1

ÖRGÜT KÜLTÜRÜÖRGÜT KÜLTÜRÜ

22

Kültürün TanımıKültürün Tanımı

Kültür; bir toplumda, grup ya da Kültür; bir toplumda, grup ya da organizasyonda paylaşılan tutum ve organizasyonda paylaşılan tutum ve davranış, alışkanlık, ilkeler ve benzeri davranış, alışkanlık, ilkeler ve benzeri mantıksal ve duygusal özelliklerin mantıksal ve duygusal özelliklerin tümüdür.tümüdür.

Kültür kavramı, insan ve çevresiyle ilgili Kültür kavramı, insan ve çevresiyle ilgili herşeyi kapsar.herşeyi kapsar.

İnsanların dünyaya bakış açısını, olayları İnsanların dünyaya bakış açısını, olayları ve bireyleri algılama biçimini belirler.ve bireyleri algılama biçimini belirler.

33

DeğerlerDeğerler Hangi toplumsal davranışların iyi, doğru ve Hangi toplumsal davranışların iyi, doğru ve

arzulanan olduğunu belirten, büyük bir kesim arzulanan olduğunu belirten, büyük bir kesim tarafından paylaşılan ölçüt veya fikirlerdir.tarafından paylaşılan ölçüt veya fikirlerdir.

Değerler yapılamaz, belirli bir süreç içinde çevre Değerler yapılamaz, belirli bir süreç içinde çevre koşullarının etkisiyle oluşur. Bir ortamda koşullarının etkisiyle oluşur. Bir ortamda yerleşmiş değerler kolay değiştirilemez. Ancak yerleşmiş değerler kolay değiştirilemez. Ancak uzun dönemlerde değişen çevre koşullarının uzun dönemlerde değişen çevre koşullarının etkisiyle değişebilir ya da tümüyle ortadan etkisiyle değişebilir ya da tümüyle ortadan kalkabilir.kalkabilir.

Değerlerin değişerek, yerlerini başka değerlere Değerlerin değişerek, yerlerini başka değerlere bırakmasında, ülkelerin gelişmesi ve eğitim bırakmasında, ülkelerin gelişmesi ve eğitim önemli rol oynar.önemli rol oynar.

44

NormlarNormlar

Değerler sistemine bağlı olarak Değerler sistemine bağlı olarak oluşan davranış standartlarına norm oluşan davranış standartlarına norm denir.denir.

Değerler ve normlar arasındaki Değerler ve normlar arasındaki farklılık, değerlerin soyut ve genel farklılık, değerlerin soyut ve genel olması, normların ise belirgin ve yol olması, normların ise belirgin ve yol gösterici olmasıdır.gösterici olmasıdır.

55

İnançlarİnançlar

Bireyin çevresindeki olaylara ve insanlara Bireyin çevresindeki olaylara ve insanlara ilişkin görüşleridir.ilişkin görüşleridir.

İnançları bireyin toplumsal olayları nasıl İnançları bireyin toplumsal olayları nasıl biçimlendirdiğini gösterir.biçimlendirdiğini gösterir.

Kaderciliğin yaygın olarak benimsendiği bir Kaderciliğin yaygın olarak benimsendiği bir toplumda örneğin, bireylerin inancı toplumda örneğin, bireylerin inancı geleceğin planlanamayacağı ve geleceğin planlanamayacağı ve denetlenemeyeceği yolundadır.denetlenemeyeceği yolundadır.

İnançların belirginleşmesinde din, toplum İnançların belirginleşmesinde din, toplum etkisi ve kişilik özellikleri temel rol oynar.etkisi ve kişilik özellikleri temel rol oynar.

66

Alt KültürlerAlt Kültürler Alt kültürler, ait olduğu toplumun temel Alt kültürler, ait olduğu toplumun temel

kültürel değerlerini paylaşan, bunun kültürel değerlerini paylaşan, bunun yanında kendine ait değerleri, normları ve yanında kendine ait değerleri, normları ve yaşam biçimi olan topluluklardır.yaşam biçimi olan topluluklardır.

Alt kültüler, ulusal kültürün genel çizgilerini Alt kültüler, ulusal kültürün genel çizgilerini taşır, ancak kendi iç ve dış çevre taşır, ancak kendi iç ve dış çevre koşullarının etkisiyle oluşan özellikleri de koşullarının etkisiyle oluşan özellikleri de mevcuttur. Alt kültürleri birbirinden ayıran mevcuttur. Alt kültürleri birbirinden ayıran bu özellikleridir.bu özellikleridir.

Alt kültürlerin birbirinden farklı bu özellikleri Alt kültürlerin birbirinden farklı bu özellikleri nedeniyle, ulusal kültür alt kültürlerin bir nedeniyle, ulusal kültür alt kültürlerin bir toplamı olarak değerlendirilemez.toplamı olarak değerlendirilemez.

77

Alt KültürlerAlt Kültürler Toplum kültürünün özelliklerini en fazla Toplum kültürünün özelliklerini en fazla

yansıtan alt kültür, ailedir. Etnik ve dinsel yansıtan alt kültür, ailedir. Etnik ve dinsel gruplar, siyasi partiler, ekonomik kuruluşlar, gruplar, siyasi partiler, ekonomik kuruluşlar, eğitim kurumları birer alt kültür eğitim kurumları birer alt kültür topluluğudur.topluluğudur.

İşletmeler ve tüm organizasyonlar toplum İşletmeler ve tüm organizasyonlar toplum kültürünün birer alt kültürüdür.kültürünün birer alt kültürüdür.

