Upload
stichting-booosting
View
621
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
In deze nieuwsbrief: AANKONDIGING 01: Verliefd op folie, Polyblock Utrecht VERSLAG 03: De Van Dam oplossing voor een goed bestek 07: Produktontwikkelingsbijeenkomst, 12 mrt97 NIEUWS 14: 3-in-1 rol-luik-kast 16: Tijdelijke huisvesting met Axall PRODUKTONTWIKKELING Jos Lichtenberg 10: Het succes van ondernemers MOOOI 13: over Moooi door Arjen Hoek EELKE POUWER OVER: 15: Programma voor starters op buitenlandse markten verruimd. Voor meer nieuws: www.booosting.nl.
Citation preview
•
L.
me; 199 7 jaargang 8 nr. 39
0005 n"euwsbr" f 9
stichting industr ieel bouwen nederland
,
Aankondlging Po l yblock op woensdag 25 juni a .s. te Utrecht/Everdingen van 15 . 00 tot 20.00 uur
.J
r
L
De drang naar 'de horizon' en datgene wat daarachter schuilt vormde de directe aanleiding om allerlei
niet-dak-toepassingen te ontwikkelen. Zo ontstond Polyblock b.v.. De PVC-banen blijken
(omgekeerd verwerkt), binnenshuis ook goed toepasbaar op tegel- en stucwanden én .. . in de 3000 m'
tuin. Flip Teygelers' rotstuin is uniek: watervallen, sculpturen, bruggen, paden, rotspartijen en -
woningen allemaal van geplooide en gestLlcte PVC!
U bent van harte welkom ook hier ervaringen uit te wisselen en ideeën op te doen.
PRO G RAM MAP ROG RAM MAP ROG RAM MAP ROG RAM M A
15:00 Ontvangst in het 'Minnaertgebouw' van de Universiteit Utrecht
15: 15 'De liefde voor het dakvak'
door Flip T eyge/er, directeur Polyhlock.
16:00 'Het BuitenpleinAmstelveen', de toepassing van FlexomS
door de heer L. Pb'es, architect bij EGM Architecten
16:30 'De vijfde gevel', een andere visie op het dak,
,
door Michael van Gessel, landschapsarchitect
17:00 Discussie
17:30 Bezoek aan het huis en de ruin "i~-",,- ~ • - ~;;::':i...~! _;' ~ _ ~-Jt. .. :;-.
van Flip Teygelel' te Everdingen
19:00 Buiten-horrel
~~=-:;:~;=-=:~
begroei d Rots -Pol yblock el emen t Á
Geïnteresseerd in deelname? Inschrijving via deze antwoordkaart.
~ dak en geve l van he t Buitenplei n Amstel veen bek l eed met Fl ex om S
Dui n. Noo rdwijk
• Verslag Booosting bijeenkomst bij Van Dam te Ridderkerk
op 18 februari 1997
De ' Van Dam oplossing' ~oor 9~ ~oe~ be~te~
Alle ingrediënten waren aanwezig: de kantine die 'dicht bij de productie gesitueerd' als echte booosting-locatie werd bestempeld en zo'n 45 ge~nteresseerden die naast de koffie, cake en andere versnaperingen ook de Van Dam filosofie en de rondleiding door de productie tot zich namen.
De heer D. Groeneveld van de firma Van Dam
zette in zijn inleiding Van Dam neer als een
'Onrwerpende Aannemer van Plaarwerk met een
Eigen Fabriek' die als bedrijfs-sratemenr voert:
'Changing Theory into Realiry'.
Het bedrijf heeft zich gespecialiseerd in het om
zetten van 'no-go '-projecten in 'go '-projecten.
'No-go' -projecten kenmerken zich door een drietal situaties:
• Voor de onrwerper: goed en mooi worden niet gerealiseerd ->- frustratie
• Voor de producent: de juiste oplossing wordt niet gehonoreerd ->- verlies
• Voor de opdrachtgever: het resultaat valt tegen ->- onrevredenheid
'NO GO'+-'GO' En meestalligr de oOl-laal< i n geldgebrek.
(com mon working
I''''cr iccs) (sr:\Ildards)
(lSO QNQC
Bij Van Dam probeert men deze situatie te voor
komen door te werken met 'pl"estatie- en verifica
tielijsten'. Hierbij worden de vaak onduidelijke
bestekken omgewerkt tot een lijst met functionele
omschrijvingen van de prestatie-eisen. Deze worden
vervolgens gekwantificeerd en afgezet tegen de
prestaties van de 'Van Dam - oplossing' . Belangrijk
daarbij is dat ook de 'verificatie' - zeg maar 'het
bewijs' van de prestatie - niet wordt vergeten.
Volgens Groeneveld gaat her daar namelijk vaak mis.
De eis van een brandwerendheid van 60 minure!1 kan
bijvoorbeeld zeer verschillende oplossingen op
leveren . Door dan een goede verificatie van de
oplossingen te eisen, kunnen rapporten naasr elkaar
worden gelegd en de oplossingen echt worden
vergeleken.
requircmc ll {s)
L 03
,
r
NAAM
BElllUjF
I I ADIU::S
po :n -CODE
TI~LEJ-'OON
Drie voorbeelden waar deze methode van een 'no-go' -project tOt een ' go' -project hebben geleid werden
vervolgens onder de loep genomen.
o Gevelpanelen t . b. v. H ong Kong Ai rport
Bij dit prestigieuze project van Sir N orman Foster was er min of meer spra.ke van de late r door Jaap Koningten tonele gevoerde architect met de insteek ' Zo wi l ik het, dit zij n de eisen, los het ma,1 r op'.
