Trang 14

I Giới thiệu agraveu đệm từ (tiếng Anh Magnetic levitation transport hay maglev) lagrave một phương tiện chuyecircn chở được nacircng lecircn

dẫn laacutei vagrave đẩy tới bởi lực từ hoặc lực điện từ Phương phaacutep nagravey coacute thể nhanh vagrave tiện nghi hơn caacutec loại phương tiện cocircng cộng sử dụng baacutenh xe do giảm ma saacutet vagrave loại bỏ caacutec cấu truacutec cơ khiacute Tagraveu đệm từ coacute thể đạt đến tốc độ ngang với maacutey bay sử dụng động cơ caacutenh quạt hay phản lực tức lagrave tới khoảng 500 đến 580 kmh Tagraveu đệm từ đatilde được sử dụng trong thương mại từ 1984 Tuy nhiecircn caacutec giới hạn về khoa học vagrave kinh tế đatilde cản trở sự phaacutet triển của kỹ thuật mới nagravey

Kỹ thuật nacircng bằng lực từ khocircng coacute gigrave trugraveng lặp với kỹ thuật tagraveu sử dụng baacutenh xe vagrave do vậy khocircng tương thiacutech với đường ray xe lửa truyền thống Do khocircng sử dụng chung caacutec cơ sở hạ tầng đang hiện coacute tagraveu đệm từ phải được thiết kế với một hệ thống giao thocircng hoagraven toagraven mới Thuật ngữ tagraveu đệm từ khocircng chỉ đơn thuần chỉ đến phương tiện chuyecircn chở magrave cograven bao gồm cả sự tương taacutec giữa tagraveu vagrave đường ray mỗi caacutei được thiết kế đặc biệt tương thiacutech lẫn nhau để tạo ra lực nacircng vagrave điều khiển chiacutenh xaacutec việc nacircng lecircn vagrave đẩy tới bằng lực điện từ

Bởi vigrave khocircng coacute sự tiếp xuacutec trực tiếp giữa đường ray vagrave tagraveu necircn chỉ coacute lực ma saacutet giữa con tagraveu vagrave khocircng khiacute Do đoacute tagraveu đệm từ coacute khả năng di chuyển với vận tốc rất cao tiecircu tốn iacutet năng lượng vagrave coacute thể gacircy ra iacutet tiếng ồn Caacutec hệ thống đatilde được đề nghị coacute thể hoạt động với vận tốc lecircn đến 650 kmh nhanh hơn nhiều lần so với tagraveu hỏa truyền thống Tốc độ rất cao của tagraveu đệm từ lagravem chuacuteng coacute thể cạnh tranh với caacutec đường bay dưới 1000 kilocircmeacutet Ứng dụng thương mại đầu tiecircn trecircn thế giới của tagraveu đệm từ cao tốc lagrave tuyến thử nghiệm ở Thượng Hải (IOS initial operating segment) vận chuyển hagravenh khaacutech trecircn quatildeng đường dagravei 30 km từ thagravenh phố đến sacircn bay chỉ trong 7 phuacutet 20 giacircy (tốc độ cao nhất lagrave 431 kmh tốc độ trung bigravenh 250 kmh) Caacutec dự aacuten tagraveu đệm từ khaacutec trecircn thế giới đang được nghiecircn cứu về tiacutenh khả thi

T

Tagraveu đệm từ JR-Maglev ở Yamanashi Nhật Bản (112005)

Trường Đại học Sư phạm Tp HCM Khoa Vật lyacute

Chuyecircn đề Điện học Họ vagrave tecircn Nguyễn Lecirc Anh

MSSV K36102012

Trang 24

II Tổng quan Thuật ngữ ldquotagraveu đệm từrdquo khocircng phải chỉ đề cập riecircng đến loại phương tiện tagraveu magrave noacute lagrave cả

một hệ thống gồm tagraveu vagrave đường ray coacute cấu tạo rất tốt với thiết kế bằng động cơ từ trường đẩy để nacircng tagraveu lecircn Kỹ thuật tagraveu nacircng bằng lực từ khocircng coacute gigrave trugraveng lặp với kỹ thuật tagraveu sử dụng baacutenh xe vagrave do vậy khocircng tương thiacutech với đường ray xe lửa truyền thống

