Al 1 အလ္ ဖရာဘီ (၈၇၂-၉၅၀)

AလAလAလAလ ဖရာဘဖရာဘဖရာဘဖရာဘ

ကာဇကစတနႏငင ေငြစကေပၚမ ဖရာဘ၏ ပ

AAAAဘဘဘဘ နဆာနဆာနဆာနဆာ မဟမၼဒမဟမၼဒမဟမၼဒမဟမၼဒ AလAလAလAလ ဖရာဘဖရာဘဖရာဘဖရာဘ ا أب��و نص��ر محمد ا لف��ارابي (၈၇၂-၉၅၀) က Aေနာကႏငငမားမ

Aလဖာရာဘးယစ ဟ လသမားေပသည။ သ႔ေခတကာလက Aစၥလာမကမၻာတြင သသည သပၸပညာရင၊

ဒသနပညာရင၊ စၾကာ၀ဠာေဗဒပညာရင၊ ယတေဗဒပညာရင၊ ေတးဂတပညာရင၊ စတပညာရငႏင လမႈေဗဒ

ပညာရင ျဖစ၍ စြယစပညာရင တစUးျဖစသည။

၁၉၅၀ Aရန စာပ႔တဆပမ ဖရာဘ၏ ပ

သ သကရထငရား ရစUက သ၏ မးရးစUဆက စရငးမာ တကစြာ မကနရဘ တစဆငစကား တစဆငနား ျဖင ၾကားဘးနား၀ မတတမးမားသာ ရျခငးေၾကာင Aလ ဖရာဘ၏ မးရးဇစျမစမ ကြလြလက ရသည။ သ၏ စာမၾကမး တစခ ႔မ သ႔ေခတသ႔Aခါ၏ ေရးUးမလပစမားက ေဖၚျပလက ရၿပး ၎တြင သ႔၏ နာမည Aျပည Aစက ေတြ႔ရသညမာ AဘAဘAဘAဘ နဆာနဆာနဆာနဆာ မဟမၼဒမဟမၼဒမဟမၼဒမဟမၼဒ ဘငဘငဘငဘင မဟမၼဒမဟမၼဒမဟမၼဒမဟမၼဒ AလAလAလAလ တာရကာနတာရကာနတာရကာနတာရကာန ဟ ျဖစ၍ တာရကာနတာရကာနတာရကာနတာရကာန မာ နာဆဘာနာဆဘာနာဆဘာနာဆဘာ မသားစ၏ Aမညက ေဖၚျပေနဟနရသည။ သ႔ေသာ ထေဖၚျပမႈတြင ဖရာဘ၏ Aဖး Aမညက သႏငေခတ ၿပငလမားက မသခဘ- မးဆက ေကာေနသညက ေတြ႔ရသည။ ေနာကပငး Aျခားေသာ သ၏ ေAာငဇေAာငဇေAာငဇေAာငဇ လာဂလာဂလာဂလာဂ မးဆကစရငး သမငးခကမားတြင သ႔Aဖး၏ Aမညမာ AဗနAဗနAဗနAဗန AဘAဘAဘAဘ AဇငဗယာAဇငဗယာAဇငဗယာAဇငဗယာ ႏင သ႔ Aေဘး၏ A မညမာ AဗနAဗနAဗနAဗန ခါလကခနခါလကခနခါလကခနခါလကခန AဗနAဗနAဗနAဗန AဘAဘAဘAဘ AဇငဗယာAဇငဗယာAဇငဗယာAဇငဗယာ ဟ ေဖၚျပထား၍ ထမ AဗနAဗနAဗနAဗန ခါလကခနခါလကခနခါလကခနခါလကခန က ေAာငဇလာဂေAာငဇလာဂေAာငဇလာဂေAာငဇလာဂ ဟ Aသထြကေၾကာငး Aေသးစတရငးျပထားေပသည။ ေခတသစ တာကကခ ပညာရငမားႏင Aျခားေသာ

PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial :: http://www.docudesk.com

