73
1 İDARİ PARA CEZALARI GİRİŞ İDARİ YAPTIRIM İDARİ PARA CEZASI SUÇ/KABAHAT (GENEL KANUN NİTELİĞİNDEKİ KABAHATLER KANUNU) 5326 SAYILI KANUNDA SAYILAN BAZI KABAHAT FİİLLERİ YAPILACAK İŞLEMLER(TEBLİĞ,TAHAKKUK VE TAHSİLAT) SORUNLAR VE ÖNERİLER

Idari para cezaları

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Idari para cezaları

1

İDARİ PARA CEZALARI

GİRİŞ İDARİ YAPTIRIM İDARİ PARA CEZASI SUÇ/KABAHAT (GENEL KANUN

NİTELİĞİNDEKİ KABAHATLER KANUNU) 5326 SAYILI KANUNDA SAYILAN BAZI

KABAHAT FİİLLERİ YAPILACAK İŞLEMLER(TEBLİĞ,TAHAKKUK

VE TAHSİLAT) SORUNLAR VE ÖNERİLER

Page 2: Idari para cezaları

2

İDARİ PARA CEZALARI

İDARİ YAPTIRIM:Hukuk sistemimizde kabahat olarak nitelendirilen haksız fiilleri işleyen kişilere idare tarafından kanunen uygulanması öngörülen müeyyidelere idari yaptırım denmektedir.

İDARİ YAPTIRIM TÜRLERİ• İdari Para Cezaları

Kabahat olarak nitelendirilen ve değişik kanunlarda düzenlenen haksız fiiller karşılığında uygulanan türü, miktarı ve süresi ancak kanunla belirlenen belli miktardaki paranın, kabahat fiilini işleyen gerçek veya tüzel kişiden alınarak kamuya geçirilmesi olarak tanımlanabilir.

Page 3: Idari para cezaları

3

• İdari Tedbirler

Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi; bir kimsenin taşınır veya taşınmaz bir malının kendi rızası dışında herhangi bir bedel ödenmeden elinden alınmasıdır.

Diğer İdari Tedbirler; (Faaliyetten geçici olarak men, ruhsatın iptali v.b çok sayıdaki tedbirlerdir.)

İDARİ PARA CEZALARI

Page 4: Idari para cezaları

4

İDARİ YAPTIRIMLARA İLİŞKİN DÜZENLEMELER• 24.04.2003 tarih ve 4854 sayılı ‘Bazı Kanunlardaki Cezaların

İdari Para Cezasına Dönüştürülmesine Dair Kanun’ • 04.11.2004 tarih ve 5252 sayılı ‘Türk Ceza Kanununun

Yürürlük ve uygulama Şekli Hakkında Kanun • 30.03.2005 tarihli, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu• 23.01.2008 tarihinde kabul edilen 5728 sayılı, ‘Temel Ceza

Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Ve Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

İDARİ PARA CEZALARI

Page 5: Idari para cezaları

5

İDARİ PARA CEZALARI

Para CezalarıKamu hukukunda yer alan para cezalarının ortak yönü, bir hukuk kuralının ihlal edilmesi sonucunda, eylemin suç ya da kabahat oluşturduğuna bakılmaksızın belli bir miktar paranın Devlet hazinesine ödenmesidir.

Para Cezalarının Ortak Özellikleri;• Kişinin malvarlığına yönelik bir cezadır.• Kanunda gösterildiği nitelik ve nicelikte verilebilir.• Suç işleyen kişinin eylemine uygun olarak takdir ve tayin edilir. Bir

başka ifadeyle derecelendirilmeye müsaittir. Bu nedenle, kusur ve suçlunun ekonomik durumu göz önüne alınarak miktarı belirlenebilir.

• Kural olarak hakim tarafından verilir. Ancak kanun başka bir mercii de yetkili kılabilir.

Page 6: Idari para cezaları

6

• İnfazı belirli bir zaman dilimi içinde bölünerek gerçekleştirilebilir.

• Bölünebilme ve geri alınabilmesi söz konusu olduğundan, olası bir hata halinde telafi imkanı mümkündür.

• Devlet için infazını sağlamak kolaydır ve özellikle hürriyeti bağlayıcı cezaları göre masrafı oldukça azdır.

• Hürriyeti bağlayıcı cezaların (özellikle de kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezaların) olumsuz etkileri görülmez.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 7: Idari para cezaları

7

İDARİ PARA CEZALARI

Para Cezalarının Türleri;• Adli para cezaları

• Tazminat niteliğindeki para cezaları

• Medeni para cezaları

• Disiplin para cezaları

• İdari para cezaları

Page 8: Idari para cezaları

8

İDARİ PARA CEZALARI

PARA CEZALARINDA ADLİ-İDARİ AYIRIMI Adli para cezalarının aksine İdari para cezaları;

• Adli para cezalarının aksine idari para cezaları adli sicile kaydedilmez.

• Ceza yargılama süreci sonrası mahkeme tarafından değil, idari görev yapan bir kişi veya kurul tarafından verilir.

• Misli nitelikte olabilir.• Ödenmediği takdirde hapse dönüşmez. • İkaz fonksiyonu görür.• Zararın giderilmesi amacına da hizmet edebilir.

Page 9: Idari para cezaları

9

İDARİ PARA CEZALARI

İDARİ PARA CEZALARININ ÇEŞİTLERİ

• Maktu İdari Para Cezaları: İdari para cezasının maktu olması,cezanın ilgili kanun gereği sabit olarak belirlenmiş olmasıdır.Yasal düzenlemelerde en çok başvurulan yöntem para cezalarının maktuolarak belirlenmesi yöntemidir.

• Nispi İdari Para Cezaları: Hakimin yada yetkili idari makamın takdir hakkı dışında bırakılan ve suça konu fiilin veya meydana gelen zararın belli bir oranını olarak hesaplanan idari para cezalarıdır.

Page 10: Idari para cezaları

10

İDARİ PARA CEZALARI

• Alt-Üst Sınırları Belirlenmiş İdari Para Cezaları

Kabahatler Kanunun 17 nci maddesinin 2 nci fıkrası gereğince idari para cezaları kanunda alt ve üst sınırı gösterilmek suretiyle de belirlenebilir.

Page 11: Idari para cezaları

11

İDARİ PARA CEZALARI

İDARİ PARA CEZALARININ HESAPLANMASI

Misli Arttırım: Kanunlarda öngörülen para cezası miktarlarının yapılan yeni düzenleme ile belirlenen misli oranında arttırılmasıdır.