Coacute hai loại cocircng nghệ ldquotagraveu đệm từrdquo đang được chuacute yacute đặc biệt hiện nay

v EMS (Electromagnetic suspension) Nam chacircm điện được điều khiển bằng điện từ trong tagraveu để huacutet noacute vagraveo đường ray coacute từ tiacutenh (thường lagrave theacutep)

v EDS (Electrodynamic suspension) Sử dụng nam chacircm siecircu dẫn hoặc nam chacircm vĩnh cửu mạnh để tạo ra một từ trường gacircy ra dograveng điện trong dacircy dẫn kim loại gần đoacute khi coacute sự chuyển động tương đối với việc đẩy vagrave keacuteo tagraveu chạy cugraveng với việc bay lecircn dựa trecircn thiết kế của đường dẫn

Một cocircng nghệ thử nghiệm đatilde được thiết kế chứng minh về mặt toaacuten học xem xeacutet kĩ lưỡng vagrave cấp bằng saacuteng chế nhưng chưa được xacircy dựng đoacute lagrave cocircng nghệ giảm xoacutec nhờ lực từ MDS (Magnetodynamic suspension) trong đoacute sử dụng lực huacutet từ tiacutenh của một hệ thống nam chacircm vĩnh cửu lắp đặt cạnh đường ray bằng theacutep để nacircng tagraveu lecircn vagrave giữ noacute tại chỗ Caacutec cocircng nghệ khaacutec như nam chacircm vĩnh cửu coacute tiacutenh đẩy vagrave nam chacircm siecircu dẫn cũng đatilde được nghiecircn cứu

III Đường ray tagraveu đệm từ (Track Maglev) vagrave nguyecircn lyacute hoạt động Caacutec cuộn dacircy từ hoacutea chạy

dọc theo đường ray được gọi lagrave một đường dẫn đẩy lugravei caacutec nam chacircm lớn trecircn baacutenh đaacutep của tagraveu cho pheacutep tagraveu bay lecircn từ 039 đến 393 inch (từ 1 đến 10 cm) trecircn đường dẫn Khi tagraveu bay lecircn năng lượng được cung cấp cho caacutec cuộn dacircy trong caacutec đường dẫn để tạo ra một hệ thống duy nhất của từ trường keacuteo vagrave đẩy tagraveu dọc theo đường dẫn Dograveng điện cung cấp cho caacutec cuộn dacircy trong caacutec đường dẫn liecircn tục luacircn phiecircn thay đổi cực của caacutec cuộn dacircy từ hoacutea Sự thay đổi cực nagravey gacircy ra từ trường ở phiacutea trước con tagraveu để keacuteo tagraveu về phiacutea trước trong khi từ trường phiacutea sau tagraveu tăng thecircm lực đẩy về phiacutea trước cho tagraveu

Tagraveu đệm từ lagrave loại tagraveu di chuyển trecircn khocircng khiacute do đoacute noacute giảm được lực ma saacutet rất nhiều so với caacutec con tagraveu bigravenh thường lực ma saacutet chủ yếu ở đacircy lagrave lực ma saacutet khocircng khiacute Với thiết kế khiacute động lực để giảm ma saacutet khocircng khiacute con tagraveu coacute thể đạt tốc độ hơn 310 mph (500 kmh) gấp hai lần con tagraveu siecircu tốc nhanh nhất hiện nay lagrave Amtrak hay lagrave một chiếc Boeing ndash 777 sử dụng cho caacutec chuyến bay xa với tốc độ 562 mph (905 kmh) Với tốc độ 310 mph thigrave bạn coacute thể đi từ Paris đến Rome chỉ mất khoảng 2 giờ đồng hồ

