Η Φιλοσοφία των Στωικών για Πρωτάρηδες

Νικήτας Βουγιουκλής 121/9/2014

“ομολογουμένως τη φύσει ζην , όπερ ταυτό του κατ' αρετήν ζην”

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΣΤΩΙΚΩΝ ΓΙΑ ΠΡΩΤΑΡΗΔΕΣ

Σύμβολο των Στωικών


Γιατί ?

• Κάποιοι Φίλοι με ρωτούν γιατί ασχολούμαι με αυτά τα πονήματα. Η απάντηση είναι απλή. Προσπαθώ να καλύψω τα κενά που έχω στις γνώσεις μου πάνω σε θέματα για τα οποία έχω περιέργεια και ενδιαφέρον. Επομένως μπορεί κάποιος να πει ότι γράφω για θέματα για τα οποία αρχικά ήξερα πολύ λίγα πράγματα η και τίποτα ακόμη.

• Επειδή πάντα εύρισκα σαν πιο αποτελεσματικό τρόπο μάθησης τη γραφή, για το λόγο αυτό κρατώ σημειώσεις από ότι διαβάζω (cut & paste) τα οποία και μεταφέρω σε μορφή Power Point Presentation. Επομένως δεν κάνω πρωτογενή έρευνα αλλά παρουσιάζω μόνο, σε κάποια οργανωμένη μορφή, τις πληροφορίες που αντλώ από τις πηγές μου τις οποίες καμιά φορά εμπλουτίζω με videos η ακόμα και με μουσική.

• Ελπίζοντας ότι κάποιοι από τους φίλους μου θα έχουν το ίδιο ενδιαφέρον μάθησης για κάποια από τα πονήματα αυτά, τα διανέμω σε αυτούς πιστεύοντας ότι στη χειρότερη περίπτωση θα τους βάλω στο κόπο να κάνουν ένα DELETΕ.

MΦΧ ΝΙΚΗΤΑΣ

[email protected]

Νικήτας Βουγιουκλής 3

Περιεχόμενα

• Ο Ιδρυτής ……………………………………………………………….. 4• Ποικίλη Στοά ……………………………………………………………….. 9• Η Ανασκαφή ………………………………………………………………. 20• Μία γνωστή ιστορία ……………………………..……………………………… 27• Η Φιλοσοφία των Στωικών ………………………………………………….. 30• Σχετικά …………………………………………………………………………………. 51

21/9/2014



Ο Ιδρυτής

• Ο Ζήνων, ήταν ο ιδρυτής της Στωικής φιλοσοφίας. Για τη ζωή του λίγα είναι γνωστά. Γεννήθηκε στο Κίτιο της Κύπρου και ήταν υιός του εμπόρου αΜνασέα η Δημέα , άσκησε δε και αυτός για λίγο το επάγγελμα του εμπόρου.

• Κάποτε αγόρασε εμπόρευμα στη Φοινίκη και το πλοίο που το μετέφερε ναυάγησε κοντά στον Πειραιά, όπου ο Κύπριος Φιλόσοφος είπε: «Τώρα που ναυάγησα, έχω καλό ταξίδι», εκφράζοντας την περιφρόνησή του για τα υλικά αγαθά.

• Στην Αθήνα, ο Ζήνων, βρίσκεται κατά τα έτη 315 – 13, όταν πλησίασε τους κυνικούς φιλοσόφους, η επίδραση των οποίων φαίνεται στα πρώτα του έργα. Διαβάζοντας τα απομνημονεύματα του Ξενοφώντα και

21/9/2014


ΖΗΝΩΝ Ο ΚΙΤΙΕΥΣ


ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΚΥΠΡΟΥ



αναζητώντας πνευματικούς ανθρώπους συνάντησε τον Κράτη τον Κυνικό όπου και μαθήτευσε.

– Σημείωση: Κράτης ο Κυνικός ήταν περιώνυμος Κυνικός φιλόσοφος, γιός του Ασκώνδα, μαθητής του Διογένη, τον οποίο ακολουθούσε συνεχώς. Άκμασε περί το 330 π.Χ. Ηοικογένειά του ήταν πλούσια, ο ίδιος όμως έζησε φτωχός, διότι, κατά ορισμένους, μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, κατ’ άλλους έριξε τα χρήματά του στην θάλασσα, ενώ υπάρχει και η παράδοση ότι τα κατέθεσε σε τραπεζίτη με τον όρο να τα παραδώσει αυτός στα τέκνα του μόνο αν δεν γίνουν φιλόσοφοι, ειδάλλως να τα μοιράσει στο λαό.

• Σπούδασε δέκα με είκοσι χρόνια και υπήρξε μαθητής του Στίλπωνα του Μεγαρικού και του Πλατωνικού Ξενοκράτη.

– Σημείωση: Ο Στίλπων ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, που γεννήθηκε στα Μέγαρα το 360 π.Χ. και πέθανε το 280 π.Χ. Υπήρξε μαθητής μερικών οπαδών του Ευκλείδη του Μεγαρικού. Κάποιοι λένε πως υπήρξε μαθητής και του ίδιου του Ευκλείδη. Τόσο πολύ τους ξεπέρασε όλους στην επινοητικότητα και τη σοφιστεία, ώστε λίγο έλειψε να

στρέψει όλη η Ελλάδα την προσοχή της σε αυτόν και να μεγαρίσει.

– Σημείωση: Ο Ξενοκράτης ο Χαλκηδόνιος ήταν πλατωνικός φιλόσοφος και μαθηματικός. Γεννήθηκε περίπου το 396 π.Χ. (ή το 395 π.Χ.) στη Χαλκηδόνα και πέθανε το 314 π.Χ. στην Αθήνα. Ήταν ο τρίτος διευθυντής (σχολάρχης) της Ακαδημίας μετά τον θάνατο του Πλάτωνα και ανέλαβε μετά το θάνατο του δεύτερου Σπευσίππου το 339 π.Χ. Η θητεία του ολοκληρώθηκε μαζί με το φυσικό του θάνατο το 314 π.Χ. Ο Ξενοκράτης παρ‘ όλο που μέχρι την ηλικία των 30 διήγε βίο άσωτο, όταν εισήλθε στην Ακαδημία Πλάτωνος άλλαξε, και έχαιρε της αμέριστης εκτίμησης των Αθηναίων ως άντρας ηθικός και εγκρατής. Χαρακτηριστικό είναι πως αναφορές της εποχής σημειώνουν πως απέκρουσε τις ερωτικές προτάσεις δύο εκ των καλυτέρων εταίρων της εποχής όπως η Λαΐς και η Φρύνη.

• Στα 310 ίδρυσε δική του σχολή στην Αθήνα, με σκοπό να ανυψώσει και να επεκτείνει την κυνική ηθική των σωκρατικών Αντισθένη και Διογένη, στηρίζοντάς την επιστημονικά και συνδέοντάς την με την ηρακλείτειο φυσική και την αριστοτέλειο λογική.

21/9/2014




Η ΦΡΥΝΗ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΑΡΕΙΟ ΠΑΓΟ", ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ JEAN-LÉON GÉRÔME, 1861, HAMBURG KUNSTHALLE.


• Οι μαθητές του στην αρχή ονομάζονταν Ζηνώνειοι, έλαβαν δε αργότερα το όνομα Στωικοί, από την Ποικίλη Στοά, όπου συγκεντρωνόντουσαν.

• Ο Ζήνων, ακαταπόνητος δίδαξε επί μισόν αιώνα και μέχρι του θανάτου του. Ζούσε σαν ερημίτης, και τρεφόταν συνήθως με ψωμί, μέλι και σύκα. Έπινε δε μόνο νερό.

Η Ποικίλη Στοά

• Χρονολογείται στο διάστημα των ετών 475-450 π.Χ. Η στοά ονομάστηκε αρχικά «Στοά Πεισιάνακτος» από τον (πιθανό) γυναικάδελφο του Κίμωνος Πεισιάνακτα, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την χρηματοδότηση της εκτέλεσης του έργου κατά μήκος της βόρειας πλευράς του τετραγώνου της Αγοράς και ανατολικά του Αγοραίου Κολωνού.