Door inderdaad de prestatie-eisen te kwantificeren en vervolgens een eigen oplossing te omwikkelen
die goed door de testen kwam, kon zelfs een sandwichpan el met Conrock-kern worden gevonden
dar voldeed aan de hoge windbelasting-, geluidsisolatie- en vlakheidseisen. Als geluidsisolatie werd 47
dB gehaald (eis 46 dB) en een visuele vlakheid op een afstand van 4 meter vanuit al le hoeken wordt
op het werk gecontroleerd met behulp van een goedgekcurd prowrypc.
e O rnamenten met vangrail aan de flyovers bij het Variplein te Rotterdam
H ier speelde de eis van Rijkswaterstaat, dat
de dool' Moshé Zwarts ontworpen 'kunst
werken', uitgevoerd in RVS, geen hogere
glansgraad mochten hebben dan 15%. Deze eis kwam pas boven tafel, toen de
reflectie van het prototype te hoog bleck.
Opnieuw wierp de aanpak van Van Dam
via 'pres tatie en verificatie' zijn vruchten af. Het project wordt gerealiseerd.
\VOON PI AATS
o Komt op donderdag 1 mei naar Enitor te Buitenpost van 16.00 tor 20.00 uur Booos t i ng met personen. (zie /Ir. 38 pag. 0.3)
,
o Komt op d inschlg 27 mei na3r 'Booosting in Scheveningen' van 15.00 tot 19.00 uur met personen. (AVA) Maximaal 20 personen. (zi, /Ir. 38 PrlK. 05)
Postbus 10197 3004 AD Rotterdam o Komt op woensdag 25 juni naar Polyblock te Utrechr/Everdingen van 15.00
tot 20.00 uur met personen. (AVA) (zi, pdg. 01-02)
o Omvangt graag informatie over participatie bij Booosting.
o Bestelt het bock Participalllm; f 25.00
Nitl-pllrticipllnten; f 39,50
L
o 'Booosting in beeld' (1 994/95) o 'Booosting in bedrijf' (1 992) o 'Tussen tradit ie en experimem' (1989)
.J
r
L
e Concertpodium van Jan Richie in Crystal Palace Park (Zuid Londen)
Het betreft hier een openlucht concertpodium, bestaande uit een betonnen plaat liggend in het meer
van het eerder genoemde park. Het klankscherm boven het podium moest volgens de architect als een
massieve sculptuur van cortenstaal uit de grond rijzen. , +\1rJ .v;
,~~--+
Opnieuw was het Van Dam die voor dit 'no-go'-project een oplossing vond door het uiteenrafelen
en kwantificeren van de eisen van de architect. De vorm van het klankscherm werd bereikt door een
traditioneel staalframe te bekleden met platen corcenstaal. Aan de eis die werd gesteld met
betrekking tOt de duurzaamheid (25 jaar met max. flO.OOO,- per jaar aan onderhoud) kon worden
voldaan door platen toe te passen met een corrosiesnelheid van minder dan 0,02 mm per jaar en één
maal reinigen per jaar. De verificatie werd gevonden in verweringsproeven onder soorcgelijke
omstandigheden.
De conclusie van het verhaal is, we moeten naar een goed bestek toe, waarin niet product
omschrijvingen en voorschriften staan, maar gedetailleerde prestatie- en verificatie-eisen.
Een voorbeeld: niet het materiaal moet worden voorgeschreven (bv. steenwol) maar de prestatie (bv.
60 min. brandwerendheid, uitgesplitst naar stabili teit, vlamdichtheid en thermische isolatie) en de
verificatie (bv. getest volgens NEN 6069).
Durven wij dat met elkaar aan? De vraag van Groeneveld was: 'Durven wij dat met elkaar aan?' Nadenken over deze vraag konden
de aanwezigen tijdens de rondleiding door de p roductie van Van Dam. Vooral de protorype
opstellingen en de profileerstraten trokken de nodige aandacht. Het werd duidelijk, dat de Van Dam
filosofie zich niet beperkt tot verkoop en ontwikkeling, maar dat die zich ook vertaalt binnen de
productie.
Na de rondleiding en versterking van de inwendige mens, gaf de heer T Huisman van Rijkswaterstaat
nog enige toelichting bij de keuze van RVS voor de 'vangrail-ornamenten' voor het Vari-plein.
Door ziekte van de heer Malherbeen het ontbreken van een andere Rockwool-representant kon het
Rockwool-verhaal geen doorgang vinden.
.J
r
L
prettige-lezing
Jaap Koning gaf vervolgens een nieuwe wending
aan het begrip 'tegenlezing'. Hij wilde niet een
tegen-, of een voor-, maar een prettige-lezing
houden. Centraal srond daarbij de vraag hoe het
in de toekomst verder zou gaan met Van Dam.
Volgens hem bestaat er in de verhouding tussen
Van Dam en architecten een SOOrt 'ooievaar!
kikker-dilemma', waarbij het maar de vraag is
wie het eerst opgeefr (overigens moet eerst nog
vastgesteld worden wie de ooievaar en wie de
kikker is!).
