မကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

ျမနမာႏငငအတ

ြက အ

ခနအခါေက

ာငး တစမထ

းျခားေသာ အ

ခြငအေရးမားႏင အ

ဓကစနေခၚမႈမား

မကက

ငေဆး က

မာၻ႔တက

သလ

ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏငအဓက စနေခၚမႈမား

၂၀၁၃ ခႏစ၊ ဇြနလ

Copyright © McKinsey & Company 2013

မကကငေဆး ကမာၻ႔တကသလ

Mc Kinsey & Company ၏ စးပြားေရးလပငနးႏင စးပြားေရး သေတသနလက႐းျဖစေသာ မကကငေဆး ကမာၻ႔တကသလ (The McKinsey Global Insittute - MGI) က ကမာၻ႔စးပြားေရးဆငက ေျပာငးလမႈက ပမ နက႐ႈငး စြာ နားလညသေဘာေပါကမႈ ဖြ႕ၿဖးေရးအတြက ၁၉၉၀-ျပညႏစတြင တညေထာငခသည။ ကးသနး ေရာငး၀ယေရး၊ ျပညသလထႏင လမႈေရးက႑မ ေခါငးေဆာငမားအား စမခန႔ခြေရးနင မ၀ါဒ ဆးျဖတခကမားတြင အေျချပႏငေသာ အေၾကာငးျခငးရာမားႏင ထးေဖာကသျမငႏငစြမးမား ျဖညဆညးေပးရန ရညရြယပါသည။

MGI သေတသနသည စးပြားေရး လပငနးေခါငးေဆာငမား၏ ထးေဖာက သျမငႏငစြမးမားႏငအတ စးပြား ေရးခြျခမးစတျဖာနညးမားက အသးျပရငး စးပြားေရးႏင စမခန႔ခြေရး စညးကမးမားက ေပါငးစပထားသည။ ကြႏပတ႔ ၏ အေသးစားမသည အႀကးစားသ႔ နညးပညာသည စးပြားေရးလပငနး မဟာဗဟာႏင အမားျပညသဆငရာ မ၀ါဒ က သကေရာကေစေသာ ကယျပန႔လသည စကခ႐ေဘာဂေဗဒ အငအားစမားက ပ၍ နားလညသေဘာေပါကေစ ရန ရညရြယကာ အႀကးစား စးပြားေရးလပငနးမားက ေလလာစစေဆးထားသည။ MGI ၏ နက႐ႈငးေသာ အစရငခ စာမားတြင ႏငငေပါငး ၂၀-ေကာႏင စကမႈလပငနးႀကး ၃၀-ေကာတ႔က လႊမးၿခထားသည။ လကရ ေဆာငရြကေန ေသာ သေတသနတြင အေၾကာငးအရာ ေလးခပါ၀ငသည။ ယငးတ႔မာ ကနထတစြမးအားႏင ဖြ႕ၿဖးမႈ၊ ကမာၻ႔ေငြေၾကး ေစးကြကမား ဆငကေျပာငးလလာမႈ၊ နညးပညာႏင ဆနးသစတထြငမႈတ႔၏ စးပြားေရးအေပၚ သကေရာကမႈႏင ၿမ႕ ျပ အသြငေျပာငးလမႈတ႔ပင ျဖစသည။ ထသေတသနတြင အလပအကင ဖနတးေရး၊ အေျခခ အေဆာကအဥ ကနထတစြမးအား၊ အနာဂတၿမ႕ေတာႀကးမားႏင အငတာနက သကေရာကမႈတ႔က ျပညစစြာ ေဖာျပထားသည။

MGI က McKinsey & Company ၏ ဒါ႐ ကတာမ ားျ ဖစ ၾ ကေသာ Richard Dobbs ႏင James Manyika တ ႔က ဥ းေဆာငလ ကရ သည။ Micheal Chui ၊ Susan Lund ၊ Jaana Remes ႏင Yougang Chan တ ႔က အႀ ကး အကမ ားအျ ဖစ ေဆာငရ ြက ၾ ကပါသည။ စမကနးအဖ ြ႕မ ားက ထပတနးပညာရငအဖ ြ႕က ဥ းေဆာင ၿ ပ း ကမာ ၻအ၀မ းရ မကကငေဆး႐ းမ ားမ အႀ ကေပးပဂ ၢလမ ား ပါ၀ငပါသည။ ထ အဖ ြ႕မ ားသည လပေဖာက ကဘကမ ား၊ စကမ ႈႏင စမ ခန ႔ခ ြေရးက ြ မ းကငသ မ ား၏ မကကငေဆး ဂလ ဘယနကတ၀ပစက ခ ဥးကပအသ းျ ပပါသည။ ထ ႔ ျ ပင ႏ ဘယဆရ င မ ား ပါ၀ငေသာ ဥ းေဆာင စ းပ ြားေရးပညာရငမ ားက သေတသန အႀ ကေပးပဂ ၢလမ ားအျ ဖစ ေဆာငရ ြက ၾ ကပါသည။

McKinsey & Company လပေဖာကငဘကမားက MGI သေတသနလပငနးက ရနပေငြေထာကပသည။ ထသေတသနအား မညသည စးပြားေရးလပငနး မညသညအစးရ သ႔မဟတ မညသညအဖြ႕အစညးကမ တာ၀နေပး အပျခငးမဟတပါ။ MGI အေၾကာငး ထပမသရလၿပး အစရငခစာမား ၾကည႐ႈလပါက www.mckinsey.com/mgi သ႔ ခတဆကႏငပါသည။

မကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

Heang ChhorRichard DobbsDoan Nguyen HansenFraser ThompsonNancy ShahLukas Streiff

၂၀၁၃-ခႏစ၊ ဇြနလ

ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏငအဓက စနေခၚမႈမား

1ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

ျမနမာႏငငသည အခရာကေသာအခနအခါသ႔ ေရာကရေနေလၿပ။1 အာဏာရငစနစက ဆယစႏစမားစြာ ကငသးခ ၿပးေနာက အစးရက ႏငငေရးႏင စးပြားေရးျပျပငေျပာငးလမႈ လပငနးစဥမားက စတငမတဆကခပါသည။ ျဖစပြား ေနဆ တငးရငးသားလမးစ ပဋပကၡမားႏင ဘာသာေရးအပစခငး အၾကမးဖကမႈမားက ကငတြယေျဖရငးရန ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥသညလညး ျပနလညသက၀ငလႈပရားလာသလ ႏစေပါငးမားစြာတင အထးတညးေနခရၿပး ေနာက ပြငလငးေသာ ေစးကြကစးပြားေရးတစရပအတြက အေျခခအတျမစမားကလညး ခမတေဆာငရြကလကရ ေပသည။