Trang 34

Đức vagrave Nhật Bản lagrave hai quốc gia đang chạy thử nghiệm loại tagraveu đệm từ nagravey Mặc dugrave dựa trecircn những tiacutenh chất tương tự nhưng hai loại tagraveu của hai quốc gia lagrave coacute sự khaacutec biệt rotilde rệt

v Ở Đức caacutec kĩ sư thiết kế hệ thống EMS Trong hệ thống nagravey dưới đaacutey tagraveu sẽ được quấn caacutec vograveng theacutep Nam chacircm điện sẽ huacutet trực tiếp caacutec baacutenh đaacutep của con tagraveu lagravem cho con tagraveu chuyển động về phiacutea trước đường dẫn noacute lagravem cho con tagraveu bay lecircn với khoảng caacutech 13 inch (1 cm) vagrave giữ con tagraveu bay lecircn ngay cả khi noacute dừng chuyển động Một nam chacircm khaacutec sẽ đặt trong con tagraveu để giữ noacute ổn định trong suốt quaacute trigravenh chuyển động Đức đatilde khẳng định con tagraveu đệm từ Transrapid của họ coacute thể đạt tới 300 mph khi coacute người trecircn tagraveu

v Trong khi đoacute caacutec kĩ sư Nhật Bản đang phaacutet triển hệ thống EDS Sự khaacutec nhau cơ bản của Nhật Bản so với Đức chiacutenh lagrave họ sử dụng hệ thống lagravem maacutet bằng vật liệu siecircu dẫn Loại nam chacircm điện coacute thể cung cấp điện ngay cả khi nguồn điện đatilde tắt Trong hệ thống EMS của Đức sử dụng caacutec nam chacircm điện tiecircu chuẩn caacutec cuộn dacircy chỉ coacute thể dẫn điện khi nguồn điện cung cấp dograveng điện chạy qua Bằng caacutech lagravem lạnh hệ thống ở nhiệt độ siecircu dẫn hệ thống của Nhật Bản sẽ rất tiết kiệm năng lượng Tuy nhiecircn chi phiacute của noacute thigrave lại khocircng rẻ một chuacutet nagraveo Một sự khaacutec biệt nữa đoacute lagrave hệ thống tagraveu đệm từ của Nhật Bản coacute thể bay lecircn gần 4 inch (10 cm) trecircn đường dẫn Tuy nhiecircn một trở ngại với hệ thống EDS lagrave con tagraveu phải được cuộn trecircn caacutec lốp cao su cho đến khi tốc độ cất caacutenh lagrave 62 mph (100 kmh) Caacutec kĩ sư Nhật Bản noacutei rằng caacutec baacutenh xe lagrave một ưu điểm nếu xảy ra hiện tượng mất điện cho toagraven bộ hệ thống trong khi đoacute tagraveu Transrapid của Đức được trang bị với một pin điện trong caacutec trường hợp khẩn cấp Ngoagravei ra caacutec hagravenh khaacutech sẽ coacute một thiết bị bảo vệ traacutenh taacutec hại của caacutec từ trường do nam chacircm điện siecircu dẫn gacircy ra

Nam chacircm vĩnh cửu trước đoacute đatilde khocircng được sử dụng bởi vigrave caacutec nhagrave khoa học nghĩ rằng chuacuteng sẽ khocircng tạo ra đủ lực từ để nacircng Tuy nhiecircn thiết kế Inductrack đatilde lagravem thay đổi bằng caacutech sắp xếp caacutec nam chacircm trong một mảng Halbach Caacutec nam chacircm được định higravenh sao cho caacutec cường độ của từ trường tập trung ở trecircn mảng thay vigrave ở dưới Chuacuteng được lagravem từ một loại vật liệu mới bao gồm một hợp kim Nd ndash Fe ndash Bo tạo ra một loại coacute từ tiacutenh cao hơn Inductrack II thiết kế kết hợp hai mảng Halbach để tạo ra một từ trường mạnh hơn với tốc độ chậm

Trang 44

IV Nhận xeacutet Toacutem lại tagraveu được nacircng lecircn vagrave được đẩy về phiacutea trước khi đoacute caacutec thanh nam chacircm của tagraveu

vagrave đường lại khaacutec cực nếu tiếp tục như vậy thigrave tagraveu sẽ bị huacutet xuống khocircng chuyển động được Như luacutec đầu đatilde noacutei tagraveu được gắn caacutec thanh nam chacircm điện necircn khi đoacute dograveng điện sẽ đổi cực để caacutec thanh nam chacircm trecircn tagraveu đổi cực theo lại cugraveng cực với thanh nam chacircm của đường ray vagrave được nacircng lecircn đẩy tới Quaacute trigravenh được thực hiện liecircn tục vagrave rất nhanh necircn tagraveu chạy rất ecircm vagrave nhanh

