Historia

W³oc³awek najwiêksze miasto wschodniej czêci Kujaw, le¿y na lewym brzegu Wis³y, przy ujciu Zg³owi¹czki. Jest osad¹ bardzo star¹. ród³a archeologiczne wskazuj¹, ¿e w miejscu obecnego miasta istnia³a ju¿ przed 3000 lat osada kultury ³u¿yckiej, a przed 2500 laty osada kultury pomorskiej. Odkryto te¿ lady osadnictwa z okresu rzymskiego i wczesnego redniowiecza. W X wieku u ujcia Zg³owi¹czki do Wis³y rozwinê³a siê osada z targowiskami i przystani¹ rzeczn¹. Na prze³omie X i XI wieku za³o¿ony zosta³ gród ksi¹¿êcy. Od 1123 roku miasto sta³o siê stolic¹ biskupstwa kujawskiego. W redniowieczu przyjêt¹ nazw¹ by³ W³odzis³aw, nastêpnie W³oc³aw (Vladislawia). Przed rokiem 1265 W³oc³awek uzyska³ prawa miejskie od ksiêcia kujawskiego Kazimierza. Lata 1308 1332 to okres najazdów krzy¿ackich, które spowodowa³y ca³kowite zniszczenie miasta (1329). W 1339 roku W³oc³awek zosta³ powtórnie lokowany na prawie che³miñskim, przyst¹piono do odbudowy spalonego miasta, zbudowano now¹ katedrê (1340 1411). Jeszcze dwukrotnie w latach 1392 i 1431 miasto pad³o ofiar¹ krzy¿ackich najazdów, dopiero pokój toruñski w 1466 roku uwolni³ je od grozy napadów Krzy¿aków. Nast¹pi³ rozkwit W³oc³awka, który sta³ siê orodkiem wilanego handlu zbo¿em i g³ówn¹ komor¹ celn¹ na Wile. Wzrasta iloæ spichrzów zbo¿owych, w roku 1598 jest ich 27.Kupcy w³oc³awscy mieli w³asn¹ flotyllê handlow¹. W tych warunkach W³oc³awek bêd¹cy spichlerzem urodzajnych Kujaw, ziemi dobrzyñskiej szybko siê bogaci³. Równoczenie z handlem nast¹pi³ rozkwit rzemios³a, m³ynarstwa i browarnictwa. Przejawem dobrobytu i kultury materialnej w owych czasach by³o posiadanie przez W³oc³awek drewnianych wodoci¹gów. W roku 1657 W³oc³awek zosta³ przez Szwedów ograbiony i spalony. Odt¹d wojny, epide- mie i po¿ary czêsto nawiedza³y miasto. Dawna nazwa W³o- c³aw zanik³a. O skali upadku wiadcz¹ liczby: w roku 1598 by³o 245 domów, 5 m³ynów, 25 spich- rzów, w roku 1760 by³o ju¿ 155 domów, 2 m³yny i 11 placów po spalonych spich- rzach. W XIV i XV wieku W³oc³awek liczy³ ok. 500 miesz- kañców, w wieku XVI w czasie pokoju i dobrobytu ok. 2000 osób. Wzrost liczby ludnoci zacz¹³ siê dopiero w czasach pokoju po wojnach napoleoñskich (w roku 1815 2444 osób). Sytuacja W³oc³awka, tak jak innych miast, zaczê³a siê poprawiaæ od po³owy XVIII wieku. Du¿e zas³ugi wnios³a tzw. Komisja Dobrego Porz¹dku, która przeprowadzi³a wiele reform (1787). Po drugim rozbiorze W³oc³awek dosta³ siê w posiadanie Prus, a po Kongresie Wiedeñskim wszed³ w obrêb Królestwa Polskiego. Po powstaniu listopadowym 1831 r. rozpoczê³y siê czasy carskiego ucisku. Szczególnie krwawo prze¿y³ W³oc³awek powstanie styczniowe w 1863 r. Wielu powstañców we W³oc³awku powieszono lub rozstrzelano, miêdzy innym p³k. Stanis³awa Bechiego, W³ocha, Garibaldczyka. Czasy politycznego i narodowego ucisku w XIX w. stanowi³y jednoczenie okres rozwoju ekonomicznego W³oc³awka, przed polskimi fabrykami otworzy³ siê na wschodzie olbrzymi rosyjski rynek zbytu. W 1799 roku fabrykant niemiecki Gross za³o¿y³ pierwsz¹ w Polsce fabrykê papieru, w 1816 roku uruchomiono fabrykê cykorii Ferd. Bohma, w 1896 roku powsta³a najwiêksza w Polsce fabryka celulozy. Rozwin¹³ siê przemys³ fajansowy, ceramiczny, chemiczny (farby i lakiery), poligraficzny (drukarnia), przemys³ metalowy (fabryka maszyn ¿elaznych, drutu i gwodzi), przemys³ spo¿ywczy (fabryka przetworów owocowych). Pierwsza wojna wiatowa przerwa³a rozwój miasta, a czteroletnia okupacja niemiecka doprowadzi³a przemys³ w³oc³awski do ruiny. Po wyzwoleniu miasta 12 listopada 1918 roku nast¹pi³a powolna poprawa sytuacji gospodarczej. W okresie miêdzywojennym w latach 1917 1924 kszta³ci³ siê we W³oc³awskim Seminarium Duchownym Ksi¹dz Stefan Wyszyñski, póniejszy Pry- mas Polski. W latach 1930 1939 ³¹czy³ pracê ko- cieln¹, naukow¹ z prac¹ spo³eczn¹ w rodowisku ro- botniczym. W³oc³awek w czasie II wojny wiatowej znisz- czony zosta³ w 30 %, wyzwolenie nast¹pi³o 20 sty- cznia 1945. Pier-

Travel

Historia