View
3
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
1
Ç NDEK LER
Sayfa
TÜRK M LLÎ E T M N GENEL AMAÇLARI....................................................... 3 1. MÜZ K DERS Ö RET M PROGRAMI HAKKINDA ........................................ 4
1.1. G R ................................................................................................................ 4 1.2. PROGRAMIN V ZYONU .............................................................................. 5 1.3. PROGRAMIN TEMEL YAKLA IMI ............................................................ 5 1.4. MÜZ K DERS Ö RET M PROGRAMININ TEMEL YAPISI ............... 6
1.4.1. Genel Amaçlar....................................................................................... 6 1.4.2. Temel Beceriler ve De erler.................................................................. 7 1.4.3. Ö renme Alanları.................................................................................. 7 1.4.4. Kazanımlar............................................................................................ 8 1.4.5. Etkinlikler.............................................................................................. 8 1.4.6. Açıklamalar .......................................................................................... 8 1.4.7. Ö renme-Ö retme Süreci ..................................................................... 9 2. KURAMLAR VE YÖNTEMLER..............................................................................21 3. KAZANIMLAR
2.1. 1.Sınıf Kazanımları ............................................................................... 23 2.2. 2. Sınıf Kazanımları .............................................................................. 31 2.3. 3. Sınıf Kazanımları .............................................................................. 41 2.4. 4. Sınıf Kazanımları .............................................................................. 49 2.5. 5. Sınıf Kazanımları .............................................................................. 55 2.6. 6. Sınıf Kazanımları .............................................................................. 61 2.7. 7. Sınıf Kazanımları .............................................................................. 67 2.8. 8. Sınıf Kazanımları .............................................................................. 73
4. ÖLÇME VE DE ERLEND RME ......................................................................... 78 5. SÖZLÜK.................................................................................................................. 90 6. KAYNAKÇA ........................................................................................................... 91
2
3
TÜRK M LLÎ E T M N N GENEL AMAÇLARI 1739 Sayılı Millî E itim Temel Kanunu’na Göre Türk Millî E itiminin Genel Amaçları:
I. Genel Amaçlar
Madde 2- Türk millî e itiminin genel amacı, Türk milletinin bütün fertlerini,
1. Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasa’da ifadesini bulan Atatürk milliyetçili ine
ba lı; Türk milletinin millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel de erlerini benimseyen,
koruyan ve geli tiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalı an; insan
haklarına ve Anayasa’nın ba langıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal
bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne kar ı görev ve sorumluluklarını bilen ve
bunları davranı hâline getirmi yurtta lar olarak yeti tirmek,
2. Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımından dengeli ve sa lıklı ekilde geli mi
bir ki ili e ve karaktere, hür ve bilimsel dü ünme gücüne, geni bir dünya görü üne sahip;
insan haklarına saygılı, ki ilik ve te ebbüse de er veren, topluma kar ı sorumluluk duyan;
yapıcı, yaratıcı ve verimli ki iler olarak yeti tirmek,
3. lgi, istidat ve kabiliyetlerini geli tirerek gerekli bilgi, beceri, davranı ve birlikte i
görme alı kanlı ı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu
kılacak ve toplumun mutlulu una katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sa lamak,
Böylece, bir yandan Türk vatanda larının ve Türk toplumunun refah ve mutlulu unu
arttırmak; öte yandan millî birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı
desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk milletini ça da uygarlı ın yapıcı, yaratıcı,
seçkin bir orta ı yapmaktır.
4
1. MÜZ K DERS Ö RET M PROGRAMI HAKKINDA
1.1. G R
lkö retim müzik dersi ö retim programı, genel müzik e itimi içerisinde yer alan ve
farklı yöntem ve tekniklerle bireylerin her yönden dengeli, tutarlı ve sa lıklı olarak
yeti melerini sa lamaya yönelik bir anlayı ve içerikle düzenlenmi tir. Dolayısıyla program;
1968, 1984 ve 1994 yılı müzik dersi ö retim program içerik ve yakla ımları da göz önünde
bulundurularak hazırlanmı ve MEB lkö retim Genel Müdürlü ünce te kil edilen Müzik
Özel htisas Komisyonu tarafından geli tirilmi tir.
Müzik Dersi Ö retim Programı; giri , vizyon, temel yakla ım ve yapı, ö renme-
ö retme süreçleri, kazanımlar, ölçme ve de erlendirme, sözlük ve kaynakça bölümlerinden
olu maktadır.
Programda, ö renme-ö retme sürecine ili kin olarak; etkinlik örnekleri ve ölçme-
de erlendirme süreçlerine yer verilmi tir. Bu etkinliklerin bire bir kullanımının yanı sıra,
ö retmenler de programın yakla ımına uygun olarak verilen örnek etkinliklerden yararlanarak
yeni etkinlikler geli tirebilirler.
Müzik Dersi Ö retim Programı hazırlanırken, öncelikle a a ıda yer alan temel
hususlar göz önünde tutulmu tur:
• Anayasa, yasa ve yönetmeliklerde ifadesini bulan Türk Milli E itimi’nin esasları,
• Atatürk ilke ve inkılâpları,
• Türk toplumsal-kültürel ya amına ili kin beklentiler,
• Sanatın / müzi in insan e itimi ve ya amındaki yeri ve önemi,
• Kalkınma planlarıyla bireylere kazandırılmak istenen davranı lar,
• Detaylı kaynak taramanın yanı sıra örneklem olarak seçilen sınıf ve bran
ö retmenleriyle, akademisyenlere uygulanan anketlerden elde edilen bulgular,
• lkö retim Genel Müdürlü ü Müzik Özel htisas Komisyonu’nca belirlenmi
ö rencilerden beklenen müzikle ilgili beceriler.
Yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde ise program çalı masında u ilkeler göz
önünde bulundurulmu tur:
• Müzik Dersi Ö retim Programı ö renci merkezli olmalıdır.
• Ö renciler edilgen durumda de il, aksine dersin etkinlikler boyutuna aktif olarak
katılabilmelidirler.
• Ö renilecek her beceri ve bilgi, mutlaka ya am içerisinde kullanılabilir niteli e
dönü türülmelidir.
5
• Programın uygulanma sürecinde; bireylerin yetenek ve yaratıcılıklarının
geli tirilmesine önem verilmelidir.
• Ö renilen her bilgi, mutlaka prati e dönü türülebilir nitelikte olmalıdır.
• Müzi in içselle tirilebilmesi, ancak müzik dersinin ya anarak ve ya atılarak
i lenebilmesi ile mümkündür.
• Genel müzik e itiminde uygulamalar yoluyla bilgiye ula ılmalıdır.
• Müzik e itimi; kavramlar ve kurallar yolu ile de il, müzi in tüm boyutlarının
eyleme dönü türülmesi ve hissettirilmesi ile gerçekle melidir.
• Nota ö retimi amaç de il, yalnızca araç olmalıdır.
1.2. PROGRAMIN V ZYONU
lkö retim Müzik Dersi Ö retim Programı’nın vizyonu, ö rencilerin müzi i
etkinlikler aracılı ıyla ya ayarak hayatlarının ayrılmaz bir parçası hâline getirmek ve müzik
yoluyla;
• Kendisi ve çevresiyle barı ık,
• Ulusal ve uluslararası kültürleri tanıyan,
• Vatan ve millet sevgisine sahip,
• Çevresindeki olaylara, de i im ve geli melere duyarlı,
• Güzel sanatların her türüne açık,
• Mutlu, ki ilikli ve öz güveni olan bireyler olarak yeti melerini sa lamaya yöneliktir.
1.3. PROGRAMIN TEMEL YAKLA IMI
Yapılandırmacı anlayı , ö renci merkezli bir anlayı a dayanmakla birlikte, ö rencinin
yeni bir bilgiyi ve beceriyi,daha önce edindi i bilgi ve beceriler ile birle tirmesi, yorumlaması
ve ya amına katması ilkesine dayanır.
Yapılandırmacı kurama göre:
• Her birey, daha önce sahip oldu u ön bilgi ve inançlarla ö renme ortamına gelir.
• Ö renme, toplumsal bir sürecin parçasıdır.
• Kalıcı izli esas ö renme, etkinlikler aracılı ıyla olur.
• Ö renme pasif bir süreç de il, ö rencinin içerisinde bizzat yer aldı ı, sürekli ve
dinamik bir i lemdir.
6
• Kazanılan bilgi, her birey tarafından hem ki isel hem de sosyal anlamda yeniden
yapılandırılır.
Yukarıda ifade edilen temel prensiplere uygun bir ö retim sürecini gerçekle tirebilmek
için, kısmen de olsa ö retmenin de kendi ö retim stratejisini olu turmasına izin verilmelidir.
Teknoloji; etkin, özgün, amaçlı ve ortakla a bir ö retim gerçekle tirebilmek için mutlaka i e
ko ulmalıdır. Ayrıca, ö rencilere bilgilerini sınayabilecekleri çe itli ö renme ya antıları da
sunulmalıdır.
Özetle, müzik e itiminde yapılandırıcı anlayı ;
• Ö retmeye de il, ö renmeye önem verir,
• Bireylerin farklılı ını kabul eder,
• Ö rencilerin ara tırıcılı ını destekler,
• Ö renme sürecinde daha önceki ya antılara önem verir,
• Ö renmede performans ve etkinliklere a ırlık verir,
• Ö rencinin nasıl ö rendi ini dikkate alır,
• Ö rencinin sosyal bir çevre içerisinde ö renmesi anlayı ını benimser,
• Ö retimde gerçekçilik ve i levselli i destekler,
• Ö rencilere bilgi olu turma ve deneyimlerinden sonuç çıkarma fırsatı verir.
1.4. MÜZ K DERS Ö RET M PROGRAMININ TEMEL YAPISI (1-8. SINIFLAR)
Müzik Dersi Ö retim Programı; genel amaçlar, temel beceriler, ö renme
alanları, kazanımlar, etkinlikler, açıklamalar, ö renme-ö retme süreçleri ve ölçme
de erlendirme boyutlarından olu maktadır.
1.4.1. Genel Amaçlar
Müzik ö retim programının amacı, Türk Millî E itiminin genel amaçları ve temel
ilkelerine uygun olarak ö rencilerin;
• Müzik yoluyla estetik yönünü geli tirmek,
• Duygu, dü ünce ve deneyimlerini müzik yoluyla ifade etmelerine imkân sa lamak,
• Yaratıcılık ve yetene ini müzik üretme yoluyla geli tirmek,
• Yerel, bölgesel, ulusal, uluslararası müzik kültürlerini tanımak,
• Ki ilik ve özgüven geli imlerine katkı sa lamak,
• Müzik aracılı ıyla zihinsel becerilerinin geli imini sa lamak,
• Müzik yoluyla bireysel ve toplumsal ili kilerini geli tirmek,
7
• Bireysel ve toplu olarak, nitelikli de i ik türlerde arkı dinleme, söyleme ve çalma
etkinliklerine katılımlarını sa lamak,
• Müziksel algı ve bilgilerini geli tirmek,
• Türkçe’yi do ru ve etkili kullanmalarını sa lamak,
• stiklâl Mar ı ba ta olmak üzere millî mar larımızı özüne uygun olarak
seslendirmelerini sa lamak,
• Müzik yoluyla sevgi, payla ım ve sorumluluk duygularını geli tirmek,
• Millî birli imizi, bütünlü ümüzü peki tiren ve dünya ile bütünle memizi
kolayla tıran müzik kültürü ve birikimine sahip olmalarını sa lamak,
• Atatürk’ün Türk müzi inin geli mesine ili kin görü lerini kavramak ve Atatürk
ilke ve inkılâplarına gönülden ba lı, kültürlü bireyler olarak yeti melerini sa lamak.
1.4.2. Temel Beceriler ve De erler
Müzik Dersi 1-8. Sınıflar Ö retim Programı, içerdi i ö renme alanları ve kazanımlarla
ö rencilerde a a ıdaki temel becerilerin ve de erlerin geli mesini sa layacaktır. Bu
programla ula ılması beklenen;
Temel Beceriler;
• Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma, ele tirel dü ünme, yaratıcı dü ünme,
ileti im kurma, problem çözme, ara tırma, bilgi teknolojilerini kullanma, giri imcilik,
müziksel algılama ve bilgilenme, ki isel ve sosyal de erlere önem verme, müzik okur-
yazarlı ı edinebilme, estetik duyarlı a sahip olma.
De erler;
• Payla ım, ho görü, sorumluluk olarak belirlenmi tir.
1.4.3. Ö renme Alanları
Müzik Dersi Ö retim Programı, “Dinleme - Söyleme - Çalma”, “Müziksel Algı ve
Bilgilenme”, “Müziksel Yaratıcılık” ve “Müzik Kültürü ” adı altında dört temel ö renme
alanı üzerine oturtulmu tur. Bu ö renme alanları, içerikleri bakımından birbirleriyle tamamen
kenetli olup sadece gerekli hallerde olarak ayrılabilirler.
1.4.4. Kazanımlar
Kazanımlar, ö renme - ö retme süreci içerisinde planlanmı ve düzenlenmi ya antılar
aracılı ı ile ö rencilerde görülmesi beklenen bilgi, beceri, tutum ve de erlerdir. Kazanımlar,
8
ö rencilerin geli im düzeyi göz önünde bulundurularak birinci sınıftan sekizinci sınıfa kadar
programda sunulmu tur.
1.4.5. Etkinlikler
Müzik Dersi Ö retim Programı’nda verilen etkinlikler sadece örnek niteli inde olup;
ö retmen bu etkinlikleri aynen kullanabilir veya de i iklikler yapabilir. Etkinliklerin, ö renme-
ö retme sürecinde ö rencinin etkin rol almasını sa layacak biçimde düzenlenmesine; çevresel
özellikler ile ö rencilerin ilgi, ihtiyaçları ve var olan bilgileri de göz önünde bulundurularak
ö renci merkezli ve yapılandırmacı yakla ıma uygun planlanmasına dikkat edilmelidir.
1.4.6. Açıklamalar
Müzik Dersi Ö retim Programında yer alan semboller ve anlamları a a ıdaki tabloda
açıklanmı tır.
Sınıf - okul içi etkinlik
Bu sembol, ilgili etkinliklerin (çalı ma kâ ıdı doldurma, görsel materyal okuma, grup çalı ması, sanal alan gezisi, yaratıcı drama vb.) sınıf içinde yapılaca ını gösterir.
Okul dı ı etkinlik Bu sembol, ilgili etkinliklerin tümünün, bir kısmının ya da bazı a amalarının ev, kütüphane, konuyla ilgili kurum ve kurulu larda yapılabilece ini, kaynak ki ilerle yapılacak görü meleri kapsar.
[!] Uyarı Bu sembol, ilgili ünitede verilecek beceri ve de er ifadelerini, i lenecek konuların sınırlarını, kullanılması önerilen araç ve gereçlerle dikkat edilmesi gereken noktaları ifade eder.
Di er derslerle ili kilendirme
Bu sembol, ilgili kazanımla ili kilendirilebilecek di er dersleri gösterir.
Ölçme ve De erlendirme
Bu sembol, e itim ö retim sürecinde yapılabilecek de erlendirme etkinliklerini gösterir. Burada yazılan de erlendirme etkinli i bir öneridir. Ö rencilerin ba arısını en iyi ölçebilece i dü ünülen ba ka etkinlik ve yöntemler de uygulanabilir.
Ara disiplinlerle li kilendirme
Bu sembol, e itim ö retim sürecinde verilmek istenen kazanımların di er ilgili kazanımlarla ili kilendirilmesi gerekti ini gösterir.
Ders içi li kilendirme
Bu sembol müzik dersinin içerisinde yer alan kazanımların di er ilgili kazanımlarla ili ikilendirlmesi gerekti ini gösterir.
Sıralı
kazanımların i leni sırası.
Bu sembol, sıralı kazanımların i leni sırasını göstermektedir.
1.4.7. Müzik Dersi Ö renme-Ö retme Süreci
lkö retim müzik dersinin ö renme ve ö retme sürecinde ö renci merkezli e itim
anlayı ı ile paralellik gösteren müzik dersine yönelik aktif ö renme yöntemleri (Dalcroze,
Orff, Kodaly, vb.) ile birlikte , genel ö retim yöntemlerine de yer verilmi tir. (bk. s. 21)
9
Müzik e itiminde kazanımlara uygun olarak, “Oyun, Dans, Devinim” ekseninde ilgili
yöntemlerden yararlanılması, dersin i leni inde ayrı bir önem ta ımaktadır.
Genel müzik e itiminde nota ö retiminin amaç de il, araç oldu u ilkesinden
hareketle; programda nota ö retimi 4. sınıftan ba latılmı tır. Kulaktan arkı ö retim yöntemi
ise 4. Sınıf düzeyine kadar aktif olarak uygulanmakla birlikte, nota ö retiminin yanında
lkö retim süreci boyunca her düzeyde mutlaka kullanılmalıdır. Ayrıca, 7-8. sınıflarda,
ö rencilerin ergenlik dönemine ili kin ses yapılarındaki de i im sebebiyle, bu dönem
çocuklarında arkı söyleme etkinli inden çok; dinleme, çalma ve yaratıcılık e itimlerine
a ırlık verilmesi uygun olacaktır.
lkö retim 1-8. sınıf Müzik Ders Programı’nda ifade edilen kazanımlardan bazıları,
e itim-ö retim yılı içerisinde, müzik e itiminin basitten karma ı a do ru i lenmesini
sa lamak ve hangi kazanımın hangi kazanımdan önce mutlaka i lenece ine i aret etmek
amacıyla “sıralı kazanımlar” (“ sembolü ile) kazanım tablosunun açıklamalar
bölümünde belirtilmi tir. Açıklamalar bölümündeki sıralı kazanımlarda belirtilen “
i areti, kazanımın hangi kazanımdan sonra verilmesi gerekti ini ifade etmektedir. Sıralı
kazanımların i lenmesinde belirtilen öncelik sonralık sırasına uyulması önemlidir. Sıralı
kazanımların ne zaman verilece i ise müzik ö retiminin etkilili i, ö rencilerin ö renme
ihtiyaçları, bireysel farklılıkları ve çevre özellikleri gözönünde bulundurularak düzenlenmeli
ve yıllık planda e itim-ö retim yılına yayılarak verilmelidir. Özetle sıralı kazanımlardan
anla ılması gereken, kazanımların birbirini takip eden haftalarda i lenmesi zorunlulu u
de il, sadece etkili müzik e itimi için, kendi içlerinde belirtilen öncelik sonralık sırasına
uyulmasına dikkat edilerek i lenmesidir. Ayrıca bu kazanımlar ba ka ders i leni
süreçlerinde, farklı kazanımlarla ders içi ili kilendirme yapılarak tekrar verilebilir.
Sıralı olan kazanımların dı ındaki di er kazanımlar ise yukarıda belirtilen e itim-
ö retim süreçlerinin planlanmasında dikkat edilmesi gereken hususlar gözetilerek, yıl
içerisinde farklı zamanlarda tekrar edilerek kullanılabilir. Ayrıca bu kazanımlar farklı
kazanımlarla ders içi ili kilendirme yapılarak da verilebilir.
Belirtilen sıralı kazanımların öncelik sonralık sırasına uymak kaydıyla, birbirlerini
tamamlayan, birbirleriyle ili kili birden fazla kazanım, ö renme ve ö retme süreçlerinin
planlanmasında aynı ders i leni süreçlerinde ele alınabilir.
10
Programda sınıf düzeylerine göre verilmi olan kazanımlar; açıklamalar
bölümünde belirtilmemi olsa da müzik e itiminin di er ö renme alanlarıyla ve özellikle
“Dinleme – Söyleme – Çalma” alanında uygun görülen kazanımlarla, ö renme-ö retme
süreçlerinin her a amasında ili kilendirilmeye çalı ılmalı, kazanımların i lenilme
sürecinde müzik e itiminin gereklili i olan ö renme alanlarının birbirleriyle olan
sarmallı ı sa lanmalıdır.
Kazanımların i leni inde açıklamalar bölümündeki sınırlılıklara dikkat edilmeli ve
ö renci seviyesine uygun bir i leni sırası izlenmelidir.
“Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür.” (M. K. Atatürk) özdeyi i ı ı ında,
Atatürk ilke ve inkılaplarına ba lı, ulusal bilinci geli mi , ince sanat zevkine sahip kültürlü
bireyler yeti tirme anlayı ı da her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, Atatürkçülük
kazanımları yıl içerisinde tekrarlı olarak (10 Kasım Atatürk’ü Anma Haftası, 29 Ekim
Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü
Anma ve Gençlik Bayramı vb. özel gün ve haftalarla ili kilendirilerek) i lenmelidir.
Müzik dersinde, temel ya am becerilerinin yanı sıra olumlu ki ilik geli imine de
dikkat edilmeli, di er disiplinler ile de ili kiler kurularak, müzi in ya amın bir parçası oldu u
gerçe i her fırsatta dile getirilmelidir.
Programı olu turan kazanımlarda öngörülen bilgi, beceri, tutum ve de erler gözlenebilir
nitelikte olup; ö rencilerin kazanımlara ula masında program içerisinde örnek olarak verilen
etkinlikler sadece bir araç olarak görülmelidir. Programın ölçme-de erlendirme boyutu,
sonraki bölümlerde ayrıntılı olarak ele alınmı tır. Yapılacak ölçme ve de erlendirmeler farklı
ölçek-ölçütlerin kullanımına olanak sa layacak biçimde düzenlenmelidir.