Tagraveu chạy bằng đệm từ lagrave một phương tiện rất hữu iacutech trong tương lai noacute coacute thể chạy với tốc độ ngang bằng tốc độ maacutey bay giảm được thiệt hại do ma saacutet trượt gacircy ra trecircn đường ray ngoagravei ra cograven traacutenh gacircy ocirc nhiễm tiếng ồn cho mocirci trường xung quanh tiết kiệm năng lượng khaacute nhiều chỉ bằng khoảng 50 năng lượng của maacutey bay hiện nay Tuy nhiecircn dự aacuten mới chỉ mang tiacutenh thử nghiệm ở một số nước vagrave độ an toagraven chưa được đảm bảo chắc chắn cho necircn vẫn cần mất thecircm thời gian để tiacutenh khả thi cao hơn Chi phiacute lagravem ra con tagraveu vagrave hệ thống đường ray cũng khaacute tốn keacutem khocircng phải nước nagraveo cũng coacute điều kiện phaacutet triển Hi vọng trong tương lai gần hệ thống tagraveu đệm từ sẽ xuất hiện trecircn thế giới nhiều hơn vagrave trong đoacute coacute Việt Nam

V Tagravei liệu tham khảo 1 httpenwikipediaorgwikiMaglev 2 httpsciencehowstuffworkscomtransportengines-equipmentmaglev-trainhtm 3 httpz14invisionfreecomchauvanliemart97htm 4 httpviwikipediaorgwikiTC3A0u_C491E1BB87m_tE1BBA

B

-------------------Hết------------------

Trang 24

II Tổng quan Thuật ngữ ldquotagraveu đệm từrdquo khocircng phải chỉ đề cập riecircng đến loại phương tiện tagraveu magrave noacute lagrave cả

một hệ thống gồm tagraveu vagrave đường ray coacute cấu tạo rất tốt với thiết kế bằng động cơ từ trường đẩy để nacircng tagraveu lecircn Kỹ thuật tagraveu nacircng bằng lực từ khocircng coacute gigrave trugraveng lặp với kỹ thuật tagraveu sử dụng baacutenh xe vagrave do vậy khocircng tương thiacutech với đường ray xe lửa truyền thống

Coacute hai loại cocircng nghệ ldquotagraveu đệm từrdquo đang được chuacute yacute đặc biệt hiện nay

v EMS (Electromagnetic suspension) Nam chacircm điện được điều khiển bằng điện từ trong tagraveu để huacutet noacute vagraveo đường ray coacute từ tiacutenh (thường lagrave theacutep)

v EDS (Electrodynamic suspension) Sử dụng nam chacircm siecircu dẫn hoặc nam chacircm vĩnh cửu mạnh để tạo ra một từ trường gacircy ra dograveng điện trong dacircy dẫn kim loại gần đoacute khi coacute sự chuyển động tương đối với việc đẩy vagrave keacuteo tagraveu chạy cugraveng với việc bay lecircn dựa trecircn thiết kế của đường dẫn

Một cocircng nghệ thử nghiệm đatilde được thiết kế chứng minh về mặt toaacuten học xem xeacutet kĩ lưỡng vagrave cấp bằng saacuteng chế nhưng chưa được xacircy dựng đoacute lagrave cocircng nghệ giảm xoacutec nhờ lực từ MDS (Magnetodynamic suspension) trong đoacute sử dụng lực huacutet từ tiacutenh của một hệ thống nam chacircm vĩnh cửu lắp đặt cạnh đường ray bằng theacutep để nacircng tagraveu lecircn vagrave giữ noacute tại chỗ Caacutec cocircng nghệ khaacutec như nam chacircm vĩnh cửu coacute tiacutenh đẩy vagrave nam chacircm siecircu dẫn cũng đatilde được nghiecircn cứu

