Ders: Network
Konu: Subnet (Alt A)
IP(Internet Protocol)
ki bilgisayarn internet a zerinden birbirleri ile bilgi alverii
yapabilmelerini salayan adresleridir. A bilgisayarndan kan bir
paket (buna, istek veya bilgi adyla da adlandrabilirsiniz.) B
bilgisayarna ulaabilmesi iin B bilgisayarnn bir adresinin olmas
yani IP'sinin olmas gerekiyor. Yani IP'ler a zerinde bir cihaz
temsil eden uniq(esiz) adreslerdir.
IP'ler 32 bit boyutunda olup 4 adet 8 bitlik sayyla gsterilir.
Her 8 bitlik blme oktet denir. Dolaysyla toplamda 4 oktet'den
oluur. rnek;
192 . 165 . 10 . 5
1.Oktet 2.Oktet 3.Oktet 4.Oktet
Aslnda IP adresleri bilgisayarlar tarafndan kendi anlad dil olan
binary(ikilik) sistemde alglanyor. Yani bilgisayar, 192.165.10.5 IP
adresini 1 ve 0 lardan oluan ikilik sistemdeki haline eviriyor.
Dolaysyla 192.165.10.5 adresinin ikilik sistemdeki karl;
11000000.10100010.00001010.00000101 dir. Sizinde farkettiiniz zere
burada her bir oktet 8 adet saydan oluuyor. Her bir say da 1 bit
deerinde olduuna gre her oktet 8 bit deerinde olup batanda
sylediimz gibi toplamda 32 bit deerinde bir IP anlamna geliyor.
Gnlk kullanmda IP adreslerini ikilik sistemde yazmak ve
kullanmak zor olduundan dolay kullanm ve alglanmas daha kolay olmas
amacyla 192.165.10.5 rneinde olduu gibi 10'luk tabanda yazlmas
salanmtr.
Bir IP adresini ikilik sisteme evirmenin iki yntemi var;
1. Yntem: Her bir oktet'deki sayy srekli 2'e blerek blmden
kalanlar sondan baa doru yazmak
192.165.10.5 IP de her bir oktet iin bu ilemi yaptmzda ikilik
sistemdeki karln elde etmi oluruz;
11000000.10100101.00001010.00000101
2. Yntem:
Elimizdeki IP adresini aadaki say sistemi ile
ilikilendirdiimizde batan balayarak tek tek toplayarak gittiimizde
IP'mizin oktet'inin deerini verene kadar toplamaya dahil olan her
say iin 1, dahil olmayanlar iin 0 deerini veriyoruz. yleki;
192 = 128 + 64 yani IP'mizin ilk okteti olan 192 deerini veren
rakamlar 128 ve 64 olup bu iki say iin 1 yazp geri kalan lar iin 0
yazyoruz. Dolaysyla;128 64 32 16 8 4 2 11 1 0 0 0 0 0 0 Sonucu elde
etmi oluyoruz ve IP'mizdeki dier oktetler iinde ayn ilemi
yapyoruz.
IP adresleri A ve Konak (network ve host) alan olmak zere iki
alandan oluur ve IP snflandrma da bu zellie gre gerekleir.
adet IP adres snf vardr. Bunlar A, B ve C snflardr. D ve E
snflar ise zel amal IP snflardr.
Not: Her oktet 0 dan 255'e kadar deer alr.
A snf IP => lk oktet'i 0 127 aras deer alr. A alan ilk
oktet'dir. Geri kalan oktetler host alan yani makineye atanm alan
temsil eder. rnek: 10.0.0.59 255.0.0.0
B snf IP => lk oktet'i 128 191 aras deer alr. A alan ilk 2
oktet'dir. Geri kalan oktetler host alan yani makineye atanm alan
temsil eder. rnek: 172.16.0.0 255.255.0.0
C snf IP => lk oktet'i 192 223 aras deer alr. A alan ilk 3
oktet'dir. Geri kalan son oktet host alan yani makineye atanm alan
temsil eder. rnek: 192.168.1.0 255.255.255.0
Yani 10.0.0.59 gibi A snfna ait bir IP'ye baktmzda ilk oktet'i 0
ile 127 arasnda olduundan dolay bu IP'nin A snfna ait olduunu ve
ilk oktet olan 10 sz konusu IP'nin hangi ada (network'te) olduunu
ve geri kalan 0.0.59 oktetlerin ise hangi makineyi temsil ettiini
anlam oluyoruz. Ve bu IP'yi 10.0.0.59/8 eklinde gsterebiliriz.