De ontwikkeling van Van Dam van scheeps
ventilatiekokers, 9 jaar geleden via off-shore,
vlakke gevels en enkelvoudig gekromde gevels
naar fluïde vormen is bij na een cirkel beweging.
Een fluïde gebouw is gewoon weel' een 'scheeps
roeter' in het groot.
De omwikkeling gaat volgens Jaap richting high-tech complexe gevels, bijna als kunsrwerken, à la
bodemgroepen en achterkleppen van au ro's.
Als oplossing voor de architectenhouding 'Zo wil ik het hebben, dit zijn de eisen, los het maar op' had
Jaap Koning rwee alternatieven:
o Architecten en roeleveranciers moeten samenwerken in een heel pri l Stad ium
e De technische bagage van architecten moer worden opgeschroefd .
Eigenlijk zouden beide moeten worden geoptimaliseerd. Werk voor Booosring dus , in het bijzonder
voor de 0 van Ondelwijs.
De discussie die volgde ging met name over de mogclijkllcden die architecten hebben om de door Van
Dam gewenste 'prestatie/verificatie' -bestekken te mal<en.
Met name in een onrwikkelingstraject zal de neiging groot zijn om een bestek 'lekker vaag' te houden
en te zien met welke oplossingen men komt.
Vanuit het onderwijs kwam het pleidooi om studenten geen 'weetjes' meer te leren ('weten' is slechts
maanden rot maximaal enkele jaren up-ro-date). In plaats daarvan zouden studemen zich
methodieken eigen moeren maken om te kunnen weken naar de juiste oplossingen en bouwpartners.
WeiJicht zou de Van Dam methodiek daarin passen ....
De bijeenkomst werd afgesloten met een hapje en een drankje en een flink aantal verdere discussies
over de besproken onderwerpen. Het laatste woord leek nog niet gezegd.
Johan Riezebos Bestuurslid Booosting en adjunct-hoofd technische voorlichting CVK
,
.J
L
Verslag va n de produ ct ontwi kke l in gsbi j eenkomst op 12 maart 1997 in de TU t e Del ft
Cl lnnovatie bi eden aan
moet alle
voordeel partijenD
Om i nnovaties i n de bouw van de grond te krijgen is het van belang dat all e parti jen i n het bouwproces voordeel hebben bij het ge ~ n novee r d e produc t . Daa rna as t moet men zic h altijd bli jven afvra gen wat de voo rdelen van het in te voeren produ ct zi jn voor de ei ndgebrui ker .
Dat zijn enkele ervaringen van dl's il' Hal'm BoO/mma, directeur van industrieel ontwerpbureau Flex
Building en InteriOl' Systems in Delft. Boomsma -die ervaring opdeed met de invoering van
verschillende nieuwe bouwproducten in de bouwkolom- zei dit op de AVA-bijeenkomst voor
productontwikkel ing in de T echnische Universiteit te Delfr .
Zijn belangrijkste conclusie op grond van ontwikkeli ng en invoering van producten als het Plano
deurkozijn en de Metal Clickwand, is dat innovaries niet alleen van nut moeten zijn voor de
eindgebru iker, maar dat ze ook voordeel moeten bieden aan alle betrokken schakels in het
bouwproces. Is dit niet mogelijk, dan mag het product in ieder geval geen nadeel opleveren aan één
van de parmers in het bouwproces. Iedere schakel in het bouwproces -van toeleverancier tot aannemer
heefr immers zo zijn eigen belang. Voor een succesvolle invoering van een geïnnoveerd producr is het
zaak dat deze belangen in het oog worden gehouden. In d ie zin is kennis van het bouwproces een
bela ngrijke vereiste, aldus Boomsma.
H ij ontdekte verder dat wanneer er sprake is van een omvangrijke productinnovatie, deze het beste
in 'bouwprocesvriendelijke' delen kan worden ingebrach r. Om dezelfde reden moeten langlopende
innovatictrajecten worden opgedeeld in afzonderlijke delen , die per deel een waardevolle bijdrage
leveren aan bouwproces en eindgebruiker. 'M ijn ervari ng is dat afzonderl ijke delen vaak wel worden
geaccepteerd, terwijl de invoering van grote innovaties ineens, meestal op weerstand sruiten'.
07
,
.J
r
L
11 Booo s ting ontwikke lt
al s pr ef ab in t egraal
bo uw de el p lafond
Een indus trieel te vervaardigen systeem dat ruimte biedt aan een variërende hoeveelheid installaties
en wrg draagt voor snelle en fl ex ibele afbouw. Dat was de opdracht die de Booosting product
ontwikkelingsgroep zichzelf in 1993 stelde, voordat zij begon aan het tekenen van het Prefab Integraal
Plafond-afbouwsysteem (PIP). Inmiddels hangt het prototype van dit 'geïntegreerd plafond' ter
toetsing en bezichtiging op de fuculteit Bouwkunde van de TU in Delft:.
Deelnemer aan de productontwikkelingsgroep, Jouke Post
(tevens Booostingvoorzirter), zegt enthousiast te zijn over
zowel het ontwikkeltraject als het uiteindelijke product.