အေျခအေနအရပရပသည ပေအာ ကစားခငစရာေကာငးေနေသာလညး စတပကဖြယေကာငးသည အဓကအႏရယ တစရပလညး ရေနပါသည။ မကေမာကကာလတြင ျမနမာႏငင၏ ေျပာငးလမႈႏင လမးဖြငလာမႈ လပငနးစဥက ပပးေပးရန ထကသနေနေသာ ႏငငတကာအသငးအ၀ငး၏ ခစၾကညရငးႏးမႈမာ အခငအမာ တးပြား လကရပါသည။ ရငးႏးျမႇပႏသမားကလညး ထးထးျခားျခား အလားအလာ ေကာငးလသည ဤေစးကြက၏ တကလမးက စတ၀င စားၾကသညမာ အဆနးမဟတပါေခ။ ျမနမာႏငငသည ကမာၻ႔ အလငျမနဆး ဖြ႕ၿဖးေနေသာေဒသ၏ ဗဟခကတြင တညရေနၿပး ဒြကနး (ဒစဂစထယ) ေခတတြင ႏငင၏ အသြငကးေျပာငးမႈက စတငလကရပါသည။ ရာစ တစစနးပါး စးပြားေရးအရ တးတကမႈမား ဆတသဥးေနခရၿပးေနာက ဖြ႕ၿဖးမႈ အျပငးအထန နမကမႈက အာရတက ျပညတြငး အသားတင ကနထတလပမႈက ယခအခါတြင ၀.၂ % သာ ပပးေပးႏငေသာ ႏငငတစႏငငက အေျခခစနေခၚမႈမား ျဖင အကစမးလကရေပသည။ သ႔ရာတြင စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ၏ အလယအလတ အဆငမားက ခပ ေကာလႊားၿပး ႏငငသားမား၏ ျမငမားေသာ ေမာလငခကမားက ျဖညဆညးေပးႏငေအာင လေလာကေသာ အလပ အကငမားက ဖနတးေပးရန ႏငင၏ ႏပလတဆတဆ အေျခအေနက အသးျပႏငသည အခြငအလမးတစရပက ယငးအေျခအေနက ျမနမာႏငငအား ေပးအပလကရပါသည။

မေသခာမႈမားလညး အမားအျပား ကနရေနဆပင။ ရငးႏးျမႇပႏသမားက ျမနမာႏငငက စတပါလကပါထညသြငး စဥးစားလကရၾကေသာလညး အမားအျပားကမ အစးရက တငးရငးသားလမးစႏင ဘာသာေရးအပစခငး အၾကမး ဖကမႈမားက ေျဖရငးႏငၿပး ႏငငေရးႏင စးပြားေရး ျပျပငေျပာငးလေရး၊ တညၿငမေရး အရနအဟနက ထနးသမးႏင ကာ စးပြားေရးလပငနးလပေဆာငရန အခကအခ ျဖစေနေစေသာ အကန႔အသတမားက ေျဖေလာေပးႏငေၾကာငး ယၾကညစတခမႈက ရရလၾကပါသည။ ေျပာငးလမႈ ေရရညတညတႏငစြမးႏင ရငးႏးျမႇပႏသမား၊ ေထာကခသမား၏ စတ၀ငစားမႈအေနအထားက အဆပါ ႏငငေရးႏင စးပြားေရး

1 အာဏာရစစအစးရသည ၁၉၈၉ ခႏစတြင ဘားမားဟေသာ အဂၤလပအသးအႏႈနးမ ျမနမာႏငငဟေသာ အသးအႏႈနးသ႔ ေျပာငးလခသည။ ထအမညက လကရအခနအထ တရား၀ငသးစြလကရသည။ ထ႔ေၾကာင ျပညတြငးျပညပအဖြ႕အစညးမားက ထသ႔ အမညေျပာငးလျခငးက အသအမတမျပေသာလညး အစရငခစာတြင ျမနမာႏငငဟေသာ အမညကသာ ေရြးခယသးႏႈနးထားသည။

အဓကအခကမား အကဥးခပ

2

ေရြးခယမႈတ႔က ဆးျဖတေပးပါလမမည။ ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရး အသြငေျပာငးမႈ ေအာငျမငေရးကလညးလညး ယငးတ႔ကသာ ဆးျဖတေပးေလမည ျဖစပါသည။

အမးအမယေပါငးစကြျပားေနေသာ က႑မားက ဖြ႕ၿဖးတးတကေစျခငးအားျဖင ျမနမာႏငငသည ၂၀၃၀-ျပညႏစ မတငမ ယငး၏စးပြားေရး တးတကမႈ ပမာဏက ေဒၚလာ သနးေထာငေပါငး ၂၀၀ ေကာအထ ေလးဆေကာ တးလာ ႏငေသာ အလားအလာရပါသည။ သ႔ရာတြင စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးမႈက မျဖစမေန ေဖာေဆာငႏငမည အလားအလာရ ေသာ စမကနးတစရပ ေရးဆြၿပး ယငးစမကနးက ထထေရာကေရာက အေကာငအထညေဖာရန ပကကြကခပါမ ယေန႔ ရေနေသာ ေစတနာႏင သတထားၿပး အေကာငးျမငေနမႈတ႔မာလညး ႐တျခညး ျပယလြငသြားႏငေပမည။

ဤအစရငခစာတြင မကၡငးဇးႏင ကမၸဏ၏ လပငနးႏင စးပြားေရး သေတသန ႐းခြျဖစေသာ မကကၡငးဇး ကမၻာလး ဆငရာ သပၸ (MGI) သည ျမနမာႏငငတြင ရေနေသာ စးပြားေရး အလားအလာမားက အကျဖတကာ စးပြားေရး တးတကမႈႏင ဖြ႕ၿဖးမႈ ေခတသစထသ႔ လႊားခန ခနေကာ၀ငေရာကရန ယေန႔ကာလ အခြငအလမးက ျမနမာႏငငက ၀ငေရာကႏငမည နညးလမးက စးစမးထားပါသည။ ျမနမာႏငငႏင စပလဥးၿပး ခငလေသာ ကနးဂဏနးအခက အလကမားႏင စပလဥးေသာ အခကအခမားေၾကာင ယခသေတသနက ျပလပရာတြင ကၽြႏပတ႔သည သမား႐းက ခန႔မနးခကမားထက ပၿပး လပခၾကရပါသည။ အဆပါ အခန႔မနးခကမားသည ျမနမာႏငင၏ အလားအလာက ပမ ေကာငးမြနစြာ နားလညလသမားအတြက စမတ ျဖစသငပါသည။

ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမာ ေစာေသးေသာလညး အခြငအလမးေကာငးတခ႕ ရေနသညမာ မျငငးသာေခ။

ျမနမာႏငငသည ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈတြင ဧရာမ ခရးေပါကမႈ၊ ကနထတစြမးအားႏင အာရတစလႊား ျပန႔ပြားသြားေသာ ဆငးရႏြမးပါးမႈတ႔ႏင အႀကးအကယ လြေခာခရသည။ သ႔ရာတြင ျပျပငေျပာငးလေရးႏင အသြငကးေျပာငးေရး လမးေၾကာငးေပၚတြင ရပတညေနသည ကာလပတလး တညေဆာကယရာတြင အားျပႏငသည ရရငးစြ အဖးတန ပစၥညးမားႏငတကြ အလြန ေဖးမေပးေနေသာ ျပငပ ပတ၀နးကငတစရပက ျမနမာႏငငက ပငဆငထားပါသည။

စးပြားေရး တးတကမႈမား ႏစေပါငးမားစြာ ဆတသဥးေနခရသညေနာကပငး၌ ျမနမာႏငငသည အာရတြင ေနာကကကနရစခရေလသည။

၁၉၀၀ ျပညႏစႏင ၁၉၉၀ ျပညႏစအၾကား ကမၻာစးပြားေရးသည တစႏစလင ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈ တနဖး တးတကမႈ ၃ % ရခပါသည။ သ႔ရာတြင ျမနမာႏငင၏စးပြားေရးတးတကမႈမာ သသသာသာ နညးပါးလက ခန႔မနးေျခအားျဖင တစႏစလင ၁.၆ % သာရခပါသည။ အဆပါကာလအတြငး ကမာၻလးဆငရာ လတစဥးခငးစ၏ ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈတနဖးမာ ေလးဆတးလာခၿပး ျမနမာႏငင၏ ထတနဖးမာမ လးလး မတးတကဘ ရသေလာက နးနးပင ျဖစေလသည။

