Tdxd 11.02.2011

Ch ¬ng VI

C«ng t¸c tr¾c ®Þa trong x©y dùng d©n dông vµ c«ng nghiÖp

L íi khèng chÕ x©y dùng

§Þnh vÞ c«ng tr×nh

C«ng t¸c tr¾c ®Þa trong x©y l¾p c«ng tr×nh

C«ng t¸c tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n x©y mãng vµ tÇng hÇm

C«ng t¸c tr¾c ®Þa khi x©y l¾p cét, dÇm, giµn, v× kÌo

C«ng t¸c tr¾c ®Þa khi x©y dùng c«ng tr×nh cao vµ d¹ng th¸p

§o cao l îng gi¸c phôc vô c«ng tr×nh cao tÇng

1

2

3

3.1

3.2

3.3

3.4

4 §o vÏ hoµn c«ng

2.3

ChuyÓn çc trôc bè trÝ lªn khung ®Þnh vÞ

Bè trÝ trôc chÝnh trªn thùc ®Þa

ChuyÓn trôc lªn tÇng

2.2

2.1

§Æc ®iÓm H íng çc trôc täa ®é vu«ng gãc gi¶ ®Þnh ph¶i song

song víi trôc chÝnh cña c«ng tr×nh vµ çc trôc giao th«ng chÝnh trong khu vùc.

§èi víi mÆt b»ng x©y dùng nhá, gèc täa ®é gi¶ ®Þnh th êng ® îc chän sao cho toµn bé khu vùc x©y dùng n»m trong gãc phÇn t thø nhÊt. Cßn ®èi víi khu vùc lín, ®Ó tr¸nh lan truyÒn sai sè sè liÖu gèc th× gèc täa ®é nªn chän ë gÇn gi÷a khu vùc x©y dùng.

Môc ®Ých §Ó chuyÓn b¶n thiÕt kÕ c«ng tr×nh c«ng nghiÖp ra

thùc ®Þa, th«ng th êng ng êi ta x©y dùng « vu«ng víi çc chiÒu dµi c¹nh lµ béi sè cña 50m, nh vËy çc ®iÓm mèc tr¾c ®Þa (täa ®é vµ ®é cao) ® îc ph©n bæ mét çch ®ång ®Òu trªn khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh.

Ngoµi môc ®Ých bè trÝ c«ng tr×nh, l íi « vu«ng cßn dïng lµm c¬ së ®Ó ®o vÏ hoµn c«ng tû lÖ lín 1/500 – 1/200

VI.1. L íi « vu«ng x©y dùng

§é chÝnh x¸c l íi « vu«ng x©y dùngVÒ mÆt b»ng:

Khi bè trÝ çc trôc cña c«ng tr×nh cÇn b¶o ®¶m ®é chÝnh x¸c cao vÒ vÞ trÝ t ¬ng hç gi÷a çc ®iÓm víi sai sè trung ph ¬ng t ¬ng ®èi kh«ng lín h¬n 1/7000 – 1/10000.

Khi sö dông lµm l íi khèng chÕ ®o vÏ b×nh ®å hoµn c«ng tû lÖ lín th× sai sè tuyÖt ®èi vÞ trÝ ®iÓm cña l íi kh«ng ® îc v ît qu¸ 0,2.M (mm). Víi tû lÖ 1/500, sai sè giíi h¹n vÞ trÝ ®iÓm lµ 10cm, cßn sai sè trung ph ¬ng ®iÓm yÕu nhÊt lµ 5cm.

Nh vËy ®é chÝnh x¸c l íi « vu«ng x©y dùng ph¶i ®ång thêi tháa m·n c¶ hai yªu cÇu chÝnh x¸c trªn.VÒ ®é cao:

Çc ®iÓm cña l íi « vu«ng x©y dùng ®ång thêi lµ çc ®iÓm khèng chÕ ®é cao phôc vô bè trÝ vµ ®o vÏ hoµn c«ng c«ng tr×nh.

Yªu cÇu, sai sè trung ph ¬ng ®é chªnh cao gi÷a çc ®iÓm l©n cËn cña l íi kh«ng v ît qu¸ 2-3 mm. §é chÝnh x¸c nµy ®¹t ® îc b»ng thñy chuÈn h×nh häc h¹ng IV.

VI.1. L íi « vu«ng x©y dùng

a. ThiÕt kÕ l íi: Yªu cÇu c¬ b¶n lµ çc c¹nh cña l íi ph¶i song song víi

trôc chÝnh cña c«ng tr×nh hoÆc trôc çc ® êng giao th«ng chÝnh trong khu vùc. Do ®ã ®Ó cã thÓ thiÕt kÕ l íi « vu«ng x©y dùng ta cÇn cã b×nh ®å tæng thÓ c«ng tr×nh x©y dùng tû lÖ lín (th êng lµ 1/2000). Sau ®ã dùa vµo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c bè trÝ vµ tÝnh phøc t¹p cña c«ng tr×nh mµ ta lùa chän m¹ng l íi víi çc chiÒu dµi c¹nh kh¸c nhau (béi cña 50m), sao cho ®ñ mËt ®é cho viÖc bè trÝ vµ Ýt bÞ h háng nhÊt trong qu¸ tr×nh thi c«ng.

§Ó chuyÓn b¶n thiÕt kÕ l íi ra thùc ®Þa, tr íc tiªn ta chuyÓn mét h íng trôc (cßn gäi lµ h íng gèc) ra thùc ®Þa.

VI.1. L íi « vu«ng x©y dùng VI.1.1. ThiÕt kÕ l íi vµ chuyÓn h íng gèc ra thùc ®Þa

b. ChuyÓn h íng gèc ra thùc

®Þa Cã hai ph ¬ng ph¸p ®Ó chuyÓn h íng gèc ra thùc ®Þa:

Dùa vµo çc ®Þa vËt n»m gÇn h íng gèc ;

Dùa vµo çc ®iÓm khèng chÕ cã s½n trªn thùc ®Þa, tÝnh çc yÕu tè ®Ó bè trÝ theo ph ¬ng ph¸p täa ®é cùc.

Cã hai ph ¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó thµnh lËp l íi « vu«ng x©y dùng: ph ¬ng ph¸p trôc vµ ph ¬ng ph¸p hoµn nguyªn.