Booostingieden uit verschillende disciplines hebben aan de
ontwikkeling van het plafondsysteem bijgedragen. Post:
'Dat betekent dat er veel over en weer gecommuniceerd
werd en we regelmatig bij elkaar moesten komen om
te vergaderen. Om al les te coördineren beschikten we
gelukkig over een vasthoudende secretaris , die er voor een
belangrijk deel voor heeft gezorgd dat het producc ook
echt tOt stand kwam. Mijn ervaring is dat een dergelijke
'coördinator' een voorwaarde is voor innoveren in
producrontwikkclingsgroepen. Bij na even belangrijk', zo
voegr hij eraan roe, 'als werken met teamleden die geloven
in het product en bereid zijn om tijd te investeren' .
De PIP-productontwikkelingsgroep beantwoordde aan deze eisen. H et resultaat is een industrieel te
vervaardigen plafond dat de afbouwfsae zal verkorten en w kapitaalvernietiging kan voorkomen . De
laatste fase in het bouwproces lijkt in de praktijk namelijk steeds langer te worden. Dit is het gevolg
van de roename van het aantal installaties en communicatie-apparatuur die, net als de lcidingen,
in de afbouw verwerkt moeten worden. De productgroep wilde daal'Om een flexibel cn
ges tandaardiseerd afbouwsysteem vervaardigen dat ruimte biedt aan verschillende uitrustingsniveaus.
H et ontwikkelde systeem bestaat uit units met standaard afmetingen die zijn opgebouwd uit een stijf
raamwerk voorzien van bandrasters. Verder is gedacht aan vas te aanslui tingen voor de gevel- en
(gang)wandzijde.
De plafond units zijn voorzien van cl-verlichti ng in stroken en een zogenaamd 'dashboard' . Dit
dalhboard kan naar keuze eenvoudig (bijvoorbeeld alleen licht en lucht) of uitgebreid (tot infopanelen
en sprinklers toe) worden uitgevoerd, al naar gelang
de wensen van de gebruiker.
Naar verwacht kan het PIP-afbouwsysteem de
afbouwperiode met een kwart bekorten, terwijl een
kostenbesparing van 5% op de gehele bouwsom
mogelijk is. De werkzaamheden van de verschillende
discipl ines di.e betrokken zijn bij de in te bouwen
installaties worden immers op elkaar afgestemd. De
units kunnen immers grotendeels fabrieksmatig, dus
efficiënrer, worden samengesteld.
,
.J
r
Ook onCS(3,,\t er met het PIP-systeem meer duidelijkheid in de besteksfase omdat de afnemer een kam
en-klaar product bestelt. Tot sl.ot is de montage van de vooraf te fubriceren units veel eenvoudiger,
waardoor minder tijd en vakmanschap wordt gevraagd van de momeur.
Nieuwe teams van productont wi kkelaars aan de s l ag
D e Booostingbijeenkomst op de TU Delft heeft ervoor gezorgd dat een groOt aamal product
ontwikkelinsgrcams wordt samengesteld, die zich gaan storten op de ontwikkeling van uiteenlopende
producren.
Op de bijeenkomst in maart werd de aanwezigen gevraagd welke materialen of producten ze in
innovatieve zin zouden willen aanpakken. D it leverde een groot aantal reacties op. Op grond daarvan
zijn de teams samengesteld. Ervaring, bij onder meer de totstandkoming van het PIP-systeem, heeft
geleerd dat aan een aantal voorwaarden moet worden voldaan, wil er een zinvoLle productinnovatie
plaacsvinden. Zo is een accurate en vasthoudende secretaris -die de leden van informatie voorziet en
zorgt dat afSpraken worden nagekomen- een eerste vereiste. Daarnaast is het van belang dat men
gelooft in het te ontwikkelen product. Tot slot valt aan te bevelen om regelmatig te vergaderen, op
een voor iedereen goed bereikbare plaats.
Pr oductontw i kkel i ngsteams in apri c hti ng:
• Verbindingstechniek. Door: Buro Angenent. Dit buro heeft een verzameling verbindingstechieken van bouw
componenten yoor onder meer gas/waterriolering en zoek toepassingsmogelijkheden hiervoor.
Geïnteresseerden: Ubbjnk en Rewa.
• Productie sandwich paneel dat bestand is tegen 200 graden Celsius. Door: Wolvega Panelen. Geïnteresseerd: Alliance Europe
• PVe-extrusie substituten. Door: BIK BOllwproducten. Geïnteresseerd: Enitor.
• Aluminium voor constructieve toepassingen. Door: COllmit. Geïnteresseerden: Hunter Douglas, Van Ham en Ubbink.
• Plaatmateriaal met dubbele kromming/buiging. Door: Jngenieursburo Zonneveld. Geïnteresseerden: Hunter DOllglas, Alfiance, Ed. Böhtlingk, Wibo/.d Hulsbergen (privé) en Ubbink.
• Kunststof materialen. Door: Arjen Hoek. Wil kunststof materialen voor ontwikkeling van eigen woning. Geïnteresseerd:
1 2 Ingenieursbureau • Differentiatie van de bouwmarkt.
Dool': Ubbink. Geïnteresseerden: Flex, Alliance, Arjen Hoek
Frans Oremus
"
•
.J
i .••.•.• , •• 0 n t wik k e li n 9 I f)
Het Succes van Ondernemers Waarom ontwikkelt de één intensief en dc andcr niet? Waarom heeft de één succes en de ander niet?