http://www.docudesk.com

AခကAလကမားက Aသထြကမာ ေAာငဇလာဂေAာငဇလာဂေAာငဇလာဂေAာငဇလာဂ ဆသညထက AဇလာဂAဇလာဂAဇလာဂAဇလာဂ ျဖစသညဟ ဆၾကသညလညး ရေပသည။ သ႔ေသာ ထAေၾကာငးAရာမားထက ေသခာေသာ Aခကမာ သ၏ ပထမUးပငး စာသငႏစမားက ဘခါရာ ႏင ဖရာဘ တ႔၌ ၿပးခ၍၊ ဖရာဘသည သ၏ Aဆငျမင ပညာေရး Aတြက ေAဒ ၉၀၁ ခႏစတြင ဘဂၢဒတသ႔ ေျပာငးေရြ႔ခသည။ သသည ဟာရန1111 တြင လ၀တေၾကာငက စြန႔လက ရဟနးဘ၀က ခယခ၍ ဘဂၢဒတတြင ႏစ ၄၀ ေကာေနထငခၿပး ဘာသာစကားမားစြာက ေလလာတတကၽြမးခသ ျဖစေသာ နစတရယ2222 ခရစယာန ဓမၼဆရာ ယဟနနာ Aဗန ေဟလန ထ၌ ပညာ သငခသည။ ဖရာဘသည ေAဒ ၉၄၁ ႏစတြင ဘဂၢဒတမ Aလကပသ႔3333 ထြကခြာခသည။ ထေဒသ၌ သသည ဆးရးယား ဟမဒါနဒမငးဆက4444 စငဖာဒဒလာ၏ ေထာကပ ခးေျမႇာကမႈက ခခရသည။ သသည ကငရၿမ ႔သ႔ ခရးသြားေလလညး ရခသည။ Aလ ဖရာဘသည ေAဒ ၉၅၀ ဒဇငဘာ ၁၄ ရက သ႔မဟတ ၉၅၁ ဇနန၀ါရ ၁၂ ရကေန႔တြင ဒမတစကတၿမ ႔၌ ကြယလြန Aနစၥေရာကခ သည။ Aလ ဖရာဘ၏ ဇာတမးရး သမငးက AတAက ေျပာရ၍ မရႏငေပ၊ Aဘယေၾကာငဆေသာ ဖရာဘ ကြယ လြနၿပး ႏစေပါငး ၃၀၀ ခန႔မသာလင သ႔မးရး ဇာတAား လက၍ သမငးစေဆာငး ေရးသားျခငးတ႔ ေၾကာင ျဖစသည။ ဖရာဘႏင ပတသက၍ AေစာUးဆးေသာ သမငးက Aလယေခတ Aာရဗ သမငးပညာရင Aဗန Aဘ Aဇငဗယာ (၁၂၆၉ တြင ကြယလြန)က မတတမးတငခရာတြင ဖရာဘ၏ ဖခငမာ ပါရား မးႏြယမ ျဖစသညဟ ဆ၍ ဖာရာဘ သည ခရာဆနျပည ဖာရာဘၿမ ႔က ဆလသညဟ ေကာကေၾကာငးဆြ တငျပသည။ Aျခားေသာ AေစUးဆး သမငးေကာကေၾကာငးတစခမာ Aလယေခတ သမငးပညာရင Aဗန ခါလခန (၁၂၈၂ တြင ကြယလြန) ဖရာဘAား ဖရာဘႏင နးေသာ ၀ါဆဂေကးရြာတြင ေမြးဘြားသည၍ တာက မးႏြယ မ ျဖစသညဟ ဆေပသည။

ႀကးႀကးႀကးႀကးပမးေဆာငရြကမႈမားပမးေဆာငရြကမႈမားပမးေဆာငရြကမႈမားပမးေဆာငရြကမႈမား ဖရာဘ၏ Aေရးပါေသာ သယပးမႈမားမာ ယတေဗဒ၊ သခ ၤာ၊ ေဆးပညာ၊ ေတးဂတပညာ၊ ဒသနေဗဒ၊ စတပညာႏင လမႈေဗဒ ပညာရပမား ျဖစသည။

ယတေဗဒယတေဗဒယတေဗဒယတေဗဒ

1 ဟာရနသည တရက၏ Aေရ႔ေတာငဘက ဆနလAဖာ ခရငAတြငးရ ၿမ ႔ျဖစသည။

2 နစတရယ ၀ါဒ သည ခရစယာန ဘာသာႏင ဆကႏြယေနၿပး၊ ေAဒ ၅ ရာစမ စ၍ Aာရတကရ ေဒသမားစြာတြင ကငသးထြနးကား ခသည။ ကြနစတနတႏဘယမ သငးAပဆရာ (ေAဒ ၄၂၈-၄၃၁) တစတရးယာစ၏ ဒသနျဖစေသာ လသားႏင ဘရားဇာတ ေယရႈ သည တစလးတစ၀တညး မဟတဟသည Aယျဖင မြနးမထားေသာ ၀ါဒ၍ ေခတသစပညာရငမားက Aေရ႔ပငး Aသငးေတာ၊ ပါရား Aသငး စသညျဖင ကငပြနးတပ ေခၚေ၀ၚၾကသည။ 3 Aလကပ ၿမ ႔သည မကဆပေတးမးယား ၏ စးပြားေရး၊ ယUေကးမႈ၊ ဘာသာေရးတ႔၏ AလြနAေရးပါေသာ ေရးေဟာငးၿမ ႔ျဖစသည။

4 ဟမဒါနဒ မငးဆကသည ေAဒ ၈၉၀- ၁၀၀၄ တြင ဆးရးယားႏင Aရတ ေျမာကပငး (Aလ ဂဇရာဟ) Aား Aပခပခသည ရယာ မဆလင မငးဆက ျဖစသည။ သတ႔ကယသတ႔ Aာေရဗးယား ေျမာကပငး မကဆပေတးမးယား Aနစဇာဟ မ ခရစယာန လမးစ ျဖစ သည ေရ႔ေဟာငး ဗႏ တြလာဗ၏ သားေျမးစUဆက ျဖစသညဟ ေျပာဆေပသည။