Her işletmenin kendine özgü hedefleri, Her işletmenin kendine özgü hedefleri, bunlara ulaşılmasını sağlayan kaynakları ve bunlara ulaşılmasını sağlayan kaynakları ve faaliyet yapısı vardır. bunların etkisiyle, aynı faaliyet yapısı vardır. bunların etkisiyle, aynı toplumun birer alt kültürü olan işletmelerin toplumun birer alt kültürü olan işletmelerin birbirinden farklı yapısal özelliklere sahiptir.birbirinden farklı yapısal özelliklere sahiptir.

88

Örgüt İklimiÖrgüt İklimi Örgüt iklimi, örgüt kültürünün organizasyon içinde Örgüt iklimi, örgüt kültürünün organizasyon içinde

yarattığı hava ya da atmosferdir.yarattığı hava ya da atmosferdir. Örgüt iklimi, çalışanların çeşitli uygulamalara ve Örgüt iklimi, çalışanların çeşitli uygulamalara ve

yöneticilerin davranışlarına ilişkin algılamaları yöneticilerin davranışlarına ilişkin algılamaları sonucu oluşan psikolojik çevreyi ifade eder.sonucu oluşan psikolojik çevreyi ifade eder.

Uygulamalar farklı bireylerce farklı algılanabilir.Uygulamalar farklı bireylerce farklı algılanabilir. Her birey kendi algılaması yönünde tutum ve Her birey kendi algılaması yönünde tutum ve

davranışlar girer. Burada önemli olan bireysel davranışlar girer. Burada önemli olan bireysel algıların genel iklime ve amaçlara ters algıların genel iklime ve amaçlara ters düşmemesidir.düşmemesidir.

99

Örgüt Kültürü KavramıÖrgüt Kültürü Kavramı Örgüt kültürü kavramı, kurum kültürü, şirket Örgüt kültürü kavramı, kurum kültürü, şirket

kültürü ya da işletme kültürü ile eş anlamlıdır.kültürü ya da işletme kültürü ile eş anlamlıdır. Bir organizasyonda ya da işletmede, insanla ilgili Bir organizasyonda ya da işletmede, insanla ilgili

herşey örgüt kültürüdür.herşey örgüt kültürüdür. İşletmelerde amaçları destekleyen ve hedeflere İşletmelerde amaçları destekleyen ve hedeflere

ulaşmayı sağlayan bir ortam, bir sistem ulaşmayı sağlayan bir ortam, bir sistem oluşturulmaya çalışılır. Politika ve stratejiler, oluşturulmaya çalışılır. Politika ve stratejiler, çalışma ilkeleri, roller, tutum ve davranışlar, çalışma ilkeleri, roller, tutum ve davranışlar, normlar, gelenekler bu sistemin parçalarıdır. normlar, gelenekler bu sistemin parçalarıdır. Bunlar işletme için bir “kimlik” oluşturur. Bunlar işletme için bir “kimlik” oluşturur. İşletmenin her bir üyesinin uyum göstermesinin İşletmenin her bir üyesinin uyum göstermesinin beklendiği bu kimlik örgüt kültürüdür.beklendiği bu kimlik örgüt kültürüdür.

Her işletme ve organizasyon bir kimlik yani bir Her işletme ve organizasyon bir kimlik yani bir örgüt kültürüne sahiptir.örgüt kültürüne sahiptir.

1010

Örgüt Kültürü KavramıÖrgüt Kültürü Kavramı

Organizasyonların sahip olduğu örgüt Organizasyonların sahip olduğu örgüt kültürleri arasındaki benzerlikler aynı kültürleri arasındaki benzerlikler aynı toplumun birer alt kültürü toplumun birer alt kültürü olmalarından kaynaklanır.olmalarından kaynaklanır.

Örgüt kültürleri arasındaki farklılıklar, Örgüt kültürleri arasındaki farklılıklar, organizasyonların kendilerine ait organizasyonların kendilerine ait amaçlarından ve faaliyet amaçlarından ve faaliyet yapılarından kaynaklanır.yapılarından kaynaklanır.

1111

Örgüt Kültürünü Oluşturan UnsurlarÖrgüt Kültürünü Oluşturan Unsurlar

Örgüt kültürünü çeşitli unsurlar Örgüt kültürünü çeşitli unsurlar oluşturur. Bu unsurlar:oluşturur. Bu unsurlar:• Örgütsel değerlerÖrgütsel değerler• SembollerSemboller• Hikayeler, masallardır.Hikayeler, masallardır.

1212

Örgütsel DeğerlerÖrgütsel Değerler Organizasyon üyeleri tarafından paylaşılan, Organizasyon üyeleri tarafından paylaşılan,

nelerin iyi veya kötü, nelerin onaylanan veya nelerin iyi veya kötü, nelerin onaylanan veya onaylanmayan olduğunu belirleyen onaylanmayan olduğunu belirleyen görüşlerdir.görüşlerdir.

Kalite, temizlik, iyi servis, müşteriye güleryüz Kalite, temizlik, iyi servis, müşteriye güleryüz örgütsel değerlere verilebilecek birkaç örgütsel değerlere verilebilecek birkaç örnektir.örnektir.

Toplumsal değerler konusunda olduğu gibi, Toplumsal değerler konusunda olduğu gibi, örgütsel değerlere uyum da önemlidir.örgütsel değerlere uyum da önemlidir.

Bir organizasyonun benimsenen bir üyesi Bir organizasyonun benimsenen bir üyesi olmak, değerleri benimseyip uymakla olmak, değerleri benimseyip uymakla mümkündür.mümkündür.