Buradaki /8 ifadesi Bu IP'nin hangi subnette olduunu ifade eder.
Buradaki 8 bu IP'nin subnet mask olan 255.0.0.0'n ikilik sistemde
aldnda sol batan sona doru bulundurduu 1 saysn ifade eder.
Yani 10.0.0.59/8 IP'sinin subnet mask' olan 255.0.0.0' ikilik
sistemde aarsak yani her oktet'ini ikilik sisteme evirirsek kan
sonu udur; 11111111.00000000.00000000.00000000 ve grdnz zere sol
batan 1'leri sayacak olursak 8 adet olduunu greceksiniz. 255'in
ikilik sistemdeki alm 8 adet 1'dir.
B snfndaki 172.16.0.0 rnei iin bakacak olursak; bunu
172.16.0.0/16 olarak gsterebiliriz. lk oktet'i 128 ile 191 arasnda
olduu iin B snf bir IP olduunu artk biliyoruz. B snf IP'lerde ilk
iki oktet'i bu IP'nin dahil olduu network' ve geri kalan dier iki
oktetin de hangi cihaza(host) atandn ifade ettiini de artk
biliyoruz. B snf bir IP'nin subnet mask' 255.255.0.0 olduundan /16
subnet'i, 255.255.0.0 olan subnet mask'n ikilik sistemdeki karl
olan11111111.11111111.00000000.00000000 almnda sol batan sona doru
16 adet 1'i temsil ettiini de artk biliyoruz. Ve ayn yorumu C snf
IP'ler iinde yapyoruz. Toparlar isek;
A snf iin subnet mask adresi => 255.0.0.0 (/8) => ilk
oktet network, dier oktetler host
B snf iin subnet mask adresi => 255.255.0.0 (/16) => ilk
iki oktet network, dier oktetler host
C snf iin subnet mask adresi => 255.255.255.0 (/24) => ilk
oktet network, dier son oktet, host.
Not: Bu 3 subnet mask farkl network'leri temsil ediyorlar.
Dolaysyla bu subnetler iindeki makinelere atanm veya atanacak olan
IP'ler farkl network'lerde olduklarndan dolay birbirleri ile router
mekanizmas olmadan iletiime geemeyeceklerdir.
Subnetting nedir? Ne ie yarar ?
Subnet: Network'lerin router'lar ile birbirinden fiziksel olarak
ayrldklar network blmleridir. Bir network' ayr fiziksel paralara
ayrmak olarak dnmeliyiz. Gncel bir rnek verecek olursak; Bir soka
subnet olarak dnebiliriz. Sokan iindeki binalarn numaralarn da IP
adresleri olarak... Birka sokan birleimi olan Mahalleyi de Network
olarak alglayabiliriz. Dolaysyla subnetler de kendi iinde bir
network olmu oluyor.
Subnetting ileminin faydalarn daha iyi kavramak adna u rnei
verebiliriz. Byk bir kayay bir yerden bir yere tamamz isteniyor. Bu
kayay btn haliyle tamak ok zor olduundan kayay tayabileceimiz daha
kk paralara blerek tamak daha kolay olacaktr. Bunu network ile
ilikilendirirsek; ok geni bir network anda yzlerce host'un yani
bilgisayarn ayn network' kullandn dndmzde broadcast domain'indeki
trafiin nekadar youn olacan tahmin edebilirsiniz. Yzlerce
bilgisayarn olduu bir networkte bir bilgisayarn dier bilgisayara
bir paket gnderdiinde nce broadcast ilemine tabi tutulur.