• Ö renme-ö retme sürecinin ba ında ö rencilerin ön ö renmelerini (bilgilerini)
ortaya çıkarmak amacıyla derse hazırlayıcı ve motive edici uygulamalara (etkinliklere) yer
verilmelidir.
• Müzik dersinden, her ö renci bir dönem süresince en az bir performans ödevi
hazırlamalıdır.
• Ders yılı sonunda ö rendiklerini sergilemek, payla mak ve ö renmeyi zevkli kılmak
amacıyla yıl sonu etkinlikleri yapılabilir.
• Dersin i lenmesi sırasında Ö retmen Kılavuz Kitabı, Ö renci Çalı ma Kitabı ve bu
kitapları destekleyecek; ses efektleri de içeren millî bayramlar, özel gün ve haftalarla ilgili
mar , türkü ve benzeri seçkin eserlerin de yer aldı ı multi-medya araçları kullanılmalıdır.
11
CD’de yer alacak eserlerin; çocu a görelik ilkesi do rultusunda sınıf seviyeleri ve ses
sınırlarında ve uslüba uygun seslendirilip çalınmı , e itimde kullanılabilir nitelikte olmasına
özen gösterilmelidir.
• lkö retim 1-8 Müzik Ders Programı Yapılandırmacı Yakla ım’ın 5E modeline göre
olu turulmu tur. Programın uygulanmasında “Ö renme-Ö retme Süreci”nin “ leni ”
bölümünde, a a ıda ifade edilen ba lıkların belirtilmesi yerine, uygulamaların bu bölümde
etkinlik temelli olarak yapılandırılması gereklidir. De erlendirme bölümü hariç, 5E modelini
yansıtan alt ba lıkların (Giri , Sezdirme, Bilgiyi Payla ma, Bilgiyi Kullanma) Ö renme-
Ö retme Süreci’nin leni bölümü etkinliklerine yansıtılması gözetilmelidir.
Ders leni Süreci
Sınıf: Ö renme Alanı: Kazanımlar: Süre: Yöntem ve Teknikler: Araç-Gereçler: I. Hazırlık Ö retmen hazırlı ı: Ö retmenin ders i leni sürecinde kullanılaca ı kaynaklar, araç-
gereçler, ara tırma konularını planlanması gibi hazırlıklarını kapsar.
Ö renci Hazırlı ı: Ö rencilerin ön bilgilerini harekete geçirme amacıyla ula aca ı ara tırma
sonuçları ya da pratik uygulamalar olabilece i gibi, ders i leni sürecinde kullanacakları
ö renmelerinde yardımcı olacak çe itli araç-gereçleri kapsar.
II. Ö renme-Ö retme Süreci
Giri : Ö rencilerin derse ilgisinin çekilmesi amacıyla yapılacak çalı maları kapsayan
bölümdür. Yeni ö renilecek bilgi ve becerilerin ö rencilere sunulmasından önce onların konu
hakkında önceki bildiklerinden yola çıkılmalı ve ön bilgileri harekete geçirilmelidir. Soru,
örnek olay, görsel okuma, dinleme, do açlama, ritmi bedensel hareketlerle hissetme vb. gibi
merak uyandırıcı ve e lendirici çe itli yöntemler kullanılarak ö rencilerin derse ilgileri
uyandırılmalı ve ön bilgileri harekete geçirilmelidir. Ön bilgilerin açı a çıkartılmasının
ardından bunlar de erlendirilerek ö rencilerin mevcut bildiklerinin yeni kazanılacak bilgi,
beceri, tutum ve de erlere uygunlu una bakılmalıdır. Bu yolla zihinsel çatı ma- dengesizlik
durumunun ya anmaması için önceki zihinsel anlamların yeni ö renilecek bilgi ve becerilere
uyum sa laması amacıyla yeniden yapılandırılmasını sa layacak çe itli etkinlikler yapılmalı
12
ve ö renmenin belli yapılar etrafında olu ması kolayla tırılmalıdır. Konunun özelli ine göre
belli anahtar kavramlar etrafında bilgilerin yapılandırılması sa lanabilir. Bu a amada önemli
olan ö rencilerin de i ik fikirler ileri sürmelerini, soru sormalarını, çe itli uygulamalar
yapmaya te vik ederek ön bilgilerin açı a çıkartmak ve ö rencilerin derse motivasyonlarını
sa lamaktır.
Sezdirme: Bu a amada yeni bilgiler, beceriler, tutum ve de erler ö retmen rehberli inde
çe itli etkinlikler yapılarak kazandırılmaya çalı ılır. Önemli olan ö rencilerin bireysel
farklılıklarına uygun olarak ö renme etkinliklerinin ö rencilere sunulmasıdır. Ö retmen
etkinliklerde yol gösterici olmalıdır. Ö rencilerin birlikte çalı abilmelerine ve ileti im
kurmalarını sa lamalıdır. Ö renciler etkinliklerde aktif kılınarak ö retmen rehberli inde
istenilen amaca ula abilmeleri için yönlendirilmelidir. Ö retmen, her ö renmenin bireylerde
aynı ekilde olu mayaca ının da bilincinde olmalıdır. Ö rencilerin yaratıcılık ve ifade
becerilerini kullanmalarına önem verilmelidir.
Bilgiyi Payla ma: Sezdirme (ke fetme) a amasından sonra varılan sonuçları/anlamları
ö rencilerin öncelikle birbirleriyle payla malarına imkân verilmelidir. Her bilgi ve beceri
Yapılandırıcı Yakla ıma göre her ö rencide farklı düzeyde ve biçimde anlamlandırılaca ı için
sonuçların payla ılmasında etkili ileti im kurulması desteklenmelidir. Daha sonra ö retmen,
ö rencilerin yetersiz kaldı ı yerlerde, ö rencilerin deneyimlerini bir araya getirmelerinde,
sonuçlarını açıklamalarında ve yeni kavramlar olu turmalarında onlara temel bilgi düzeyinde
açıklamalarda bulunarak, yardımcı olmalı ve yeni ö renilenlerin yapılandırılmasını
desteklemelidir.
Bilgiyi Kullanma: Ö renciler ula mı oldukları bilgi ve becerileri çe itli etkinlikler
aracılı ıyla uygularlar ya da yeni olaylara uyarlarlar. Bu yolla ö rendiklerini peki tirdikleri
gibi farklı uygulamalarını da ö renmi olurlar. Ö retmen, yeni ö renilenlerin uygulanmasında
ö rencilerden daha çok do ruluk ve sorumluluk beklemeli ve ö rencilerin yaratıcılıklarını
desteklemelidir.
III. De erlendirme
Dersin tüm etkinliklerinde ö rencilerden dönüt almak için yapılan çalı maları içeren süreç
odaklı a amasıdır. De erlendirme sadece ders i leni i sonucunda yapılan etkinlikler olarak
anla ılmamalıdır. Di er de erlendirme çalı malarının yanında ço u zaman ö retmenin
ö rencileri gözlemesi ya da onlara açık uçlu sorular sorması da de erlendirme kapsamına
girmektedir. Bu a amada amaç ö rencilerin ula tıkları anlamları ifade etmeleri ya da
ürünlerini sergilemeleridir. Bu evrede aynı zamanda ö rencilerin kendilerinin ve akranlarının
13
performanslarını da de erlendirmeleri sa lanmalıdır. Dolayısıyla ö renciler yeni edindikleri
bilgilerini ve becerilerini de erlendirerek bir sonuca ula abilmelidir. Ö retmen ö rencilerin
geli im düzeylerini kontrol etme yönünde bu tür de erlendirme etkinliklerini yapaca ından,
de erlendirme çalı malarının sonuç de il süreç odaklı olarak sürekli yapılmasına özen
göstermelidir.
IV. Bir Sonraki Derse Dönük Hazırlık
Bir sonraki ders için ö rencilerin yapacakları olası hazırlıkları içerecek bölümdür.
Ders leni Süreci
Sınıf : 1 Ö renme Alanı : Dinleme-Söyleme-Çalma Kazanımlar : 1. Çevresindeki ses kaynaklarını ayırt eder.
2. Çevresinde duydu u sesleri taklit eder. Süre : 40’+40’=80’ Araç-gereçler : Çevresindeki ses kaynaklarını (do adaki sesler, ta ıtlar, hayvanlar, kullandı ımız araç-gereçler, çalgılar) gösteren poster, kartlar vb. araçlar. Ses kaynaklarının (do a, ta ıt, hayvan sesleri, çalgılar ) kaydı bulunan kaset veya cd. I. Hazırlık
• Ses kaynaklarının resimlerinin bulundu u poster ve kartlar ö rencilere da ıtılır. • Ö rencilerden bu görselleri incelemeleri ve bunlar hakkında fikir yürütmeleri istenir.
II. Ö renme-Ö retme Süreci
• Ö renciler e it sayılarda gruplara ayrılır. • Ses kaynaklarını gösteren posterler ve kartlar vb. araçlar tahtaya asılır. • Ses kaynaklarının sesleri dinletilir ve dinletilen sesin hangi resme ait oldu u sırayla
gruplara sorulur. En çok do ru yanıtı veren grup oyunu kazanır. • Ö rencilere daha sonra bu ses kaynaklarını anlatan bir arkı ö retilir ve bu arkıda yer
alan ses kaynaklarını taklit etmeleri istenir. III. Ölçme ve De erlendirme
Bu etkinli in de erlendirilmesinde gözlem formu ya da kontrol listeleri kullanılabilir.
Bu araçlara ili kin açıklamalar ve örnekler, ölçme ve de erlendirme bölümünde yer almaktadır. Ayrıca bu formlar ve ölçütler ö retmen tarafından yeniden yapılandırılabilir.
14
Ders leni Süreci
Sınıf : 3 Ö renme Alanı : Müzikte Yaratıcılık Kazanım : Bildi i müziklerde yer alan farklı ezgi cümlelerini dansa dönü türür. Süre : 40’+40’=80’
Araç – gereçler : • Ritim çalgıları (marakas, ritim çubu u, el davulu) bu çalgıların bulunmadı ı hallerde
ise onların seslerini veren materyaller üretilebilir. Örne in; marakas için içine mısır, çakıl ta ı, fasulye vb. konulan pet i eler, el davulu yerine de büyük su bidonları kullanılabilir.
• Ö retilecek arkı örne i (a-b formunda) belirlenir. I. Hazırlık
• arkının sözleri tahtaya yazılır. • Kullanılacak araç ve gereçler hazırlanır.
II. Ö renme-Ö retme Süreci
• arkı, ö retmen tarafından “eko” yöntemi ile çe itli heceler kullanılarak ( bum,bum-tık,tık v.b) ö rencilere tekrarlatılır.
• “Eko” oyunu ile arkının sözleri ö retilir. (Ö retmen söyler ve çalar veya arkıyı dinletir. Ö renciler de tekrar eder)
• Ö renciler iki gruba (a-b) ayrılır. lk grup (a grubu) arkıdaki “a” cümlesini söyleyip dans ederken di er grup heykel olur. “b” cümlesine sıra geldi inde ise dans eden grup heykel olurken di erleri dans etmeye ba lar ve kendi cümlesinin gelmesini bekler. Bunlara ek olarak ö rencilere ritim çubu u ve el davulu verilir. “a “ cümlesinde ritim çubukları, “b”cümlesinde ise el davulu ile arkı çalınıp, söylenir.
• Ö renciler arkının farklı cümlelerine dikkat ederek dans etmek için “a” ve “b” eklinde iki grup halka olurlar. Ö rencilerden “a” grubunda olanlar ile sa a do ru
halkada yürür. “b” cümlesinde ise di er grup ortaya do ru yürür ve bekler. • Ö retmen yapılan bu etkinliklerden sonra ö rencilere bazı sorular yöneltir ve bu
sorulara yönelik dü ünceleri alınır. Ezgiyi söylerken neden hareketlerinizi de i tirdiniz? Hareketinizi ne zaman hangi cümlede de i tirdiniz? v.b Ö rencilerin görü leri alındıktan sonra ezgilerde yer alan farklı ezgi cümleleri oldu u konusunda seviyeye uygun açıklamalar yapılır.
• Bu örnek çalı malardan ve açıklamalardan sonra ö rencilerden arkıdaki aynı ve farklı cümlelere göre dans yaratmaları istenir.
III. Ölçme ve De erlendirme
A a ıda, bu etkinli in de erlendirilmesi için yapılan gözlemler sonucunda
olu turulabilecek kontrol listesi örne i sunulmu tur. Etkinli in i leni ine, sınıf mevcuduna ve süreye ba lı olarak kontrol listesinde yer alan ölçütler ö retmen tarafından yeniden yapılandırılabilir.
15
Ölçütler Ö rencinin adı - soyadı 1.
Öre
nci
etk
inli
e ka
tılm
a ko
nusu
nda
iste
kli
davr
andı
.
2. V
eril
en h
ecel
erle
ar
kıyı
te
krar
ett
i.
3. Y
eni
hec
eler
ile
mel
odin
in
tekr
arını
yaptı.
4.
arkı
nın
fark
lı c
ümle
leri
ni
ayır
t et
ti.
5. B
eden
har
eket
leri
rit
me
ve
mel
odiy
e uy
gund
u.
6. G
rup
arka
da
ları
ile
uy
umlu
çalı
tı.
7. M
arak
as, r
itim
çub
uu,
el
davu
lu v
b. a
letl
eri
ritm
e uy
gun
çaldı.
8. M
üzik
ale
tler
ini
özen
li
kull
andı
.
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Ders leni Süreci
Sınıf : 5 Ö renme Alanı : Müziksel Algı ve Bilgilenme Kazanım : Temel müzik yazı ve ögelerini kullanır Süre : 40’ Araç-gereçler :
• Nota süre de erlerinin ve ölçü belirtecinin yazılaca ı küçük kare kartlar. • Ezgili vurmalı çalgılar, blokflüt, ezgisiz ritim çalgıları.
I. Hazırlık
• Kartlara tek tek nota süreleri yazılır. • Tahtaya sadece ölçü belirteci ve ölçü çizgisinin bulundu u bo bir dizek çizilir.
II. Ö renme-Ö retme Süreci
• Ö renciler, e it sayıda gruplara ayrılır. • Her gruba farklı nota sürelerinin yazıldı ı kartlar da ıtılır. • Ö retmen kartların açılmaması konusunda ö rencileri uyarır. • Grupların; verilen sürede, tahtaya çizilen dizek üzerine “re” den “la” ya do ru notaları
sıralamaları ve süreleri ölçü belirtecine uygun biçimde yerle tirmeleri istenir. • “Ba la” komutu ile grubun istenileni belirlenen sürede yapması beklenir. • Belirlenen sürede istenileni do ru yapan grup oyunu kazanır.
II. Ölçme ve De erlendirme
Bu etkinli in de erlendirilmesinde; dereceli puanlama anahtarı, öz de erlendirme, akran de erlendirme ve kontrol listesi kullanılabilir. Bu ölçme araçlarına ili kin örnekler, ölçme ve de erlendirmeye ili kin açıklamalarda sunulmu tur. Formlar ve formalarda yer alan ölçütler etkinli in i leni ine ba lı olarak ö retmen tarafından yeniden yapılandırılabilir.
16
Ders leni Süreci
Sınıf : 6 Ö renme Alanı : Müzikte Yaratıcılık Kazanım : Ezgilere kendi olu turdu u ritim kalıbı ile e lik eder. Süre : 40+40 Araç-Gereçler : Orff Çalgıları (ksilofon, ritim çubukları, marakas, kastanyet...) I. Hazırlık
Kullanacakları ritim çalgılarından marakas ya da kastanyet sınıfta yaptırılır. Örne in kastanyet için, ceviz, paket lasti i ve karton gereklidir. Bu malzemeler, ö rencilere bir önceki dersten söylenir ve getirmeleri sa lanır.
II. Ö renme-Ö retme Süreci
• Etkinlikler sırasında kullanılacak ritim çalgılarından kastanyet yapımıyla derse ba lanır. Bunun için, bir önceki derste ö rencilerden istenen cevizler, uzunlamasına, kabukları zarar görmeyecek ekilde ikiye ayrılır. çi temizlenir. Kartonlardan uzun dikdörtgenler kesilir. Ortadan ikiye katlanır. Kesilen kartonların uç kısımlarına gelecek ekilde, ceviz kabuklarının iç tarafı kartona yapı tırılır. Ba parmak ve orta parma a geçirilecek biçimde paket lasti i, kartonun dı kısmına yapı tırılır. Parmaklar açılıp kapandıkça, ceviz kabukları birbirine vuracak ve ses çıkaracaktır.
• Hazırlanan kastanyetler kurumaya bırakılır. Derse ritim oyunuyla devam edilir. Dize vurma ve el çırpma ile ritim çalı maları yapılır. Tüm sınıf ilk olarak;
“ ki kez dize vurma, Birkez el çırpma” çalı ması yapar. Sonra sırayla; “Üç kez dize vurma, Birkez el çırpma”, “Dört kez dize vurma, Birkez el çırpma” çalı maları yapılır. Daha sonra sınıf gruplara ayrılır. 1. Grup -“ ki kez dize vurma, Birkez el çırpma” 2. Grup - “Üç kez dize vurma, Birkez el çırpma”, 3. Grup - “Dört kez dize vurma, Birkez el çırpma” ritim çalı ması yapar. (Grup sayısı arttırılabilir.) • Her grup kendi ritmini peki tirene kadar çalı ır. Daha sonra tüm gruplar aynı anda
ritmini çalmaya ba lar. Burada önemli olan, el vuru larının belli zamanlarda tüm gruplarda aynı anda duyulması ve bunun hissedilmesidir. El çırpma sırasında tek hecelik bir kelime de söylenebilir. Ö renciler beden hareketleriyle ritim çalı malarını yaparken el çırpma sırasında aynı anda belirlenen bir kelimeyi söyleyerek konsantre olmaları sa lanır. Söyledikleri kelime, tüm gruplarda aynı anda duyuldu unda, aya a kalkıp tekrar oturma, parmak ıklatma, yanındaki arkada ıyla ellerini birbirine vurma...vb. farklı hareketler yapabilirler. ( Örnek kelimeler; “müzik”, “sanat”, “hey”...vb.)
• Ö retmen rehberli inde, sınıfça örnek bir ritim kalıbı olu turulur. Olu turulan ritim kalıbına uygun olarak, ö rencilerden dörder ölçülük ritim kalıpları olu turmaları istenir. Ritim kalıplarını olu tururken kullanacakları süre de erleri verilir ( Örne in; ikilik, dörtlük, sekizlik nota, dörtlük sus..vb.)
17
Örnek Ritim Kalıbı: • Sınıf mevcuduna göre tüm ö renciler teker teker ya da birkaç ö renci olu turdu u
ritim kalıbını, ritim çalgısıyla seslendirir. Ö retmenin yönlendirmesiyle ö renciler, olu turdukları ritim kalıplarını beden hareketleriyle de uygulayabilirler (Örne in, öne-geriye, sa a-sola adım atma, dize vurma, oturup kalkma, sa a-sola dönme....vb.)
• Etkinli in uygulanmasından sonra; -Ritim kalıpları olu tururken nelere dikkat ettiniz? Sorusu sorulur. • Ritmik çalı maların peki tirilmesinden sonra, daha önceden ö renilen ezgilerden ya
da yapılan ezgi denemelerinden bir tanesi seçilir. Tahtaya yazılır. Ö renilen süre de erleriyle sınırlandırılmı ekilde ezgiye uygun yapılan ritmik çalı malar do rultusunda ritim kalıbı olu turmaları istenir.
• Olu turulan ritim kalıplarından bir tanesi tahtaya yazılır. Bir grup ezgiyi çalgısıyla çalarken, bir grup da olu turulan ritim kalıbına ritim çalgısıyla ya da beden hareketleriyle e lik eder. Dersin sonunda ö rencilere u sorular yöneltilebilir:
- Ezgiyi yalın haliyle çalarken ya da dinlerken neler hissettiniz? - Ezgiye olu turdu unuz ritim kalıplarıyla e lik ederken neler hissettiniz? - Ritim kalıbıyla e lik edilen ezginin, yalın haliyle duyulan ezgiye göre farklılı ı
neydi?......vb III. Ölçme ve De erlendirme
Bu etkinli in de erlendirilmesinde; dereceli puanlama anahtarı, öz de erlendirme, akran de erlendirme ve kontrol listesi kullanılabilir. Bu ölçme araçlarına ili kin örnekler, ölçme ve de erlendirmeye ili kin açıklamalarda sunulmu tur. Formlar ve formalarda yer alan ölçütler etkinli in i leni ine ba lı olarak ö retmen tarafından yeniden yapılandırılabilir.