Is hcr roeval of zijn cr duidelijke factoren?
Als producrontwikkelaar met inmiddels ll.1im 20 jaar ervaring in de bouw gaan je mettertijd wel dingen
opvallen . Zo lijkt het erop dat veel ondernemers opereren in het innovarietraject omdat door de
kleinschaligheid (want dat is de Structuur van het bedrijfSleven in de bouw) innovatie geen continu
proces is en het elke keer toch weer een grote hobbel is. Kennelijk ziet men innovaties c.q. product
ontwikkeling als een berg: 'Je kijkt tegen een helling op zonder de top te zien en wat je te zien krijgt
als je boven bent, blijft onzeker' .
Ondernemers die actief zijn met productontwikkeling doen dit uiteraard met een doel en sterke
motivatie. Deze ondernemer is vaak iemand die in het algemeen open staat voor de buitenwereld. Hij
luistert in de markt naar klanten, collega's, medewerkers, ete. Hij identificeert zo min of meer
automatisch de k..msen en bedreigingen van morgen en kan derhalve anticiperend handelen.
Kenmerken van ondernemers ingedeeld naar stra teg isch vermogen
Indeling naar PASSIEF REACTIEF ACTIEF strategisch Pass ief Introvert ~nvoor Analyserend Strategisch vermogen j Ornlat.le georiënteerd Ka.raklcriscring reagerend op tijdschriften! als'open'; als 'analyserend';
offerre-aanvraag vakbladen VOOrts: voorts: weinig overhead; symposium bezoek maakt vergelijkingen toekomst alle meoscn (door meerdere) met concurrenten georiënteerd op het werk personen ( +!- analyse) heeft ondernemings-
zir in comnlissies, kijkt naar markt plan/5-jarcnpJan o.d. bestuur e.d. efficiency analyse
Het blijkt nu dat hoe meer de ondernemer naar rechts is in te delen, hoe gunstiger de succeskansen
zijn. 'Je moer het ook (intu'itief) aandurven de berg op te klimmen'. 'Een vasthoudend geloof in
hetgeen waar men mee bezig is' is daarbij van groot belang. 'Overweeg goed. beslis en bijt VdSt, is het
devies. Blijf luisreren naar de markt en stuur bij waar nodig' . Een gC''lOnde dosis naïviteit voorkomt
dat je alleen maar beren zict, 7..onder dat her een gevecht tegen windmolens wordt.
Een ondernemer is rrouwens een bijzonder soort mens. Zoals ik ooit ergens las: 'Stel dat je een 22-
jarige Nederlander bell[ die uit twee alternatieven kan kiezen:
o Een vaste baan bij een grote onderneming met een hoog inkomen en 'zekerheid' voor de rest van
het leven, of
e Zelf een onderneming starten en daarbij geweldige hindernisssen overwinnen om veel belasting
te mogen beralen en nagewezen te worden als het mis zou gaan.
Daar hoef je wch geen twee keer over na te denken? 'En dat is nu precies de beslissing die de meeste
afgestudeerden in Nederland nemen!'
Uiteraard is het beeld over het waarom van innoveren en het geheim achter succes lang niet compleet.
Voer genoeg derhalve voor nog meer bijdragen; wordt dus vervolgd!
Jos Lichtmberg, Besruurslid Booosting, Directeur A+, buro voor bouwproducwntwikkeling
.~t.J.i.i>',i"'_L-___ a--,g,,--e_n_d_a __ -----"
27 mei 'Booosting in Scheveningen' (AVA)
19 juni Symposium ' Bouwwijs' te Den H aag
I.s.m. St.T oekomstbeeld der Techniek
25 juni Polyblock te UtrechtlEverdingen
11 september U nicom NL
15okcober Van Campen Bendings te Lelystad
1997
W egens gebrek aan inschrijvingen van de studenten voor de 'Technology
Transfer' gaat de bijeenkomst i.S.m. de TUD op 20 juni niet door!
(A VA) staat voor Alleen Voor Aangeslotenen
•
••••••• • •••••••••••••••• •• ••••••••••••• •• •••••••••
booosting sticht i ng
In mei 1988 is de Stichting Industrieel Bouwen Nederland,
Booosting, opgericht vanuit een gecombineerd initiatief van
industrie, ontwerpers en architecten. De voomaanlSte doelstelling
industrieel bouwen nederland
••••••••••
L
van Booosting is het bevorderen van het ontwerpen, ontwikkelcn, onderzocken en
toepassen van industrieel te vervaardigen bOLlwproducten en geboLlwdelcn, ter verhoging
van de kwalitei t van de gebouwde omgeving. Op de antwoordkaart kum Ll aangeven of
u geïnteresseerd bent in meer informatie over de activiteiten van Booosting .