ဖရာဘသည Aရစတတယ၀ါဒ မဟတေသာ ယတေဗဒက ဖြ႔ၿဖးေစခေသာ ပထမUး မဆလင ယတေဗဒ ပညာရင ျဖစသည။ Aနာဂါတ ျဖစႏငေျခ တနဘးျဖင ဆျဖတမႈ မန မား ယတေဗဒ၊ ကနးစUAပစ ဆကစပမႈ သခ ၤာ ကနးကဏနး၊ ယတႏင သဒၵါတ႔ ပတသကဆကစပမႈ၊ Aရစတတယ ပစမဟတသည ေကာကခကခ ျခငး မားက ေဆြးေႏြးတငျပခသည။ သ Aမတရခေသာ Aရာမာ ယတေဗဒAား ပထမ AယAဆႏင ဒတယ သကေသျပျခငးဟ Aပစႏစမး ခြျခားသတမတေပးချခငး ျဖစသည။

ေတးဂတႏငေတးဂတႏငေတးဂတႏငေတးဂတႏင လမႈေဗဒလမႈေဗဒလမႈေဗဒလမႈေဗဒ ဖရာဘသည AေစာUး မဆလင လမႈေဗဒႏင Aေရးပါေသာ ေတးဂတ စာAပျဖစသည (ကတာဘ ဘလ ျမဇကာ) စာAပက ေရးသားခေလသည။ ေတးဂတ၊ ၎၏ စၾကာ၀ဠာဆငရာ AရညAေသြး၊ ၎၏ ၾသဇာ သကေရာကမႈမားက တငျပခသည။ Aလ ဖရာဘ၏ Aသဉာဏ၏ Aနကရငးတမး စာတမးတြင ေတးဂတ ျဖင ေဆးကသမႈက တငျပခၿပး၊ ထသ႔ ေဆးကသမႈသည လ၏ စတႏလးAား Aႀကး သကေရာကေစသညဟ ေဆြးေႏြးတငျပထားသည။

ဒသနပညာဒသနပညာဒသနပညာဒသနပညာ ဖရာဘသည ဒသနပညာရင ျဖစသညAေလာက Aစၥလာမ ေခတUး ဒသနဟ လသမားေသာ ဖရာဘ၀ါဒ သ႔ မဟတ Aလ ဖရာဘ၀ါဒ AေတြးAေခၚ၏ ဖခငတစUး ျဖစခသည။ ထ၀ါဒAား ေနာကပငးတြင Aဗန စနာ၏ Aဗနစ၀ါဒ၏ကလႊမးမးလကသည။ ဖရာဘ ေကာငးေတာ၀ါဒသည ပေလတႏင Aရစတတယတ႔၏ ဒသန မားက ရကခးခ၍ ျဖစတညမႈ ဇစျမစAား ဆနးစစသည ပညာရပႏင နညးသစ သပၸပညာရပဆသ႔ ေရြ႔ေလာ သြားခသည။ ထမ ေခတသစဆသ႔ ေမာလငျခငး ဆသ႔ ေရြ႔ခသည။ ဤAေတြးAေခၚAဆငတြင ဖရာဘ သည သAရႏင လကေတြ႔က ေပါငးစပခ၍ ႏငငေရး နယပယတြင လကေတြ႔Aား သAရမ သးျခားလႊတထား ခသည။ သ၏ လကသစ ပေလတ၀ါဒ သAရမာ ျဖစတညမႈ ဇစျမစAား ဆနးစစသည ပညာရပလက သာ လြနခၿပး ဆြေဆာငAား ရခသည။ သ၏ ဇစျမစျဖစေၾကာငး သဘာ၀Aား ေတြးဆရနႀကးပမးမႈ၌ ဖရာဘသည လသား၏ Aသဉာဏမာ AတငးAတာတစရပသာ ျဖစသညဟ ရာေဖြေတြ႔ရခသည။ သပၸႏင ဒသန၌ ဖရာဘ၏ ႀကးမားေသာ ၾသဇာသကမႈမာ ရာစAေတာမားမားထ လႊမးမးခၿပး သ႔ေခတ ကာလက ဗဟသတ Aရာ၌ Aရစတတယၿပးလင ဒတယ ျဖစသညဟ ကယကယျပန႔ျပန႔ သတမတခသည။ သ၏ ေဆာငရြကမႈ ျဖစေသာ ဒသနႏင ဆဖဇငAား ဓါတေပါငးေပးျခငးသည Aဗန ဆနာAတြက လမးစ ေပးခ သကသ႔ ျဖစသည။ ဖရာဘသည Aရစတတယ၏ ေဆာငရြကမႈAား Aကယတ၀န႔ေရးသားခသည။ သ၏ Aေရးတစႀကး ေဖၚျပ ေသာ မတခကတစခမာ Aလ မဒနာ Aလ ဖာဒလာ တြင သ ပစချပေသာ ႏငင သည ပေလတ၏ ျပည ေထာငစ ကသ႔ ျဖစသည။ ဖရာဘသည ပေလတကသ႔ပင ဘာသာေရးမာ သစၥာတရာAား စနစတက ျပဆ ေသာ စ ျဖစ သညဟ တငျပ၍ ဒသနပညာရင၏ တာ၀နမာ ႏငငAား လမးၫႊနမႈAား ေဆာငၾကUးေပးရန ျဖစသညဟ Aျမငရသည။