Ders leni Süreci
Sınıf : 7 Ö renme Alanı : Müzikte Yaratıcılık Kazanım : Dinledi i de i ik türdeki müziklerle ilgili duygu ve dü üncelerini ifade eder. Süre : 40+40 Araç-Gereçler : De i ik türlerden müzikler içeren kaset, CD...vb. materyaller ( Farklı ülke müzikleri, etnik, klasik, pop müzik örnekleri, caz...), resim ka ıdı, boya (pastel boya, kuru boya) I. Hazırlık
Ö rencilerden, sevdikleri, dinlemekten keyif aldıkları müziklerle ilgili örnek eserler getirmeleri istenir. Ders içinde, ö rencilere getirdikleri ve sınıfta da dinlenilen müzik örnekleriyle ilgili olarak u sorular yöneltilebilir: - Bu müzi i niçin be eniyorsunuz? - Dinledi inizde sizde hangi duyguları ça rı tırıyor? - Bu müzi i dinlerken, hayal ettikleriniz ve dü ünceleriniz nelerdir?...vb.
18
II. Ö renme-Ö retme Süreci
• Sınıfa farklı türlerden müzikler içeren kaset, CD...vb. materyaller getirilir (Halk türküleri, klasik müzik, pop, caz, Afrika Müzi i...vb.).
• Bu müziklerden kesitler dinletilir. Bu arada ö renciler serbest hareketlerle dans ederler. Farklı müzik türüne geçildikçe, ö rencilerde uyandırdı ı duygu ve dü üncelere göre; aynı zamanda müzi in ritmik yapısına göre hareketler de i ecektir.
• Serbest hareketler sırasında, müzi in hissettirdi i duyguya göre belli bölümlerde e le ebilir, el ele tutu arak dönebilir, sa a-sola, öne-geriye salınım hareketleri de yapabilirler.
• Müzik de i iklikleri sırasında, müzik durdu u anda oldukları yerde, heykel gibi kımıldamadan dururlar. Yeni müzikle birlikte serbest danslarına devam ederler.
• Etkinli in devamında, ö retmen farklı yönlendirmelerle yapılan çalı mayı çe itlendirebilir. Örne in; müzik e li inde dans ederken, müzik kapatıldı ı anda, hissettikleri ya da o an dü ündükleri duyguya göre vücutlarıyla bir ekil olu turmaları istenir (Örne in; bir a aç ekli, do ada yer alan herhangi bir varlık gibi...) Ö rencilerin olu turdu u ekiller, ö retmen tarafından tek tek incelenir,
- Bu ekli olu tururken nasıl bir duygu ifade etmeye çalı tınız? - Bu yaptı ınız hareketler sırasında neler hissettiniz? - Sizce müzik e li inde yaptı ımız bu hareketler sırasında amacımız ne
olabilir?....vb. sorular sorularak, ö rencilerin duygu ve dü üncelerini sözel olarak da ifade etmeleri sa lanır. Alınan cevaplarla sınıf ortamında ö rencilere beyin fırtınası yaptırılır.
• Ö retmen yine bir müzik seçer ve ö rencilere dinletir. Eseri dinlerken hissettikleri duygu ve dü ünceleri yazılı olarak ifade etmeleri istenir.
• Yazılı olarak ifade ettikleri duygu ve dü üncelerini daha sonra da resme dönü türmeleri beklenir. Olu turdukları resimleri boyarken, her ö rencinin seçece i renk, ortaya çıkan görsel tasarım, dinledikleri müzikle ili kili olmalıdır. ( E er dinlenilen müzikte solo-koro varsa, soloda açık renkler, koroda koyu renkler; bas çalgılarda koyu, tiz çalgılarda açık renkler gibi ayrıntılara dikkat etme gibi....) Çizilen resimlerden birkaç örnek seçilir. Seçilen resimler incelenir ve çizen ö rencinin dinledi i müzikle ilgili nasıl bir duygu ve dü üncenin zihninde olu tu u anla ılmaya çalı ılır.
• Yapılan etkinlikler farklı ekillerde de uygulanabilir. Örne in, dinledi i müzikle ilgili duygu ve dü üncelerini grafi e dönü türme, sözlü anlatımla ifade etme....gibi. Bunun dı ında, yapılan etkinlikler sonucunda ö rencilere de i ik sorular sorularak konu peki tirilir.
- Siz, dinledi iniz bir müzikle ilgili duygu ve dü üncelerinizi, bunların dı ında nasıl ifade ederdiniz? - zledi iniz bir filmde veya sinemaya gitti inizde, duydu unuz müzi in, film üzerindeki etkisine dikkat ettiniz mi? Örneklerle duygularını ifade etmeleri istenir.
III. Ölçme ve De erlendirme
Bu etkinli in de erlendirilmesinde; dereceli puanlama anahtarı, öz de erlendirme, akran de erlendirme ve kontrol listesi kullanılabilir. Bu ölçme araçlarına ili kin örnekler, ölçme ve de erlendirmeye ili kin açıklamalarda sunulmu tur. Formlar ve formalarda yer alan ölçütler etkinli in i leni ine ba lı olarak ö retmen tarafından yeniden yapılandırılabilir.
19
Ders leni Süreci
Sınıf : 8 Ö renme Alanı : Müzik Kültürü Kazanımlar : - Ulusal ve uluslararası alanda tanınmı belli ba lı müzik sanatçılarını bilir. - Müzikte bili im teknolojilerinden yararlanır. Süre : 40+40+40 Araç-Gereçler : Kaset, CD vb.materyaller (Ara tırma yapılacak sanatçıların eserlerini
içeren) Resim, foto raf, poster..vb. materyaller (Suna Kan, Fazıl Say, dil Biret, Chopin, Mozart...vb. ulusal ve uluslararası alanda tanınmı
müzik sanatçılarına yönelik) I. Hazırlık : Performans Ödevi;
• Ö renciler sınıf mevcuduna göre Performans Ödevinin yönergesine uygun olarak
gruplara ayrılır (en fazla 4 ö renci olacak ekilde). Her gruba 2-3 hafta önceden ulusal
ve uluslararası alanda tanınmı sanatçılardan belli ba lı birkaçının adı verilir.
Ö rencilerden; bili im teknolojileri ve farklı kaynaklardan yararlanarak; bu
sanatçıların hayat hikayeleri, müzik türleri, yaptıkları çalı malar ve ülkeleriyle ilgili
tanıtıcı kısa bilgileri içeren bir ara tırma yapmaları istenir. Kendi aralarında rol
payla ımı yaparak ara tırdıkları sanatçıyı canlandıracakları bir drama çalı ması
yapmaları istenir. ( Ara tırma için, ö retmenin önerdi i sanatçılar dı ında ö renciler
de bu alanda tanınmı farklı müzik sanatçılarını ara tırabilirler). Derse hazırlık ve
sunum sürecinde Performans ödevinde bulunan çalı ma yönergesindeki açıklamalar
dikkate alınır.
II. Ö renme-Ö retme Süreci
• Derse müzik e li inde ısınma hareketleriyle ba lanır. Bu çalı mada, ö rencilerin
dinletilen müzi e motive olmaları da amaçlanmaktadır. Çalı ma sırasında kullanılacak
eserler, daha önceden ara tırma ödevi olarak verilen sanatçılara ait olmalıdır.
• Ö renciler ikili e le irler. E lerden birisinin gözleri kapalıdır. Arkada ının
yönlendirmeleriyle müzik e li inde hareket etmeye ba lar. Gözü kapalı olan ö renci,
e inin yönlendirmelerine göre hareket eder.( Gözü açık olan ö renci, arkada ının
elinden tutarak serbest yürütebilir, döndürebilir...vb.)
• Daha sonra e ler rol de i tirir ve aynı etkinlik müzik e li inde devam eder. Bu
etkinli in devamında ö rencilere a a ıdaki sorular yöneltilebilir:
- Dans ederken dinledi iniz bu eserlerden hangilerini daha önce duydunuz?
- Bu eserlerden bestecisini bildikleriniz var mı?
20
- Ulusal ve uluslararası alanda tanınmı sanatçılardan ilginizi çeken,
dinlemekten ho landı ınız sanatçılara örnek verebilir misiniz?
Alınan cevaplarla, bu sanatçılarla ilgili dü üncelerini ifade etmeleri istenir.
Ö rencilere daha önceden verilen ara tırma ödevlerine geçilir.Yaptıkları ara tırmalar
do rultusunda, ödev konuları olan sanatçıyla ilgili edindikleri temel bilgileri,
hayatlarından kesitleri ve eserlerinden örnekleri arkada larıyla payla ırlar.
Ödevlerin canlandırma eklinde sunumuna geçilir.Her grup ödev konusu olan
sanatçının ya amından kesitler, esrlerin olu umu, ilgili oldu u müzik türü, ya adı ı
ülkenin genel özelliklerini gözönünde bulundurarak canlandırmalarını gerçekle tirir.
Sunumlarını yaparken, canlandırdıkları sanatçının eserlerinden örnekleri de arka fonda
kullanabilirler.
Tahtaya tüm grupların canlandırdı ı sanatçıların isimleri yazılır. Gruplar sunumlarını
bitirdikten sonra, sınıftaki di er ö rencilerden canlandırılan sanatçıyı tahmin etmeleri
istenir.
Ö rencilere sorular sorularak konu peki tirilir:
- Bu sanatçılardan hangisinin hayat hikayesi size ilginç geldi?
- Dinledi iniz eserlerden sizi en çok etkileyen hangisi veya hangileri oldu?
- Besteci veya yorumcu olarak, bunların dı ında bildi iniz ulusal ve uluslararası
alanda tanınmı müzik sanatçılarından iki tanesinin adını söyleyebilir misiniz?
III. Ölçme ve De erlendirme
Bu etkinli in de erlendirilmesinde; öz de erlendirme, akran de erlendirme formları,
kontrol listeleri, dereceli puanlama anahtarları kullanılabilir. Bu ölçme araçlarına ili kin form
örnekleri ölçme ve de erlendirme bölümünde sunulmu tur. Bu formlar ve formlarda yer alan
ölçütler ö retmen tarafından etkinli in i leni ine, süreye ve ö renci mevcuduna göre yeniden
yapılandırılabilir.
21
KURAMLAR VE YÖNTEMLER
Bilim ve teknolojinin hızla de i ip geli mesiyle birlikte, her alanda oldu u gibi e itim
alanında da köklü de i ikliklere gidilmesi söz konusu olmu tur. Günümüzde “ö retme”
kavramından çok “ö renme” kavramı önem kazanmı olup; bu anlayı do rultusunda bilgiye
ula ma, bilgiyi kullanma ve bilgiyi üretme gibi ihtiyaç duyulan temel becerilerin bireylere
kazandırılması ve bu becerilerin ya am boyu sürdürülebilmesi hususunda mevcut e itim
yakla ımları birey ve toplum ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak tekrar analiz edilmi
ve yeni bir yapılandırmaya gidilmi tir .
2006 lkö retim Müzik Dersi (1-8. Sınıflar) ö retim programının hazırlanması
sürecinde de benzer anlayı tan yola çıkılmı ve programın temel felsefesine ö renci merkezli
bir anlayı ı içeren “Yapılandırmacı Yakla ım” ve “Çoklu Zekâ Kuramı” kaynaklık etmi tir.
Her alanda oldu u gibi müzik e itimi sürecinde de ö renciyi aktif kılarak bilgiyi
ke fetmesini ve yapılandırmasını sa lamaya yönelik; genel ve alana özgü bazı özel müzik
ö retim yöntemlerinden yararlanılması öngörülmü tür.
Genel ö retim yöntemleri; di er dersler için de ortak olarak uygulanan bazı ö retim
yöntemlerinin müzik e itimine uyarlanması yolu ile olu turulmu tur. Dersin i leni inde
müzik e itimi ö renme ve ö retme sürecinin a amalarına (motivasyon, sezdirme-ke fetme,
bilgiyi açıklama, bilgiyi kullanma ve de erlendirme) en uygun olanlar, bu yöntemler
arasından itina ile seçilerek kullanılmalıdır.
Genel “Müzik” Ö retim Yöntemleri:
Anlatım, Tartı ma, Soru/Cevap, Kar ılıklı Konu ma, Görü me, Ara tırma/ nceleme,
Sunma/ Alma, Bulma/Ke fetme, Yaratma/Üretme, Oyunla tırma, Rol Yapma, Örnek Olay
nceleme, Ya am Öyküleme, birli i Yapma, Payla ma, Sorun Çözme, Gösterme/Yaptırma,
Tasarlama/ Gerçekle tirme, Yapma/Ya atma olarak sıralanabilir (Uçan, 1999).
Özel müzik ö retim yöntemleri ise müzik e itiminde alana özgü; yine ö renciyi aktif
kılacak ve bilgiyi yapılandırmasına yön verecek müzik ö retim ve yöntemlerini içermektedir.
Özel Müzik Ö retim Yöntemleri:
Müziksel i itme-okuma –yazma yoluyla müzik ö retimi
Müziksel Devinme/ Ritimleme Yoluyla Müzik Ö retimi (Dalcroze)
22
Müziksel Toplu Söyleme Yoluyla Müzik Ö retimi (Kodaly)
Müziksel Devinme / Ritimleme/ Söyleme-Çalma / Do açlama Yoluyla Müzik Ö retimi
(Orff) (Uçan, 1999) .
Özellikle Orff, Dalcroze gibi ö renciyi aktif kılan ve yaparak, ya ayarak ö renmesini
sa layan özel müzik ö retim yöntemlerinin müzik e itimi ö renme-ö retme sürecinde
kullanılması ö renci merkezli e itim anlayı ı ile paralellik gösterdi i için önemlidir.
Yukarıda Özel Müzik Ö retim Yöntemleri ba lı ı altında verilen yöntemler
incelendi inde, genel müzik ö retim yöntemlerinden ö renciyi aktif kılan bazı yöntemlerin de
içinde yer aldı ı görülmü tür. Ayrıca Özel Müzik Ö retim Yöntemleri içerisinde verilen Orff
Yöntemi hakkında ça ımızda sadece yöntem olmadı ı, Orff Shulwerk yakla ımı oldu u
konusunda görü ler bildirilmektedir.
lköretim
Müzik D
ersi 1.Sınıf K
azanımları
Sınıf-okul içi etkinlik
Okul dı
ı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ili
kilendirme
Di
er derslerle ili
kilendirme
Ara disiplinlerle ili
kilendirm
e Ö
lçme ve de
erlendirm
e
L
KÖ
RE
TM
B
RN
C S
INIF
K
AZ
AN
IML
AR
I
lköretim
Müzik D
ersi 1.Sınıf K
azanımları
Sınıf-okul içi etkinlik
Okul dı
ı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ili
kilendirme
Di
er derslerle ili
kilendirme
Ara disiplinlerle ili
kilendirm
e Ö
lçme ve de
erlendirm
e
Ö
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KN
LK
ÖR
NE
KL
ER
AÇ
IKL
AM
AL
AR
A.1.
Çevresindek
i ses
kaynakların
ı ayırt ed
er.
Ö
rencilere, çevrelerindek
i ses kaynaklarından çıkan sesler
(trafiktek
i sesler, hayvanların sesleri, doadak
i sesler, kullandıı
araç-gereçler vb.) kayıttan dinletilir. B
u seslerin hangi kayna
a ait
olduu,
önceden
hazırlanıp
tahtay
a asılan
görsel
materyallerden buldurulur.
Hay
at B
ilgisi D
ersi, "O
kul H
eyecanım
” T
eması:
Trafik
teki çe
itli sesleri tanır. Aralarındak
i farklılıkları ayırt ed
er ve bunu özgün biçimd
e ifade eder.
H
ayat B
ilgisi, “B
enim
Esiz
Yuvam
” T
eması:
Evindeki alet ve m
akinaları çıkardıkları sese göre ayırt
eder. T
ürkçe Dersi, “D
inleme” Ö
renme A
lanı: Duydu
u sesleri ay
ırt eder.
Türkçe
Dersi,
“Görsel
Okum
a ve
Görsel
Sunu”Ö
renme A
lanı: Resim
ve fotorafları yorum
lar. (!)
Çalgı
ve
insan seslerinin
farklılık
ları da
oyunlatırılarak ay
ırt ettirilmelidir.
A.2
A.1
A.2. Ç
evresinde duyduu sesleri
taklit eder.
Örencilere ses kayn
aklarından çıkan sesleri içeren bir arkı
dinletilir ve onlardan arkıda geçen sesleri tak
lit etmeleri istenir
(örn. “Trafik”
arkısı).
A. D NLEME – SÖYLEME - ÇALMA
A.3. G
ürültü ve düzenli sesleri
birbirinden ayırt eder.
Ö
rencilerden
bazılarının ritim
aletlerini
diledikleri
gibi çalm
aları, b
azılarının
rastgele
el çırpm
aları, bazılarının
ise
düzensiz yürüyüler yapm
aları istenir ve böyle bir ortam
da neler hissettiklerin
i açıklamaları b
eklenir. D
aha sonra, ören
cilerden ritim
aletlerini kullanarak düzenli ve ritm
ik sesler çıkarmaları
istenir. B
urada birb
irlerini
dinlemeleri
ve uyum
lu olm
aları önem
lidir. Aynı anda el çırpm
a ve düzenli ritm
ik yürüyülerdeki
uyuma dikkat çekilir.
ki farklı durum kar
ılatırılarak sınıfça
tartıılır.
Örencilerden
arkı söylerken (örn.“M
asal” arkısı) düzenli
ritmik yürüyü
lerle elik etm
eleri ve iki farklı durumda neler
hissettiklerini açıklam
aları istenir.
T
ürkçe D
ersi “G
örsel O
kuma
ve G
örsel S
unu”, D
uygu, dü
ünce ve
izlenimlerin
i dram
a, tiyatro,
müzik
li oyun, kukla vb. yollarla sunar.
24
lköretim
Müzik D
ersi 1.Sınıf K
azanımları
Sınıf-okul içi etkinlik
Okul dı
ı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ili
kilendirme
Di
er derslerle ili
kilendirme
Ara disiplinlerle ili
kilendirm
e Ö
lçme ve de
erlendirm
e
Ö
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KN
LK
ÖR
NE
KL
ER
AÇ
IKL
AM
AL
AR
A.4.
Vücudunu
ritim
çalgısı
gibi
kullanır.
Ö
rencilere, vücutların
ı bir ritim çalgısı gibi kullan
abilecekleri sezd
irilir ve sonra vücutların
ı kullanarak dei
ik sesler üretmeleri
istenir.(Dizlerine
vurma,
parmak
ıklatm
a, el
çırpma
vb.). A
rdından çeitli vücut h
areketlerini kullanarak söylenen
arkılara e
lik etmeleri sa
lanır.
A.5. S
es ve nefes çalım
aları yapar.
Yap
tırılacak egzersizler oyunlara dönü
türülebilir. Örencilere
burunlarından derin nefes alırken gül kokladık
ları hayal ettirilir ve aldık
ları nefesi,
iirilm
i
bir b
alondan bo
alan hava
gibi bırakm
aları istenir. “S
SS
SS”
Daha sonra ö
rencilerden korkmu
gibi davranarak k
ısa ve çabuk nefes alm
aları, ardından da aldıkları nefesi yılanın tıslam
ası gibi bo
altmaları isten
ir. S
es eg
zersizleri, ses
kaynaından
(kaset, C
D,
enstrüman)
yararlanılarak
ve “m
i” sesi
üzerinde
“ya,
yu, na
vb.” h
eceler kullan
ılarak yaptırılab
ilir.
[!] arkı
söylem
eden ön
ce y
apılan ses
ve
nefes çalı
malarının sesi rahatlattı
ı vurgulanm
alıdır.
[!] Ses çalı
maları “re-la” aralı
ında yapılm
alıdır.
A. D NLEME – SÖYLEME - ÇALMA
A.6.
Örend
ii
müzikleri
birlikte
seslendirir. Ö
rencilerden, arkılara aynı anda ba
lamaları ve b
itirmeleri
için dikkatlerini
öretm
enlerine
vermeleri
istenir v
e konunun
pekitirilm
esi için
bazı oyunlar
oynanır. Ö
rnein,
“Sinek
avucum
da” oyunu vb. Örenciler, sin
ek kaçtıınd
a hep birlikte “ vızzz...” diy
e ses çıkarıp yakaland
ıında da h
ep birlikte susarlar.
“Ses v
e nefes çalım
aları yapar.” kazanım
ı ile ili
kilendirilm
elidir.
Türkçe
Dersi,
“Dinlem
e–Örenm
e” A
lanı: D
inlediin
e dikkatini yo
unlatırır.
Rehberlik ve P
sikolojik D
anı
manlık: 14. G
rupla i
birlii yap
ar.
A.5.
A.6.
25
lköretim
Müzik D
ersi 1.Sınıf K
azanımları
Sınıf-okul içi etkinlik
Okul dı
ı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ili
kilendirme
Di
er derslerle ili
kilendirme
Ara disiplinlerle ili
kilendirm
e Ö
lçme ve de
erlendirm
e
ÖR
EN
ME
A
LA
NI
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KN
LK
ÖR
NE
KL
ER
AÇ
IKL
AM
AL
AR
A.7 M
üzik çalım
alarını sergiler.
Ö
rencilerin hazırladıkları özgün çalı
malarını gönüllü olarak
arkada
larına sergilem
elerini sa
layacak ortam
lar olu
turulur.
Çalı
malar,
önemli
gün ve
haftalarda
sergilenebilece
i gibi,
velilerin de katılab
ilecei etkin
liklerde de sunulab
ilir.