1313

SembollerSemboller

Şekiller, giysiler, binalar, etkinlikler, Şekiller, giysiler, binalar, etkinlikler, sloganlar gibi organizasyon kimliğini sloganlar gibi organizasyon kimliğini vurgulayan unsurlardır.vurgulayan unsurlardır.

Şirket amblemi, kuruluş yıldönümü Şirket amblemi, kuruluş yıldönümü etkinlikleri, amblemli özel iş giysileri, etkinlikleri, amblemli özel iş giysileri, üniversite üyelerinin akademik giysilerini üniversite üyelerinin akademik giysilerini örnek verilebilir.örnek verilebilir.

Semboller, bireylere kendini Semboller, bireylere kendini organizasyonun bir parçası olduğu organizasyonun bir parçası olduğu duygusunu verir.duygusunu verir.

1414

Hikayeler, MasallarHikayeler, Masallar Organizasyonun kuruluşu, geçmişi ya da Organizasyonun kuruluşu, geçmişi ya da

başarıları ile ilgili olarak anlatılan gerçek başarıları ile ilgili olarak anlatılan gerçek veya yaratılan olaylardır. veya yaratılan olaylardır.

Bunlar özellikle köklü geçmişe sahip Bunlar özellikle köklü geçmişe sahip kuruluşlarda etkilidir, bir nesilden diğerine kuruluşlarda etkilidir, bir nesilden diğerine aktarılır ve değerlerin pekişmesinde rol aktarılır ve değerlerin pekişmesinde rol oynar.oynar.

Hikayeler ya da masalların organizasyon Hikayeler ya da masalların organizasyon içinde kulaktan kulağa anlatılması, yazılı içinde kulaktan kulağa anlatılması, yazılı kurallardan çok daha etkili olabilir.kurallardan çok daha etkili olabilir.

Özellikle kurucular ya da başarılı Özellikle kurucular ya da başarılı yöneticilerin kişiliğine yönelik hikayeler, yöneticilerin kişiliğine yönelik hikayeler, üyeleri güdüleyici rol oynar.üyeleri güdüleyici rol oynar.

1515

Örgüt Kültürünü Belirleyen Temel Örgüt Kültürünü Belirleyen Temel ÖzelliklerÖzellikler

Bireysel insiyatif: Bireylerin organizasyon içinde Bireysel insiyatif: Bireylerin organizasyon içinde sahip oldukları sorumluluk ve insiyatif sahip oldukları sorumluluk ve insiyatif kullanabilme derecesi.kullanabilme derecesi.

Risk alma derecesi: Bireylerin işle ilgili olarak Risk alma derecesi: Bireylerin işle ilgili olarak üstlendikleri risk derecesi.üstlendikleri risk derecesi.

Amaç ve hedefler: Organizasyonun ulaşmayı Amaç ve hedefler: Organizasyonun ulaşmayı öngördüğü amaçların gerçekleşmesine ilişkin öngördüğü amaçların gerçekleşmesine ilişkin beklenti derecesi.beklenti derecesi.

Bütünleşme: Organizasyon içindeki bölümlerin Bütünleşme: Organizasyon içindeki bölümlerin uyumlu ve işbirliği ortamında faaliyet göstermesi uyumlu ve işbirliği ortamında faaliyet göstermesi için, üst yönetimin sağladığı destek.için, üst yönetimin sağladığı destek.

Yönetim desteği: Üstlerin astları ile kurduğu Yönetim desteği: Üstlerin astları ile kurduğu iletişim ve verdiği desteğin derecesi.iletişim ve verdiği desteğin derecesi.

1616

Örgüt Kültürünü Belirleyen Temel Örgüt Kültürünü Belirleyen Temel ÖzelliklerÖzellikler

Denetim: Faaliyetlerin ve bireylerin denetimini Denetim: Faaliyetlerin ve bireylerin denetimini sağlayan bir yapılaşma oranı.sağlayan bir yapılaşma oranı.

Kimlik oluşumu: Bireylerin kendini, organizasyon Kimlik oluşumu: Bireylerin kendini, organizasyon ya da içinde bulundukları grup ile özdeşleştirme ya da içinde bulundukları grup ile özdeşleştirme derecesi.derecesi.

Ödül sistemi: Ücret, yükselme gibi ödüllerin Ödül sistemi: Ücret, yükselme gibi ödüllerin çalışanların başarı oranına göre düzenlenmiş çalışanların başarı oranına göre düzenlenmiş olma oranı.olma oranı.

Organizasyon içi çatışma toleransı: Bireylerin Organizasyon içi çatışma toleransı: Bireylerin birbirini ve organizasyonu eleştirebilme derecesi.birbirini ve organizasyonu eleştirebilme derecesi.

İletişim kanallarının yapısı: Organizasyon içindeki İletişim kanallarının yapısı: Organizasyon içindeki iletişim kanallarının çalışma biçimi ve sınırlılıkları.iletişim kanallarının çalışma biçimi ve sınırlılıkları.

1717

Örgüt Kültürünün İşletmeler Örgüt Kültürünün İşletmeler Açısından ÖnemiAçısından Önemi

İşletmelerin hedeflerine ulaşıp başarılı İşletmelerin hedeflerine ulaşıp başarılı sonuçlar almasında etkili unsur yalnızca sonuçlar almasında etkili unsur yalnızca çalışanların yetenekleri değildir. çalışanların yetenekleri değildir. Organizasyonun yapısı ya da faaliyetlerin Organizasyonun yapısı ya da faaliyetlerin bölümlendirilmesi de değildir.bölümlendirilmesi de değildir.