21/9/2014

ΛΑΪΣ Η ΚΟΡΙΝΘΙΑ. ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ ΧΑΝΣ ΧΟΛΜΠΑΪΝ, 1526



• Σύμφωνα με τον Παυσανία, η Στοά βρισκόταν στην συμβολή της Οδού Παναθηναίων με έναν δρόμο που ερχόταν από τα βόρεια και κατέληγε στην Αγορά μέσω μιας πύλης, στολισμένης με τρόπαια νίκης των Αθηναίων (του 303 π.Χ. περίπου), στην οποία πύλη ενδέχεται να ανήκουν δύο βάσεις που έχουν αποκαλυφθεί στο σημείο αυτό

• Το πλάτος του κτιρίου εικάζεται πως ήταν 11,5 μέτρα και το μήκος του 40-50 μέτρα. Επρόκειτο για κτίσμα με μια δωρική κιονοστοιχία στην πρόσοψη και μια ιωνική κιονοστοιχία στο εσωτερικό. Οι πλευρικοί τοίχοι δεν είχαν ανοίγματα, έτσι η μοναδική πρόσβαση στην πλατεία της Αγοράς και την Παναθηναϊκή οδό γινόταν από τη νότια πλευρά του κτιρίου.

• Πρόκειται για το ευρύτερα γνωστό κτίριο της Αγοράς της περιόδου του Κίμωνος και ένα από

τα πιο φημισμένα κοσμικά οικοδομήματα της αρχαίας Αθήνας, που ξεχώριζε τόσο για την επιμελημένη του σχεδίαση και δόμηση όσο και για την πολυτέλειά του.

• Ήταν μία ευρύχωρη στοά δωρικού ρυθμού, κατασκευασμένη από ασβεστόλιθο, ψαμμίτη (αμμόπετρα) και μάρμαρο, με πρόσοψη προς νότο και η εσωτερική ιωνική κιονοστοιχία αποτελεί την παρθενική εμφάνιση ιωνικών υποστυλωμάτων σε δωρικό κτίσμα.

• Μετά την ανέγερσή της, οι εσωτερικοί της τοίχοι κοσμήθηκαν με μία σειρά από ζωγραφικές παραστάσεις, με αποτέλεσμα από τον 4ο αι. και εξής να γίνει γνωστή με την οικεία στους αρχαίους συγγραφείς επωνυμία «Ποικίλη» την οποία μνημονεύουν ως επίσημη ονομασία της και οι σωζόμενες επιγραφές.

21/9/2014




21/9/2014

ΑΡΧΑΙΑ ΟΔΟΣ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ


ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΜΕ ΤΗ ΠΟΙΚΙΛΗ ΣΤΟΑ



ΑΠΕΙΚΟΝΗΣΗ ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΣΤΟΑΣ



• Απ’ ότι φαίνεται οι ζωγραφικές παραστάσεις ήταν καμωμένες πάνω σε μεγάλους ξύλινους πίνακες (σανίδες) και απεικόνιζαν σκηνές από τα μυθικά και ιστορικά στρατιωτικά κατορθώματα των Αθηναίων.

• Τη διακόσμηση της Ποικίλης Στοάς είχαν αναλάβει φημισμένοι εκείνη την εποχή ζωγράφοι όπως ο Πολύγνωτος, ο Μίκων και ο Πάναινος.

– Σημείωση: Ο Πολύγνωτος ήταν αρχαίος Έλληνας ζωγράφος που έζησε στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ.. Καταγόταν από τη Θάσο και ο πατέρας του ονομαζόταν Αγλαοφών. Ο Πολύγνωτος σταδιοδρόμησε στην Αθήνα, οπότε οι Αθηναίοι τον τίμησαν με την παροχή πολιτικών δικαιωμάτων και έτσι έγινε Αθηναίος πολίτης.

– Σημείωση: Ο Μίκων ήταν Αθηναίος ζωγράφος και γλύπτης, ο οποίος έδρασε μεταξύ 470 και 450 π.Χ.

21/9/2014


Υπήρξε συνεργάτης του Πολύγνωτου και συμμετείχε στη ζωγραφική διακόσμηση της Ποικίλης αλλά και του ναού των Διόσκουρων (Ανάκειο),

– Σημείωση: Ο Πάναινος ήταν μεν νεώτερος, αλλά και σύγχρονος του φημισμένου Πολύγνωτου. Αδελφός του Φειδία, συνεργάστηκε με τον Πολύγνωτο και τον Μίκωνα στην διακόσμηση της Ποικίλης Στοάς,. Αργότερα και ύστερα από τον Φειδία ήρθε στην Ολυμπία και έγινε συνεργολάβος στην κατασκευή του αγάλματος του Δία.

• Το πιο αξιοθαύμαστο έργο ήταν η ζωγραφιά της Μάχης του Μαραθώνα των Αθηναίων κατά των Περσών στον δεξιό τοίχο.

• Στο μεσαίο τοίχο της Στοάς ήταν ζωγραφισμένες η Αμαζονομαχία του Θησέα καθώς και η Ιλίου Πέρσις (Πτώση της Τροίας) ενώ τον αριστερό τοίχο στόλιζε η μάχη της Οινόης στο Άργος.


ΑΠΕΙΚΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ



– Σημείωση: Η αμαζονομαχία του Θησέα. Σε έναν από τους άθλους του, ο Ηρακλής ανέλαβε να κλέψει τη ζώνη της βασίλισσας των Αμαζόνων, Ιππολύτης. Κατά τη διάρκεια αυτής της εκστρατείας, ο Θησέας, που συνόδευε τον Ηρακλή, έκλεψε μία Αμαζόνα, την Αντιόπη. Για να εκδικηθούν οι Αμαζόνες κατέλαβαν την Αττική και επιτέθηκαν στην Αθήνα, αλλά δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν. Αντιθέτως, πάρα πολλές από αυτές έπεσαν στη μάχη και θάφτηκαν στις γύρω περιοχές.

– Σημείωση: Ο Πρώτος Πελοποννησιακός Πόλεμος ξεκίνησε το 459 π.Χ. με τη μάχη της Οινόης. Η μάχη στην Οινόη έληξε με νίκη των Αργείων και των Αθηναίων. Ήταν η πρώτη φορά που έχαναν σε μάχη σώμα με σώμα οι Σπαρτιάτες.

• Ανάμεσα στη Ποικίλη και τη Βασίλειο Στοά ήταν στημένο ένα σύνολο ερμαϊκών στηλών οι οποίες είχαν στηθεί για να θυμίζουν τις αθηναϊκές νίκες εναντίον των Περσών.

• Ο ακρωτηριασμός των στηλών αυτών το 415 π.Χ. αποδόθηκε στον Αλκιβιάδη και τους φίλους του, ενέργεια η οποία έγινε αιτία πολλών δεινών για την Αθήνα.

21/9/2014


ΑΜΑΖΟΝΟΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΘΗΣΕΑ - ΚΕΡΑΜΙΚΟ


ΑΠΕΙΚΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΟΙΝΟΗΣ



– Σημείωση: Ερμαϊκές στήλες ήταν λίθινες, τετράπλευρες ορθογώνιες στήλες οι οποίες στην κορυφή έφεραν προτομή και καμιά φορά κορμό άνδρα. Τοποθετούνταν σε διάφορα σημεία της αρχαίας Ελλάδας ως οδοδείκτες ή αφιερώματα ή σύμβολα ορίων μιας ακίνητης περιουσίας. Υιοθετήθηκαν αργότερα και από τους Ρωμαίους, με αποτέλεσμα να εξαπλωθούν και στη δυτική Ευρώπη.

