รางว ลเก ยรต ยศ “คนด ของแผ นด น”...

ทางสายกลาง ไมไดอยตรงกลาง แตอยบนความถกตอง

สำล ใจด

รางวลเกยรตยศ “คนดของแผนดน”ผศ.ภญ.สำล ใจดเบองหลงปฏมาสาธารณสข

ยอนหลงไปเมอ40ปกอนหนทางของคนเลกๆทจะลก

ขนตอสเพอตอตานความไมเปนธรรมใหเปนธรรม เพอเปนปาก

เปนเสยงใหกบเพอนรวมสงคมยอมไมใชเรองงายและยงคนทลก

ขนตอกรกบระบบหรอองคกรเปน “ผหญง”กยงตองนบวาเปนผ

หญงทมความกลาหาญควรบชาอาจารยสำลใจดจงนบเปนผหญง

พนธพเศษทสรางตำนานการตอสของเอนจโอในยคเรมตน เปน

ผหญงคนเดยวกนทเปนทงอาจารยในระบบ และเปนหวหม

ทะลวงฟนเปนนกสทยนอยเคยงขางคนจนในสมรภมสทธบตรยา

ตำนานการตอสกวาสสบป ของ อ.สำล เรมตนจาก

ธรรมชาตของความเปน“คร”ทตองการทำใหคน“ไมร”ได“ร”ให

คนทเขาใจ“ผด”ไดเขาใจ“ถก”การพาลกศษยไปทำคายอาสาใน

ชนบททำใหเธอไดพบการใชยาแบบผดๆจากความยากจนความสไมถอย เพราะชยชนะมขนตอน

ไมร และการถกเอารดเอาเปรยบจากคนผลตและขายยา นน

เปนทมาของการพาลกศษยลกหากอตง“กลมศกษาปญหายา”

