KODkomoradoktorars.org/kod/KOD 32.pdf · sliu. Teme kongresa: Bolesti savre-menog doba, Dobra...

kongresi 1

KODKOD 32

GODINA XII GODINA XII NOVEMBARNOVEMBAR 2013. 2013.

2 rubrika

kongresi 3RIJEČ GLAVNOG I ODGOVORNOG UREDNIKA

BROJ 32 ČASOPIS KOMORE DOKTORA MEDICINE RS

Izdava�Komora doktora medicine RSwww.komoradoktorars.org

Glavni i odgovorni urednikProf. dr Jelica Predojevi� Samardži�

UrednikŽeljka Grabež Biukovi�

Gra� �ka pripremaVanesa Kova�

LektorMladen Kele�

SekretarJelena Plavljanin

Adresa redakcijeKOD, Prvog krajiškog korpusa 4/178000 Banja Luka, RS, BiHTel/fax: +387 51 32 93 63+387 51 329 360e-mail: casopiskod@blic.netzkrsred@blic.net

ŠtampaGrafomark d.o.o.

�asopis je oslobo�en poreza na promet na os novu �lana 33. stav 1. ta�ka 9, Zakona o akcizama i porezu na promet, rješenjem br: 06/6-61-882/02, Ministarstvo nauke i kulture RS.

KODelika mi je �ast i zadovoljstvo što sam izabrana za novog glavnog i odgovornog uredni-ka �asopisa KOD. Ovom prilikom želim se zahvaliti Izvršnom odboru Komore doktora medicine Republike Srpske koji mi je povjerio

ovu odgovornu dužnost.�asopis KOD neprekidno izlazi od 2001. godine. Za to

bi se trebalo zahvaliti dosadašnjem Glavnom i odgovornom uredniku prof. dr Gostimiru Mika�u i �lanovima redakcije koji su zajedno i savjesno radili na pripremi i izdavanju �asopisa. Naravno, zahvalnost pripada i autorima koji su objavljivali svoje priloge, kao i vama �itaocima koji ste, svojim sugesti-jama, pomagali da KOD iz dana u dan bude bolji.

Biti glavni i odgovorni urednik KOD-a vrlo je zahtjevna i odgovorna dužnost. Odgovornost se ne odnosi samo na poslove ure�ivanja sadržaja �asopisa, ona zna�i i veliku odgovornost prema �itaocima �asopisa. Moraju se pratiti potrebe i zanimanja naše profesije. Naravno, od urednika se traži pove�anje kvalitete i planiranje budu�nosti �asopisa. Sve to obavezuje na spremnost za naporan i dugotrajan rad jer se jedino tako može ostvariti kontinuirano izlaženje �asopisa i podizanje nivoa njegove kvalitete.

Pozivam vas na saradnju, da nam dostavljate vlastite rado-ve, informacije i sve ono što smatrate relevantnim za kreaciju mogu�eg, kvalitetnijeg življenja, ali i stvaranja.

Kreta�emo se putevima “me�u javom i me� snom”, stvarnost �emo pokušati u�initi jasnijom ali niko nam ne može zabraniti da sanjamo, jer mnogi snovi su se ostvarili pa zašto ne bi i oni o boljim uslovima rada, boljim platama i besprijekorno �istim ljekarskim mantilima… u svakom pogledu.

Prof. dr Jelica Predojević Samardžić

BROJ 32

...MEĐ’ JAVOM I MEĐ’ SNOM...

4 rubrika

ČASOPIS KOMORE DOKTORA MEDICINE RS BROJ 32

KODKOD

SADRŽAJ

Rije� urednikaMe�’ javom i me�’ snom

SvijetTop plate nakon 12 godina prakse

Siromašni kao pokusni kuni�i

Doga�ajiTre�i kongres doktora medicine Republike Srpske

Neophodna aktivnija populaciona politikaNau�nici otkrili precizan sistem kontrole

transporta i isporuke �elijskog materijala

Korak daljeBolnica po mjeri pacijenata

IntervjuProf. dr Dragan Katani�, pedijatar edokrinolog

Institut za zdravstvenu zaštitu dece i omladine VojvodineNovi Sad

Aktivnosti komore12 godina postojanja Komore doktora medicine

Simpozijum ljekarskih komora zemalja centralne i isto�ne Evrope

Prve licenceIzvršni odbor Komore

AktuelnoNedostatak novca smanjio broj preventivnih pregleda

101213

kongresi 5sadržaj

PredstavljamoEdukacija stru�njaka u skladu sa novim nau�nim dostignu�ima

Nau�ne titulePromocija doktora medicinskih i stomatoloških nauka 2013. Promocija magistara medicinskih nauka 2013.

NaukaEfekti hroni�nog stresa mogu se odraziti na vaše gene

In memoriam

Stru�ni skupovi bodovani od strane centra za KME Stru�ni skupoviZajedni�ki sastanak udruženja pedijatara i udruženja ginekologa RS Simpozijum o bolestima štitne žljezde u dje�ijem uzrastuSavremena medicina u zemlji izlaze�eg suncaNova saznanja iz farmakologije i dje�ije psihijatrijeKreativna psihofarmakoterapija

VremeplovDr Branko �ubrilovi�Ljekar, politi�ar i jedan o osniva�a Ljekarske komore Vrbaske banovine

Knjige koje �itamoDragan R. Kova�ZAGRLJENI I MRTVI Alis ManroMODERAN PISAC U RUHU KLASIKA

Kongresi: januar 2014 – mart 2014.

41424343

6 svijet

Njemačka

TOP PLATE POSLIJE

DVANAEST GODINA

PRAKSE

Ljekari u Njema�koj nisu zadovoljni svojim primanjima.

Neprestano isti�u �injenicu da im treba dvanaest

godina specijalisti�kog rada, da bi službeno ušli

u red kvali� kovanih, kao i to da šef javne bolnice ima maksimalnu platu od 8200

evra, kolika je plata jednog srednjepozicioniranog

menadžera u Njema�kom Telekomu ili bilo kojoj

njema�koj banci, koji nema odgovornost za ljudske živote

Dok sve ve�i broj ljekara iz našeg regiona želi da ra-di u zemljama EU, ljekari

iz Njema�ke odlaze u Ameriku i nordijske zemlje, tvrde�i da su im plate male u odnosu na permanentno u�enje i odgovornosti koje imaju na poslu. Ovom prilikom �emo napra-viti mali uvid, na osnovu dostupnih informacija o platama njema�kih ljekara, u život i navike ljekara u ovoj ekonomski stabilnoj evropskoj zemlji.

Prije svega, podmi�ivanje, izgleda, tamo ne postoji. To je precizno regulisano i u tarifnim ugovorima Marburger Bunda, njema�kog sin-dikata ljekara zaposlenih u javnim bolnicama i klinikama (gradskim i univerzitetskim), gdje piše da je lje-kar obavezan da prijavi nadre�enima svaki pokušaj podmi�ivanja. U istom dokumentu, regulisana su i sva prava i obaveze zaposlenih, te plate i uslovi rada. Tako, ljekar koji po�ne da radi odmah po završetku

kongresi 7svijet

šestogodišnjeg studija medicine, u prvoj godini zara�uje 3944 evra mje-se�no (bruto) rade�i 42 sata nedjelj-no, bez dežurstava i prekovremenih sati. U periodu specijalizacije plata mu se godišnje pove�ava za 200 evra da bi u posljednjoj, šestoj godini specijalizacije, iznosila 5069 evra. Kao specijalista, ljekar, u prvoj godini rada, ima redovni li�ni dohodak od 5205 evra koji mu, svake dvije do tri godine, raste za oko 400 evra. Najvišoj platnoj grupi pripadaju ljekari koji imaju više od dvanaest godina specija-listi�ke prakse. Njihova redovna bruto primanja su 6685 evra, dok oni na šefovskim pozicijama imaju dodatnih 1000 do 2000 evra. Dežurstvima se ovaj iznos znatno pove�ava, zavisno od platne grupe ljekara, ali i od toga, da li se radi o dežurstvu poslije kojeg ljekar mora uzeti slobodan dan ili npr. o subotnjem dežurstvu, koje je � nan-sijski vrlo atraktivno, jer je nedjelja ionako slobodan dan. Specijalista ko-ji odra�uje dvadeset�etvoro�asovno subotnje dežurstvo dobija naknadu od 644 evra. No�ni rad, od devet sati uve�e do devet sati ujutru, vrijedi 52 evra. Broj ovakvih, no�nih zalaganja, je ograni�en i u praksi i kako je to predvi�eno Ugovorom, dozvoljeno je

najviše �etiri do pet puta u mjesecu, što je ve� na gornjoj granici dozvoljenog optere�enja.Ljekari u Njema�koj ipak, nisu zado-voljni svojim primanjima. Neprestano isti�u �injenicu da im treba dvanaest godina prakse da bi službeno ušli u red kvali� kovanih, kao i to da šef javne bolnice ima maksimalnu platu od 8200 eura, kolika je plata jednog srednjepo-zicioniranog menadžera u Njema�kom Telekomu ili bilo kojoj njema�koj ban-ci, koji nema odgovornost za ljudske živote. Zato mnogi od njih rado odlaze u druge razvijene zemlje, dok njihova mjesta popunjavaju pretežno kolege iz isto�noevropskih zemalja, za koje je Njema�ka, sa ovakvim platama, zemlja iz snova. Željka Grabež Biukovi�

Dodatak za šefovske

pozicije

Najvišoj platnoj grupi pripadaju ljekari koji imaju više od dvanaest godina specijalisti�ke prakse. Njihova redovna bruto primanja su 6685 evra, dok oni na šefov-skim pozicijama imaju dodatnih 1000 do 2000 evra.

8 svijet

Druga najmnogoljudnija zemlja svijeta, poligon je za ispitivanje lijekova i novih hemijskih sredstava

SIROMAŠNI KAO

POKUSNI KUNIĆI

Farmaceutske kompanije koriste masovno siromaštvo Indijaca i podvrgavaju ih eksperimentisanju sa sve �eš�im smrtnim ishodom

Broj onih �ije je zdravlje ošte-�eno eksperimentalnim lije-kovima pove�ava se iz dana

u dan, dok je broj umrlih tokom ispi-tivanja izme�u 2010. i 2012. godine 1542, podaci su Ministarstva zdravlja Indije.Testiranja su provedena na siro-mašnim ljudima u ruralnim krajevima koji se nemaju kome požaliti ako nešto krene po zlu. Nekoliko orga-nizacija za ljudska prava uo�ilo je nemoralnost ovih postupaka i pod-nijelo peticiju pred Vrhovnim sudom objašnjavaju�i cijeli problem.

Indija

kongresi 9svijet

Ova praksa �e se sigurno nastaviti ukoliko vlada ne sprije�i farmaceut-ske kompanije da vrebaju siromašne i ve�inom neobrazovane stanovnike, kako bi ih uz minimalne ili nikakve naknade, koristile u procesu ispitiva-nja novih lijekova. To im omogu�ava korumpirani i zastarjeli pravosudni i administrativni sistem koji nema odovaraju�u zakonsku regulativu za provo�enje klini�kih ispitivanja. Urednik indijskog izdanja Monthly Index of Medical Specialties, Cgulhati navodi da testiranje novih hemikalija ne pomaže državi “ve� samo proizvo-�a�ima lijekova da srežu troškove i izbjegnu pla�anje naknada“.

Zato je Indijski Vrhovni sud naredio Ministarstvu zdravstva da obrazloži svoja odobrenja za nova 162 klini�ka ispitivanja koja bi se trebala provesti u toj zemlji.

Skupa i jeftina radna snaga

Ispitivanja se provode i u drugim zemljama, ali sa mnogo više kontrole. Više od 20 miliona ljudi u Americi u�estvuje u klini�kim isitivanjima na univerzitetima, bolnicama, farmaceutskim i biotehno-loškim kompanijama. Svi oni dobro su pla�eni i upoznati sa rizicima. Mnogi se javljaju sami na ispitivanja, a ankete pokazuju da 44% njih u�estvuje izme�u dva do pet puta u razli�itim eksperimentima. Dok su dobrovoljci u Americi skupi, u Indiji su jeftini, kao uostalom i radna snaga.

10 događaji

Banja Vrućica,

7 - 10. novembra 2013. godine

TREĆI KONGRES

DOKTORA MEDICINE

REPUBLIKE SRPSKE

U radu skupa u�estvovalo je oko 200 ljekara svih specijalnosti iz Republike

Srpske i gosti iz Srbije, Slovenije, Federacije BiH, Bugarske

Gosti na otvaranju Kongresa. S lijeva na desno:

dr Andrej Kahajev, predsjednik Foruma ljekarskih asocijacija Jugoisto�ne Evrope;

dr Dragan Bogdani�, ministar zdravlja i socijalne zaštite RS;

Darko Tomaš, direktor Fonda ZOSZ RS; dr Duško Ra�i�, v.d. direktora KC Banjaluka i dr Zlatko Maksimovi�, predsjednik Odbora za

zdravstvo u Skupštini RS.

Društvo doktora medi-cine Republike Srpske uspješno je organizova-lo najve�i stru�ni skup

u našoj zemlji, koji se svake druge godine održava u Banji Vru�ici u Te-sli�u. Teme kongresa: Bolesti savre-menog doba, Dobra klini�ka praksa u primarnoj zdravstvenoj zaštiti i Novine u hirurškim granama oku-pile su veliki broj u�esnika, koji su

kroz prezentacije radova omogu�ili razmjenu iskustava i sticanje novih nau�nih saznanja. Više od 250 pri-javljenih radova, od kojih je nau�ni odbor prihvatio 171 rad, govori o velikom zalaganju kolega da pred-stave svoja iskustva i istraživanja, rekao je prof. dr Siniša Miljkovi� predsjednik Društva i Organizacio-nog odbora i dodao: stalno u�enje i provjera u praksi metoda i terapij-

kongresi 11

događaji

skih postupaka, koje svakodnevno provodimo, obaveza je svih nas. Ovakvi susreti su prava prilika za sticanje znanja, za diskusije i do-govore, kako bi se zajedno angažovali na stalnom poboljšavanju e� kasnosti zdravstve-ne zaštite stanovnika. Svoja bogata profesionalna iskustva pre-zentovali su i akademici prof. dr Vladimir Kosti�, prof. dr Dragan Mici� i prof. dr �or�e Radak iz Beograda.Prisutnima su se obratili i zaželjeli im uspje-šan rad: ministar zdravlja i socijalne zaštite Dragan Bogdani�, Darko Tomaš, direktor

Fonda socijalnog i zdravstvenog osiguranja, v.d. direktora Klini�kog centra Banjaluka Duško Ra�i�, predsjednik Asocijacije lje-kara Jugoisto�ne Evrope Andrej Kahajev iz Bugarske, predstavnici Odbora za zdravstvo Skupštine RS i farmaceutske ku�e Hemo-farm, generalnog sponzora Kongresa.U�esnici Kongresa su u pauzama predavanja mogli da pogledaju Izložbu Nakit ranovizan-tijskog grada Balkis, autora Bojana Vujino-vi�a i pozorišnu predstavu Kako ubiti muža Gradskog pozorišta Jazavac iz Banjaluke.

Akademik prof. dr Vladimir Kosti� održao je predavanje pod nazivom: Kada, kako i gde po�inje Parkinsonova bolest.

Predsjednik Društva doktora medicine RS prof. dr Siniša

Miljkovi�

12 događaji

Okrugli sto

NEOPHODNA

AKTIVNIJA

POPULACIONA

POLITIKA

Konstantan pad nataliteta je opasna nezarazna bolest koja ugrožava našu zemlju - stav je

stru�njaka okupljenih na okruglom stolu

„Reproduktivno zdravlje - uslov opstanka“, koji

je organizovao Odbor za reproduktivno zdravlje Odjeljenja medicinskih

nauka Akademije nauka i umjetnosti Republike

Srpske u Banjaluci

Posljednjih godina broj umr-lih daleko je ve�i od broja ro�enih, a osim pada nata-

liteta problem su i maligne i polno prenosive bolesti. U tako složenoj demografskoj situaciji može li išta biti važnije od brige za opstanak jednog naroda - pitanje je, na koje su, svako iz svog ugla, pokušali da odgovore ljekari, demogra� i po-liti�ari, na raspravi organizovanoj u okviru manifestacija povodom obilježavanja dvadeset godina po-stojanja Akademije nauka i umjet-nosti RS. Želimo da na nau�noj i stru�noj osnovi na�emo odgovore i donesemo zaklju�ke uvjereni da �emo tako uticati na populacionu politiku -rekao je predsjednik ANU-RS-a akademik Rajko Kuzmanovi�, pozdravljaju�i u�esnike. Ministar porodice, omladine i sporta u vladi RS Nada Tešanovi� ukazala je na probleme sa kojima se danas suo-

�avaju mladi i potrebi unapre�enja edukacije adolescenata o reproduk-tivnom zdravlju.

Nakon uvodnog izlaganja akademi-ka Drenke Še�erov Ze�evi�, sekre-tara Odjeljenja medicinskih nauka, uslijedila su izlaganja banjalu�kih stru�njaka iz oblasti ginekologije: prof. dr Nenada Babi�a, prof. dr Sanje Sibin�i�, prof. dr Nebojše Jovani�a i stru�njaka iz Beograda: prof. dr Branke Nikoli� i prof. dr Aleksandra Ljubi�a. Zna�ajan dopri-nos sagledavanju ukupnog problema dali su i demogra� : prof. dr Draško Marinkovi� i prof. dr Stevo Pašali�. Ova rasprava ukazala je na neop-hodnost provo�enja svih pronatal-nih mjera kako bi se postigla stopa ukupnog fertiliteta od 2,1 djeteta po majci, koja bi omogu�ila, ipak, samo prostu zamjenu generacija. ŽGB

kongresi 13događaji

Nobelova

nagrada za

medicinu ili

fiziologiju 2013.