Aလ ဖရာဘႏင ပေလတတ႔၏ ကြျပားေသာ Aျမငမာ ဖရာဘက ဉာဏစUရ-ေရ႔ေဆာင Aပခပေသာ ႏငင Aား စျပႏငငAျဖစ သတမတ၍၊ ပေလတကမ AေတြးAေခၚပညာရင-ဘရငAပခပေသာ ႏငငက စတကး ယUချခငး ျဖစသည။ Aာလ ဖရာဘသည ကယေတာမဟမၼဒ စးစခေသာ မဒနာ ၿမ ႔ႏငငAား စျပႏငင ျဖစ သညဟ ဆငေျခေပး၍ ကယေတာမဟမၼဒမာ ပရမတဘရားရငႏင တကရက နးစပလက Uပေဒမားက ပရမတ ဘရားရငမ ျပဌာနးခမတျခငး ျဖစခသည။ ထဉာဏစUရ-ေရ႔ေဆာင မရသည ေနာက ဒမကေရစ စနစသည စျပႏငငႏင Aနးစပဆး ျဖစသညဟ Aစၥလာမ ေရးUး ေျဖာငမနသည သမၼတ ႀကးမား ေခတက ပမာေပးလက သတမတခသည။ သ႔ေသာ ထသ႔ ဒမကေရစ စနစျဖင လညပတေနေသာ သမၼတႏငငေတာ Aား ေနာကပငးတြင Aမငယာဒႏင Aဘာဆ မငးဆကမား၏ သကUးဆပင ဘရငစနစAားျဖင Aစားထး ခလကရသညဟ ဖရာဘက ဆသည။ Aလ ဖရာဘက AေတြးAေခၚ ဒသနႏင ဉာဏစUရရမႈ လကစားျခငးသည တညေသာ သစၥာတရားဆသ႔ ရသ ႏစမးျဖင ခညးကပျခငး ျဖစသညဟ ဆသည။

ရပေဗဒရပေဗဒရပေဗဒရပေဗဒ

Aလဖရာဘသည Aစၥလာမ ရပေဗဒတြင5555 လဟာနယ၏ သဘာ၀Aား Aေစာဆး စးစမးခသ Aျဖစ ေကာ ၾကားေပသည။ စြမးAငသတ ေလလာမႈတြင လဟာနယ သဘာ၀Aား ဆငျခငလက ပထမUးဆး လကေတြ႔ စမးသပမႈက ျပလပခသည။ ထသ႔စမးသပရန ေရ-AပတAဆ႔ (Aဆ႔ရင)Aား ကငတြယ Aသးျပခသည။ သက ေလ၏ ဖAားသည လဟာနယတစခ ျဖစႏငရန ျဖညဆးေပးသညဟ ေျပာဆခၿပး၊ ျပညစေသာ လဟာ နယေလလာမႈမာ မပျပငေသးေသာ Aဆငတြင ရေသးသညဟ Aႀကေပးခသည။

စတေဗဒစတေဗဒစတေဗဒစတေဗဒ ((((စတပညာစတပညာစတပညာစတပညာ)))) Aလဖရာဘ၏ လမႈ စတေဗဒႏင ၿမ ႔ျပ ပစ စာတမးသည ပထမUးဆး လမႈ စတေဗဒပညာAား မးေစခေပး ချခငး ျဖစသည။ သက Aထးကန တစသးပဂၢလသည Aျခားေသာ တစသးပဂၢလမား၏ ေထာကပမႈ မရဘ ျပညစေသာ AေျခAေနသ႔ မေရာကရႏင ဟ တငျပခသည။

5 Aစၥလာမ ရပေဗဒဟ ေခၚတြငေသာေၾကာင Aျခားေသာ ခရစယာနရပေဗဒ၊ ဂးရပေဗဒ ရေနေသးသည။ ထပညာရပမားမာ Aစၥလာမ ႐ပေဗဒထက ပမေရးကသညဟ မယဆသငေပ။ ကမၻာတြင ေခတသစ ႐ပေဗဒပညာ၊ ဓါတေဗဒပညာ၊ စၾကာ၀ဠာဆငရာ ပညာမားမာ Aလယေခတ AစၥလာမAငပါယာမားေခတတြငမ စတငထြနးကားချခငး ျဖစသည-ဟ Aေနာကႏငငသားမားက ယခ Aခါတြင ပြငလငးစြာ ေျပာဆထားေပသည။