ျမနမာႏငင၏ဖြ႕ၿဖးမႈသည ၁၉၉၀ ျပညႏစကတညးက အရနရခေသာလညး အာရတစလႊားမ ဖြ႕ၿဖးမႈႏႈနးမားထက မားစြာ နညးပါးေနပါေသးသည။ ၁၉၉၀ ျပညႏစမ ၂၀၁၀ ျပညႏစအထ

3ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

ျမနမာႏငင၏ ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈတနဖးသည တစႏစလင ပမးမ ၄.၇ % တးတကသညဟ ကၽြႏပတ႔ ခန႔မနးပါသည။ ထႏႈနးသည ျမနမာ၏ အမနးခငးအာရႏ ငငမား၏ ႏစစဥပမးမ တးတကမႈ ၆ % နးပါးထက ေႏးေကြးေနဆျဖစပါသည။ အာရ ပမးမ ၄.၂% ႏင ႏႈငးယဥပါက ျမနမာႏငငမ တစဥးခငးစ၏ ႏစစဥ ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈတနဖး တးတကမႈႏႈနးထားမာ ၂.၇ % သာ ရပါသည။

ျမနမာႏငငမာ တစဥးခငးစ၏ ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈတနဖး နညးပါးေနျခငးမာ လပသား ကနထတ စြမးအားအရာ၌ အာရ၏ ထးျခားေသာ တးတကေကာငးမြနလာမႈ ပြႀကးပြေကာငးက ျမနမာႏငငက လကလႊတလကရ ေသာေၾကာင အဓက ျဖစပါသည။ ပမးမအားျဖင ျမနမာႏငငမ လပသားတစဥးသည တစႏစတာ အလပလပရာ၌ စးပြားေရး တနဖးက ေဒၚလာ ၁,၅၀၀ သာ ျဖညဆညးေပးႏငၿပး အျခားေသာ အာရ ခနစႏငင၏ ပမးမထက ၇၀ % ၀နးကင ေလာနညးေနေပသည။ (အေထာကအထား အ-၁)

ျမနမာႏငင၏ တစဥးခငးစ ျပညတြငးအသားတင ထတလပမႈတနဖးမခငမာျခငးသည လပသားကနထတ စြမးအားနမပါးမႈေၾကာင ျဖစသည။

ျပကြက E1

လတစဥးခငးစ ျပညတြငးအသားတင ထတလပမႈ ျပတယြငးျခငး (အစစအမန)၊ ၂၀၁၀ ျပညႏစ

မတခက။အခးက (စေကးကက) မဟတပါ။အနးစပဆးယထားသညအတြကေပါငးလကလငကကခငမကကပါမည။

Ø 2.5

0.8 ျမနမာ

ဗယကနမ 1.2

အႏၵၵယ 1.4

ဖလစပင 2.0

သရလကၤာ ၂2.3

အငဒနးရား 3.0

တရတ 4.4

ထငး 4.8

-69%

Ø 47

+7% 1.5

-71%

2.2

3.6

5.5

6.8

6.5

7.8

8.4

Ø 5.3

တစဥးခငးစ၏ ျပညတြငးအသားတင ထတလပမႈတနဖး ၂၀၁၀ ေဒၚလာေထာငေပါငး

အလပအကင/ လဥးေရ

%

ကနထတလပမႈ စြမးအား ၂၀၁၀ ေဒၚလာေထာငေပါငး

× =

50

55

40

36

33

45

57

57

လြနခေသာႏစေပါငး ၂၀ ေကာက ျမနမာႏငင၏ ျပညတြငး အသားတငထတလပမႈ တနဖး တးတကမႈႈ အရန အသင အတငသာ ရေနခရျခငးမာ ကနထတစြမးအား တးတကမႈထက လဥးေရျပန႔ပြားလာျခငးေၾကာင အဓကျဖစပါသည။ ျမနမာႏငင၏ လတစဥးခငးစ ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈ တနဖး နမကမႈက အေျခခထားသညမာ ကနထတစြမးအား အားနညးမႈပငျဖစသည။ အဆပါ ကနထတစြမးအား ကြာဟမႈသည က႑အားလးတြင ရေန ေသာလညး ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးသည ႏငငအမားစတြင ကနထတ စြမးအား နညးပါးေသာက႑ ျဖစသည စကပးေရး အေပၚတြင အႀကးအကယ ဆကလက အားထားေနျခငးက ထငဟပလကရေပသည။ ျမနမာႏငငတြင ျပညတြငး အသားတငထတလပမႈတနဖး၏ စကပးေရး ေ၀စသည ၁၉၆၅ ခႏစ၌ ၃၅ ရာခငႏႈနး ရရာမ ၂၀၁၀ ျပည ႏစတြင ၄၄ ရာခငႏႈနးအထ တကလာခသညမာ အမနပငျဖစလငကစား အျခားအာရႏငငမားသည ယငးတ႔၏ ကနထတလပမႈႏင ၀နေဆာငမႈက႑မားက ဖြ႕ၿဖးတးတကေအာင ေဖာေဆာငခၾကသျဖင အဆပါ စကပးေရး ေ၀စ မာ တစဟနထး ကဆငးသြားခပါသည။ အာရတကမ ကနႏငငမားတြင ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈ

4

အားလး ၏ စကပးေရးက႑ ပမးမေ၀စမာ ၂၀၁၀ ျပညႏစတြင ၁၂ ရာခငႏႈနးသာ ရခပါသည။

လသလ၀ယယႏငေသာ ကနပစၥညးမား၊ ၀နေဆာငမႈမားသာမကဘ အေျခခ လအပခကမားအတြက ပကဆသးႏင ေသာ ၀ယႏငအား အဆင (PPP) တစေန႔လင ၁၀ ေဒၚလာထက ၀ငေငြရၾကသမားျဖစသည စားသးသ လတနးစား တးပြားမႈက စးပြားေရးတးတကမႈက တစစတတစပငး တြနးတငခသညက ကနကမၻာအစတအပငးမားက ေတြ႕ၾကခ ရေသာလညး ျမနမာႏငင၏ ဖြ႕ၿဖးမႈအားနညးမႈ ရညၾကာလသည သမငးေၾကာငးေၾကာင အလြနဆငးရေနဆသာ ျဖစပါသည။ မကေမာကကာလတြင ကမၻာလဥးေရ၏ ၃၅ ရာခငႏႈနးသည တစကမာၻလးအတငးအတာျဖင စားသးသ လတနးစား ျဖစသလ တစကမာၻလးအတငးအတာျဖင စားသးသ လတနးစား သနး ၂၅၀၀ တြင ၄၀ ရာ ခငႏႈနး သ႔မဟတ သနးတစေထာငသည အာရတကတြင ေနထငၾကပါသည။ မညသ႔ပငဆေစကာမ ျမနမာလဥးေရ၏ ၄ ရာ ခငႏႈနးသာလင ထလတနးစားသတမတခကထတြင ပါ၀ငေနၾကပါသည။

သ႔ရာတြင ျမနမာႏငင၌ အားသာခကမားရေနသညမာ မျငငးသာေခ။

အဓကစနေခၚမႈမားႏင ရငဆငေနရလငကစား ျမနမာႏငငမာ ရရငးစြ အားသာခကမားလညး အမနပင ရေနပါ သည။ ႏငင၏ တညေနရာႏင ဒြကနး (ဒစဂစထယ)ေခတတြင ျပျပငေျပာငလမႈမား စတငျခငးတ႔မာ ကအလညသင ေနပါသည။