Yeniden Değerleme Oranına Göre Arttırım: İdari para cezalarının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranına göre arttırıma tabi tutulmasıdır.

Page 12: Idari para cezaları

12

İDARİ PARA CEZALARI

ZAMANAŞIMI SORUNU

• Soruşturma Zamanaşımı: Bu konuda Kabahatler Kanununun bu hususu düzenleyen 5560 sayılı kanunla değişik 20 nci maddesinin; “(…)2) (Değişik: 6/12/2006-5560/33 md.) Soruşturma zamanaşımı süresi;

a) Yüzbin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde beş,

b) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde dört,

Page 13: Idari para cezaları

13

c) Ellibin Türk Lirasından az idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç, yıldır.

(3) Nispî idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde zamanaşımı süresi sekiz yıldır.

(4) Zamanaşımı süresi, kabahate ilişkin tanımdaki fiilin işlenmesiyle veya neticenin gerçekleşmesiyle işlemeye başlar.

(5) Kabahati oluşturan fiilin aynı zamanda suç oluşturması halinde suça ilişkin dava zamanaşımı hükümleri uygulanır.” Şeklindeki hükümlerinin esas alınması gerekmektedir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 14: Idari para cezaları

14

İDARİ PARA CEZALARI

Kabahat oluşturan fiilin aynı zamanda suç oluşturması durumunda suça ilişkin dava zamanaşımı hükümleri uygulanacaktır. Bu süreler, kanunda başka türlü yazılmış olan haller dışında, TCK nın 66/1 maddesinde; (1) Kanunda başka türlü yazılmış olan haller dışında kamu davası; a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda otuz yıl,b) Müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmibeş yıl,

Page 15: Idari para cezaları

15

c) Yirmi yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıl,

d) Beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda onbeş yıl,

e) Beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî para cezasını gerektiren suçlarda sekiz yıl, Geçmesiyle düşer.” Şeklinde düzenlenmiştir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 16: Idari para cezaları

16

İDARİ PARA CEZALARI

Zamanaşımı süresi kabahate ilişkin tanımdaki fiilin işlenmesi veya neticenin gerçekleşmesi ile işlemeye başlar. İdari para cezasının maktu olarak belirtilmediği durumlarda, önce geçerli yönteme göre ceza miktarının hesaplanması ardından da hesaplanan miktara göre zamanaşımı süresinin belirlenmesi gerekecektir.• Yerine Getirme (Tahsil) Zamanaşımı

Yerine getirme zamanaşımı 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 21 inci maddesinin;“(1) Yerine getirme zamanaşımının dolması halinde idarî para cezasına veya mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar artık yerine getirilemez. (2) Yerine getirme zamanaşımı süresi; a) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasına karar verilmesi halinde yedi,

Page 17: Idari para cezaları

17

b) Yirmibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasına karar verilmesi halinde beş, c) Onbin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasına karar verilmesi halinde dört, d) Onbin Türk Lirasından az idarî para cezasına karar verilmesi halinde üç, Yıldır. (3) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin zamanaşımı süresi on yıldır. (4) Zamanaşımı süresi, kararın kesinleşmesi tarihinden itibaren işlemeye başlar. (5) Kanun hükmü gereği olarak idarî yaptırımın yerine getirilmesine başlanamaması veya yerine getirilememesi halinde zamanaşımı işlemez.”  Hükümlerine göre belirenecektir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 18: Idari para cezaları

18

İDARİ PARA CEZALARI

YETKİ SORUNU:Kabahat dolayısıyla başta idari para cezası olmak üzere diğer idari tedbirlere karar vermeye ilgili kanunda açıkça gösterilen idari kurul, makam veya kamu görevlileri yetkilidir. Kanunda bu yönde açık bir düzenleme yapılmamış olması, yani yaptırımın kimin tarafından uygulanacağı konusunda herhangi bir belirleme yapılmamış olması halinde yetki, ilgili kamu kurum ve kuruluşunun en üst amirine ait olacaktır.

YETKİ DEVRİ Yaptırım kararı verecek merciler kanunlarda tek tek sayılabileceği gibi, bazen en üst yetkili merci belirtilerek yaptırım kararı verme yetkisinin gerektiğinde devredilebileceği açık bir şekilde kanun metninde yer alır. Ancak buna ilişkin düzenlemenin bulunmaması halinde hukuk sistemimizdeki ‘yetki devri’ ile ilgili genel kaidelerin Kabahatler Kanunu açısından da geçerli olup olmayacağı hususu tereddüt yaratmaktadır.

Page 19: Idari para cezaları

19

İDARİ PARA CEZALARI

Yer Bakımından Yetkili Makam; İdari para cezası ve diğer yaptırımları uygulama yetkisi, kabahatin işlendiği yer idari makamına aittir.

Kabahatin işlendiği yer belli değilse, failin bulunduğu yer, yeri bilinmiyorsa yerleşim yerindeki; failin Türkiye’de yerleşim yeri yoksa Türkiye’de en son adresinin bulunduğu yerdeki; yabancı ülkede işlenip Türkiye’de yaptırım uygulanması gereken hallerde varsa Türkiye’deki yerleşim yerindeki, yerleşim yeri yoksa en son adresinin bulunduğu yerdeki; deniz, hava veya demiryolu taşıtlarında ya da bu taşıtlarla işlenen kabahatlerde, bu araçların ilk ulaştıkları yerdeki idari kurul, makam veya kamu görevlisi idari yaptırım uygulamaya yetkili olacaktır.

Page 20: Idari para cezaları

20

İDARİ PARA CEZALARI

İdari Para Cezası Vermeye Yetkili Olan Makamlar;

• a) Devlet Tüzel Kişiliği• b) İdari Kamu Kurumları• c) Mahalli İdareler• d) İktisadi Kamu Kurumları• e) Sosyal Kamu Kurumları• f) Bilimsel Kamu Kurumları• g) Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları• h) Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar

Page 21: Idari para cezaları

21

İDARİ PARA CEZALARI

Mahkemeler ve Cumhuriyet Savcısının Yetkisi • Mahkemelerce kovuşturma konusu fiilin suç değil kabahat

oluşturduğunun anlaşılması halinde, mahkeme davayı reddederek dosyayı ilgili mercie göndermeyecek ve kabahat karşılığı öngörülen yaptırım kararını bizzat kendisi verecektir.