လသားတငး၏ ေမြးရာပါ ဗဇ၌ သ(သမ)၏ ပါ၀ငပတသကေသာ Aလပ၌ Aျခားလသားတ႔Aား ပးေပါငးရန သေႏၶတညၿပး ျဖစသညဟ ဆ၍၊ လသားတငးသည Aခငးခငး ပးေပါငး တညမစြာ ေနျခငးျဖငသာ သ (သမ) ၏ ျပညစမႈက ေရာကရႏငသညဟ ဆခသည။ သ၏ AပမကAေၾကာငးရငး စာAပတြင သသည Aပမက ဖြငဆျခငး၊ သဘာ၀တရားႏင Aပမက၏ A ေၾကာငးရငးခက ခြျခားရငးလငးျပ၍ AပမကသေဘာတရားAား ပထမUးဆး ရငးလငးေသာ စာတမးျဖစခ သည။

ဒသနဒသနဒသနဒသန AေတြးAေခၚAေတြးAေခၚAေတြးAေခၚAေတြးAေခၚ ဖရာဘ၏ ဒသနတြင Aလကဇနးဒရးယားမ Aရစတတယ လကသစမား၏ AေတြးAေခၚမား လႊမးမးခ သည။ စာAပေပါငး ရာႏငခ၍ ေရးသားျပစခေသာ ဖရာဘ၏ စာAပမားတြင Aရစတတယ၀ါဒမား၏ ၀ါဒ မားက သးသပျခငး Aကယေရးျခငးမားက သ၏ကယပင စာေရးျခငးႏငAတ ျပလပခသည။ (သ႔စာAပ နး ပါးတငတြင ပါသည)။ ေျမာကမားစြာေသာ ဒသန Aေျခခ ကြလြခကမား၊ ရးရာကြလြခကမား ရေသာလညး သႏင Aရစတတယ၀ါဒမားမာ AယAဆ တညသညဟ မတခကခႏငသည။ Aထးသျဖင ႏငငေရးႏင ဆင ေသာ AေတြးAေခၚမား၌ ကကည နးစပမႈ ရသည။

ဇစျမစလကေဗဒႏငဇစျမစလကေဗဒႏငဇစျမစလကေဗဒႏငဇစျမစလကေဗဒႏင စၾကာစၾကာစၾကာစၾကာ၀၀၀၀ဠာဠာဠာဠာ AေတြးAေခၚ သေဘာတရား၊ မလဗဇစျမစAား ရႈျမငမႈႏင စၾကာ၀ဠာ ျဖစတညမႈ AေတြးAေခၚမားတြင Aလဖရာဘႏင Aလကငဒတ႔သည မားေသာAားျဖင ေနရာမားတြင Aရစတတယႏင ပေလတတ႔၏ သေဘာတရားမားက Aေျခချခငးေၾကာင- ေနာကပငး ႏစ ၁၀၀ ေကာ တြင Aေနာကတငး AေတြးAေခၚႏင ဆန႔ကငဘကျဖစေသာ Aလ ဂဇာလႏင Aလဘယနတ႔ ေပၚထြနးလာေသာ Aခါတြင သတ႔၏ ေကာၾကားမႈ မားမာ တစေျဖးေျဖး ေမးမနခရသည။ Aလ ဖရာဘသည Aေၾကာငးရငး ဇစျမစAားလးသည ပရမတဘရားရင၌ တည၏ ဟ လကခသးသပေသာ Aလ ကငဒႏင ျခားနားခသည။ Aလကငဒက မလAစတြင ဒြ ျဖစၿပး Aေၾကာငးရငး ဇစျမစသည သးျခား ျဖစ၍ AခပAျခာAားလးAား၏ Aလးစျဖစေသာ ပရမတဘရားရင၏ သတမတမႈသ႔ ဆကစပသြားသည ဟ ယဆသည။ Aလကငဒ၏ Aျမငသည ထေခတက မဆလင ပညာရငမားၾကား၌ ဂရ AေတြးAေခၚမားAား မားယြငးစြာ ေကာကခကခချခငး ျဖစေသာလညး Aဗန နစာ၏ မတခကတြင သသည ဖရာဘေရးသားေသာ ေ၀ဖနသးသပျခငးAား မဖတမAထ Aရစတတယ၏ ဇစျမစေဗဒAား နားမလညျဖစခသညဟ ဆေပသည။ Aလဖရာဘ၏ စၾကာ၀ဠာေဗဒမာ Aထးသျဖင AရစတတယAယ ဇစျမစ၏ Aေၾကာငးရငး၊ ပလတးနစ ေနာကလကမား၏ စၾကာ၀ဠာ မလေပၚထြနးမႈ AယAဆႏင ေတာလမစတ႔၏ နကၡတေဗဒ- စသည သေဘာ တရား သးသြယAား Aေျခခခသည။ သဆြျပေသာ ပစမာ စၾကာ၀ဠာAား သသရာသးခ (လညပတေနေသာ Aရာသးခ) Aျဖစ ျမငေတြ႔ရသည။ ၎တ႔မာ ပထမ Aာကာသ သ႔မဟတ Aျပငဘကဆး စက၀နး။ ၾကယမား စေနၿဂလ၊ ၾကာသပေတးၿဂလ၊