III Đường ray tagraveu đệm từ (Track Maglev) vagrave nguyecircn lyacute hoạt động Caacutec cuộn dacircy từ hoacutea chạy

dọc theo đường ray được gọi lagrave một đường dẫn đẩy lugravei caacutec nam chacircm lớn trecircn baacutenh đaacutep của tagraveu cho pheacutep tagraveu bay lecircn từ 039 đến 393 inch (từ 1 đến 10 cm) trecircn đường dẫn Khi tagraveu bay lecircn năng lượng được cung cấp cho caacutec cuộn dacircy trong caacutec đường dẫn để tạo ra một hệ thống duy nhất của từ trường keacuteo vagrave đẩy tagraveu dọc theo đường dẫn Dograveng điện cung cấp cho caacutec cuộn dacircy trong caacutec đường dẫn liecircn tục luacircn phiecircn thay đổi cực của caacutec cuộn dacircy từ hoacutea Sự thay đổi cực nagravey gacircy ra từ trường ở phiacutea trước con tagraveu để keacuteo tagraveu về phiacutea trước trong khi từ trường phiacutea sau tagraveu tăng thecircm lực đẩy về phiacutea trước cho tagraveu

Tagraveu đệm từ lagrave loại tagraveu di chuyển trecircn khocircng khiacute do đoacute noacute giảm được lực ma saacutet rất nhiều so với caacutec con tagraveu bigravenh thường lực ma saacutet chủ yếu ở đacircy lagrave lực ma saacutet khocircng khiacute Với thiết kế khiacute động lực để giảm ma saacutet khocircng khiacute con tagraveu coacute thể đạt tốc độ hơn 310 mph (500 kmh) gấp hai lần con tagraveu siecircu tốc nhanh nhất hiện nay lagrave Amtrak hay lagrave một chiếc Boeing ndash 777 sử dụng cho caacutec chuyến bay xa với tốc độ 562 mph (905 kmh) Với tốc độ 310 mph thigrave bạn coacute thể đi từ Paris đến Rome chỉ mất khoảng 2 giờ đồng hồ

Trang 34

Đức vagrave Nhật Bản lagrave hai quốc gia đang chạy thử nghiệm loại tagraveu đệm từ nagravey Mặc dugrave dựa trecircn những tiacutenh chất tương tự nhưng hai loại tagraveu của hai quốc gia lagrave coacute sự khaacutec biệt rotilde rệt

v Ở Đức caacutec kĩ sư thiết kế hệ thống EMS Trong hệ thống nagravey dưới đaacutey tagraveu sẽ được quấn caacutec vograveng theacutep Nam chacircm điện sẽ huacutet trực tiếp caacutec baacutenh đaacutep của con tagraveu lagravem cho con tagraveu chuyển động về phiacutea trước đường dẫn noacute lagravem cho con tagraveu bay lecircn với khoảng caacutech 13 inch (1 cm) vagrave giữ con tagraveu bay lecircn ngay cả khi noacute dừng chuyển động Một nam chacircm khaacutec sẽ đặt trong con tagraveu để giữ noacute ổn định trong suốt quaacute trigravenh chuyển động Đức đatilde khẳng định con tagraveu đệm từ Transrapid của họ coacute thể đạt tới 300 mph khi coacute người trecircn tagraveu

v Trong khi đoacute caacutec kĩ sư Nhật Bản đang phaacutet triển hệ thống EDS Sự khaacutec nhau cơ bản của Nhật Bản so với Đức chiacutenh lagrave họ sử dụng hệ thống lagravem maacutet bằng vật liệu siecircu dẫn Loại nam chacircm điện coacute thể cung cấp điện ngay cả khi nguồn điện đatilde tắt Trong hệ thống EMS của Đức sử dụng caacutec nam chacircm điện tiecircu chuẩn caacutec cuộn dacircy chỉ coacute thể dẫn điện khi nguồn điện cung cấp dograveng điện chạy qua Bằng caacutech lagravem lạnh hệ thống ở nhiệt độ siecircu dẫn hệ thống của Nhật Bản sẽ rất tiết kiệm năng lượng Tuy nhiecircn chi phiacute của noacute thigrave lại khocircng rẻ một chuacutet nagraveo Một sự khaacutec biệt nữa đoacute lagrave hệ thống tagraveu đệm từ của Nhật Bản coacute thể bay lecircn gần 4 inch (10 cm) trecircn đường dẫn Tuy nhiecircn một trở ngại với hệ thống EDS lagrave con tagraveu phải được cuộn trecircn caacutec lốp cao su cho đến khi tốc độ cất caacutenh lagrave 62 mph (100 kmh) Caacutec kĩ sư Nhật Bản noacutei rằng caacutec baacutenh xe lagrave một ưu điểm nếu xảy ra hiện tượng mất điện cho toagraven bộ hệ thống trong khi đoacute tagraveu Transrapid của Đức được trang bị với một pin điện trong caacutec trường hợp khẩn cấp Ngoagravei ra caacutec hagravenh khaacutech sẽ coacute một thiết bị bảo vệ traacutenh taacutec hại của caacutec từ trường do nam chacircm điện siecircu dẫn gacircy ra