Broadcast; bir adaki btn adresleri temsil eden bir yapdr. Bir paket
gnderildiinde broadcast adaki tm makinelere tek tek gider ve sorar
bu paket senin mi diye.. te bizde bu byk alan daha kk alt alara
(Subnet) blerek network trafiini azaltm olur ve performans elde
etmi oluruz. Ayrca iletiimin daha salkl yaplmasn salarz.
Subnetting Hesaplama
rnein elimizde kullandmz veya satn aldmz 192.168.5.0/24 bir C
snf Network'mz olsun. Buna IP uzay da diyebilirsiniz. Hemen
hatrlayalm C snf bir network'n Subnet Mask' 255.255.255.0 d. Bunu
network'mzn sonundaki /24 saysndan da anlayabiliriz. Hatrlayacak
olursanz 24 says Subnet Mask' ifade eden bir say olup ikilik
dzendeki 1'lerin saysn temsil ediyordu. Yani
11111111.11111111.11111111.00000000 bunun da 10'luk sistem deki
karl 255.255.255.0 d.
Senaryomuza gre bizden bu Network'mz 6 adet alt aa (Subnet)
blmemiz istendi.
1. Subnet2. Subnet3. Subnet4. Subnet5. Subnet6. Subnet
192.168.5.0/24
Senaryomuzda her subnet'in iinde ki bilgisayarlar birbirleri ile
konuabilsin ancak subnetler aras eriim olmasn. (Router olmadn kabul
ediyoruz)
Subnet saysn bulma forml; 2n >= Subnet SaysBuradaki n says
bize yeni Subnet Mask' hesaplamamz iin yardmc olacandan nemlidir.
Forml uygularsak; 2n >= 6 bu deeri salayan en kk n deeri 3
kacaktr. Biz 6 adet subnet istemitik ancak 23 ileminin sonucu 8
verdiinden dolay 8 adet subnete ayrmak zorundayz. nemli deil artan
2 adet subnet ileride ihtiya duyulduu taktirde kullanlmak zere
yedekte durmu olacak.
1. Subnet2. Subnet3. Subnet4. Subnet5. Subnet
6. Subnet7. Subnet8. Subnetn says bize yeni subnet mask'mz
vereceini sylemitik.Yeni subnet Mask = Eski Subnet Mask + nYeni
Subnet Mask = 24 + 3Yeni Subnet Mask = 27 olacaktr.Yani
Subnet'imizi 192.168.5.0 / 27 olarak yazabiliriz.27 deerinin Subnet
Mask Adresinin ikilik dzendeki 1'lerin saysn belirttiini biliyoruz.
kilik dzendeki alm;11111111.11111111.11111111.11100000 olduunua gre
10'luk dzendeki karl ise; 255.255.255.224 bizim Yeni Subnet Mask
Adresimiz olacaktr.Sadan en son 0'larn says ise HOST ID'leri
belirleyecektir.11100000 burada 5 adet sfr olduuna gre yine HOST
IDSaysn veren formul olan 2n 'de yerine koyarsak her subnetinde 25
= 32 tane makinaya IP adresi atayabiliriz.
Burada nemli olan nokta Her subnet iinde IP adresi
atayabileceimiz host says 32-2 = 30 olmak zorundadr. nk 2 adet IP
adresiden biri Network ID tekisi Broadcast ID iin ayrlmak
zorundadr. Network ve Broadcast IP'lerini bir makineye (Host'a)
atayamazsnz. Dolaysyla Her subnetin iinde 30 adet makinaya IP
atayabiliyoruz. imdi Subnetlerimize IP atamalarmz yapalm;