VI.1. L íi « vu«ng x©y dùng VI.1.1. ThiÕt kÕ l íi vµ chuyÓn h íng gèc ra thùc ®Þa

a. Ph ¬ng ph¸p trôc: Ph ¬ng ph¸p nµy çc ®iÓm cña l íi ® îc chuyÓn ra thùc ®Þa

víi ®é chÝnh x¸c ®· ®Þnh nh sau: ë gi÷a khu vùc x©y dùng ta chuyÓn hai h íng gèc AB vµ AC vu«ng gãc víi nhau. V× hai gãc ® îc chuyÓn ra víi ®é chÝnh x¸c kh«ng cao nªn cã sai sè. §o l¹i gãc nµy, ta sÏ x¸c ®Þnh ® îc ®é lÖch =900-®o. Tõ ®ã hiÖu chØnh vÞ trÝ ®iÓm B vµ C theo çc sè hiÖu chØnh sau:

§¸nh dÊu trªn thùc ®Þa vÞ trÝ míi cña A vµ B. Däc theo trôc AB vµ AC ta ®Æt çc kho¶ng çch b»ng chiÒu dµi l íi (b»ng th íc thÐp hoÆc m¸y ®o dµi ®iÖn tö).

Sau khi bè trÝ theo çc h íng, t¹i çc ®iÓm cuèi F, R, D, E tiÕn hµnh dùng çc gãc vu«ng vµ tiÕp tôc bè trÝ çc ®iÓm trªn chu vi l íi. Nh vËy ta ®· bè trÝ ® îc bèn vßng ®a gi¸c khung. TiÕp theo, trªn h íng gi÷a çc ®iÓm t ¬ng øng cña bèn vßng ®a gi¸c, bè trÝ vµ ®¸nh dÊu ®iÓm chªm dµy bªn trong l íi.

Khi bè trÝ l íi cã kÝch th íc lín khã ®¹t ® îc ®é chÝnh x¸c cao, chØ nªn ¸p dông trªn khu vùc cã diÖn tÝch kh«ng lín hoÆc trong tr êng hîp ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ kh«ng cao.

VI.1. L íi « vu«ng x©y dùng VI.1.2. Ph ¬ng ph¸p thµnh lËp l íi « vu«ng x©y dùng

b. Ph ¬ng ph¸p hoµn nguyªn §Çu tiªn ta bè trÝ l íi « vu«ng theo b¶n thiÕt kÕ víi ®é

chÝnh x¸c 1:1000 – 1:2000 vµ ®¸nh dÊu l íi b»ng mèc t¹m thêi. Sau ®ã thµnh lËp çc bËc l íi khèng chÕ ®Ó x¸c ®Þnh täa ®é chÝnh x¸c çc ®iÓm cña l íi t¹m thêi (gÇn ®óng).

Do l íi « vu«ng ® îc bè trÝ s¬ bé víi ®é chÝnh x¸c kh«ng cao nªn täa ®é cña l íi sau b×nh sai sÏ kh¸c so víi täa ®é l íi thiÕt kÕ. So s¸nh täa ®é thùc tÕ víi täa ®é thiÕt kÕ ta sÏ x¸c ®Þnh ® îc çc yÕu tè hoµn nguyªn vÒ gãc vµ chiÒu dµi. Tõ ®ã ta hoµn nguyªn ®iÓm vÒ vÞ trÝ thiÕt kÕ. Sau ®ã ta thay thÕ çc mèc t¹m thêi b»ng çc mèc bª t«ng ch¾c ch¾n.

Tr íc khi ® a l íi vµo sö dông ta cÇn ®o kiÓm tra ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c hoµn nguyªn.

ViÖc hoµn nguyªn çc ®iÓm cã thÓ kh«ng ph¶i lµm ngay trªn c¶ m¹ng l íi, do ®ã khu vùc nµo x©y dùng tr íc ta cã sÏ hoµn nguyªn tr íc, çc phÇn kh¸c sÏ hoµn nguyªn sau. CÇn l u ý v× çc ®iÓm cña l íi gÇn ®óng ® îc l u gi÷ trªn thùc ®Þa b»ng çc mèc t¹m thêi nªn dÔ bÞ h h¹i, mÊt m¸t.

VI.1. L íi « vu«ng x©y dùng VI.1.2. Ph ¬ng ph¸p thµnh lËp l íi « vu«ng x©y dùng

§Ó x¸c ®Þnh täa ®é ®iÓm l íi gÇn ®óng theo ph ¬ng ph¸p hoµn nguyªn ta lËp çc bËc l íi khèng chÕ ®Ó x¸c ®Þnh täa ®é chÝnh x¸c çc ®iÓm cña l íi t¹m thêi. Sè bËc l íi ® îc x¸c ®Þnh chñ yÕu theo diÖn tÝch khu vùc x©y dùng, nÕu khu vùc lín cÇn lËp ba bËc l íi.

Däc theo chu vi l íi, ®Æt çc ® êng chuyÒn cÊp 1 cã chiÒu dµi c¹nh b»ng chiÒu dµi c¹nh l íi « vu«ng, do sè l îng c¹nh ® êng chuyÒn lín nªn sai sè trung ph ¬ng ph ¬ng vÞ çc c¹nh tÝch lòy nhanh dÉn ®Õn dÞch vÞ ngang sÏ lín. V× vËy, çc ® êng chuÒn cÊp 1 cÇn dùa vµo çc ®iÓm tam gi¸c, ®a gi¸c hoÆc GPS h¹ng IV.

Bªn trong l íi chªm dµy theo çc ph ¬ng ph¸p: ®a gi¸c, tam gi¸c nhá, giao héi gãc, c¹nh hoÆc tø gi¸c kh«ng ® êng chÐo.

VI.1. L íi « vu«ng x©y dùng IV.1.3. X¸c ®Þnh täa ®é cña l íi « vu«ng

L íi khèng chÕ ®é cao trªn khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh víi môc ®Ých ®o vÏ b¶n ®å tû lÖ lín, ®¶m b¶o cho quy ho¹ch ®é cao vµ bè trÝ c«ng tr×nh.

