Punoi:Oriada Mecaj

Shkolla:BDK

Çfare ështe motherboard? Njihet edhe si motherboard ose system board.

Ndodhet në njërën anë të kasës dhe ka formëdrejtëkëndëshi me përmasa që variojnë sipas firmave . Mbi këtë pllakë të hollë plastike të dizenjuar me qarqevendosen ose lidhen me kabllo (të quajtur fisha) tëgjitha pajisjet e kompjuterit. Si të gjitha pjesët e brendshme të kompjuterit edhe motherboard-i e merrrrymën elektrike nga ushqyesi përmes një fishedhe iashpërndan atë pajisjeve të tjera që “montohen” nëbord. Kuptohet se ky është bordi kryesor dhe pa të s’kakuptim të funksionojë një kompjuter.

Motherboard është “Zemra” e kompjuterit.

Njihet ndryshe si:

Board i sistemit

Board-i kryesor

Board-i bazë

Ofron lidhjen e përbashkët midis pjesëve të tjera tëkompjuterit duke përfshirë CPU, kujtesat, lexuesit tëdisqeve, etj.

Kur ndërtoni një PC, zgjedhja e motherboard ështëzgjedhja e parë dhe kryesore që bëhet Motherboard qëpërdor një PC përcakton funksionalitetin e tij si dhemundësinë për përditësime të mëvonshme të pjesëvepërbërëse

Motherboard,pista e komunikimitte te gjitha pjeseve te kompjuterit.

Arkitektura e Motherboard

Arkitektura më e përhapur e motherboard-eve përfshin north bridge dhe south bridge.

Bridget (urat) lidhin BUS-et me njëri-tjetrin Bazat e HW MotherBoard + BIOS

North bridge trajton kryesisht informacionin qëqarkullon midis RAM dhe CPU

South bridge trajton kryesisht I/O

Karakteristikat e Motherboard-it Forma e motherboard

Chipset

Kompatibiliteti me CPU :

=>Familja e CPU e lejuar

=> Shpejtësia e e CPU

Shpejtësia dhe gjerësia e BUS-eve të kujtesës

Llojet e BUS-eve I/O që mund të përdori si dhestandardet (ndërfaqe, porta, etj.) që lejon

BIOS

Forma e Motherboard-it Motherboard-ët ndryshojnë në:

Formë Madhësi

Pozicionet e vrimave që montimit

Formën e folesë së ushqyesit

Këto faktorë kanë ndikim kritik në momentin e ndërrimit të motherboard pasi duhet që motherboard të përputhet me kasën e kompjuterit dhe kutinë e ushqimit

Nëse po ndërtoni një kompjuter të ri, motherboard izgjedhur do ndikojë në përzgjedhjen e kasës dheushqyesit përkatës

Varianti pothuajse standard është ai ATX 7

Chipset(Bashkesia e chipeve) Chipset është një bashkësi qarqesh të integruara që

janë pjesë e motherboard

Ai përcakton karakteristikat kryesore të motherboard

Shpesh prodhuesit e motherboard-eve përdorinchipsete të dizenjuara nga e njëjta kompani Chipset Intel P45 Express

Kompatibiliteti me proçesorin Duhet pasur kujdes pasi chipset i motherboard lejon përdorimin

vetëm të proçesorëve të familjeve të përcaktuara, p.sh Intel Core Intel Pentium 4/Celeron AMD Athlon AMD Fusion Etj. Përvec familjes së proçesorit motherboard mund të lejojë

përdorimin e proçesorëve me shpejtësi të caktuara brenda këtyrefamiljeve :

=>Shpejtësia FSB (Front Side Bus) – shpejtësia me të cilënkomunikon CPU me chipset

=> Shumëfishi CPU– specifikon shumëfishin e shpejtësisë FSB me të cilën komunikon CPU brenda tij (p.sh nëse shumëfishi është20, dhe FSB 133MHz atëhere shpejtësia e CPU është 2.66 Ghz)

Foleja e proçesorit – Forma e folesë së proçesorit gjithashtulimiton zgjedhjen e proçesorëve qëi përshtaten një lloj motherboard-itë caktuar

Shpejtesia dhe gjeresia e BUS-eve te kujteses Një nga detyrat kryesorë të chipset është që të shërbejë si

ndërmjetës midis proçesorit dhe kujtesës kryesore (RAM) Bus-et e kujtesës lidhin pikërisht chipset-in me kujtesën

kryesore, ashtu si FSB lidhin proçesorin me chipsetin Ato shërbejnë si kanale ndërmjetëse midis CPU dhe

kujtesës Dy parametrat kryesore të BUS-ve të kujtesës janëShpejtësia, e cila përcakton kujtesën më të shpejtë që

mund të përdoret. Një BUS kujtese i shpejtë mund tëpërdori kujtesa më të ngadalta.

Gjerësia, numri i biteve që përpunohen në sekondë(zakonisht 64 bit).

Po të shumëzojmë shpejtësinë me gjerësinë e një BUS-itë kujtesës mund të gjejmë maksimumin e informacionit që përballon BUS në një sekondë

P.sh një BUS me shpejtësi 300Mhz dhe gjerësi 64 bit (8 byte) përpunon maksimumi 2400MB /s

BUS-et I/O dhe standardet qëlejon motherboard Portë që përdorej për lidhje me karta grafike

PCI - Lejon për bashkangjitjen e pajisjeve hardware (karta) në kompjuter

PCI Express – Standard-i BUS-eve që po zëvendëson AGP dhe PCI

Ndërfaqet ATA/SATA për lidhje me kujtesa dytësore (Hard Disc)

PnP (Plug and Play) - Lejon vetëkonfigurimin e pajisjeve qëlidhen me motherboard

Ndërfaqet USB – Ndërfaqe BUS për lidhje me pajisje tëjashtme

Shembull motherboard ATX

FALEMINDERIT!