Nam chacircm vĩnh cửu trước đoacute đatilde khocircng được sử dụng bởi vigrave caacutec nhagrave khoa học nghĩ rằng chuacuteng sẽ khocircng tạo ra đủ lực từ để nacircng Tuy nhiecircn thiết kế Inductrack đatilde lagravem thay đổi bằng caacutech sắp xếp caacutec nam chacircm trong một mảng Halbach Caacutec nam chacircm được định higravenh sao cho caacutec cường độ của từ trường tập trung ở trecircn mảng thay vigrave ở dưới Chuacuteng được lagravem từ một loại vật liệu mới bao gồm một hợp kim Nd ndash Fe ndash Bo tạo ra một loại coacute từ tiacutenh cao hơn Inductrack II thiết kế kết hợp hai mảng Halbach để tạo ra một từ trường mạnh hơn với tốc độ chậm

Trang 44

IV Nhận xeacutet Toacutem lại tagraveu được nacircng lecircn vagrave được đẩy về phiacutea trước khi đoacute caacutec thanh nam chacircm của tagraveu

vagrave đường lại khaacutec cực nếu tiếp tục như vậy thigrave tagraveu sẽ bị huacutet xuống khocircng chuyển động được Như luacutec đầu đatilde noacutei tagraveu được gắn caacutec thanh nam chacircm điện necircn khi đoacute dograveng điện sẽ đổi cực để caacutec thanh nam chacircm trecircn tagraveu đổi cực theo lại cugraveng cực với thanh nam chacircm của đường ray vagrave được nacircng lecircn đẩy tới Quaacute trigravenh được thực hiện liecircn tục vagrave rất nhanh necircn tagraveu chạy rất ecircm vagrave nhanh

Tagraveu chạy bằng đệm từ lagrave một phương tiện rất hữu iacutech trong tương lai noacute coacute thể chạy với tốc độ ngang bằng tốc độ maacutey bay giảm được thiệt hại do ma saacutet trượt gacircy ra trecircn đường ray ngoagravei ra cograven traacutenh gacircy ocirc nhiễm tiếng ồn cho mocirci trường xung quanh tiết kiệm năng lượng khaacute nhiều chỉ bằng khoảng 50 năng lượng của maacutey bay hiện nay Tuy nhiecircn dự aacuten mới chỉ mang tiacutenh thử nghiệm ở một số nước vagrave độ an toagraven chưa được đảm bảo chắc chắn cho necircn vẫn cần mất thecircm thời gian để tiacutenh khả thi cao hơn Chi phiacute lagravem ra con tagraveu vagrave hệ thống đường ray cũng khaacute tốn keacutem khocircng phải nước nagraveo cũng coacute điều kiện phaacutet triển Hi vọng trong tương lai gần hệ thống tagraveu đệm từ sẽ xuất hiện trecircn thế giới nhiều hơn vagrave trong đoacute coacute Việt Nam

V Tagravei liệu tham khảo 1 httpenwikipediaorgwikiMaglev 2 httpsciencehowstuffworkscomtransportengines-equipmentmaglev-trainhtm 3 httpz14invisionfreecomchauvanliemart97htm 4 httpviwikipediaorgwikiTC3A0u_C491E1BB87m_tE1BBA