T
ürkçe Dersi, “G
örsel Okum
a ve Görsel S
unum”
Örenm
e A
lanı:
Duygu,
düünce
ve
izlenimlerin
i dram
a, tiyatro, müzikli oyun, kukla vb.yo
llarla sunar.
A.8.
Belirli
gün ve
haftalarla ilg
ili m
üzik etkinliklerin
e katılır.
A
.9. A
tatürk’le ilg
ili düzeyin
e uygun
arkıları söyler.
A. D NLEME – SÖYLEME - ÇALMA
A.10.
Sınıfındak
i A
tatürk ile
ilgili
müzik
etkinliklerine katılır.
Ö
rencilerine düzeylerine uygun Atatürk
arkıları kulaktan
öretilir
ve
örencilerin
bu arkıları
birlikte
seslendirm
eleri sa
lanır.
[!] 10 Kasım
Atatürk’ü A
nma T
örenlerinde ve M
illî bayram
larda bu kazanıma yer v
erilmelidir.
[!] S
öyletilecek arkılar
basit
ölçü
lerde, “re-la”
aralıınd
a kulaktan
öretilm
eli ve
onaltılık nota
deerinden kü
çük süreleri içermem
elidir.
26
lköretim
Müzik D
ersi 1.Sınıf K
azanımları
Sınıf-okul içi etkinlik
Okul dı
ı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ili
kilendirme
Di
er derslerle ili
kilendirme
Ara disiplinlerle ili
kilendirm
e Ö
lçme ve de
erlendirm
e
Ö
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KN
LK
ÖR
NE
KL
ER
AÇ
IKL
AM
AL
AR
B.1.
Çevresindek
i varlık
ları hareket
hızlarıyla ay
ırt eder.
Çevrelerind
eki varlık
lar harek
et hızlarıyla
taklit
ettirilerek,
karıla
tırmayı
içeren etk
inlikler düzen
lenir.
Bu
etkinlikler bir
öykü veya masald
an yola çıkılarak da (T
avan ile K
aplum
baa
vb.) yaptırılabilir.
[!] V
arlıkların çabuk
ve yava
hızları
üzerinde durulm
alıdır.
B. MÜZ KSEL ALGI VE B LG LENME
B.2.
Mü
ziklere
uygun hızda
hareket eder.
Vurm
alı bir çalgı ile yava ve hızlı tem
poda ritim çalınarak
ö
rencilerin bu
ritimlere
uygun hareket
etmeleri
ve hız
farklılıklarını hissetm
eleri istenir. B
u çalım
adan sonra örencilere
yava
ve çabuk
hızlarda m
üzik örnekleri
dinletilir ve
müzi
e uygun hızlarda hareket etm
eleri beklen
ir.
“Çevresindeki v
arlıkları hareket hızlarıyla ayırt
eder” kazanımı ile ili
kilendirilmelid
ir. 1. S
ınıf k
azanım
ları, canlandırma, sergilem
e, ritim
tutma,
görselletirm
e, sö
zlü ve
yazılı anlatım
etkin
likleri yaptırılarak; gözlem
ölçekleri, çalı
ma
yaprakları (e
letirm
e, resim
leme-boyam
a, bo
luk
doldurma,
resimden
bulma,
doru-yanlı
vb.),
örenci
ürün dosyası
vb. kullan
ılarak
deerlendirileb
ilir.
B.1
B.2
27
lköretim
Müzik D
ersi 1.Sınıf K
azanımları
Sınıf-okul içi etkinlik
Okul dı
ı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ili
kilendirme
Di
er derslerle ili
kilendirme
Ara disiplinlerle ili
kilendirm
e Ö
lçme ve de
erlendirm
e
Ö
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KN
LK
ÖR
NE
KL
ER
AÇ
IKL
AM
AL
AR
C.1. S
es oyunları yapar.
Ö
rencilere “yansıma” oyunu oynatılır. B
irkaç örenci a-a-a-a-a, o-o
-o-o-o
dedikten sonra,
dier
ören
ciler arkad
alarının
çıkardıı
sesleri taklit
ederler. B
u uygulam
a, ellerindeki
dei
ik m
ateryaller v
e ritim
aletleri ile d
e yaptırılabilir.
[!] Ö
rencilerin
yaratıcılıklarını g
elitirm
eye yönelik
uygulam
alar yaptırılmalıdır.
C.2.
Yarattı
ı ritim
çalg
ısıyla ö
rendii
müziklere e
lik eder.
Ö
rencilerden
tekerleme,
sayım
a ve
ninni gibi
müziklere
kendi
oluturdukları ritim
çalgılarını kullanarak e
lik etmeleri isten
ir. [!]
Örenciler
dörtlük nota
deerlerin
i kullan
arak e
lik
yapmalıdırlar.
Matem
atik Dersi, “D
oal S
ayılar” Örenm
e Alanı: 100
çinden ileriye doru birer v
e onar ritmik say
ar. “B
ildii m
üzikleri birlikte seslendirir.” kazanım
ı ile ili
kilendirilmelidir.
C.1
C.2
C.3. B
asit ritmik yapıd
aki ezgileri harekete
dönütürür.
E
zginin ö
retimind
en önce,
ören
cilerin ilg
ilerini
çekecek de
iik
matery
aller (balon, top, pet
ie, ceviz, elm
a vb.) örencilere d
aıtılır.
Ezgi, ön
ce sözleri ile duyurulur ve örenciler ellerindeki m
ateryallerle ezgin
in ritmin
e uygun biçimde hareket ettikten sonra halka olu
turulur. S
onraki a
amada
ise, ezg
inin ritm
ini bozm
adan, ellerindeki
materyali
yanındaki ark
adaına v
ererek ezgin
in sözleri tekrarlatılır. R
itmi bozan
ö
renci oyundan çıkar.
“Üüdüm
” tek
erlemesi
kulaktan ö
retilir ve
ören
cilerden
tekerlemenin sözlerini hareketlerle canlandırm
aları istenir.
[!] Seçilecek m
üzikler b
asit ritimlerden olu
an sayım
a, tekerlem
e, arkı ve türküler ile sın
ırlı olm
alıdır.
C.4.
Din
ledii/söyledi
i okul
arkıların
ın sözlerine uygun harek
etler oluturur.
Ö
rencilerin da
arcıındaki okul
arkılarının önce sözlerin
e dikkat çekilir, sonra bu sözlerin anlam
larına uygun hareketler düzenlenir ve
arkı birlikte seslendirilir.
C.3
C.4
C. MÜZ KSEL YARATICILIK
C.5. D
inledii öyküdeki olayları farklı ses
kaynakları kullanarak canlandırır.
Ö
rencilere, bir m
asal, öykü vb. anlatılır. Burada anlatılan olaydaki
varlıklara ait sesleri (örnein
, atın kom
ası, aaçkak
anın aacı d
elerken
çıkardıı ses, rü
zgarın, yam
urun sesi vb.) pet
ie, ka
ıt, ahap, havan
gibi çeitli m
alzemeleri kullan
arak canlandırmaları istenir.
[!] Kolay ses çıkartan m
ateryallerden yola
çıkılarak ses üretm
e becerisi ü
zerinde durulmalıdır.
“Vücudunu ritim
çalgısı gibi kullanır” ve “Y
arattıı
ritim
çalgısıyla ö
rendii
mü
ziklere e
lik ed
er” kazanım
larıyla ilikilendirilm
elidir.
28
lköretim
Müzik D
ersi 1.Sınıf K
azanımları
Sınıf-okul içi etkinlik
Okul dı
ı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ili
kilendirme
Di
er derslerle ili
kilendirme
Ara disiplinlerle ili
kilendirm
e Ö
lçme ve de
erlendirm
e
Ö
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KN
LK
ÖR
NE
KL
ER
AÇ
IKL
AM
AL
AR
D.1.
stiklal M
arı’n
a saygı gösterir.
Ö
rencilere, bayrak
törenlerinde
stiklal M
arı’nı
dinlerken
nasıl duru
almaları ve saygı gösterm
eleri gerektii uygun biçim
de
açıklanır ve uygulam
aya yönelik etkinlikler düzenlen
ir.
H
ayat B
ilgisi D
ersi, “O
kul H
eyecanım”
Tem
ası: T
ürk bayraını ve
stiklal M
arı’nı tanır ve bunlara sayg
ı gösterir.
Özel E
itim A
lanı: 12.Y
azılı ve sözlü yönergelere
uyar. D
.2. Çevresindeki m
üzik etkin
liklerin
e katılır.
-
Ören
cilere sırasıyla
sınıflarında,
okullarında veya
çevrelerinde düzenlenen
mü
zik etk
inliklerine dinleyici
veya görevli olarak k
atılmaları konusunda yönlendirm
eler yapılır. D
aha sonra,
bu etkin
liklerde
edindikleri
deneyim
ve izlen
imleri
arkadaları ile p
aylam
aları istenir.
H
ayat B
ilgisi D
ersi, “O
kul H
eyecanım”
Tem
ası: K
ulüp ve
dier
müzik
çalım
alarında bir
görevin
tamam
lanm
ası için
i
birli
i yap
ar ve
sorumlulu
u
paylaır.
D.3
D.2
D.3. O
rtama uygun m
üzik dinleme ve
yapma kurallarını b
ilir.
M
üziin
zaman
ve
mekâna
göre uygun
volümlerd
e dinlen
ilmesi
ve
yapılm
ası gerek
tii
vurgulanır.
Ören
cilerin konserlerde nasıl d
avranmaları g
erektii oyunla
tırılıp farkettirilir.
Evde, okulda v
e açık havada m
üzik din
leme ve y
apmanın çevreyi
rahatsız etmeyecek
ekild
e olması gerekti
i, dei
ik uygulamalarla
kavratılmaya çalı
ılır.
[!] Örencilerden m
üzik d
inleme ve yapm
a kurallarını
kendilerinin belirley
ip uygulamaları istenm
elidir.
D.4.
A
tatürk ile
ilgili
belli ba
lı arkıları tanır.
Örencilere kaset, cd vb. araçlardan iy
i seslendirilmi
Atatürk
arkıları dinletilir. S
özlerdeki an
lama dikkat çekilerek A
tatürk’le ilg
ili belli balı
arkılar tanıtılır.
[!] 10
Kasım
A
tatürk’ü A
nma
Tören
lerinde ve
Millî
bayramlarda bu kazanım
a yer verilm
elidir.
D.5. S
ınıfındak
i Atatürk ile ilg
ili müzik
etkin
liklerine katılm
aktan
holanır.
Ö
rencilere A
tatürk ile
ilgili ön
emli
gün ve
haftalarda düzenlenecek
olan m
üzik
etkinliklerine
katılmaları
için g
erekli yönlendirm
eler yapılır. Bu etk
inliklerde ö
renciler, olu
turdukları
özgün çalım
aları da sergileyeb
ilirler.
Hayat B
ilgisi Dersi, “O
kul Heyecan
ım” T
eması: M
illî bayram
ları kutlam
ak am
acıyla y
apılan hazırlık
lara v
e kutlam
alara cokuyla katılır.
[!] 10
Kasım
A
tatürk’ü A
nma
Tören
lerinde ve
Millî
bayramlarda bu kazanım
a yer verilm
elidir.
D. MÜZ K KÜLTÜRÜ
D.6. M
üzik yoluyla A
tatürk’ü daha çok
sever. A
tatürk ile ilgili
arkılardaki sözlerin anlam
larına dikkat çekilir
ve örencilerin bu
arkıları d
aha etkili ve duygulu söylemelerini
salayacak uygun ortam
lar olu
turulur.
H
ayat B
ilgisi D
ersi, “O
kul H
eyecanım”
Tem
ası: A
tatürk’ün hayatını örenm
eye istekli olur.
[!] 10
Kasım
A
tatürk’ü A
nma
Tören
lerinde ve
Millî
bayramlarda bu kazanım
a yer verilm
elidir.
29
lköretim
Müzik D
ersi 1.Sınıf K
azanımları
Sınıf-okul içi etkinlik
Okul dı
ı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ili
kilendirme
Di
er derslerle ili
kilendirme
Ara disiplinlerle ili
kilendirm
e Ö
lçme ve de
erlendirm
e
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
31
İLK
ÖĞ
RE
TİM
İKİN
Cİ SIN
IF
KA
ZA
NIM
LA
RI
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
32
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.1.
Ses
ve nefes
çalışmaları
yapar.
Öğretm
en tarafından anlatılacak bir öykünün içinde geçen olayların canlandırılm
ası aracılığıyla ses ve nefes çalışmaları
yapılabilir. Öyküde, bir
çiçeği koklama, derin derin nefes
alma, m
um üflem
e, tren sesi (çuf-çuf) vb. bölümler yer alm
alı ve bu bölüm
ler öğrenciler tarafından taklit edilmelidir.
[!] Ses çalışmaları “re-la” aralığında ve atlam
alı değil, yanaşık seslerle olm
alıdır.
A.2. V
ücudunu ritim çalgısı gibi
kullanır.
Öğretm
en ritim hareketlerini önce kendisi yapar. D
aha sonra öğrenciler taklit eder: D
ört kez dize vurma, dört kez el
çırpma, dört kez göğse vurm
a, dört kez parmak şıklatm
a vb. hareketler
sonrasında, ism
i söylenen
öğrenciden ism
inin ritm
ini vurması ve diğer arkadaşlarının da bunu taklit etm
esi istenir.
Tüm
bu
çalışmalardan
sonra öğrencilerden,
öğrendikleri müziklere vücut perküsyonu ile uygun eşlik
etmeleri beklenir.
[!] Burada “vücut perküsyonu” üzerinde durulm
alıdır.
Hayat
Bilgisi
Dersi,
“Okul
Heyecanım
” T
eması;
Vücudun
bölümlerini
tanıyarak, kendisinin
ve arkadaşının vücudunun, değerli olduğunu kabul eder.
A. DİNLEME – SÖYLEME - ÇALMA
A.3.
Öğrendiği
müzikleri
birlikte seslendirir.
Birlikte şarkı söylerken dikkat edilecek kurallar, beyin
fırtınası yaptırılarak belirlenir ve şarkı daha sonra belirlenen kurallara uygun olarak birlikte seslendirilir.
[!] Öğrencilerin, şarkıları söylerken fazla bağırm
amaları
ve
diğer arkadaşlarının
seslerini de
dinlemeleri
gerektiğine dikkat
çekilerek uyum
içinde
olmaları
sağlanmalıdır.
“Ses ve
nefes çalışm
aları yapar”
kazanımı
ile ilişkilendirilm
elidir.
Türkçe
Dersi,
“Konuşm
a” Öğrenm
e A
lanı: G
rup çalışm
alarında duygu ve düşüncelerini paylaşır.
T
ürkçe D
ersi “G
örsel O
kuma
ve G
örsel Sunu”
Öğrenm
e Alanı: D
uygu düşünce ve izlenimlerini dram
a, tiyatro, m
üzikli oyun, kukla vb.yollarla sunar.
Hayat
Bilgisi
Dersi,
“Okul
Heyecanım
” T
eması:
Grup çalışm
aları sırasında başka gruplarla dayanışma
içine girerek kendi grubuna destek sağlar.
Özel eğitim
Alanı,15. İş birliğine yönelik tutum
geliştirir.
A.1 → A
.3
32
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
33
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.4.
Öğrendiği
müziklere
yarattığı basit ritim çalgılarıyla
eşlik eder.
Öğrencilere değişik m
alzemelerden basit ritim
çalgıları yaptırılır. Y
aptıkları bu çalgılarla öğrendikleri müziklere
eşlik etmeleri sağlanır.
[!] Eşlik için, en küçük değer olarak; dörtlük nota ve
dörtlük sus süreleri kullanılmalıdır.
A.2 → A
.4
A.5.
Belirli
gün ve
haftalarla ilgili
müzik
etkinliklerine katılır.
Öğrencilerin
belirli gün
ve haftalarla
ilgili m
üzik etkinliklerine katılm
aları için gerekli yönlendirmeler yapılır.
Katıldığı veya izlediği bu etkinliklerle ilgili olarak “B
aşka nelere
yer verilm
esini isterdiniz?”
sorusu yöneltilir
ve öğrencilerin
görevli veya
izleyici olarak
katıldıkları bu
etkinlikler hakkında
hissettikleri duygu
ve düşüncelerini
arkadaşlarıyla paylaşm
aları sağlanır.
Ayrıca
öğrencilere farklı bir m
üzik etkinliği örneği hazırlatılır ve hazırladıkları bu etkinliği sınıfta sunm
aları istenir.
H
ayat Bilgisi D
ersi, “Okul H
eyecanım” T
eması: M
illi bayram
ları kutlamak am
acıyla hazırlık yapar ve kutlamak
için alternatifler üretir.
A. DİNLEME- SÖYLEME- ÇALMA
A.6. İstiklal M
arşı’nı anlamına
uygun dinler.
İstiklal
Marşı’m
ızın m
illî birlik
ve beraberliğim
izi güçlendirici yönü ve önem
i vurgulanır. Marşım
ızın içerdiği anlam
sal bütünlüğe
dikkat çekilerek
kaset veya
cd’den dinletilir.
Bayrak
törenlerinde İstiklal
Marşı’m
ızın esas
duruşta dinlenmesi gerektiği anlatılır. Ö
ğrencilere İstiklal M
arşı’mızın önem
ini vurgulayacak duygu ve düşünceleri sorulur ve bununla ilgili sınıf içi tartışm
a yaptırılır.
H
ayat Bilgisi D
ersi, “Okul H
eyecanım” T
eması: T
ürk B
ayrağı’na ve İstiklal Marşı’na neden saygı gösterilm
esi gerektiğini açıklar.
33
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
34
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.7.
Müzik
çalışmalarını
sergiler.
Öğrencilerin, bireysel veya grup olarak hazırladıkları
etkinlikleri sunacakları ortamlar hazırlanır.
Özel
Eğitim
: 6.
Kendini
ifade edebilm
e becerisini
geliştirir.
Hayat B
ilgisi Dersi , “O
kul Heyecanım
” Tem
ası: Kulüp
ve diğer
grup çalışm
alarında yapılacak
işler konusunda
arkadaşlarını yönlendirir,
onları cesaretlendirir
ve gerektiğinde yardım
da bulunur.
A.8. A
tatürk’ü anlatan düzeyine uygun
şarkıları söylem
ekten hoşlanır.
A. DİNLEME – SÖYLEME – ÇALMA
A.9. A
tatürk’ü anlatan şarkıları anlam
ına uygun söyler.
Öğrencilerden A
tatürk’le ilgili bildikleri bir şarkıyı gruplar
oluşturarak seslendirm
eleri istenir.
Şarkıyı
anlamına en uygun seslendiren grup ödüllendirilir.
[!] 10
Kasım
A
tatürk’ü A
nma
Törenlerinde
ve M
illî bayram
larda bu kazanıma yer verilm
elidir.
34
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
35
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.1.
Doğada
duyduğu sesleri,
gürlük özelliklerine göre farklı ses kaynakları kullanarak canlandırır.
Öğrencilere gök gürültüsü, yağm
ur, rüzgar, su ve dalga sesi gibi doğadaki sesler farklı m
ateryaller ve vücut perküsyonu
kullandırılarak taklit
ettirilir. B
u sesler
arasındaki gürlük farklılıkları sezdirilir.
[!] B
u kazanım
da kullanılabilecek
m
ateryallerde (kâğıt,
kaşık, pet şişe vb.) “kuvvetli -hafif ses” gürlük özelliği üzerinde durulm
alıdır.
Türkçe
Dersi,
“Dinlem
e” Öğrenm
e A
lanı: D
uyduğu sesleri ayırt eder.
Türkçe D
ersi, “Görsel O
kuma ve G
örsel Sunu” Öğrenm
e A
lanı: Doğayı izler ve doğadaki değişim
leri fark eder. B
.2. D
ağarcığındaki m
üzikleri anlam
larına uygun hız ve gürlükte söyler.
[!] Ö
ğrencilerden şarkıları söylerken esere anlam katacak
uygun hız
ve gürlüğe
dikkat edilm
elidir.
Örneğin;
bir ninniyi yavaş ve hafif sesle, m
arşı ise daha dinamik ve
coşkulu söylemeleri gibi...
B.1 → B
.2
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME
B.3.
Çevresinde
kullanılan çalgıları tanır.
Öğrencilere, çevrelerinde kullanılan vurm
alı çalgıların neler
olduğu ve
bu çalgıları
nerelerde ve
ne zam
an gördükleri sorulur. Sonra, bu çalgıların nasıl kullanıldığı üzerinde durulur.
[!] Öğrencilerin
çevresindeki geleneksel
ve uluslararası
vurmalı
ezgili ve
vurmalı
ezgisiz çalgılarla
tanışmaları
sağlanmalıdır.
35
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
36
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.4. K
onuşmalarında uzun ve kısa
heceleri ayırt eder.