ေသာၾကာၿဂလ၊ ေန၊ Aဂၤါၿဂလ၊ ဗဒၶဟးၿဂလ၊ တ႔ျဖင ဖြ႔စညးထားသည ဒတယ Aာကာသ ႏင လ ပတလမး တတယ Aာကာသမားဟ ျဖစသည။ ထ ပတလမးသးခ၏ ဗဟမာ ကမၻာပါ၀ငေသာ လ၏ ပငနက ျဖစသည။ ထသသရာ သးခသည ပထမ Aေၾကာငးရငးႏင ဤဘဒၵကမၻာတ႔Aၾကား ၾကားခ ဌာန (ဉာဏစU)မား ျဖစ သည။ ၎တ႔Aားလးမာ ပထမAေၾကာငးရငး မ ျဖစသည။ ထမလ ပထမAေၾကာငးရငးသည စနစတက လေလာကေသာ Aကးဆကမားက ျဖစေစႏငသည။ ထ ပထမAေၾကာငးရငးသည ပရမတဘရားရငျဖစ သည- ဟ ဖရာဘက ဆသည။ ဤAဆမာ ပရမတဘရားရငသည Aာကာသမား၏ သြားလာလႈပရားမႈက Aလးစ Aေၾကာငးရငးဇစျမစ ျဖစသညဟ ခယထားေသာ Aရစတတယႏင ဆနးကငဘက ျဖစခသည။ ဖရာဘ ဆလသညမာ ပရမတဘရားရငသည ပငမဉာဏစUဇစျမစ၊ ထဉာဏစUမ ပထမဉာဏစU ျဖန႔ကကမႈ Aာရျဖင စၾကာ၀ဠာမားက ျဖစတညေစသည၊ ထစၾကာ၀ဠာမားမ ဉာဏစUပါ၀ါ၏ ဆကလကျဖန႔ကက ျခငးျဖင သ႔AသငးA၀ငး ၾကယလေန နကၡတမားက ျဖစတညေစသည။ တနညးAားျဖင ဉာဏစU ထပဆင ျဖန႔ကကျခငးျဖင ဆကတက ျဖစတညမႈမား ျဖစတညရျခငး ျဖစ၍၊ Aားလး၏ ပငမAခပAျခာမာ မလ ဇစျမစ သာျဖစသည။ ထမလဇစျမစAား ပရမတဘရားရငဟ ဆသညဟ ျဖစေပသည။ Aရစတတယက ပရမတဘရားရငက စၾကာ၀ဠာလညပတမႈတြင ၾကားခUပေဒ ျပဌာနးခက မရဘ တကရက လညပတေနေစ သညဟ ဆသည။ Aလကငဒ၏ ထAေတြးAေခၚမားက Aလဂဇာလ၏ ဒသနပညာရငမား၏ ဆရာစU၀ါဒ က စြန႔ခြာျခငး စာAပ၌ ေ၀ဖနကန႔ကြကထားေပသည။ Aလဂဇာလက Aလဖရာဘသည ပထမUးဆး Aေၾကာငးရငးဟ ေ၀ါဟာရ သးစြလကျခငးမာ Aလြနေလး နကေသာ Aႏႈတလကၡဏာ သAရAား ကခးလကျခငးသာ ျဖစ၏၊ ၎က ခြျခမးစတျဖာျခငး- Aဓပၸါယဖြငဆ ျခငးမားျဖစသည AျပနAလနေဆြးေႏြး ေစာေၾကာ- ေစဒနာေသာနညး ကသ႔ Aသဉာဏမားျဖင သႏငသည မဟတ၊ Aဘယေၾကာငဆေသာ ထသးစြေသာ ေ၀ါဟာရမားသည ဂဏရညခငး ညၫြတဆကစပေနျခငး ေၾကာင ျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင မလဇစျမစAား ပထမUးဆး Aေၾကာငးရငးဟ ဖြငဆလကလင ထသးစြခ ေ၀ါဟာ ရမားသည Aခငးခငး AစတAပငး ဂဏရည ဆကစပေနျခငးေၾကာင ထAေၾကာငး၏ ျဖစတညမႈ A ေၾကာငးသည ဆကစပေနေတာသည။ Aကးႏင Aေၾကာငး၊ Aေၾကာငးႏင Aကးဟသည တညမေနသည ျဖစ၍ ပထမUးဆး Aေၾကာငးရငးဟသည ထ႔Aတြက Aေၾကာငးမရဘ ျဖစႏငစရာမရေသာ Aေၾကာငးသာ ျဖစေလသည။ ၎က Aမးမး Aစားစားကြျပားေနေသာ Aေၾကာငးရငးမားျဖင သႏငစြမးငာ မတတႏင။ ၎သည Aေၾကာငးရပ ျဖစခေသာ ၎သည Aေၾကာငးတစခ ျဖစလာရန AျခားAေၾကာငးရပ လAပေသာ ပထမ Aေၾကာငးရပ မဟတေခ။ ဟ တငျပခေပသည။ စးစမးေလလာျခငးမားက Aေျခခ၍ Aဒဆငက ေျပာဆသညမာ မးစတ၊ မးကြမားက ေလလာမႈAရ Aလဖရာဘ၏ ဆငကထနးကြပသည စၾကာ၀ဠာဇစျမစ သAရသည ျဖစႏငေခရေသာ Aရာျဖစ၏။ ဤတည ေဆာကဆကစပမႈ သေဘာတရားတြင ဆကလက ခယေသာ Aရာတငးသည ၎၏ Aမးမး Aေထြ ေထြေသာ Aေျခခ AရညAေသြးမား ရေန၍၊ ၎သည ဤ ရပေလာက ပစ Aၿမ ခနဆက တးေရြ႔ဖြ႔ၿဖး ေန ျခငးပငဟ ျဖစသည။