Tüm unsurların bir arada uyumlu bir bitin Tüm unsurların bir arada uyumlu bir bitin oluşturması gerekir.oluşturması gerekir.

1818

İşletmenin iç ve dış çevrede algılanabilen bir tarzı, bir İşletmenin iç ve dış çevrede algılanabilen bir tarzı, bir karakteri olmalıdır.karakteri olmalıdır.

Bir işletme diğer işletmelerden farklı bir kimlik ortaya Bir işletme diğer işletmelerden farklı bir kimlik ortaya koyabilmelidir. Bu kimlik örgüt kültürüdür.koyabilmelidir. Bu kimlik örgüt kültürüdür.

Örgüt kültürünün yarattığı kimlik çalışanlar üzerinde, Örgüt kültürünün yarattığı kimlik çalışanlar üzerinde, yazılı kurallardan ya da üstlerin yetki kullanımından yazılı kurallardan ya da üstlerin yetki kullanımından çok daha etkili olabilir.çok daha etkili olabilir.

Örgüt kültürü, işletme ve amaçlarının anlaşılmasını, Örgüt kültürü, işletme ve amaçlarının anlaşılmasını, benimsenmesini, bunlara yönelik bütünleşik benimsenmesini, bunlara yönelik bütünleşik davranışlar içinde olunmasını sağlar.davranışlar içinde olunmasını sağlar.

1919

Örgüt Kültürünün İşletmeler Örgüt Kültürünün İşletmeler Açısından ÖnemiAçısından Önemi

İşletmeler birer açık sistemdir. Örgüt İşletmeler birer açık sistemdir. Örgüt kültürü, bir işletmeyi dış çevreden ayıran kültürü, bir işletmeyi dış çevreden ayıran sınırları çizer.sınırları çizer.

Örgüt kültürü yeterince güçlü etkiye sahip Örgüt kültürü yeterince güçlü etkiye sahip ise, işletmeyi faaliyetleriyle, çalışanlarıyla, ise, işletmeyi faaliyetleriyle, çalışanlarıyla, tüm donanımı bir bir arada tutar.tüm donanımı bir bir arada tutar.

Örgüt kültürü, tutum ve davranışları Örgüt kültürü, tutum ve davranışları konusunda çalışanlara yol gösterici bir rol konusunda çalışanlara yol gösterici bir rol oynar. Özellikle işletmeye yeni katılanlar oynar. Özellikle işletmeye yeni katılanlar için bu destek gereklidir.için bu destek gereklidir.

2020

Örgüt Kültüründe İki BoyutÖrgüt Kültüründe İki Boyut

Görülebilen Boyut

(Semboller, sloganlar, giysiler, büro yerleşimi, törenler ve

benzeri unsurlar)

Görülemeyen Boyut

(Organizasyon üyelerince paylaşılan değerler ve anlayış biçimi)

2121

Örgüt Kültüründe İki BoyutÖrgüt Kültüründe İki Boyut Örgüt kültürü görünen ve görünmeyen iki Örgüt kültürü görünen ve görünmeyen iki

boyutu vardır. Bireyin bunları doğru boyutu vardır. Bireyin bunları doğru algılaması işletmeyi tanıması ve algılaması işletmeyi tanıması ve benimsemesi sürecinde temel katkıyı yapar.benimsemesi sürecinde temel katkıyı yapar.

Örgüt kültürünün gözle görünen boyutu Örgüt kültürünün gözle görünen boyutu semboller, sloganlar, törenler, özel giysiler semboller, sloganlar, törenler, özel giysiler ve benzeri somut unsurları içerir. Bunların ve benzeri somut unsurları içerir. Bunların bireyler tarafından algılanması kullanımı ile bireyler tarafından algılanması kullanımı ile mümkündür. Bir organizasyonun üyesi olan mümkündür. Bir organizasyonun üyesi olan herkes bir anlamda zorunlu olarak bu herkes bir anlamda zorunlu olarak bu unsurları benimser ve uygular.unsurları benimser ve uygular.

2222

Örgüt kültürünün bireyler tarafından Örgüt kültürünün bireyler tarafından anlaşılması ve algılanması güç olan boyutu anlaşılması ve algılanması güç olan boyutu ise, gözle görülemeyen unsurları kapsar. ise, gözle görülemeyen unsurları kapsar. Değerler, olaylara ve insanlara yaklaşım, Değerler, olaylara ve insanlara yaklaşım, yönetim anlayışı ve benzeri konuların yönetim anlayışı ve benzeri konuların bireylerce öğrenilmesi güç ve uzun bir süreç bireylerce öğrenilmesi güç ve uzun bir süreç gerektirir.gerektirir.

Örgüt kültürünün işletmenin hedeflerine bir Örgüt kültürünün işletmenin hedeflerine bir katkı aracı olması, somut ve soyut katkı aracı olması, somut ve soyut boyutlarının organizasyonun üyeleri boyutlarının organizasyonun üyeleri tarafından doğru algılanıp doğru tarafından doğru algılanıp doğru öğrenilmesine bağlıdır.öğrenilmesine bağlıdır.