เพอใหความรทถกตองในการใชยากบประชาชน นำไปสการ

รณรงคตอตานการใชยาชด ยาซอง ยาแกปวด ควบคไปกบการ

ยกเลกตำรบยาทไมเหมาะสม จากการรณรงคใหความรได

พฒนาเปนการตอสในเชงนโยบาย ผลกดนใหเกดระบบสขภาพ

ถวนหนาผลกดนยาสมนไพรเขาสบญชยาหลกแหงชาตตอสเพอ

ฟนฟการแพทยแผนไทยการนวดไทยซงหายไปจากระบบใหกลบ

คนมาเปนทพงและทางเลอกในการรกษาโรคโดยไมใชยาเปดโปง

การทจรตยา1,400ลานบาทและอกมากมายนบไมถวน

เพราะความยดมนในอดมคตแหงวชาชพเภสชกรรม

ปฏปทาทเปยมลนดวยคณธรรมและจรยธรรมแหงวชาชพคร

อ.สำล จงเปนทงเภสชกรและครในอดมคต ยงเมอไดเชอมโยง

อดมคตแหงวชาชพเขากบอดมการณเพอชาตและประชาชนกยง

ทำใหการตอสของเธอเตมเปยมไปดวยพลงและมชยชนะอยาง

ตอเนอง

ในวย 69 ป ปญญาชนหญงแถวหนาอยาง อ.สำล

ยงคงทำงานวนละ12ชวโมงดวยความยดมนแนวแนในอดมการณ

และความเชอทวาคนเราเกดมาเพอมหนาททำหนาทใหถกตอง

สำล ใจด ดอกไม เหลกทยง คง เอกลกษณ ของ ความ

เขม แขง และ งดงาม ตลอด กาล ไมแพ ถาตวเราไมแพ

อาจารยสำล ใจด คนดของแผนดน

ในวงการเภสชศาสตรของประเทศไทยผทมบทบาทโดด

เดนทสดในอดตคอดร.ตวลพานกรมดษฎบณฑตทางเภสชศาสตร

จากเยอรมนหนงในคณะผกอการเปลยนแปลงการปกครอง2475

ผวางรากฐานวชาการเภสชศาสตร และงานดานเภสชกรรม

ในประเทศไทย

หลงจาก ดร.ตว ลพานกรม แลว บคลากรในวงการ

เภสชศาสตรทมบทบาทสรางคณปการแกประชาชนคนไทยท

โดดเดนทสดจนถงปจจบนคออาจารยสำลใจดลกชาวบานจาก

จงหวดสพรรณบร

นอกจากทมเทใหแกการสอนหนงสอแกลกศษยตาม

หนาทของครทดแลว เวลาแทบทงหมดในชวต อาจารยสำล

งาน คมครอง ผ บรโภค คอ การ ถวง ดล ให เทา ทน ลทธ บรโภค นยม

ออกไปตอสกบอทธพลของสหรฐอเมรกาทบบบงคบใหไทยตอง

แกกฎหมายสทธบตร โดยยนไวไดหลายป และทำใหสหรฐไม

สามารถทำตามโลภจรตไดตามอำเภอใจโดยยงไมสามารถเพม

การเอารดเอาเปรยบดวยการบงคบใหรบ “ทรปสผนวก” (TRIPs

plus)จนทกวนนทงยงสามารถ“แกลำ”ดวยการผลกดนอยาง

ตอเนองจนกระทรวงสาธารณสขตดสนใจทำซแอลยาถง 7 ตว

จนเปนขาวโดงดงสะเทอนไปทวโลก

คขนานกบการตอสในเวทตางๆ อาจารยสำลไดสราง

ความเขมแขงใหแกคนไทย ดวยการฟนฟการนวดไทยอยางเปน

ระบบจากการทำงานกบคนปกต ปจจบนอาจารยสำลกำลง

พฒนาการนวดไทยใหแกผพการทางสายตาอยางเอาจรงเอาจง

รวมทงผลกดนจนสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต(สปสช.)

รบโครงการไมเทาขาวไปขยายผล เพอใหคนตาบอดทวประเทศ

สามารถออกมาสสงคมไดเหมอนในประเทศทเจรญแลว

ทงหลาย

ดวยปณธานอนแนวแน ดวยความซอสตยสจรต

ปราศจากผลประโยชนสวนตวแอบแฝง และดวยทาทท “จรงจง”

จนบางครงหรอบอยครงถงขน “ดดน” ทำใหงานของอาจารย

สำลประสบความสำเรจจำนวนมากรวมทงสามารถขยายฐานอน

เขมแขงออกไปไดอยางตอเนอง ทสำคญคอสามารถสรางความ

ยงยนดวยการสรางเพอนรวมอดมการณไดเปนกลมเปนกอน

ไดอทศใหแกอดมการณการนำวชาเภสชศาสตรไปรบใชสงคม

ใหประชาชนคนไทยไดใชยาซงเปนหนงในปจจยสอยางถกตอง

และเหมาะสมไมถกเอารดเอาเปรยบหรอถกหลอกลวงโดยบคคล

และระบบทฉอฉล

จากพนเพทเปนลกหลานชาวนา เรยนจนจบชน ม.6

สมยกอนจากโรงเรยนวดใกลบาน กอนเขามาเรยนตอแถว

ฝงธนบร เมอศกษาในมหาวทยาลยแลวกยงออกไปสมผสชนบท

จากการออกคายอาสาพฒนาหลายครง ทำใหอาจารยสำล

รซงถงปญหาของคนยากจนซงยงมอยเตมแผนดน และรวาการ

ตอสกบความโลภของธรกจยา จะทำโดยลำพงไมได หลง 14

ตลาคม2516ไมนานอาจารยสำลจงกอตง“กลมศกษาปญหายา”