NAUČNICI OTKRILI

PRECIZAN SISTEM

KONTROLE TRANSPORTA

I ISPORUKE ĆELIJSKOG

MATERIJALA

Sidhof, Šekman i Rotman zaslužili visoko priznanje i nov�anu nagradu od 1,2 miliona dolara objasnivši princip funkcionisanja �elija u ljudskom organizmu

Funkcionisanje �elija u ljud-skom organizmu zavisi od toga da li su pravi molekuli

poslati na pravo mjesto. Ovi mo-lekuli se u okviru �elije kre�u u vidu malih paketa, vezikula, �ije pakovanje i dalji prenos su objasnili ovogodišnji nobelovci Tomas Sidhof (58), Nijemac i predava� na Sten-fordu i Amerikanci Rendi Šekman (65) predava� na Berkliju i Džejms Rotman (63), profesor na Jejlu, piše u saopštenju objavljenom na sajtu

Nobelovog komiteta. Zahvaljuju�i istraživanjima trojice profesora, da-nas znamo da se vezikule ponašaju kao da voze teret na pravu lokaci-ju. „Kroz svoja istraživanja oni su otkrili izvanredno precizan sistem kontrole transporta i isporuke �elij-skog materijala. Bez ove precizne organizacije, �elija bi upala u haos“, dodaje se u saopštenju. Kad ovaj saobra�aj ne funkcioniše, javljaju se neurološke bolesti, dijabetes i poreme�aji imunološkog sistema.

Pronalazač

insulina

najmlađi laureat

Nobel za � ziologiju ili medi-cinu do sada su dobila 204 nau�nika, me�u kojima je deset žena. Prosje�na starost nagra�enih je 57 godina.Najmla�i Laureat Frederik Banting imao je 32 godine kada je 1923. godine ovjen-�an priznanjem za otkri�e insulina. Jedan nau�nik je odbio priznanje: Gerhard Domag je 1939. godine od-bio da primi nagradu jer ga je na to prinudio Adolf Hitler.

Rendi Šekman Tomas Sidhof Džejms Rotman

14 korak dalje

Bijeljina

BOLNICA PO MJERI

PACIJENATA

Nakon tri godine izgradnje u Bijeljini je u julu ove godine

otvorena nova zgrada JZU Bolnica „Sveti Vra�evi“ koja

sada raspolaže sa 256 kreveta

Otvaranje novog objekta bolnice ima veliki zna�aj za stanovniš-tvo Bijeljine i okolnih mjesta. Bolnica �e pružati zdravstve-

nu zaštitu za oko 180-200.000 stanovnika opština Pelagi�evo, Donji Žabar, Lopare i Ugljevik. Bolnica se sastoji od tri cjeline: funkcio-nalnog, stacionarnog i tehni�kog dijela. U funkcionalnom dijelu, u prizemlju, nalaze se poliklinika sa 17 ambulanti i urgentni blok, na prvom spratu centralna laborato-rija, rendgenska dijagnostika sa CT-om, an-gio-sala i laboratorija za patohistologiju. Na

drugom spratu funkcionalnog dijela nalazi se jedinica intenzivne njege, odjeljenje za novoro�en�ad i prevremeno ro�enu djecu, te �etiri operacione sale. Tri operacione sale su u hirurškom bloku, a jedna za carske rezove je u porodilištu. Na tre�em spratu funkcionalnog dijela nalazi se sala za sa-stanke i restoran za zaposlene.

Savremena medicinska oprema

U novom objektu instalirana je i pri-mjerena medicinska oprema na šta smo posebno ponosni, kaže prof. dr Siniša Mak-simovi�, direktor ove ustanove.

Otvaranje novog objekta bolnice ima veliki zna�aj za stanovništvo iz

Bijeljine i okolnih mjesta.

kongresi 15korak dalje

Kompjuterizovani tomograf je novi 64-oro slajsni aparat, u staroj bolnici smo imali 8-mo slajsni, star deset godina. Hirurški instrumentarij je kompletno nov, njema�ke � rme „Aesculap“.

U drugom, stacionarnom, dijelu Bol-nice nalazi se osam odjeljenja sa po 28 kreveta. Pacijenti u stacionarnom dijelu imaju jedinstveno grijanje, klimatiza-ciju, bolju komunikaciju sa osobljem i higijenske uslove na najvišem nivou. Sobe su dvokrevetne sa kupatilom a na svakom odjeljenju postoje i po dva apar-tmana. Postoje posebne sobe za preglede pacijenata, dok medicinske sestre imaju zasebne punktove za rad.

Angio-sala je novi projekat Ministar-stva zdravlja Republike Srpske i do kraja ove ili po�etkom naredne godine bi�e kompletno opremljena.

Izvo�a� radova je bila austrijska � rma Vamed, a podizvo�a�i su doma�e � rme. Sve dozvole, takse, priklju�ke za struju,

vodu, Bolnica je platila iz teku�ih sred-stava, što je koštalo oko 450.000 KM. Vlada Republike Srpske je uložila 36 miliona evra i lokalna zajednica, do sada 5,5 miliona KM.

Stalno usavršavanje kadrova

U bolnici je zaposleno 514 radnika razli�itih pro� la. Trenutno raspolaže sa dovoljnim brojem zdravstvenih radnika tako da nije bilo otvaranja novih radnih mjesta nego samo preseljenje postoje�e kadrovske strukture u novi objekat. Na specijalizaciji se nalaze 32 mlada ljekara, a uskoro �e biti raspisan konkurs za još njih desetak, koji �e oti�i na usavršavanje.

Imamo uspješnu saradnju sa Klini�kim centrom u Banjoj Luci i sa ostalim regi-onalnim bolnicama u Republici Srpskoj i Federaciji Bosne i Hercegovine. Sara�u-jemo sa udruženjima lica oboljelih od po-jedinih bolesti kojima, kada nam se obrate za pomo�, pomažemo koliko nam naše

mogu�nosti dozvoljavaju. Tako�e imamo uspješnu saradnju sa Vojnomedicinskom akademijom u Beogradu, Klini�kim cen-trom Srbije, Institutom za onkologiju Srbije u Beogradu, Centrom za srce u Tuzli i drugima, kaže Maksimovi�.

Pošto se o�ekuje dolazak opreme za angio-salu, planirana je edukacija kadra za dijagnostiku kardiovaskularnih oboljenja i edukacija ljekara iz oblasti vaskularne i torakalne hirurgije. Namjera je da se u bu-du�nosti poboljšaju dijagnosti�ke procedu-re, patologija i mikrobiološka laboratorijua. Trudi�emo se da što prije akreditujemo našu ustanovu po svim savremenim stan-dardima i serti� katima.

Direktor Bolnice planira da osavreme-ni i staro zdanje. Podrža�emo otvaranje zavoda za transfuzijsku medicinu, u sta-rim objektima bolnice, te zavoda za javno zdravlje, regionalnog zavoda za sportsku i medicinu rada i regionalnog zavoda za sudsku medicinu.

Na površini od 12.434 metara kvadratnih sa 256 kreveta na najbolji na�in �e se odgovoriti svim potrebama stanovništva ove regije.

16 intervju

Prof. dr DRAGAN KATANIĆ

pedijatar endokrinolog

Institut za zdravstvenu zaštitu

dece i omladine Vojvodine

Novi Sad

Poznati stru�njak govori o naj�eš�e zastupljenim

bolestima u oblasti pedijatrijske endokrinologije, ali i o

meteoropatijama, koje kao hobi izu�ava dvadesetak godina

ENDOKRINOLOG

BIOMETEOROLOG

Kakva je uloga pedijatra na po-�etku novog milenijuma, da li je u skladu sa sveopštim društvenim pro-mjenama stvorena potreba za novim pristupima zdravlju i bolestima po-tomaka?

Savremeni pedijatar mora imati pu-no strpljenja za dete i roditelje i

posvetiti im više vremena za objašnje-nje patološkog stanja. De�ije bolnice bi trebalo prilagoditi potrebama i vrsti bolesti malih pacijenata. Bilo bi dobro adaptirati ili poseban deo izgraditi kao apartmanski smeštaj, za malu ili teško bolesnu decu. Neophodno je, tako�er, organizovati odeljenja pali-jativne nege.

Smatram da je potrebno usmera-vati pedijatre u de� citarne supspeci-jalizacije, kao što su gastroenterolog, endokrinolog, nefrolog, geneti�ar, he-matolog, imunolog-alergolog i reuma-tolog. Sve ove supspecijalizacije traju godinu dana (dva semestra). Kasnije, pri de�ijim bolnicama, treba podržati razvoj metaboli�ke laboratorije i pro� l pedijatra-endokrinologa-metabologa.

Koje bolesti djece su predmet Va-šeg užeg profesionalnog intereso-vanja?

U pedijatrijskim endokrinološkim ambulantama Evrope i Amerike

danas dominiraju insulin-zavisni di-

kongresi 17

jabetes, tireoidna patologija, gojaznost i laksitas (labavost). Broj pedijatara-endo-krinologa je bio mali u svetskim razmera-ma, te se svaki supspecijalista bavio op-štom pedijatrijskom endokrinologijom i pokrivao celu patologiju, što je i najbolje. Poslednjih godina bavimo se široko pri-sutnom, a zapostavljenom patologijom - labavoš�u (laksitas–hipermobilnost - slab kolagen i elastin), kada u endokrinološku ambulantu deca dolaze zbog ortoped-skih problema, hiperelasti�nih zglobova, strija, cisti štitaste žlezde, menoragije, � brocisti�ne displazije, a stanje kasnije dovodi do drugih, polimorfnih smetnji (patologija zglobova, hernije, epistaksa, vezikoureteralni re� uks, kamen u žu�i, proširene vene, prolaps mitralnog zaliska, aneurizme).

Genetski izmijenjena hrana i brojni dodaci ishrani uti�u na zdravlje ljudi. Postoje li dokazi o njihovom nepovolj-nom uticaju na djecu?

Naši digestivni enzimi nisu evoluci-jom stvoreni za genetski modi� ko-

vanu hranu, te dolazi do razgradnje na neuobi�ajenom delu molekula, stvaraju�i tako mogu�e alergene i zna�ajno pove�a-vaju�i nutritivne alergije.

Vakcinacije su doprinijele gotovo potpunom eliminisanju brojnih smr-tonosnih bolesti. I pored toga, postoje stru�njaci koji problematizuju zna�aj nekih vakcina?

Nuspojave vakcina i njihovi odloženi efekti su veoma retki u odnosu na

bene� t koji donose �ove�anstvu, deci posebno.

Ponekad vas citiraju kao stru�nja-ka koji se bavi meteoropatijama. Kako promjene vremena i klime uti�u na naš neuroendokrini sistem?

Meteoropatija je moj hobi koji pratim od 1985. godine, kada sam proveo

godinu dana u Londonu na usavršavanju iz pedijatrijske endokrinologije i imao pristup velikim bibliotekama. To je mlada nau�na disciplina, koja prou�ava uticaj promene vremena, zemljotresa, punog meseca i solarnih oluja na zdravlje, ponašanje i raspoloženje ljudi. Ona ne pripada alternativnoj medicini, postoje brojni udžbenici i akademski �lanci, naro�ito poslednjih 30 godina, koji se seriozno bave izu�avanjem ovih nebeskih promena i njihovim posledi-cama na ljude. Prvi radovi iz domena biometeorologije opisivali su meteo-ropatski obojene vetrove, koji dovo-de do naglog porasta broja prijema u bolnicu ili poziva hitnoj pomo�i. Svi oni duvaju preko jonizuju�eg terena i menjaju atmosferski elektricitet. Tako u Izraelu vetar šarav (sharav), duvaju�i preko pustinjskog peska, donosi teške migrene i skokove krvnog pritiska. Fen (phoehn), topao vetar sa Alpa, koji

duva preko snega, doprinosi izmenama u psihi�koj sferi i epidemiji samoubi-stava u severnoj Italiji. U Americi vetar Sveta Ana (St. Anne) preko pustinje stiže do velikih gradova Kalifornije i daje ose�aj mizerije i migrene. Medite-ranski vetar široko (sirroco), duvaju�i preko vrhova morskih talasa, izaziva iritabilnost i agresiju; u staroj Dubro-va�koj republici, kriminalac je blaže kažnjavan ukoliko je krivi�no delo po�inio za vreme duvanja ovog vetra.

Kakav je uticaj Mjeseca?

Pun mesec zna�ajno deluje na živi svet. Morske ribe se isklju�ivo tada

mreste, da bi ih plimski talas kasnije odneo na nove životne prostore. Mor-ske kornja�e se vra�aju na mesto gde su ro�ene i polažu jaja, a korali se raz-množavaju u dane punog meseca. Kod ljudi dominira zadržavanje te�nosti u telu, što se manifestuje skokom priti-ska, nesanicom, iritabilnoš�u, migre-nom, izbijanjem epilepti�nih napada, ve�om u�estaloš�u infarkta, šloga i suicida.

Pred velike tektonske zemljotrese (udaljene ili u okolini), zbog trenja kontinentalnih plo�a, dolazi do piezoe-lektriciteta i reme�enja elektromagnet-nog polja Zemlje, što se u meteoropata manifestuje porastom krvnog pritiska, nesanicom, drhtavicom, svrabom kože i konfuzijom. Meteoropate su osobe sa slabim vezivom, a smetnje se manife-stuju bolom u prethodno ošte�enim tki-vima, migrenom, astmati�nom krizom, hipertenzivnom krizom, tahikardijom i drugim tegobama pred promenu ambi-jentalnih faktora. Centralni metabolit meteoropatije je serotonin.

Željka Grabež Biukovi�

intervju

Prof. dr Dragan Katani� je na�elnik Odelenja za endokrinologiju, dijabetes i bolesti

metabolizma Instituta za zdravstvenu zaštitu dece i omladine Vojvodine u Novom Sadu

18 aktivnosti komore

SVEČANO OBILJEŽENO

DVANAEST GODINA

POSTOJANJA KOMORE

DOKTORA MEDICINE

Sve�anom skupštinom, odr-žanom 22. novembra u Banskom dvoru u Banja-luci, obilježeno je dvanaest

godina postojanja Komore doktora medicine Republike Srpske. Pored �lanova skupštine, proslavi su prisu-stvovale brojne zvanice i gosti iz Sr-bije i Federacije Bosne i Hercegovine. Uspješan rad i dobru me�ukomorsku saradnju, Komori su zaželjeli predstav-nici Lekarske Komore Srbije, Komore federacije BiH i Komore kantona Sara-jevo. �estitkama se pridružio i Direk-tor Klinike za kardiologiju Klini�kog centra Srbije doc. dr Arsen Risti�, koji

je nakon prigodnog govora održao predavanje pod nazivom Nove evrop-ske smernice za le�enje miokarditisa i tamponade srca.

Predsjednik Komore prof. dr Ne-bojša Jovani� prezentovao je Analizu stanja doktora medicine u Republici Srpskoj i rezultate tog projekta, koji je po zahtjevu Komore, realizovan ove godine.

Kao i ranijih godina i ove godine su, povodom obilježavanja godišnjice Komore, uru�ena priznanja i nagra-de doktorima medicine i najboljim studentima medicinskih fakulteta u Republici Srpskoj.

Najzna�ajnija nagrada Komore Veliki pe�at dodijeljena je prof. dr Dušanu Šuš�evi�u, redovnom profesoru na Me-dicinskom fakultetu u Banjaluci. To je nagrada za dugogodišnji stru�ni i nau�ni rad, kojom se nastavljaju tradicija i vri-jednosti struke.

Pored ove nagrade dodijeljene su i osta-le: Hipokratovo priznanje, nagrade za nau�no istraživa�ki rad, razvoj primarne zdravstvene zaštite i organizaciju zdrav-stvene službe. Najbolji studenti medicine dobili su nov�ane nagrade. To su dr Milija-na Tepi� koja je na Medicinskom fakultetu u Banjaluci imala prosjek ocjena 9,14 i dr Sla�ana Popara sa Medicinskog fakulteta u Fo�i sa prosje�nom ocjenom 8,56.

kongresi 19

aktivnosti komore

Veliki pečat

Profesor dr Dušan Šuš�evi� ro�en je 1948. godine u mje-stu Poveli�, opština Srbac.

Medicinski fakultet je zavr-šio u Beogradu 1973. godine, kao odli�an student.

Oktobra 1979. godine bio je zaposlen kao prvi asistent na predmetu Anatomija, tek osnovanog Medicinskog fa-kulteta Univerziteta u Banjoj Luci.

Postdiplomske studije završio je na Medicinskom fa-kultetu Sveu�ilišta u Zagrebu 1984. godine, odbranom magistarskog rada pod nazivom Osteometrijske i biome-hani�ke zna�ajke dugih kostiju skeleta u �ovjeka.

Doktorsku disertaciju odbranio je na Medicinskom fakultetu u Beogradu 1993. godine iz oblasti Biomehanika i radiološka anatomija pod nazivom Osteometrijska, mor-fološka, strukturalna, i biomehani�ka analiza preloma i frakturne pukotine dija� za u presjeka dugih kostiju �ovje�ijeg skeleta.

Specijalizaciju iz radiologije završio je 1997. godine na Institutu za radiologiju Medicinskog fakulteta Novi Sad.

U zvanje redovnog profesora Medicinskog fakulteta u Banjaluci izabran je 2005. godine.

Obavljao je i funkciju dekana Medicinskog fakulteta i dao veliki doprinos formiranju fakulteta Stomatologije i Farmacije.

�lan je u mnogim nau�nim i stru�nim udruženjima: Srp-sko lekarsko društvo, Anatomsko društvo Srbije, Društvo doktora medicine Republike Srpske, Antropološko društvo Srbije, Antropološko društvo Republike Srpske, Udruženje inovatora Republike Srpske.