B

-------------------Hết------------------

Trang 34

Đức vagrave Nhật Bản lagrave hai quốc gia đang chạy thử nghiệm loại tagraveu đệm từ nagravey Mặc dugrave dựa trecircn những tiacutenh chất tương tự nhưng hai loại tagraveu của hai quốc gia lagrave coacute sự khaacutec biệt rotilde rệt

v Ở Đức caacutec kĩ sư thiết kế hệ thống EMS Trong hệ thống nagravey dưới đaacutey tagraveu sẽ được quấn caacutec vograveng theacutep Nam chacircm điện sẽ huacutet trực tiếp caacutec baacutenh đaacutep của con tagraveu lagravem cho con tagraveu chuyển động về phiacutea trước đường dẫn noacute lagravem cho con tagraveu bay lecircn với khoảng caacutech 13 inch (1 cm) vagrave giữ con tagraveu bay lecircn ngay cả khi noacute dừng chuyển động Một nam chacircm khaacutec sẽ đặt trong con tagraveu để giữ noacute ổn định trong suốt quaacute trigravenh chuyển động Đức đatilde khẳng định con tagraveu đệm từ Transrapid của họ coacute thể đạt tới 300 mph khi coacute người trecircn tagraveu

v Trong khi đoacute caacutec kĩ sư Nhật Bản đang phaacutet triển hệ thống EDS Sự khaacutec nhau cơ bản của Nhật Bản so với Đức chiacutenh lagrave họ sử dụng hệ thống lagravem maacutet bằng vật liệu siecircu dẫn Loại nam chacircm điện coacute thể cung cấp điện ngay cả khi nguồn điện đatilde tắt Trong hệ thống EMS của Đức sử dụng caacutec nam chacircm điện tiecircu chuẩn caacutec cuộn dacircy chỉ coacute thể dẫn điện khi nguồn điện cung cấp dograveng điện chạy qua Bằng caacutech lagravem lạnh hệ thống ở nhiệt độ siecircu dẫn hệ thống của Nhật Bản sẽ rất tiết kiệm năng lượng Tuy nhiecircn chi phiacute của noacute thigrave lại khocircng rẻ một chuacutet nagraveo Một sự khaacutec biệt nữa đoacute lagrave hệ thống tagraveu đệm từ của Nhật Bản coacute thể bay lecircn gần 4 inch (10 cm) trecircn đường dẫn Tuy nhiecircn một trở ngại với hệ thống EDS lagrave con tagraveu phải được cuộn trecircn caacutec lốp cao su cho đến khi tốc độ cất caacutenh lagrave 62 mph (100 kmh) Caacutec kĩ sư Nhật Bản noacutei rằng caacutec baacutenh xe lagrave một ưu điểm nếu xảy ra hiện tượng mất điện cho toagraven bộ hệ thống trong khi đoacute tagraveu Transrapid của Đức được trang bị với một pin điện trong caacutec trường hợp khẩn cấp Ngoagravei ra caacutec hagravenh khaacutech sẽ coacute một thiết bị bảo vệ traacutenh taacutec hại của caacutec từ trường do nam chacircm điện siecircu dẫn gacircy ra

Nam chacircm vĩnh cửu trước đoacute đatilde khocircng được sử dụng bởi vigrave caacutec nhagrave khoa học nghĩ rằng chuacuteng sẽ khocircng tạo ra đủ lực từ để nacircng Tuy nhiecircn thiết kế Inductrack đatilde lagravem thay đổi bằng caacutech sắp xếp caacutec nam chacircm trong một mảng Halbach Caacutec nam chacircm được định higravenh sao cho caacutec cường độ của từ trường tập trung ở trecircn mảng thay vigrave ở dưới Chuacuteng được lagravem từ một loại vật liệu mới bao gồm một hợp kim Nd ndash Fe ndash Bo tạo ra một loại coacute từ tiacutenh cao hơn Inductrack II thiết kế kết hợp hai mảng Halbach để tạo ra một từ trường mạnh hơn với tốc độ chậm

Trang 44

IV Nhận xeacutet Toacutem lại tagraveu được nacircng lecircn vagrave được đẩy về phiacutea trước khi đoacute caacutec thanh nam chacircm của tagraveu

vagrave đường lại khaacutec cực nếu tiếp tục như vậy thigrave tagraveu sẽ bị huacutet xuống khocircng chuyển động được Như luacutec đầu đatilde noacutei tagraveu được gắn caacutec thanh nam chacircm điện necircn khi đoacute dograveng điện sẽ đổi cực để caacutec thanh nam chacircm trecircn tagraveu đổi cực theo lại cugraveng cực với thanh nam chacircm của đường ray vagrave được nacircng lecircn đẩy tới Quaacute trigravenh được thực hiện liecircn tục vagrave rất nhanh necircn tagraveu chạy rất ecircm vagrave nhanh