• Μαζί με τις ερμαϊκές στήλες υπήρχαν επίσης πολλά τρόπαια από τους Λακεδαιμονίους, Σικυώνιους, καθώς και περί τα είκοσι χάλκινα αγάλματα του Σόλωνα.

• Η στοά, στέγαζε επιπλέον και άλλα, απτά ενθύμια των αθηναϊκών πολεμικών θριάμβων, όπως λόγου χάρη τα λάφυρα που πήραν από τους Λακεδαιμονίους που αιχμαλώτισαν στην νήσο Σφακτηρία το 425/4 π.Χ.

• Σε αντίθεση με τις περισσότερες άλλες στοές της Αγοράς, δεν φαίνεται να προοριζόταν

21/9/2014

ΑΠΕΙΚΟΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΙΑΣ ΣΕ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟ



για την εξυπηρέτηση κάποιου συγκεκριμένου σκοπού η μιας ορισμένης ομάδας αξιωματούχων/κρατικών υπαλλήλων παρά μόνον περιστασιακά και όταν συνέτρεχε λόγος.

• Χτίστηκε μάλλον για να ανταποκριθεί στις ανάγκες του πλήθους των πολιτών εν γένει, παρέχοντας προστασία από τα καιρικά φαινόμενα και ταυτόχρονα έναν ευχάριστο χώρο για συναντήσεις και διάλογο μόλις έξω από τα όρια της Αγοράς.

• Η Ποικίλη Στοά ήταν πολυσύχναστη και συνδεδεμένη με σημαντικά ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα, επιτελώντας πληθώρα λειτουργιών.

• Η ποιότητα, το μέγεθος και η επίκαιρη θέση

του κτιρίου πρέπει να είχαν εξαρχής ιδιαίτερη σημασία για την ευρύτατη χρήση του.

• Η μεγάλη εισροή ατόμων στον χώρο της στοάς ίσως να στάθηκε η αφορμή για την έκθεση των ζωγραφικών έργων και των λοιπών κειμηλίων, τα οποία, πέρα από την διασκέδαση που προσέφεραν στους επισκέπτες, προφανώς αποσκοπούσαν και στην διοχέτευση πολιτικών μηνυμάτων στον λαό.

• Η στοά ήταν τόπος συνεδρίασης του δικαστηρίου της Ποικίλης Στοάς.

• Εκεί, όπως παραδίδουν οι πηγές, οι Τριάκοντα Τύραννοι επέβαλαν τις θανατικές ποινές 1.500 περίπου πολιτών στο μικρό διάστημα της εξουσίας τους (404-403 π.Χ.).

21/9/2014



• Τέλος, η περιοχή πίσω από την στοά, όπου υπήρχαν τα σπίτια πλουσίων πολιτών, αποτελούσε, σύμφωνα με τις παραδιδόμενες μαρτυρίες, τον ευσεβή πόθο κάθε Αθηναίου για την απόκτηση κατοικίας.

Η Ανασκαφή

• Ελάχιστα είναι τα σωζόμενα σήμερα κατάλοιπα της περίφημης Ποικίλης Στοάς, που μερικώς έχει αποκαλυφθεί στο Μοναστηράκι.

• Αυτό το ιστορικό κτίριο, έφθασε στη σύγχρονη εποχή κατεστραμμένο κάτω από οικοδομήματα των αρχών του 19ου αιώνα .

• Ένα μόνο τμήμα του, κοντά στο Μοναστηράκι, έχει ανακαλυφθεί από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών.

21/9/2014

• Σώζεται σε καλή κατάσταση η κρηπίδα όπου πατούσε η στοά. Αποτελείται από εξαιρετικής εργασίας πωρόλιθους, που έχουν όλοι μήκος τριών αθηναϊκών ποδών (0,99 μ.).

• Παρατηρείται μια κατασκευαστική ιδιομορφία καθότι στα δυτικά υπάρχουν τέσσερις βαθμίδες, ενώ στα βόρεια και τα νότια υπάρχουν τρεις, όπως είναι και ο κανόνας. Προφανώς αυτό οφείλεται στην υψομετρική διαφορά μεταξύ ανατολικής και δυτικής πλευράς του κτηρίου.

• Το ανάδομα του κτηρίου προκύπτει από τα ευρήματα που ανασκάφηκαν ενσωματωμένα σε βυζαντινά κτήρια της περιοχής. Σημαντικότερα είναι τα τμήματα κορμών από δωρικούς κίονες, αρκετά αποσπασματικά τρίγλυφα και μικρά τμήματα από δωρικό γείσο.



– Σημείωση: Τρίγλυφο είναι στοιχείο της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. Ονομάζεται τρίγλυφο από την χαρακτηριστική του εμφάνιση, η οποία επιτυγχάνεται όταν επάνω στην τετράπλευρη πλάκα ή επιφάνεια σκαλιστούν δύο μεσαία αυλάκια, που ονομάζονται γλυφές, και δύο λεπτότερα ακραία αυλάκια, οι ημιγλυφές

• Ένα πλήρες τμήμα της δωρικής ζωφόρου που βρέθηκε ακριβώς έξω από τη βορειοδυτική γωνία των θεμελιώσεων του κτηρίου είναι φτιαγμένο από τον ίδιο σκληρό πωρόλιθο όπως οι βαθμίδες στη δυτική άκρη του κρηπιδώματος και έχει τις ίδιες διαστάσεις τριών αθηναϊκών ποδών (0,99 μ.). Περιέχει ένα τρίγλυφο και το πίσω τμήμα όπου στερεωνόταν η μετόπη από μάρμαρο.

• Από την εσωτερική κιονοστοιχία σώζεται στη θέση της η βάση του δυτικότερου κίονα, που αποτελείται από δύο πώρινες πλάκες που σχηματίζουν σχεδόν τετράγωνο 1,1 x 1,3 μ.

• Αυτή, όπως είναι ο κανόνας σε δωρικές στοές της περιόδου, θα πρέπει να βρισκόταν στον ίδιο άξονα με το δεύτερο δωρικό κίονα της εξωτερικής κιονοστοιχίας.

• Από την εν λόγω κιονοστοιχία έχουν βρεθεί τμήματα από τους ιωνικούς κίονες και τα κιονόκρανα. Δύο από αυτά έχουν σωθεί σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό ώστε να ανασυσταθούν πλήρως οι διαστάσεις τους, καθώς και οι διαστάσεις των κορμών των κιόνων.

• Στο εσωτερικό, κατά μήκος του πίσω τοίχου, έχει σωθεί η θεμελίωση ενός πολύ χαμηλού εδράνου, φτιαγμένη από ακανόνιστους πωρόλιθους.

• Εντύπωση προκαλεί η φροντισμένη, ισόδομη

21/9/2014



ΧΩΡΟΣ ΑΝΑΣΚΑΦΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ



τοιχοποιία. Οι λιθόπλινθοι των βαθμίδων κόπηκαν όλες στο ίδιο μήκος και ενώθηκαν με συνδέσμους σε σχήμα Τ, ενώ κάθε δεύτερος αρμός συνέπιπτε ακριβώς με τον κατακόρυφο άξονα κάθε κίονα. Πίσω από το βόρειο τοίχο υπάρχει ένα στενότατο πέρασμα 1,35 μ. από το επόμενο κτήριο.

• Ανάμεσα στην Ποικίλη και τη Βασίλειο Στοά ήταν στημένες ένα σύνολο από ερμαϊκές στήλες οι οποίες είχαν στηθεί για να θυμίζουν αθηναϊκές νίκες εναντίον των Περσών.

• Ο ακρωτηριασμός των στηλών αυτών το 415 π.Χ. αποδόθηκε στον Αλκιβιάδη και στους φίλους του η οποία ενέργεια έγινε αιτία πολλών δεινών για την Αθήνα.

21/9/2014

ΤΡΙΓΛΥΦΑ



• Από τα μνημεία της πλευράς αυτής σώζεται η ΝΔ γωνία του περιβόλου που περιέκλειε τον Βωμό των 12 Θεών.