2323

Örgütsel ToplumsallaşmaÖrgütsel Toplumsallaşma İşletmelerin hedeflerine ulaşabilmesi, İşletmelerin hedeflerine ulaşabilmesi,

faaliyetleri, donanımı, yöneticileri ve diğer faaliyetleri, donanımı, yöneticileri ve diğer unsurlarıyla bir bütün oluşturması gerekir. unsurlarıyla bir bütün oluşturması gerekir. Bu ortamın sağlanmasında temel koşul, Bu ortamın sağlanmasında temel koşul, öncelikle insanların işletmeyi iyi öncelikle insanların işletmeyi iyi tanımasıdır. Diğer tüm unsurları amaçlara tanımasıdır. Diğer tüm unsurları amaçlara yöneltecek olan insan unsuru, özellikle de yöneltecek olan insan unsuru, özellikle de yöneticilerdir. Bu nedenle, insanların yöneticilerdir. Bu nedenle, insanların işletmeye girişinden başlanarak bir işletmeye girişinden başlanarak bir öğrenme sürecinden geçmesi gerekir.öğrenme sürecinden geçmesi gerekir.

2424

Bir organizasyonun üyelerinin ya da Bir organizasyonun üyelerinin ya da çalışanlarının, içinde bulundukları çalışanlarının, içinde bulundukları ortamın kültürünü öğrenip ortamın kültürünü öğrenip başkalarına aktarması süreci örgütsel başkalarına aktarması süreci örgütsel toplumsallaşma ya da toplumsallaşma ya da toplumsallaşma süreci olarak toplumsallaşma süreci olarak nitelenir. Bu sürecin amacı bireylerin nitelenir. Bu sürecin amacı bireylerin bulundukları ortama uyum bulundukları ortama uyum sağlamasıdır.sağlamasıdır.

2525

Örgütsel ToplumsallaşmaÖrgütsel Toplumsallaşma

Toplumsallaşma genel olarak, bireyin Toplumsallaşma genel olarak, bireyin toplum içinde geçerli değer, norm, inanç ve toplum içinde geçerli değer, norm, inanç ve davranış kalıplarını öğrenerek, sosyal bir davranış kalıplarını öğrenerek, sosyal bir varlık durumuna gelmesi sürecidir.varlık durumuna gelmesi sürecidir.

Örgütsel toplumsallaşma süreci sonunda Örgütsel toplumsallaşma süreci sonunda birey, organizasyonu tanıyan uyumlu bir birey, organizasyonu tanıyan uyumlu bir parçası durumuna gelir.parçası durumuna gelir.

Örgütsel toplumsallaşma süreci, bireyin Örgütsel toplumsallaşma süreci, bireyin işletmeye girişinden önce başlar, örgüt işletmeye girişinden önce başlar, örgüt kültürünün bir parçası olarak ve kültürünün bir parçası olarak ve öğrendiklerini diğer bireylere aktarmasıyla öğrendiklerini diğer bireylere aktarmasıyla sürer.sürer.

2626

Örgütsel Toplumsallaşma SüreciÖrgütsel Toplumsallaşma Süreci

İşletmeye girmeden önce bireyin geçirdiği süreçler ve beklentiler

İşe alınma ve işletmede mevcut örgüt kültürü ile karşılaşma

Bireyin, örgüt kültürüne uyum konusunu değerlendirmesi

Uyum kararı ve örgüt kültürünün bir parçası olma

Örgütsel toplumsallaşmanın sonuçları

İşletmeye ve işe uygun seçim

Bireysel değerler ile işletme değerlerinin birey tarafından karşılaştırılması

Bireysel değerler ile örgütsel değerlerin karşılaştırılması

Çatışma ve işletmeden ayrılma

2727

Örgütsel Toplumsallaşma SüreciÖrgütsel Toplumsallaşma Süreci Örgütsel toplumsallaşma sürecinin ilk Örgütsel toplumsallaşma sürecinin ilk

aşaması, bireyin işletmeye girmeden önce aşaması, bireyin işletmeye girmeden önce geçirdiği süreçleri, değerlerini ve geçirdiği süreçleri, değerlerini ve beklentilerini kapsar. Bunlar bireyin beklentilerini kapsar. Bunlar bireyin işletme ile ilişkilerini öncelikle etkileyecek işletme ile ilişkilerini öncelikle etkileyecek olan unsurladır.olan unsurladır.

Örgütsel toplumsallaşma sürecinin sonraki Örgütsel toplumsallaşma sürecinin sonraki aşamasında birey, örgüt kültürü ile kendi aşamasında birey, örgüt kültürü ile kendi bireysel değer ve davranışlarını bireysel değer ve davranışlarını bağdaştırma çabasına girer.bağdaştırma çabasına girer.

2828

İşe ve işletmeye uygun İşe ve işletmeye uygun görünenler, işe alınır. Örgütsel görünenler, işe alınır. Örgütsel toplumsallaşma sürecinin işletme toplumsallaşma sürecinin işletme içindeki aşamaları böylece başlar. içindeki aşamaları böylece başlar. Birey işe başlayınca örgüt Birey işe başlayınca örgüt kültürünün hem görünen hem de kültürünün hem görünen hem de görünmeyen unsurları ile görünmeyen unsurları ile karşılaşır.karşılaşır.

2929

Örgütsel değerler ile bireysel değerler Örgütsel değerler ile bireysel değerler karşılaştırılır. Bu aşamada birey için iki karşılaştırılır. Bu aşamada birey için iki sonuç ortaya çıkabilir: Birey örgüt sonuç ortaya çıkabilir: Birey örgüt kültürüne uyum sağlayamayarak uyum kültürüne uyum sağlayamayarak uyum sağlayamamasına ve işletmeden sağlayamamasına ve işletmeden ayrılmasına neden olabilir. Ya da birey ayrılmasına neden olabilir. Ya da birey kendini örgüt kültürünün bir parçası kendini örgüt kültürünün bir parçası olarak algılayıp genel yaklaşıma uygun olarak algılayıp genel yaklaşıma uygun bir davranış içine girer.bir davranış içine girer.