Do sada je publikovao 128 nau�nih i stru�nih radova. Napisao je i objavio pet knjiga. Nosilac je pet projekata i jednog patent-ure�aja za biomehani�ko istraživanje kostiju.

Aktivno je u�estvovao u osnivanju i radu Morfološke sekcije studenata Medicinskog fakulteta, što ima veliki zna�aj u razvoju mladih kadrova u izvo�enju nastave.

Profesora Šuš�evi�a oboga�uje i njegova humanost, predanost nauci i nadasve osobine dobrog �ovjeka, kolege i saradnika.

Sve�anoj skupštini Komore prisustvovali su: Vladimir Nikoli�, generalni konzul Srbije,

dr Dragan Bogdani�, ministar zdravlja i socijalne zaštite RSi prim. dr Boro Gužvi�, predstavnik Fonda ZO

Prof. dr Nebojša Jovani�, predsjednik Komore doktora medicine RS

Doc. dr Arsen Risti�, direktor Klinike za Kardiologiju KC Srbije

Prof. dr Jasmina Kneževi�, pomo�nik direktora LK Srbije

HIPOKRATOVO PRIZNANJEDr Nenad Stevandi�,

KC Banja Luka

NAU�NO ISTRAŽIVA�KI RADProf. dr Slobodan Spremo,

KC Banja LukaProf. dr Janja Bojani�,

Institut za javno zdravstvo RS Banja Luka

Mr. sc med. Maksim Kova�evi�, KC Isto�no Sarajevo, KBS u Fo�i

Prim. dr Gordana Jovi�i�, KC Banja Luka

PRIMARNA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA

Dr Mara Mitri�, DZ Bijeljina

Dr Lilien Kova�, DZ Trebinje

Dr Ljiljana Kozomara, DZ Banja Luka

Dr Srebrenka Kusmuk, DZ Sokolac

Dr Ilija Golijanin, DZ Fo�a

Dr Vera Rajak, DZ Rudo

Dr Živana Jovi�i� Predojevi�, DZ Tesli�

Dr Žana Pe�anac, DZ Laktaši

Dr Duško Raca, DZ Gradiška

Dr Dragan Lepir, DZ Srbac

ORGANIZACIJA ZDRAVSTVENE SLUŽBE

Prof. dr Ljiljana Laki�, KC Banja Luka

Mr sc. med. Nevena Todorovi�, DZ Banja Luka

Prim. dr Jasmina Jovani�, Zavod za transfuziju RS, Banja Luka

Prim. dr Rada Mrgud, KCIS KBS u Fo�i

Prim. dr Stojan �ur�evi�, KC Banja Luka

Dr Ranko Kokotovi�, OB Nevesinje

Dr Dušanka Jerini�, OB Doboj

Dr Zorica Mirvi�, KC Isto�no SarajevoDr Žani Banjanin,

DZ LaktašiDr Zoran Popovi�,

OB GradiškaDr Goran Ra�etovi�,

DZ PrijedorMr sc. med. Milica Lovri�,

OB Bijeljina

nagrađeni

Nagra�eni �lanovi Komore

kongresi 21

aktivnosti komore

Jedan od zajedni�kih problema u ve�ini zemalja

u�esnica simpozijuma je ekonomska recesija

i pad BND-a, porast nezaposlenosti, naro�ito me�u mladima, što ima

za posljedicu manji priliv sredstava u fondove

zdravstvenog osiguranja.

međunarodna saradnja

SIMPOZIJUM

LJEKARSKIH

KOMORA

ZEMALJA

CENTRALNE

I ISTOČNE

EVROPE

Sredinom septembra ove godine u Be�u je održan jubilarni dvadeseti Simpozijum ljekarskih komora zemalja centralne i isto�ne Evro-

pe (ZEVA). Doma�in simpozijuma je bila ljekarska komora Austrije. Simpozijum je po�eo predavanjem dr Felixa Wallnera o Sistemima zdravstvenog osiguranja u Evropi. Nakon njega Dr Johannes Zahrl je govorio o Korupciji u sektoru zdravstva. Predstavnici njema�ke ljekarske komore, najve�e u centralnoj Evropi, su tako�er govorili o tome. Gospodin Domen Podnar predo�io je nove regulative u Njema�koj, a o Profesionalnom priznavanju ljekara iz zemalja izvan Evropske unije govorio je dr Ramin Parsa-Parsi, predsjednik Komisije za me�unarodnu saradnju. Završno preda-vanje prvog dana Simpozijuma održao je dr George Borcean, predstavnik rumunske ljekarske komore: Bioetika i medicinske odluke u terminalnim životnim situacijama.

Simpozijum je nastavljen predstavlja-njem nacionalnih izvještaja Njema�ke, Au-strije, Federacije BiH, Hrvatske, Ma�arske, Makedonije, Estonije, �eške, Poljske, Ru-munije, Slova�ke, Slovenije i Srbije. Kao

predstavnik Komore doktora medicine RS i predsjednik Komisije za me�unarodnu saradnju Komore upoznao sam u�esnike ZEVA sa radom Komore doktora medicine RS, sistemom zdravstvenog osiguranja u Republici Srpskoj (postojanje samo bazi�-nog osiguranja, Bizmarkov model – nepo-stojanje privatnog osiguranja), izdvajanjem 7,11% bruto nacionalnog dohotka (BND) za zdravstvo, što je, istina, više nego u Rumuniji (4,3%), ali i daleko manje nego u razvijenim zemljama zapadne Evrope.

Jedan od zajedni�kih problema u ve�ini zemalja u�esnica simpozijuma je ekonom-ska recesija i pad BND-a, porast nezaposle-nosti, naro�ito me�u mladima, što ima za posljedicu manji priliv sredstava u fondove zdravstvenog osiguranja. Javna debata je bila fokusirana na reformu zdravstvenog sistema, primjenu interventnih mjera - za-tvaranje nerentabilnih bolnica, te ja�anje primarne zdravstvene zaštite i odliv ljekara u druge zemlje Evropske unije ili u prekoo-keanske zemlje (SAD, Australija, Kanada, Novi Zeland).

Prof. dr Aleksandar Lazarevi�

PRVE LICENCE

OD JUNA DO NOVEMBRA 2013. GODINE

1. Harun Bilalovi�, Prijedor2. Ljubiša Petrovi�, Donje Crnjelovo3. Cvija Laketa, Br�ko4. Aleksandar Draškovi�, Osmaci5. Dušan Stojni�, Gradiška6. Branislav Jovi�, Zvornik7. Stana Jovi�, Zvornik8. Marko Pekija, Prijedor9. Anica Stankovi� Stojni�, Gradiška10. Minja Mrkaji�, Prijedor11. Tanja Cvjetkovi�, Banja Luka12. Tamara Kneževi�, Novi Grad13. Slaviša Ra�i�, Gradiška14. Igor Maglov, �elinac15. Dragana Vranješ Ga�i�, Banja Luka16. Milan Arsenovi�, Bijeljina17. Marija Ini� Kujundži�, Višegrad18. �or�e Ubovi�, Tesli�19. Dijana Gliši�, Banja Luka20. Zdenka Krivoku�a, Banja Luka21. Miloš Potkonjak, Banja Luka22. Ranka Milivojevi�, Tesli�23. Nevena Mi�anovi�, Banja Luka24. Vesna Dragosavac, Laktaši25. Dragan Risti�, Doboj26. Bojana �ogatovi�, Bijeljina

27. Jelena Klašnja, Prijedor28. Ivana Jan�a. Banja Luka29. Dragana Babi�, Fo�a30. Draženka Ikoni�, Fo�a31. Zorana Su�evi�, Banja Luka32. Boris Zec, Banja Luka33. Snežana Ga�i�, Banja Luka34. Nevena Tešovi�, Banja Luka35. Stojka Radovanovi�, Koprivna36. Olgica Praštalo, Prijedor37. Danilo Mitrovi�, Sarajevo38. Vladimir Sekuli�, Višegrad39. Damjan Vidojevi�, Fo�a40. Ivana Bubulj, Bijeljina41. Ksenija Gruba�, Trebinje42. Branka �oki�, Janja43. Aleksandra Renovica, Sokolac44. Bojana Pandži�, Isto�no Sarajevo45. Jelena Papi�, Banja Luka46. Ljiljana Krupljanin, Banja Luka47. Miloš Kova�evi�, Zvornik48. Nada Kova�evi�, Banja Luka49. Mladenka Tadi�, Bijeljina50. Jelena Mari�, Bijeljina51. Zorana Jankovi�, Pale

kongresi 23

aktivnosti komore

IZVRŠNI ODBOR KOMORE

KOMISIJA ZA ETIKU I DEONTOLOGIJU1. Dr Sanja Radovi�,

Dom zdravlja Gacko2. Dr Krsta Staniši�,

Dom zdravlja Rudo3. Dr Stoja Stijepi�,

Dom zdravlja Srebrenica4. Dr Dejan Nedi�,

Dom zdravlja Doboj5. Dr Bosiljka Stanojlovi�,

Dom zdravlja Bijeljina6. Dr Svetlana Kova�evi�,

KC I. Sarajevo, Klinike i bolni�ke službe u Kasindolu

7. Dr Duško Ivi�, Opšta bolnica Prijedor

8. Prim. dr Boro Gužvi�, Fond zdravstvenog osiguranja RS

9. Prof. dr Tatjana Bu�ma, Zavod za � zikalnu medicinu i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotovi�“

10. Prof. dr Marija Burgi� Radmanovi�, KC Banja Luka

11. Doc. dr Kosana Staneti�, Dom zdravlja Banja Luka

KOMISIJA ZA PRIMJENU PROPISA1. Dr Zoran Vujadin,

Opšta bolnica Trebinje2. Dr Goran Lon�arevi�,

Dom zdravlja Višegrad3. Dr Gordana Guši�,

Dom zdravlja Zvornik4. Dr Aleksandar Pani�,

Opšta bolnica Doboj5. Dr Igor Novakovi�,

Dom zdravlja Bijeljina6. Dr Mladen Miodragovi�,

Opšta bolnica Prijedor7. Dr Biljana Ili�,

Dom zdravlja Gradiška8. Dr Biljana Kr�um,

Zavod za � zikalnu medicinu i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotovi�“

9. Prof. dr Janja Bojani�, Institut za zaštitu zdravlja RS

10. Mr sc. med. Sanja Grgi�, KC Banja Luka

11. Dr Milica Ignjati�, Dom zdravlja Banja Luka

KOMISIJA ZA UNAPRE�ENJE KVALITETA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE1. Mr sc. med. Sla�ana osovi�,

KC Isto�no Sarajevo, Klinike i bolni�ke službe u Fo�i

2. Prim. dr Pero Pajkanovi�, Opšta bolnica Zvornik

3. Dr Biljana Janji�, Institut za zaštitu zdravlja RS – Doboj

4. Dr Snežana Gegi�, Zavod za trans� zujsku medic-inu RS

5. Dr Biljana Savi� Ko�ovi�, Dom zdravlja Prijedor

6. Dr Gordana Bojani�, Dom zdravlja Gradiška

7. Dr Radojka Peri�, Dom zdravlja Laktaši

8. Prof. dr Gordana Stefanovski, Zavod za � zikalnu medicinu i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotovi�“

Izvršni odbor Komore doktora medicine Republike Srpske održao je prvu sjednicu u novom sazivu 16.9.2013. na kojoj je

veri� kovao izbor novih �lanova komisija i odbora Komore.

Izvršni odbor Komore doktora medicine na sjednici održa-noj 22.11.2013. je pored ve-

rifikacije predloženih kandidata za nagrade i priznanja Komore usvojio izmjene i dopune Pra-vilnika o kontinuiranoj medi-cinskoj edukaciji i kontinuira-nom profesionalnom razvoju. Na prethodno održaoj sjednici izabran je predsjednik Centra za KME - prof. dr Gostimir Mika�.

9. Dr Višnja Vuli�, Dom zdravlja Banja Luka

10. Dr Biljana �uki�, KC Banja Luka

11. Dr Vesna Kova�evi�, Mediccare, Banja Luka

KOMISIJA ZA UTVR�IVANJE CIJENA ZDRAVSTVENIH USLUGA I UGOVARANJE ISTIH SA FONDOM ZDRAVST-VENOG OSIGURANJA1. Dr Lilien Kova�,

Dom zdravlja Trebinje2. Mr sc. med. Maksim

Kova�evi�, KC Isto�no Sarajevo, Klinike i bolni�ke službe u Fo�i

3. Dr Mladen Ostoji�, Dom zdravlja Vlasenica

4. Dr Radoslav Nikoli�, Dom zdravlja Doboj

5. Doc. dr Zlatko Maksimovi�, Dom zdravlja Bijeljina

6. Dr Spomenka Janji�, KC I. Sarajevo, Klinike i bolni�ke službe u Kasindolu

7. Dr Slavica Popovi�, Dom zdravlja Prijedor

8. Doc. dr Ljubomir Šormaz, Dom zdravlja Laktaši

9. Dr Zoran Radulovi�, Dom zdravlja Banja Luka

10. Dr Biljana Majstorovi�, Zavod za � zikalnu medicinu i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotovi�“

11. Prof. dr Milan Simatovi�, KC Banja Luka

12. Mr sc. med. Nevena Todorovi�, Dom zdravlja Banja Luka

13. Prof. dr Siniša Miljkovi�,

KC Banja Luka14. Prof. dr Duško Vuli�,

Centar za medicinska istraživanja

KOMISIJA ZA STRU�NI NADZOR1. Prim. dr Zoran Paovica,

Opšta bolnica Trebinje2. Doc. dr Radmil Mari�,

KC Isto�no Sarajevo, Klinike i bolni�ke službeu Fo�i

3. Prm. dr Milorad Drljevi�, Opšta bolnica Zvornik

4. Prof. dr Nikola Gavri�, Opšta bolnica Doboj

5. Prof. dr Siniša Maksimovi�, Opšta bolnica Bijeljina

6. Mr sc. med. Mirko Sovilj, Opšta bolnica Prijedor

7. Prof. dr Slavko Ždrale, KC I. Sarajevo, Klinike i bolni�ke službe u Kasindolu

8. Prof. dr Gordana Tešanovi�, Dom zdravlja Banja Luka

9. Prof. dr Nenad Babi�, Fond zdravstvenog osiguranja RS

10. Prof. dr Duško Ra�i�, KC Banja Luka

11. Prof. dr Dragan Kosti�, KC Banja Luka

12. Dr Gordana Mal�i� Kecman, KC Banja Luka

13. Mr sc. med. Nera Zivlak Radulovi�, KC Banja Luka

14. Dr Vladimir Perendija, KC Banja Luka

15. Dr Zoran Popovi�, Opšta bolnica Gradiška

16. Dr Tihomir Mihajlovi�, Dom zdravlja Gradiška

KOMISIJA ZA FINANSIJSKA PITANJA1. Prim. dr Radoslavka Le�i�,

KC Isto�no Sarajevo, Klinike i bolni�ke službeu Fo�i

2. Dr Sanja Kalajdži�, Opšta bolnica Zvornik

3. Dr Zlatan Markovi�, Opšta bolnica Doboj

4. Dr Nada Šakoti�, Dom zdravlja Lopare

AKTIVNOSTI KOMISIJA

Devetog oktobra ove godine sa-stali su se �lanovi Komisije za utvr�ivanje Cijena i ugovaranje zdravstvenih usluga sa Fondom zdravstvenog osiguranja. Za pred-sjednika Komisije izabran je dr Ra-doslav Nikoli� iz Doma zdravlja u Doboju.

Komisija doktora medicine koji obavljaju privatnu ljekarsku prak-su održala je konstitutivnu sjednicu 17.10.2013. za predsjednika Komisije izabrana je prim. dr Gordana Grubor.