• Το υπόλοιπο τμήμα του είναι κάτω από τη σιδηροδρομική γραμμή. Σύμφωνα με την πληροφορία του Θουκυδίδη πρέπει να ιδρύθηκε από τον Πεισίστρατο, εγγονό του γνωστού τυράννου το 522/1 π.Χ..

• Η θέση του στο ελεύθερο μέρος της αγοράς, πολύ κοντά στην οδό Παναθηναίων, έκανε το ιερό συνηθισμένο τόπο ασυλίας των καταδιωκομένων .

• Ο βωμός θεωρούνταν ακόμα ως κέντρο της Αθήνας. Επειδή ο Παυσανίας δεν αναφέρει βωμό των 12 θεών αλλά βωμό του ελέους, υποθέτουμε πως κάποια εποχή είχε αλλάξει την ονομασία του.

• .

21/9/2014

ΤΜΗΜΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΕΡΜΑΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ



• Μια τέτοια αλλαγή δεν φαίνεται δύσκολη, αφού η ιδέα του οίκτου θα περιεχόταν πάντα στην έννοια του ασύλου. Ακόμα οι ανασκαφές απέδειξαν αληθινές τις αρχαίες μαρτυρίες για την ύπαρξη ενός άλσους από ελιές και δάφνες γύρω από το βωμό.

• Για τη συνέχεια αυτής της ανασκαφής η Αμερικανική Σχολή Κλασικώ ν Σπουδών έλαβε έγκριση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για την απαλλοτρίωση ή απ΄ ευθείας εξαγορά -με δικές της δαπάνες υπέρ του ελληνικού Δημοσίου- των οικοπέδων επί των οδών Αγίου Φιλίππου 14 και 20, όπου στεγάζονται επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος.

• Σε αυτά τα οικόπεδα υπάρχουν δύο κτίρια των αρχών του 19ου αιώνα -τα μοναδικά κτίσματα που απομένουν στο ανατολικό μέτωπο του

τετραγώνου, τα οποία έχουν υποστεί πολλές επεμβάσεις. Η απομάκρυνσή τους θα βοηθήσει στην αποκάλυψη ευρύτερου τμήματος του αρχαίου μνημείου.

• Συγκεκριμένα, το οικόπεδο επί της οδού Αγίου Φιλίππου βρίσκεται ακριβώς πάνω από το μέσο της Στοάς, κρύβοντας ένα μακρύ τμήμα τού πίσω τοίχου, εσωτερικούς και εξωτερικούς κίονες, ενώ το οικόπεδο στη γωνία Αδριανού και Αγίου Φιλίππου καλύπτει την περιοχή ακριβώς μπροστά από την Ποικίλη Στοά και μερικώς τον ποταμό Ηριδανό.

• Η «θυσία» των νεότερων κτιρίων επί της οδού Αγίου Φιλίππου 14 και 20 κρίθηκε αναγκαία από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και γι' αυτό ζητήθηκε ο αποχαρακτηρισμός τους από το ΥΠΕΚΑ.

21/9/2014



ΠΕΡΙΟΧΗ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ ΥΠΟ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ



• Μετά την οριστική απαλλοτρίωσή τους υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, τα ακίνητα θα κατεδαφιστούν προκειμένου να ολοκληρωθεί η αρχαιολογική ανασκαφική έρευνα από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών.

Μια «γνωστή» ιστορία

• Το δίλημμα έχει τεθεί πολλές φορές στο παρελθόν, με διαφορετικό κάθε φορά αντικείμενο. Το 2007 η απόφαση να κατεδαφιστούν ιστορικά κτίρια στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου προκειμένου το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης να έχει ανεμπόδιστη θέα προς τον Ιερό Βράχο είχε πυροδοτήσει για άλλη μία φορά τον δημόσιο διάλογο.

• Ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας στο ΕΜΠ κ. Ιωάννης Πολύζος μιλώντας στο

21/9/2014

«Βήμα» εκφράζει την άποψη ότι μια πόλη δημιουργείται με την προσθήκη νέων κατασκευών στον παλαιό ιστό.

• «Μας ενδιαφέρουν , λέει, όλα τα διαφορετικά επίπεδα μιας πόλης. Δεν μπορούμε να εξαφανίζουμε μια φάση της ιστορικής της εξέλιξης, πριμοδοτώντας μιαν άλλη, ακόμη και αν αυτή είναι πιο ένδοξη.

• Το έχουμε κάνει αυτό στο παρελθόν, όταν η Αθήνα και άλλες ελληνικές πόλεις μετά την απελευθέρωση "παραμέλησαν" την οθωμανική εποχή. Όπως και αργότερα, την περίοδο της δικτατορίας, μεταξύ άλλων γκρεμίστηκε και το περίφημο τζαμί στην παραλία των Χανίων» αναφέρει ο κ. Πολύζος.

• Ο πολίτης πρέπει να μπορεί να "διαβάζει" τις φάσεις εξέλιξης της πόλης. Η τεχνολογία έχει



σήμερα πολλές λύσεις και οφείλουμε πρώτα να τις εξαντλήσουμε ώστε να μην κάνουμε μη αναστρέψιμα λάθη.

• Στο παρελθόν, κατά την αρχαιολόγο κυρία Ειρήνη Γρατσία, συντονίστρια της οργάνωσης Monumenta, η επικρατούσα αντίληψη ήταν να αποκαλύπτεται το πιο ενδιαφέρον αρχαίο μνημείο σε βάρος των νεότερων.

• «Έτσι κατεδαφίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα ο φράγκικος πύργος που υπήρχε στη νότια πτέρυγα της Ακρόπολης και ο οικισμός της Βλασσαρούς για να αποκαλυφθεί η Αρχαία Αγορά κατά τον 19ο αιώνα. Πλέον δεν επικρατεί αυτή η αντίληψη.

• Μνημείο δεν είναι μόνο το αρχαίο ή το βυζαντινό, αλλά και νεότερα ή σύγχρονα ακόμη, εάν φέρουν αξίες αρχιτεκτονικές, πολεοδομικές,

κοινωνικές. Αυτές τα κάνουν μνημεία» σημειώνει.

• Η ιστορικότητα μιας πόλης είναι ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να λαμβάνει υπόψη όποιος παίρνει τέτοιες αποφάσεις, επισημαίνει από την πλευρά του ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας και μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) κ. Πάνος Βαλαβάνης.

• Η σημασία της Ποικίλης Στοάς είναι τεράστια και γι' αυτό, αξίζει η θυσία των νεότερων κτιρίων. Ωστόσο ο καθηγητής τονίζει ότι δεν υπάρχει κανόνας για όλες τις ανάλογες περιπτώσεις. Πρέπει να ζυγίζουμε τις αξίες των κτιρίων και κρίνουμε αναλόγως καταλήγει.

21/9/2014



ΦΡΑΓΚΙΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ



ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΒΛΑΣΣΑΡΟΥΣ ΠΡΟ ΤΗΣ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗΣ



ΤΖΑΜΙ ΧΑΝΙΑ ΚΡΗΤΗ (ΦΩΤΟ ΠΡΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗΣ ΤΟΥ ΜΙΝΑΡΕ)



H Φιλοσοφία των Στωικών

• Η Φιλοσοφία, κατά τους Στωικούς, διακρίνεται στην Ηθική, στη Λογική και στη Φυσική.

• Για αυτούς, «αγαθά» είναι η σκέψη, η δικαιοσύνη, το θάρρος, η σοφία, σε αντίθεση με την απερισκεψία και την αδικία.

• «Αδιάφορα» είναι η ζωή, ο θάνατος, η υγεία, η αρρώστια, η ηδονή, το κάλος, η δύναμη, τα πλούτη, η φτώχεια, η δόξα.

• Η «αρετή», είναι για αυτούς , o στόχος κάθε ανθρώπου και είναι η παρουσία του αγαθού στον άνθρωπο.