Öğrencilere, çeşitli ses kaynaklarından çıkan uzun ve
kısa süreli
sesleri taklit
etmelerine
yönelik dram
atizasyonlar yaptırılır
(tren düdüğü,
kedi m
iyavlaması, çivi çakm
a sesi, köpek havlaması vb.). B
u seslerden
uzun ve
kısa süreli
olanları ayırt
etmeleri
istenir. B
u çalışm
alar değişik
çalgılarla da
örneklendirilebilir. Kısa sesler için tahta çalgılar, uzun
sesler için metal veya üflem
eli çalgılar kullanılabilir. Bu
ön çalışm
alardan sonra
konuşmalarda
uzun ve
kısa hecelerin
olduğu örneklerle
hissettirilir. B
unlar, öğrencilerin
isimleri,
şehir isim
leri,
meyve
- sebze
isimleri olabilir. U
zun hecelerde dize vurulması, kısa
hecelerde ise el çırpılması gibi farklı vücut hareketleri
yaptırılır. Etkinlik, tahtada sem
bollerle gösterilir.
[!] B
u kazanım
da kelim
eleri ritim
lendirme
çalışmaları
üzerinde durulmalıdır.
Rehberlik
ve Psikolojik
Danışm
a: U
ygun dinlem
e ve
konuşma becerileri geliştirir.
T
ürkçe Dersi “D
inleme” Ö
ğrenme A
lanı: Dinlerken vurgu,
tonlama ve telaffuza dikkat eder.
[!] Ritim küm
elerindeki vuruşların süreleri; dörtlük, sekizlik, on altılık nota ve dörtlük sus değerleri ile sınırlandırılm
alıdır. V
erilecek onaltılık süre değerlerinin diziliminin, bir vuruş
içerisinde en fazla iki tane () olm
asına da dikkat edilm
elidir. Ayrıca bu süreler bilgi aktarm
a şeklinde değil, sezişsel olarak verilm
elidir.
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME
B.5. D
uyduğu ince ve kalın sesleri ayırt eder.
Öğrencilerden
çevrelerindeki canlı
ve cansız
varlıkların ses farklılıklarına dikkat etmeleri istenir. İnce
ses çıkaran
varlıklarla, kalın
ses çıkaran
varlıkları gördükleri görsellerde ayırt etm
eleri beklenir ve müziği
oluşturan seslerde de incelik ve kalınlık özelliği olduğu vurgulanır.
Çalınan
ezgilerdeki ince
ve kalın
seslerin belirlenm
esi oyunlaştırılarak
verilir. Ö
rneğin: “R
enkli Sakızlar” oyunu... Ö
ğrencilere tabaklar içinde kırmızı ve
beyaz renkte sakızlar dağıtılır, ince seslerde beyaz sakızı, kalın
seslerde ise
kırmızı
renkteki sakızı
tabaklarına koym
aları istenir. Seslerin tespitinde yanlış renk sakızı
tabağa koyan oyundan çıkar.
36
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
37
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
C.1. D
inlediği öyküdeki olayları farklı
materyaller
kullanarak canlandırır.
Öyküdeki
olaylar basit
araç-gereç ve
vokallerle canlandırılır. (M
ateryaller: Kağıt, boş kutular, plastik su
şişeleri, yarattığı basit çalgılar vb.) Ayrıca öğrencilerin
öyküdeki olayları kendi sesleri ile de canlandırmaları
istenebilir.
[!] Ö
yküyü
canlandırırken öğrencinin
sesini ve
çalgısını kullanabilm
esini sağlayan etkinliklere yer verilmelidir.
T
ürkçe Dersi, “D
inleme” Ö
ğrenme A
lanı: Dinlediklerini
zihninde canlandırır
“Doğada duyduğu sesleri gürlük özelliklerine göre farklı
ses kaynaklarını kullanarak canlandırır.” ve “V
ücudunu bir
ritim
çalgısı gibi
kullanır.” kazanım
larıyla ilişkilendirilm
elidir.
C. MÜZİKSEL YARATICILIK
C.2.
Şarkılı
oyun m
üziklerine, özgün hareketlerle eşlik eder.
S
eçilen şarkı ve oyunların müzikleri öğrenildikten
sonra hareketleri
de gösterilir
ve uygulatılır.
Öğrencilerden
şarkıyı seslendirirken
hareketlerini de
yapmaları
istenir. Ö
rneğin, “G
el B
ize K
atıl B
ize” şarkısında öğrenciler el ele tutuşarak halka oluştururlar. Şarkının
ilk iki
dizesinde, kısa
adımlarla
halkanın ortasına
yürünür. Ü
çüncü ve
dördüncü dizelerde
ise geriye yürünerek eski konum
a gelinir. “Üç adım
da sağa koş, bir adım
da sola koş.” dizeleri söylenirken çapraz adım
larla sağa ve sola gidilir. Çapraz yürüyüşlerde eller
de çırpılabilir.
“Ö
ğrendiği müziklere basit ritim
çalgılarıyla eşlik eder.” kazanım
ı ile ilişkilendirilmelidir.
C.4 → C
.2
37
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
38
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
D.1. O
rtama uygun m
üzik dinleme
ve yapma kurallarını uygular.
Müzik
dinlerken veya
yaparken çevreyi
rahatsız etm
eyecek şekilde
davranmanın
gereğini vurgulayan
öyküler dram
atize edilir.
Öyküde
vurgulanan olum
suzlukların neler
olduğu, nedenleri
ve nasıl
davranılması gerektiği sınıf içinde tartışm
a yaptırılarak belirlenir. Ö
yküler doğru davranış biçimleriyle yeniden
kurgulanarak tekrar
dramatize
edilir. E
vde, okulda,
konser salonlarında ve açık havada sergilenmesi gereken
davranış biçimi üzerinde durulur.
[!] Yüksek sesin rahatsızlık verici özelliği vurgulanm
alıdır.
T
ürkçe D
ersi, “D
inleme”
Öğrenm
e A
lanı: G
örgü kurallarına uygun dinler.
Rehberlik ve Psikolojik D
anışma:
3. Uygun dinlem
e ve konuşma becerileri geliştirir.
D.2.
Farklı
türlerdeki m
üzikleri dinleyerek
müzik
beğeni ve
kültürünü geliştirir.
D. MÜZİK KÜLTÜRÜ
D.3.
Atatürk’ü
anlatan şarkıları
ayırt eder.
Öğrencilerden,
dinlediği ve
söylediği şarkılardan
Atatürk’le ilgili olanları ayırt etm
esi istenir.
[!] Dinletilecek şarkılar tür olarak birbirlerine benzer olm
alı ve söz ögesinden hareket edilm
elidir.
A.9 → D
.3
38
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
39
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
D.4.
Atatürk’le
ilgili okuldaki
etkinliklere katılmaya istekli olur.
Öğrencilere,
Atatürk’le
ilgili bir
müzik
etkinliğine katılıp
katılmadıkları
ve katılm
ışlarsa hangi
izlenimleri
edindikleri sorulur. Benzer bir etkinliği sınıfta dram
atize etm
eleri istenir. Örneğin, A
tatürk büstü veya resmi, kürsü
üzerine konup
etrafı çiçeklerle
süslenir. Öğrencilerden
dağarcıklarındaki A
tatürk’le ilgili
şarkılar dinletilip
söyletilirken eşlik etmeleri istenir. İkişerli usülleri içeren
Atatürk m
arşları eşliğinde asker yürüyüşü de yapılabilir.
H
ayat Bilgisi D
ersi, “Dün, B
ugün, Yarın” T
eması:
Bayram
kutlamaları için yaptığı hazırlık çalışm
alarını ve bayram
sürecindeki duygularını özgün bir şekilde ifade eder.
D.5.
Okulda
Atatürk’le
ilgili m
üzik etkinliklerine katılır.
2. Sınıf kazanım
ları, canlandırma, sergilem
e, ritim
tutma,
görselleştirme,
sözlü ve
yazılı anlatım
etkinlikleri
ile gözlem
ölçekleri,
çalışma
yaprakları (eşleştirm
e, resim
leme-boyam
a, boşluk
doldurma,
resimden
bulma,
doğru-yanlış vb.),
öğrenci ürün
dosyası vb kullanılarak değerlendirilebilir.
D. MÜZİK KÜLTÜRÜ
D.6. Ç
evresindeki müzik etkinliklerine
katılır.
Öğrencilerin
çevrelerindeki m
üzik etkinliklerine
katılmaları
ve bu
etkinliklerde neler
gördüklerini, neler
hissettiklerini anlatmaları beklenir.
D.5 → D
.6
39
İlköğretim M
üzik Dersi 2. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
40
İlköğretim M
üzik Dersi 3. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İL
KÖĞ
RE
TİM
Ü
ÇÜ
NC
Ü SIN
IF
KA
ZA
NIM
LA
RI
İlköğretim M
üzik Dersi 3. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.1. K
onuşurken ve şarkı söylerken sesini doğru kullanır.
B
irlikte şarkı söylerken çok bağırmam
a, uygun pozisyon alma ve
şarkı söylemeden önce ses ve nefes çalışm
aları yapma gibi konulara
ilişkin etkinlikler düzenlenir.
Öğrencilere,
konuşurken ve
şarkı söylerken
seslerini doğru
kullanmalarına yönelik örnek uygulam
alar yaptırılır. B
alon üfleme, karın şişirm
e, çiçek koklama ve ateş söndürm
e gibi taklit çalışm
alarla diyaframlarını kullanm
aları sağlanır. Aynı biçim
de şarkı
söylerken ve
konuşurken çok
bağırmadan,
uygun tonda
söylemelerine ilişkin etkinlikler yaptırılır.
A.2.
Birlikte
söyleme
ve çalm
a kurallarına uyar.
M
üziklere birlikte başlama – bitirm
e, arkadaşının sesini dinleme,
fazla bağırmam
a vb. durumlara ilişkin etkinlikler düzenlenir.
“K
onuşurken ve şarkı söylerken sesini doğru kullanır”, kazanım
ıyla ilişkilendirilmelidir.
A.1 → A
.2
A.3.
Belirli
gün ve
haftalarla ilgili
müzikleri anlam
ına uygun söyler.
Öğrencilerden
belirli gün
ve haftaların
konusu hakkındaki
fikirlerini ve
düşüncelerini
ifade etm
eleri istenir.
Bu
günlerde söylenen şarkıların konu özelliklerine dikkat çekilir ve anlam
larına uygun söylem
eleri sağlanır. Ayrıca bu kutlam
alarda düzenlenecek etkinlikler için öğrencilere görüşleri sorulur.
T
ürkçe Dersi, “G
örsel Okum
a ve Görsel Sunu”
Öğrenm
e Alanı: D
uygu, düşünce ve izlenimlerini
drama,
tiyatro, m
üzikli oyun,
kukla vb.
yollarla sunar.
Hayat B
ilgisi Dersi , “O
kul Heyecanım
” Tem
ası : Ö
zel günlerin paylaşımlar
için uygun zamanlar
olduğunu kabul eder ve kutlamalar için alternatifler
üretir.
A. DİNLEME- SÖYLEME- ÇALMA
A.4. A
tatürk ile ilgili düzeyine uygun şarkıları doğru ve etkili söyler.
Öğrencilere, A
tatürk’ü anlatan şarkılardan hangilerini öğrendikleri ve bu şarkılar ile ilgili olarak neler hissettikleri sorulur. A
tatürk’le ilgili şarkılardan düzeylerine uygun seçkin örnekler dinletilir ve bu şarkılara sesleriyle eşlik etm
eleri istenir.
[!] 10 Kasım
Atatürk’ü A
nma T
örenlerinde ve Millî
bayramlarda bu kazanım
a yer verilmelidir.
A.1 → A
.4
H
ayat Bilgisi D
ersi, “Okul H
eyecanım” T
eması:
Atatürk’ün
hayatıyla ilgili
olgu ve
olayları sanat
yoluyla ifade eder.
42
İlköğretim M
üzik Dersi 3. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.5. İstiklal M
arşını anlamına uygun
dinler.
B
ayrak törenlerinde,
İstiklal M
arşı’nı dinlerken
sergilenmesi
gereken davranışlar vurgulanıp örneklerle gösterilir.
A.6. M
üzik çalışmalarını sergiler.
Öğrencilerin bireysel veya grup olarak hazırladıkları m
üzikal çalışm
alarını sergileyecekleri ortamlar oluşturulur. B
u etkinliklere arkadaşlarının
yanı
sıra velilerin
de izleyici
olarak katılm
aları sağlanabilir. A
yrıca izlenen çalışmaları nasıl buldukları hakkında
öğrencilerin görüşlerini açıklamalarına ilişkin etkinlikler düzenlenir.
[!] Öğrencilerden
birikimlerini
sunmaları
istenmelidir.
“Dinlediği
müziklerle
ilgili duygu
ve düşüncelerini farklı anlatım
yollarıyla ifade eder” kazanım
ıyla ilişkilendirilmelidir.
T
ürkçe Dersi, “G
örsel Okum
a ve Görsel Sunu”,
Öğrenm
e Alanı: D
uygu, düşünce ve izlenimlerini
drama,
tiyatro, m
üzikli oyun,
kukla vb.
yollarla sunar.
Özel E
ğitim A
lanı: 6. K
endini ifade edebilme becerisi geliştirir.
Öz
veya akran
değerlendirme
formları
ile değerlendirm
e yapılır.
A. DİNLEME- SÖYLEME- ÇALMA A
.7. Y
arattığı ritim
çalgısıyla,
dinlediği ve
söylediği m
üziğe eşlik
eder.
[!]
R
itimsel
eşliklerde en
küçük değer
olarak dörtlük,
sekizlik nota
ve dörtlük
sus
süreleri kullanılm
alıdır.
“M
üzikteki uzun
ve kısa
ses sürelerini
fark eder.” kazanım
ı ile ilişkilendirilmelidir.
T
ürkçe Dersi, “G
örsel Okum
a ve Görsel Sunu”
Öğrenm
e A
lanı: Ş
ekil, sem
bol ve
işaretlerin anlam
larını bilir.
43
İlköğretim M
üzik Dersi 3. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.1.
Müzikteki
uzun ve
kısa ses
sürelerini fark eder.
Öğrenciler
dağarcıklarındaki sayışm
aca, tekerlem
e ve
okul şarkılarının sözlerinde yer alan uzun ve kısa ses sürelerini belirleyip sem
bolleştirilir. O
luşturulan tartım
sal kalıplar,
ritim
çalgıları kullanılarak vurdurulur.
[!] Dörtlük, sekizlik, onaltılık nota
ile dörtlük ve sekizlik sus süre değerleri kulanılm
alıdır. [!] B
u sınıf düzeyinde süre değerleri ritim kareleri ve
ritim noktaları yöntem
iyle verilmelidir.
T
ürkçe Dersi, “G
örsel Okum
a ve Görsel Sunu”
Öğrenm
e A
lanı: Şekil,
sembol
ve işaretlerin
anlamlarını bilir.
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME
B.2.
Müzikteki
ses yüksekliklerini
grafikle gösterir.
Çevrelerinde duydukları seslerden ince ve kalın olanlar belirlenir
ve öğrencilerden bu sesleri taklit etmeleri istenir. T
aklit etme kendi
sesleri ile veya “ezgili vurmalı çalgılar” kullandırılarak yaptırılabilir.
Öğrencilere, çalgılarından çıkardıkları seslerin inceden kalına doğru
sıralanış biçimlerine göre oyunlar oynatılabilir. B
elirlenen seslere uygun işaret ve sem
boller kullanılarak grafikler oluşturulur. Sonraki aşam
ada ise dağarcıklarındaki herhangi bir şarkının sözleri tahtaya yazılıp; şarkıdaki sözlere karşılık gelen sesler, incelik ve kalınlıklarına
göre grafiğe
dönüştürülür. B
u grafiklere
göre de
öğrencilerin müziğe aynı zam
anda çalgıları ile de eşlik etmeleri
sağlanarak şarkı tekrarlanır.
Matem
atik Dersi, “V
eri”Öğrenm
e Alanı: Ş
ekil grafiğini oluşturur.
T
ürkçe D
ersi, “G
örsel O
kuma
ve G
örsel Sunu”Ö
ğrenme
Alanı:
Şekil
sembol
ve işaretlerin
anlamlarını bilir.
44
İlköğretim M
üzik Dersi 3. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.3.
Duyduğu
basit ritim
ve
ezgiyi tekrarlar.
Öğrencilerden, düzeylerine uygun duydukları ritim
veya ezgileri yansılam
a yöntemiyle (taklit etm
e) tekrarlamaları istenir. R
itim ve
ezgi örneklerini
öğretmen
kendisi çalabileceği
gibi kaset
ya da
CD
’den de dinletebilir.
[!] Bu sınıf düzeyinde dörtlük, sekizlik, on altılık
nota ile, dörtlük ve sekizlik sus süre değerlerinden oluşan ritim
kalıpları kullanılmalıdır.
[!] Ritim
kalıpları ve ezgiler, basit usüllerde olmalı
ve iki olçüyü geçmem
elidir.
“Birlikte çalm
a ve söyleme kurallarını uygular.”
kazanımı ile ilişkilendirilm
elidir.
B.4. M
üzikleri uygun hız ve gürlükte seslendirir.
Öğrencilerden, dağarcıklarında bulunan m
üzikleri belirtilen hız ve gürlükte seslendirm
eleri istenir. [!]
Çabuk-yavaş
hız ve
kuvvetli-hafif gürlük
çalışmaları yapılm
alıdır. [!]
Seslendirme
kavramı,
çalma
ve söylem
e etkinliklerini kapsam
aktadır.
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME
B.5.
Müziklerdeki aynı ve farklı söz
kümelerini harekete dönüştürür.
Öğrencilerin seviyesine uygun şarkılarda yer alan, aynı ve farklı
söz kümelerine dikkat çekilir ve bu söz küm
elerine uygun hareket oluşturm
aları istenir. Söz kümelerine hareket oluştururken, tekrar
eden sözlere
aynı, değişen
sözlere ise
farklı hareket
biçimleri
oluşturmaları beklenir.
[!] Ç
alışmalar
seviyeye uygun
şarkı ve
türkü örnekleri ile yapılm
alıdır.
45
İlköğretim M
üzik Dersi 3. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
C.1. D
inlediği müziklerle ilgili duygu
ve düşüncelerini ifade eder.
Öğrencilere, dinletilen m
üziklere ilişkin hissettikleri duyguların neler olduğu sorulur (sevinç, hüzün, öfke, sevgi vb.). B
u duyguları canlandırabilm
ek için uygun ritim çalgılarını belirlem
eleri istenir. Ö
rneğin öfke için vurmalı (davul, boncuk dolu pet şişe vb.) çalgılar,
sevinç için çelik üçgen vb. çalgılar, hüzün için ise üflemeli çalgılar
seçilebilir. Bunların dışında da duygu ve düşüncelerini farklı bir
anlatım
yoluyla da
( resim
çizerek,
dans ederek,
yazı yazarak,
dramatize ederek vb.) ifade etm
eleri sağlanır.
[!] Öğrencilerin duygularını farklı anlatım
yollarıyla (dram
a, resim
, şiir,
düz yazı,
tiyatro vb.)
ifade etm
eleri sağlanır.
Türkçe D
ersi, “Görsel O
kuma ve G
örsel Sunu” Öğrenm
e A
lanı: B
ilgi, düşünce
ve izlenim
lerini resim
, şekil
ve sem
bol kullanarak
görselleştirir.Duygu düşünce ve izlenim
lerini drama,
tiyatro, müzikli oyun, kukla vb. yollarla sunar.
R
ehberlik ve
Pskolojik D
anışma:
Grup
içinde duygu
ve düşüncelerini
paylaşır, grupla
işbirliği yapar.
C.2.
Müziklerde yer alan farklı ezgi
cümlelerini dansa dönüştürür.
Öğrencilere şarkı içinde değişen ezgi cüm
leleri fark ettirilir (Örn.
“jimnastik oyunu” şarkısı... Ş
arkının “a” cümlesinde öğrenciler el ele
tutuşup halka
oluşturarak sağa
ve sola
doğru yürürler,
“b” cüm
lesinde ise
dağılarak serbest
hareket yaparlar.
Ayrıca
öğrencilerden, şarkı içerisindeki her farklı ezgi cümlesi için değişik
hareketler yaratarak dans etmeleri beklenir).
[!] Şarkının değişen bölümleri sezdirilerek verilm
eli, bilişsel anlatım
yöntemine girilm
emelidir.
[!] Seçilen
örnek şarkılar,
“Bir
Bölüm
lü” şarkı
formu ile sınırlı olm
alıdır.
B.5 → B
.7
C.3. E
zgi denemeleri yapar.
Öğrencilerin
hissettikleri duygularını
ezgiye dönüştürm
e etkinlikleri yapılır..
C. MÜZİKSEL YARATICILIK
C.4. Farklı ritm
ik yapılardaki ezgilere uygun hareket eder.
Öğrencilere
3/4’lük ve
6/8’lik ölçülerden
oluşan m
üzikler dinletilir ve bu m
üziklere uygun hareketler yaratmaları beklenir.
[!] 3/4’lük ve 6/8’lik ölçülere ilişkin ritmik yapı,
teorik değil; hissettirilerek verilmelidir.
46
İlköğretim M
üzik Dersi 3. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
D.1.
Bildiği
çalgıları kullanım
biçim
lerine göre sınıflandırır.
