเกณะ

5. คณะบญช วชา ACT411 การวเคราะหรายงานทางการเงน (อ.พรทวา ขาวสอาด)ผเชยวชาญ ผศ.จรพงษ  จนทรงาม และ อ.นลเพชร บญรอด

42

6. คณะบรหารธรกจ วชา ECO113 หลกเศรษฐศาสตร (ผศ.ประภสสร)ผเชยวชาญ รศ.ดร.ศรญย(คณบดคณะเศรษฐศาสตรทวทยาเขตบางเขน) และดร.จราพร  ระโหฐาน

7. คณะนเทศศาสตร CMM145 การเขยนเพองานนเทศศาสตร (ผศ.พนทรพย วจนสนทร)ผเชยวชาญ ดร.ธ ธง พวงสวรรณ และดร.สทต ขตตยะ

ขณะนผสอนและทมงานจากสำานกงานบรการคอมพวเตอรรวมกนจดทำาบทเรยนเพอจดสงใหผทรงคณวฒชวยตรวจสอบเนอหาเพอจดทำาบทเรยนตอไป

ก�รวดผลประเมนผลการวดผลประเมนผลเปนองคประกอบสำาคญของการจดการ

เรยนการสอน เปนขนตอนสดทายทจะประเมนวาการจดการเรยนการสอนทงหลาย ไมวาจะเปนเนอหา กจกรรมทงหลาย นนในขนสดทายผลการเรยนของนกศกษาจะสมฤทธผลตามจดมงหมายเพยงใดกจะตรวจสอบไดในขนน

มหาวทยาลยไดตระหนกถงความสำาคญของการวดผลประเมนผลจงไดตงเกณฑผลการเรยนการสอนตามสภาพการเรยนรประกาศการปรบระบบการประเมนผลการเรยนการสอนและมการปรบเกณฑประกาศปรบเกณฑการประเมนผลการเรยนการสอนตามสภาพการเรยนร ซงใชเปนแนวปฏบตอยในขณะน

เพอใหการดำาเนนการจดการศกษาเปนไปตามหลกเกณฑการจดการศกษาระดบปรญญาตร พ.ศ.2548 มหาวทยาลยจงจดใหมคณะกรรมการบรหารหลกสตรแตละหลกสตร ในสวนของวทยาเขต

43

ชลบรหลกสตรทตรงกนกบทบางเขน กำาหนดใหมคณะอนกรรมกรรมการบรหารหลกสตรใหชวยดแลมาตรฐานของขอสอบในรายวชาตางๆทกรายวชา

อยางไรกตามมหาวทยาลยกงเปนหวงในเรองของการออกขอสอบวาสอดคลองกบพฤตกรรมทตองการจะวด และเปนไปตามวตถประสงคของรายวชาเพยงใด จงไดจดอบรมการเขยนวตถประสงคเชงพฤตกรรมเปนระยะๆ และเพอใหการออกขอสอบมความครอบคลมเนอหา มความยากงายทเหมาะสม สำานกงานวชาการไดมการวเคราะหขอสอบหาคาความยากงายและคาอำานาจจำาแนกใหทกรายวชาเพอเปนแนวทางใหอาจารยเจาของขอสอบไปปรบปรงขอสอบของตนเองใหมคณภาพยงขน

สำาหรบการพจารณาผลการสอบระดบปรญญาตรนนมหาวทยาลยไดออกคำาสงแตงตงคณะกรรมการพจารณาผลสอบหลกสตรระดบปรญญาตรทกสาขาวชา เพอพจารณาผลการประเมนผลใหเปนไปในทางเดยวกน

คลงขอสอบจากการดำาเนนการดงกลาวจะเหนวาการวดผลประเมนผลเปน

ไปตามครรลองทควรจะเปนตามลำาดบ เมอพจารณาถงรายวชาใหญๆ หรอรายวชาทมเนอหาคอนขางนง มหาวทยาลยจงมนโยบายทจะใหอาจารยไดจดทำาคลงขอสอบขน มหาวทยาลยไดเชญ ผศ. ดร.สมศกด ลลา หวหนาภาควชาวดผลและประเมนผล คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา มาอบรมเชงปฏบตการเกยวกบการวเคราะหหลกสตร การออกขอสอบ และการจดทำาคลงขอสอบ