• Κανένα αγαθό δεν πρέπει να συντηρεί ο άνθρωπος, σύμφωνα με τους Στωικούς, αν δεν

21/9/2014

εξασφαλίζεται η ηθική ακεραιότητά του.

• Οι Στωικοί πιστεύουν ότι τα υλικά αγαθά είναι αδιάφορα και ότι ο άνθρωπος πρέπει να είναι αυτάρκης και να αγωνίζεται για να αποκτήσει εσωτερική ελευθερία.

• Οι στωικοί, ακολουθώντας το παράδειγμα του Σωκράτη, έδωσαν μεγαλύτερη σημασία στην πρακτική εφαρμογή της Φιλοσοφίας (Ηθική και Βιοτική), απ' όσο στη Λογική και τη Φυσική.

• Χωρίς την ηθική η ενασχόληση του ανθρώπου µε τη λογική και τη φυσική, όχι µόνο δεν οδηγεί πουθενά, σε κανένα ουσιαστικό όφελος του ανθρώπου, αλλά μπορεί να αποβεί επιζήμια γι' αυτόν.



• Οι στωικοί παρομοιάζουν την τρίκλωνη φιλοσοφία τους µε ένα ζώο: τα κόκαλα και τα νεύρα του είναι η λογική, η σάρκα του είναι η ηθική, και η ψυχή του είναι η φυσική. Την παρομοιάζουν ακόμα και µε το αυγό. Το τσόφλι του είναι η λογική, το ασπράδι η ηθική, και ο κρόκος η φυσική.

• Κατ' αυτούς η Φιλοσοφία (η επιστήμη η ασχολούμενη με την αλήθεια και τη φύση των πραγμάτων) είναι "Τέχνη της ζωής" και σκοπό έχει να ρυθμίζει τη ζωή του ανθρώπου κατά τρόπο πραγματικά (ουσιαστικά) ωφέλιμο γι' αυτόν και να τον οδηγεί στην ευδαιμονία και στην εκπλήρωση του αντικειμενικού σκοπού της ζωής του.

• Ο Στωικισμός αποτελεί μια ηθική φιλοσοφία η οποία στηρίζεται στο σθένος, στον αυτοέλεγχο, στην αντοχή, στον πόνο και στην καρτερία.

21/9/2014

ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ ΣΤΩΙΚΟΙ



• Η ευδαιμονία του ανθρώπου βασίζεται στην εσωτερική γαλήνη και ελευθερία. Τα εξωτερικά στοιχεία της ζωής όπως ο πλούτος, η φτώχεια, η υγεία και τα γηρατειά δεν επηρεάζουν την ευδαιμονία του.

• Σύμφωνα με τον Επίκτητο, Στωικός είναι ο άνθρωπος που ακόμα και όταν είναι άρρωστος είναι ευτυχισμένος, όταν πεθαίνει είναι ευτυχισμένος, όταν ζει μέσα στην περιφρόνηση και στη συκοφαντία είναι ευτυχισμένος.

• Για να φτάσει ο άνθρωπος στην κατάσταση της αδιαφορίας, θα πρέπει να χειραφετηθεί από τις εγκόσμιες επιθυμίες και να απελευθερωθεί από τα πάθη.

• Ο Επίκτητος αναφέρει ότι, κατά τον Σωκράτη, η πιο μεγάλη ευτυχία του ανθρώπου είναι να

21/9/2014

ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΩΝ ΣΤΩΙΚΩΝ



παρακολουθεί κάθε ημέρα τον εαυτό του βελτιούμενο.

• Ο Στωικισμός φαίνεται ότι αποτελεί εξέλιξη των ιδεών των Κυνικών. Της Σχολής αυτής ιδρυτής υπήρξε ο Αντισθένης, μαθητής του Σωκράτη.

• Αυτός εξέφρασε µ' έναν ακραίο τρόπο τις διδασκαλίες του μεγάλου φιλοσόφου και διαμόρφωσε την αντίληψη ότι ενάρετος είναι εκείνος ο οποίος δεν κατέχει ούτε έχει ανάγκη από κανένα υλικό αγαθό, ομοιάζοντας έτσι. προς τον Θεό, ο οποίος "ουδενός δείται".

• Ο Ζήνων, επηρεασμένος προφανώς από τη διδασκαλία των κυνικών φιλοσόφων περί αποχής από τα υλικά αγαθά, τοποθετημένος όμως σε µια πιο ισορροπημένη θέση, διδάσκει την ολιγάρκεια, την ανεξαρτησία από τα

21/9/2014

πράγματα του κόσμου, την απαλλαγή από τα πάθη και το "ζην κατά φύσιν" ("ομολογουμένως τη φύσει ζην, όπερ ταυτό του κατ' αρετήν ζην").

• Για να μπορέσει όμως ο άνθρωπος να ζει κατά φύσιν, να ζει δηλαδή υγιώς θα πρέπει πρώτα να τη γνωρίσει και για να γνωρίσει κάποιος τη φύση του απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αταραξία και η γαλήνη της ψυχής. Εδώ στηρίζεται, κατά τους στωικούς, η έννοια της Ηθικής .

• Ο άνθρωπος, κατά τους Στωικούς, είναι μέρος της φύσης και πρέπει να ζει σε αρμονία με αυτήν. Πρέπει να μιμείται τη σοφία και την απλότητά της. Σκοπός του ανθρώπου είναι να εναρμονιστεί με το σύμπαν.

• Η σχέση του ανθρώπου με τη φύση είναι το επίκεντρο της Φιλοσοφίας των Στωικών. Οι



Στωικοί αντιλαμβάνονται τη σχέση αυτή σαν έναν ισχυρό δεσμό, τη συμπάθεια, από την οποία προκύπτει η ευτυχία και η ευδαιμονία του ανθρώπου.

• Ο άνθρωπος που ζει σύμφωνα με τη φύση είναι ευτυχισμένος. Η εναρμόνιση με τη φύση δεν είναι ένας μελλοντικός στόχος, αλλά κάτι που αφορά το παρόν και στην ουσία αφορά την ίδια τη φύση του ανθρώπου.

• Η Στωική Φιλοσοφία περιλαμβάνει, ακόμα, τον κοσμοπολιτισμό, μια κοινωνική και πολιτική εφαρμογή της παγκόσμιας συμπάθειας.

• Σύμφωνα με τον Ζήνωνα, η ύλη του κόσμου μεταβάλλεται, αλλά η λειτουργία του πνεύματος διασφαλίζει την ενότητά του κόσμου και το πνεύμα κάνει τα όντα συγγενικά. Και αυτή, η συμπάθεια των όντων, οδηγεί στην

21/9/2014

ΕΡΜΗΝΙΑ ΣΥΜΒΟΛΟΥ ΣΤΩΙΚΩΝ

Οι 4 κορυφές της φλόγας είναι για τέσσερα στοιχεία

Ζυγοσταθμισμένες κατευθύνσεις αντιπροσωπεύουν ισορροπία μεταξύ χάους και τάξης

Η κυκλική μπορντούρα εκφράζει τον ελληνικό πολιτισμό μέσα στον οποίο γεννήθηκε ο στωικισμός

Οι ακτίνες αντιπροσωπεύουν τη διεισδυτικότητα του συμβόλου.

Οι κορυφές σε όμοια ύψη εκπροσωπούν την κρυφή εσωτερική τάξη

Ο μεγάλος κύκλος εκπροσωπεί τη θεία φλόγα και οι δύο μικροί μεμονωμένες φλόγες (ψυχές)

Τα σημεία στο κέντρο κάθε κύκλου αντιπροσωπεύουν την κρυφή

εσωτερική τάξη



παγκόσμια αρμονία.

• Οι Στωικοί πίστευαν ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να είναι ίσοι. Θεωρούσαν ότι ένας σοφός δεν είναι μονάχα πολίτης της πολιτείας που γεννήθηκε αλλά πολίτης όλου του κόσμου.