Öğrencilere, bilinen yada sınıfta tanıştıkları veya çevrelerinde
gördükleri çalgıların
kullanım
biçimlerine
göre nasıl
isimlendirildiği konusunda açıklam
alar yapılır. Daha sonra, sesi
duyurulan çalgının
hangi sınıflaya
girdiği oyunlaştırm
a yoluyla
sorgulanır.
[!] Öğrencilere sınıfta ve çevresinde tanıştığı vurm
alı (E
zgili vurmalı çalgılar: M
etalofon, ksilefon.... Ezgisiz
vurmalı çalgılar: Ses kutuları, ritim
çubukları, çelik üçgenler, davullar, defler, çıngıraklar, ziller, kastanyet, m
arakas...) nefesli,
yaylı, tuşlu
ve telli
çalgılar tanıtılm
alıdır. D
.2. Ç
evresindeki halk
oyunlarını m
üzikleri ile tanır.
Çevrelerinde yöresel olarak oynanan halk oyunları örnekleri C
D,
DV
D, kaset vb. araçlardan yararlanılarak öğrencilere izletilir. H
alk oyunlarının
müziklerini
dinledikleri diğer
müzik
türlerinden ayırt
edebilmelerine yönelik etkinlik ve dinletiler düzenlenir. D
üzeylerine uygun olan halk oyunlarını oynam
aları sağlanır.
D.3.
Farklı türlerdeki
müzikleri
dinleyerek müzik beğeni ve kültürünü
geliştirir.
[!] Ö
ğrendikleri müzik türlerinin yanı sıra farklı m
üzik türlerinden
de düzeye
uygun olarak
seçilen nitelikli
örnekler dinletilmelidir.
D.4.
Çevresindeki
Atatürk
ile ilgili
müzik etkinliklerine katılır.
3. Sınıf kazanımları, canlandırm
a, sergileme, ritim
tutm
a, görselleştirm
e, sözlü
ve yazılı
anlatımlar
yaptırılarak; gözlem
ölçekleri,
çalışma
yaprakları (eşleştirm
e, resim
leme-boyam
a, boşluk
doldurma,
resimden bulm
a, doğru-yanlış vb.), öğrenci ürün dosyası vb. kullanılarak değerlendirilm
elidir. D
.5. Atatürk ile ilgili şarkı dağarcığına
sahip olur.
[!] 10 Kasım
Atatürk’ü A
nma T
örenlerinde ve Millî
bayramlarda bu kazanım
a yer verilmelidir.
D
.6. Atatürk ile ilgili şarkı dağarcığını
geliştirmeye istekli olur.
Atatürk’le
ilgili düzeylerine
uygun seçkin
örnekler dinletilerek
dağarcıklarını geliştirmeye yönelik etkinlikler düzenlenir.
D. MÜZİK KÜLTÜRÜ
D.7.
Çevresindeki
Atatürk
ile ilgili
müzik
etkinliklerine katılm
aktan zevk
alır.
Öğrencilere, yakın çevrelerinde A
tatürk ile ilgili izledikleri veya katıldıkları etkinlerin neler olduğu sorulur. B
u tür etkinliklerde neler izledikleri sorgulanır. B
unların yanı sıra Atatürk’le ilgili ayrıca bir
müzik etkinliğini planlam
aları ve sergilemeleri de istenebilir.
H
ayat Bilgisi D
ersi,” Okul H
eyecanım” T
eması:
Atatürk’ün hayatıyla ilgili olgu ve olayları sanat yoluyla
ifade eder.
47
İlköğretim M
üzik Dersi 3. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İlköğretim M
üzik Dersi 4. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İLK
ÖĞ
RE
TİM
D
ÖR
DÜ
NC
Ü SIN
IF
KA
ZA
NIM
LA
RI
İlköğretim M
üzik Dersi 4. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.1. B
irlikte söyleme ve çalm
a kurallarına uyar.
A.2. İstiklal M
arşı’nı doğru söylem
eye özen gösterir.
A.3. M
üzik çalışmalarını sergiler.
“Dinlediği
müziklerle
ilgili duygu
ve düşüncelerini
farklı anlatım
yollarıyla
ifade eder”
kazanımı
ile ilişkilendirilm
elidir.
A.4. F
arklı ritmik yapıdaki ezgileri
seslendirir.
Öğrencilerin seviyelerine uygun olan ritm
ik yapıdaki ezgileri,
kulaktan öğretm
eye ve
çaldırmaya
yönelik etkinlikler düzenlenir.
[!] Farklı
ritmik
yapıya ilişkin
olarak 5/8’lik
ölçü verilm
elidir. [!] T
ürkü ve şarkı seçimi, öğrencilerin ses sınırlarına ve
müziksel
algılamalarına
uygun olm
alı ve
usül/ölçüler
teorik olarak değil, kulaktan verilmelidir.
A.5. A
tatürk’ü anlatan şarkı ve m
arşları anlamına uygun seslendirir.
[!]
10 K
asım
Atatürk’ü
Anm
a T
örenlerinde ve
Millî
bayramlarda bu kazanım
a yer verilmelidir.
A. DİNLEME- SÖYLEME- ÇALMA
A.6. B
elirli gün ve haftalarla ilgili
müzikleri
anlamlarına
uygun söyler.
Türkçe D
ersi. “Dinlem
e” Öğrenm
e Alanı: Ş
iir ve müzik
dinletilerine katılır.
50
İlköğretim M
üzik Dersi 4. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.1.
Tem
el m
üzik yazı
ve ögelerini
kullanır.
[!] D
izek ve
sol anahtarı,
ölçü sayısı
ve ölçü
çizgisi verilm
elidir. [!]
Fa-sol-la
notalarının
dizek
üzerindeki
yerleri tanıtılarak
notaların
doğru yazılm
ası sağlanm
alıdır. Ç
alışmalarda dörtlük ve sekizlik nota değerleri ile dörtlük
sus kullanılarak, basit ölçüler (2/4, 3/4 ve 4/4) üzerinde durulm
alıdır. B
.2. M
üzikteki ses
yüksekliklerini grafikle gösterir.
Öğrencilerin
dağarcıklarındaki herhangi
bir şarkının
sözleri tahtaya
yazılır. Şarkının
sözlerine karşılık
gelen sesler, incelik ve kalınlıklarına göre grafiğe dönüştürülür.
B.3.
Şarkı -
türkü
ve oyun
müziklerinde hız değişikliklerini fark
eder.
[!] B
u sınıf düzeyinde “giderek yavaşlama (R
itardando) ve giderek
çabuklaşma
(Accelerando)”
hız değişiklikleri,
hareketlerle hissettirilmelidir.
B.4.
Öğrendiği
seslerin tem
el özelliklerini ayırt eder.
Öğrenciler, öğrendikleri ses sürelerini içeren basit ezgilerin
vuruşlarını belirler ve belirledikleri süreleri tek çizgi üzerinde gösterirler.
Öğrencilerden
bu süreleri
bedensel hareketlerle
içselleştirmelerinin ardından, vücut hareketleri ve çeşitli ritim
çalgıları ile de seslendirm
eleri beklenir.
Öğrencilere, öğrendiği sesler arasındaki incelik ve kalınlığı
fark ettirmek için ilgili sesleri içeren bir şarkı üzerinde çalışm
a yaptırılır. Ö
rneğin; “Üşüdüm
” ezgisinde öğrenciler üç gruba ayrılarak her bir gruba bir nota verilir. G
ruplar temsil ettikleri
sesi çalgıları ile seslendirme yaparken hangi sesin diğerinden
daha ince veya daha kalın olduğu buldurulur. Duydukları sesin
incelik ve kalınlık özelliğine göre hareket yaratmaları istenir.
Örneğin “la” sesinde dik, “sol” sesinde eğik durm
aları, “fa” sesinde ise oturm
aları vb. Daha sonra ise bu çalışm
a, şaşırtmalar
yaptırılarak oyunlaştırılır.
[!] Öğrendiği seslerin (fa-sol-la) , önce kısalık ve uzunluk ,
daha sonra
ise
incelik ve
kalınlık özellikleri
üzerinde durulm
alıdır. [!] B
u sınıf düzeyinde dörtlük sekizlik nota ve dörtlük sus verilm
elidir. [!] K
onu anlatımları m
utlaka oyunlaştırılmalıdır.
B.1 → B
.4
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME
B.5.
Dinlediği
müziklerdeki
gürlük değişikliklerini fark eder.
T
ren sesi (çuf-çuf), rüzgar sesi (vuuu) ve yağmur sesinin
(tıp tıp) hafiften başlayarak giderek kuvvetleşmesi sonra
kuvvetli gürlükten hafif gürlüğe doğru değişmesi taklit
ettirilir. Böylece öğrencilerin gürlük değişim
lerini fark etm
eleri sağlanır.
[!] Gürlük değişikliklerinden giderek kuvvetlenm
e (crescendo), giderek hafiflem
e (decrescendo) üzerinde durulm
alıdır.
“Birlikte çalm
a ve söyleme kurallarına uyar.” kazanım
ı ile ilişkilendirilm
elidir.
51
İlköğretim M
üzik Dersi 4. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
C.1.
Dinlediği
müziklerle
ilgili duygu ve düşüncelerini ifade eder.
[!] Farklı anlatım
yolları öğrencinin tercihine bağlı olarak; resim
yapm
a, yazılı-sözlü
anlatma,
drama
ve dans
olmalıdır.
Türkçe
Dersi
“Görsel
Okum
a ve
Görsel
Sunu” Öğrenm
e Alanı: D
uygu, düşünce ve izlenimlerini dram
a, tiyatro, m
üzikli oyun, kukla vb. yollarla sunar. C
.2. M
üziklere kendi
oluşturduğu ritim
kalıbı ile eşlik eder.
“Sol” sesi üzerinde bilinen usül ve değerler kullanılarak dört ölçülük ritim
kalıbı oluşturulur. Sonra öğrencilerden bildiği ezgilerle ilgili öğrendiği süreleri de içeren basit ritim
kalıpları yazarak eşlik etm
esi beklenir.
[!] Etkinlikler öğrenilen ölçü ve nota değerleri ile sınırlı
olmalıdır.
B.1 → C
.2
C.3.
Kendi
oluşturduğu ezgileri
seslendirir.
“Sol”, “la” ve “fa “sesleri tanıtıldıktan sonra öğrencilere
öğrendikleri nota
değerlerini kullanarak
en
fazla dört
ölçülük ezgi denemeleri yaptırılır.
“T
emel m
üzik yazı ve ögelerini kullanır”, ve “ezgilere kendi oluşturduğu ritim
kalıbıyla eşlik eder” kazanımları
ile ilişkilendirilmelidir.
[!] Etkinlikler, öğrenilen nota, ölçü sayısı, ve değerleri ile
sınırlı olmalıdır.
B.2 → B
.1 → B
.4 → C
.2 → C
.3
C.4. Farklı ritm
ik yapıdaki ezgilerie uygun hareket eder.
[!] 5/8’lik usül hareketlerle hissettirilerek verilm
elidir.
C. MÜZİKSEL YARATICILIK
C.5. M
üziklerde aynı ve farklı ezgi cüm
lelerini dansa dönüştürür.
[!] Örnek şarkılar “B
ir Bölüm
lü” şarkı formunda olm
alıdır.
A.4 → C
.4 → C
.5
52
İlköğretim M
üzik Dersi 4. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
D.1.
Sınıfça ortak
müzik
arşivi oluşturm
ada görev almaya gönüllü
olur.
[!] K
aset, cd, dvd, belge vb. materyaller edinilerek bir arşiv
oluşturulması sağlanm
alıdır.
D.2.
Müziklerle
ilgili araştır-
malarında
bilişim
teknolojilerinden yararlanır.
Türkçe D
ersi “Görsel O
kuma ve G
örsel Sunu” Öğrenm
e A
lanı: Bilgi toplam
ak amacıyla bilişim
teknolojilerinden yararlanır.
D.3.
Farklı türlerdeki
müzikleri
dinleyerek m
üzik beğeni
ve kültürünü geliştirir.
K
aset ya da DV
D ve
CD
’den farklı müzik türlerinin
seçkin örnekleri
dinletilir. Ö
rnekler seçilirken,
eserlerin seviyeye uygun ve nitelikli olm
asına dikkat edilmelidir.
“M
arşlar aracılığıyla ulusal bilinç kazanır” kazanımı ile
ilişkilendirilmelidir.
[!] Sözlü
olan eserlerin;
prozodi kurallarına
uygun ve
Türkçe
dil kullanım
ını geliştiren
eserler arasından
seçilmesine dikkat edilm
elidir.
Sosyal B
ilgiler Dersi, “İnsanlar Y
erler ve Çevreler”
Öğrenm
e Alanı: E
fsane, destan, öykü, türkü ve şiirlerden yararlanarak
yaşadığı yerin
coğrafi özellikleri
ile ilgili
çıkarımlarda bulunur.
D.4. M
arşlar aracılığıyla millî bilinç
kazanır.
D.5.
Atatürk’ü
anlatan şarkı
ve m
arşları tanır.
A.5 → D
.5
D.6.
Atatürk’ün
sanata ve
Türk
müziğine ilişkin görüşlerini anlar.
D. MÜZİK KÜLTÜRÜ
D.7.
Çevresindeki
müzik
etkin-liklerine katılır.
4.
Sınıf kazanım
ları, canlandırm
a, sergilem
e, ritim
tutm
a, görselleştirme, sözlü anlatım
etkinlikleri ile; gözlem
ölçekleri, ritim çalışm
a yaprakları (eşleştirme, resim
leme-
boyama, boşluk doldurm
a, resimden bulm
a, doğru-yanlış vb.)
ve öğrenci
ürün dosyası
kullanılarak değerlendirilebilir.
Sosyal Bilgiler D
ersi, “Gruplar, K
urumlar ve Sosyal
Örgütler”, Ö
ğrenme A
lanı: Okulunda ve yakın çevresinde
katılacağı sosyal ve eğitsel etkinliklere karar verir.
İnsan Hakları ve V
atandaşlık: 14. Sorum
luluklarını evde ve okulda yerine getirir.
53
İlköğretim M
üzik Dersi 4. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İlköğretim M
üzik Dersi 5. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İLK
ÖĞ
RE
TİM
B
EŞİN
Cİ SIN
IF
KA
ZA
NIM
LA
RI
İlköğretim M
üzik Dersi 5. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
E
TKİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.1. İstiklal M
arşı’nı anlamına uygun
söylemeye özen gösterir.
İstiklal M
arşı’nın Türk m
illeti için taşıdığı önem ve anlam
üzerinde durulacak ve İstiklal M
arşı’nı doğru söyleyebilmeye
yönelik çalışmalar yapılacaktır.
A.2.
Öğrendiği
notalardan oluşan
ezgileri doğru çalar.
Basit
ölçü ve
yalın
nota sürelerinden
oluşan ezgileri,
öğrencilerin çalgıları
ve kendi
sesleriyle seslendirm
elerine yönelik etkinlikler düzenlenir.
[!] B
u sınıf
düzeyinde dizek
üzerinde “re-la”
aralığındaki sesler verilmelidir.
[!] B
u sınıf
düzeyinde öğrencilere
ikilik, dörtlük,
sekizlik nota
ile
dörtlük sus
nota değerini
içeren ezgiler çaldırılm
alıdır.
B.1 → A
.2
A.3. F
arklı ritmik yapıdaki ezgileri
seslendirir.
Aksak ölçülerin kulaktan sezgisel olarak hissettirilm
esine yönelik etkinlikler düzenlenir.
[!] Söz konusu 5/8, 7/8 ve 9/8’lik aksak ölçüden
oluşan eserler,
kulaktan öğretm
e yöntem
i ile
verilmelidir.
[!] Türkü - şarkı seçim
i öğrencilerin ses sınırlarına ve m
üziksel algılamalarına uygun olm
alıdır. A
.4. B
elirli gün ve haftalarla ilgili
müzik etkinliklerine katılır.
Öğrencilerin okullarında ve yakın çevrelerinde yapılan önem
li günlerle ilgili m
üzik etkinliklerine dinleyici veya görevli olarak katılm
alarına yönelik yönlendirmeler yapılır ve edindikleri deneyim
ve
yaşantılara ilişkin
gözlemlerini
arkadaşlarıyla paylaşm
aları istenir.
R
ehberlik ve Psikolojik Danışm
a: 4. O
kuldaki sorumluluklarını bilir.
A.5. M
üzik çalışmalarını sergiler.
Öğrencilerin
bireysel ve
toplu olarak
yaptıkları m
üzik çalışm
alarını sergileyebilecekleri ortamlar oluşturulur.
“D
inlediği müziklerle ilgili duygu ve düşüncelerini
farklı anlatım
yollarıyla
ifade eder”
kazanımı
ile ilişkilendirilm
elidir.
T
ürkçe D
ersi “G
örsel O
kuma
ve G
örsel Sunu”
Öğrenm
e A
lanı: D
uygu, düşünce
ve izlenim
lerini dram
a, tiyatro, müzikli oyun, kukla vb. yollarla sunar.
A. DİNLEME- SÖYLEME- ÇALMA
A.6. S
eslendirdiği müziklerde gürlük
ve hız değişikliklerini uygular.
Müziklerde gürlük ve hız değişim
leri (giderek kuvvetlenme,
giderek hafiflem
e, giderek
yavaşlama,
giderek çabuklaşm
a) öğrenciye yakın çevresinden örnekler verilerek fark ettirilir ve daha sonra canlandırm
ası sağlanır.
İstiklal Marşı’nda gürlük değişikliklerini içeren pasajlar,
marş üzerinde uygulam
alar yaptırılarak seslendirilir.
56
İlköğretim M
üzik Dersi 5. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.1. T
emel m
üzik yazı ve ögelerini kullanır.
D
aha önce öğrenilen “fa-sol-la” sesleriyle birlikte, “mi ve re”
seslerinin dizek
üzerinde gösterim
ine yönelik
etkinlikler düzenlenir.
[!] Bitiş ve tekrar işareti, birlik nota, ikilik nota, dolap
işareti ve sekizlik sus verilmelidir.
[!] B
u sınıf
düzeyinde “re-la”
aralığındaki
sesler verilm
elidir. [!]
Öğretilecek
terim
ler, kavram
lar vb.
bilgiler oyunlaştırılarak verilm
elidir.
M
atematik
Dersi,
“Kesirlerle
Toplam
a İşlem
i” Öğrenm
e Alanı: Paydaları eşit veya paydası diğerinin
iki katı olan iki kesri toplar.
Türkçe D
ersi, “ Görsel O
kuma ve G
örsel Sunu” Öğrenm
e Alanı: Ş
ekil, sembol ve işaretlerin anlam
ını bilir.
B.2.
Öğrendiği
seslerin uzunluk
ve kısalık özelliklerini ayırt eder.
Öğrenilen şarkılardaki seslerden yola çıkılarak; ikilik, dörtlük
ve sekizlik
nota değerleri
dizek üzerinde
uygulamalı
olarak kavratılm
aya çalışılır. Sesler arasındaki ilişkiler m
atematiksel
oyunlar şeklinde
kartlara yazılarak
oyunlaştırılabilir. R
itim
kartlarından örnekler dağıtılır ve çalınan ritmin ait olduğu karta
sahip olan öğrenciden kartın kendisinde olduğunu fark ederek kartını havaya kaldırm
ası istenir. Sonraki aşam
ada ise öğrencilerden öğrendikleri sesler ve nota
değerlerinden oluşan
şarkıları, çalgıları
ve sesleriyle
seslendirmelerine yönelik etkinlikler düzenlenir.
[!] Bu sınıf düzeyinde ikilik, dörtlük ve sekizlik nota
değerleri verilmelidir.
Matem
atik D
ersi, “K
esirlerle T
oplama İşlem
i” Öğrenm
e Alanı: Paydaları eşit veya paydası diğerinin
iki katı olan iki kesri toplar.
B.1 → B
.2
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME
B.3.
Müzikteki
ses yüksekliklerini
grafikle gösterir.
D
ağarcıklarındaki herhangi
bir şarkının
sözleri tahtaya
yazılır. Ş
arkıdaki sözleri
karşılayan sesler,
incelik ve
kalınlıklarına göre
grafiğe dönüştürülür.
Bu
grafiklere göre,
öğrencilerin müziğe çalgıları ile de eşlik etm
eleri sağlanarak şarkı seslendirilir.
57
İlköğretim M
üzik Dersi 5. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.4. M
üziklerde farklı bölümleri ritim
çalgılarıyla ayırt eder.
Önce
örnek bir
şarkı veya
türküyü öğrenciler
tarafından seslendirir, sonra öğrenciler iki gruba ayrılır ve bu gruplara farklı çalgılar
verilerek bölüm
lerin farklılıklarını
çalgılarıyla belirlem
eleri istenir. Ö
rneğin, müziğin birinci bölüm
ünde ziller çalarken, ikinci bölüm
ünde marakaslar çalar.
[!] Ö
rnek m
üzikler “İki
Bölüm
lü” şarkı
formunda
olmalıdır.
B.5.
Öğrendiği
seslerin incelik
ve kalınlık özelliklerini ayırt eder.