. .J.I.i.i>,'iil._'--__ c_o_l_o_f_o_n __ --'
Hoogmadestraat 57 postbus 10197 3004 AD Rotterdanl
010 4156304 010 4157409 [email protected]
http://www.OOO.nl/booosting
Jolanda Steenhouwer,
bereikbaar: di e l1 wo van 9.00 rot 17.00 uu r en op do van 9.00 tot 13.00 uur
Jolanda Steenhouwer
Patricia Brouwer Design
Dmkkerij Hans Truijen
Frans Oremus
Esther Hebly, Aljen Hoek, Jo>" Lichtenberg, René Morriën,
Jouke Post Post Ter Avest Architecten
Eric Vreedenburgh Archipel O n twerpers
Jan van der Woord TU Delft
Johan Riezebos
Jos Lichtenberg
Henk van Laarhoven
Jaap Koning
11
CVK Ka.l.kzandsteell
Buro A+
Hubert-Jan I-lenket Arch itecten
Jaap Koning Industrial Design
.J
•
L
11 _~",.t.W"ilo_ pa rti ei panten
Nieuwe participanten
Jan TIMMERS architect AVB BNA
Maaskant 2 5512 BA Ve ssem . Postbus 2322 5600 eH Eind hoven T 049 7-591 29 9 ~1 06 -53 93 27 70 F 0497-591299
J an Timmers is opgeleid en werkzaam als zel fstandig architect
constructeur. Met die achtergrond benaderr hij de architectuur dan
ook vanuit de construcrie/marerialisatie. Samen met Booostingleden
streeft hij telkens naar optimale materiaaltoepassing en detailleringen
van een gebouw. 'Gaandeweg het ontwerpproces ontsraat ordening
van gegevens en inzicht in de voor\'vaarden d ie specifiek zijn voor
het probleem. Het is een steeds terugkerende zoektOcht, die al
onrwerpend, aanknopingspunten oplevert voor her plan. De
beperkingen van de opgave worden hiermee herkenbaar en
beheersbaar. Een gekozen conccpt wordt telkens getoetst aan de vragen d ie voortkomen Uil het
programma en de siutatie en wordt ermee in overeenstem ming gebracht. Functionele helderheid,
constructieve en technische zuiverheid en consciëmicllZc detaillering zijn de absolmc vootwaarden voor
schoonheid en voor plezier in hCl gebruik' .
BEDRIJVEN AIJillllu Europe Bik Bouwproductm Bmkel lmerimr Groep Bruyt/utl Keukens m Kitstm vlln Ctllllpm Bet/ding> CVK KI,lImmdstan htbriek l111n PkulIIverken N. Vill/ Dam Et/itor Hoesch Bowv,ystffllrtl Ntdtrland Ilolec Sysremm 6- Compol/trllm Noogovens Groep Humtr DOl/gIm
l/llicom Ned",land Wo/veg" PI/m/m 7.oon tjms Bmm
INDUSTRIEEL ONTWERPERS Ad """ Brrlo /"d,,,tri,tf Desigrl Fltx Building 6- IlIIl.'rior Sr1ems Ho/"md Proce.<SJ/lg Jaap KOllillg lndwtri,d Desigrl LI/ndml/rk Dmgn & ],dmology 7NO Ind,,,trir
ARCH ITECTEN
OVERIGEN A+ Rwww voor
BOllwproduktonrwikkeling Adviesbureau 1'001' 8ouw/edmiek ABi AJ'cbi/ecten en CO/lSllltallts A&c ACN Cimstmcmm BuretlllA/lgmeJ/l BDA G"or/, Corsmit Rnadgevmd IngmimrsburMu IlIg. Koreili. Dekker Façade Cowuftil/g & Fingineering GeNie COl/sult Goudstikker - de Vri,'s
,
Kömmer/illg Bme/ux J.j. Krms
Archipel Onllverpers ArcllitertmbumlU Böht/illgk Jlln Brouwer ASfOCllllfi
Ir A. Hoek CS Bouwku/ldig Ingenieurs Hogere/JOol t:nschede
Kmpe Bomalex OCfarubt Spau StTllclllres Pietel?l/(lI/ Hardgl,u Plmûca Plnat Pofyblock Pofynoml Rewa Bud,l Re)"/Otrade Rock,vool Lap"'us Somp Nederlalld S,ûllf-Rocb GIm Stmik m Hamerslag BOllw TJ',spa blltrllfuiollfd Ubbink Nederland
Bullhorst Archiuctm m Stedenbouwers ('EPUED FiGM Arc!;itecml Nubert-Jml Nmkn bna arcbiucteJI Post 7"rr Avm Arcbitecrm
JIlll Timmrrs 7J 'inl Design TurtS+lloNing Architecten Verburg floogmdijk Architektm Architektmburo ViL'Fr 6-Bumlllll ir r;,mk van \Vae<,
Buro 1'001' Arcbiuklllllr ir {Jaml Pere,.,
Hogm'IJ{/(JI Midden-limba/lt flitJ/sch Engi,w'ring
. / 2 IlIgrll/etmbttrMU /loor industriilr bOlfU"'letbodm
Kantoor Viln de ToekanISt Naltonale \VonillgT"IIIld St/la/bollwillstitIlU/ Stichting A/uminium Centmm Tl! Drift ru Eindhovm Vereniging Neder/andse Cementilldusnir H. tie IVit Conmltllllcy lllgl'l1ieursbumlll ZOllnevr!d
. nil'u\\' aang~slo(en .J
· ,
L
r--------------~ mijns inziens
over mOOOi Mijn stell i ng l ui dt: ' moooi is een vorm van herkenning'. Bijvoorbeeld. er zijn veel studenten architectuur in Delft die het gebouw voor Bouwkunde steeds mooier vinden naarmate ze er meer van te weten komen gedurende hun studiejaren. Ze herkennen in toenemende mate bepaalde technische en ruimtelijke principes en zien ter plekke hoe dat is opgelost. Ze raken enthousiast. voelen zich ver bonden met hun beroep, ze vinden zichzelf als ontwerper erin terug. De herkenning geeft hen het gevoel 'het mooi te vinden'.