Komisija za nagrade i odlikova-nja održala je konstitutivnu sjed-nicu 1. oktobra i tada je predlože-no da dosadašnji predsjednik ove Komisije prim. dr Branislav Kozi� iz Trebinja, bude predsjednik i u narednom periodu od pet godina.Komisija se sastala i 11. novembra i razmatrala prijedloge za nagrade i odlikovanja.

kongresi 25

aktivnosti komore

5. Dr Zoran Ra�enovi�, Opšta bolnica Prijedor

6. Prim. dr Slavko Manojlovi�, Zavod za � zikalnu medicinu i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotovi�“

7. Dr Vesna Stanišljevi�, Dom zdravlja Gradiška

KOMISIJA ZA PRIZNANJA I NAGRADE1. Prim. dr Branislav Kozi�,

Opšta bolnica Trebinje2. Dr So� ja Peji�,

Dom zdravlja Bijeljina3. Dr Senka Mili�,

Zavod za transfuziju RS, Fo�a4. Dr Jasminka Vasiljevi�,

Dom zdravlja Mili�i5. Dr Milojko Stojanovi�,

Opšta bolnica Doboj6. Dr Zorica Koprivica,

KC Isto�no Sarajevo, Klinike i bolni�ke službe u Kasindolu

7. Dr Slobodanka Timarac, Opšta bolnica Prijedor

8. Prof. dr Predrag Grubor, KC Banja Luka

9. Dr Milutin �ilas, Opšta bolnica Gradiška

10. Prof. dr Milan Žigi�, KC Banja Luka

11. Dr Živorad Gajanin, Dom zdravlja Kotor Varoš

12. Prim. dr Rajna Tepi�, Dom zdravlja Banja Luka

KOMISIJA ZA IZDAVA�KU DJELATNOST1. Prof. dr Jelica Predojevi�

Samardži�, KC Banja Luka

2. Doc. dr Sanja Mari�, KC Isto�no Sarajevo, Klinike i bolni�ke službe u Fo�i

3. Dr Milijan Vuji�, Dom zdravlja Bratunac

4. Dr Nedžad Havi�, Dom zdravlja Bijeljina

5. Dr Milan Gluhovi�, Dom zdravlja Pale

6. Dr Siniša Muti�, Opšta bolnica Prijedor

7. Dr Danko Ili�, Dom zdravlja Banja Luka

8. Dr Svjetlana Dunji�, KC Banja Luka

9. Prof. dr Snježana Mili�evi�, KC Banja Luka

10 Dr Ljubiša Simi�, KC Banja Luka

11. Doc. dr Darko Goli�, KC Banja Luka

KOMISIJA DOKTORA MEDICINE KOJI OBAVLJAJU PRIVATNU PRAKSU1. Prim. dr Slavko Dunji�,

Gradiška2. Dr Radomir Bijeli�,

Banja Luka3. Dr Darko Arar,

Banja Luka4. Dr Gordana Grubor,

Banja Luka5. Dr Tanja Manojlovi�,

Banja Luka6. Dr Milovan Mili�,

Banja Luka7. Dr Elvida Vuji�,

Bratunac8. Prim. dr Milenko Krneta,

Banja Luka9. Dr Ljiljana �obi�,

Bijeljina10. Dr Slavko Boljanovi�,

Trebinje11. Mr sc. med. Branka Glušac,

Novi Grad12. Dr Biljana Maksimovi�,

Doboj13. Dr Marinka Vu�enovi�,

Banja Luka14. Dr Danijela Bara� Todorovi�,

Gradiška15. Prim. dr Mila Radovi�,

Fo�a16. Dr Zdenka Škori�,

Banja Luka17. Dr Jordanka Topi�,

Banja Luka18. Dr Smilja Obradovi�,

Banja Luka19. Doc. dr Darko Jovi�,

Banja Luka

KOMISIJA ZA ME�UNARODNU SARADNJU1. Prof. dr Aleksandar Lazarevi�,

Banja Luka2. Doc. dr Dejan Bokonji�,

Fo�a3. Dr Nataša Tomi�,

Banja Luka4. Dr Dijana �eri�,

Prijedor5. Dr Ozren Kordi�,

Banja Luka6. Dr Jelena Boškovi�,

Laktaši

KOMISIJA ZA KULTURU, SPORT I REKREACIJU1. Doc. dr Nenad Ponorac,

Medicinski fakultet u Banjoj Luci

2. Dr Ivana Vasiljevi�, Dom zdravlja Nevesinje

3. Dr sc. med. Dragan Jovanovi�, KC Isto�no Sarajevo, Klinike i bolni�ke službe u Fo�i

4. Dr Veselin Sandi�, Opšta bolnica Zvornik

5. Dr Slobodan Tomani�, Dom zdravlja Doboj

6. Dr Novak �uri�, Priv. Amb. �uri�, Bijeljina

7. Dr Dalibor Boškovi�, KC I. Sarajevo, Klinike i bolni�ke službe u Kasindolu

8. Dr Davor Hrni�, Opšta bolnica Prijedor

9. Dr Saša Savi�, KC Banja Luka

KOMISIJA ZA SARADNJU SA DRŽAVNIM ORGANIMA1. Prim. dr Slobodan Prtilo,

Opšta bolnica Trebinje2. Dr Mira Zrili�,

Fond zdravstvenog osiguranja RS

3. Dr Nenad Stevandi�, KC Banja Luka

4. Dr Vesna Blagojevi�, DZ Banja Luka

5. Dr Biljana Suzi�, KC Banja Luka

6. Dr Stamenka Trivi�, DZ Banja Luka

7. Dr Mirjana Miškovi�, KC Banja Luka

KOMISIJA ZA SPECI-JALIZACIJE I ODNOSE SA SPECIJALISTI�KIM UDRUŽENJIMA1. Mr sc. med. Tatjana Nožica

Radulovi�, Zavod za � zikalnu medicinu

i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotovi�“

2. Prof. dr Snježana Popovi� Peji�i�, KC Banja Luka

3. Dr Renata Hadži�, Dom zdravlja Banja Luka

4. Prof. dr Gordana Tešanovi�, Dom zdravlja Banja Luka

5. Prof. dr Mirko Staneti�, KC Banja Luka

6. Doc. dr Vladimir �aji�, KC Banja Luka

7. Dr Zoran Pudar, Opšta bolnica Trebinje

8. Prof. dr Zdravko Mari�, KC Banja Luka

9. Prof. dr Snježana Petrovi� Tepi�, KC Banja Luka

10. Prof. dr Milka Mavija, KC Banja Luka

KOMISIJA PENZIONERA1. Prim. dr Danilo Miliši�,

Trebinje2. Prim. dr Tanja Stankovi�,

Fo�a3. Dr Veselin �akovi�,

Banja Luka4. Dr Borislav Šok�evi�,

Gradiška5. Prim. dr Pero A�imovac,

Banja Luka6. Prof. dr Rade Vilende�i�,

Banja Luka7. Prof. dr Milorad Staniši�,

Banja Luka

KOMISIJA ZA UNAPRE�ENJE RADA MLADIH LJEKARA1. Dr Tanja Bošnjak,

Banja Luka2. Dr Bojan Kozomara,

Banja Luka3. Dr Ninoslava Radonja,

Isto�no Sarajevo4. Dr Brankica Gaji� Mijatovi�,

Banja Luka5. Dr Bojan Pani�,

Dom zdravlja Laktaši6. Dr �or�e Peji�,

Isto�no Sarajevo7. Dr Gordana Vu�ini�,

Trebinje8. Dr Slavica Obrenovi�,

Zvornik9. Dr Jovica Miši�,

Doboj10. Dr Nenad Lalovi�,

Fo�a11. Dr Dijana Bogunovi�,

Prijedor

Predsjednik Izvršnog odbora prim.dr Mladen Šukalo i prisutni �lanovi IO: prim. dr Duško Panzalovi�; dr sc. med. Milivoje Dosti�; prim. dr Snežana Gliši�; dr Slavica Popovi�; mr sc. med. Saša Vujnovi� i dr Zori-ca Mirvi� imenovali su, na prvoj sjednici, prof. dr Jelicu Predojevi� Samardži� za glavnog i odgovor-nog urednika �asopisa KOD. Jelica Predojevi� Samardži� je pedijatar, supspecijalista dje�ije hematologije i onkologije. Radi na Klinici za dje�ije bolesti KC Banjaluka. Re-dovni je profesor na Medicinskom fakultetu u Banjoj Luci. U Komori doktora medicine bila je �lan Suda �asti i Komisije za Kontinuiranu medicinsku edukaciju kao i Pred-sjednik Komisije za stru�ni nadzor.

kongresi 27

Korištenjem elektronske obrade recepata zna�ajno je opao i broj propisanih

lijekova

Prim. dr Ljubomir Šormaz, direktor Doma zdravlja

u Laktašima

aktuelno

NEDOSTATAK

NOVCA SMANJIO

BROJ PREVENTIVNIH

PREGLEDA

Ljekari primarne zdravstvene zaštite rješavaju 77,37% zahtjeva za zdravstvenim

uslugama kaže prim. dr Ljubomir Šormaz, direktor Doma zdravlja u Laktašima u okviru kojeg funkcio-niše 16 timova porodi�ne medicine. On je na tre�em Kongresu doktora medicine RS u Tesli�u, prezentovao rad pod nazivom Gdje je danas porodi�na medicina u JZU Dom zdravlja “Dr Mladen Stojanovi�“ Laktaši u odnosu na po�etak re-forme primarne zdravstvene za-štite 2006-2012. godine. Radom je pokazao rezultate istraživanja o mjerama primarne i sekundarne prevencije, koje se provode u cilju sprje�avanja masovnih nezaraznih bolesti. “Po�etkom reforme, sa ra-stom prvih pregleda, rastao je i broj preventivnih pregleda koji su u posljednje vrijeme naglo opali zbog nepokrivanja troškova od strane Fonda zdravstvenog osiguranja, lokalne zajednice i drugih,“ navodi Šormaz.

Smanjen je broj pregleda iz oblasti rane detekcije malignih oboljenja: PAPA testova, mamografskih snima-nja, Hemocult testova prilikom kojih se zahtijeva participacija pacijenta u troškovima pretraga, kao i u�eš�e samog tima u troškovima. Tako je udio preventivnih pregleda u uku-pnom broju pregleda za 2007. godinu 6,35%, dok je u 2012. godini iznosio 0,97%. Istovremeno, nije došlo do promjene broja preventivnih pregleda kojima se odre�uje ITM, mjeri krvni pritisak i identi� kuje puša�ki status, te promovišu zdravi stilovi života.

Prošle godine zna�ajno je opao broj propisanih lijekova (23,46% u odnosu na 2011. godinu). Tome je doprinijelo ve�e pridržavanje pre-poruka klini�kih vodi�a i promovi-sanje mjera primarne prevencije kao i poja�ana kontrola propisiva�kih navika ljekara. U padu su paralelne dijagnosti�ke pretrage i specijalisti�-ko-konzilijarni pregledi, dok broj ku�nih posjeta i pacijenata na ku�-nom lije�enju raste.

Dom zdravlja u Laktašima

28 predstavljamo

EDUKACIJA

STRUČNJAKA

U SKLADU SA

NOVIM NAUČNIM

DOSTIGNUĆIMA

Udruženje reumatologa Republike Srpske (URRS) je udruže-nje gra�ana, doktora medicine i stru�njaka iz drugih srodnih nau�nih oblasti, i koji se bave reumatologijom na teritoriji Republike Srpske. Formirano je odlukom Osniva�ke skupšti-

ne kojom je predsjedavao dr Miroslav �urica, 26. maja 2008. god. Zbog �estih promjena u formalno pravnim procedurama, registrovano je tek tri godine kasnije. Sjedište Udruženja je u Klini�kom centru Banja Luka, a predsjednik je prof. dr Nenad Prodanovi�.

Udruženje ima 22 �lana, koji se zalažu za ostvarivanje ciljeva utvr�e-nih Statutom. Sa Udruženjem reumatologa u Federaciji BiH formiralo je prošle godine Asocijaciju reumatologa BiH koja je ove godine postala �lan Evropske lige za borbu protiv reumatizma (EULAR).

TEMATSKI STRU�NI SKUPOVI

Ubrzo nakon formiranja �lanovi Udruženja su organizovali prvi stru�ni sastanak posve�en obilježavanju 20. oktobra, Svjetskog dana osteoporo-ze pod nazivom “Zašto je osteoporoza tako veliki problem“. Prilikom otvaranja Centra za osteoporozu u KC Banjaluka, drugog juna 2009. realizovan je multidisciplinarni simpozijum pod nazivom „Istine i izazovi u terapiji osteoporoze”, na kojem su svoja iskustva predo�ili ortopedi, ginekolozi, endokrinolozi. I naredne godine uprili�en je simpozijum povodom obolježavanja Svjetskog dana osteoporoze i Svjetskog dana reumatoidnog artritisa. Stru�njaci iz Srpske (dr Prodanovi� i dr �urica) i

Udruženje Reumatologa

Republike Srpske

�lanovi Udruženja reumatologa o�ekuju

da Ministarstvo, Fond i bolni�ke ustanove pokažu

više razumijevanja za njihove prijedloge i

stru�ne stavove kako bi se unaprijedilo lije�enje sve

ve�eg broja oboljelih od reumatskih bolesti

Predsjednik Udruženja reumatologa RS prof. dr Nenad Prodanovi�

kongresi 29predstavljamo

Srbije (dr Damjanov i dr Dimi�) ukazali su na porast ove dvije naj�eš�e reumatske bolesti i izložili nova saznanja o njihovoj povezanosti.

U sklopu kontinuirane medicinske edukacije u reuma-tologiji URRS, Klini�ki centar Banjaluka i farmaceutska ku�a Roche su u maju 2011. organizovali jednodnevni kurs „Ultrazvuk u reumatologiji“. Pod rukovodstvom prof. dr Nemanje Damjanova provedena je kratka prak-ti�na obuka za pregled i davanje injekcija uz kontrolu UZV u svakodnevnoj klini�koj praksi.

Povodom “Svjetskog dana reumatoidnog artritisa” i “Svjetskog dana osteoporoze“ URRS je oktobra 2012.organizovalo, pod pokroviteljstvom Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite RS-a, Klini�kog centra Banja Luka i Društva doktora medicine RS, simpozijum pod nazivom „Reumatoidni artritis i Osteoporoza - povezanost, znanja i izazovi“. O ovoj zna�ajnoj temi govorili su: prof. dr Ne-nad Prodanovi� i reumatolozi i pedijatrijski reumatolozi iz Srbije: prof. dr Aleksandar Dimi�, prof. dr Nemanja Damjanov, prof. dr Jelena Vojinovi�.

KONSENZUS O PRIMJENI BIOLOŠKIH LIJEKOVA

Važan skup za URRS održan je od 5. do 7. oktobra prošle godine u Banji Vru�ici, gdje je realizovan simpozijum pod nazivom “Nacionalni Konsenzus o primjeni, monitoringu i procjeni e� kasnosti LKMTB i bioloških lijekova u reumato-idnom artritisu”. Tom prilikom došlo se do dogovora o prin-cipima za primjenu i procjenu e� kasnosti bioloških lijekova u skladu sa našim � nansijskim mogu�nostima.

Povodom Svjetskog dana artritisa 12. oktobra ove godi-ne, URRS je organizovalo besplatno testiranje stanovništva na reumatoidni artritis. Akcija se odvijala u nekoliko faza: u prvoj su gra�ani popunjavali prethodno pripremljene upitnike vezane za reumatoidni artritis, potom su oni sa skorom bodova preko 60% pozivani na testiranje prisustva anti CCP At. Pacijenti sa pozitivnim nalazom pozivani su na pregled u reumatološku ambulantu.

U narednom periodu Udruženje planira brojne aktivno-sti na polju edukacije i akcija sa stanovništvom. O�ekuju pri tom da i pored dobre saradnje u proteklom periodu, Ministarstvo, Fond i bolni�ke ustanove pokažu još više razumijevanja za njihove prijedloge i stru�ne stavove. Sve u cilju unapre�enja lije�enja velikog broja oboljelih od reumatskih bolesti.

30 naučne titule

PROMOCIJA DOKTORA MEDICINSKIH

I STOMATOLOŠKIH NAUKA

UNIVERZITET U BANJOJ LUCI MEDICINSKI FAKULTET BANJA LUKA

UNIVERZITET U ISTO�NOM SARAJEVUMEDICINSKI FAKULTET FO�A

1. OLIVERA DOLI�Datum: 15.11.2012.Tema: ,,Analiza povezanosti karijes rizika trudnica sa karijes rizikom njihove djece,,Mentor: prof. dr Jovan Vojinovi�

2. MIRJANA GNJATI�Datum: 15.1.2013.Tema: ,,Klini�ka studija kvaliteta života pacijenata sa neu-rogenim paralizama larinksa,,Mentor: prof. dr Predrag Stankovi�

3. LANA NEŽI�Datum: 23.1.2013.Tema: ,,Uloga simvastatina u apoptozi in� amatornih �elija u eksperimentalnom endotoksi�nom šoku,,Mentor: prof. dr Ranko Škrbi�

4. MILORAD GRUJI�I�Datum: 8.2.2013.Tema: ,,Uticaj dobre regulacije krvnog pritiska na progresi-ju hroni�ne bubrežne bolesti,,Mentor: prof. dr Vidosava Neši�

5. MILORAD ŽIVKOVI�Datum: 18.3.2013.Tema: ,,Fertilni kapacitet adolescenata Republike Srpske,,Mentor: prof. dr Mirjana Raševi�

6. NENAD TANASKOVI�Datum: 17.5.2013.Tema: ,,Procena rezultata rekonstrukcije preloma zidova orbite autogenim i neresorptivnim materijalima,,Mentor: prof. dr Vitomir Konstantinovi�

7. NEDIM SOLAKOVI�Datum: 27.6.2013.Tema: ,,Primjena izotone, hipertone i hipertono-hiper-onkotske intravenske prehidracije u prevenciji hipotenzije u spinalnoj anesteziji,,Mentor: Doc. dr Darko Goli�

8. JASMIN SOFTI�Datum: 18.10.2013.Tema: ,,Razlike u kvalitetu apstinencije i osobinama heroin-skih ovisnika na metadonskom tretmanu i poslije detoksi� -kacije,,Mentor: prof. dr Marija Burgi� Radmanovi�

1. VESNA IVANIŠEVI�Datum:12.6.2013.Tema: “Komparativna analiza prognosti�kih faktora sa posebnim osvrtom na ulogu proteina S 100 V kao mar-kera u predvi�anju toka i ishoda teške kraniocerebralne traume”Mentor: prof. dr Zoran Vuli�evi�

2. ERI� DRAŽANDatum: 30.8.2013.Tema:Važnost poznavanja mikroanatomije neurofscio-kutanih režnjeva u funkcionalnoj rekonstrukciji mekot-kivnih defekata potkoljeniceMentor: prof. dr Veljko Mari�

kongresi 31naučne titule

PROMOCIJA MAGISTARA

MEDICINSKIH NAUKA 2013.