• Cumhuriyet Savcısı, kanunda açıkça hüküm buluna hallerde bir kabahat dolayısıyla idari yaptırım kararı vermeye yetkilidir. Bunun istisnası, savcının bir suç dolayısıyla başlatılan soruşturma kapsamında ayrıca bir kabahat işlendiğinin öğrenilmesi halidir. Bu durumda C.Savcısının durumu yaptırım uygulamaya yetkili makam veya kurula bildirebileceği gibi, kendisi de doğrudan uygulayabilir.Cumhuriyet Savcısınca suç şüphesiyle başlatılan soruşturma sırasında, soruşturma konusu eylemin suç değil kabahat olduğunun anlaşılması halinde kabahatin karşılığı yaptırımı uygulama yetki ve sorumluluğu kendisine aittir.

Page 22: Idari para cezaları

22

İDARİ PARA CEZALARI

İdari Yaptırım Kararlarında Yer Alacak Bilgiler; İdari yaptırım kararlarına ilişkin tutanakta;

• Hakkında idari yaptırım kararı verilen kişinin kimlik ve adresinin,

• İdari yaptırım kararı verilmesini gerektiren kabahat fiilinin, • Bu fiilin işlendiğini ispata yarayacak bütün delillerin,• Karar tarihi ve kararı veren kamu görevlilerinin kimliğinin, • Fiilin işlendiği yer ve zamanın, açık bir şekilde belirtilmiş

olması zorunludur. İdari yaptırım kararında, söz konusu bilgilerin yanı sıra idari para cezasının ödeme süresi, ödeme yeri, idari yaptırım kararına karşı kanun yolu (mercii ve süresi), indirimli ödeme hakkı, taksitlendirme talep etme hakkı, ödeme yapılmaması halinde uygulanacak müeyyideler ile tebliğ tarihi bilgilerine yer verilmesi gerekmektedir.

Page 23: Idari para cezaları

23

İDARİ PARA CEZALARI

İdari Yaptırım Kararlarının Tebliğ Usulü • İlgilinin Yokluğunda Verilen Yaptırım Kar. Tebliği

İdari yaptırım kararının kişinin yokluğunda verilmesi durumunda karar, ilgilisine 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Tebligat metninde bu karara karşı başvurulabilecek kanun yolu, merci ve süresi açık bir şekilde belirtilir.

• Yüze Karşı Verilecek İdari Yaptırım KararlarıBu şekilde düzenlenen yaptırım kararlarına ilişkin tutanaklarda da 5326 sayılı Kanunun 25. maddesinde belirtilen tutanakta yer alması gereken hususlara yer verilmesi, tutanakta kararın ilgilinin huzurunda verildiğinin açıkça belirtilmesi gerekmektedir.

Page 24: Idari para cezaları

24

İDARİ PARA CEZALARI

• Tüzel Kişilere Tebligat

Tüzel kişi hakkında verilen idari yaptırım kararları her halde ilgili tüzel kişiye tebliğ edilir. Tüzel kişiye tebliğden anlaşılması gereken yetkili temsilciye yapılan tebliğdir. Tüzel kişilere tebliğ, yetkili temsilcilerine, bunlar birden fazla ise, yalnız birine yapılır.

İdari Para Cezalarının Kesinleşmesi İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna başvurulmaması veya kanun yoluna başvurulması halinde yargılama aşamalarının son bulması neticesinde idari para cezalarının takip edilebilir aşamaya gelmesi, idari para cezasının kesinleşmesidir.

Page 25: Idari para cezaları

25

İdari Para Cezalarının Gelir Kaydı • 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli

(I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri tarafından verilen idarî para cezalarının ilgili kanunlarında 1/6/2005 tarihinden sonra belirlenen oranın dışındaki kısmı ile Cumhuriyet başsavcılıkları ve mahkemeler tarafından verilen idarî para cezaları genel bütçeye,

• Sosyal güvenlik kurumları ile mahalli idareler tarafından verilen idarî para cezaları kendi bütçelerine,

• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen idarî para cezaları, ilgili kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, genel bütçeye,

İDARİ PARA CEZALARI

Page 26: Idari para cezaları

26

İDARİ PARA CEZALARI

İdari Para Cezalarının Tahsil Usulü ve Tahs. Yetkili Merci

• Genel bütçeye gelir kaydedilmesi gereken idarî para cezalarına ilişkin kesinleşen kararlar, Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine,

• Sosyal güvenlik kurumları ve mahalli idareler tarafından verilen idarî para cezaları kendileri tarafından, ilgili kanunlarında aksine hüküm bulunmadığı takdirde, 6183 sayılı Kanun hükümlerine,

Page 27: Idari para cezaları

27

• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen ve;

• a) Genel bütçeye gelir kaydedilmesi gerekmeyen idarî para cezaları kendileri tarafından, ilgili kanunlarında özel hüküm bulunmadığı takdirde genel hükümlere,

• b) Genel bütçeye gelir kaydedilmesi gerekenler ise özel bir belirleme yapılmamış olması halinde Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilecektir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 28: Idari para cezaları

28

İDARİ PARA CEZALARI

Ödeme Zamanı

5326 sayılı Kanunda idari para cezalarının ödeme süresine ilişkin herhangi bir hükme yer verilmemiştir. Bu husus dikkate alındığında, idari para cezalarının ödeme süresi, ilgili kanunlarında düzenlenen hallerde bu sürelerdir.

özel kanunlarında ödeme süresi belirtilmemiş idari para cezalarının, Kabahatler Kanununun 26 ncı maddesine göre ilgilisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde ödenmesi gerektiğinden, idari yaptırım kararını veren kamu tüzel kişilerince idari yaptırım kararlarında "ödemenin 1 ay içinde yapılması gerektiği" hususu belirtilecektir.

Page 29: Idari para cezaları

29

İDARİ PARA CEZALARI

İdari Yaptırım Kararlarının Kesinl. Önce Ödeme Yeri İdari yaptırım kararları genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri tarafından verilmiş ise söz konusu cezalar, muhasebe yetkilisi mutemetleri ve muhasebe birimleri (merkez muhasebe birimi, mal müdürlükleri ve defterdarlık muhasebe müdürlükleri) vasıtasıyla tahsil edilecektir. Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin bankalar aracılığı ile tahsilat yetkisi bulunması halinde bu idarelerin banka hesaplarına da ödeme yapılacaktır.