• Με το να βλάπτει κανείς τους άλλους για το υποτιθέμενο ατομικό του συμφέρον, υπονομεύει κατ' ουσία την ίδια του την φύση.

• Ο στωικός δεν αρνείται τον κόσμο των θνητών πραγμάτων, ούτε όμως και εξαρτάται από αυτόν, απλώς ζει ατάραχα μέσα του ενώ, σε αντίθεση προς την απόσυρση των επικούρειων, συμμετέχει σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής (λ.χ. πολιτική, οικογένεια κ.λ.π.).

• Κατά τους στωικούς, οι άνθρωποι συνδέονται

μεταξύ τους μέσω της κοινής λογικής φύσης τους. Η αγάπη και προσφορά για την πατρίδα είναι το πρώτο βήμα της αγάπης και της προσφοράς για την μεγάλη πατρίδα όλων μας, την «κοσμόπολη» της ανθρωπότητας και του Σύμπαντος.

• Ένας τεράστιος αριθμός πραγμάτων που οι άνθρωποι αποδέχονται από ένστικτο, μπορεί να αποδειχθεί και με την Λογική.

• O συμμερισμός των άλογων συναισθημάτων δεν είναι επιθυμητός, το δίκαιο είναι θέμα όχι άποψης αλλά φύσης, ο βίος καθορίζεται από την Ειμαρμένη και, φυσικά, η Μαντική ευσταθεί.

• Σημείωση: ειμαρμένη θηλυκό (λόγιο) η θεϊκή τύχη, η αναπότρεπτη μοίρα, το πεπρωμένο, το γραφτό, το ριζικό

21/9/2014



ΝΑ ΖΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ



κάθε ανθρώπου, που περιλαμβάνει και προδιαγράφει ολόκληρη τη ζωή του.

• Νόμος όλων των πραγμάτων είναι η Ειμαρμένη, μία ταυτόχρονα φυσική και θεϊκή οργανωτική δύναμη του Κόσμου, που αποτελεί τον λόγο και την νομοτέλεια του παντός, δύναμη που διατηρεί και διατηρείται κυβερνώντας και περιλαμβάνοντας τα ενάντια.

• Οι Θεοί εφορεύουν στην τάξη του Κόσμου και αποτελούν πληθύνσεις μίας αρχικής πολυώνυμης θείας οντότητας, «ζώου λογικού, τελείου και νοερού», που εισδύει παντού και παίρνει τα χαρακτηριστικά του κάθε στοιχείου με το οποίο έρχεται σε επαφή.

• Σε αντίθεση προς τους επικούρειους, οι στωικοί δέχονται σε επίπεδο Θρησκείας την προσευχή και την λατρευτική πράξη, μόνο όμως όταν το

21/9/2014

ΕΙΜΑΡΜΕΝΗ



περιεχόμενό τους βρίσκεται σε συμφωνία με την Μοίρα. Η προσευχή μπορεί να φέρει στον άνθρωπο την ορθή πνευματική κατάσταση ενώ καλύτερη μορφή λατρείας των Θεών είναι η κατανόηση και μίμηση της αγαθότητάς τους.

• Όπως και στον Επικουρισμό, η πιθανότητα προσωπικής αθανασίας, με εξαίρεση την θέση του Ποσειδωνίου της Μέσης Στοάς, (Στωικός Φιλόσοφος εκ Συρίας) απορρίπτεται.

• Η Στωική Διδασκαλία ασχολήθηκε κατά κύριο λόγο από την αρχή της εμφάνισής της µε τα πάθη και µε τη θεραπεία τους. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ξεκίνησε περισσότερο ως µια θεραπευτική μέθοδος των παθών παρά ως ένα φιλοσοφικό σύστημα µε µία ολοκληρωμένη κοσμοθεωρία.

• Πάθη για τους στωικούς είναι η περισσότερο ή

λιγότερο έντονη αρνητική και νοσηρή (ασυνείδητη, παθητική και ανεξέλεγκτη) κίνηση της ψυχής με διαχωριστικά και καταστρεπτικά (αυτο- και ετερο-) στοιχεία.

• Ο Χρύσιππος έχει γράψει ένα βιβλίο του οποίου σώζονται µόνο ελάχιστα αποσπάσματα και κυρίως αναφορές μεταγενεστέρων ειδικά για τη θεραπεία των παθών.

• Ο Κικέρων αναφέρει σ' ένα βιβλίο του: Ας είμαστε πεπεισμένοι γι' αυτό: μόνον όταν η ψυχή θεραπευτεί (κάτι που δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη φιλοσοφία), µόνο τότε θα τελειώσουν και τα βάσανά µας.

• Επομένως, ας αφεθούμε στα χέρια της φιλοσοφίας για τη θεραπεία. Θα θεραπευτούμε αν το θελήσουμε ... "

21/9/2014



• Από την εμφάνιση και την ανεξέλεγκτη λειτουργία των παθών, τα οποία παρασύρουν αναστέλλοντας κάθε λογική λειτουργία του ανθρώπου, προέρχεται κάθε δυστυχία στη ζωή του.

• Συνήθεις φράσεις που χρησιμοποιούμε και οι οποίες εκδηλώνουν πάθος: "Το ξέρω πως ήταν λάθος αλλά δεν μπορούσα να κάνω διαφορετικά". Ακόμα, "Το έκανα ενώ ήξερα ότι δεν έπρεπε" κ.λπ.

• Τα πάθη σπέρνονται από πολύ νωρίς στη ζωή του ανθρώπου και εμφανίζονται αργότερα με διάφορες μορφές: εγωικές αρρώστιες και διαταραχές, (όπως η εκδικητικότητα, η αντιζηλία, ο φθόνος, η ζηλοτυπία, η αδιαφορία στον πόνο του άλλου, η οκνηρία, η αλαζονεία, η υποκρισία κ.ά.) για τις οποίες, προκειμένου να αποβληθούν οριστικά, απαιτείται εκπαίδευση

21/9/2014

και συνεχή άσκηση του ανθρώπου.

• Η αποβολή αυτή μπορεί να γίνει μόνο από το Ηγεμονικό (το συνειδητό Εγώ) του ανθρώπου. Με άλλα λόγια, για τους στωικούς η αποβολή (έλεγχος) των παθών γίνεται όταν μπορεί ο άνθρωπος να ισορροπεί μεταξύ της απάθειας και της εμπάθειας, επιτυγχάνοντας την ευπάθεια.

• Ο Ζήνων έγραψε πολλά βιβλία, όπως τα: "Περί του όλου", "Περί ανθρώπου φύσεως", "Περί Πολιτείας" κ.ά. εκ των οποίων δεν σώζεται κανένα.

• Όσα γνωρίζουμε για τους πρώτους στωικούς προέρχονται από αποσπάσματα μεταγενεστέρων. Και αυτά όμως είναι αβέβαια ως προς τη γνησιότητα και την αυθεντικότητά τους.



ΧΡΥΣΙΠΠΟΣ ΦΛΑΒΙΟΣ ΑΡΡΙΑΝΟΣ



• Πλήρη διασωθέντα συγγράμματα έχουμε µόνο δύο νεότερων στωικών, του Επίκτητου (ο οποίος υπήρξε δούλος απελεύθερος) και του Μάρκου Αυρηλίου, Ρωμαίου αυτοκράτορα (και "Έλληνα στην ψυχή").

• Ο Επίκτητος (έζησε μεταξύ του 50 π.Χ και του 120 µ.Χ και μυήθηκε στο Στωικισμό από τον Μουσώνιο Ρούφο) έγραψε το "Εγχειρίδιο" και ο μαθητής του Αρριανός (ο συγγραφέας του "Αλεξάνδρου Ανάβασις" ) έγραψε, από τις σημειώσεις που κρατούσε, τις "Διατριβές". Ο δε Μάρκος Αυρήλιος έγραψε στην ελληνική γλώσσα "Τα εις εαυτόν".