UNIVERZITET U BANJOJ LUCI MEDICINSKI FAKULTET BANJA LUKA

1. TODOROVI� NEVENATema: ,,Kvalitet života pacijenata sa alergijskim rinitisom lije�enih kod porodi�nog doktora,, Mentor: prof. dr Sanja Špiri�

2. MIRJANI� �OR�ETema: ,,Atomska mikroskopija nanostrukture gle�i,, Mentor: prof. dr Jovan Vojinovi�

3. KATICA VAHIDINTema: ,,Uticaj hipohromne anemije na ishod trudno�e,, Mentor: prof. dr Nebojša Jovani�

4. SAMIR HODŽI�Tema: ,,Faktori rizika za nastanak kolonizacije i kom-plikacija vezanih za inserciju i primjenu centralnih venskih katetera,, Mentor: doc. dr Darko Goli�

5. TATJANA ERCEG RUKAVINATema: ,,Efekti balneoterapije u rehabilitaciji ramena nakon cerebrovaskularnog inzulta,, Mentor: prof. dr Gordana Stefanovski

6. SABAHUDIN KOMI�Tema: ,,Zastupljenost arterijske hipertenzije kod trudnica Unsko-sanskog Kantona i utjecaj na perinatalni ishod,, Mentor: prof. dr Rade Vilende�i�a

7. TATJANA MARKOVI�Tema: ,,Faktori virulencije i osjetljivosti na antimikrobne lijekove urinarnih izolata Escherichia coli,, Mentor: prof. dr Miroslav Petkovi�

8. DRAGAN MILOŠEVI�Tema: ,,Prednosti super� cijalnog bloka cervikalnog plek-susa nad opštom endotrahealnom anestezijom kod karot-idnih endarterektomija,, Mentor: doc. dr Darko Goli�

9. MARIJANA ARAPOVI� SAVI�Tema: ,,Uticaj vrste ortodontskog aparata na tvrda i meka tkiva usne duplje,, Mentor: prof. dr Slobodan �upi�

10. IGOR �UKI�Tema: ,,Ispitivanje stepena vazokonstrikcije i vazodilatacije krvih sudova pod uticajem lokalnih anesteti�kih rastvora primjenom termovizije,, Mentor: prof. dr Sre�ko Selakovi�

11. MIRJANA UMI�EVI� DAVIDOVI�Tema: ,,Analiza potrebe za ortodontskom terapijom kod djece uzrasta od 11 do 13 godina u Republici Srpskoj,, Mentor: prof. dr Slobodan �upi�

12. RADENKO RELJI�Tema: ,,Korelacija upadnih dermalnih doza kod standard-nih vertebrogra� ja,, Mentor: akad. prof. dr Dragoljub Mirjani�

13. IVONA RISOVI�Tema: ,,Procjena bubrežne funkcije kod oboljelih od diabetes mellitusa tipa 2 odre�ivanjem nivoa cistatina c u serumu,, Mentor: prof. dr Snježana Popovi� Peji�i�

14. ŽIVORAD GAJANINTema: ,,Ekspresija p16 INK4a u in� amacijskim, preneoplasti�nim i neoplasti�nim promjenama cerviksa uterusa-klini�ki zna�aj,, Mentor: prof. dr Rade Vilende�i�a

15. GORDANA MACANOVI�Tema: ,,Morfometrijska analiza substantiae nigrae �ovjeka,, Mentor: prof. dr Zdenka Krivoku�a

16. SLOBODAN STANI�Tema: ,,Javnozdravstveni rizici u Republici Srpskoj,, Mentor: prof. dr Budimka Novakovi�

32 naučne titule

17. BILJANA �UKI�Tema: ,,Sidropenijska anemija odraslih pacijenata koji se lije�e kod porodi�nog ljekara Doma zdravlja Banjaluka,, Mentor: prof. dr Sandra Hoti� Lazarevi� 18. KEMAL GRBI�Tema: ,,U�estalost N1 i N2 metastaza u odnosu na vrstu, veli�inu, lokalizaciju i stepen diferenciranosti nemikrocelu-larnog plu�nog karcinoma,, Mentor: doc. dr Dušan Jani�i�

19. MILKICA GRABEŽTema: ,,Procjena unosa natrijuma u studentskoj populaciji Univerziteta u Banjoj Luci,, Mentor: prof. dr Budimka Novakovi�

20. IRENA KASAGI� VUJANOVI�Tema: ,,Eksperimentalni dizajn u farmaceutskoj analizi itrakonazola i njegovih ne�isto�a,, Mentor: prof. dr Darko Ivanovi�a

21. VLADIMIR PERENDIJATema: ,,Osobenosti arte� cijalnih abortusa u Republici Srpskoj,, Mentor: prof. dr Rade Vilende�i�

22. VESNA PALEKSI�Tema: ,,Profesionalne štetnosti površinskog kopa u rudniku uglja i termoelektrani na ugalj,, Mentor: prof. dr Milan Pavlovi�

23. BILJANA JAKOVLJEVI�Tema: ,,Povezanost homocisteina i drugih faktora rizika za razvoj kardiovaskularnih komplikacija kod oboljelih od hroni�ne bubrežne bolesti,, Mentor: prof. dr Halima Resi�

24. OGNJENKA JANKOVI�Tema: ,,Ispitivanje kvaliteta rubnog zaptivanja samonagrizaju�ih te�nih kompozitnih materijala,, Mentor: prof. dr Slavoljub Živkovi�

25. SAŠA JUNGI�Tema: ,,Kapecitabin/irinotekan/bevacizumab u prvoj liniji uznapredovalog/metastatskog kolorektalnog karcinoma – rani rezultati, neželjeni efekti,, Mentor: prof. dr Dušan Jovanovi�

26. ZORAN ROLJI�Tema: ,,Faktori koji uti�u na prohodnost natkoljenih femoro-poplitealnih rekonstrukcija,, Mentor: prof.dr Lazar Davidovi�

27. DALIBOR NEDI�Tema: ,,Uticaj tehni�kih unapre�enja savremenih automo-bila na primarne i sekundarne povrede pješaka,, Mentor: doc. dr Željko Karan

28. DALIBOR VRANJEŠTema: ,,U�estalost i povezanost pojedinih faktora rizika za nastanak akutne upale srednjeg uha u dje�ijem uzrastu,, Mentor: prof. dr Slobodan Spremo

29. DRAGANA ROGANOVI�Tema: ,,Magnetno rezonantna mamogra� ja, digitalna mamogra� ja i tomosinteza: intraindividualna komparativna studija,, Mentor: doc. dr Dragana �ilas Ivanovi�

30. ŽANI BANJANINTema: ,,Prevalencija koštano-zglobnih oboljenja i kore-lacija sa indeksom tjelesne mase kod stanovnika opštine Laktaši,, Mentor: prof. dr Janja Bojani�

31. SANJA ILI�Tema: ,,Oralno zdravlje osoba ometenih u mentalnom razvoju na podru�ju opštine Banjaluka,, Mentor: doc. dr Ivana Stojšin

32. ORAN BJELOGRLI�Tema: ,,Procjena e� kasnosti standardnog antituberku-loznog hemoterapijskog protokola u lije�enju spinalne tuberkuloze,, Mentor: akad. prof. dr Slobodan Slavkovi�

naučne titule 33

33. SANjA TEŠANOVI�Tema: ,,Propisiva�ke navike u lije�enju djece sa akutnim respiratornim infekcijama,, Mentor: prof. dr Svjetlana Stoisavljevi� Šatara

34. RADOJKA BIJELI�Tema: ,,U�estalost urolitijaze kod pacijenata sa osteoporo-zom,, Mentor: prof. dr Snježana Mili�evi�

35. ALEKSANDRA ALEKSI�Tema: ,,Spirometrijski poreme�aji i bronhijalna hiperreak-tivnost kod pacijenata sa alergijskim rinitisom,, Mentor: doc. dr Vesna Topi� Spiri�

36. ZORICA NOVAKOVI�Tema: ,,Prilog prou�avanju morfologije humane podjezi�ne kosti,, Mentor: prof. dr Dušan Šuš�evi�

1. �AN�AR VLADIMIRTema: “Mogu�nost i na�in izvršavanja poro�aja kod pred-hodnog carskog reza”Mentor: prof. dr Vladimir Boškovi�

2. LE�I� RADOSLAVKATema: “Tuboovarijalni apscesi uzrokovani intrauternim ulošcima u korelaciji sa pelvi�nom in� amatornom boleš�u”Mentor: prof. dr Vladimir Boškovi�

3. MILINKOVI� BILJANATema: “Zastupljenost i klini�ke manifestacije urinarnih infekcija kod djece uzrasta od o do 6 godina”Mentor: prof. dr Radovan Bogdanovi�

4. VLADI�I� MAŠI� JELENATema: “Hematopoeza u jetri humanog fetusa-morfometrijs-ko istraživanje”Mentor: prof. dr Ivan Nikoli�

UNIVERZITET U ISTO�NOM SARAJEVUMEDICINSKI FAKULTET FO�A

34 NAUKA

Dr Nina Mari�pedijatar-geneti�ar

Efekti hroničnog

stresa mogu se odraziti

na vaše gene

Istraživanja

Nau�nici sa Državnog Univerziteta Ohajo, na �elu sa N. Powell, E. Sloan, J.Sheridon i S. Cole, su u oktobarskom broju �asopisa Proceedings of the National Academy of Sciences objavili istraživanje, kojim su dokazali da hroni�ni stres mijenja aktivaciju gena u �elijama imunološkog sistema

U savremenom svijetu stres je �esto neizbježan. Odrasli, ali i djeca, suo�eni su sa raznim pritiscima na poslu, u školi i kod ku�e. Dobro je

poznato da je dugotrajan stres povezan s mno-gim zdravstvenim problemima, uklju�uju�i i pove�an rizik od moždanog udara, dijabetesa i drugih hroni�nih bolesti. Me�utim, na�in na koji stres negativno uti�e na naš organizam, još uvijek se istražuje. Nau�nici sa Državnog Uni-verziteta Ohajo, na �elu sa N. Powell, E. Sloan, J.Sheridon i S. Cole, su u oktobarskom broju �asopisa Proceedings of the National Academy of Sciences, objavili istraživanje, kojim su dokazali da hroni�ni stres mijenja aktivaciju gena u �elijama imunološkog sistema. Zbog ovih promjena te �elije se bore protiv infek-cija ili ošte�enja koja zapravo ne postoje, što može dovesti do prekomjernih upala, koje su povezane s mnogim zdravstvenim problemima.

BORI SE ILI BJEŽI

Stres o kojem se ovdje govori nije obi�an stres, ve� dugotrajni, ponavljaju�i, koji aktivira simpati�ki nervni sistem, izaziva reakciju bijega ili borbe (eng. � ght or � ight) i dovodi do poja�ane proizvodnje krvnih zrnaca. Iako je ta jednostav-na reakcija klju�na za preživljavanje, poja�an rad simpati�kog nervnog sistema, tokom dužeg vremenskog perioda, može imati velike nega-tivne posljedice po zdravlje. Istraživanje je prvo sprovedeno na miševima, koji su ponavljano bili izlagani nivoima stresa, koji odgovaraju ljudskim odgovorima na hroni�ne životne stresne situacije. U grupu mužjaka miševa koji su me�usobno ra-zvili hijerarhiju, ubacivan je na dva sata agresivni mužjak, što je kod ostalih miševa izazivalo reak-ciju bijega ili borbe. Istraživa�i su zatim poredili krvna zrnca miševa, koji su doživljavali ponavljani socijalni poraz, sa krvnim zrncima miševa koji nisu bili pod takvim stresom i utvrdili da je fre-

kongresi 35nauka

kvencija �elija imunološkog sistema, prvenstveno subpopulacija nezrelih monocita LY - 6c high kod miševa pod stresom, bila �etiri puta ve�a. Osim toga, analiza tih �elija pokazala je da je gotovo tri hiljade gena imalo viši nivo aktivacije kod miševa pod stresom, a mnogi od tih gena dali su �elijama imunološkog sistema mogu�nost bržeg i uspješnijeg stvaranja upale.

POVEZANOST PSIHOLOGIJE I BIOLOGIJE

Testiraju�i potom uzorke krvi ljudi koji žive u lošim socioekonomskim uslovima, otkriveno je da su �elije imunološkog sistema i kod njih bile izmijenjene na sli�an na�in. Subpopulacija nezrelih monocita CD16 -, koja je homologa monocitima LY - 6c high kod miševa, bilježila je zna�ajan porast. Analizom tih �elija, kod osoba niskog socioekonomskog statusa, identi� kovano je 387 gena, me�u kojima IL1B, IL6, IL8 i TNF, sa druga�ijim nivoom ekspresije. Ono što je zani-

mljivo je da su geni �ija je ekspresija promijenjena kod osoba nižeg socioekonomskog statusa, dakle onih pod ve�im stresom, bili jednaki onima kod miševa pod velikim stresom iz prvog istraživanja. Ova sli�nost je prevelika da bi bila slu�ajna. Isti pro� l tih gena i �elija imunološkog sistema vi�en je i kod osoba �ija su djeca oboljela od raka.

Ovo istraživanje pruža jasan mehanizam to-ga, kako psihologija uti�e na biologiju. Druga istraživanja ukazivala su na to da su �elije imu-nološkog sistema sklonije stvaranju upale u stanjima stresa, a naše istraživanje je pokazalo da se promjene dešavaju na nivou gena i da su pod direktnim uticajem simpati�kog nervnog sistema, objasnila je Nicole Powell.

Istraživanjem je i kod ljudi i kod životinja dobijen sli�an genomski odgovor na stres i to ne samo na eksperimentalni stres, ve� i na auten-ti�ne stresne situacije koje ljudi doživljavaju svakodnevno.

36 in memoriam

in memoriam

MILOMIR MILOŠEVI�

Šef Odjeljenja za pedijatriju Opšte bolnice u Isto�nom Sarajevu dr Milomir Miloševi�, iznenada je preminuo je 29. jula ove godine. Ro�en je 21. oktobra 1951. godine u �antoviru, opština Subotica. U Sarajevu je završio Medicinski fakultet 1975. i specijalizaciju iz pedijatrije 1984. godine. Dr Miloševi� je bio entuzijasta u poslu, zalagao se za dobru saradnju sa ljekarima drugih specijalnosti i pronalazio na�ine da unaprijedi rad na Odjeljenju. Kolege �e ga pamtiti kao tihog, vrijednog i odgovornog, �ovjeka posve�enog poslu i porodici.

RISTO KOZOMARA

Uvaženi ljekar oftalmolog, prof. dr Risto Kozomara iznenada je preminuo 18. 11. 2013. godine u Banjaluci. Ro�en je 17. avgusta 1948. godine u Glamo�u. Medicinski fakultet završio je u Sarajevu, a specijalizaciju iz oftalmologije u Beogradu. Radio je u Kneževu, a najve�i dio radnog vijeka proveo je u KC Banjaluka. Bio je na�elnik Klinike za o�ne bolesti i generalni direktor KC-a od 2003-2007. godine. Predavao je na Medicinskom fakultetu u Banjaluci i bio rektor Panevropskog univerziteta Apeiron. Pamti�emo ga po neiscrpnoj energiji i zalaganju za promjene i napredak u profesiji.

SR�O KECMAN

Dvadestog oktobra 2013.godine preminuo je prim. dr Sr�o Kecman. Ro�en je 1931. godine u Prije-doru gdje je i umro. Medicinski fakultet i specijalizaciju iz interne medicine završio je u Zagrebu. U Beogradu je 1977. završio specijalizaciju ginekologije i akušerstva. Kolege i pacijenti pamti�e ga po velikom angažovanju na unapre�enju zdravstvene zaštite stanovništva.

kongresi 37in memoriam

MARKO ŠOBOT

Sredinom jula ove godine iznenada je preminuo prof. dr Marko Šobot, internista kardiolog iz Banjaluke. Ro�en je 2. januara 1956. godine u Glamo�u, gdje je završio gimnaziju. Nakon završenog Medicin-skog fakulteta u Sarajevu 1979. godine, vra�a se u rodni grad i radi u Domu zdravlja. Specijalizaciju iz interne medicine, postdiplomske studije iz kardiologije i doktorat završio je u Beogradu. Najve�i dio radnog vijeka proveo je na Klinici za kardiovaskularne bolesti KC Banjaluka, gdje je obavljao poslove šefa Koronarne jedinice, na�elnika Klinike za KVB, te šefa Kardiologije, te šefa Katedre za internu medicinu na Medicinskom fakultetu u Banjaluci. Osta�e zapam�en ne samo kao vrhunski ljekar i profesor, nego i kao vrlo duhovit �ovjek koji je i u najtežim trenucima pacijentima i kolegama ulivao optimizam i povjerenje.

NACIONALNI KARDIOLOG

Dr Marko Šobot bio je jedan od osniva�a i utemeljiva�a Kardiološke sekcije Društva doktora me-dicine Republike Srpske 2000. godine, koja je 2002. prerasla u Udruženje kardiologa Republike Srpske. U�estvovao je u svim aktivnostima koje su imale za cilj poboljšanje kardiovaskularne zaštite stanovništva u zemlji. Posebno se isticao u edukativnim aktivnostima koje je Udruženje kardiologa organizovalo sa Udruženjem porodi�ne medicine s ciljem da se poboljša kvalitet dijagnostikei lije�enja kardiovaskularnih bolesnika u svim domovima zdravlja u Republici Srpskoj. Cijene�i njegov predan rad 2008.je izabran za sekretara, a od 2012. za potpredsjednika i budu�eg predsjednika Udruženja kardiologa Republike Srpske. Na osnovu svih edukacija, osposobljenosti za bavljenje dijagnosti�kim i terapijskim procedurama te velikog iskustva, Uduženje kardiologa mu je dodijelilo diplomu Nacio-nalnog kardiologa. Tome je doprinijelo i njegovo aktivno u�eš�e u nau�noistraživa�kim projektima. Angažovao se u realizaciji projekata Poboljšanje dijagnostike i tretmana akutnog infarkta miokarda u RS 2008-2010. koji je pokrenuolo UKRS u saradnji sa Ministarstvom zdravlja i socijalne zaštite i Fondom zdravstvenog osiguranja. Tokom 2012. sara�ivao je kao istraživa� u projektu ANURS-a Analiza lije�enja akutnog infarkta miokarda u RS-trenutno stanje i perspektive. Nesebi�nim zalaganjem i timskim radom doprinio je da Udruženje kardiologa postane jedno od najaktivnijih strukovnih udruženja Republike Srpske.