“R
e- la” aralığındaki seslerden oluşan bir şarkıda notaların incelik-kalınlık
özelliklerini anlam
alarına yönelik
oyunlar oynatılabilir. Ö
rneğin; “fa” sesi eksen olarak belirlenir ve bu sese göre
daha ince
olan “sol
ve la”
seslerini duyduklarında
öğrencilerin ayağa kalkmaları, “fa” sesine göre daha kalın olan
“re” ve “mi” seslerini duyduklarında ise oturm
aları istenir.
[!] B
u sınıf
düzeyinde dizek
üzerinde “re-la”
aralığındaki sesler verilmelidir.
[!] Bu sınıf düzeyinde dizek üzerinde basit ölçü ve
öğrenilen nota
değerlerinde şarkılar
verilerek, öğrencilerin çalgılarla seslendirm
esi sağlanmalıdır.
B.1 → B
.5
B.6. M
üziklerde temel hız ve gürlük
basamaklarını ayırt eder.
Öğrencilere
dağarcıklarındaki şarkıların
hangilerinin orta,
hangilerinin çabuk veya yavaş hızda olduğu, tempo tutturularak
sezdirilir. Sonraki aşamada, farklı hız özelliklerindeki m
üzikler seslendirilir ve öğrencilerden m
üziklerdeki hız özelliklerine göre farklı hızda hareket ettiklerini sezm
eleri beklenir.
[!] B
u sınıf
düzeyinde orta
hız ve
orta gürlük
kavramları verilm
elidir.
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME
B.7. S
esin oluşumunu açıklar.
Sesin
daha net
duyulabilmesi
için tiyatro
ve konser
salonlarında neler yapıldığını araştırmaları istenir. B
u konuda bir m
ekânda yapılabilecek
düzenlemelerle
ilgili basit
materyaller
kullanarak modeller geliştirm
eleri beklenir.
Fen
ve T
eknoloji D
ersi, “F
iziksel O
laylar” Öğrenm
e Alanı, “Işık ve S
es” Ünitesi: T
iyatro, konser salonu gibi m
ekânlarda ve tarihî yapılardaki akustik uygulam
alara örnekler verir.
58
İlköğretim M
üzik Dersi 5. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
C.1. D
inlediği müziklerle ilgili duygu
ve düşüncelerini ifade eder.
Öğrencilerin
dinledikleri m
üziklerle ilgili
duygu ve
düşüncelerini; yazılı - sözlü anlatım, resim
, drama vb. yollarla
veya bilişim
teknolojilerinden
yararlanarak ifade
etmelerine
ilişkin etkinlikler düzenlenir.
T
ürkçe Dersi, “G
örsel Okum
a ve Görsel Sunu”
Öğrenm
e A
lanı:Duygu,
düşünce ve
izlenimlerini
drama, tiyatro, m
üzikli oyun, kukla vb. yollarla sunar.
Özel E
ğitim A
lanı: 1.
Kendini ifade edebilm
e becerisi geliştirir. [!] M
üziklerin sözsüz olmasına ve seçkin eserlerden
oluşmasına dikkat edilm
elidir.
C.2.
Kendi
oluşturduğu ezgileri
seslendirir.
Öğrencilerin öğrendikleri ses ve sus değerlerini kullanarak
oluşturdukları ezgileri, dizek üzerinde yazarak seslendirmelerine
ilişkin etkinlikler düzenlenir.
[!] Ezgi denem
eleri, öğrenilen ölçü sayısı, nota ve süre değerleri ile sınırlıdır.
“T
emel
müzik
yazı ve
ögelerini kullanır”
“Öğrendiği
seslerin uzunluk
ve kısalık
özelliklerini ayırt eder” “Ö
ğrendiği notalardan oluşan ezgileri doğru çalar” kazanım
ları ile ilişkilendirilmelidir.
B.1 → C
.2
C.3.
Müziklerdeki
farklı bölüm
leri dansa dönüştürür.
Öğrencilere
dağarcıklarındaki m
üziklerden (şarkı,
türkü, m
arş) uygun örnekler üzerinde çalışmalar yaptırılır ve m
üziğin form
yapısı hareketlerle hissettirilir. Ayrıca öğrencilerden bu
hareketleri dansa dönüştürmeleri de beklenir.
[!] Şarkıların
değişen bölüm
leri sezdirilerek
verilmelidir.
[!] M
üzikler seviyeye
uygun “İki
Bölüm
lü” şarkı
formunda olm
alıdır.
C.4. M
üziklere kendi oluşturduğu ritim
kalıbıyla eşlik eder.
[!] O
luşturulacak ritim kalıbı, öğrenilen usül ve nota
değerleri ile sınırlı olmalıdır.
5. S
ınıf kazanımları, canlandırm
a, sergileme, ritim
tutm
a, görselleştirm
e, sözlü
anlatım
etkinlikleri ile;
gözlem
ölçekleri, çalışm
a yaprakları
(eşleştirme,
resimlem
e-boyama, boşluk doldurm
a, resimden bulm
a, doğru-yanlış vb.), öğrenci ürün dosyası vb. kullanılarak değerlendirilebilir.
B.1 → C
.4
C. MÜZİKSEL YARATICILIK
C.5. Farklı ritm
ik yapıdaki müziklere
uygun hareket eder.
[!] Söz konusu ritmik yapı; 7/8 ve 9/8’lik aksak ölçüler
ile sınırlandırılm
alı ve
bu usüller
hissettirilerek verilm
elidir.
59
İlköğretim M
üzik Dersi 5. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
D.1.
Bireysel
müzik
arşivi oluşturm
aya istekli olur.
Öğrencilerin, m
üzik alanına ilişkin edindikleri veya ürettikleri her türlü çalışm
a, araştırma, kaset, cd, dvd vb. gereçlerle özgün bir
arşiv oluşturmalarına yönelik etkinlikler düzenlenir. O
luşturulan arşivi arkadaşlarıyla paylaşm
asına ilişkin uygun ortamlar hazırlanır.
[!] Öğrencilerin,
bireysel m
üzik arşivlerini
oluştururlarken cd, kaset, müzik kitapları vb. m
ateryaller yanında, derste yapm
ış oldukları çalışmaları, kayıtları da
arşivlerine koyabilecekleri belirtilmeldir.
T
ürkçe Dersi,“G
örsel Okum
a ve Görsel Sunu”
Öğrenm
e A
lanı: B
ilgi toplam
ak am
acıyla bilişim
teknolojilerinden yararlanır.
D.2.
Müzikle
ilgili araştırm
a ve
çalışmalarında
bilişim
teknolojilerinden yararlanır.
Öğrencilerin
müzikle
ilgili araştırm
alarında
bilgisayar ve
İnternet’ten yararlanabilmelerine ilişkin yönlendirm
eler yapılır ve edinim
lerini sunabilecekleri
ortamlar
oluşturulur. A
yrıca kendi
yarattıkları çalışmalarını kayıt altına alm
aları sağlanır.
“B
ireysel müzik arşivi oluşturm
aya istekli olur” kazanım
ı ile ilişkilendirilmelidir.
D.3.
Farklı türlerdeki
müzikleri
dinleyerek müzik beğeni ve kültürünü
geliştirir.
Öğrencilere özellikle yakın çevrelerinde ve bölgelerinde dinlenen
geleneksel m
üziklerimize
ilişkin örnekleri
araştırmaları
ve dinlem
elerine ilişkin
yönlendirmeler
yapılır. B
unun dışında,
pop m
üzik, klasik müzik vb. m
üzik türlerinden seçkin örneklerin yer aldığı dinleti etkinlikleri de düzenlenebilir.
D.4. A
tatürk’ün sanata verdiği önemi
anlar.
Atatürk’ün m
üzik sanatçılarına ve müzik kurum
larına verdiği önem
i anlatan yayınlar araştırılıp sunulabilir (drama, tiyatro, panel
vb. yollarla).
D.5.
Atatürk’ün
sevdiği türkü
ve şarkıları tanır.
Öğrencilerin
A
tatürk’ün sevdiği
şarkı ve
türkülerden seçkin
örnekleri dinlem
elerine ilişkin
etkinlikler yapılır
ve şarkı
ve türkülerden düzeylerine uygun olanlar birlikte seslendirilir. A
yrıca ilgili
şarkı ve
türkülerin kullanıldığı
drama
ve tiyatro
etkinlikleri düzenlenebilir.
D. MÜZİK KÜLTÜRÜ
D.6. A
tatürk’ün sanata verdiği önemi
anlatan kaynaklara istekle başvurur.
Atatürk’ün sanata verdiği önem
i anlatan anekdot örnekleri araştırılarak
dramatize
edilebilir. Öğrencilerin
bu konuda
yapacakları sözlü,
yazılı ve
görsel çalışm
aları arkadaşlarıyla
paylaşmalarına olanak sağlayan ortam
lar hazırlanır.
60
İlköğretim M
üzik Dersi 6.Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İLK
ÖĞ
RE
TİM
A
LT
INC
I SINIF
K
AZ
AN
IML
AR
I
İlköğretim M
üzik Dersi 6.Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.1.
İstiklal M
arşı’nı anlam
ına uygun
söyler.
A.2. T
oplum hayatında önem
li yer tutan m
arşlarımızı doğru söyler.
Önem
li m
arşlarımızdan
bir repertuar
oluşturulur. O
nuncu Y
ıl M
arşı, G
ençlik M
arşı, C
umhuriyet
Marşı,
İzmir M
arşı, Vatan M
arşı, Mehter M
arşı vb. marşları doğru
söylemeleri istenir.
T
ürkçe Dersi, “D
inleme/İzlem
e” Öğrenm
e Alanı: Ş
iir, türkü, şarkı türlerinde m
etinler ezberler.
A.1 →
A.2.
A.3. Ö
ğrendiği notaları seslendirir.
D
izek üzerinde “do1 –do2” arası sesler, ilgi çekici etkinlikler düzenlenerek verilir.
[!] Bu sınıf düzeyinde öğrencilere; “do
1-do2” arasındaki sesleri, çalgıları
ve kendi
seslerini kullanarak
algılamalarına
yönelik çalışm
alar yaptırılm
alıdır.
B.1 →
A.3
A.4. B
asit çok sesli şarkılar söyler.
[!] K
anonların yapısı hakkında genel bilgiler verilmeli ve iki sesli basit
kanonlar söyletilmelidir.
[!] Kanonların yapısı önce ritim
çalgıları veya vücut perküsyonu ile ritim
sel olarak verilmeli daha sonra ise ezgili olarak seslendirilm
elidir. A
.5. F
arklı ritm
ik yapıdaki
müzikleri
seslendirir.
[!] Bu kazanım
daha önce bilişsel ve kulaktan öğrenilmiş basit, bileşik ve
aksak ölçülerle sınırlıdır.
A.6.
Seslendirdiği
müziklerde
hız ve
gürlük basamaklarını uygular.
Öğrencilerin
dağarcıklarındaki ezgilerden,
seviyelerine uygun olanları çalgısıyla seslendirmelerine
yönelik etkinlikler düzenlenir.
[!] Öğrenilen
hız ve
gürlük terim
lerini birlikte
uygulayabilme
çalışmalarına yer verilm
eli.
“T
emel
müzik
yazı ve
ögelerini kullanır”,
“Öğrendiği
notaları seslendirir”, kazanım
ları ile ilişkilendirilmelidir.
A.7.
Atatürk’le
ilgili m
arşları, şarkıları
anlamlarına uygun seslendirir.
Atatürk’le
ilgili şarkı
ve m
arşların sözlerindeki
anlamlara dikkat çekilir ve bu anlam
lara uygun birlikte seslendirm
e etkinlikleri düzenlenir.
T
ürkçe Dersi, “D
inleme/İzlem
e” Öğrenm
e Alanı: Ş
iir, türkü, şarkı türlerinde m
etinler ezberler. [!] 10 K
asım A
tatürk’ü Anm
a Törenlerinde ve M
illî bayramlarda bu
kazanıma yer verilm
elidir.
A.8. M
üzik çalışmalarını sergiler.
A. DİNLEME- SÖYLEME- ÇALMA
A.9.
Yurdum
uzdaki m
üzik türlerinden
seçkin örnekler seslendirir.
[!] G
eleneksel Türk halk ve T
ürk sanat müziği, pop m
üzik ve çağdaş çok sesli T
ürk müziğinden seçkin örnekler, öğrencilerin ses sınırlarına ve
sınıf düzeyine uygun biçime dönüştürülerek verilm
elidir.
62
İlköğretim M
üzik Dersi 6.Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.1. T
emel m
üzik yazı ve ögelerini kullanır.
B
u sınıf düzeyinde belirlenen temel m
üzik yazı ve
ögeleri, şarkılar
üzerinde uygulam
alı olarak
açıklanır.
[!] Uzatm
a bağı, hece bağı, “do1 -do
2 “ arası sesler, aksak ölçü (5/8), bileşik
ölçü (6/8)
ve diğer
sürelere ilave
olarak on
altılık nota
süreleri ile uzatma noktası verilm
elidir. [!] Sesler ve sürelerin öğretim
i, öğrencilerin aktif katılımını sağlayan
etkinliklerle ilgi çekici hâle getirilmelidir.
B.2.
Müziklerde
aynı ve
farklı bölüm
leri ritm
çalgılarıyla
ayırt eder.
[!] Seviyeye uygun “İki, Ü
ç Bölüm
lü” örnek müzikler verilm
elidir.
C.4 →
B.2
B.3. E
rgenlik dönemi ses değişim
özelliklerini farkeder.
Fen ve Teknoloji D
ersi, “Canlılar ve H
ayat” Öğrenm
e Alanı,
“Canlılarda
Ürem
e, B
üyüme
ve G
elişme”
Ünitesi
ile ilişkilendirilerek
ergenlik dönem
i ses
değişimi
ve özellikleri
açıklanmalı,
seslendirilecek şarkı
ve türkülerde
seçici davranılm
alıdır.
B.4 →
B.3
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME
B.4.
İnsan
sesinin oluşum
unu açıklar.
İnsan sesinin biyolojik yapısı ve oluşum
u değişik etkinliklerle açıklanır.
F
en ve T
eknoloji Dersi,
“Vücudum
uzda Sistem
ler” öğrenm
e alanı ile ilişkilendirilecektir.
63
İlköğretim M
üzik Dersi 6.Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
C.1.
Dinlediği
değişik türdeki
müziklerle
ilgili duygu
ve düşüncelerini
farklı anlatım
yollarıyla ifade eder.
Öğrencilere değişik türlerde m
üzikler dinletilir ve bu m
üziklere ilişkin düşüncelerini özgün anlatım
yollarıyla
ifade etm
eleri istenir
(resim
yapma,
harekete dönüştürme, öykü ve şiir yazm
a, vb.).
T
ürkçe Dersi,
“Konuşm
a” Öğrenm
e Alanı: D
uygu, düşünce,
hayal, izlenim ve deneyim
lerini sözlü olarak ifade eder. “Y
azma”
Öğrenm
e A
lanı: D
uygu, düşünce,
hayal, izlenim
ve
deneyimlerini yazılı olarak ifade eder.
C.2.
Farklı ritm
ik yapıdaki
müzikleri harekete dönüştürür.
[!] B
u kazanım daha önce öğrenilen bilişsel ve kulaktan öğrenilm
iş basit, bileşik ve aksak ölçülerle sınırlıdır.
C.3.
Ezgilere
kendi oluşturduğu
ritim kalıbı ile eşlik eder.
Öğrenciler tarafından yazılan eşliklerden uygun
olan örnekler seçilerek birlikte seslendirilir. [!] O
luşturulan ritim kalıpları, öğrenilen süre değerleri ve usüller ile
sınırlı olup; yalın eşlikler olmalıdır.
6. Sınıf
kazanımları,
canlandırma,
sergileme,
ritim
tutma,
görselleştirme,
sözlü anlatım
etkinlikleri
yaptırılarak; gözlem
ölçekleri, çalışm
a yaprakları, öğrenci ürün dosyası vb. kullanılarak değerlendirilebilir.
B.1 →
C.3
C.4.
Müziklerde
aynı ve
farklı bölüm
leri dansa dönüştürür.
[!] Örnek alınan eserler seviyeye uygun “İki, Ü
ç Bölüm
lü” müzikler
olmalıdır.
C. MÜZİKSEL YARATICILIK
C.5.
Kendi
oluşturduğu ezgileri
seslendirir.
Öğrenilen
notalardan ve
süre değerlerinden
oluşan ezgi denemeleri yaptırılır ve seslendirilir.
E
zgilere kendi oluşturduğu ritim kalıbı ile eşlik eder kazanım
ı ile ilişkilendirilm
elidir. [!]
Basit
ölçüler ile
öğrenilen
nota ve
süreler değerleri
kullanılmalıdır.
B.1 →
C.5
64
İlköğretim M
üzik Dersi 6.Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
LE
R
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
D.1. Y
urdumuzdaki başlıca m
üzik türlerini ayırt eder.
Öğrencilere m
üzik türlerinden seçkin örnekler dinletilerek aralarındaki farkı hissetm
eleri istenir. Sonraki aşam
ada ise dinletilen müziğin hangi türe
ait olabileceği hakkında fikir yürütmeleri beklenir.
[!] Geleneksel T
ürk halk ve Türk sanat m
üziği, pop müzik ve çağdaş
çoksesli Türk m
üziği hakkında örnekler verilmeli, bu türlerin doğuşu
ve genel özellikleri hakkında açıklamalar yapılm
alıdır.
D.2. A
tatürk’ün müzikle ilgili tem
el düşüncelerini kavrar.
A
tatürk’ün müzikle ilgili tem
el düşüncelerini içeren araştırm
aların tartışma, m
ünazara, panel vb. yöntem
lerle sunulduğu etkinlikler düzenlenebilir.
[!] A
tatürk’ün T
ürk m
üziğine ilişkin
görüş ve
önerilerine yer
verilmelidir.
T
ürkçe Dersi, “K
onuşma”Ö
ğrenme A
lanı: Konuşm
asını sunarken görsel, işitsel m
ateryalleri ve farklı iletişim araçlarını kullanır.
D.3. A
tatürk’ün Türk m
üziğine ilişkin düşüncelerinin kavrar.
D
.2 → D
.3
D.4. A
tatürk’ün müzikle ilgili
görüşlerini anlamak için çeşitli
kaynaklardan yararlanır.
Öğrencilere araştırm
alarında yazılı ve görsel kaynakların yanında bilişim
teknolojilerinden de yararlanabileceklerini hatırlatan yönlendirm
eler yapılır.
D.4 →
D.2
D. MÜZİK KÜLTÜRÜ
D.5.
Müziklerle
ilgili araştırm
alarında bilişim
teknolojilerinden yararlanır.
Sosyal
Bilgiler
Dersi,
“Birey
ve T
oplum”Öğrenm
e A
lanı: B
ilimsel araştır-m
a basamaklarını kullanarak araştırm
a yapar.
65
İlköğretim M
üzik Dersi 6.Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İlköğretim M
üzik Dersi 7. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İLK
ÖĞ
RE
TİM
Y
EDİN
Cİ SIN
IF
KA
ZA
NIM
LA
RI
İlköğretim M
üzik Dersi 7. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.1. İstiklal M
arşını anlamına uygun
söyler.
A.2.
Toplum
hayatında
önemli
yer tutan m
arşlarımızı doğru söyler.
T
oplumsal hayatım
ızda önemli yer tutan m
arşlardan bir repertuar oluşturulur. Ö
ğrencilerin, bu marşlara ait ezgi ve
ritimleri
doğru söyleyebilm
elerini sağlam
aya yönelik
etkinlikler düzenlenir (Onuncu Y
ıl Marşı, D
umlupınar M
arşı, V
atan Marşı, M
ehter Marşı vb.)
A.1 →
A.2
A.3. D
üzeyine uygun çoksesli eserleri seslendirir.
[!]
Üç
sesli ve
dört sesli
basit kanon
örnekleri verilm
elidir. [!] M
üzikte çoksesliliğin önemi vurgulanm
alıdır. [!] Ç
oksesli verilecek şarkılar, basit iki sesli eserler olup; genellikle “O
stinato” eşlik biçiminde olm
alıdır. A
.4. M
üzikte hız
ve gürlük
basamaklarını uygular.
Öğrencilerin
seslendireceği eserlerde
hız ve
gürlük basam
akları ile ilgili uluslararası terminoloji de kullanılarak
uygun etkinlikler düzenlenir.
[!] Ana hız ve gürlük basam
akları üzerinde durularak, uluslararası terim
ler tanıtılmalı ve kullanım
yerleri belirtilm
elidir. A
.5. Müzik çalışm
alarını sergiler.
Öğrencilerin
müzikle
ilgili çalışm
alarını sergileyebilecekleri ortam
lar oluşturulur.
A.6.
Atatürk’ü
konu alan
müzik
eserlerini dinlemekten hoşlanır.
A
tatürk’ü konu alan müzik eserlerini tanıtm
aya ilişkin etkinlikler düzenlenir. K
onuyla ilgili olarak sınıfta bir arşiv oluşturulabilir.
Öğrencilerin
yakın çevrelerindeki
Atatürk’ü
konu alan
müzik etkinliklerine katılım
larına ilişkin yönlendirmeler yapılır.
Atatürk’ü
konu alan
müziklerden
oluşan bir
dinleti etkinliği düzenlenir.
A.7. Y
urdumuzdaki m
üzik türlerinden eserler seslendirir.