– Σημείωση: O Αρριανός, γνωστός και ως Φλάβιος Αρριανός(Νικομήδεια, γύρω στο 95 μ.Χ. - γύρω στο 180 μ.Χ.) ήταν Έλληνας, Ρωμαίος πολίτης, συγγραφέας, ιστορικός, φιλόσοφος, γεωγράφος, πολιτικός και στρατιωτικός, έπαρχος της Καππαδοκίας (130-137 μ.Χ.), Αθηναίος πολίτης, Άρχων της Αθήνας, γνωστότερος για τα έργα του Αλεξάνδρου Ανάβασις και Ινδική.

• Οι βλέψεις όμως των στωικών εκτείνονται πολύ μακρύτερα από την επίτευξη της ευτυχίας του ανθρώπου σ' αυτή τη ζωή, αφού ο Επίκτητος στις Διατριβές του λέει ότι "θεόν εξ ανθρώπου επιθυμούντα γενέσθαι". Επομένως, ο τελικός σκοπός της Στωικής Φιλοσοφίας δεν είναι απλώς η εφαρμογή ορισμένων βιοτικών ή ηθικών αρχών, αλλά η θέωση του ανθρώπου.

Σημείωση: Θέωση είναι το να καταστεί κάποιος ή κάτι θεϊκό, να μετάσχει στην ουσία τού θεού («την θέωσιν της σαρκός γενέσθαι δοξάζομεν» — πιστεύουμε ότι η σάρκα η ανθρώπινη μετέχει της θεϊκής ουσίας, ενώ ο θεός είναι πνεύμα).

• Έργο του φιλοσόφου, κατά τους στωικούς, είναι να φροντίζει για το Ηγεμονικό του, το νου και την ψυχή του (εσωτερική ζωή) και όχι για τα εξωτερικά πράγματα, τα οποία πρέπει να τον απασχολούν και να τα αντιμετωπίζει με τη λογική.

21/9/2014



• Αναφερόμενος ο Επίκτητος στους αρχαίους (πρώιμους) στωικούς, οι οποίοι έκαναν και δίδασκαν την άσκηση στην εγκράτεια, στην απάθεια, στην πλήρη αποχή κ.λπ., έλεγε ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να φτάνουν σε υπερβολές ...

• Αλλού πάλι ο ίδιος κορυφαίος στωικός λέει ότι " ... το σχολείο του φιλοσόφου είναι σαν το ιατρείο (χειρουργείο), από το οποίο βγαίνουν οι φοιτώντες ευχαριστημένοι μεν αλλά πονεμένοι ... Και αυτό συμβαίνει, αφού δεν μπαίνουν σε αυτό υγιείς ... ".

• Οι αφιλοσόφητοι, κατά τους στωικούς, ζουν τυχαία, οδηγούμενοι από το μοιραίο, χωρίς κατεύθυνση, χωρίς σκοπό και η ζωή τους φεύγει μάταια. Είναι σαν να μην έζησαν καν ...

21/9/2014

• Επομένως, παραδέχονται οι στωικοί μαζί με όλους τους Έλληνες φιλοσόφους, ότι μόνον οι ασχολούμενοι με τη Φιλοσοφία βρίσκουν τον ορθό δρόμο της ζωής. Το δρόμο που οδηγεί προς την ευτυχία, την ευδαιμονία και την ελευθερία. Μόνον ένας φιλόσοφος μπορεί να είναι πραγματικά ελεύθερος, ακόμα και αν είναι δούλος ...

• Σοφία είναι για τους στωικούς η υποταγή (η συνειδητή και επομένως ελεύθερη) του ανθρώπου στο Θεό και η παραδοχή της ειμαρμένης (νομοτέλεια, φύση, πρόνοια)

• Ο Μάρκος Αυρήλιος λέει χαρακτηριστικά

μεταξύ άλλων για τη Φύση (Θεό): "Όλα έρχονται από σένα, όλα βρίσκονται μέσα σε σένα, όλα ξαναγυρίζουν σε σένα".



Σημείωση: Ο Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος Αύγουστος (Imperator Caesar Marcus Aurelius Antoninus Augustus, 26 Απριλίου 121- 17 Μαρτίου 180 ) ήταν Ρωμαίος Αυτοκράτορας από το 161 έως το 180. Κυβέρνησε ως συναυτοκράτορας με τον Λούκιο Βήρο από το 161 έως το θάνατο του Βήρου το 169. Ήταν ο τελευταίος από τους "Πέντε Καλούς Αυτοκράτορες" και θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς στωικούς φιλοσόφους.

• Η αντίληψη του στωικού για τη ζωή δεν είναι, όπως πιστεύουν πολλοί, παθητική. Ο στωικός φιλόσοφος δηλαδή δεν κηρύσσει την αποχή από τις διάφορες δραστηριότητες.

• Η Στωική Φιλοσοφία ρίζωσε στη Ρώμη όπου, τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δημοκρατίας, οι εκπρόσωποι της ανώτερης τάξης έβλεπαν ως κύριο τρόπο καταξίωσης της ύπαρξής τους τη δραστηριοποίησή τους στην πολιτική και στρατιωτική "αρένα".

21/9/2014

ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ



• Τον σοφό, έλεγε χαρακτηριστικά ο Επίκτητος, ούτε η φτώχεια ούτε η λύπη τον εμποδίζουν ούτε αυτά τα πράγματα που βγάζουν από το δρόμο και τσακίζουν τους άπειρους. Εσύ νομίζεις ότι εκείνος καταβάλλεται από τις συμφορές. Αντιθέτως, αυτός τις χρησιμοποιεί.

• Ο Φειδίας δεν ήξερε να κάνει αγάλματα μόνον από ελεφαντόδοντο. Έφτιαχνε και από μπρούντζο. Αν του πήγαινες μάρμαρο, ένα πιο ευτελές υλικό, θα έκανε πάλι το άγαλμα όσο μπορούσε πιο τέλειο.

• Με τον ίδιο τρόπο ο σοφός, αν μπορέσει, θα δείξει την αρετή του στα πλούτη όπως και στη φτώχεια. Τόσο στη χώρα του όσο και στην εξορία. Τόσο ως στρατηγός όσο και ως στρατιώτης. Τόσο ως υγιής και αρτιμελής όσο και ως άρρωστος και ανάπηρος. …….

Σημείωση: Ο Επίκτητος ήταν Έλληνας στωικός φιλόσοφος. Γεννήθηκε στην Ιεράπολη της Φρυγίας. Υπήρξε σύγχρονος του Νέρωνος και του Τραϊανού, ήταν δε δούλος του Επαφροδίτου, και έζησε στις αρχές ως δούλος στη Ρώμη, όπου άκουσε τα μαθήματα του στωικού φιλοσόφου Μουσωνίου.

Παροιμιώδης ήταν η αταραξία του και η στωικότητά του. Λέγεται, ότι ο κύριός του, για να δοκιμάσει την απάθεια του Επίκτητου έβαλε το πόδι του σένα μάγγανο και το έσφιγγε, για να τον κάνει να χάσει τη στωικότητά του και να φωνάξει.

Τότε ο δούλος φιλόσοφος στράφηκε και είπε απαθώς στο βασανιστή του: «θα την θραύσης». Και όταν αληθινά, του έσπασε το κόκαλο, ο Επίκτητος συμπλήρωσε: «Σου το είπον». Από τότε έμεινε χωλός.

Απελευθερώθηκε με εξαγορά και έγινε διδάσκαλος της φιλοσοφίας στη Ρώμη, απ’ όπου εκδιώχθηκε περί το 90 μ.Χ., ύστερα από διαταγή του Δομιτιανού .

Αποσύρθηκε στη Νικόπολη της Ηπείρου και εκεί συγκέντρωσε τους πολυπληθείς μαθητές του, που είχαν συρρεύσει από τη Ρώμη, και συνέχισε τη διδασκαλία του, θαυμαζόμενος για την απλότητα και την άκρα λιτότητά του.