M¹ng l íi « vu«ng ®ång thêi còng lµ l íi khèng chÕ ®é cao ®Ó bè trÝ vµ ®o vÏ hoµn c«ng c«ng tr×nh

L íi khèng chÕ ®é cao th êng ® îc thµnh lËp d íi d¹ng l íi ®é cao h¹ng III, IV. Trªn khu vùc x©y dùng lín cÇn lËp thªm çc vßng thñy chuÈn h¹ng II.

§Ó b¶o ®¶m ®é chÝnh x¸c khèng chÕ ®é cao, çc ® êng thñy chuÈn h¹ng III th êng ® îc ®Æt däc theo chu vi l íi, hoÆc thµnh çc vßng khÐp kÝn theo trong khu vùc nhá, sau ®ã chªm dµy b»ng thñy chuÈn h¹ng IV.

Cã thÓ tiÕn hµnh ®o thñy chuÈn çc ®Ønh « vu«ng cña l íi theo çch ®Æt m¸y thñy chuÈn lÇn l ît ë t©m cña çc « vu«ng vµ trong mét tr¹m m¸y ®o ng¾m tíi 4 ®Ønh cña l íi « vu«ng.

§o cao thñy chuÈn l íi « vu«ng ph¶i ® îc ®o nèi víi hai ®iÓm ®é cao nhµ n íc ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶ ®o.

VI.1. L íi « vu«ng x©y dùng IV.1.4. X¸c ®Þnh ®é cao çc ®iÓm l íi « vu«ng

VI.1. L íi « vu«ng x©y dùng IV.1.4. X¸c ®Þnh ®é cao çc ®iÓm l íi « vu«ng

L LL

ChØ tiªu kü thuËt H¹ng II H¹ng IIIH¹ng

IV

- ChiÒu dµi lín nhÊt cña tuyÕn (km) + Gi÷a çc ®iÓm gèc + Gi÷a çc ®iÓm nót- Khoảng çch lín nhÊt gi÷a çc mèc (km) + Khu vùc x©y dùng + Khu vùc ch a x©y dùng - Sai sè khÐp giíi h¹n cña tuyÕn (mm) (L tÝnh b»ng km)

4010

25

5.

155

0,20,8

10.

4

0,20,5

0,5 2

20.

Çc chØ tiªu kü thuËt c¬ b¶n cña l íi khèng chÕ ®é cao ë khu vùc thµnh phè vµ khu c«ng nghiÖp

Trôc chÝnh: trôc vu«ng gãc ®èi xøng cña c«ng tr×nh

Trôc c¬ b¶n: trôc bao quanh, t¹o h×nh d¹ng tæng qu¸t cña c«ng tr×nh

Trôc däc: lµ trôc n»m theo chiÒu däc c«ng tr×nh (th êng ký hiÖu: A-A, B-B,..)

Trôc ngang: lµ trôc n»m theo chiÒu ngang c«ng tr×nh (ký hiÖu:1-1,2-2,…)

Cèt 0: lµ ®é cao mÆt b»ng gèc th êng ® îc chän lµ mÆt nÒn tÇng 1

A

D

C

B

E

1 2 3 4

C¬ së h×nh häc ®Ó bè trÝ c«ng tr×nh lµ çc trôc cña c«ng tr×nh:

VI.2. ®Þnh vÞ c«ng tr×nh IV.2.1. Bè trÝ trôc chÝnh trªn thùc ®Þa

VI.2. ®Þnh vÞ c«ng tr×nh

Mäi c«ng viÖc tr¾c ®Þa thùc hiÖn ®Ó cè ®Þnh ® îc çc trôcc¬ b¶n, çc trôc däc, çc trôc ngang cña c«ng tr×nh ë ngoµi thùc ®Þa gäi lµ ®Þnh vÞ c«ng tr×nh. §Þnh vÞ c«ng tr×nh th êng ® îc tiÕn hµnh theo hai giai ®o¹n: Giai ®o¹n 1: bè trÝ trôc c¬ b¶n cña nhµ. Giai ®o¹n 2: bè trÝ çc trôc däc vµ ngang cña nhµ. Thùc chÊt cña bè trÝ çc trôc cña nhµ lµ bè trÝ çc ®iÓm

giao cña çc trôc ®ã. Toµn bé çc trôc däc vµ ngang cña nhµ ®Òu ® îc cè ®Þnh lªn gi¸ ®Þnh vÞ b»ng ®ãng ®inh vµ v¹ch s¬n cã

ghikÌm c¶ sè hiÖu trôc ë bªn c¹nh. Ngoµi ra ph¶i tËn dông mäitr êng hîp cã thÓ ®Ó ®¸nh dÊu çc trôc lªn t êng cña çc c«ngtr×nh tån t¹i gÇn ®ã.

VI.2. ®Þnh vÞ c«ng tr×nh VI.2.1. LËp b¶n vÏ bè trÝ trôc chÝnh

Çc ®iÓm trôc chÝnh cña c«ng tr×nh ® îc bè trÝ b»ng ph ¬ng ph¸p täa ®é vu«ng gãc hoÆc täa ®é cùc v× vËy trªn b¶n vÏ thÓ hiÖn l íi « vu«ng x©y dùng vµ çc ®iÓm trôc chÝnh cña c«ng tr×nh.

Ghi täa ®é cña çc ®iÓm trôc chÝnh trªn b¶n vÏ vµ kho¶ng çch ®Õn çc c¹nh cña l íi.

Ngoµi ra kÝch th íc cña c«ng tr×nh còng ® îc thÓ hiÖn ®Ó khi cÇn thiÕt cã thÓ kiÓm tra.

VI.2. ®Þnh vÞ c«ng tr×nh IV.2.2. Bè trÝ trôc chÝnh trªn thùc ®Þa ViÖc ®Çu tiªn cÇn bè trÝ vµ cè ®Þnh çc ®iÓm trôc chÝnh trªn thùc ®Þa. Bè trÝ theo ph ¬ng ph¸p täa ®é vu«ng gãc, dùa vµo täa ®é thiÕt kÕ cña çc ®iÓm trôc chÝnh vµ täa ®é çc ®iÓm l íi « vu«ng ®Ó tÝnh ra çc sè gia täa ®é t ¬ng øng.