အျခားႏငငမား၏ အေတြ႕အၾကမားက သယဇာတမားသည ကဆး ကေကာငး ေရာယဥေနသညဟ ျပဆေန ေသာလညး ျမနမာႏငင၏ ရရငးစြ အားသာခကမားအနက ထငရားသညမာ ေရန၊ သဘာ၀ဓာတေငြ႕၊ အဖးတနႏင အတနအသင အဖးတနေသာ ေကာကမကရတနာမားျဖင ပငက ၾကြယ၀မႈပငျဖစပါသည။ ကမၻာေကာကစမး ထတလပမႈ၏ ၉၀ ရာခငႏႈနးက ျမနမာႏငငက အဓက ထတလပလကရၿပး ပတျမားႏင နလာ ထပတနး ထတလပေသာ ႏငငမားတြငလညး ျမနမာႏငငက ပါ၀ငပါသည။ ျမနမာႏငငသည ထြနယကစကပးေျမအရ ကယျပန႔မႈ အႀကးဆးတြင ၂၅ ႏငငေျမာက ျဖစသညျပင လတစဥးခငးစ၏ ေရသးစြႏငမႈ ပမာဏသညလညး တ႐တႏင အႏၵယႏငငတ႔ထက ဆယဆ ရပါသည။ ထ႔ျပင ခန႔မနးေျခလဥးေရ စစေပါငးသနး ၆၀ ခန႔တြင အလပလပႏငေသာ အသကအရြယရ (၁၅ ႏစမ ၆၅ ႏစ) လဥးေရမာ ၄၆ သနးမ ရသညဟ ခန႔မနးရပါသည။ ႏငငျခားတြင အလပလပေနေသာ ေရႊ႕ေျပာငးေနထငသ ဥးေရမာလညး ခန႔မနးေခ သးသနးမ ငါးသနးအထရၿပး ထသမားသာ ျမနမာႏငငသ႔ ျပနလာမညဆပါက သတ႔၏အေတြ႕အၾကမားက ႏငငက အကးရလာေစပါလမမည။

ျမနမာႏငငသည ဘဂၤလာေဒရ၊ တ႐တ၊ အႏၵယ၊ လာအႏင ထငးႏငငတ႔အၾကား လမးဆလမးခြတြင တညရ ေနျခငးကလညး အားသာခကတစရပျဖစၿပး အဆပါႏငငမားသည ကမာၻ႔လဥးေရ၏ (၄၀ ရာခငႏႈနး) ရကာ ႀကးမား အလားအလာအလြန ေကာငးလေသာ ေစးကြကမားလညးရပါသည။ ျခ၍ဆရေသာ ျမနမာႏငငသည လဥးေရ သနးေထာငေပါငး ထက၀ကေကာ2 ေစးကြကႀကးႏင ကပေနပါသည။ ထ႔အျပင ၂၀၂၅ ခႏစမတငမတြင ကမၻာ တစရကလင ၁၀ ေဒၚလာထက ပမ ၀ငေငြ ရသည ၀ယယသးစြသ လတနးစား၏ ထက၀ကသည ျမနမာႏငငမ ေလယာဥျဖငသြားလင ငါးနာရအတြငး

2 အႏၵယျပည၏ ၂၀၁၁ ခႏစ သနးေခါငစာရငးမ ရရေသာ အႏၵယျပညနယမား၏ လဥးေရမလြ၍ ကနးဂဏနးအားလးသည ၂၀၁၀ ျပညႏစ အတြကျဖစၿပး ထကနးဂဏနးမားက ကလသမဂၢႏင တ႐တအမးသားစာရငးအငး ဗ႐တ႔မ ရရသည။

5ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

ေရာကႏငေသာ အရပေဒသမားတြင ေနထငေနၾကပါေတာမည။ အဆပါ အာရနငငမားသည အရနအဟတျပငးျပငးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေန႐မမက ထေဒသအတြငး စးပြားေရးေပါငးစညးမႈ အရနလညး ရေနၿပျဖစသလ အဆပါလပငနးစဥတြင ျမနမာႏငငလညး ပါ၀ငေနေပသည။ ၂၀၁၄ခႏစတြင ျမနမာႏငငသည အေရ႕ေတာင အာရ ႏငငမား အသငးႀကး (ASEAN) ၏ ဥက႒အျဖစ ေဆာငရြကမညျဖစပါသည။ ထမမကေသး အဖြ႕အစညးေပါငးစႏင အလရငေပါငးစထမ အေတာအတန မားျပားေသာ အေထာကအပမားက လညး ရရေနေပသည။ အေရးယပတဆ႔မႈမားကလညး ဖယရားေပးလကရေနၿပး ႏစေပါငးမားစြာ ႏငငျခားအစးရ မားမာလညး ကြယေပာကေနခၿပးေနာက သ႐းမားဖြငလစလာၾကပါသည။ အလားအလာရေသာ ရငးႏးျမႇပႏလသ တ႔၏ စတ၀ငစားမႈက ေဖာညႊနးသည အရပလကၡဏာအျဖစ ယမနႏစ တစႏစတညးတြငပင ကနသြယေရး ကယစားလယအဖြ႕ ဒါဇငေပါငးမားစြာ ျမနမာႏငငသ႔ လာေရာကခၾကပါသည။

ထ႔အျပင အစဥအဆကရေနခေသာ အေျခခအေဆာကအအလညး မရသေလာက နညးပါးလသျဖင ျမနမာႏငင သည ဘဏလပငနး၊ လကလေရာငးချခငး၊ ပညာေရး၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ၊ စကပးေရးတ႔ကသ႔ က႑မား တြင သမား႐းက အတႏင အဂၤေတ နညးလမးအတြက ကနကစရတတခ႕က ေရာငၾကဥရန ဒြကနး နညးပညာက အသးျပႏငပါသည။ ေ၀းလသေခါငေသာ ေကးလကေဒသမားမ အဆငးရဆး ရပရြာမားကပငလင စးပြားေရး အခြငအလမးႏင လထ၀နေဆာငမႈမား ရရႏငရန ဆကသြယမႈမားကလညး တညေဆာကသြားႏငပါသည။

ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးမာ ၂၀၃၀ ျပညႏစတြင ၄ ဆ တးလာႏငေသာလညး အရစြန႔ရမည မားမာလညး အားပကခငစရာပင။

လကရ ဖြားေသႏႈနးထား ပစမားအတငး ဆကလကတညရေနၿပး အလပသမား ကနထတစြမးအားစ တးတကမႈ သညလညး လြနခေသာႏစ ၂၀ က အတငးသာ ရေနဥးမညဆပါက ႏစစဥ ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈတနဖး တးတကႏႈနးသည ၃.၇ % အထ နညးပါးေနပါလမဥးမည။ သ႔ရာတြင ျမနမာႏငင စးပြားေရး၏ အဓကက႑ ခနစခ လးမ အလားအလာမားက အျပညအ၀ ထတယသးစြႏငေအာင ေဆာငရြကလင ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးမႈက ႏစစဥ ၈ % အထ တစမဟတခငး တးတကလာေစႏငမည အလားအလာ ရပါသည။ အဆပါက႑ ခနစခ (ကန ထတလပမႈ၊ စကပးေရး၊ အေျခခအေဆာကအအ၊ စြမးအင/သတတးေဖာမႈ၊ ခရးသြားလပငနး၊ ဘ႑ာေရး ၀နေဆာငမႈမားႏင ေၾကးနနးဆကသြယေရး) အား တးခ႕ျခငးျဖင စးပြားေရး ပမာဏသည ၂၀၁၀ ျပညႏစတြင ေဒၚလာ သနေထာငေပါငး ၄၅ ေထာငရရာမ ၂၀၃၀ ျပညႏစတြင ေဒၚလာ သနးေထာငေပါငး ၂၀၀ ေကာ အထ ေလးဆေကာမ တးတကလာႏငၿပး တစဥးခငးစ၏ ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈတနဖး (၀ယႏငအား အဆင - PPP) မာလညး ၂၀၁၀ ျပညႏစတြင ေဒၚလာ ၁၃၀၀ မသည ၂၀၃၀ ျပညႏစတြင ေဒၚလာ ၅,၁၀၀ အထ တးလာႏင ေပသည။ ယငးက (တစဥးခငးစ၏ ၀ငေငြက တစေန႔လင ၁.၂၅ ေဒၚလာအထက