Tagraveu chạy bằng đệm từ lagrave một phương tiện rất hữu iacutech trong tương lai noacute coacute thể chạy với tốc độ ngang bằng tốc độ maacutey bay giảm được thiệt hại do ma saacutet trượt gacircy ra trecircn đường ray ngoagravei ra cograven traacutenh gacircy ocirc nhiễm tiếng ồn cho mocirci trường xung quanh tiết kiệm năng lượng khaacute nhiều chỉ bằng khoảng 50 năng lượng của maacutey bay hiện nay Tuy nhiecircn dự aacuten mới chỉ mang tiacutenh thử nghiệm ở một số nước vagrave độ an toagraven chưa được đảm bảo chắc chắn cho necircn vẫn cần mất thecircm thời gian để tiacutenh khả thi cao hơn Chi phiacute lagravem ra con tagraveu vagrave hệ thống đường ray cũng khaacute tốn keacutem khocircng phải nước nagraveo cũng coacute điều kiện phaacutet triển Hi vọng trong tương lai gần hệ thống tagraveu đệm từ sẽ xuất hiện trecircn thế giới nhiều hơn vagrave trong đoacute coacute Việt Nam

V Tagravei liệu tham khảo 1 httpenwikipediaorgwikiMaglev 2 httpsciencehowstuffworkscomtransportengines-equipmentmaglev-trainhtm 3 httpz14invisionfreecomchauvanliemart97htm 4 httpviwikipediaorgwikiTC3A0u_C491E1BB87m_tE1BBA

B

-------------------Hết------------------

Trang 44

IV Nhận xeacutet Toacutem lại tagraveu được nacircng lecircn vagrave được đẩy về phiacutea trước khi đoacute caacutec thanh nam chacircm của tagraveu

vagrave đường lại khaacutec cực nếu tiếp tục như vậy thigrave tagraveu sẽ bị huacutet xuống khocircng chuyển động được Như luacutec đầu đatilde noacutei tagraveu được gắn caacutec thanh nam chacircm điện necircn khi đoacute dograveng điện sẽ đổi cực để caacutec thanh nam chacircm trecircn tagraveu đổi cực theo lại cugraveng cực với thanh nam chacircm của đường ray vagrave được nacircng lecircn đẩy tới Quaacute trigravenh được thực hiện liecircn tục vagrave rất nhanh necircn tagraveu chạy rất ecircm vagrave nhanh

Tagraveu chạy bằng đệm từ lagrave một phương tiện rất hữu iacutech trong tương lai noacute coacute thể chạy với tốc độ ngang bằng tốc độ maacutey bay giảm được thiệt hại do ma saacutet trượt gacircy ra trecircn đường ray ngoagravei ra cograven traacutenh gacircy ocirc nhiễm tiếng ồn cho mocirci trường xung quanh tiết kiệm năng lượng khaacute nhiều chỉ bằng khoảng 50 năng lượng của maacutey bay hiện nay Tuy nhiecircn dự aacuten mới chỉ mang tiacutenh thử nghiệm ở một số nước vagrave độ an toagraven chưa được đảm bảo chắc chắn cho necircn vẫn cần mất thecircm thời gian để tiacutenh khả thi cao hơn Chi phiacute lagravem ra con tagraveu vagrave hệ thống đường ray cũng khaacute tốn keacutem khocircng phải nước nagraveo cũng coacute điều kiện phaacutet triển Hi vọng trong tương lai gần hệ thống tagraveu đệm từ sẽ xuất hiện trecircn thế giới nhiều hơn vagrave trong đoacute coacute Việt Nam

V Tagravei liệu tham khảo 1 httpenwikipediaorgwikiMaglev 2 httpsciencehowstuffworkscomtransportengines-equipmentmaglev-trainhtm 3 httpz14invisionfreecomchauvanliemart97htm 4 httpviwikipediaorgwikiTC3A0u_C491E1BB87m_tE1BBA

B

-------------------Hết------------------