VI.2. ®Þnh vÞ c«ng tr×nh IV.2.3. ChuyÓn çc trôc chÝnh lªn khung ®Þnh vÞ

Khung ®Þnh vÞ lµ khung b»ng s¾t hay gç bao quanh c«ng tr×nh vµ çch c«ng tr×nh mét kho¶ng çch b¶o ®¶m cho c«ng t¸c bè trÝ vµ kh«ng bÞ h háng trong qu¸ tr×nh ®µo ®¾p, thi c«ng mãng c«ng tr×nh.

VI.2. ®Þnh vÞ c«ng tr×nh VI.2.4. ChuyÓn trôc lªn tÇng

Tïy thuéc vµo ®é chÝnh x¸c yªu cÇu, vµ ®Æc ®iÓm cña tõng d¹ng c«ng viÖc l¾p ®Æt mµ cã thÓ sö dông çc ph ¬ng ph¸p vµ dông cô kh¸c nhau:

ph ¬ng ph¸p d©y däi, ph ¬ng ph¸p mÆt ph¼ng chuÈn trùc (cßn gäi lµ ph

¬ng ph¸p chiÕu ®øng b»ng tia ng¾m nghiªng cña m¸y kinh vÜ).

ph ¬ng ph¸p ® êng th¼ng ®øng quang häc ph ¬ng ph¸p ng¾m c¹nh s ên,…

§Ó tr¸nh sai sè tÝch lòy, chuyÓn trôc lªnçc tÇng ®Òu ® îc chuyÓn tõ dÊu trôc ë tÇng 1. Gi¶ sö muèn chuyÓn trôc A tõ tÇng 1 lªntÇng thø i nµo ®ã, trªn h íng trôc ®i qua A(t¹i ®iÓm dãng A1) ta ®Æt m¸y. Sau khi ®Þnh t©m c©n m¸y, ®Ó m¸y ë vÞtrÝ thuËn kÝnh ng¾m A, cè ®Þnh bµn ®éngang, ngãc èng kÝnh ng¾m sµn tÇng thø i, ®¸nh dÊu ®iÓm A’, ®¶o kÝnh, ng¾m l¹i ®iÓm A,lai ngãc èng kÝnh ng¾m sµn tÇng thø i, ®¸nh dÊu ®iÓm A”. §iÓm gi÷a cña A” vµ A” lµ dÊu trôc A ® îc chuyÓn lªn tÇng thø i

A

A1

A2

A’ A”


a. ph ¬ng ph¸p d©y däi

b. ph ¬ng ph¸p mÆt ph¼ng chuÈn trùc

Khi chuyÓn trôc A, ®Æt m¸y t¹i A1, ®Þnh

h íng vÒ A2, ta chuyÓn ® îc ®iÓm A lªn tÇng, chuyÓn m¸y tíi phÝa ®èi

diÖn,lµm t ¬ng tù, chuyÓn ® îc ®iÓm A

lªntÇng. Nh vËy trôc A-A ®· ® îc

chuyÓnlªn tÇng. Çc trôc kh¸c lµm t ¬ng

tù.

NÕu kh«ng ®Æt ® îc m¸y ë hai phÝa

cña c«ng tr×nh, ta x¸c ®Þnh trôc c«ng

tr×nh b»ng m¸y kinh vÜ kÕt hîp víi däi.

§iÓm A ® îc x¸c ®Þnh b»ng m¸y

kinh vÜ. §iÓm A’ ® îc x¸c ®Þnh b»ng

m¸y kinh vÜ kÕt hîp víi däi. T ¬ng tù nh vËy víi trôc 1-1Giao ®iÓm cña A-A vµ 1-1 lµ

®iÓmcÇn chuyÓn lªn tÇng.

A2

A1

A3

A4

1A

A’

1’


TÊm Paletka

®é chÝnh x¸c: 1mm/100m

Khi x©y dùng çc tßa nhµ, çc c«ng tr×nh cao, ®Ó chuyÓn täa ®é mÆt b»ng tõ tÇng l¾p r¸p nµy lªn tÇng l¾p r¸p trªn, hoÆc kiÓm tra çc kÕt cÊu theo ph ¬ng th¼ng ®øng, ta dïng m¸y chiÕu ®øng (m¸y chiÕu thiªn ®Ønh). §Ó sö dông ph ¬ng ph¸p nµy, trªn h íng th¼ng ®øng ®· chän, khi x©y dùng, ta ®Ó l¹i çc lç sµn (20x20cm) ë çc tÇng ng¨n khi ®æ bª t«ng mÆt sµn. §Þnh t©m, c©n m¸y chiÕu ®øng trªn ®iÓm mèc, ® a ® êng ng¾m vÒ vÞ trÝ th¼ng ®øng. Trªn tÇng sµn cÇn chuyÒn täa ®é lªn, t¹i çc lç sµn ®Ó s½n ta ®Æt tÊm l íi chiÕu (tÊm Paletka). TÊm l íi nµy th êng lµm b»ng mica trong cã kÝch th íc 15x15cm, trªn kÎ l íi « vu«ng) Dùa vµo l íi « vu«ng trªn tÊm l íi chiÕu ta x¸c ®Þnh ® îc vÞ trÝ cña ® êng th¼ng ®øng ® îc chiÕu lªn.


ph ¬ng ph¸p ® êng th¼ng ®øng quang häc

a

a

a §é th¼ng hµng cña hµng cét ® îckiÓm tra b»ng m¸y kinh vÜ nh sau:

§Æt m¸y kinh vÜ çch hµng cét mét kho¶ng çch lµ a (th êng tõ 1 – 1,5m).

Dïng th íc hoÆc mia nh«m ®Æt ngang b»ng vµ vu«ng gãc víi mÆt bªn cña cét ®Ó kiÓm tra ®é th¼ng hµng cña çc cét.

ph ¬ng ph¸p ng¾m c¹nh s ên


a

a

a Cßn ®é lÖch däc cña çc cét ® îc kiÓm

tra b»ng çch ®Æt m¸y kinh vÜ trªn h íng

trôc ngang cña mçi cét vµ chiÕu b»ng

hai vÞ trÝ cña èng kÝnh tõ dÊu trôc ë phÝa trªn xuèng phÝa d íi. §é sai lÖch gi÷a h×nh chiÕu cña dÊu trôc phÝa trªn so víi dÊu trôc t¹i mãng kh«ng ® îc v ît qu¸ 1/1000 chiÒu cao cét.