ทำงานเพออดมการณอยาง “กดตด” ตอเนองมาจนถงปจจบน

โดยแตกแขนงขยายภารกจเพมเปนหลายองคกร เชน มลนธ-

สาธารณสขกบการพฒนามลนธพฒนาการแพทยแผนไทยและ

มลนธเภสชศาสตรเพอสงคมเปนตน

ดวยการผนกกำลงเปนองคกรทำใหบรรดาเพอนพอง-

นองพและลกศษยลกหาของอาจารยสำลกลายเปน“กองทพหมอ

ยา” ทเขมแขง สามารถสรางผลงานไดมากมาย เชน การตอส

จนสามารถยกเลกสตรยา“เอพซ”ไดเปนผลสำเรจการตกรอบ

การขายเครองดมผสมกาเฟอน ไมใหโฆษณาตามใจชอบ จน

ผใชแรงงานตองตกเปนทาส ตอมาไดขยายขอบเขตการทำงาน

อยในสวนลกของจตใจกอตวเปนอดมคตในตวอาจารยสำลและยง

แผไปถงเพอนรวมอดมการณหลายคนของอาจารยสำลใหมงมน

ใชชวตเพอสวนรวมอยางเตมทและใชชวตสวนตวอยางสมถะและ

พอเพยง

อาจารย สำล จง เหมาะ สมอ ยาง ยงสำหรบ รางวล

“คน ด ของ แผนดน” ซง ยดถออดมคต คอ “ทำ หนาท เตม กำลง

ตง มน สจรต ใช ชวต พอ เพยง” อยาง แทจรง

(คำกลาวของ นายแพทยวชย โชคววฒน กลยาณมตรของ อ.สำล ใจด

เนองในโอกาสการประกาศรางวลคนดของแผนดน ครงท 2 เมอวนท 22

มถนายน2554)

โดยเตบโตอยาง“ชาชาแตวายงยน”

ดวยบคลกท “ดดน” ทำใหปรปกษพากนครนคราม

แตกบบรรดาลกศษยและเพอนรวมอดมการณ บคลกดงกลาวน

นอกจากไมผลกใหคนรอบขางพากนหลกหาง ยงกลบกลายเปน

เหมอน“ธงนำ”แหงการทำงานทบอยครงตองใชเปนยทธวธของการ

ตอสเพอนรวมอดมการณไมมใครหลกหางเพราะรวาแทจรงแลว

อาจารยสำล“ใจด”สมนามสกลของทาน

ในดานชวตสวนตวอาจารยสำล ใชชวตอยางพอเพยง

ตามทพอแมสงสอนมาแตเลกแตนอย นอกจากแปงเดกแลว

อาจารยสำลไมเคยใชเครองสำอางอน สมยกอนอาจารยสำล

เคยเขารานทำผมเพอตดผมบาง ปจจบนอาจารยใหพนองชวย

ตดผมใหทบาน

ความจรง ความสวยงามกบผหญงเปนของคกน แต

วตรปฏบตของอาจารยสำลสะทอนถงความเชอมนในคตทวา

“คนงามงามทใจใชใบหนา” และความมนคงแนวแนในอดมคต

ของความพอเพยงทสอนและปฏบตกนสบมาแตครงบรรพบรษ

ของอาจารยสำล

คำสอนของแมทใหสำนกในบญคณของแผนดน และ

คำสอนทใหเออเฟอตอผอน เชนพชผลในทองไรทองนานนแม

สอนวา“นกกนเปนบญ คนกนเปนทาน”เพราะนกมใชศตร แต

เปนสตวทมบญคณในระบบนเวศเหลานลวนเปนคำสอนทฝงแนน

ฝาย วชาชพจะ ตด กบ ดก แต เรอง กฎหมาย มาตรฐาน ทำให ศกดศร ความ เปน มนษย ลด ลง

ถา ปจจย ภายใน ตว เรา แขงแกรง ปญหา บรโภค อะไร มา ก แกไข ปองกน ได

เรยนรอดต เทาทนปจจบน มงมนอนาคต

สง ใหญๆ สำเรจ ได ดวย มอ ของ คน เลกๆ

สำล ใจด คนดของแผนดน

คน คนคน คนกลา ทาคนส

ด มอย ประจกษผล คนโดดเดน

ของ นคร ธนบร ทบำเพญ

แผนดนเหน จตปญญา ทาอธรรม

สำ คญคอ ศรทธา พามงมน

ล ลาลน เพอคนยาก ฝากใหฝน

ใจ เธอสง เทยบเทยมฟา ฝาประจญ

ด นรนดรเพอประชา ถาวรกาล

ดวยความเคารพ

รศ.ภก.ดร.วทยากลสมบรณ