[!] G
eleneksel Türk halk ve T
ürk sanat müziği, pop
müzik ve çağdaş çoksesli T
ürk müziğinden seçkin
örnekler, öğrencilerin ses sınırlarına ve sınıf düzeyine uygun biçim
e dönüştürülerek verilmelidir.
B.1 →
A.7
A. DİNLEME – SÖYLEME - ÇALMA
A.8. Ses ve çalgı grupları oluşturm
aya istekli olur.
Öğrencilerin ses ve çalgı grupları oluşturm
ası için gerekli yönlendirm
eler yapılır ve grupların çalışmalarını sunm
aları için etkinlikleri düzenlenir.
68
İlköğretim M
üzik Dersi 7. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.1.
Tem
el m
üzik yazı
ve ögelerini
kullanır.
D
izek üzerinde verilen “kalın lâ ve ince mi” sesleri
arasındaki notalar seviyeye uygun etkinliklerle ilgi çekici şekilde
verilir. D
aha sonra
usuller, ritim
çalgıları
ile vurdurularak
kavratılır ve
uygun örnekler
seçilerek birlikte seslendirilir.
[!] 7/8’lik aksak usul verilmelidir.
[!] Bu süreçte, ses değişim
dönemi dikkate alınarak
daha çok çalma boyutuna ağırlık verilm
elidir. [!] Ç
oğaltma noktası, senyö, D
a capo, fine, kalın la, kalın si, ince re, ince m
i sesleri verilmelidir.
B.2. M
üzikte dizileri tanır.
[!]
Söz konusu
diziler; belirtilen
tonal ve
makam
sal dizilerle sınırlıdır. [!] B
u sınıf düzeyinde; “Do m
ajör ve La m
inör dizi” verilm
elidir. A
ncak bu
dizilerin öğretim
i, kuram
sal boyutta
tonalite/majör-m
inör kavram
larına girilm
eden sadece dizi boyutunda olm
alıdır. [!]
Bu
sınıf düzeyinde,
makam
sal dizilerden
tampere
sisteme
uyarlanmış;
“Hüseyni,
Kürdi
ve N
ihavend” m
akamına ait diziler verilm
elidir. Ancak bu dizilerin
öğretimi,
kuramsal
boyutta m
akam
kavramlarına
girilmeden
sadece dizi
boyutunda olm
alıdır. B
u m
akamlar
sadece şarkılarka
değil türkülerle
de verilebilm
eli ve seçilen şarkı, türkü örnekleri çocukların ses sınırlarına ve düzeylerine uygun olm
alıdır. [!]
Makam
sal nitelikli
eserlerin seslendirilm
esinde, çocuğun ses gelişim
süreci göz önünde bulundurularak; m
utlaka gerekli göçürüm/transpozeler yapılm
alıdır.
B.1 →
B.2
B.3. İnsan sesi ve ses topluluklarını ayırt
eder.
[!] K
adın (alto,
mezzo
soprano, soprano),
erkek (bas, bariton, tenor) ve çocuk sesleri açıklanm
alı ve bu seslerden oluşan topluluklar tanıtılm
alıdır.
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME4
B.4.
Çalgı
ve çalgı
topluluklarını ayıt
eder.
[!] Çalgı ve ses topluluklarının tanıtım
ında görsel, işitsel m
ateryallerden yararlanılmalıdır (C
D, V
CD
, DV
D, kaset
vb.). [!] T
ürk ve Batı m
üziği çalgıları kullanış biçimlerine göre
tanıtılmalı
ve bu
çalgıların oluşturduğu
topluluklar üzerinde durulm
alıdır.
B.3 →
B.4
69
İlköğretim M
üzik Dersi 7. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
C.1.
Kendi
oluşturduğu ezgileri
seslendirir.
[!] Ezgi denem
eleri, öğrenilen ölçü sayısı, dizi, süre ve küçük şarkı form
ları ile sınırlı olmalıdır.
“E
zgilere kendi oluşturduğu ritim kalıbı ile eşlik
eder” kazanımı ile ilişkilendirilm
elidir.
B.1 →
C.1
C.2. M
üziklere kendi oluşturduğu ritim
kalıbı ile eşlik eder.
Seslendirilen ezgiye, öğrencilerin yazdığı basit ritim
kalıpları ile eşlik yaptırılır.
[!] Ritim
eşliği, öğrenilen ölçü sayısı ve nota değerleri ile sınırlı olm
alıdır.
B.1 →
C.2
C.3. D
inlediği değişik türdeki müziklerle
ilgili duygu ve düşüncelerini ifade eder.
Öğrencilerin dinlediği değişik türlerdeki m
üziklerle ilgili
duygu ve
düşüncelerini; yazılı-sözlü
anlatım,
drama, panel vb. yöntem
lerle sunmaları istenebilir.
T
ürkçe Dersi, “K
onuşma” Ö
ğrenme A
lanı: Duygu,
düşünce, hayal, izlenim ve deneyim
lerini sözlü olarak ifade eder. “Y
azma” Ö
ğrenme A
lanı: Duygu, düşünce, hayal,
izlenim ve deneyim
lerini yazılı olarak ifade eder. C
.4. H
alk türkülerinin
yaşanmış
öykülerini canlandırır.
Öğrencilerden çeşitli kaynaklardan halk türkülerinin
yaşanmış
öykülerini araştırm
aları ve
bu öyküleri
canlandırma,
drama,
slayt, panel
vb. yöntem
lerle sunm
aları istenebilir.
[!] Seçkin
örnekler üzerinde
durularak, öykünün
canlandırılması sağlanm
alıdır.
“Halk türkülerinin yaşanm
ış öykülerini araştırır.” kazanım
ı ile ilişkilendirilmelidir.
Türkçe
Dersi,
“Konuşm
a” Öğrenm
e A
lanı: C
anlandırmalarda,
sesini varlık
ve kahram
anları çağrıştıracak şekilde kullanır.
7. Sınıf kazanımları, canlandırm
a, sergileme, ritim
tutm
a, görselleştirm
e, sözlü
anlatımlar
yaptırılarak; gözlem
ölçekleri,
çalışma
yaprakları, öğrenci
ürün dosyası vb. kullanılarak değerlendirilebilir.
D.1 →
C.4
C. MÜZİKSEL YARATICILIK
C.5.
Farklı
ve tekrarlanan
motiflerden
oluşan ritim kalıpları oluşturur.
Öğrenciler
dört gruba
ayrılır ve
her gruptan
öğrendikleri usül
ve nota
sürelerini kullanarak
bir m
otiflik ritim kalıpları oluşturm
aları istenir. Ayrıca bu
ritim kalıpları ile farklı form
lar oluşturmaları da sağlanır.
[!] Farklı
ve tekrarlanan
motiflerden
oluşan ritim
kalıpları oluşturulm
alıdır. [!]
Ritim
kalıbı
oluşturulurken; m
1 +m2 +m
1 +m
3 +m1
motifsel dizilim
i dikkate alınabilir. (m = m
otif)
B.1 →
C.5
70
İlköğretim M
üzik Dersi 7. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
D.1.
Halk
türkülerinin yaşanm
ış öykülerini araştırır.
[!]
Araştırm
alarda öğrencilerden
bilişim
teknolojilerinden de yararlanması istenilir.
“H
alk türkülerinin yaşanmış öykülerini canlandırır”
kazanımı ile ilişkilendirilm
elidir.
T
ürkçe D
ersi, “K
onuşma”
Öğrenm
e A
lanı: K
onuşmasını sunarken görsel, işitsel m
ateryalleri ve farklı iletişim
araçlarını kullanır. D
.2. Uluslararası m
üzik türlerini tanır.
Uluslararası m
üzik türlerinden seçkin örneklerin yer aldığı dinleti etkinlikleri düzenlenir.
[!] Klasik, caz, pop vb. m
üzikler üzerinde durulmalı
ve bu müziklerin doğuşu, genel özellikleri hakkında
öğrencilere bilgiler verilmelidir.
Sosyal B
ilgiler Dersi, “K
ültür ve Miras” Ö
ğrenme
Alanı, “T
ürk Tarihinde Y
olculuk” Ünitesi: O
smanlı-
Avrupa ilişkileri çerçevesinde kültür, sanat ve estetik
anlayışındaki etkileşimi fark eder.
D.3.
Dinlediği
uluslararası m
üzikleri türlerine göre ayırt eder.
Dinlediği değişik türdeki m
üziklerle ilgili duygu ve düşüncelerini
ifade eder
“ ve
“Uluslararası
müzik
türlerini tanır” kazanımları ile ilişkilendirilm
elidir.
D.2 →
D.3
D.4.
Müziklerle
ilgili araştırm
alarında bilişim
teknolojilerinden yararlanır.
D.5.
Atatürk’ün
güzel sanatlar
içinde T
ürk m
üziğinin geliştirilm
esine verdiği
önemi açıklar.
Atatürk’ün
güzel sanatlar
içinde T
ürk m
üziğine verdiği
önemi
anlatan kaynaklardan
yararlanılarak, konunun
anlaşılmasına
yönelik tartışm
a, panel
vb. etkinlikler
düzenlenebilir. K
onuyla ilgili
olarak A
tatürk’ün anılarından alınmış bölüm
ler canlandırılabilir.
Türkçe
Dersi,
“Konuşm
a”Öğrenm
e A
lanı: K
onuşmasını sunarken görsel, işitsel m
ateryalleri ve farklı iletişim
araçlarını kullanır.
D.6 →
D.5
D. MÜZİK KÜLTÜRÜ
D.6. A
tatürk’ün Türk m
üziğinin gelişme-
sine ilişkin görüşlerini öğrenmeye istekli
olur.
Atatürk’ün
Türk
müziğinin
gelişmesine
ilişkin görüşlerini konu alan araştırm
alar yapılır ve araştırma
sonuçlarının sınıfça tartışılması sağlanabilir.
71
İlköğretim M
üzik Dersi 7. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İlköğretim M
üzik Dersi 8. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
İLK
ÖĞ
RE
TİM
SE
KİZİN
Cİ SIN
IF
KA
ZA
NIM
LA
RI
İlköğretim M
üzik Dersi 8. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
A.1.
İstiklal M
arşı’nı anlam
ına uygun
doğru söyler.
A.2.
Toplum
hayatım
ızda önem
li yer
tutan marşlarım
ızı doğru söyler.
Toplum
hayatımızda önem
li yer tutan marşları özelliklerine
uygun dinlemeye ve söylem
eye yönelik etkinlikler düzenlenir.
T
ürkiye C
umhuriyeti
İnkılap T
arihi ve
Atatürkçülük D
ersi, “Ya İstiklâl Y
a Ölüm
ӆnitesi:
“Sakarya Meydan Savaşı’nın ve B
üyük Taarruz’un
kazanılmasında
Atatürk’ün
rolünü fark
eder.” K
azanımı
ile ilişkilendirilerek
“Sakarya
Marşı”
seslendirilmelidir.
Türkçe
Dersi,
“Dinlem
e/ İzlem
e”Öğrenm
e A
lanı: Söz varlığını zenginleştirme “Ş
iir, türkü, şarkı, türlerinde m
etinler ezberler.
A.1 →
A.2
A.3.
T
ürk
toplum
ve topluluklarının
müzik
kültürlerinden uygun
örnekleri dinlem
ekten hoşlanır.
T
ürk toplum ve topluluklarının m
üzik kültürlerine ilişkin seçkin örneklerden oluşan dinletiler düzenlenir.
A.4. Ç
oksesli örnekler seslendirir.
Öğrenciler, ses sınırlarına göre iki gruba ayrılır. G
ruplardan kendi
ses sınırlarını
içeren bölüm
leri pekiştirdikten
sonra birlikte seslendirm
eleri istenir.
[!] Seviyeye
uygun kolay
çoksesli
eserler verilm
elidir.
A.5. M
üzik çalışmalarını sergiler.
Öğrencilerden yıl boyunca yaptıkları m
üzik çalışmalarına
(koro, drama, halk oyunları, çalgılarıyla yapılan çalışm
alar vb.) ilişkin birikim
lerini sergilemeleri istenir.
R
ehberlik ve Psikolojik Danışm
anlık: 13. İlgi, yetenek ve değerlerin eğitim
hayatını nasıl etkilediğini fark eder.
A.6.
Yurdum
uzdaki m
üzik türlerinden
eserler seslendirir.
[!] Seviyeye ve ses sınırlarına uygun geleneksel T
ürk halk ve Türk sanat m
üziği, pop müzik ve
çağdaş çoksesli Türk m
üziğinden seçkin örnekler verilm
elidir.
B.1 →
A.6
A.7. S
es ve çalgı grupları oluşturur.
A. DİNLEME- SÖYLEME- ÇALMA
A.8.
Uluslararası
müzik
türlerinden eserleri
dinlemekten
ve çalm
aktan hoşlanır.
74
İlköğretim M
üzik Dersi 8. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
B.1.
Tem
el m
üzik yazı
ve öğelerini
kullanır.
[!] Senkop ve 9/8’lik aksak usul verilm
elidir. [!] D
eğiştirici işaretler (diyez, bemol ve naturel)
verilmelidir.
B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME
B.2. M
üzikte dizileri tanır.
[!] Söz konusu diziler; belirtilen tonal ve makam
sal dizilerle sınırlıdır. [!] B
u sınıf düzeyinde, tek diyez alan “Sol majör
ve Mi m
inör” dizileri ile tek bemol alan “Fa
majör ve R
e minör” dizileri verilm
elidir. Ancak
bu dizilerin
öğretimi,
kuramsal
boyutta tonalite/m
ajör-minör
kavramlarına
girilmeden
sadece dizi boyutunda olmalıdır.
[!] B
u sınıf
düzeyinde, m
akamsal
dizilerden tam
pere sistem
e uyarlanm
ış;
“Hicaz,
Rast
ve Segah”
m
akam
dizileri verilm
elidir. A
ncak bu
dizilerin öğretim
i, kuram
sal boyutta
makam
kavram
larına girilm
eden sadece
dizi boyutunda
olmalıdır.
Bu
makam
lar sadece
şarkılarla değil
türkülerle de verilebilmeli ve seçilen şarkı, türkü
örnekleri çocukların ses sınırlarına ve düzeylerine uygun olm
alıdır. [!] M
akamsal nitelikli eserlerin seslendirilm
esinde, çocuğun
ses gelişim
süreci
göz önünde
bulundurularak; m
utlaka gerekli
göçürüm/aktarım
lar yapılmalıdır.
B.1 →
B.2
75
İlköğretim M
üzik Dersi 8. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
ÖR
NE
KL
ERİ
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
C.1.
Bildiği
müziklere
basit ritim
eşlikleri yazm
aktan hoşlanır.
Öğrenciler bildikleri ezgilere basit ritim
eşlikleri yazarlar
ve değişik
ritim
çalgılarıyla yazdıkları
bu eşlikleri çalarlar.
[!] Yazılacak ritim
kalıpları, öğrenilmiş ölçü sayısı ve nota değerlerinden
oluşmalıdır.
B.1 →
C.1
C.2.
Halk
türkülerinin yaşanm
ış öykülerini canlandırır.
Öğrencilerden
halk türkülerinin
yaşanmış
öykülerini görsel ve yazılı kaynaklardan araştırmaları
istenir. Bu araştırm
aların drama, slayt, canlandırm
a, panel vb. yöntem
lerle sunumu için uygun ortam
lar oluşturulur.
“Halk
türkülerinin yaşanm
ış öykülerini
araştırır” kazanım
ı ile
ilişkilendirilmelidir.
Türkçe
Dersi,
“Konuşm
a” Öğrenm
e A
lanı: C
anlandırmalarda
sesini, varlık ve kahramanları çağrıştıracak şekilde kullanır.
8. sınıf
kazanımları,
canlandırma,
sergileme,
ritim
tutma,
görselleştirme,
sözlü anlatım
lar yaptırılarak;
gözlem
ölçekleri, çalışm
a yaprakları,
öğrenci ürün
dosyası vb.
kullanılarak değerlendirilebilir.
D.3 →
C.2
C.3.
Farklı ve
tekrarlanan bölüm
lerden oluşan ritim kalıpları
oluşturur.
Öğrenciler, hissettirilm
ek istenen formun bölüm
leri kadar
gruplara ayrılır
ve öğrendikleri
nota süre
değerlerini kullanarak
ritim
kalıpları oluştururlar.
Oluşturdukları
ritim
kalıplarındaki aynı
ve farklı
bölümler
değişik ritim
çalgıları
kullanılarak ayırt
ettirilir.
[!] Öğrencilerden;
(ab), (aba),
(abaca) dizilim
inde ritim
kalıpları
oluşturmaları istenm
elidir.
B.1 →
C.3
C. MÜZİK SEL YARATICILIK
C.4.
Kendi
oluşturduğu ezgileri
seslendirir.
[!] E
zgi denemeleri; öğrenilen dizi, ölçü sayısı, süre ve küçük şarkı
formlarında olm
alıdır.
B.1 →
C.4
76
İlköğretim M
üzik Dersi 8. Sınıf K
azanımları
S
ınıf-okul içi etkinlik O
kul dışı etkinlik [!] Uyarı
Ders içi ilişkilendirm
e D
iğer derslerle ilişkilendirme
Ara disiplinlerle ilişkilendirm
e Ö
lçme ve değerlendirm
e
ÖĞ
RE
NM
E
AL
AN
I
K
AZ
AN
IML
AR
ET
KİN
LİK
LE
R
A
ÇIK
LA
MA
LA
R
D.1. G
eleneksel Türk m
üziklerine ilişkin türleri ayırt eder.
T
ürk Halk M
üziği (kırık hava, uzun hava) ve Klasik
Türk M
üziği’ne ilişkin (fasıl, tasavvuf, askeri, vb.) başlıca türlere
ilişkin seçkin
örneklerden oluşan
dinletiler düzenlenir.
[!] Türk H
alk Müziği (kırık hava-uzun hava) ve K
lasik Türk
Müziğine ilişkin (fasıl, dini, M
ehter vb.) başlıca türler, dinletiler yoluyla ayırt ettirilm
elidir.
D.2.
Dinlediği
değişik türdeki
müziklerle ilgili duygu ve düşüncelerini
açıklar.
Öğrencilere
kağıtlar dağıtılır
ve bu
kâğıtlara dinledikleri
müziklerle
ilgili sorulan
sorulara cevap
yazmaları istenir:
a) Dinletilen m
üziğin türü nedir? b) M
üziğin bestecisi kimdir?
c) Müzik bana ne hissettirdi?
d) Kullanılan enstrüm
anlar neler olabilir? e) Şarkının dinam
iksel grafiği nasıldır? f) M
üzik bana neyi hatırlattı?
D.3.
Halk
türkülerinin yaşanm
ış öykülerini araştırır.
D.4.
Dinlediği
değişik türdeki
müziklerden arşiv oluşturur.
Müzik
türlerine ilişkin
seçkin örneklerden
oluşan dinleti etkinlikleri düzenlenir.
T
ürkçe Dersi, “D
inleme/İzlem
e” Öğrenm
e Alanı: K
aset, CD
, film
vb. kaynaklardan kişisel arşiv oluşturur. D
.5. A
tatürk’ün yeni
müzik
kurumlarım
ızın açılm
asında ve
müzik
sanatçılarının yetiştirilm
esindeki önderliğini örneklerle açıklar.
Türkiye C
umhuriyeti İnkılap T
arihi ve Atatürkçülük D
ersi, “Ç
ağdaş Türkiye Y
olunda Adım
lar” Ünitesi: Ö
rnek olaylardan yararlanarak A
tatürk’ün sanata ve spora verdiği önemi fark eder.
D.6. M
üziğin diğer sanatlarla ilişkisini kavrar.
D.7. A
tatürk’ün belirlediği müzik
ilkeleri doğrultusunda yapılan çalışm
aları ve sağlanan gelişmeleri
anlatır.
A
tatürk’ün belirlediği müzik ilkeleri doğrultusunda
yapılan çalışmaları ve sağlanan gelişm
eleri araştırmaları ve
bu araştırmaların sonuçlarını ortaya koyan bir sunum
yapm
aları istenebilir.
K
ariyer Bilinci G
eliştirme:
16. Liderlerin davranışlarını ve
aldığı kararların başkalarının yaşam
ını nasıl etkilediğini açıklar.
Türkiye C
umhuriyeti İnkılap T
arihi ve Atatürkçülük
Dersi,”A
tatürkçülük” Ünitesi: İnkılapçılık ilkesinin T
ürk ulusunun m
illî kültür değerlerini geliştirerek çağdaşlaşmasının
bir aracı olarak kavrar.
Türkçe D
ersi, “Konuşm
a”,Öğrenm
e Alanı: K
onuşmasını
sunarken görsel, işitsel materyalleri ve farklı iletişim
araçlarını kullanır.
D. MÜZİK KÜLTÜRÜ
D.8. A
tatürk’ün güzel sanatlar içinde m
üziğe verdiği yeri ve önemi kavrar.
A
tatürk’ün güzel sanatlar içinde müziğe verdiği önem
i araştırm
aları ve araştırma sonuçlarını sınıfta sunm
aları istenir. Sunum
larında bilişim teknolojisi, slayt, yazılı ve
görsel materyallerden yararlanabilecekleri hatırlatılır.
77
Recommended