C«ng t¸c tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n x©y l¾p c«ng tr×nh lµ: X¸c ®Þnh vÞ trÝ trôc c«ng tr×nh trªn tõng tÇng dùa vµo hÖ

thèng cäc ®Þnh vÞ ®· x¸c ®Þnh trªn mÆt ®Êt. §Þnh vÞ vµ kiÓm tra qu¸ tr×nh thi c«ng vµ hoµn c«ng tõng cét, dÇm, vµ çc kÕt cÊu chÞu lùc kh¸c. X¸c ®Þnh vÞ trÝ t êng chÞu lùc, cÇu thang, v¸ch ng¨n,… X¸c ®Þnh ®é cao çc kÕt cÊu chÝnh c«ng tr×nh, ®é cao tõng

sµn

§é chÝnh x¸c trong thi c«ng x©y l¾p çc cÊu kiÖn chÝnh: trôc, cét, dÇm chÞu lùc, cÇu thang m¸y,.. Th êng lÊy b»ng 10-20% ®é lÖch cho phÐp ®èi víi çc d¹ng c«ng tr×nh t ¬ng øng.

§é chÝnh x¸c çc phÇn kh¸c lÊy b»ng 20-30% ®é lÖch cho phÐp ®èi víi çc d¹ng c«ng tr×nh t ¬ng øng.

VI.3. c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n x©y l¾p

TT CÊu kiÖn ss.cho phÐp

1 Khoảng cách giữa hai bộ phận công trình kề liền nhau, như chiều caomột tầng, hai tường liền nhau,…

2 cm

2 Kích thước mỗi bộ phận công trình, như chiều cao tường, chiều rộng dầm, chiều dày sàn,…

1 cm

3 Theo phương thẳng đứng mặt ngoài của kết cấu, như độ thẳng đứng của cột, đoạn tường trên trên một tầng nhà

<0,5cm/md

4 Theo phương nằm ngang mặt ngoài của kết cấu, như độ nằm ngang của sàn, của dầm,…với dộ dày cấu kiện: * b < 15cm

* 15cm < b< 30cm

* b> 30cm

<0,5cm/md

1 cm

< b/15 cm

< 2 cm

5 Độ lệch hai tường hoặc hai cột chồng lên nhau,…với dộ dày cấu kiện:

* b < 15cm

* 15cm < b< 30cm

* b> 30cm

<0,5cm/md

1 cm

< b/15 cm

< 2 cm

6 Sai số vị trí các hạng mục nhỏ hơn so với các kết cấu chịu lực 2 cm

7 Kích thước công trình nhỏ 2 cm

Sai sè x©y l¾p cho phÐp çc bé phËn chÝnh c«ng tr×nh


Trôc chÝnh: trôc vu«ng gãc ®èi xøng cña c«ng tr×nh

Trôc c¬ b¶n: trôc bao quanh, t¹o h×nh d¹ng tæng qu¸t cña c«ng tr×nh

Trôc däc: lµ trôc n»m theo chiÒu däc c«ng tr×nh (th êng ký hiÖu: A-A, B-B,..)

Trôc ngang: lµ trôc n»m theo chiÒu ngang c«ng tr×nh (ký hiÖu:1-1,2-2,…)

Cèt 0: lµ ®é cao mÆt b»ng gèc th êng ® îc chän lµ mÆt nÒn tÇng 1

A

D

C

B

E

1 2 3 4

C¬ së h×nh häc ®Ó bè trÝ c«ng tr×nh lµ çc trôc cña c«ng tr×nh:


Khi bè trÝ chi tiÕt hè mãng, ta dùng mét khung ®Þnh vÞ xung quanh hè mãng, sau ®ã ® a çc trôc däc vµ trôc ngang cña mãng lªn khung ®Þnh vÞ. Trªn khung ®Þnh vÞ, ta tiÕp tôc ®¸nh dÊu çc c¹nh mÐp, ® êng viÒn cña mãng,… Sau ®ã nèi chóng víi nhau b»ng nh÷ng sîi thÐp nhá, dïng d©y däi ®Ó chuyÓn çc ®iÓm ®ã xuèng mÆt ®Êt vµ cè ®Þnh b»ng çc cäc gç.


VI.3.1. C«ng t¸c tr¾c ®Þa khi x©y mãng vµ tÇng hÇm

NÕu kh«ng cã khung ®Þnh vÞ, tõ çc ®iÓm dãng ta ®Æt m¸y (VÝ dô: m¸y ®Æt t¹i Ea, ng¾m vÒ Eb) x¸c ®Þnh çc ®iÓm gÇn trôc chÝnh theo hai h íng däc vµ ngang, cè ®Þnh b»ng çc cäc gç, nèi chóng b»ng çc sîi thÐp nhá, ta sÏ ® îc vÞ trÝ cña çc ®iÓm trôc chÝnh.



ChuyÒn ®é cao xuèng hè mãng

§Ó chuyÒn ®é cao xuèng hè mãng, ta sö dông hai m¸y thñy b×nh vµ treo 01 th íc thÐp M¸y 1 (®Æt trªn) ®äc trÞ sè trªn mia dùng T¹i mèc lµ a, quay m¸y ng¾m th íc ®äc gi¸trÞ trªn th íc lµ c2. M¸y 2 (®Æt d íi) ®äc trÞ sè trªn th íc lµ c1

quay m¸y ng¾m mia dùng t¹i mèc mãng, ®äctrÞ sè trªn mia lµ b, VËy ®é cao mèc B (t¹i mãng): HB=Hmèc + a – (c2 – c1) - b

sè ®äc trªn

mia:a

sè ®äc trªn th íc:c2

sè ®äc trªn th íc:c1

sè ®äc trªn

mia:b

M¸y 1

M¸y 2



Tr íc khi dùng cét cÇn kiÓm tra l¹i çc dÊu tim cét ®· ®¸nh dÊu trªn mãng. §o vµ ®¸nh dÊu tim cét t¹i ch©n vµ ®Çu cét (®¸nh dÊu c¶ 2 phÝa cña cét).