6

ေရာကရေအာင ဆြတင ျခငးအားျဖင) ၂၀၃၀ ျပညႏစမတငမ လေပါငး ၁၈ သနး ၀နးကငအား ဆငးရတြငးမ ဆြထတေပးႏငပါသည။ 3

အျခား ေအာငျမငေပၚထြနးစ ႏငငမား၏ မၾကာေသးခငက အေတြ႕အၾကမားအရ ျမနမာႏငင၌ ထသ႔ တးတကမႈ အရနအဟနမး ရရလာရန ကားကပကားခ ႀကးစားရမညျဖစေသာလညး ျဖစကား ျဖစႏငပါသည။ ဖြ႕ၿဖးေနေသာ ႏငငမားသည သမငးတစေလာကလးမ ဘယအခနထကမဆ ပမ လငျမနစြာ ေပၚထြနးလာလကရေလသည။ တစကမာၻလးအေနအထားအရ ၀ယႏငအားအဆငျဖင တစဥးခငးစ၏ ျပညတြငး အသားတငထတလပမႈတနဖးက ေဒၚလာ ၁,၃၀၀) မ ၂,၆၀၀ အထ ႏစဆတးလာရန ပမးမၾကာျမငခနသည ၁၉၆၀ ျပညႏစမတငမက ၄၇ ႏစ ရခရာမ ၂၀၀၀ ျပညႏစမ စတငကာ ၁၇ ႏစအထ အဘနနး ေလာကလာခပါသည။ အငဒနးရားႏငင၏ တစဥးခငး ျပညတြငး အသားတငထတလပမႈတနဖး (၀ယႏငအားအဆင) က ျမနမာႏငင၏ မကေမာကကာလအဆငထက ေလးဆ တးပြားလာေရးအတြက ၁၄ ႏစသာ အခနယခရၿပး ထငးႏငငက ၁၃ ႏစသာ ၾကာခပါသည။ တ႐တႏငငက ယငး၏ တစဥးခငး ျပညတြငး အသားတငထတလပမႈတနဖးက ေလးဆ တးသြားေအာင ၁၂ ႏစမသာ အားထတခရ ပါသည။ 4

ႏစစဥ ျပညတြငး အသားတငထတလပမႈတနဖး ၈ % အမနတကယ တးတကလာေရးအတြက ျမနမာႏငငသည ႏစစဥ ကနထတ စြမးအားတးတကမႈႏႈနးထားက လကရ ၂.၇ ရာခငႏႈနးမ ၇ ရာခငႏႈနးအထ အရနျမႇငသြားရန လအပပါသည (အေထာကအထား အ-၂)။ ထ႔ျပင ထသ႔အရနျမႇငရနမာ ခကခလမမညျဖစေသာလညး မျဖစဖး တာမး မဟတေၾကာငး အျခားအာရႏငငမားက ျပဆေနပါသည။ ဥပမာ - တ႐တႏငငသည ၁၉၉၄ ခႏစမ ၂၀၀၆ ခႏစအထ ယငး၏ ကနထတစြမးအားက ႏစစဥ ၇ ရာခငႏႈနး တးတကေအာင ေဆာငရြကခပါသည။ လကရ ျမနမာ ႏငင၏ ျပညတြငး အသားတင တနဖးထပလပမႈ အဆငမ ေလးဆက ရရလာေသာ အခနကာလ အတငးအတာပင ျဖစပါသည။ ထကာလအတြငး ယငး၏ လပသား ကနထတ စြမးအားက (၀ယႏငအားအဆင) ေဒၚလာ ၃,၆၀၀ မ ေဒၚလာ ၆,၈၀၀) အထ ၂-ဆ နးပါး ျမႇငတငႏငခသည။ အလားတပင၊ ထငးႏငငကလညး ယငး၏ လပသား ကနထတစြမးအားက ၁၉၈၂ ခႏစမ ၁၉၉၅ ခႏစအတြငး ေဒၚလာ ၄,၈၀၀ မ ေဒၚလာ ၁၀,၈၀၀ အထ ႏစစဥ ၆.၅ ရာခငႏႈနးတးျမႇငႏငခပါသည။5

ေဆြးေႏြးမႈအေျမာကအမားရခၿပး စြမးအငႏငသတတးေဖာေရးက႑တ႔၏ အလားအလာေကာငးမားအတြက တကသနေနၾကလငကစား လငျမနေသာ တးတကမႈက ေဖာေဆာငမညဆပါက ျမနမာႏငငသည စးပြားေရးက႑ တစခ သ႔မဟတ ႏစခတညးအေပၚတြငသာ ကဥးေျမာငးစြာ မခအားထားေန၍ မရႏငေပ။ ပမ စလငကြျပားေသာ စးပြားေရးက လအပေပလမမည။ စးပြားေရး အဓက က႑ ခနစရပ၏ အလားအလာမားက အျပညအ၀ထတယ သးစြျခငးျဖင ျမနမာႏငငသည ျပညတြငး

3 ျမနမာႏငငသည ၂၀၁၀ ႏင ၂၀၃၀ ျပညႏစၾကား GDP (၈ရာခငႏႈနး) ၾကးထြားလာလင တစဥးခငးစ၏ GDP တးတကမည ပမာဏအတငး တ႐တ၊ အငဒနးရား၊ သရလကၤာႏင ထငးႏငငတ႔ကလညး ယငးတ႔ တစဥးခငးစ၏ GDP ျမႇငတငခ႔စဥက ဆငးရမြေတမႈ ပမးမ ေလာခရနႏႈနးက မတညကာ ဆငးရမြေတမႈ ေလာချခငးက တြကခကျခငးျဖစသည။ တစဥးခငးစ၏ GDP (PPP) အတြက IFM မလညးေကာငး အခကအလကမားႏင ဆငးရမြေတမႈ အခးအတြက ကမာၻ႔ဘဏမ အခကအလကမားက အသးျပ ထားသည။ တစဥးခငးစ၏ တစေန႔၀ငေငြ ၁.၂၅ ေဒၚလာေအာကရရလင ဆငးရမႈဟဖြငဆသည။

4 IMF တစဥးခငးစ၏ GDP (PPP) က အသးျပထားသည။

5 IMF မ တစဥးခငးစ၏ GDP (PPP) က အသးျပထားၿပး IHS Global Insight မ အလပအကင အေရအတြကမားက အသးျပထားသည။ တ႐တႏငငမ အခကအလကမားသည ၁၉၉၄ မ ၂၀၀၆ ခႏစအထျဖစၿပး ထငးႏငငမ အခကအလကမားမာ ၁၉၈၂ မ ၁၉၉၅ ခႏစအထ ျဖစသည။

7ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

အသားတင ထတလပမႈ တနဖးက ၂၀၃၀ ျပညႏစတြင ေဒၚလာသနး ေထာငေပါငး ၂၀၀ ေကာအထ တးျမႇငႏငလမမညဟ ကၽြႏပတ႔ ယၾကညပါသည။ (အေထာကအထား အ-၃)။ ယငးက ၂၀၃၀ ျပညႏစတငေအာင လယယာစကပးေရး မဟတေသာ အလပအကငေပါငး ၁၀ သနးေကာက ဖနတးေပးႏငေပလမမည။

2.7

7.0

1.08.0

ႏစစဥျပညတြငးအသားတငထတလပမႈတနဖး (ဂဒပ) ၈ % တးတကေစရန ကနထတစြမးအားကႏစဆမကတးျမႇငရနလသည။

မတခက။လႊမးၿခထားေသာေၾကာငကနးဂဏနးမားကအကဥးမခပႏငပါ။ (၁) ၂၀၁၀-ခႏစရပါ၀ငေဆာငရြကမႈႏငအလပအကငႏႈနးအဆငမား (၂) ၁၉၉၀ခႏစမ၂၀၁၀ခႏစအထကနထတစြမးအားစဖြ႕ၿဖးမႈကအသးျပလငဖြ႕ၿဖးမႈသည (၂.၅%) ထကအစဥေလာကေနမည။

~2x

စခနတငကနထတ စြမးအားစတးတကမႈ ၂၀၀၅-၁၀၂

လပသားအငအားစ မလအပေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈ၂၀၁၀-၃၀

တးျမႇငထားေသာလပအားသြငးအားစမေမာမနးဖြ႕ၿဖးမႈ ၂၀၁၀-၃၀

GDP ဖြ႕ၿဖးမႈ ရညမနးခက ၂၁၀-၃၀

ႏစစဥ GDP ဖြ႕ၿဖးမႈႏႈနးအမန %

လအပေသာျဖညစြက ကနထတစြမးအားစ ဖြ႕ၿဖးမႈ

သတငးအရငးအျမစ။ႏငငတကာေငြေၾကးရနပေငြအဖြ႕အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏစနေဌး၏ျမနမာစးပြားေရးသးသပခက၂၀၀၅-၀၆ခႏစ။ျမနမာရနပေငြ။ျမနမာႏငငဗဟစာရငးအငးဌာန။မကကငေဆးကမာၻ႔တကသလဆနးစစခက

ျပကြက E2

ကနထတစြမးအား တးတကမႈမရဘ GDP ဖြ႕ၿဖးမႈ (၃.၇%)

က႑ခနစရပက၂၀၃၀ျပညႏစတြငစးပြားေရးထတလပမႈကေဒၚလာသနးေထာငေပါငး၂၀၀အထတးျမႇငေပးႏငသည။

သတငးအရငးအျမစ။မကကငေဆးကမာၻ႔တကသလဆနးစစခက

ျပကြကE3

50.4

0.1

0.2

0.6

8.0

10.5

21.2

9.8

စစေပါငး

ဆကသြယေရး

ေငြေၾကးလပငနးမား

ခရးသြားလပငနး

စြမးအင/သတ

အေျခခအေဆာကအဥး

စကပးေရး

ကနထတလပမႈ

49.1

48.8

6.4

11.1

14.1

21.7

69.4

220.6

၂၀၁၀

ႏစထပတးႏစစဥဖြ႕ၿဖးမႈႏႈနး ၂၀၁၀-၃၀

%

10

4

8

5

17

23

23

8

က႑အလကအမန GDP ပမာဏတြကခကျခငး ၂၀၁၀-ခႏစေစးႏႈနးမားျဖငေဒၚလာသနးေထာငေပါငး

၂၀၃၀

အဆပါက႑၇-ရပမ GDP ျဖညဆညးမႈခန႔မနးခကသညအစးရ၏၂၀၁၀-ျပညႏစ GDP ျဖညဆညးမႈအခကအလကမားႏငကြာျခားသည။အေၾကာငးမကြ ႏပတ႔ကက႑တစခခငးအားေအာကေျခမအေပၚသ႔ဆနးစစျခငးေၾကာငျဖစသည။ဥပမာ - ကနထတလပမႈအခကအလကမာကေစးကြကတနဖးျဖငေျမႇာကျခငး။

8

စစေပါငးစးပြားေရး အခြငအလမး၏ ၈၅ % နးပါးအတြက အဓကျဖစသည စကပးေရး၊ ကနပစၥညး ထတလပေရး၊ စြမးအင၊ သတတးေဖာေရးႏင အေျခခအေဆာကအအက႑တ႔သည ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ၏ အဓက ေမာငးႏငအားမား ျဖစပါသည။

� စ ကပ းေရး ။ ျမနမာႏငငသည စစေပါငး နယနမတအရ အကယအ၀နးတြင အႀကးဆး အဆင ၃၈ သာ ရသည ႏငငျဖစလငကစား ႏစရည သးႏမား စကပးျဖစထြနးႏငေသာ ေျမဧရယာ ဟကတာ ၁၂.၂၅ သနးခန႔ ရသျဖင ကမၻာေပၚတြင ေျမဆအၾကြယ၀ဆး အဆင ၂၅ ရပါသည။ ေရအရငးအျမစႏင ေျမဆေကာငးေသာ စကပး ေျမမား အလပယၾကြယ၀ေသာလညး ထငးႏင အငဒနးရားႏငငတ႔မ လယသမားတစဥး၏ တစႏစတာ ထတလပမႈ ေဒၚလာ ၂,၅၀၀ ခန႔မႏင ႏႈငးယဥလင ျမနမာလယသမားတစဥးစ၏ တစႏစတာ ထတလပမႈ ေဒၚလာ ၁,၃၀၀ သာ ရေပရာ ျမနမာစကပးေရးက႑၏ ထတလပမႈမာ နညးပါးလပါသည။ အဆပါက႑၏ ထတလပအား နညးျခငး၊ မးေစ၊ ေျမၾသဇာ၊ ေရႏင စကပစၥညးတ႔ကသ႔ ထည၀ငမႈမား နညးပါးေနျခငးတ႔က တးတကဖြ႕ၿဖးရနမားစြာ လအပေနေသးေၾကာငး ျပဆလကရပါသည။ သစသး၀လမား၊ ဟငးသးဟငးရြကမား၊ ေကာဖ၊ စားအနးဆႏင ရာဘာႏင တနဖးျမင ေကာကပသးႏမား၏ ေ၀စသာမက ေရလပငနး ထတလပေရး ကပါ တးပြားလာေစမည အခြငအလမးမား ရေနပါသည။ လတတေလာတြငစကပးေရးလပငနးသည အလပ အကင စစေပါငး၏ ၅၂ % အတြက အဓက ျဖစေနေပရရာ စကပးေရး စြမးအားက အျပညအ၀ တးတက ေအာင ေဆာငရြကျခငးမာ ႏငင၏ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအတြက အေရးႀကးလေပသည။