21/9/2014



• Ο Επίκτητος υπήρξε ένας από τους πιστότερους ερμηνευτές του καθαρού στωικισμού.

• Οι ιδέες των στωικών δεν έμειναν καθ' όλη την διάρκεια της ενεργού ύπαρξης της Σχολής αμετάβλητες αλλά μεταβάλλονταν ανάλογα µε τις ιδέες του εκάστοτε αρχηγού της. Έτσι εμφανίζεται κατά καιρούς µια μεγάλη ποικιλία σχετικά µε την κοσμοθεωρία τους.

• Αυτό που έμεινε όμως στη βάση του αναλλοίωτο απ' όλη τη στωική διδασκαλία και μέχρι το τέλος του Στωικισμού και το οποίο µας ενδιαφέρει κατά κύριο λόγο εδώ, είναι η διδασκαλία περί Ηθικής.

• Λόγω αυτών γενικά των διαφορών ο Στωικισμός διαιρέθηκε σε τρεις περιόδους: στην αρχαία, τη μέση τη νεώτερη στοά.

• Στην πρώτη περίοδο ανήκουν ο Ζήνων, ο Κλεάνθης, στη δεύτερη ο Χρύσιππος, ο Βόηθος, ο Παναίτιος και ο Ποσειδώνιος, και στην τρίτη ο Σενέκας, ο Μουσώνιος, ο Επίκτητος και ο Μάρκος Αντωνίνος (Μάρκος Αυρήλιος).

– Σημείωση: Ο Κλεάνθης ο Άσσιος (από την Άσσο της Τρωάδος, 330 π.Χ. - 232 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας στωικός φιλόσοφος. Υιός του Φανίου, υπήρξε μαθητής, επί 19 ολόκληρα έτη, και, εν τέλει, διάδοχος του Ζήνωνα, ως ο δεύτερος κατά σειρά δάσκαλος της Αρχαίας Στοάς.

– Πρώην πυγμάχος αθλητής, έφθασε στην Αθήνα γύρω στο έτος 282, με μόνον 4 δραχμές στο πουγκί του, όπου σπούδασε Φιλοσοφία υπό τον κυνικό Κράτητα αλλά κυρίως υπό τον Ζήνωνα επί 14 πλήρη έτη, όντας υποχρεωμένος, κατά την παράδοση, να κερδίζει τα προς το ζην με νυκτερινή εργασία αρτεργάτη ή άντληση ύδατος για λογαριασμό ενός κηπουρού.

– Λέγεται ότι οι Αθηναίοι πολίτες, παρατηρώντας ότι ήταν υγιής και δυνατός και παρευρίσκετο ανελλιπώς στις παραδόσεις του Ζήνωνος, παρά το ότι δεν είχε

21/9/2014



Ο ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ ΧΩΛΟΣ



φανερούς οικονομικούς πόρους, τον παρέπεμψαν στον Άρειο Πάγο κατά τα νόμιμα της πόλεως, ώστε να εξηγήσει από πού αντλούσε τα προς το ζην.

Όταν κατέθεσαν υπέρ του ο κηπουρός για λογαριασμό του οποίου αντλούσε νερό και η γυναίκα στον αλευρόμυλο και φούρνο της οποίας εργαζόταν, οι δικαστές συγκινήθηκαν σε τέτοιον βαθμό για την αφοσίωσή του στην Φιλοσοφία, ώστε εψήφισαν να του χορηγηθούν τιμής ένεκεν δέκα μναι από το ταμείο της πόλεως (ο Ζήνων, δεν του επέτρεψε ωστόσο να δεχθεί το χρηματικό βραβείο

– Σημείωση: Ο Βόηθος ήταν Στωικός φιλόσοφος από τη Σιδώνα (2ος αι. π.Χ.)., Η φιλοσοφία του απέκλινε από τη διδασκαλία των Στωικών αναφορικά με τη θεωρία της γνώσης και την ουσία του θεού, την οποία ταύτιζε με τη σφαίρα των απλανών.

– Σημείωση: Ο Λούκιος Ανναίος Σενέκας γνωστός ως Σενέκας (περίπου 4 π.Χ. – 65 μ.Χ.), ήταν Ρωμαίος πολιτικός, και στωικός φιλόσοφος, διδάσκαλος του Αυτοκράτορα Νέρωνα,, τραγωδός και ευνοούμενος της Αυλής. Καταγόταν από την Κόρδοβα της ρωμαϊκής επαρχίας της Ισπανίας. Τελικά εγκαθίσταται στη Ρώμη, αρχίζει να δικηγορεί και, ανελίσσεται σε κρατικά αξιώματα. Ο τελευταίος

21/9/2014

ΚΛΕΑΝΘΗΣ Ο ΑΣΣΙΟΣ



αποσύρεται σε θεωρητικούς φιλοσοφικούς στοχασμούς και το 65 κατηγορείται για συμμετοχή σε αποτυχημένη συνωμοσία κατά του Αυτοκράτορα· αμέσως διατάσσεται να αυτοκτονήσει κόβοντας τις φλέβες του.

• Ο Στωικισμός, περνώντας από τις διάφορες φάσεις του παρέμεινε ακμαίος και ζωντανός επί τέσσερις αιώνες. Στο τέλος, µε την εμφάνιση του Χριστιανισμού, απορροφήθηκε και ενσωματώθηκε σταδιακά σ' αυτόν.

21/9/2014



Η ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΣΕΝΕΚΑ



• http://erroso.blogspot.gr/2014/02/blog-post_27.html «Θυσίες» κτιρίων για την ανάδειξη της Ποικίλης Στοάς Πέμπτη, 27 Φεβρουαρίου 2014 Πηγή: Μ. Τράτσα, Το Βήμα

• http://ampelasproject.pbworks.com/w/page/48349559/ / Ποικίλη Στοά /Δωρίτα Δαμιανού 2 years ago• http://www.efsyn.gr/?p=33318 Η Ποικίλη Στοά έχει ακόμα μυστικά | Εφημερίδα των Συντακτών | online

έκδοση • http://el.wikipedia.org/wiki/ Πάναινος• https://www.google.gr/Πολύγνωτος • http://el.wikipedia.org/wiki//Μίκων • http://www.palo.gr/psychagogia/gia-na-fanei-i-poikili-stoa/7404774/• http://el.wikipedia.org/wiki/Στωικισμός• http://www.rassias.gr/STOIC.html• http://www.e-aftognosia.gr/dnn/Φιλοσοφία/ΠίνακαςΦιλοσοφίας/ΣτωικήΦιλοσοφία/tabid/154• http://www.angelfire.com/nb/stoics/• http://www.mousa.gr/html/zinon2.html• https://ellas2.wordpress.com/tag/ζήνωνας-ο-κιτιέας• www.youtube.com/watch?v=nZezM0l-REs

21/9/2014


http://erroso.blogspot.gr/2014/02/blog-post_27.html

http://erroso.blogspot.gr/2014/02/blog-post_27.html

http://www.tovima.gr/society/article/?aid=570334

http://ampelasproject.pbworks.com/w/page/48349559/

http://w/

http://www.efsyn.gr/?p=33318



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AC%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%82



https://www.google.gr/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%82

https://www.google.gr/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AF%CE%BA%CF%89%CE%BD



http://www.palo.gr/psychagogia/gia-na-fanei-i-poikili-stoa/7404774/

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CF%89%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CF%89%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://www.rassias.gr/STOIC.html

http://www.e-aftognosia.gr/dnn/%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1/%CE%A0%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%82%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1%CF%82/%CE%A3%CF%84%CF%89%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1/tabid/154








http://www.angelfire.com/nb/stoics/

http://www.mousa.gr/html/zinon2.html

https://ellas2.wordpress.com/tag/%CE%B6%CE%AE%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%BF-%CE%BA%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%AD%CE%B1%CF%82





http://www.youtube.com/watch?v=nZezM0l-REs

Presentations & Public Speaking

Η Φιλοσοφία των Στωικών για Πρωτάρηδες