Khi dùng cét thÊp h¬n 5m th êng dïng däi ®Ó kiÓm tra ®é th¼ng ®øng.

§èi víi çc cét cao h¬n 5m th× ph¶i dïng m¸y kinh vÜ. Khi ®o ph¶i dïng hai m¸y kinh vÜ ®Æt ë hai h íng vu«ng gãc ®Ó kiÓm tra ®é th¼ng ®øng.

§é cao çc cét khi l¾p ®Æt th êng ® îc thùc hiÖn nhê çc dÊu s¬n ®· v¹ch tr íc trªn th©n cét. Khi ®o dïng m¸y thñy b×nh vµ mia ®Ó x¸c ®Þnh ®é cao l¾p ®Æt cña cét.

900

Trục ngang bố trÝ

Trục

däc

bố

trÝ


VI.3.2. C«ng t¸c tr¾c ®Þa khi l¾p cét, dÇm, giµn

Dùng cét ph¶i: ®óng vÞ trÝ ®óng cao ®é

th¼ng ®øng.

900

KiÓm tra ®é th¼ng ®øng

cña cét ® îc thùc hiÖnb»ng m¸y kinh vÜ ®o ë

haivÞ trÝ vu«ng gãc ®Ó

kiÓmtra ë hai mÆt cét.

§èi víi cét BTCT sau khi chØnh

xong ph¶i ®æ bª t«ng vµo khe gi÷a

cét vµ mãng. §èi víi cét thÐp, khi vÆn

bul«ngph¶i kiÓm tra ®é cao vµ ®é

th¼ng ®øng cña cét.



Kho¶ng çch gi÷a çc cét ® îc kiÓm tra b»ng ®o trùc tiÕp t¹i ch©n cét. Kho¶ng çch trªn ®Çu cét sÏ x¸c ®Þnh b»ng çch kiÓm tra ®é th¼ng ®øng cña çc cét.

§é cao çc çc ®iÓm trªn cét ® îc ®o b»ng ph ¬ng ph¸p ®o cao l îng gi¸c.



a

NỘI DUNG SAI SỐ CHO PHÉP

Nhà 1 tầng Nhà nhiều tầng

CỘT BÊ TÔNG CỐT THEP

Độ lệch tim chân cột so với đường trục

Độ nghiêng cột (với chiều cao cột là H)

H < 4,5m

4,5m < H < 15m

H> 15m

Chênh lệch hiệu độ cao mỗi tầng

Chênh lệch độ cao mặt trên vai cột

5 mm

10 mm15 mm

0,001H và <36mm

10 mm

5 mm

10 mm15 mm

12+2.n(n:số tầng)

CỘT THEP

Độ lệch tim cột so với trục bố trí

Chênh lệch độ cao đỉnh cột và vai cột

Độ nghiêng cột (với chiều cao cột là H)

H < 15m

H> 15m

Chênh lệch hiệu độ cao mỗi tầng

5 mm 5 mm

15 mm0,001H và <35mm

<(H/750) và <10mm

Sai sè cho phÐp khi dựng cột



M¸y 1

M¸y 2

A

c1

a

b

c2

§Ó chuyÒn ®é cao lªn tÇng cao, ta sö dông hai m¸y thñy b×nh vµ treo 01th íc thÐp M¸y 1 (®Æt d íi) ®äc trÞ sè trªn mia dùng t¹i mèc lµ a, quay m¸y ng¾m th íc ®äc gi¸ trÞ trªn th íc lµ c2. M¸y 2 (®Æt trªn) ®äc trÞ sè trªn th íc lµ c1 quay m¸y ng¾m mia dùng t¹imèc trªn cao, ®äc trÞ sè trªn mia lµ b. VËy ®é cao mèc B (t¹i tÇng cao) lµ: HB = Hmèc + a – (c2 – c1) - b



Khi x©y l¾p nhµ cao tÇng, ë mçi tÇng ph¶i chuyÓn ®é cao vµ trôc tõ tÇng 1 lªn çc tÇng trªn.

Trôc c¬ b¶n ® îc bè trÝ víi ®é chÝnh x¸c 1:6000 – 1:8000. Kho¶ng çch gi÷a çc trôc ® îc ®o víi víi sai sè 3-5mm. §é cao ®o víi ®é chÝnh x¸c t ¬ng ® ¬ng h¹ng IV.

§èi víi c«ng tr×nh d íi 10 tÇng, dïng m¸y kinh vÜ ®Ó chuyÓn trôc lªn tÇng, dïng m¸y thñy b×nh kÕt hîp th íc thÐp ®Ó chuyÓn ®é cao lªn tÇng. §èi víi c«ng tr×nh cao trªn 10 tÇng, chuyÓn trôc lªn tÇng b»ng m¸y chiÕu ®øng, chuyÓn ®é cao lªn tÇng b»ng ph ¬ng ph¸p ®o cao l îng gi¸c víi ®é chÝnh x¸c cao. §èi víi nhµ cao tÇng, cã mÆt b»ng phøc t¹p, cÇn x©y dùng trªn sµn ®ang thi c«ng l íi mÆt b»ng ®Ó kiÓm tra ®é chÝnh

x¸c bè trÝ çc ®iÓm chi tiÕt. Täa ®é l íi mÆt b»ng trªn tÇng ph¶i

® îc b×nh sai.

VI.3. c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n x©y l¾p VI.3.3. Khi x©y dùng c«ng tr×nh cao vµ d¹ng th¸p

900

Sau khi x©y xong mçi tÇng ®Òu ph¶i lËp b¶n vÏ hoµn c«ng.

§èi víi c«ng tr×nh cao, cã h×nh d¹ng ®èi xøng nh th¸p truyÒn h×nh, èng khãi,... khi x©y dùng ph¶i x¸c ®Þnh t©m cña c«ng tr×nh, sau ®ã chuyÓn çc cäc ®Þnh vÞ ra ngoµi khu vùc thi c«ng. Çc cäc ®Þnh vÞ ® îc x¸c ®Þnh theo hai h íng vu«ng gãc víi nhau.

Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, t©m O ® îc chuyÓn lªn çc cao ®é thi c«ng nhê m¸y kinh vÜ hoÆc m¸y chiÕu ®øng.