AေတြးAေခၚႏငAေတြးAေခၚႏငAေတြးAေခၚႏငAေတြးAေခၚႏင တမလြနေဗဒတမလြနေဗဒတမလြနေဗဒတမလြနေဗဒ Aလဖရာဘ၏ Aျမငတြင လသားသည စၾကာ၀ဠာႏင ပစတျဖစ၏။ Aဘယေၾကာငဆေသာ လသား၏ ဓါတခႏစမးမာ ေလာကႏစခၾကား ရပတညေနျခငးေၾကာင ျဖစ၏။ ျမငျမတေသာ ဉာဏစU၏ ရပေလာကႏင ပရမတဉာဏစUမာ ျမငျမတေသာ ဓါတခ ျဖစ၍၊ နမကေသာ ဓါတခမာ မ းရးဆငးသကမႈႏင ပကစးယယြငး ျခငး ရပေလာက ပငျဖစ၏၊ ထရပေလာကသည ခႏၶာကယကာယAား Aေမြဆကချခငးေၾကာင နမကေသာ ရပေလာကAား ပငဆင၏။ သ႔ေသာ ၎တ႔မာ ဓါတခသေဘာAားျဖင ျမငျမတေသာ ဘAဆငAား ဆက သြယႏငစြမး ဂဏရညရေန၏။ ဖရာဘ၏ စၾကာ၀ဠာေဗဒ သAရAရ ထျဖစတညမႈ Aဆငတငးသည ၿပး ျပညစမႈဆသ႔ Uးတညေရြ႔လားေန၍ ပထမUးဆး Aေၾကာငးရငးကသ႔ ေနာကဆးၿပးျပညစသည ဉာဏစU Aဆငသ႔ ေရာကသြား၏၊ (ပထမUးဆး Aေၾကာငးချဖင ပးေပါငးသြားသည၊ တစသားတညး ျဖစသြားသညဟ ဆလသည။) လသား၏ ၿပးျပညစျခငးသည တစသမတတညး ဉာဏစUေပါကေျမာကမႈႏင ညမျခငး ျဖစသြား သညဟ ျဖစသည။ Aလဖရာဘက ဉာဏစUAဆငက (၁) ျဖစႏငေျခ (၂) Aမနလကေတြ႔ (၃) ပါရမျဖညဆးမႈ (၄) ကယ စား လယ သ႔မဟတ ဌာန ဟ၍ AတနးAစား ေလးမးခြျခားျပသည။ ပထမ သးဆငမာ လသားတ႔၏ ဉာဏစU Aဆငမားျဖစ၍ စတတAဆငမာ သ၏ စၾကာ၀ဠာ မလဇစျမစသAရ Aရ ဒသဉဏစU ျဖစသည။ ျဖစႏငေျခ ဉာဏစUမာ လသားAားလးAား ေ၀ငထားျခငး ခရေသာ Aရာျဖစ၍ ဆငျခငေတြးေတာႏငသည ဂဏသတ က ပငဆငသည။ Aမနလကေတြ႔ ဉာဏစUမာ ေတြးေတာဆငျခငမႈAား ေပါငးစပေပးႏငေသာ ဂဏ သတရ သည။ ဖရာဘ ဖြငဆေသာ ေတြးေတာဆငျခငမႈ ဆသညမာ လသားတစUးသည ခစားထေတြ႔မႈမားမ သက ေရာကျခငးက ပရမတဉာဏစUAားျဖင ခစား၍ နားလညျခငး တစသးပဂၢလ စတကးႏငရန ထနးသမးထား ျခငးဟ ျဖစသည။ ျဖစႏငေျခမ လႈပေဆာငရြကမႈထ ေရြ႔ေလာျခငးမာ ဉာဏစUဌာနမ ခစားမႈAထAေတြ႔ပစမားAား ထနးသမး ေပးျခငး Uပေဒသ လAပသည။ ေန၏ Aလငးေရာငသည ကၽြႏပတ႔Aား ရပေလာကက ျမငႏငစြမး ခြငျပေပး သကသ႔ ဉာဏစUဌာနမ ကၽြႏပတ႔Aား ဉာဏေလာကက ေတြးေတာဆငျခငႏင ခြငျပေပးျခငး ျဖစသည။ ဤ ဉာဏစUေရာငသည ရပေလာကမ ထေတြ႔မႈAကားဆးမႈ (Aခန၊ ေနရာ၊ AရညAေသြး)မား Aားလးက ဖယ ရားပစလက Aေျခခ စUးစားဉာဏAျဖစသ႔ Aသြငေျပာငးေပးလက၏၊ ယတေဗဒ AေျခခAားျဖင Aလးစ သည AစတAပငးမားထက ႀကးမားသည ဟေသာ သေဘာမး ျဖစ၏။ လသား၏ Aသဉာဏသည ၎၏ ဉာဏပငးဆငရာ လႈပရားေဆာငရြကမႈက ျဖစႏငေခမ လကေတြ႔ ထမ ပမနေရြ႔ေလာလက နားလညသေဘာ ေပါကျခငးဉာဏသ႔ ဆကေရာက၍၊ ထAရာ၀တမားက ဖြငဆေပး၏၊ Aဘယေၾကာငဆေသာ ဉာဏစUဌာန သည ဉာဏစUမားAားလးက သေန၏ ဆလသညမာ လသား၏ ဉာဏစUသည ဉာဏစUဌာနႏင ပးေပါငး ဖြ႔ စညးေသာAခါ- လသားသည ဉာဏသည Aားလးက သေန၏၊ ထျပညစေသာ ဉာဏAား ပါရမျပည ဉာဏ ပင ျဖစသည ဟ၏။