İdari Yaptırım Kararlarının Kesinl. Sonra Ödeme Yeri İdari yaptırım kararlarının kesinleşmesi üzerine ödemeler, ilgili vergi dairesinin hesabının bulunduğu bankalara veya vergi dairelerine yapılacaktır.

Page 30: Idari para cezaları

30

İDARİ PARA CEZALARI

İndirim Uygulaması 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin (6) numaralı fıkrasında "Kabahat dolayısıyla idari para cezası veren kamu görevlisi, ilgilinin rıza göstermesi halinde bunun tahsilatını derhal kendisi gerçekleştirir. İdari para cezasını kanun yoluna başvurmadan önce ödeyen kişiden bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme, kişinin bu karara karşı kanun yoluna başvurma hakkını etkilemez." hükmü yer almaktadır.

Peşin ödeme indirimi, amme alacağının kanuni ödeme süresi geçtikten sonra uygulanamayacağından, dava açma süresinden daha az ödeme süresi olan para cezaları için indirim, ödeme süreleri içerisinde yapılan ödemelerle sınırlı olacaktır.

Page 31: Idari para cezaları

31

İDARİ PARA CEZALARI

Taksitlendirme Uygulaması;

5326 sayılı Kanunun 5560 sayılı Kanunla değişik 17 nci maddesinin (3) numaralı fıkrasında "... Kişinin ekonomik durumunun müsait olmaması halinde, idarî para cezasının, ilk taksitinin peşin ödenmesi koşuluyla, bir yıl içinde ve dört eşit taksit halinde ödenmesine karar verilebilir. Taksitlerin zamanında ve tam olarak ödenmemesi halinde, idarî para cezasının kalan kısmının tamamı tahsil edilir." hükmüne yer verilmiştir.

Page 32: Idari para cezaları

32

Taksitlendirme talebi kabul edilen borçlular; 4 eşit taksit halinde ve birinci taksit idari para cezasının kanuni ödeme süresi içinde, geri kalan 3 taksiti ise idari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde idarece belirlenecek sürelerde ödeyecektir.

Taksitlerin zamanında ve tam olarak ödenmemesi halinde idari para cezasının kalan kısmı muaccel hale gelecek ve tahsil için durum genel bütçeye gelir kaydedilecek idari para cezaları için ilgili vergi dairesine bildirilecektir. Genel bütçeye gelir kaydedilmeyen idari para cezalarında ise muaccel hale gelen para cezasının ilgili kanunlar uyarınca tahsile yetkili mercilerce takip ve tahsil işlemlerine başlanacaktır.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 33: Idari para cezaları

33

İDARİ PARA CEZALARI

Failin Ölümü

İdari para cezalarının düzenlendiği özel kanunlarda , cezaya muhatap olan kişilerin ölümü halinde idari para cezalarının mirası reddetmemiş olan mirasçılarından tahsil edilip edilmeyeceği yönünde ayrıca bir hüküm bulunmaması koşuluyla, Anayasa’nın 38. maddesinde yer alan ‘Cezaların Şahsiliği’ ilkesi gereğince, bu idari para cezalarının tahsilinden vazgeçilmesi icap etmektedir.

Page 34: Idari para cezaları

34

İDARİ YAPTIRIM KARARLARINA KARŞI BAŞVURU/İTİRAZ 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 27. maddesinde yer almaktadır. ‘Başvuru yolu’ başlıklı bu madde hükmü aynen şöyledir;

“(1) İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşir.

 (2) Mücbir sebebin varlığı dolayısıyla bu sürenin geçirilmiş olması halinde bu sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde karara karşı başvuruda bulunulabilir. Bu başvuru, kararın kesinleşmesini engellemez; ancak, mahkeme yerine getirmeyi durdurabilir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 35: Idari para cezaları

35

(3) Başvuru, bizzat kanunî temsilci veya avukat tarafından sulh ceza mahkemesine verilecek bir dilekçe ile yapılır. Başvuru dilekçesi, iki nüsha olarak verilir.

(4) Başvuru dilekçesinde, idarî yaptırım kararına ilişkin bilgiler, bu karara karşı ileri sürülen deliller açık bir şekilde gösterilir. Dilekçede ayrıca, başvurunun süresinde yapılmasını engelleyen mücbir sebep dayanaklarıyla gösterilir.

 (5) (Değişik: 6/12/2006-5560/34 md.) İdarî yaptırım kararının mahkeme tarafından verilmesi halinde, bu karara karşı ancak itiraz yoluna gidilebilir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 36: Idari para cezaları

36

(6) (Ek: 6/12/2006-5560/34 md.) Soruşturma konusu fiilin suç değil de kabahat oluşturduğu gerekçesiyle idarî yaptırım kararı verilmesi halinde; kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz edildiği takdirde, idarî yaptırım kararına karşı başvuru da bu itiraz merciinde incelenir.

(7) (Ek: 6/12/2006-5560/34 md.) Kovuşturma konusu fiilin suç değil de kabahat oluşturduğu gerekçesiyle idarî yaptırım kararı verilmesi halinde; fiilin suç oluşturmaması nedeniyle verilen beraat kararına karşı kanun yoluna gidildiği takdirde, idarî yaptırım kararına karşı itiraz da bu kanun yolu merciinde incelenir.

(8) (Ek: 6/12/2006-5560/34 md.) İdarî yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idarî yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idarî yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddiaları bu işlemin iptali talebiyle birlikte idarî yargı merciinde görülür.”

İDARİ PARA CEZALARI

Page 37: Idari para cezaları

37

Özel Kanunlarda Düzen. Olm. Hal. Görevli Mahkeme

Diğer kanunlarda başvuru yolu olarak sulh ceza mahkemesinden başkaca bir merci öngörülmüş ise itiraz gösterilen merci tarafından incelenecektir. Başvuru süresi açısından da kanunda herhangi bir belirleme yapılmamış ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun genel hükümlerine göre dava açılması gerekecektir.