S

R

§èi víi c«ng tr×nh d¹ng

th¸p ®èi xøng, kÝch th íc

c«ng tr×nh ë mçi ®é cao

kh¸c nhau, v× vËy cÇnph¶i x¸c ®Þnh kÝch th

ícc«ng tr×nh t¹i çc ®é

caothi c«ng t ¬ng øng. Trªn thùc tÕ, khi bè

trÝ,ta ®Æt m¸y t¹i mèc

®Þnh vÞ1, ®Þnh h íng vÒ 1’,

sau®ã bè trÝ gãc b»ng .

11

’

1’1


S

R

§é chÝnh x¸c bè trÝ b¸n

kÝnh R phô thuéc ®é chÝnh

x¸c bè trÝ gãc b»ng (m)

vµ ®é chÝnh x¸c ®okho¶ng

çch S (mS). Sai sè bè trÝ b¸n

kÝnh RtÝnh theo c«ng thøc:

2

2

22

2

.cos.

Sm

RS

mm SS

Gi¸ trÞ gãc ® îc x¸c ®Þnh tõ c«ng thøc: = arctg(R/S)

Trong ®ã: R: b¸n kÝnh c«ng tr×nh t¹i ®é cao thi c«ng S: kho¶ng çch tõ ®iÓm ®Æt m¸y tíi t©m

c«ng tr×nh


a. §o chiÒu cao c«ng tr×nh Khi cÇn x¸c ®Þnh chiÒu

cao c«ng tr×nh, ta cã thÓ dïng m¸y kinh vÜ ®é chÝnh x¸c cao hoÆc m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö, ®Æt çch c«ng tr×nh mét kho¶ng cÇn thiÕt. Nªn chän sao cho gãc nghiªng nhá h¬n 300,

§Ó x¸c ®Þnh ®é chªnh cao hAB cña c«ng tr×nh, cÇn biÕt kho¶ng çch S tõ m¸y ®Õn c«ng tr×nh vµ çc gãc nghiªn VA vµ VB.

hAB = -S.tgVA + S.tgVB.

VB

S

A

B

VA

NÕu cÇn x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm B cña c«ng tr×nh , cÇn biÕt ®é cao ®iÓm ®Æt m¸y Hm¸y vµ chiÒu cao m¸y i

HB = Hm¸y + i + S.tgVB.

i

VI.3. c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n x©y l¾p VI.3.4. §o cao l îng gi¸c phôc vô c«ng tr×nh cao tÇng

b. §o chiÒu cao c«ng tr×nh ë xa

Khi ®o ®é cao c«ng tr×nh nh phÇn trªn, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh kho¶ng çch tõ ®iÓm ®Æt m¸y ®Õn t©m c«ng tr×nh. Trªn thùc tÕ th× ®iÒu ®ã rÊt khã thùc hiÖn v× kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ® îc t©m cña c«ng tr×nh (n»m trong c«ng tr×nh, nªn kh«ng tíi ® îc). Lóc nµy ta cã thÓ thùc hiÖn nh sau:

§Æt m¸y t¹i hai ®iÓm M1 vµ M2, ®o kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm ®Æt m¸y lµ b. §o çc gãc b»ng 1 vµ 2 vµ gãc nghiªng 1 vµ 2.

§é cao c«ng tr×nh tÝnh theo c«ng thøc:

HB1 = H1 + i1 + S.tg1

HB2 = H2 + i2 + S.tg2

b M1 M2

1 2

1 2 A

B

S2 S1

221 BB

B

HHH

)sin(

sin.

21

12

bS)sin(

sin.

21

21

bSTrong ®ã:

i1 i2

VI.3. c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong giai ®o¹n x©y l¾p VI.3.4. §o cao l îng gi¸c phôc vô c«ng tr×nh cao tÇng

c. §o chiÒu cao c«ng tr×nh ë xa

§Æt m¸y t¹i ®iÓm 1 vµ 2. T¹i mçi ®iÓm ®o gãc nghiªng . §o kho¶ng çch ngang gi÷a hai m¸y S. Ngoµi ra ta ph¶i x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm ®Æt m¸y H1 vµ H2. Khi ®ã, ®é cao c«ng tr×nh nh .

§é cao ®iÓm B ® îc x¸c ®Þnh nh sau:

HB = H1 + i1 + S1.tg1 = H2 + i2 + S2.tg2

Tõ c«ng thøc trªn sau khi biÕn ®æi, ta tÝnh ® îc kho¶ng çch tõ hai m¸y ®Õn c«ng tr×nh (theo ph ¬ng ph¸p giao héi ®øng):

V1

S A

B

V2

S i2

i1

21

121212

.)()(

tgtg

tgSiiHHS

21

212121

.)()(

tgtg

tgSiiHHS

h

VI.3.4. §o cao l îng gi¸c phôc vô c«ng tr×nh cao tÇng

§o vÞ trÝ kÝch th íc, h×nh d¹ng cña tõng phÇn hay toµn bé c«ng tr×nh ®· ® îc x©y dùng xong ngoµi thùc ®Þa vµ biÓu diÔn lªn giÊy theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh gäi lµ ®o vÏ hoµn c«ng. Trong khi thi c«ng c«ng tr×nh, kÝch th íc c«ng tr×nh ® îc

x©y dùng xong ngoµi thùc ®Þa ®Òu kh¸c so víi thiÕt kÕ. Bëi vËy chóng ta ph¶i ®o vÏ hoµn c«ng.

Môc ®Ých cña ®o vÏ hoµn c«ng lµ x¸c ®Þnh to¹ ®é, ®é cao, kÝch th íc cña c«ng tr×nh võa x©y dùng xong. TÝnh ®é chÝnh x¸c cña viÖc chuyÓn tõ b¶n thiÕt kÕ ra th c ®Þa. TÝnh dung sai cho phÐp trong x©y dùng.