3030

Örgütsel Toplumsallaşmanın Örgütsel Toplumsallaşmanın SonuçlarıSonuçları

Birey önce toplumun, sonra aile gibi Birey önce toplumun, sonra aile gibi ya da bir işletme gibi değişik ya da bir işletme gibi değişik organizasyonların üyesidir.organizasyonların üyesidir.

Bunların her biri için toplumsallaşma Bunların her biri için toplumsallaşma süreci işler ve uyumlu sonuçlanması süreci işler ve uyumlu sonuçlanması beklenir.beklenir.

Ancak buna karşıt bir sonuç yani Ancak buna karşıt bir sonuç yani başarısız bir toplumsallaşma süreci başarısız bir toplumsallaşma süreci de ortaya çıkabilir.de ortaya çıkabilir.

3131

Başarılı Bir Örgütsel Başarılı Bir Örgütsel Toplumsallaşmanın SonuçlarıToplumsallaşmanın Sonuçları

Örgüt değerlerinin benimsenmesiÖrgüt değerlerinin benimsenmesi İş doyumuİş doyumu Açıkça belirlenmiş rollerAçıkça belirlenmiş roller Yüksek düzeyde motivasyonYüksek düzeyde motivasyon Yüksek çalışma temposuYüksek çalışma temposu İşletmenin amaçlarına gönüllü katkıİşletmenin amaçlarına gönüllü katkı Yüksek verimlilikYüksek verimlilik Genel ortama uyumGenel ortama uyum

3232

Başarılı Bir Örgütsel Başarılı Bir Örgütsel Toplumsallaşmanın SonuçlarıToplumsallaşmanın Sonuçları

Örgütsel toplumsallaşmanı başarılı Örgütsel toplumsallaşmanı başarılı olması, bireyin örgüt kültürüne olması, bireyin örgüt kültürüne uyumu olarak ifade edilebilir.uyumu olarak ifade edilebilir.

Örgüt kültürünün içerdiği unsurların Örgüt kültürünün içerdiği unsurların doğru anlaşılması ve bunlara uyum doğru anlaşılması ve bunlara uyum sağlanmasında, en büyük katkı sağlanmasında, en büyük katkı bireyin kendisinden gelir.bireyin kendisinden gelir.

3333

Örgütsel toplumsallaşma sürecinin Örgütsel toplumsallaşma sürecinin başarısında, bireyin kendisi dışında çeşitli başarısında, bireyin kendisi dışında çeşitli çevre unsurları da etkilidir. Bireyin bağlı çevre unsurları da etkilidir. Bireyin bağlı bulunduğu yöneticiler, işletmeye ve örgüt bulunduğu yöneticiler, işletmeye ve örgüt kültürüne uyum sağlamsında çok önemli kültürüne uyum sağlamsında çok önemli bir rol oynar.bir rol oynar.

Yöneticiler dışında, işe girişinde yakın Yöneticiler dışında, işe girişinde yakın çalışma ilişkisinde olduğu aynı düzeydeki çalışma ilişkisinde olduğu aynı düzeydeki meslektaşları da, bireyin ortama yönelik meslektaşları da, bireyin ortama yönelik değerlendirmelerinde etkilidir.değerlendirmelerinde etkilidir.

3434

Başarısız Bir Örgütsel Başarısız Bir Örgütsel Toplumsallaşmanın SonuçlarıToplumsallaşmanın Sonuçları

Örgütsel değerlere ters düşme ve Örgütsel değerlere ters düşme ve çatışmaçatışma

Düşük iş doyumuDüşük iş doyumu Düşük ya da olumsuz motivasyonDüşük ya da olumsuz motivasyon Düşük çalışma temposuDüşük çalışma temposu İşletmenin hedeflerine düşük katkıİşletmenin hedeflerine düşük katkı İşe devamsızlıkİşe devamsızlık Düşük verimlilikDüşük verimlilik Genel uyumsuzlukGenel uyumsuzluk

3535

Örgüt Kültürü TürleriÖrgüt Kültürü Türleri Her organizasyon bir örgüt kültürüne sahiptir.Her organizasyon bir örgüt kültürüne sahiptir. Farklı organizasyonların örgüt kültürleri benzer Farklı organizasyonların örgüt kültürleri benzer

veya farklı nitelikler taşıyabilir.veya farklı nitelikler taşıyabilir. Örgüt kültürünün, işletme içindeki unsurları Örgüt kültürünün, işletme içindeki unsurları

amaçlara dönük olarak bir arada tutma başarısı, amaçlara dönük olarak bir arada tutma başarısı, niteliklerine bağlıdır.niteliklerine bağlıdır.

Örgüt kültürleri değişik ölçüler dikkate alınarak Örgüt kültürleri değişik ölçüler dikkate alınarak ayrıştırılmıştır.ayrıştırılmıştır.

Bu ayrıştırmalar örgüt kültürü türlerini ortaya Bu ayrıştırmalar örgüt kültürü türlerini ortaya koyar ve yöneticilerin başında bulunduğu ortamı koyar ve yöneticilerin başında bulunduğu ortamı değerlendirmesi için önemli ipuçları verir.değerlendirmesi için önemli ipuçları verir.

Örgüt kültürü güçlü ve zayıf örgüt kültürü olarak Örgüt kültürü güçlü ve zayıf örgüt kültürü olarak ikiye ayrılarak incelenebilir.ikiye ayrılarak incelenebilir.

Bireysel ilişkiler esas alındığında örgüt kültürü; Bireysel ilişkiler esas alındığında örgüt kültürü; güç kültürü, rol kültürü, iş kültürü ve bireysel güç kültürü, rol kültürü, iş kültürü ve bireysel kültür olarak ayrıştırılabilir.kültür olarak ayrıştırılabilir.