สำานกงานวชาการในฐานะเจาภาพไดขอความอนเคราะหสำานกบรการคอมพวเตอรไดชวยเขยนโปรแกรมการเกบขอสอบเปนเบองตน ดงน

44

45

46

47

48

49

ภ�คผนวก ก

แบบสงเกตพฤตกรรมของนกศกษา

ชน...............................วชา......... ...............จำานวน...................คนสงเกตพฤตกรรมตงแตวนท..............เดอน...........................พ.ศ.......................

เลขท

ชอ-สกลพฤตกรรม

รวม(20)

ชวยเหลอดานกำาลงความคด

(4)TQF-ดาน

ความร (Knowle

dge)ดานทกษะ

ทางปญญา (Cognitive Skills)

การแนะนำา แนวทาง

โดยการพดในสงทเปนประโยชน หรอการแนะนำา

ทกษะการวเคราะห

เชงตวเลข การสอสาร

การใชเทคโนโลย

(4)TQF-ดาน

ความร (Knowle

dge)ดานทกษะ

ทางปญญา (Cognitive Skills)

พยายามชวยเหลอสมาชกในกลม

ไมนงดดาย(4)

TQF-ดานทกษะความ

สมพนธระหวาง

บคคลและความรบผด

ชอบ (Interper

sonal Skills and

Responsibility)

รวมทกขรวมสข รวมกนแกไขปญหา

พยายามทำางานให

สำาเรจ(4)

TQF-ดานทกษะความ

สมพนธระหวาง

บคคลและความรบผด

ชอบ (Interper

sonal Skills and

Responsibility)

สงงานหรอแบบฝกหดไดตรงตาม

กำาหนด(4)

TQF-ดานทกษะความ

สมพนธระหวาง

บคคลและความรบผด

ชอบ (Interper

sonal Skills and

Responsibility)

50

เลขท

ชอ-สกลพฤตกรรม

รวม(20)

ชวยเหลอดานกำาลงความคด

(4)TQF-ดาน

ความร (Knowle

dge)ดานทกษะ

ทางปญญา (Cognitive Skills)

การแนะนำา แนวทาง

โดยการพดในสงทเปนประโยชน หรอการแนะนำา

ทกษะการวเคราะห

เชงตวเลข การสอสาร

การใชเทคโนโลย

(4)TQF-ดาน

ความร (Knowle

dge)ดานทกษะ

ทางปญญา (Cognitive Skills)

พยายามชวยเหลอสมาชกในกลม

ไมนงดดาย(4)

TQF-ดานทกษะความ

สมพนธระหวาง

บคคลและความรบผด

ชอบ (Interper

sonal Skills and

Responsibility)

รวมทกขรวมสข รวมกนแกไขปญหา

พยายามทำางานให

สำาเรจ(4)

TQF-ดานทกษะความ

สมพนธระหวาง

บคคลและความรบผด

ชอบ (Interper

sonal Skills and

Responsibility)

สงงานหรอแบบฝกหดไดตรงตาม

กำาหนด(4)

TQF-ดานทกษะความ

สมพนธระหวาง

บคคลและความรบผด

ชอบ (Interper

sonal Skills and

Responsibility)

51

เกณฑก�รประเมนในก�รสงเกตพฤตกรรม มดงนคะแนน 18 - 20 ดมากคะแนน 14 - 17 ดคะแนน 13 - 10 พอใชคะแนน 0 – 9 ควรปรบปรง

มเกณฑใหคะแนนจ�กก�รสงเกตพฤตกรรม คอ เกณฑการใหคะแนน 4 คะแนน เมอนกศกษาแสดงพฤตกรรมตามทตองการเปน

ประจำา สมำาเสมอ (รอยละ 90 – 100) เกณฑการใหคะแนน 3 คะแนน เมอนกศกษาแสดงพฤตกรรมตามทตองการคอน