Trong qu¸ tr×nh x©y dùng ph¶i tiÕn hµnh ®o vÏ vµo lóc kÕt thóc tõng giai ®o¹n c«ng viÖc (mãng, tÇng ngÇm, tõng tÇng nhµ,..) ®Ó lËp b¶n vÏ hoµn c«ng tõng phÇn. Nã lµ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò trong qu¸ tr×nh x©y dùng nh tæ chøc biÖn ph¸p chèng l¹i nh÷ng sai háng, bè trÝ çc c«ng tr×nh míi kh«ng ¶nh h ëng ®Õn nh÷ng c«ng tr×nh cò tr íc ®ã, nhÊt lµ khi x©y dùng c«ng tr×nh ngÇm. Khi x©y dùng xong c«ng tr×nh, ®o vÏ lËp b¶n vÏ hoµn c«ng toµn phÇn. Nã lµ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm vô kü thuËt kh¸c nhau khi sö dông, c¶i t¹o , më réng c«ng tr×nh.

VI.4. ®o vÏ hoµn c«ng VI.4.1. Môc ®Ých, ý nghÜa cña ®o vÏ hoµn c«ng

§o vÏ hoµn c«ng dùa vµo l íi khèng chÕ tr¾c ®Þa mÆt b»ng vµ ®é cao. ë trong tõng nhµ, x ëng, c«ng tr×nh riªng biÖt: dùa vµo

trôc mãng ®· cè ®Þnh vµ hÖ thèng mèc ®é cao thi c«ng. ë trong ph¹m vi c¶ c«ng tr êng: dùa vµo çc ®iÓm khèng

chÕ tr¾c ®Þa ®· dïng ®Ó thi c«ng c«ng tr×nh. ë ngoµi c«ng tr êng: dùa vµo çc ®iÓm khèng chÕ ®·

thµnh lËp trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t, ®o vÏ b¶n ®å,.. Çc ph ¬ng ph¸p ®o vÏ hoµn c«ng:

VÒ mÆt b»ng: ph ¬ng ph¸p to¹ ®é vu«ng gãc, to¹ ®é cùc, giao héi gãc, giao héi c¹nh, …

VÒ mÆt ®é cao: th êng ¸p dông ph ¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc.

§é chÝnh x¸c cÇn thiÕt cña l íi khèng chÕ tr¾c ®Þa vµ cña çc ph ¬ng ph¸p ®o vÏ nh sau: ë çc c«ng tr êng thµnh phè vµ çc khu c«ng nghiÖp: ph¶i

b¶o ®¶m cho lËp b¶n vÏ hoµn c«ng tû lÖ 1:500 Çc c«ng tr×nh, thuû lîi, giao th«ng: b¶o ®¶m lËp b¶n ®å

hoµn c«ng tû lÖ 1:1000 hoÆc 1:2000.

VI.4. ®o vÏ hoµn c«ng VI.4.1. Môc ®Ých, ý nghÜa cña ®o vÏ hoµn c«ng

a. §èi víi c«ng tr×nh ngÇm: ph¶i chó ý ®o vÏ ngay tr íc khi lÊp ®Êt. §o vÏ, ®Þnh vÞ trÝ çc ®Ønh gãc ngoÆt, t©m çc giÕng, chç giao nhau víi c«ng tr×nh ngÇm kh¸c. §o ® êng kÝnh èng dÉn, kho¶ng çch gi÷a çc giÕng; ®é cao cña ®¸y, n¾p hè mãng, m¸ng r·nh, n¾p giÕng, ®Ønh èng dÉn,…

b. Víi ® êng d©y dÉn trªn kh«ng vµ ® êng d©y ®iÖn: ph¶i ®o kho¶ng çch gi÷a çc trô cét; ®é cao cña çc dÇm, xµ ngang; kho¶ng çch ®Õn çc c«ng tr×nh cã ë gÇn ®ã.

c. §o vÏ mãng: X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña tõng phÇn ®· ®Æt, kÝch th íc cña çc khèi, çc giÕng ®øng,…; ®é cao cña nÒn, ®Õ tùa, ®Ønh mãng.Riªng víi nhµ: ®o nèi çc gãc nhµ ®Õn çc ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa ®Ó x¸c ®Þnh to¹ ®é cña chóng, kiÓm tra kÝch th íc, chu vi tÇng ngÇm, x¸c ®Þnh kÝch th íc nh÷ng chç låi lâm.

d. §o vÏ çc cÊu kiÖn ®óc s½n, l¾p ghÐp: x¸c ®Þnh vÞ trÝ thùc cña nã so víi thiÕt kÕ.

VI.4. ®o vÏ hoµn c«ng VI.4.2. Néi dung ®o vÏ hoµn c«ng

e. Khi ®o vÏ c«ng tr×nh d¹ng trßn: ph¶i x¸c ®Þnh to¹ ®é t©m vµ b¸n kÝnh cña nã.

f. Khi ®o vÏ ® êng: ph¶i kiÓm tra çc yÕu tè cña ® êng cong, vÞ trÝ ®iÓm giao nhau, tiÕp cËn, tiÕp ghi ® êng s¾t, ®é cao mÆt ® êng, ®Ønh ray,..

g. Khi ®o vÏ quy ho¹ch mÆt ®øng: ph¶i ®o ®é cao bÒ mÆt, mÆt c¾t theo çc ®iÓm ®Æc tr ng b»ng ph ¬ng ph¸p ®o cao « vu«ng mçi c¹nh 10m. Ph ¬ng ph¸p®o cao mÆt c¾t däc, ngang; ®é cao vØa hÌ, chç giao nhau, chç thay ®æi cña mÆt c¾t ® êng, lßng ® êng, ®¸y r·nh kªnh tho¸t n íc, n¾p giÕng, cöa ch¾n r¸c tho¸t n íc m a.

VI.4 3. B×nh ®å hoµn c«ng

B×nh ®å hoµn c«ng lµ b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín trªn ®ã biÓu diÔn çc c«ng tr×nh ®· x©y dùng xong. C¬ së ®Ó vÏ b¶n ®å hoµn c«ng lµ b¶n ®å tû lÖ lín vµ çc sè liÖu ®o vÏ hoµn c«ng.

B¶n vÏ hoµn c«ng cã thÓ lµ: b×nh ®å hoµn c«ng tæng thÓ b×nh ®å hoµn c«ng tõng phÇn

VI.4. ®o vÏ hoµn c«ng VI.4.2. Néi dung ®o vÏ hoµn c«ng

Science

Tdxd 11.02.2011