Dr sc. med. Duško Vuli�, predsjednik Udruženja Kardiologa RS

38 kme

Tema Vrijeme održavanja

Mjesto održavanja

Broj bodova

Udruženje anesteziologa i reanimatologa RS�� Novine u lije�enju sepse 30.07.2013. Banja Luka 3

Internacionalni dijaliza centar Banja Luka�� Odabrane teme iz nefrologije 17.09.2013. Banja Luka 2

Udruženje dermatovenerologa RS�� II simpozijum dermatovenerologa RS sa

me�unarodnim u�eš�em

20.-21.09.2013. Bijeljina 6

Udruženje kardiologa RS�� Savremeni pristup dijagnostici i tretmanu

kardiovaskularnih bolesti21.09. Bijeljina 6

Bawariamed d.o.o. Banja Luka�� Laparoskopske intervencije u ginekologiji 27.09.2013. Banja Luka 5

Jadran Galenski laboratorij d.d. Rijeka, Predstavništvo za BiH�� Glaukom – tihi kradljivac vida 04.10.2013. Banja Luka 2

Udruženje tireologa RS�� Bolesti štitne žlijezde u dje�ijem uzrastu 04-05.10.2013. Banja Luka 6

Udruženje doktora porodi�ne medicine RS�� VIII Dani porodi�ne medicine 04-05.10.2013. Tesli� 6

Udruženje ginekologa i opstreti�ara RS�� Prijevremeni porod i karcinom endometrijuma

11.-13.10.2013. Jahorina 4

Udruženje pedijatara RS�� Odabrane teme iz pedijatrije

11.-13.10.2013. Jahorina 4

Zavod za � zikalnu medicinu i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotovi�“ Banja Luka

�� Hiperbari�na medicina: Od ronjenja do klini�ke prakse11.10.2013. Banja Luka 3

JZU Bolnica Sveti Vra�evi Bijeljina�� Hirurgija štitne žlijezde 15.10.2013. Bijeljina 2

STRUČNI SKUPOVI BODOVANI

OD STRANE CENTRA

ZA KONTINUIRANU

MEDICINSKU EDUKACIJU

kongresi 39kme

Udruženje medicinskih biohemi�ara RS�� Predanalitika u medicinskoj biohemiji 19.10.2013. Jahorina 4

Provision d.o.o.�� Prakti�na primjena mekih kontaktnih so�iva

21.-22.10.2013. Banja Luka 5

Udruženje transfuziologa RS�� Organizacija transfuziološke službe 24.10.2013. Bijeljina 3

Udruženje za osteoporozu RS�� Smjernice za prevenciju, dijagnozu i tretman

osteoporoze24.10.2013. Banja Luka 3

JZU Bolnica Sveti Vra�evi Bijeljina�� Aktuelne teme iz kolorektalne hirurgije 01.11.2013. Bijeljina 2

Zavod za klini�ku radiologiju, KC Banja Luka�� Odabrane teme iz radiologije 01.11.2013. Banja Luka 4

Udruženje neurologa RS�� Prevencija i tretman moždanog udara 04.11.2013. Doboj 3

Društvo doktora medicine RS�� III Kongres doktora medicine RS sa me�unarodnim

u�eš�em

07.-10.11.2013. Tesli� 8

Bayer d.o.o.�� Gadovist –whole body indikacija 07.11.2013. Bijeljina 2

Sano� Aventis Groupe�� Kardio dijabetes workshop 11.11.2013. Trebinje 2

Udruženje neurologa RS�� Prevencija i tretman moždanog udara 12.11.2013. Bijeljina 3

Roche d.o.o.-Roche Ltd.�� Savremena terapija nemikrocelularnog karcinoma

plu�a13.11.2013. Isto�no

Sarajevo 2

Sano� Aventis Groupe�� Dijabetes mellitus T2 – od smjernica do klini�ke

prakse26.11.2013. Bijeljina 2

Sano� Aventis Groupe�� Dijabetes mellitus T2 – od smjernica do klini�ke

prakse 27.11.2013. Bijeljina 2

40 stručni skupovi

U uvodnom dijelu sastanka izne-seni su podaci o prijevreme-

nom poro�aju na Klinici za ginekologiju i akušerstvo Banja Luka i o mortalitetu prijevremeno ro�ene djece na Klinici za dje�ije bolesti Banja Luka. To je omogu�ilo uvid u aktuelno stanje u Republici Srpskoj u vezi sa ovom proble-matikom, kako sa ginekološke, tako i sa pedijatrijske strane. Na osnovu izloženih podataka i diskusije formiran je Odbor za donošenje preporuka za tretman prijevremenog poro�aja i prijevremeno ro�ene djece u RS. Zadatak Odbora je da napravi protokol o tretmanu prijevremenog poro�aja u RS imaju�i u vidu savremene stavove o tom pitanju i stvarne mogu�nost primjene u rodilištima RS.

Pored zajedni�kih tema oba Udruženja su održala i predava-nja iz posebnih tematskih oblasti iz ginekologije i pedijatrije, Udruženje ginekologa na temu „Karcinom endometrija“ a Udruženje pedijatara na temu „Prijevremeno ro�eno dijete“.

Predavanja su održali:• Prof. dr N. Radunovi�, KC Srbije: Prijevremeni poro�aj• Prof. dr G. Konstantinidis, IZZD Vojvodine: Novine u

terapiji RDS-a novoro�en�adi • Prof. dr D. Katani�, IZZD Vojvodine: Perinatalna auksi-

logija

• Prim. dr V. Marinkovi�, In-stitut za neonatologiju Srbije: Savremene tendencije ishrane prevremeno ro�ene dece• Dr Lj. Staniši� Peuli�: Prijevre-meni poro�aj na KGA BL• Prim. mr sc. dr Lj. Solomun: Mortalitet prijevremeno ro�ene

djece na KZDB BL• Prim. dr V. Novakovi�: Rezultati lije�enja RDS-a novoro�en-

�adi na KZDB BL• Mr sc. dr D. Draganovi�, KGA Banjaluka: Analiza uzetih

uzoraka mati�nih �elija u KGA BL u petogodišnjem periodu• Prim. dr Lj. Buha: Deset godina rada Neonatološkog

odjeljenja u Trebinju• Mr sc. D. Joji�: Termoregulacija kod prijevremeno ro�enog

djeteta• Dr S. Konjevi�: Urgentna stanja u neonatologiji

Na sesiji posve�enoj karcinomu endometrija, uvodno preda-vanje održao je dr B. Cvjeti�anin iz UKC Ljubljana, a zatim su podneseni izvještaji o broju slu�ajeva i ishodu lije�enja na podru�ju Banje Luke, Doboja, Bijeljine i Fo�e.

U�esnici su istakli zna�aj intradisciplinarnih sastanaka u sagledavanju problema i njihovom zajedni�kom rješavanju.

Sastanak je bodovan od strane komisije za KME.Predsjednik Udruženja ginekologa

prof. dr Vesna E�imPredsjednik Udruženja pedijatara

prof. dr Jelica Predojevi� Samardži�

PRVI ZAJEDNIČKI SASTANAK

UDRUŽENJA PEDIJATARA

I UDRUŽENJA GINEKOLOGA RS

Sastanak je održan pod nazivom „Prijevremeni porod u Republici Srpskoj“ i prisustvovalo mu je oko 200 ginekologa i pedijatara iz cijele RS

JAHORINA, 11-13. OKTOBRA 2013. GODINE

kongresi 41stručni skupovi

S impozi jum o bolestima štitne žlijez-de, koji se

svake druge godine, u prvoj sedmici oktobra, održava u Banjaluci, bio je posve�en bole-stima štitne žlijezde u dje�ijem uzrastu. Ovaj, sedmi po re-du multidisciplinarni skup, ve� je tradicionalno prilika da se stru�njaci sa prostora bivše Jugoslavije upoznaju sa najnovi-jim dostignu�ima iz oblasti tireologije, te da, kroz predavanja i diskusije, analiziraju brojne stru�ne nedoumice. Organizatori Simpozijuma, Centar za štitnu žlijezdu Banjaluka i Udruženje tireologa Republike Srpske, pozvali su pedijatre, interniste-endokrinologe, hirurge, patologe, ljekare porodi�ne medicine, biologe i psihijatre da doprinesu, svako iz svog ugla, rasvijetljavanju problema koje u dje�ijem uzrastu izazivaju poreme�aji rada štitne žlijezde.

Simpozijum je otvorio predsjednik Organizacio-nog odbora doc. dr Mom�ilo Biukovi� ukazivanjem na zna�aj ranog otkrivanja poreme�aja štitne žlijez-de koji, ukoliko se ne lije�e, ostavljaju katastrofalne posljedice na život pacijenta.

Uvodna predava-nja održali su: prof. dr Dragan Katani� iz Novog Sada sa Insti-tuta za zdravstvenu zaštitu dece i omla-dine Vojvodine, pod nazivom Pedijatrijska tireoidologija i prof. dr Aleksandar Di-kli� iz beogradskog Centra za endokrinu

hirurgiju KCS, pod nazivom Operativno le�enje hipertireoza kod dece i adolescenata. Potom su uslijedila izlaganja o poreme�ajima u razvoju štitne žlijezde, detekciji bolesti kod novoro�en�adi, fak-torima ishrane i životne sredine koji mogu dovesti do oboljevanja, udruženosti ovih bolesti sa drugim bolestima, karcinomu i posljedicama zra�enja, medikamentoznoj i hirurškoj terapiji.

U�esnici simpozijuma bili su prijatno iznena�eni i prezentacijom prof. dr Mile Ignjatovi�a sa VMA iz Beograda, koji je znala�ki i studiozno analizirao gušavost na srednjovjekovnim mozaicima, freska-ma i ikonama, pokazavši na koliko je poznatih umjetni�kih djela ovjekovje�en ovaj poreme�aj.

SIMPOZIJUM O BOLESTIMA

ŠTITNE ŽLIJEZDE

U DJEČIJEM UZRASTU

U�esnici skupa ukazali na zna�aj ranog otkrivanja poreme�aja štitne žlijezde koji, ukoliko se ne lije�e, ostavljaju katastrofalne posljedice na život pacijenta

BANJALUKA 4-6. OKTOBRA

Radno predsjedništvo :prof dr Svetlana Žuni� sa Medicinskog fakulteta iz Beograda;

prof. dr Aleksandar Diklic KC Srbije; prof. dr Mile Ignjatovi� VMA

42 stručni skupovi

Na poziv predsjednika Japanske asocijacije za kardiovasku-larne intervencije i terapiju prof. dr Shunicija Miyazakija,

profesora na Univerzitetu Kinki u Osaki i šefa Odjeljenja za kardiovaskularne inter-vencije i terapiju Univerzitetske bolnice, prof. dr Aleksandar Lazarevi� održao je uvodno predavanje, na stru�nom skupu kardiologa pod nazivom „Standardizacija evaluacije ishemije miokarda“. U okviru teme razmatrane su metode za utvr�ivanje ishemije miokarda, na osnovu kojih se procijenjuje da li je potrebna invazivna kardiološka procedura. Te metode uklju-�uju obi�nu ergometriju na pokretnoj traci ili na bicikl-ergometru, stres-eho test na pokretnoj traci i na bicikl-ergometru, far-makološke stres-eho testove, nuklearno-medicinske metode kao što je SPECT i magnetnu rezonancu.

Posjetio sam i Univerzitet Kinki na ko-jem sam, izme�u ostalog, u sali za katete-rizaciju srca, upoznao neke od najnovijih procedura koje Japanci imaju u redovnoj klini�koj praksi. Bio sam zadivljen na-pretkom njihovog zdravstva, koje me je fasciniralo još krajem devedesetih godina prilikom mog jednoipogodišnjeg boravka

na supspecijalizaciji u Kardiovaskular-nom centru u Osaki. Imao sam priliku da vidim trodimenzionalni prikaz stratova stenta, OCT-a (3D Optical Coherence Tomography), kaže Lazarevi�.

Japan je vode�i proizvo�a� medicinske opreme i prednja�i u istraživanju novih tehnologija. Uz to, valja napomenuti, Ja-panci su vrlo srda�ni ljudi koji nesebi�no omogu�avaju usavršavanja i u�enje kole-gama iz cijelog svijeta.

SAVREMENA MEDICINA

U ZEMLJI IZLAZEĆEG SUNCA

Svaka posjeta Japanu, zemlji koja mnogo ulaže u razvoj i primjenu novih tehnologija, zna�ajno je profesionalno iskustvo, kaže prof. dr Aleksandar Lazarevi�, kardiolog iz

Banjaluke, koji je nekada u�io od japanskih kolega, a nedavno je i predavao na skupu eminentnih stru�njaka iz oblasti kardiologije

KOBE, 22. SASTANAK JAPANSKE ASOCIJACIJE

ZA KARDIOVASKULARNE INTERVENCIJE I TERAPIJU

Prof.dr Aleksandar Lazarevi� iz Banjaluke, jedan od �etrnaest

predava�a izvan Japana, održao je predavanje “Standardizacija evaluacije ishemije miokarda“

Najnovija

istraživanja

Na sastanku su prezentovani rezultati dugogodišnjeg pra�enja bolesnika s bi-oresorptivnim stentovima, te najnovija istraživanja u lije�enju reperfuzione lezije. Prof. dr Alain Cribier iz Fran-cuske, otac TAVI procedure (Ugradnja aortne valvule transkateterskim putem), održao je nekoliko revijalnih preda-vanja o proceduri koja �e ove godine postati rutinska u Japanu, nakon što su je odobrile sve regulacione komisije.

kongresi 43

NOVA SAZNANJA IZ

FARMAKOLOGIJE

I DJEČIJE PSIHIJATRIJE

KREATIVNA

PSIHOFARMAKOTERAPIJA

U Antaliji je od 30. oktobra do 3. novembra 2013. godine održan Peti

me�unarodni kongres psihofarmakologije i Prvi me�unarodni simpozijum dje�ije i

adolescentne psihofarmakologije

Na Kongresu je potencirani zna�aj transdisciplinarnog, holisti�kog i

integrativnog pristupa u razumijevanju i lije�enju mentalnih poreme�aja

MEĐUNARODNI SKUPOVI

PSIHIJATARA

Ovom velikom me�unarodnom skupu prisustvovalo je oko hiljadu u�e-snika iz cijelog svijeta. Program je uklju�ivao plenarna predavanja,

debate sa ekspertima, koje su bile posebno posje�ene, te sesije na temu najnovijih sazna-nja iz psihofarmakologije i dje�ije psihijatri-je. Kongres je održan pod motom Poboljšan izbor psihotropnih lijekova: bolji rezultati po mentalno zdravlje. Plenarna predavanja su se odnosila na psihofarmakologiju bipolarnog po-reme�aja, psihijatrijske poreme�aje u dje�ijoj dobi, poreme�aje ishrane, poreme�aje spavanja, depresivne poreme�aje i suicidalnost mladih, te psihotraumatologiju. Na kongresu, kao pozvani predava�, u�estvovala je prof. dr Marija Burgi� Radmanovi� iz Klini�kog centra Banja Luka sa temom Vrsta traumatskog iskustva i depresija kod adolescenata.

Ovom prilikom proširene su mnoge teme o kojima su raspravljali psihijatri iz Turske i BIH na psihijatrijskom simpozijumu održanom u Sarajevu 14. septembra. Tada je oko dvije sto-tine u�esnika iz obje zemlje, imalo priliku da sluša predavanja iz oblasti psihotraumatologije. U drugom dijelu simpozijuma govorilo se o najnovijim saznanjima u lije�enju shizofrenije, depresije i bipolarnog poreme�aja.

Dubrovnik je od 25-28. septembra ove godine bio doma�in 6. Hrvatskog kongresa o psihofarmakoterapiji u organizaciji Hrvatskog društva za

psihofarmakoterapiju i biologijsku psihijatriju HLZ-a i Akademije medicinskih znanosti Hrvat-ske. Kongres je posve�en konceptu kreativne psi-hofarmakoterapije. Istovremeno je organizovana i Prva internacionalna konferencija o kreativnoj psihofarmakoterapiji kao i 14. Centralnoevropski neuropsihofarmakološki simpozijum. Kongres je naglasio zna�aj transdisciplinarnog, holisti�kog i integrativnog pristupa u razumijevanju i lije�enju mentalnih poreme�aja. Uspješna psihofarmako-terapija i dobra klini�ka praksa temelje se i na poštivanju i unapre�enju prava psihijatrijskih bolesnika, �ime se doprinosi borbi protiv stigme koja još uvijek ima jako negativno dejstvo na rezultete lije�enja. Kongresu je prisustvovalo oko 300 u�esnika.

Iz KC Banja Luka kongresu su prisustvovali:dr Ljiljana Ivi�, dr Vesna Pandži�

i prof. dr Marija Burgi� Radmanovi�

stručni skupovi 43

Branko �ubrilovi� je ro�en 3. novembra 1894. godine u rodo-ljubivoj gra�anskoj porodici u ondašnjoj Bosanskoj Gradišci. Bio je

ugledni ljekar, publicista i novinar. Ro�eni je brat Veljka i Vase �ubrilo-vi�a, istaknutih �lanova Mlade Bosne. Srpsku konfesionalnu osnov-nu školu završio je u rodnom gradu. Poslije prerane smrti roditelja, nastavio je školovanje uz pomo� brata Veljka, koji je tada radio u Tuzli kao u�itelj. Gimnaziju je završio 1913. godine u Tuzli. Kao gimnazija-lac bio je aktivan u radu mnogih �a�kih kulturnih i sportskih udruženja. U�estvovao je u �a�kim štrajkovima u Tuzli. Po�inje sa književnim radom i uklju�uje se u novoosnovani �a�ki literarni klub. U završnim razredima gimnazije, kao strastven sportista po�eo se interesovati za sokolstvo i so-kolski pokret. Osim brojnih takmi�enja po okolini, Branko je 1912. godine u�estvovao na �uvenom Praškom sokolskom sletu.