� စြမအငႏင သတတးေဖာျခငး ။ ျမနမာႏငင၏ အေရးအႀကးဆး ပ ႔ကနမားျဖစသည ေရနႏင ဓာတေငြ႕သကႀကး မားႏင ပတျမား၊ နလာ၊ ေကာကစမးကသ႔ေသာ အဖးတနေကာကမကရတနာ သယဇာတမားလညးရပါ သည။ ဥပမာအားျဖင အခငအမာေတြ႕ရၿပး ဓာတေငြ႕သကမားအရ လတတေလာတြင ျမနမာႏငငသည ကမာၻ ေပၚ၌ အဆင ၄၆ တြင ရေနၿပး ရာေဖြေဖာထတျခငး မျပရေသးေသာ ဓာတေငြ႕သက ခန႔မနးခကမားအရ ယငးထက အဆေပါငးမားစြာ ပမႏငသည အလားအလာ ရပါသည။ အာရတြင အလြန တနဖးထားေသာ ကမာၻ႔ ေကာကစမး ထတလပမႈ၏ ၉၀% မာ ျမနမာႏငငမ ထြကပါသည။ အဆပါ သဘာ၀သယဇာတ အရငးအျမစ အမားအျပားက နညးပညာသစမားျဖင စးစမးေဖာထတျခငး မျပရေသးေပရာ အလားအလာမာ လကရ ခန႔မနး ခကမားထက အဆေပါငးမားစြာ ျမငမားေနႏငပါသည။

� ကနထတလပမႈ။ ယေန႔ ျမနမာႏငင၏ လပအားခသည အျခားႏငငမားႏင နႈငးယဥလင နညးပါးေနေပရာ အထညအလပ၊ အ၀တအစား၊ သားေရထည၊ ပရေဘာဂႏင ကစားစရာတ႔ကသ႔ လပသားအငအားက အားထား ရေသာ လပငနးတခ႕ တ႐တျပညမ ထြကခြာေနေသာ အခနမးတြင ျမနမာႏငငမအဆပါ က႑၏ ထတလပမႈ စြမးအားက ျမႇငတငေဖာေဆာငႏငမည အခြငအလမးတစရပက ေပးအပလကရပါသည။ သ႔ရာတြင အဆပါ က႑၏ ကနထတစြမးအားမာလညး အားနညးလပါသည။ အလပသမားတစဥး၏ ထတလပမႈသည ၂၀၁၀ ျပညႏစ၌ ဗယကနမ၏ ၇၀ % ၊ တ႐တႏင ထငးႏငင၏ ၂၀% သာရၿပး မေလးရားႏငင၏ ၁၅% ထကပင နညးပါသည။ ေဒသအတြငး ယဥၿပငႏငေရးအတြက ျမနမာႏငငအေနျဖင ကနထတစြမးအား တးတက ေကာငးမြနေအာင ေဆာငရြကရန လအပေပသည။ အဆပါ ကနထတစြမးအား ပမ တးပြားလာျခငး၏ ေနာက ကြယတြင ထငး၊ မေလးရားႏင အျခား အာရႏငငမား၏

9ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

နမနာအတငး တနဖးျဖညရာ ပမေရာကေသာ က႑မားသ႔ တျဖညးျဖညး ကးေျပာငးသြားရမည သေဘာ ရေနပါသည။

� အေျခခအေဆာကအအ။ ဖြ႕ၿဖးလကရေသာ စကမႈက႑မားႏင ၿမ႕ျပအသြငေဆာငလာသ လဥးေရမားေၾကာင ေပၚေပါကလာသည ျမငမားေသာ တးတကမႈႏင ေတာငးဆမႈက ျမနမာႏငင၏ အေျခခအေဆာကအအက လကရအေျခအေနတြင လေလာကစြာ ျဖညဆညးေပးႏငစြမး မရပါေခ။ ကၽြႏပတ႔၏ ဆနးစစခကမားအရ ၂၀၁၀ ျပညႏစမ ၂၀၃၀ ျပညႏစအတြငးတြင ျမနမာစးပြားေရးက တစႏစလင ၈ % တးတကလာေအာင ေဆာငရြကမညဆပါက ႏငင၏ အေျခခအေဆာကအအတြင ေဒၚလာ သနးေထာငေပါငး ၃၂၀ က ရငးႏး ျမႇပႏ ရန လအပေပလမမည။ ၆၀ % ခန႔ ရေသာ အေျခခအေဆာကအအ ရငးႏးျမႇပႏမႈ အမားစမာ အးအမႏင ကးသနးေရာငး၀ယေရး အမ ျခ ေျမမားအတြက ျဖစေနရန လအပမညျဖစေသာလညး ဓာတအားေပး စက႐ မား၊ ေရသန႔စက႐မား၊ လမးႏင ရထားလမးမားအတြကလညး အႀကးအကယ လအပလကရပါသည။

ပဂၢလကက႑မားအတြက ပစမတထားရမည သသာထငရားေသာ စားသးသအခြငအလမးတစရပလညး ရေနပါ သည။ စတတငးက ၀ယယႏငေရးအတြက ၀ငေငြလေလာကသည စားသးသလတနးစားဥးေရသည မကေမာက ကာလတြင ၂.၅ သနးရရာမ ၂၀၃၀ ျပညႏစတြင ၁၉ သနးအထ ျမငတကလာႏငၿပး စားသးသမား၏ သးစြမႈ တနဖးသညလညး ေဒၚလာ ၃၅ ဘလယမ ၁၀၀ ဘလယအထ တးတကလာဖြယရသည။

ထမအထ တးတကေအာင ေဆာငရြကရနမာ လြယကေနလမမညကား မဟတပါေခ။ ျမနမာႏငငအေနျဖင ေရ႕ဆကရမည ဧရာမ လပငနးစဥႀကးတစရပရေနပါသည။ ျပျပငေျပာငးလရန စတေရာကယပါ အားထတလကရပါ ေၾကာငးျပသျခငးအားျဖင ႏငငတကာ၏ လကခယၾကညမႈက ျမနမာႏငငက ဆကလကမြမးမထနးသမးထားႏငဖ ႔ လအပပါသည။ ထ႔ျပင အစးရသည အေျပာငးအလက စမခန႔ခြႏငစြမးရေၾကာငးကလညး ျပသရနလညး လအပပါ သည။ ျမနမာႏငင၏ အသြငေျပာငးျခငးသည သကတမးႏနယေသးၿပး ေျပာငးလမႈ၏ လကရအရနအဟနႏင လမးေၾကာငးက ထနးသမးသြားႏငေအာင ရ၀စြာ ေဆာငရြကသြားႏငဖ ႔ လအပသလ အစးရအတြငးမ စြမးရည မားကလညး တညေဆာကသြားရန လအပပါသည။ အစးရအဖြ႕၀ငအမားစ၏ မနားတမး ႀကးပမး အားထတမႈ မားေၾကာင ႀကးမားေသာ တးတကမႈသညလညး ႐ပလးေပၚလာခၿပျဖစပါသည။ ေရ႕ေရာကၾကရေလဥးမည စနေခၚမႈအေျမာကအျမားက ေကာလႊားသြားႏငရန ႏငငအား ခလတမထ ဆးမၿငေအာင လမးၫႊနေခၚေဆာငသြား ႏငမည ကၽြမးကငမႈလညး ျပည၀၊ ပါရမခလညး ရငသနသည တာ၀နရသမား ပါ၀ငေသာ အျမေတအငအားစ တစရပက လငျမနစြာေမြးထတသြားရနမာလညး ျမနမာႏငငက ရငဆငေနရသည လပငနးစဥတစရပပငျဖစေပ သည။

10

ျမနမာႏငငသည အေျခခေကာငးမား အားလး ေနသားတက ရေနေအာင ေဆာငရြကဖ႔ လအပၿပး စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈက ေဖာေဆာငရန အျခား အဓက ေသာခက ေလးရပကလညး အသးျပသြားဖ႔ လပါသည။