3636

1. Güçlü Örgüt Kültürü1. Güçlü Örgüt Kültürü Örgüt kültürünün işletme çalışanları üzerinde Örgüt kültürünün işletme çalışanları üzerinde

etkili olması ve hedeflere ulaştırılması güçlü etkili olması ve hedeflere ulaştırılması güçlü oluşuna bağlıdır.oluşuna bağlıdır.

Güçlü kültür, işletme değerlerinin çalışanların Güçlü kültür, işletme değerlerinin çalışanların çoğunluğu tarafından benimsendiği ve etkisinin çoğunluğu tarafından benimsendiği ve etkisinin işletmenin her noktasında hissedildiği bir örgüt işletmenin her noktasında hissedildiği bir örgüt kültürünü ifade eder.kültürünü ifade eder.

Güçlü kültüre sahip işletmelerde temel amaçlar, Güçlü kültüre sahip işletmelerde temel amaçlar, bu amaçlara yönelik tutum ve davranışların neler bu amaçlara yönelik tutum ve davranışların neler olduğu, giyim tarzı, çalışma ilişkileri, çalışma olduğu, giyim tarzı, çalışma ilişkileri, çalışma temposu, iletişim kanallarının işleyiş biçimi ve temposu, iletişim kanallarının işleyiş biçimi ve benzeri süreçler herkesçe bilinir ve olması benzeri süreçler herkesçe bilinir ve olması gereken biçimde uygulanır.gereken biçimde uygulanır.

Güçlü örgüt kültürüne sahip bir işletmede Güçlü örgüt kültürüne sahip bir işletmede çalışanların büyük bir kısmı genel değerlerle çalışanların büyük bir kısmı genel değerlerle uyum içindedir.uyum içindedir.

3737

2. Zayıf Örgüt Kültürü2. Zayıf Örgüt Kültürü Zayıf örgüt kültürü, genel değerlerin ve Zayıf örgüt kültürü, genel değerlerin ve

davranış biçiminin belirginleşmediği kültür davranış biçiminin belirginleşmediği kültür tipidir.tipidir.

Çalışanlar üzerinde yeterince etkili Çalışanlar üzerinde yeterince etkili değildir. Bu nedenle işletmede çoğunluğun değildir. Bu nedenle işletmede çoğunluğun benimsediği bir kültürden söz edilmesi benimsediği bir kültürden söz edilmesi mümkün değildir.mümkün değildir.

3838

Zayıf örgüt kültürüne sahip bir Zayıf örgüt kültürüne sahip bir işletmede, işe yönelik tutum ve işletmede, işe yönelik tutum ve davranışlar, çalışma ilişkileri, davranışlar, çalışma ilişkileri, işletmenin amaçları ile ilgili görüşler işletmenin amaçları ile ilgili görüşler ve benzeri unsurların bütünleşik bir ve benzeri unsurların bütünleşik bir görünümü yoktur.görünümü yoktur.

3939

Zayıf örgüt kültürü, örgütsel Zayıf örgüt kültürü, örgütsel toplumsallaşma sürecini olumsuz toplumsallaşma sürecini olumsuz etkiler. Bireylerin kültürü öğrenmesi, etkiler. Bireylerin kültürü öğrenmesi, benimsemesi ve işletmeye uyum benimsemesi ve işletmeye uyum sağlaması güçleşir. Bireysel sağlaması güçleşir. Bireysel yaklaşımlar öne çıkınca, işletmenin yaklaşımlar öne çıkınca, işletmenin amaçlarına katkı derecesi düşer.amaçlarına katkı derecesi düşer.

4040

Bireylerarası İlişkilere Göre Örgüt Bireylerarası İlişkilere Göre Örgüt KültürüKültürü

Güç kültürü; küçük işletmelerde Güç kültürü; küçük işletmelerde görülen örgüt kültürüdür. görülen örgüt kültürüdür.

Güç, işletme sahibi ya da üst Güç, işletme sahibi ya da üst yönetimin elindedir. yönetimin elindedir.

Bireyler bu gücün etkisinde, merkeze Bireyler bu gücün etkisinde, merkeze bağlı ve onun denetimi altındadır. bağlı ve onun denetimi altındadır.

Bu kültür tipi, çoğunlukla güçlü örgüt Bu kültür tipi, çoğunlukla güçlü örgüt kültürü olarak görülür.kültürü olarak görülür.

4141

Bireylerarası İlişkilere Göre Örgüt Bireylerarası İlişkilere Göre Örgüt KültürüKültürü

Rol Kültürü; klasik organizasyonlarda Rol Kültürü; klasik organizasyonlarda yaygındır. yaygındır.

Örgütsel rol ve iş tanımları önem Örgütsel rol ve iş tanımları önem kazanır.kazanır.

Güç kaynağı örgütsel pozisyondur.Güç kaynağı örgütsel pozisyondur. Bireysel güç kazanılmasına izin Bireysel güç kazanılmasına izin

verilmez.verilmez.

4242

Bireylerarası İlişkilere Göre Örgüt Bireylerarası İlişkilere Göre Örgüt KültürüKültürü

İş Kültürü; karmaşık faaliyet yapısına sahip İş Kültürü; karmaşık faaliyet yapısına sahip işletmelerin örgüt kültürüdür.işletmelerin örgüt kültürüdür.

Birden fazla ürün ya da proje faaliyetlerinin Birden fazla ürün ya da proje faaliyetlerinin olduğu işletmelerde görülür.olduğu işletmelerde görülür.