Özel Kanunlarda Düzen. Olm. Hal. Görevli Mahkemeİlgili Kanunda göreve ilişkin bir hüküm bulunmaması halinde sulh ceza mahkemeleri idari para cezaları ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararlarına karşı yapılan başvuruları incelemede genel görevli yargı mercii olarak kabul edilecektir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 38: Idari para cezaları

38

Başvuru Süresi – Zamanaşımı

İdari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari yaptırım kararlarına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. B süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idari yaptırım kararı kesinleşir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 39: Idari para cezaları

39

SUÇ VE KABAHAT Hukuki açıdan ‘suç’, hukuk düzeni tarafından ceza veya güvenlik tedbiri yaptırımına bağlanmış fiil, ‘Kabahat’ ise, Kabahatler Kanununun 2. maddesinde tarif edildiği şekliyle; “(…) kanunun, karşılığında idarî yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlık(…)” olarak tanımlanabilir.

‘SUÇ’ VE ‘KABAHAT’ KAVRAMLARI ARASINDAKİ TEMEL FARK.;

• Suç, ceza ve güvenlik tedbirlerinin mutlaka kanunla düzenlenmesi gerekirken, kabahatlerin değil ama onlara uygulanacak yaptırımların kanunla düzenlenmesi zorunludur.

• Suçlarda lehe kanunun geçmişe yürümesi geçerliyken aynı kural kabahatlere uygulanan idari yaptırımlarda geçerli olmayıp derhal uygulama geçerlidir. (bu konuda diğer hususlar suçlarla aynıdır.)

• Suça teşebbüs cezalandırılmakta iken, kabahatlerde kural olarak kanunda açıkça hüküm bulunan haller dışında bu mümkün değildir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 40: Idari para cezaları

40

• Suçlardan farklı olarak kabahatlere iştirakte iştirak edenlerin her biri açısından iştirak şekline bakılmaksızın idari yaptırım uygulanmaktadır. (Tek tip fail sistemi)

• Suç da kabahat de hem kast hem taksirle işlenebilir.• Suçların yaptırımı ceza (hapis ve/veya adli para cezası) ve

güvenlik tedbirleri iken kabahatlere sadece idari yaptırımlar (idari para cezası ve idari tedbirler)uygulanabilmektedir.

• Suçlar zincirleme şeklinde işlenebilirken, bu durum kabahatlerde mümkün değildir.

• Suçlarda zamanaşımı ceza ve dava zamanaşımı olarak ayrılırken, kabahatlerde soruşturma ve yerine getirme zamanaşımı olarak gruplanır. Suçlarda zaman aşımı süreleri daha uzundur.

• Suçlara ilişkin ceza yaptırımına ceza mahkemeleri karar verirken kabahatlere uygulanacak yaptırımlara idari organlar hükmedebilmektedir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 41: Idari para cezaları

41

GENEL KANUN (5326 SAYILI KABAHATLER KANUNU) Kanunun 3 üncü maddesine göre; Diğer kanunlarda yer alan kabahatlerden idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımı gerektirenler kendi kanunlarında aksine bir düzenleme yoksa gerek kanun yolları bakımından gerekse diğer hususlarda Kabahatler Kanununun genel hükümlerine tabi olacaktır. Bu yaptırımlar için kendi kanunlarında başkaca bir kanun yolu öngörülmüş ise bu sefer Kabahatler Kanunun kanun yollarına ilişkin hükümleri dışındaki genel hükümleri uygulanacaktır.

Dolayısıyla, 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5326 sayılı Kabahatler Kanunu, kabahat fiilleri ve bu fiillere karşı uygulanması öngörülen idari para cezaları ve diğer idari tedbirler açısından, kanun yolu ile ilgili usuller hariç olmak üzere, genel kanun niteliğindedir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 42: Idari para cezaları

42

KANUNİLİK İLKESİ 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 4 üncü madde metninde, suçta kanunilik ilkesine nazaran, kabahatler açısından daha esnek bir sistem kabul edilerek, hangi fiillerin kabahat oluşturduğu, kanunda açıkça tanımlanabileceği gibi, idareye (Bakanlar Kurulu, Maliye Bakanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu v.b.) çerçeve hükmün içeriğini doldurmak suretiyle kabahat sayılabilecek eylemleri belirleme yetkisi verilmiştir.

Buna karşılık ikinci fıkrada, idari yaptırımlar açısından, cezada kanunilik ilkesine paralel bir hükme yer verilmiştir. Bunun sonucu olarak yetkili idarenin belirlediği ve kabahat olarak nitelendirilebilecek fiiller dahil bütün cezai yaptırımların ancak kanunla belirlenebileceği esası benimsenmiştir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 43: Idari para cezaları

43

ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA

5326 sayılı Kabahatler Kanununun zaman bakımından uygulamayı düzenleyen 5 inci madde hükmüne göre; işlendiği sırada kabahat sayılmayan, ancak sonradan yapılan düzenleme ile kabahat kapsamına alınan bir fiil için idari yaptırım uygulama imkanı bulunmadığı gibi işlendikten sonra yürürlüğe giren bir kanun ile kabahat olmaktan çıkarılan bir fiil nedeniyle de fail hakkında yaptırım kararı uygulanmaz.

Aynı madde ile kabahatler karşılığında öngörülen idari yaptırımlara ilişkin kararların yerine getirilmesinde ‘derhal uygulanma kuralı’ getirilmiştir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 44: Idari para cezaları

44

YER BAKIMINDAN UYGULAMA 5326 sayılı Kabahatler Kanununun yer bakımından uygulamayı düzenleyen 6 inci madde hükmüne göre; yukarıdaki hükümlere göre Türkiye’de işlenmiş olduğu kabul edilen kabahat fiilleri hakkında Türk kanunları uygulanacak ve kabahat fiilinin kısmen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi halinde kabahat Türkiye’de işlenmiş addedilecektir.

Buna karşılık istisna olarak, özel kanunda aksine bir düzenleme olması halinde, yukarıda sayılan koşullar gerçekleşmese dahi, yani kabahat yurt dışında işlenmesi durumunda da Türkiye’de idari yaptırım uygulanabileceği düzenlenmiştir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 45: Idari para cezaları

45

SORUMLULUĞUN ESASLARI• İcrai veya İhmali Davranış

5326 sayılı Kanunun 7 inci maddesine göre; kabahatin hem icraî (dış dünyada gözlenebilen eylem) hem de ihmali davranışla işlenebileceği hususuna açıklık getirilmiştir. Ancak, suçlarda olduğu gibi; ihmali davranışla işlenmiş kabahatin varlığı için, kişi açısından belli bir icraî davranışta bulunma hususunda hukukî yükümlülüğün varlığına vurgu yapılmıştır.