Elimizdeki Subnet; 192.168.5.0 / 27
1. Subnet2. Subnet3. Subnet4. Subnet5. Subnet6. Subnet7.
Subnet8. Subnet
192.168.5.0
192.168.5.31
Network ID
Broadcast ID
192.168.5.0
192.168.5.31
192.168.5.0
192.168.5.31
192.168.5.0
192.168.5.31
192.168.5.0
192.168.5.63
192.168.5.32
192.168.5.64
192.168.5.96
192.168.5.128
192.168.5.160
192.168.5.192
192.168.5.224
Host ID'leri
192.168.5.95
192.168.5.127
192.168.5.159
192.168.5.191
192.168.5.223
192.168.5.255
Burada dikkat edilecek konu; Bu Subnet katlar arasnda
bilgisayarlar hala birbirlerine ping atabilir durumdalar. nk henz
subnetting ilemi daha yapmadk. u anda subnet alanlarmzn Subnet Mask
Adresi eskisi olan 255.255.255.0 dr. Yenisi ise 255.255.255.224
idi. Her subnet alannn Subnet Mask Adresine yenisini yazmadmz srece
Bu Host ID'lerin Network ID'si ayn olacaktr. Network ID'si ayn
olduundan dolay yani ayn subnette olduklarndan dolay ping
atabilecekler. nk bir bilgisayar dier bilgisayara ping atarken her
eyden nce hedef bilgisayarn IP'sini AND ilemine tabi tutar. AND
ilemi sonucu kan sonu Network ID'yi verir Hedef bilgisayarn Network
ID'si ile kendisinin Network ID'sini karlatrr ayn ise paket hedef
bilgisayara ular.
Nasl olur bu AND ilemi ?
1. Subnetteki herhangi bir bilgisayarn IP'sini rnek
alalm;192.168.5.20 olsun. Eski Subnet Mask Adresi ; 255.255.255.0
imdi bunlar ikilik dzende alt alta yazp AND ilemine tabi tutalm.1 1
0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 1 0 1 0 0
=> 192.168.5.20 Host ID1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1
1 1 1 1 1 . 0 0 0 0 0 0 0 0 => 255.255.255.0 Subnet Mask
AND lemi
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 1 0
1 0 0 => 192.168.5.0
Network ID
AND ileminde her bit'i tek tek alt alta arpma ilemine tabi
tuttuk. Ve 1.Subnetteki 192.168.5.20 IP adresinin Network ID'sinin
192.168.5.0 olduunu grdk. imdi de 3. Subnetteki herhangi bir IP'yi
alp AND ilemine tabi tutup Network ID'sini renelim.1 1 0 0 0 0 0 0
. 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 1 0 0 0 1 1 0 =>
192.168.5.70 Host ID1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1
1 1 . 0 0 0 0 0 0 0 0 => 255.255.255.0 Subnet Mask
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 0 0
0 0 0 => 192.168.5.0 Network ID
Grdnz zere farkl olduunu sandmz iki subnetteki iki bilgisayarn
da Network ID'si ayn. Dolaysyla ayn Subnetteler hala.
Ancak Subnetlerimize Yeni Subnet Mask Adresimiz olan
255.255.255.224 ' yazdmz taktirde artk subnetler aras
bilgisayarlar'n Network ID'leri AND ilemi sonucu farkl kacandan
birbirlerini gremeyecekler. Ayn rnekleri Yeni Subnet Mask Adresleri
ile tekrar AND ilemini uygulayalm.1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0
. 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 1 0 1 0 0 => 192.168.5.20 Host ID1 1 1
1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 0 0 0 0 0
=> 255.255.255.224 Subnet
Mask--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 0 0
0 0 0 => 192.168.5.0 Network ID
AND lemi
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 1 0 0 0
1 1 0 => 192.168.5.70 Host ID1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 .
1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 0 0 0 0 0 => 255.255.255.224 Subnet Mask
AND lemi
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 1 0 0 0 0 0 0
=> 192.168.5.64 Network ID
Grdnz zere subnetlerde SubnetMask Adresini deitirdiimzde yani
yenisini yazdmzda Her Subnet katnn Network ID'si farkl olmu
oluyor.