Takım çalışması ve takım ilişkileri temeldir.Takım çalışması ve takım ilişkileri temeldir. Statü ve bireysel farklılıklar önemli değildir.Statü ve bireysel farklılıklar önemli değildir. Grup etkinliği sağlanarak, örgütsel amaçlara Grup etkinliği sağlanarak, örgütsel amaçlara

ulaşılmaya çalışılır.ulaşılmaya çalışılır.

4343

Bireylerarası İlişkilere Göre Örgüt Bireylerarası İlişkilere Göre Örgüt KültürüKültürü

Bireysel kültür; organizasyonlardan Bireysel kültür; organizasyonlardan ziyade bireylerin sahip olduğu kültür ziyade bireylerin sahip olduğu kültür tipidir.tipidir.

Odak noktası bireyin kendisi ve Odak noktası bireyin kendisi ve bireysel amaçlardır.bireysel amaçlardır.

4444

Örgüt Kültürünün Oluşumunu Örgüt Kültürünün Oluşumunu Etkileyen UnsurlarEtkileyen Unsurlar

Organizasyonlar birer açık sistemdir. Organizasyonlar birer açık sistemdir. Dış çevreden sürekli girdi alıp, Dış çevreden sürekli girdi alıp, çıktılarını dış çevreye verirler.çıktılarını dış çevreye verirler.

4545

Dış çevre ile etkileşim işletmenin iç Dış çevre ile etkileşim işletmenin iç yapısına yansır. Örgüt kültürünün yapısına yansır. Örgüt kültürünün oluşumunda da, dış çevre oluşumunda da, dış çevre unsurlarının değişik boyutlarda unsurlarının değişik boyutlarda etkileri görülür.etkileri görülür.

4646

Örgüt kültürü, işletmenin iç çevre Örgüt kültürü, işletmenin iç çevre unsurları ile iç içedir. Dolayısıyla, iç unsurları ile iç içedir. Dolayısıyla, iç çevre de örgüt kültürünü çevre de örgüt kültürünü şekillendiren etkiye sahiptir.şekillendiren etkiye sahiptir.

İşletmelerin sahip olduğu örgüt İşletmelerin sahip olduğu örgüt kültürlerinin benzerlik ve farklılıkları, kültürlerinin benzerlik ve farklılıkları, iç ve dış çevre koşullarının benzer ve iç ve dış çevre koşullarının benzer ve farklı yönleri oluşundan kaynaklanır.farklı yönleri oluşundan kaynaklanır.

4747

Örgüt Kültürünü Etkileyen İç Çevre Örgüt Kültürünü Etkileyen İç Çevre UnsurlarıUnsurları

İç çevre ve örgüt kültürünün birbirinin içinde İç çevre ve örgüt kültürünün birbirinin içinde değerlendirilmesi gerekir. Bir anlamda iç değerlendirilmesi gerekir. Bir anlamda iç çevre, örgüt kültürünün kendisidir.çevre, örgüt kültürünün kendisidir.

Örgüt kültürünün oluşumunu, türünü, gücünü Örgüt kültürünün oluşumunu, türünü, gücünü en fazla etkileyen iç çevre unsurları:en fazla etkileyen iç çevre unsurları:

4848

Üretim konusu ve faaliyet alanı, Üretim konusu ve faaliyet alanı, yöneticiler ve yönetim biçimi, işletme yöneticiler ve yönetim biçimi, işletme sahipleri, alt kültürler, üretim tipi ve sahipleri, alt kültürler, üretim tipi ve teknolojisi olarak sıralanabilir. teknolojisi olarak sıralanabilir. Bunların her birinin örgüt kültürünü Bunların her birinin örgüt kültürünü etkileme boyutları işletmeye göre etkileme boyutları işletmeye göre değişir. Örneğin, yöneticiler ve değişir. Örneğin, yöneticiler ve yönetim biçimi, örgüt kültürünün yönetim biçimi, örgüt kültürünün güçlü ve zayıf olma özelliğini de güçlü ve zayıf olma özelliğini de etkiler.etkiler.

4949

Örgüt Kültürünü Etkileyen Dış Çevre Örgüt Kültürünü Etkileyen Dış Çevre UnsurlarıUnsurları

Dış çevrenin örgüt kültürü üzerindeki Dış çevrenin örgüt kültürü üzerindeki etkisi, işletmeye göre farklı boyutlarda etkisi, işletmeye göre farklı boyutlarda ortaya çıkar.ortaya çıkar.

Dış çevreyle ilişkileri yoğun olan Dış çevreyle ilişkileri yoğun olan işletmelerde bu etki daha fazla, işletmelerde bu etki daha fazla, faaliyetlerinin daha çok içe dönük olarak faaliyetlerinin daha çok içe dönük olarak sürdürüldüğü işletmelerde ise daha sürdürüldüğü işletmelerde ise daha düşüktür.düşüktür.

5050

Örgüt kültürünü etkileyen dış çevre Örgüt kültürünü etkileyen dış çevre unsurları: Toplum kültürü, devlet unsurları: Toplum kültürü, devlet yapısı, tüketiciler, rakip işletmeler yapısı, tüketiciler, rakip işletmeler olarak sıralanabilir. Bunların olarak sıralanabilir. Bunların arasında, her nitelikteki işletmenin arasında, her nitelikteki işletmenin örgüt kültürünün oluşumunda önemli örgüt kültürünün oluşumunda önemli bir payı olan dış çevre unsuru, bir payı olan dış çevre unsuru, toplumsal kültürdür.toplumsal kültürdür.

5151