Aလဖရာဘ၏ AေတြးAေခၚAရ တမလြနဘ၀သည တစသးပဂၢလ ဘာသာေရး ယၾကညခက၏ Aေတြ႔ Aႀကမား မဟတေခ၊ ခႏၶာကယ ေသၿပးသည၏ေနာက ဉာUမာ ေျခမႊပကစးခလကၿပး မလဗဇတစခတညး သာလင ဆကလကရငသနမည ျဖစ၏။ ၎သည Aျခားေသာ ဖကဆးခၿပးသား ဗဇမားႏင ဉာဏစUဌာန ထ၌ ပးေပါငးသြားလက Aျဖထည ဉာဏစUခစနးသ႔ ၀ငသြားမည ျဖစသည။

စတပညာ၊စတပညာ၊စတပညာ၊စတပညာ၊ စတဉာUႏငစတဉာUႏငစတဉာUႏငစတဉာUႏင ဉာဏစUေဆာငAသဉာဏစUေဆာငAသဉာဏစUေဆာငAသဉာဏစUေဆာငAသ Aလဖရာဘက လ၏ ဉာUႏင ပတသက၍ Aာသသ၊ ခစားယမႈ၊ ပရပထငမႈႏင ဉာဏရညေသြးမႈ -ဟ၍ ေလး မးရ သညဟ ဆ၍ ခစားမႈ၊ ပရပထငမႈႏင ဉာဏရညေသြးမႈ သးခမာ လသားႏင ေပါငးစညးလကရၿပး ထ Aခကသည လသားသည Aပငမား တရစၧာမားႏင ကြာရားခက ျဖစသညဟ ဆသည။ ထAခကသည ခႏၶာ ေကြၿပးေနာက ဉာU ရငသနေစရန တစခတညးေသာ AစတAပငးျဖစသည။ ဖရာဘ၏ AယAဆတြင ပရပ ထငAသသည Aေရးပါေသာ AခငးAရာျဖစ၍၊ ဉာဏစUေဆာငျဖစျခငး Aသဉာဏဟ ဆသည။ တနညး Aားျဖင ထAသသည စတကးေတြးဆ Aသမဟတဘ- မက၀ါးထငထငျဖစ၍၊ ႏလးသားတြငး၌ ပရပတဆပ ရကႏပေပးျခငး Aသျဖစသညဟ ဆငျပသည။ `က´ ဟ သေသာ Aရာသည ႏလးသားတြငး၌ `က´ ဟ ပရပထင စြကနခေသာ Aသမး ျဖစသည။

ႏငငေရးႏငငေရးႏငငေရးႏငငေရး AေတြးAေခၚAေတြးAေခၚAေတြးAေခၚAေတြးAေခၚ

Aလ ဖရာဘ၏ ႏငငေရး AေတြးAေခၚသည Aရစတတယ၀ါဒမားႏင Aလြနနးကပစြာ တညသည။ တနညး

Aားျဖင AေတြးAေခၚနယပယတြင သသည Aေနာကတငးက ေကာလြနႏငချခငး မရေခ။ Aေနာကတငး

AေတြးAေခၚAား Aာရဗမားၾကား၌ မတဆကေပးသည Aလကငဒႏင Aနညးငယသာ ကြျပားခသည။

Aလဖရာဘသည AေတြးAေခၚ ဒသနနယ၌ Aေနာကတငးက မေကာလြနခႏငေသာေၾကာင ေနာကပငး

တြင သ၏ ဒသနမား ေမးမနခရေသာလညး- လြနခေသာ ႏစေပါငး ၁၀၀၀ ေကာမ ေမြးဘြားခေသာ သ၏ ရပ

ေဗဒ ေတြ႔ရခကမားသည ကမၻာေခတသစ ရပေဗဒ ပညာ၏ မးေစပင ျဖစေတာသည။

Wikipedia Aားမျငမး၍ UးေဌးလြငUး တငျပသည။


Technology

Al 1 အလ္ ဖရာဘီ (၈၇၂-၉၅၀)