ขางจะ สมำาเสมอ (รอยละ 75 – 90) เกณฑการใหคะแนน 2 คะแนน เมอนกศกษาแสดงพฤตกรรมตามทตองการคอน

ขางนอย (รอยละ 50 – 75) เกณฑการใหคะแนน 1 คะแนน เมอนกศกษาแสดงพฤตกรรมตามทตองการนอย

(ตำากวารอยละ 50)

หม�ยเหต : บางสาขาวชาอาจกำาหนดมาตรฐานการเรยนรใหมมากกวา 5 ดานกได เชน บางสาขาวชา เนนทกษะของการฝกฝนใหเกดความชำานาญ กจะเพมมาตรฐานผลการเรยนร ทางดานทกษะพสย (Domain of Psychomotor Skills) หรอบางสาขาวชาตองการใหบณฑตของสาขาวชามมาตรฐานผลการเรยนรมากกวาหรอพเศษกวาบณฑตในสาขาวชาอนกสามารถกำาหนดเพมเตมได

TQF ม�ตรฐ�นผลก�รเรยนร (Domains of Learning) ระดบอดมศกษ� มอยางนอย 5 ดาน ดงน

1. ดานคณธรรม จรยธรรม (Ethics and Morals)2. ดานความร (Knowledge)3. ดานทกษะทางปญญา (Cognitive Skills)4. ดานทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ

(Interpersonal Skills and Responsibility)5. ดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสารและการใชเทคโนโลย

สารสนเทศ (Numerical, Communication and Information Technology Skills)

52

ภ�คผนวก ข

แบบสำ�รวจคว�มพงพอใจก�รจดก�รเรยนก�รสอนโดยใชปญห�เปนฐ�นร�ยวช�ส�รสนเทศเชงสถต เรอง สำ�มะโนประช�กร ก�รสำ�รวจ และโพล

ต�งๆ

คำ�ชแจง: กรณาทำาเครองหมาย ลงในชอง และ เตมขอความลงในชองวางทกำาหนดไวใหตอนท 1 ขอมลเบองตน1. เพศ ชาย

หญง2. สถานภาพ

นศ. ชนปท 1 นศ. ชนปท 2 นศ. ชนปท 3 นศ. ชนปท 4

3. คณะ บรหารธรกจ เทคโนโลยสารสนเทศ4. ว ช า เ อ ก ………………………….

……………………………….

อ น ๆ (ระบ) ...............................................

ตอนท 2 คว�มพงพอใจของนกศกษ�หลงจ�กเรยนรจ�กก�รเรยนก�รสอนโดยใชปญห�เปนฐ�นคำ�ชแจง : โปรดทำ�เครองหม�ย ในชองทตรงกบคว�มคดเหนของท�นม�กทสด

53

ร�ยก�ร ระดบคว�มคดเหน3.1 ความนาสนใจของกจกรรม ไมนาสนใจ 1 2 3 4 5 นาสนใจ3.2 ชวยสรางความรและมมมองใหมได นอย 1 2 3 4 5 มาก3.3 ประโยชนทไดรบจากการกจกรรม นอย 1 2 3 4 5 มาก3.4 รปแบบการจดกจกรรม ไมด 1 2 3 4 5 ดมาก3.5 กจกรรมดงกลาวกระตนใหผเรยนเกด

การเรยนรไดดไมกระตน 1 2 3 4 5 กระตน

3.6 วทยากรใหความร ความสามารถในการถายทอดความร

ไมด 1 2 3 4 5 ดมาก

3.7 การเปดโอกาสใหผรวมประชมแสดงความคดเหน

นอย 1 2 3 4 5 มาก

3.8 การตอบขอซกถามหรอแลกเปลยนความคดเหน

นอย 1 2 3 4 5 มาก

3.9 ควรจดกจกรรมแบบนทกรายวชา ไมควร 1 2 3 4 5 ควร3.10 ควรจดกจกรรมแบบนทกภาคการศกษา ไมควร 1 2 3 4 5 ควร

ตอนท 3 ขอเสนอแนะอน ๆ เพมเตมความเหนหรอขอเสนอแนะเพมเตม ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

54