• Organ Veya Temsilcinin Davranışından Dolayı Sorumluluk Yeni Türk Ceza Kanununun sisteminde tüzel kişi hakkında suç dolayısıyla ceza yaptırımı uygulanması mümkün değil iken, 5326 sayılı Kanunun 8 inci maddesi uyarınca, idarî para cezasının niteliği ve amacının farklılığı dolayısıyla, bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenen kabahat nedeniyle bu tüzel kişiye de idarî para cezası verilmesi mümkün olacaktır.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 46: Idari para cezaları

46

Kast, Taksir ve Hata

Kabahatler türünden haksızlıklar kural olarak hem kasten hem de taksirle işlenebilir.

Failin, suçun kanuni tanımındaki maddi unsurlardan birinde yanılgıya düşerek fiili işlemesi halinde kasten hareket ettiğinden söz edilemeyeceği, işlediği fiilin haksızlık oluşturduğu hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişinin cezalandırılmasının da mümkün olmayacağı açıktır.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 47: Idari para cezaları

47

Yaş Küçüklüğü ve Akıl HastalığıKabahatler Kanununun 11 inci maddesi idari para cezasının uygulanması açısından sorumluluk halleri düzenlenmiştir;

“(1) Fiili işlediği sırada onbeş yaşını doldurmamış çocuk hakkında idarî para cezası uygulanamaz.

(2) Akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişi hakkında idarî para cezası uygulanmaz.”

İDARİ PARA CEZALARI

Page 48: Idari para cezaları

48

Hukuka Uygunluk Nedenleri Kabahatler Kanununun konuya ilişkin on ikinci madde hükmü aynen şöyledir;“(1) Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, Türk Ceza Kanununun hukuka uygunluk nedenleri ile kusurluluğu ortadan kaldıran nedenlere ilişkin hükümleri, kabahatler bakımından da uygulanır.”

Teşebbüs Belli bir kabahate teşebbüsün de cezalandırılabileceği konusunda ilgili kanunda hüküm bulunan haller dışında kabahatlere teşebbüs kural olarak cezalandırılmaz.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 49: Idari para cezaları

49

İştirakBu konu Kanunun 14 üncü maddesinde düzenlenmiştir;

• “(1) Kabahatin işlenişine birden fazla kişinin iştirak etmesi halinde bu kişilerin her biri hakkında, fail olarak idarî para cezası verilir.

• (2) Özel faillik niteliğinin arandığı durumlarda, kabahate iştirak eden ve bu niteliği taşımayan kişi hakkında da fail olarak idarî para cezası verilir.

• (3) Kabahate iştirak için kasten ve hukuka aykırı işlenmiş bir fiilin varlığı yeterlidir. Kabahatin işlenişine iştirak eden kişi hakkında, diğerlerinin sorumlu olup olmadığı göz önünde bulundurulmaksızın idarî para cezası verilir.

• (4) Kanunda özel faillik niteliğini taşıyan kişi açısından suç, diğer kişiler açısından kabahat olarak tanımlanan fiilin, bu niteliği taşıyan ve taşımayan kişiler tarafından ortaklaşa işlenmesi halinde suça iştirake ilişkin hükümler uygulanır.”

İDARİ PARA CEZALARI

Page 50: Idari para cezaları

50

İçtima

Kabahatlerde içtima ile ilgili esaslar kanununun 15 inci maddesinde düzenlenmiştir;

• Eylemin Birden Fazla Hükme Aykırılığı( Fikri İçtima); bir fiil ile birden fazla kabahatin işlenmesi halinde, bu kabahatlere ilişkin yaptırım öngören kanunlarda, sadece idari para cezası öngörülmüş olması halinde bu cezalardan ağır olanının tatbik edilmesi gerekecektir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 51: Idari para cezaları

51

• Kabahat Eyleminin Birden Fazla İşlenmesi(Gerçek İçtima);Bir kabahatin birden fazla işlenmesi durumunda gerçek içtima hükümlerine göre, her bir fiille ilgili olarak ayrı ayrı idarî para cezasına karar verilecektir

• Eylemin Suç ve/veya Kabahat Oluşturması (Non Bis İn İdem)Bir fiil, bazı durumlarda hem suç hem de kabahat oluşturabilir. Bu gibi durumlarda kişi hakkında sadece suçtan dolayı ceza veya güvenlik tedbirine hükmedilebilecektir; fiilin kabahat oluşturması dolayısıyla ayrıca idarî yaptırım uygulanamayacaktır

İDARİ PARA CEZALARI

Page 52: Idari para cezaları

52

BAZI KABAHAT FİİLLERİ

Emre aykırı davranış Madde 32- (1) Yetkili makamlar tarafından adlî

işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.

(2) Bu madde, ancak ilgili kanunda açıkça hüküm bulunan hallerde uygulanabilir.

(3) 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 526 ncı maddesine diğer kanunlarda yapılan yollamalar, bu maddeye yapılmış sayılır.

Page 53: Idari para cezaları

53

BAZI KABAHAT FİİLLERİ

Dilencilik Madde 33- (1) Dilencilik yapan kişiye, elli

Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, dilencilikten elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir.

(2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve elkoymaya kolluk veya belediye zabıta görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir veya belediye encümeni karar verir.

Page 54: Idari para cezaları

54

BAZI KABAHAT FİİLLERİ

Kumar Madde 34- (1) Kumar oynayan kişiye, yüz

Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, kumardan elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir.

(2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve elkoymaya kolluk görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir karar verir.

Page 55: Idari para cezaları

55

BAZI KABAHAT FİİLLERİ

Sarhoşluk Madde 35- (1) Sarhoş olarak başkalarının

huzur ve sükununu bozacak şekilde davranışlarda bulunan kişiye, kolluk görevlileri tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Kişi, ayrıca sarhoşluğun etkisi geçinceye kadar kontrol altında tutulur.

Page 56: Idari para cezaları

56

BAZI KABAHAT FİİLLERİ

Gürültü Madde 36- (1) Başkalarının huzur ve sükununu

bozacak şekilde gürültüye neden olan kişiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.

(2) Bu fiilin bir ticarî işletmenin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde işletme sahibi gerçek veya tüzel kişiye bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.

(3) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına kolluk veya belediye zabıta görevlileri karar verir.

Page 57: Idari para cezaları

57

BAZI KABAHAT FİİLLERİ

Rahatsız etme Madde 37- (1) Mal veya hizmet satmak için

başkalarını rahatsız eden kişi, elli Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.