Nakon proglasa aneksije Bosne i Hercegovine 1908. godine, u tuzlanskoj gimnaziji je došlo do velikog trvenja, koje je vodila novoobrazovana or-ganizacija Prva jugoslovenska nacionalna omla-

dina. U Tuzli je osnovana prva organizacija srpskih �aka pod nazivom Knjižica. Jedan od �la-nova bio je i Branko �ubrilovi�. U organizaciju Narodna odbrana uklju�uje se 1911. godine a po-tom u Banji Kovilja�i završava komitski kurs. Položivši maturu 1913. godine prebacuje se u Sr-biju da bi obišao krajeve oslobo-�ene od Turaka u Prvom balkan-skom ratu, a kasnije u�estvuje je u srpsko-bugarskom ratu kao do-brovoljac u VI rezervnoj bolnici u Kragujevcu. Nakon boravka u Srbiji, u oktobru 1913. godine odlazi u Be� gdje upisuje studij medicine. U tu svrhu je dobio

600 kruna nov�ane pomo�i od Prosvjete i 300 kruna od Opštine Bosanka Gradiška. Za vrijeme studija u Be�u bio je sekretar akademskog kluba Rad i �lan �uvene Zore. Drugi semestar studija nastavio je u Gracu, gdje se kretao u krugu stu-denata iz Bosne na �elu sa Jovanom Zubovi�em. U Gracu je pokrenuo jugoslovensku omladinsku organizaciju Šumadija. Listu Srpska rije� uputio

44 vremeplov

Dr Branko �ubrilovi�

LJEKAR, POLITIČAR I JEDAN

O OSNIVAČA LJEKARSKE

KOMORE VRBASKE

BANOVINE

Dr Branko �ubrilovi�

kongresi 45

je svoj tekst Nešto o sokolstvu, u kojem govori o buntovnoj omladini. Sa svojim bratom Vasom bio je kolovo�a prelaska omladine sa srpske na jugoslovensku orijentaciju, u skladu sa progra-mom Narodno ujedinjenje Dimitrija Mitrinovi�a.

Pripadao je i organizaciji Mlada Bosna, omla-dinskom pokretu koji se zalagao za rušenje Au-strougarske i stvaranje jugoslovenske države. Po-slije sarajevskog atentata, uhapšen je u Bosanskoj Dubici i u poznatom Banjalu�kom veleizdajni�-kom procesu 1916. godine osu�en je na �etrnaest godina teške tamnice. U istom procesu stariji brat Veljko je osu�en na smrt i kasnije obješen, dok je maloljetni Vasa �ubrilovi� osu�en na tešku tamnicu. Branko �ubrilovi� je robijao od jula 1914. do novembra 1918. godine u kazamatima u Sarajevu, Tuzli, Banjaluci, Zenici i Travniku. Izdržavanje kazne prekinuo je slom Austrougar-ske poslije kojeg su svi preživjeli �lanovi Mlade Bosne pušteni na slobodu. Nakon Prvog svjetskog rata Branko �ubrilovi� je završio studij na Medi-cinskom fakultetu u Pragu (1918-1921). Stažirao je od 1921. do 1923. godine u Državnoj bolnici u Sarajevu. Nakon toga, radio je, od 1923. godine do decembra 1939. godine, kao ljekar Okružnog ureda za osiguranje radnika u Banjaluci. Obavljao je i privatnu ljekarsku praksu u svojoj ordinaciji u Gospodskoj ulici u Banjaluci. Izvjesno vrijeme pro-veo je na specijalizaciji u inostranstvu (Pariz, Prag, Bad Nauhajm). Bio je oženjen Paulom Kabiljo iz poznate banjalu�ke jevrejske porodice, sa kojom je stekao sina Velimira-Cicu, koji je poslije Drugog svjet-skog rata studirao u Engleskoj, a završio studije u Beogradu i kasnije se odselio u SAD.

Dr Branko �ubrilovi� je bio jedan od osniva�a Ljekarske komore Vrbaske banovine. Više puta je biran na odgovorne funkcije u Ljekarskoj komori Vrbaske banovine. Bio je �lan Upravnog odbora, komorski tužilac, potpredsjednik i predsjednik Ljekarske komore. U novostvorenoj Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, bra�a Branko i Vaso �ubrilovi� imali su veliki li�ni i porodi�ni patri-otski kapital i ugled. Prisustvo Dr Branka �ubrilo-vi�a u Banjaluci, ostavilo je dubok trag, ne samo u okvirima medicinske profesije, ve� i kroz njegovu široku društvenu i politi�ku djelatnost. Bio je jedan od organizatora Zemljoradni�ke stranke (Savez zemljoradnika) u Bosni i njen neformalni lider u Bosanskoj Krajini. Više puta (1927, 1935, 1938) biran je za narodnog poslanika. Bio je ministar poljoprivrede u vladi Cvetkovi�-Ma�ek od 26.8.1939. do 20.3.1941. godine kada je pod-nio ostavku u znak protesta protiv pristupanja Kraljevine Jugoslavije Trojnom paktu. Ponovo je postao ministar poljoprivrede u vladi Dušana Si-movi�a. Drugi svjetski rat proveo je u emigraciji kao ministar u izbjegli�kim vladama Slobodana Jovanovi�a i Miloša Trifunovi�a. Pred kraj rata priklonio se pobjedni�kom partizanskom pokretu.

Aktivno je u�estvovao u radu raznih društava u klubova. Za vrijeme Kraljevine Jugoslavije ure�ivao je brojne listove i �asopise: Teža�ki pokret, Teža�ko pravo, Selo, Razvitak, Glasnik Lekarske komore Vrbaske Banovine i dr. Bio

je �lan radnog kola Nove Evrope. Odli-kovan je 6. 9.1930. godine Ordenom Jugoslovenske kru-ne V reda i Ordenom sv. Save I reda 1939. godine. Po povratku u Jugoslaviju 1945. godine pristupio je

vremeplov 45

Dragan R. Kova�: DNEVNIK NESNA Svet knjige, Beograd, 2013. godine

ZAGRLJENI

I MRTVI

Kova�eva antiratna proza je doprinos prevazila-ženju ideoloških podjela na ovim prostorima

Vremenski okvir u kojem Kova�evi junaci proživljavaju svoje sudbine ome�en je, kako

je to uobi�ajeno na ovim prostorima, ratovima: od 1941. godine kada po�inje Drugi svjetski rat, pa do ranih deve-destih, kada su, ko zna �ijom voljom, uvu�eni u još jedan, ovaj put, gra�anski rat. Teren na koji Kova� smješta život-nu pri�u porodice Filipa Kora�a, dje�aka koji je svjedok podjela na �etnike i partizane i o�evidac bratoubilaštva je hercegova�ko selo Ljubovir. Njegov i životi svih mješta-na odvijali su se u sjenci zla koje se još dugo poslije rata pamtilo i razdiralo mnoge hercegova�ke porodice.

Vo�eni neshvatljivom igrom sudbine, njihovi potomci se sre�u u novim ratnim okolnostima, sada na istoj strani, u istom rovu, zagrljeni i mrtvi. Njihove smrti kao da su iskupljenje za sve naše bratske podjele i grijehove koje znala�ki režira svaki novi rat. Zato je Kova�eva antiratna proza, autenti�na i dokumentaristi�ka, doprinos prevazila-ženju podjela i rasvjetljavanju besmisla sukoba na ovim prostorima.

Dr sc. med. Dragan R. Kova�, specijalista je urgentne medicine i radi u Službi za hitnu medi-cinsku pomo� u Trebinju. Ro�en je u Konjicu 1956. godine. Roman Dnevnik nesna je njegovo prvo objavljeno djelo.

46 vremeplov

Narodnom Frontu, na �ijoj listi je biran za na-rodnog poslanika Narodne skupštine Bosne i Hercegovine. Do 1950. bio je prvi sekretar Vije�a naroda Savezne skupštine u Beogradu. Od 1949. do 1952. godine bio je potpredsjednik Prezidiju-ma Narodne skupštine NR Bosne i Hercegovine. Penzionisan je 1953. godine.

Posljednji dio života proveo je rade�i kao ljekar i upravnik banjskog lje�ilišta u Banji Vru�ici kod Tesli�a. Dr Branko �ubrilovi� je bio i plodan pisac. Objavio je pet knjiga, 71 raspravu i �lanak,

te više prikaza, nekrologa, izjava, predavanja i govora. U njegovoj zaostavštini, koja se �uva u Arhivu Srpske akademije nauka i umjetnosti u Beogradu, ostalo je više od trideset neobjavljenih tekstova. Njegova najza�ajnija djela su Petar Ko-�i� i njegovo doba (Banja Luka – Zagreb, 1934) i Zapisi iz tu�ine (Sarajevo 1946), koji predstav-ljaju njegove memoare iz Drugog svjetskog rata.

Umro je 30. oktobra 1962. godine u Beogradu. Mr Bojan Stojni�

Arhiv Republike Srpske Banja Luka

kongresi 47knjige koje čitamo

Alis Manro:BEKSTVO, tre�e izdanje

Izdava�: Agora, Zrenjanin, 2013.

MODERAN

PISAC U

KLASIKA

Junaci Alis Manro �esto ostavljaju prošlost za sobom i bježe u nove predjele, ni ne slute�i da se, zapravo, vra�aju na po�etak. Spoznaju tako da se krug zatvo-rio, a da je bjekstvo nemogu�e.

Osam pripovijedaka koje �ine knjigu pripo vijedaka “Bekstvo“ povezane su � nom niti introspekcije sudbina ljudi u malim mjestima jugozapadnog Ontarija. Njeni junaci dolaze u sukob sa uskogrudim shvatanjima sredine i suprotstavljaju se duboko ukorijenjenim tradicijama. Ta konfrontacija, me�utim, naj�eš�e je nevidljiva i skrivena u svijesti glavnih junakinja-žena u prelomnim godinama života, razli�itog porijekla i obrazovanja. Protagonistkinje pri�a su u procesu stalnog bjekstva iz svakodnevnog života koji je za njih mu�an, neuzbudljiv i neautenti�an i vra�anja svojim ljubavnicima, roditeljima, djeci, prijateljima, sebi samima

Ono što ovu prozu �ini zanimljivom je neobi�na pripo-vjeda�ka strategija u kojoj je zaplet sporedan i „ništa se ne dešava“, da bi se u trenutku epifanije, naglog prosvjetljenja, u nekom od detalja sve razotkrilo. Alis Manro posjeduje dar da �itaocu izvu�e tepih ispod nogu upravo u trenutlku kada se on osje�a najsigurnije. Njen �ehovski realizam, pronicljivi psihološki uvidi i instiktivni osje�aj za emo-cionalnu aritmetiku doma�eg života na kojima se temelje njene pri�e donijeli su joj najprestižnije književna priznanja me�u kojima i Nobelovu nagradu za književnost 2013.

Najveća književna

priznanja

Osamdesetdvogodišnja kanadska književnica Alis Manro dobitnica je Nobelove nagrade za književnost za 2013. godinu za cjelokupno životno djelo. �lanovi Švedske akademije na-zvali su je „majstorom savremene pripovjetke sposobne za fantasti�no portretisanje ljudskih bi�a“. Porede je sa �ehovom, Tolstojem, Džo-nom Apdajkom... Ipak, Alis Manro je moderan pisac u ruhu klasika. Oni koji je poznaju kažu da njen život nalikuje njenoj prozi: uzdržan, posmatra�ki, nepretenciozan, iskren.Objavila je deset zbirki pripovjedaka i jedan roman Životi djevojaka i žena. Njene zbirke pripovijedaka su tri puta dobijale nagradu Gavernoar, najve�e književno priznanje u Ka-nadi: Ples sre�nih senki (1968), Šta misliš, ko si ti?(1978), Napredovanje ljubavi (1986). Dva puta je ovjen�ana nagradom Giler za knjige Ljubav dobre žene (1998) i za Bekstvo (2004).

48 kongresi

ANESTEZIOLOGIJA - Annual Scienti� c Meeting (WSM 2014)• Datum: 15–17 Januar 2014• Mjesto održavanja: London, United Kingdom• Email: info@aagbi.org• Website: www.aagbi.org/

ANESTEZIOLOGIJA - 19th ESRA Cadaver Workshop• Datum: 21–22 Februar 2014• Mjesto održavanja: Innsbruck, Austria• Email: esra-congress@kenes.com• Website: www2.kenes.com/esra2014-cadaver/

pages/home.aspx

RADIOLOGIJA - The Olbert International Radiology Symposium (Interventionell Radiologische Olbert Symposium)• Datum: 16–18 Januar 2014• Mjesto održavanja: Salzburg, Austria• Email: oegir@oegir.at• Website: www.irosonline.org/index.

aspx?ID=111

RADIOLOGIJA - 3rd Annual SPECT/CT symposium: Current sta-tus and future directions of SPECT/CT imaging.• Datum: 24 Februar 2014• Location: London, United Kingdom• Email: ruth.threadgold@bir.org.uk• Website: www.bir.org.uk/

RADIOLOGIJA - European Congress of Radiology (ECR 2014)• Datum: 6–10 Mart 2014• Mjesto održavanja: Vienna, Austria• Email: communications@myesr.org• Website: http://www.myesr.org/cms/website.

php?id=/en/ecr_2014.htm

GINEKOLOGIJA - 62nd ACOG Annual Clinical Meeting of the American College of Obstetricians and Gynecolo-gists, Chicago, USA• Datum: 26–30 april 2014• Mjesto održavanja: Chicago, USA

• Website:www.acog.org/About_ACOG/ACOG_Departments/Annual_Clinical_Meeting

GINEKOLOGIJA - The 15th Congress of the International Society for Twin Studies• Datum: 6–9 april 2014• Mjesto održavanja: Budapest, Hungary • Website: www.ists.qimr.edu.au/

PEDIJATRIJA/ NEONATOLOGIJA/NEUROLOGIJA - British Paediatric Neurology Association 40th Annual Conference• Datum: 29–31 Januar 2014• Mjesto održavanja: Winchester, United King-

dom• Email: info@bpna.org.uk• Website: www.bpna.org.uk/courses-conferences/

PEDIJATRIJA/NEONATOLOGIJA/ISHRANA - 2nd International Conference on Nutrition and Growth• Datum: 30 Januar – 1 Februar 2014• Mjesto održavanja: Barcelona, Spain• Email: ngc@kenes.com• Website: www2.kenes.com/nutrition-growth/

pages/home.aspPEDIJATRIJA/NEONATOLOGIJA - The International Neonatology Association Congress• Datum: 3–5 April 2014• Mjesto održavanja: Valencia, Spain• Email: secretariat@worldneonatology.com• Website: worldneonatology.com

PEDIJATRIJA/NEONATOLOGIJA - Royal College of Paediatrics and Child Health (RCPCH) Annual Conference & 7th Europaediatrics• Datum: 8–10 April 2014• Mjesto održavanja: Birmingham, United King-

dom• Email: enquiries@rcpch.ac.uk• Website: www.rcpch.ac.uk/events-courses/

rcpch-annual-conference/annual-confer-ence-2014

KONGRESIJANUAR 2014 – MART 2014.

kongresi 49kongresi

PEDIJATRIJA/PSIHIJATRIJA/NEUROLOGIJA - Modern Approaches to Diagnosis and Treatment of Sleep Problems in Children and Adolescents• Datum: 8 April 2014• Mjesto održavanja: Birmingham, United King-

dom• Email: info@medineo.org• Website: www.medineo.org/products/34-mod-

ern-approaches-to-diagnosis-and- treat-ment-of-sleep-problems-in-children-and-ado-lescents.aspx

PEDIJATRIJA/GATROENTEROLOGIJA/HEPA-TOLOGIJA - World Congress on Controversies in Pediatrics (CoPedia)• Datum: 24–27 April 2014• Mjesto održavanja: Prague 6, Czech Republic• Email: copedia@congressmed.com• Website: www.congressmed.com/copedia/ PSIHIJATRIJA/GERIJATRIJA - Dementias 2014: 16th National Dementias Conference• Datum: 13–14 Februar 2014• Mjesto održavanja: London, United Kingdom• Email: conferences@markallengroup.com• Website: www.mahealthcareevents.co.uk/cgi-

bin/go.pl/conferences/detail.html?conference_uid=401

PSIHIJATRIJA - 22nd European Congress of Psychiatry• Datum: 1–4 Mart 2014• Mjesto održavanja: Munich, Germany• Email: epa@kenes.com• Website: www.epa-congress.org/

PSIHIJATRIJA - 4th Biennial Schizophrenia International Re-search Society Conference• Datum: 5–9 April 2014• Mjesto održavanja: Florence, Italy• Email: info@schizophreniaresearchsociety.org• Website: http://www.schizophreniaconference.