Zo is dus moooi mooi voor Booosring-Ieden. is moooi exrra mooi voor de fans van deze rubriek en
zullen n iet Booosringleden menen dar de spellingsconrrole niet aanstond; geen referenrie, geen
herkenning. Mooooi is mooi voor Booo(o)stingleden die zich ook mer
onderwijs bezighouden: mooi . moooier, mooooist l Vind je iets mooi maar
herken je niets, kan je het niet thuisbrengen en is dar nice uit gemakzucht.
dan ervaar je volgens filosofen echt iers moois. Je onrmoet echte
schoonheid die diep in jezelf verborgen ligt, je ontmoet jezelf, je be nr.
Bij Booosting draait het vooral om innovatie. Graag wil ik proberen mijn
stelling in verband te brengen mee die innovatie. Het is toch moooi
meegenomen te weten of er meer zaken dan alleen transpiratie en
inspiratie zijn. die tor innovatie-successen kunnen leiden:
.. Is dit de rol van marketeers?
Innovatie koppel r men over het algemeen direct aan uirvindingen. In hun boek 'Techniek,
innovarie en maarschappij' definiëren Vaags en Wemelsfelder innovatie elementair anders: innovatie
is het samengaan van techniek en marketing. Een in mijn opriek adequate definitie, innovaties zijn
immers vaak 'ongeveer meer van hetzelfde'. En dat ligr strak in lijn met de
principes van markering, wanr daar geldt 'in de markt onderscheidt men
zich met hetzelfde' en bedienr men zich van mijn stelling, maar dan
versimpeld en omgekeerd 'herkenning is mooi:
Wij in de bouw hebben nog altijd die merlcwaardige focus puur en alleen
op het object of product. dat we ook nog eens beschouwen als uniek of
prototype. Bovendien stemmen we de meesre beslissingen af op branche
genoten, niet direct op de klant. Marketeer5 in andere branches richten
zich duidelijk veel breder en ook ldantgcrichter .
.. Is dit de rol van marketeers?
.J
r
L
We concluderen dar her bij innovarie dus nier alrijd om een
slimme uitvind ing gaar, maar eerder om een kwestie van
s[ategie in markcting.
In de lijn van 'herkenning is mooi' moer je de markt niet alleen
kennen, maar vooral ook herkennen, mooi vinden. De markt
die jou aanspreekt, zier jou natuurl ijk ook zitten als je er voor
gaat. Her gaar om binding met de klanr.
Ik denk dat voor innovarie we marketing niet moeten zien als steriel gegeven, maar dat we het kunnen
zien als een mogelijkheid tot wisselwerking, echre inreractic russen ons en de klant. Een gebied waarin
herkenning plaam'indt, waarin een moooi gevoel kan onrstaan. Ik denk dat de complexiteit in de
relatie, en vooral ook in de correlatie tussen ons en de klant, ons enorm veel kansen biedt om creatief
naar nieuwe markten en ideeën te zoeken.
Als conclusie kunnen we stellen dat voor de toekomsr her bij innovatie in de bouw dus in eerste
instaIuie niet zozeer gaat om de juiste man voor het juiste product, maar mecr om de juiste man voor
de ju iste klanr(engroepl! Ik denk dat her gebruik van psychologische aspecten, die bij herkenninng
spelen, heel belangrijk wordt. Tenminste ik herken dat als zodanig, dus vind ik het nier alleen leuk
om daarmee bezig re zijn, ik vind her als ontwikkeling ook moooi'
lrArjen Hoek, docent Bouwkunde TU Delft, zelfstandig architect
_i"'."W'i ii._'-___ n __ i ..;;e....;u_w....;s''_ __ -'
'3 in l ' rol
1 ui k kast
Kömmcrling Benelux, markrleider op de Europese
kunststof-profidmarkr, brengt sinds korr een multi
functioneel '3-in-l' RolaPlus-sys teem op de markt. Deze
innovatie is een geïntegreerd systeem ·van drie bouw
elementen: een rollu ik, een rolhor en een rolgordijn die
tcsamen komen in een rolluikkast. Eén bouwelement dat
beschermt tegen zon, insekten en in- en uitkijk. Het
systeem is geschikt voor zowel woning- als utiliteitsbouw.
, .... :;;' Co
cT
Co ro .., 0
<: Cl> ::>
3 Cl> ..., '" ro cT
'" ro .., '" ."
.J
L
Programma voor Starters op Buitenlandse
Markten ) verruimd
Sraarssecreraris Van Dok (exporrbevordering)
heeft bekend gemaakt het Programma voor
Starters op Buitenlandse Markren (PSB) re
verruimen. De PSB regeling stelt beginnende
exporteurs in staat hun exportinspanningen te
vergroten door middel van advies van de Kamer
van Koophandel over de exporrkansen en door
een korre markrverkenning, eventueel gevolgd
door een bezoek aan het gekozen land.