(2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezası vermeye kolluk veya belediye zabıta görevlileri yetkilidir.

Page 58: Idari para cezaları

58

BAZI KABAHAT FİİLLERİ

İşgal Madde 38- (1) Yetkili makamların açık ve yazılı izni

olmaksızın meydan, cadde, sokak veya yayaların gelip geçtiği kaldırımları işgal eden veya buralarda mal satışa arz eden kişiye, belediye zabıta görevlileri tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.

(2) Yetkili makamların açık ve yazılı izni olmaksızın meydan, cadde, sokak veya yayaların gelip geçtiği kaldırımlar üzerine inşaat malzemesi yığan kişiye, belediye zabıta görevlileri tarafından yüz Türk Lirasından beşyüz Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.

(3) Özel kanunlardaki hükümler saklıdır.

Page 59: Idari para cezaları

59

BAZI KABAHAT FİİLLERİ

Tütün mamullerinin tüketilmesi Madde 39- (1) Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında tütün

mamulü tüketen kişiye, ilgili idarî birim amirinin yetkili kıldığı kamu görevlileri tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu fıkra hükmü, tütün mamulü tüketilmesine tahsis edilen alanlarda uygulanmaz.

(2) Toplu taşıma araçlarında tütün mamulü tüketen kişiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Kabahatin özel hukuk kişileri tarafından işletilen toplu taşıma araçlarında işlenmesi halinde bu ceza ilk başvurulan kolluk birim yetkilileri tarafından verilir. Kamuya ait toplu taşıma araçlarında işlenmesi halinde idarî para cezası verme yetkisi bakımından birinci fıkra hükmü uygulanır.

 (3) Özel hukuk kişilerine ait olan ve herkesin girebileceği binaların kapalı alanlarında, tütün mamullerinin tüketilemeyeceğini belirtir açık bir işarete yer verilmesine rağmen, bu yasağa aykırı hareket eden kişiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu ceza, şikâyet üzerine en yakın kolluk birimi yetkililerince verilir.

Page 60: Idari para cezaları

60

4207 SAYILI KANUN

Tütün ürünlerinin yasaklanması              Madde 2 – (Değişik: 3/1/2008-5727/3 md.)

(1) Tütün ürünleri;              a) Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında,             b) Koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim,

ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar hariç) binaların kapalı alanlarında,

             c) Taksi hizmeti verenler dahil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçlarında,

             ç) Okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanlarında,

             d) Özel hukuk kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde,

             tüketilemez.             

Page 61: Idari para cezaları

61

(2) Ancak;              a) Yaşlı bakım evlerinde, ruh ve sinir hastalıkları

hastanelerinde, cezaevlerinde,              b) Şehirlerarası veya uluslararası güzergâhlarda yolcu

taşıyan denizyolu araçlarının güvertelerinde,              tütün ürünleri tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilir.

Bu alanlara onsekiz yaşını doldurmamış kişiler giremez.               (3) Otelcilik hizmeti verilen işletmelerde, tütün ürünleri

tüketen müşterilerin konaklamasına tahsis edilmiş odalar oluşturulabilir.  

             (4) Açık havada yapılan her türlü spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı yerler ile bunların seyir yerlerinde tütün ürünleri kullanılamaz. Ancak bu tesislerde, tütün ürünlerinin tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilir.

             (5) Bu Kanunun tütün ürünleri tüketilmesine tahsis edilen kapalı alanlarının koku ve duman geçişini önleyecek şekilde tecrit edilmesi ve havalandırma tertibatı ile donatılması gerekir.

             (6) Bu Kanunun uygulanmasında "tütün ürünü" ibaresi tüttürme, emme, çiğneme ya da buruna çekerek kullanılmak üzere üretilmiş, hammadde olarak tamamen veya kısmen tütün yaprağından imal edilmiş maddeyi ifade eder.

Page 62: Idari para cezaları

62

BAZI KABAHAT FİİLLERİ

Kimliği bildirmeme Madde 40- (1) Görevle bağlantılı olarak sorulması halinde

kamu görevlisine kimliği veya adresiyle ilgili bilgi vermekten kaçınan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunan kişiye, bu görevli tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.

(2) Açıklamada bulunmaktan kaçınması veya gerçeğe aykırı beyanda bulunması dolayısıyla kimliği belirlenemeyen kişi tutularak durumdan derhal Cumhuriyet savcısı haberdar edilir. Bu kişi, kimliği açık bir şekilde anlaşılıncaya kadar gözaltına alınır ve gerekirse tutuklanır. Gözaltına ve tutuklamaya karar verme yetkisi ve usulü bakımından Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uygulanır.

(3) Kişinin kimliğinin belirlenmesi durumunda, bu nedenle gözaltına alınma veya tutuklanma haline derhal son verilir.

Page 63: Idari para cezaları

63

SONUÇ VE ÖNERİLER

Kabahatler Kanunu esas itibariyle uygulamada birliği sağlama amacıyla çıkarılmış olmakla birlikte getirdiği çoklu yapı nedeniyle yaptırım uygulanması, takibi ve kanun yolları oldukça karmaşık bir hal almıştır. Bu karışıklık idari yaptırımlara karşı Sulh Ceza Mahkemelerinin genel görevli mahkeme olarak belirlenmesinden kaynaklanmaktadır.

Önceden yürürlüğe konulmuş özel Kanun hükümleriyle belirlenmiş “gürültüye sebep olmak”, tütün ve tütün mamullerinin bazı koşullarda kullanılması” imar ve çevre kirliliğine sebep olunması gibi bazı kabahat fiillerine Kabahatler Kanununda yer verilmesi suretiyle uygulamada karışıklığa sebep olunmuştur.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 64: Idari para cezaları

64

Bunun yanında imar kirliliği yaratılması gibi bazı kabahat fiillerinin 3194 sayılı İmar Kanununun 42 inci maddesi ile Türk Ceza Kanununun 184 üncü maddeleri örnek olduğu üzere Ceza Kanununda da tanımlanması sonucu aynı fiilin hem suç hem de kabahat konumuna sokulması sonucu, Kabahatler Kanununun hem suç hem de kabahat oluşturan bir eylem için sadece suçtan dolayı işlem yapılabileceği yönündeki 15/3 madde hükmü nedeniyle, bazı kabahatlerle ilgili olarak idari para cezası verme yetkisi fiilen uygulanamaz hale getirilmiştir.