NEUROLOGIJA/PSIHIJATRIJA - 2014 British NeuroPsychiatry Association Annual General Meeting• Datum: 27–28 Februar 2014• Mjesto održavanja: London, United Kingdom• Email: admin@bnpa.org.uk• Website: http://www.bnpa.org.uk/

NEUROLOGIJA/PSIHIJATRIJA - 30th International Congress of Clinical Neuro-physiology• Datum: 19–23 Mart 2014• Mjesto održavanja: Berlin, Germany• Email: registration@conventus.de• Website: http://www.iccn2014.de/ ENDOKRINOLOGIJA - 7th International Conference on Advanced Tech-nologies & Treatments for Diabetes• Datum: 5–8 Februar 2014• Mjesto održavanja:Vienna, Austria • Email: attd@kenes.com• Website: http://www2.kenes.com/attd/Pages/

home.aspx

ENDOKRINOLOGIJA - Excellence in Diabetes• Datum: 28. februar- 2 mart 2014• Mjesto održavanja: Doha, Katar• Email: lucinda.aubertin@2eic.com• Website: http://www.excellence-in-diabetes.eu/

ENDOKRINOLOGIJA - BES The Annual Society for Endocrinology Conference• Datum: 24–27 Mart 2014• Mjesto održavanja: Liverpool, United Kingdom• Email: • Website: www.endocrinology.org/meet-

ings/2014/sfebes2014/

GASTROENTEROLOGIJA/HEPATOLOGIJA - 9th Congress of the European Crohn’s and Coli-tis Organisation• Datum: 20–22 Februar 2014• Mjesto održavanja: Copenhagen, Denmark

• Email: ecco-congress@ecco-ibd.eu• Website: www.ecco-ibd.eu/ecco14

GASTROENTEROLOGIJA/HEPATOLOGIJA - The International Liver Congress - the 49th An-nual Congress of EASL• Datum: 9–13 April 2014• Mjesto održavanja: London, United Kingdom• Email: ilc@congrex.com• Website: www.ilc-congress.eu/2014/welcome.

html PULMOLOGIJA - American Academy Of Allergy, Asthma And Im-munology Annual Meeting 2014 (AAAAI 2014)• Datum: 28. februar – 4 mart 2014• Mjesto održavanja: San Diego, USA• Website: www.medical.theconferencewebsite.

com/conference-info/AAAAI-2014

PULMOLOGIJA - German Respiratory Society Annual Meeting 2014 (DGP 2014)• Datum: 26 – 29 mart 2014• Mjesto održavanja:Bremen, Germany• Website: www.medical.theconferencewebsite.

com/conference-info/DGP-2014-2

PULMOLOGIJA - European Lung Cancer Conference 2014 (ELCC 2014)• Datum: 26 – 29 mart 2014• Mjesto održavanja:Geneve, Swizerland• Website: www.medical.theconferencewebsite.

com/conference-info/ELCC-2014

INTERNA MEDICINA/ISHRANA - Eating Disorders International Conference (EDIC) 2014• Datum: 13–15 Mart 2014• Mjesto održavanja: London, United Kingdom• Email: enquiries@edic.org.uk• Website: www.edic.org.uk/

INTENZIVNA/URGENTA MEDICINA- 34th International Symposium on Intensive Care and Emergency Medicine (ISICEM 2014)• Datum: 18–21 March 2014• Mjesto održavanja: Brussels, Belgium• Email: d.szyke@intensive.org• Website: www.intensive.org/index.asp

IMUNOLOGIJA/REUMATOLOGIJA - 9th International Congress on Autoimmunity• Datum: 26–30 Mart 2014• Mjesto održavanja: Nice, France• Email: autoimmunity@kenes.com• Website: http://www2.kenes.com/autoimmu-

nity/pages/home.aspx

HEMATOLOGIJA - 40th Annual Meeting of the European Group for Blood and Marrow Transplantation• Datum: 30 Mart – 2 April 2014• Mjesto održavanja: Milan, Italy• Email: ebmt2014.reg@mci-group.com• Website: http://www.ebmt2014.org/

HEMATOLOGIJA/PATOLOGIJA - ESH Clinical Updates in Hematology on Lym-phoid Neoplasms and Myeloma• Datum: 5–6 Februar 2014• Mjesto održavanja: Paris, France• Email: emilie.letertre@univ-paris-diderot.fr• Website: www.esh.org/conference/esh-clinical-

updates-in-haematology-on-lymphoid-neo-plasms-and-myeloma/

HEMATOLOGIJA - British Society for Haematology 54th Annual Scienti� c Meeting• Datum: 28–30 April 2014• Mjesto održavanja: Birmingham, United Kingdom• Email: sharon.forster@bshconferences.co.uk• Website: www.bshconferences.co.uk/ HEMATOLOGIJA – EAHAD 2014• Datum: 26. februar – 28.2.2014.• Mjesto održavanja: Brisel, Belgija• Email: eahad2014@mci-group.com• Website: www.eahad2014.com

50 kongresi

kongresi 51

REUMATOLOGIJA - British Society for Rheumatology 2014 Annual Meeting• Datum: 29 April – 1 May 2014• Mjesto održavanja: Liverpool, United Kingdom• Email: bsr@rheumatology.org.uk • Website: www.etouches.com/ehome/62913 KARDIOLOGIJA - Resistant Hypertension Course 2014• Datum: 20 januar – 22. februar 2014• Mjesto održavanja: Berlin, Germany • Email: • Website: resistanthypertensioncourse.com/

KARDIOLOGIJA – ACC 2014 - American College of Cardiology Annual Meeting: 63rd Annual Scienti� c Session • Datum: 29 mart – 31 mart 2014• Mjesto održavanja: Washington• Email: of� ce@eurolink-tours.co.uk• Website: www. eurolink-tours.co.uk

KARDIOLOGIJA - 7. SREDNJOEVROPSKI KONGRES O HIPERTENZIJI 4. KONGRES UDRUŽENJA ZA HIPERTENZIJU SRBIJE • Datum:20 - 23. mart 2014.• Mjesto održavanja : Beograd• Website: http://www.uhsrb-liga.rs/srp/4k_kon-

gres.html

ONKOLOGIJA - International Congress on Anti-Cancer Treat-ment (ICACT)• Date: 5–7 Februar 2014• Mjesto održavanja: Paris, France• Email: infos@im-events.com• Website: www.icact.fr/

ONKOLOGIJA/ENDOKRINOLOGIJA - 11th International Symposium on GnRH: The hypothalamic-pituitary-gonadal axis in cancer and reproduction• Date: 9–11 Februar 2014• Mjesto održavanja: Salzburg, Austria

• Email: gnrh@kenes.com• Website: www2.kenes.com/gnrh2014/Pages/

Home.aspx

ONKOLOGIJA - ITOC1 - 1st Immunotherapy of Cancer Conference• Datum: 12–14 Mart 2014• Mjesto održavanja: Munich, Germany• Email: itoc1@ecco-org.eu• Website: www.ecco-org.eu/ITOC1es

ONKOLOGIJA - EBCC-9 European Breast Cancer Conference• Datum: 19–21 Mart 2014• Mjesto održavanja: Glasgow, United Kingdom• Email: ebcc9@ecco-org.eu• Website: www.ecco-org.eu/EBCC9

ONKOLOGIJA/RADIOLOGIJA - ESTRO 33• Datum: 4–8 April 2014• Mjesto održavanja: Vienna, Austria• Email: events@estro.org• Website: www.estro.org/congresses-meetings/

items/estro-33

ONKOLOGIJA - European Congress on Head & Neck Oncology 2014• Datum: 24–26 April 2014• Mjesto održavanja: Liverpool, United Kingdom• Email: echno@kenes.com• Website: www.echno2014.com/vent types:

Conference

ONKOLOGIJA/NEFROLOGIJA - Ninth European International Kidney Cancer Symposium• Datum: 25–26 April 2014• Mjesto održavanja: Dublin 1, Ireland• Email: jburau@niu.edu• Website: www.kidneycancer.org/knowledge/

learn/medical-education-cme

kongresi 51

ONKOLOGIJA - ICACT 2014• Datum: 4. februar – 6.februar 2014• Mjesto održavanja: Paris, Francuska• Email: valerie.caillon@im-events.com• Website: icact.com

OFTALMOLOGIJA - The 5th World Congress on Controversies in Ophthalmology (COPHy)• Datum: 20–23 Mart 2014• Mjesto održavanja: Lisbon, Portugal• Email: cophy@comtecmed.com• Website: http://comtecmed.com/cophy/2014/

Default.aspx

OFTALMOLOGIJA - ESCRS Winter Meeting• Datum: 14.februar – 16.februar 2014 • Mjesto održavanja: Ljubljana, Slovenija • Email: escrs@escrs.org• Website: www.escrs.org/

UROLOGIJA - 29th Annual EAU Congress (European Associa-tion of Urology)• Datum: 11–15 April 2014• Mjesto održavanja: Stockholm, Sweden• Email: registrations@congressconsultants.com• Website: www.eaustockholm2014.org/home/

HIRURGIJA/VASKULARNA HIRURGIJA - 63rd International Congress of the European Society for Vascular and Endovascular Surgery (ESCVS)• Datum: 24–27 April 2014• Mjesto održavanja: Nice, France• Email: escvs@overcome.eu• Website: www.escvs2014.com/

ORTOPEDIJA/REUMATOLOGIJA - World Congress on Osteoporosis, Osteoarthritis & Musculoskeletal Disorders (WCO-IOF-ESCEO)• Datum: 2–5 April 2014• Mjesto održavanja: Seville, Spain• Email: info@piettecommunication.com• Website: www.wco-iof-esceo.org/WCO-IOF-

ESCEO-SEVILLE%202014

HIRURGIJA/ONKOLOGIJA/GASTROENTER-OLOGIJA - Gastrointestinal Cancers Symposium 2014 (ASCO ASTRO SSO 2014)• Datum: 16 – 18 januar 2014• Mjesto održavanja: San Francisco • Website: www. gicasym.org/

HIRURGIJA - 9th European Crohn’s And Colitis Organisation Congress Of In� ammatory Bowel Diseases 2014 (ECCO 2014)• Datum: 20 - 22 februar 2014• Mjesto održavanja: Copenhagen, • Website: www.ecco-ibd.eu/ecco14/

PORODI�NA MEDICINA/DERMATOLOGIJA - Dermatology Review D-Day 70th Anniversary Cruise• Datum: 29 April – 11 Maj 2014• Mjesto održavanja: Rome, Italy• Email: contactus@continuingeducation.net• Website: www.continuingeducation.net/

52 kongresi

1��

�� 32 ��

A A A TA A O TO A ME E E OJ

a a a, j 2013. o e

2 ��

�� 32 ��

1 O .............................................................................................................................................................................................................................. 4

1.1 O O O A O E OJ ...................................................................................................................................................................... 4

1.2 EJA OJE TA ..................................................................................................................................................................................................................... 8

2 TA E O TO A ME E 2012. O ............................................................................................................................... 10

2.1 A OJ E A O TO A ME E ........................................................................................................................................ 10

2.2 A OJ E A O TO A – E JA TA ........................................................................................................................... 14

2.3 A OJ E A O TO A – MJE E E E JA A JE ( E JA A JA) .................... 21

2.4 TA E O O O OM O A O A O A T ME E ( A TET , OJ T E ATA, OJ OMA JE OJ O ) ........................................................................................................................................................................................................ 24

2.5 O A E A O TOJE M TA EM .............................................................................................................................. 25

3 O E E E A EM AMA O E EM AMA E ......................................................................................................... 28

3��

�� 32 ��

3.1 O E E E O O EMO A E O OM O ATA A A M EM AMA ............................. 28

3.2 O E E E OJA O TO A A 10.000 TA O A ( O A O E O TO A, O TO A E JA TA) E OJ A EM AMA O E .................................................................................................................. 30

3.3 O E E E A A A A T O EM AMA O E E OJ .............................................. 31

3.4 O A E A O E E EM O TOJE TA A ................................................................................................. 32

4 O JE A ETA A O 2030. O E ........................................................................................................................ 33

4.1 O JE A TA A O TO A ME E E O 2013-2030. O E .......................................................................................... 33

4.2 O JE A TA A O TO A E JA TA E O 2013- 2030. O E ............................................................................... 33

4.3 O JE A TA A O TO A 2030. O E ..................................................................................................................................................................... 34

5 OJE JA – TA JE OT E O M JE AT ? ............................................................................................................................... 35

5.1 OJE JA OT E O OJA O TO A ME E E O 2013- 2030. O E ..................................................... 35

5.2 OJE JA OT E O OJA O TO A E JA TA E O 2013- 2030. O E ............................................ 36

5.3 O E A E O E TA AJA A A A T O ( O TOTA AJA A AJA A E A TA) ........................................................................................................................................................................................................................................................................ 36

6 A A .............................................................................................................................................................................................................. 37

4 ��

�� 32 ��

5��

�� 32 ��

6 ��

�� 32 ��

o a oj4 a o a

( o je a) oj

o e oj

a aj o a o je e oja a o a

7��

�� 32 ��

( je o 000 $)9 O 2008. 2009. 2010. 2011.

8 ��

�� 32 ��

( je o 000 $)

o a . .

a a e .

e . . a a

O o e e a e

o a a a

O ao . a e

( je o 000 $)

o a e . a o o a e

o a a a, a e .

a a a a e a je e .

e o o o

T o oo o e a

O a a o

( je o 000 $)O 2008. 2009. 2010. 2011.

( $) O 2008. 2009. 2010. 2011.

9��

�� 32 ��

10 ��

�� 32 ��

2 TA E O TO A ME E 2012. O

o a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

11��

�� 32 ��

Mje o a e a ja e e 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. o

o a/ o 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

oj % oj % oj % oj % oj %

12 ��

�� 32 ��

o a/ a o a e a o o o ja 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

13��

�� 32 ��

o a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. o

14 ��

�� 32 ��

15��

�� 32 ��

o a/o a e ja a je 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

16 ��

�� 32 ��

o a/o a e ja a je 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

o a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

o a/o a e ja a je 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. o

17��

�� 32 ��

18 ��

�� 32 ��

O 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

oj % oj % oj % oj % oj %

19��

�� 32 ��

o a/ o e a o 2012 %

eo a a je 2012.

o a 2012.

20 ��

�� 32 ��

21��

�� 32 ��

22 ��

�� 32 ��

23��

�� 32 ��

o a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

24 ��

�� 32 ��

o a/ o

2008. 2009. 2010. 2011. 2012. o oj % oj % oj % oj % oj % oj %

o o a o a a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

e . e . e . e . e .

o o a o a a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

e . e . e . e . e .

o o a o a a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

e . e . e . e . e .

25��

�� 32 ��

o o a o a a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

o a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

26 ��

�� 32 ��

o a/o a e ja a je 2008 2009 2010 2011 2012 o

27��

�� 32 ��

o a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012.

o a 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. o

28 ��

�� 32 ��

3 O E E E A EM AMA O E EM AMA E

( 000)e a 2008. 2009. 2010. 2011.

29��

�� 32 ��

o a $e a 2008. 2009. 2010. 2011.

$e a 2008. 2009. 2010. 2011.

15 – 10.04.2012.

30 ��

�� 32 ��

e a 2008. 2009. 2010. 2011.

16 – 10.04.2012.17 http://stats.oecd.org/ – 10.04.2012.

31��

�� 32 ��

( $)e a 2008. 2009. 2010. 2011.

e a 2008. 2009. 2010. 2011.

32 ��

�� 32 ��

( $)e a 2010

33��

�� 32 ��

4 O JE A ETA A O 2030. O E

34 ��

�� 32 ��

o a 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

o a 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030

35��

�� 32 ��

o a oj a o a ( o je a)

o e .$ 18 % aja a o

aja e a

a o aja e a a o

e a a $

5 OJE JA – TA JE OT E O M JE AT

18 $ 31.12.2012.

36 ��

�� 32 ��

37��

�� 32 ��

o e .$19 % aja a o

aja e a a o

e a a $

kongresi 53

Pravi potezu pravo vrĳeme!

KODkomoradoktorars.org/kod/KOD 32.pdf · sliu. Teme kongresa: Bolesti savre-menog doba, Dobra...

Documents

Kod dpCraft Kod EAN Zdjęcie Nazwa - ABRO

Hemingov Kod

Kod Linear

STRUKTUR KOD-KOD PERAKAUNAN - kkr.gov.my Perakaunan 2012.pdfSeksyen Penyelenggaraan Akaun, BA KKR (2012) - 1 - STRUKTUR KOD-KOD PERAKAUNAN 1. ... Kementerian Pertanian Dan Industri

Lua i LuaJIT - · PDF fileLua priručnik: Kako početi? ... Mašinski kod Mašinski kod Izvorni kod. Prevođenje tipa JIT

KOD Catalogue

STRUKTUR KOD-KOD PERAKAUNAN

Kod Stampa

SEMAKAN SEMULA KOD ETIKA 2019242b08d5-92fa...1. KOD ETIKA PENGENALAN DAN DEFINISI Dengan sukacitanya, saya membentangkan edisi baharu Kod Etika Kumpulan Applus+. Kod ini menunjukkan

KODkomoradoktorars.org/kod/KOD 38.pdf · Mi, u kompaniji Novo Nordisk mijenjamo dijabetes. Našim pristu-pom načinu liječenja i našom predanošću da radimo profitabilno i etično

KODkomoradoktorars.org/kod/KOD 42.pdfČasopis je oslobođen poreza na promet na osnovu člana 33. stav 1. tačka 9, Zakona o akcizama i porezu na promet, rješenjem br: 06/6-61-882/02,

Kod Amalan

Postupak kod pojave simptoma bolesti ili prehlade kod

KODkomoradoktorars.org/kod/KOD 49.pdf · ultrazvučni pregled krvnih sudova vrata, klinička genetika, sudska medicina. Zahvalni smo svim recenzentima, članovima struč-nih komisija,

SEMAKAN SEMULA KOD ETIKA 2019 - appluslaboratories.de file1. KOD ETIKA PENGENALAN DAN DEFINISI Dengan sukacitanya, saya membentangkan edisi baharu Kod Etika Kumpulan Applus+. Kod ini

KOD RUJUKAN PENYELIDIKAN, PERUNDINGAN DAN …portal.psz.utm.my/support/wp-content/uploads/2014/02/Kod-Rujukan…kod rujukan 2 kpt_sl_002/6.0 lampiran rl24 kod indexing lampiran rl25

Gramati ke kategorije - old.fil.bg.ac.rsold.fil.bg.ac.rs/katedre/opstaling/materijali/UOL/UOL8_Sintaksa3.pdf · pr. rod kod imenica rod kod prideva (vid kod glagola) vid kod prideva

Kod zubara

KOD KUĆE.docx

SAVREMENE TEORIJE DEMOKRATIJE - · PDF fileteorije demokratije mogu biti podeljene na antièke, moderne i savre-mene. Obièno se u ovakvoj vrsti klasifikacija savremenim teorijama