Aanvankelijk gold de regeling voor de landen van
de Europese Unie, Noorwegen of Zwitserland.
Voortaan vallen ook Hongarije, Polen, Tsjechië,
Slowakije, Slovenië, de drie Baltische sraten en
Turkije er onder. Op basis van de regeling
behoeft voor de werlo..aamheden die de Kamer
van Koophandel slechrs een deel van de kosten
betaald te worden (50%).
Het maximum-bedrag van de vergoeding wordt
verhoogd tOt f 5000,-. Tot dusver gold een
vergoeding van f 4000,-. De PSB-regeling
bcstaat sinds 1996. Inmiddels hebben bijna 200
ondernemers gebruik gemaakt van de regeling.
De uirvoering van de PSB-regeling ligr in
handen van de Kamers van Koophandel. Her
programma heeft een looptijd van drie jaar
(1997-1998). Voor 1997 is op nieuw f 2
miljoen gereserveerd.
Groen 1 i cht voor WBSO De Europese Commissie heeft officieel goed
keuring gegeven aan de Wettelijke bepalingen
inzake speur- en ontwikkelingswerk (WBSO) .
15
Expo rtk red i et fa cilite it MKB Met de nieuwe exporrkredietfacilireit MKB, die
een uirbreiding op het bestaande OE-Krediet
Invesreringsfaciliteit (Oost-Europakrediet) be
treft, is het vanaf heden mogelijk geworden een
achterges telde lening van f 100.000,- te
verkrijgen ter versterking van het risicodragend
vermogen. De Nationale Investeringsbank te
Den Haag (NIS) gaat de regel ing uirvoeren. De
aanvraag dient gedaan re worden door het Oost
Europese bedrij f. Dit kan een 100% dochter van
de Nederlandse onderneming zijn, maar ook een
joint venture russen een Nederlandse onder
neming en een Oost-Europees bedrijf.
Voor het verkrijgen van het krediet wordt aan de
volgende voorwaarden voldaan te worden:
• Het eigen vermogen van de Oost-Europese
onderneming dient tenminste 15% te be
dragen van het tOtale vermogen;
• Tenminste 40% van het risicodragend
kapitaal van de Oost-Europese onderneming
(bestaande uit eigen vermogen en achter
gesteld vermogen, exlusief het O E-krediet)
dient verschaft te zijn door één of meerdere
Nederlandse ondernemers.
• De Nederlandse onderneming dient risico
dragend kapitaal te verstrekken van ten
minste 50% van het verstrekte OE-krediet,
waarvan de voorwaarden niet in voor de
Oost-Europese onderneming ongunstige zin
mogen afwijken van de voorwaarden die
gelden voor het OE-krediet. De looptijd van
het krediet is 3 tOt 12 jaar met een aflossings
vrije periode van maximaal 3 jaar.
,
.J
r
L
Nie uwe rond e st ud i es TIEB Op basis van het besluit tenders indus triële
energiebesparing kunnen dit voorjaar aanvragen
voor studies worden ingediend . H et budget
voor de"le ronde is vastgeSteld op f 0,8 miljoen.
De regeling kent de mogelijkheid van een
subsidie va n 50% voor studies waarbij de
moge! ij kheden van energiebesparing in kaart
worden gebracht. Een aa nvraagmogelijkheid
voor investeringsprojec ten wordt later dit jaar
verwacht.
Net als voorgaande jaren zijn in het programma
'studies industriële energiebesparing' de vol
gende onderwerpen aangewezen:
• studies gericht op procesvernieuwing, zij nde
het wijzigen van produktieprocessen om te
komen tot een grotere energie-effi ciency;
• studies gericht op electriciteitsbesparing in
processen door middel van het verlagen van
het electriciteitsgebru ik van produktie
middelen of het vervangen van electriciteit
door andere energievormen;
• studies gericht op de invoering van energie
beheer: het systematisch beheersen van
energiegebruik en energiekosten met als doel
een verbetering van de energie- efficiency;
• het invoeren van een energiebesparingsplan,
waaronder wordt verstaan een analyse van de
totale energiesituatie in de onderneming en
een beschrijving van de maacregelen die tOt
verbetering hiervan kunnen leiden.
? Voor meer informatie
kunt u contact opnemen
met Pouwer & Stevers
010 - 452 11 22.
1
i Tijde l ijke huisvesting met AXALL
Rewa Budel b.v. ontwikkelt verder aan
AXALL Flexibele Bouwystemen.
N aast een economisch en montage
technisch verbeterde productiemethode is
er ook een aantal oplossingen gemaakt
voor 'de onder-kant van de markt' : de
. tijdel ijke huisvesting. In de Fabritius
straat ll1 Den H aag wordt een noodlokaal voor een kinderdagverblijf gebouwd. De maximale
gebruiksduur van het pand is vij f jaar. Bijw nder hieraan is dat het gebouw op het maaiveld gefundeerd
is: de palen zijn letterl ijk plat gelegd. Bij demontage kan zelfs de fundering eenvoudig verwijderd en
hergebruikt worden. Rewa's grote wens blijft het Booos tinggebouw, om te kunnen experimenteren
met nieuwe ontwikkelingen als bijvoorbeeld klik-klak-installatietechniek en sandwichvloeren.
,
.J