İdari yaptırım kararının mülki amirlerce verilmesi öngörülen kanunlarda kimi zaman Mahalli Mülki Amir, kimi zaman Mahallin En Büyük Mülki Amiri ve kimi zaman da Vali ve Kaymakam ibarelerinin kullandığı, uygulamada bu kavramların karışıklığa yol açabileceği düşünülmektedir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 65: Idari para cezaları

65

İdari para cezası uygulamaya yetkili makamlarca yapılacak işlemler, cezaların tahakkuk ve tahsili işlemleri ile ilgili genel esasların Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Genel Tebliğlerle belirlendiği, karar verici ve uygulayıcı konumdaki İçişleri Bakanlığının ise bu konuda aktif bir rol üstlenemediği görülmüştür.

Bu nedenlerle;

Anayasa Mahkemesinin konu ile ilgili kararı ve Türkiye’deki adli-idari yargı ayırımı dikkate alınarak, kabahat fiillerine uygulanan bütün idari yaptırımlar için idari yargı mercilerinin yetkili ve görevli kılınması,

İDARİ PARA CEZALARI

Page 66: Idari para cezaları

66

İdareye 5326 sayılı Kanuna göre savunma için tanınan 15 günlük sürenin, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda öngörülen 30 güne çıkarılması yönünde değişiklik yapılması,

Kabahatlerin tanımına ilişkin çeşitli özel Kanunlarla Kabahatler Kanunu arasındaki benzeşmenin herhangi bir tereddüde yer vermeyecek şekilde yapılacak yasal düzenleme ile giderilmesi,

İdari yaptırım kararı almaya yetkili merciin daha net ve uygulamada tereddüde yol açmayacak bir şekilde tanımlanması,

İDARİ PARA CEZALARI

Page 67: Idari para cezaları

67

5326 sayılı Kabahatler Kanununun ‘içtima’ konusunu düzenleyen 15/3 madde hükmünde değişikliğe gidilerek hem suç hem de kabahat oluşturan fiillere ilişkin kanunlarda öngörülen cezai ve idari yaptırımların birbirinden bağımsız olarak ele alınması imkanı getirilmesi ve böylece örneğin fiilen uygulama kabiliyeti kalmamış olan İmar Kanununun 42 inci maddesinin işlerliğinin sağlanması,

Tamamen teknik bir konu arz eden idari para cezalarının tebliğ, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin usulüne uygun bir şekilde yapılmasını sağlamaya yönelik tedbirlerin alınması, ana uygulayıcı konumundaki Mülki İdare Birimlerinin bu konudaki eksikliklerinin giderilmesi,

Uygulayıcılara kolaylık sağlamak amacıyla, idari para cezaları ve diğer idari yaptırımların uygulama şekil ve esaslarının İçişleri Bakanlığı tarafından yeni mevzuat çerçevesinde çıkarılacak bir uygulama yönergesi ile belirlenmesi ve böylece uygulama birliğinin sağlanması gerekmektiği değerlendirilmektedir.

İDARİ PARA CEZALARI

Page 68: Idari para cezaları

68

24.10.2008TEŞEKKÜRLER

Abdullah ERİNMülkiye Başmüfettişi

Page 69: Idari para cezaları

69

İDARİ YAPTIRIM KARAR TUTANAĞII. KİMLİK BİLGİLERİ

a) Uyruğub) T.C Kimlik No:c) Vergi Kimlik No:d) Adı Soyadı:e) Baba Adı:f) Doğum Tarihi ve Yerig) Nüfusa Kayıtlı Olduğu İlh) Nüfusa Kayıtlı Olduğu İlçeI) Mahalle/Köyj) İkamet Adresik) Ev Tell) Cep Tel

Page 70: Idari para cezaları

70

II. İŞLENEN KABAHAT İLE İLGİLİ BİLGİLER

1. Kabahat Fiili :2. Kabahatin İşlendiği Yer :3. İşlendiği Tarih ve Saat :4. Kabahatle İlgili Elde Edilen Deliller :5. Uygulanan Yaptırımlar İdari Para Cezasının Miktarı :Ödeme Yapılmışsa Alınan Miktar :6. Kişinin huzurunda / gıyabında alınan idari yaptırım kararı gereği hazırlanan işbu tutanak yukarıda açık kimliği belirtilen şahsa …../…./20 … tarihinde aşağıda isimleri sıralanan yetkili görevliler tarafından tebliğ edilmiştir.7. İdari Yaptırım Uygulanan Şahsın İmzası (Tebellüğ Eden)8. İdari Yaptırım Karar Defteri Sıra Numarası:

Page 71: Idari para cezaları

71

III. İDARİ YAPTIRIM KARARINI UYGULAYAN KAMU KURUM VE KURULUŞU GÖREVLİLERİ

Görevli: 1Görevli : 21. Adı Soyadı2. Unvanı3. Birimi4. İmza

Page 72: Idari para cezaları

72

YASAL UYARILAR:

1 - İşbu idari yaptırım tutanağına karşı, kararın şahsınıza tebliğ edildiği tarihten itibaren en geç 15 gün içerisinde Sulh Ceza Mahkemesine bizzat veya yasal temsilciniz ya da avukatınız aracılığıyla başvurulabilirsiniz. Bu süre içerisinde başvuru yapılmaması halinde idari yaptırım kararı kesinleşir.

2 - İdari para cezasını bir ay içinde ödemeniz gerekir, kanun yoluna başvurmadan öderseniz cezanın 3/4'ü tahsil edilir. Peşin ödeme, kişinin bu karara karşı kanun yoluna başvurmasını etkilemez.

3 - Kişinin imzadan kaçınması halinde bu durum tutanağın II.7 nolu bölümünde belirtilir.

4 - İdari para cezasının kesinleşmesini takiben ödenmemiş tutar 6183 sayılı Kanun uyarınca takip edilecektir.

Page 73: Idari para cezaları

73

Ek 2

İDARİ YAPTIRIM KARAR DEFTERİSIRA NUMARASIKABAHATİNKABAHATİ İŞLEYENİNİDARİ YAPTIRIM KARARININ TEBLİĞİ/ TEFHİM TARİHİUYGULANAN İDARİ YAPTIRIM (İDARİ PARA CEZASI )

Türü/FiiliYeriTarihi ve SaatiAdı ve SoyadıT.C Kimlik Noİş veya İkamet adresi ve telefonları