ျျမနမာႏငငတြင ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈႏင ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးမႈအတြက ႀကးမားကယျပန႔ေသာ အခြင အလမးတစရပ ရပါသည။ သ႔ရာတြင ေရ႕လမးခရးကား မလြယကလေပ။ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ နယပယ တငးေလာကနးနးတြငသာမက အပခပပစနစတြငပါ အေရးယေဆာငရြကသြားရန အမနတကယ လအပလကရပါ သည။ ျမနမာႏငင၏ အားထတမႈမားက ဥးစားေပး အစအစဥ ခမတသြားရမညျဖစသလ မလြမေသြ ေဖာေဆာင သြားႏငရနလညး ေဆာငရြကရမညသာ ျဖစေပသည။

စးပြားေရးမကႏာစာတြင ျမနမာႏငငသည ႏငငလးဆငရာအတငးအတာျဖင စးပြားေရး တညၿငမမႈရရေအာင မြမးမ ထနးသမးရန၊ ကၽြမးကငမႈအရညအခငးမား ကြာဟမႈက ေလာခႏငေရးအတြက ပညာေရးႏင အသကေမြး ၀မးေကာငး သငတနးမား ပမေကာငးမြနေအာင ေဆာငရြကၿပး တးခ႕ရန၊ အေျခခ အေဆာကအအမားတြင အဆမတန ရငႏးျမႇပႏရန၊ စးပြားေရး လပငနးမား လပကင ေဆာငရြကရာ၌ အဆငေျပလြယကမႈ၊ ေငြေၾကးစနစ ခငမာေတာငတငးမႈတ ႔ တးတက ေကာငးမြနလာေအာင လပေဆာငရန လအပပါသည။ ႏ ငငေရးအရ တညၿငမေသာ ပတ၀နးကငတစရပသညလညး အလားတပင အေရးႀကးလပါသည။ ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးစဥက ပါ၀င ပတသကေနသမား အားလးက တစကမတမတ ေဆာငရြကၾကလက ျပညတြငးႏငငေရး တညၿငမမႈႏင လျခမႈတ႔ ရပါမသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈႏင ႏငငျခား တက႐က ရငးႏးျမႇပႏမႈတ႔ ျမနမာႏငငတြင အထေျမာကလာပါ လမမည။ အဆးသတတြငကား ေရ႕တြငဆးႀကလကရသည တစမထးကစြာ ႐ႈပေထြးလေသာ လပငနးရပမားက ထထေရာကေရာကႏင ေျခလမးမနမန အေကာကအထညေဖာသြားႏငရန လအပသည အပခပပစနစ ဖြ႕စညးတညေဆာကပမား၊ စြမးရညမားက ေနသားတကျဖစေနေအာင လပေဆာငရမည ဧရာမ စနေခၚမႈႀကးက လညး ရေနျပနပါေသးသည။

ျမနမာႏငင ၾကေတြ႕ေနရေသာ စးပြားေရး၊ ႏငငေရးႏင အပခပပစနစျပနာမားက အားလးက ကယကယျပန႔ျပန႔ လကခ အသအမတျပထားၾကပါသည။ သ႔ေသာ စးပြားေရး တးတကမႈက ေဖာေဆာငရာ၌ အဓကကေသာ အျခား အခကေလးခကကမ ထမေလာက အေလးထားမႈ မရခၾကဟ ကၽြႏပတ႔ ယဆမပါသည။ အဆပါ နယပယေလးရပ၌ အေရးယေဆာငရြကျခငးက ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရး တးတကမႈႏင ဖြ႕ၿဖးမႈလပငနးစဥက သသသာသာ ပပးေပးႏင ပါလမမည။

� ဒြ ကနးနညးပညာ (ဒစဂစထယ)ျဖင ခနပ ေကာလႊားမႈ။ ပါေလရာတယလဖနးမားႏင အငတာနက နညး ပညာတ႔အား လအမား သးစြႏငမႈ တးပြားလာသည ဒြကနးနညးပညာေခတတြင စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ ခရးလမးေၾကာငးေပၚသ႔ ျမနမာႏငငက စတငေရာကရေနပါသည။ ျမနမာႏငငက ခမတႏငေသာ အေရးႀကးဆး မဟာဗဟာေျမာက ဆးျဖတခကမားအနကမ တစရပမာ ႏငင ဖြ႕ၿဖး တးတကမႈ စမကနးမား၏ အဓက အေျခခတစရပအျဖစ ဒြကနးနညးပညာအား မညသ႔မညပ အားျပ ကနတကႏငမညက စးစမးေဖြရာေရးပင ျဖစပါသည။ ၾကြယ၀လာစ ႏငငမားၾကား၌ ဒြကနး နညးပညာသည အရနရလကရၿပး ျမနမာႏငငကမ ထနညး ပညာ အစြမးက ထတသးရန တာစစအဆငတြငသာ ရေနပါေသးသည။ နညးပညာ၊ ဆနးသစတထြငမႈႏင

11ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈတ႔ၾကားတြင အခငးခငး အျပနအလန ဆကစပေနပါသည။ ၀ငေငြနညးႏင ၀ငေငြ အသငအတင ႏငငေပါငး ၁၂၀ က ေလလာခရာတြင ၁၉၈၀ ျပညႏစႏင ၂၀၀၂ ခႏစတ႔ၾကား လႈငးကယစနစ ထးေဖာက၀ငေရာကမႈ ၁၀ % ျမငတကလာသျဖင ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈတနဖးတးတကမႈသည ေနာကထပ ၁.၃၈ % တးတကခေၾကာငး ကမာၻ႔ဘဏက ေတြ႕ရခပါသည။6 အငတာနကသးစြလစတ ျပငးျပ ေသာ ႏငင7 အပစတစစ၏ ျပညတြငး အသားတင ထတလပမႈတနဖးတးတကမႈသည အငတာနကေၾကာင လြနခေသာ ၅ ႏစခန႔ကထက ၁၂ % တးတကလာခေၾကာငး မကကငေဆး အဆငျမငနညးပညာ လပထးက ၂၀၁၂ ခႏစ ဇနန၀ါရလတြင ခန႔မနးခပါသည။ အစးရ၊ ပညာေရး၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ၊ ဘဏလပငနး၊ လကလလပငနးတ႔ကသ႔ေသာ ျမနမာႏငင၏ အဓက စးပြားေရးက႑ ၆ ရပအျပင စကပးေရးက႑ကပင ဒြကနးနညးပညာက အသြငေျပာငးေပးႏငပါသည။ ၀နေဆာငမႈလပငနးမားအား စရတသကသာစြာျဖင လ အမားစထ ျဖန႔ေ၀ေပးႏငေအာင နညးပညာက စြမးေဆာငေပးႏငပါသည။ ပညာေရးက နမနာျပႏငပါသည။ မကေမာကကာလတြင ျမနမာႏငငသည ကမာၻေပၚ၌ ပမးမေကာငးေနသည နစအားျဖင အနညးဆး ေလးႏစ မသာရေသာ ႏငငတစႏငငျဖစပါသည။ ဆရာႏင ေကာငးသားအခးမာ ဆရာတစဥးလငေကာငးသား ၃၀ ျဖစၿပး ထႏႈနးသည အငဒနးရား၏ ဆရာတစဥးလင ေကာငးသား ၁၇ ဥးႏင မေလးရားတြင ဆရာတစဥးလင ေကာငးသား ၁၃ ဥးႏႈနးတ႔ႏင ႏႈငးယဥလင မားစြာျမငမားေနေပသည။8 ၾကြယ၀စ ႏငငမားတြင ျမငေန ၾကရသကသ႔ အသကေမြး၀မးေကာငးပညာႏင တကသလဆင ပညာေရးကပငလင ေကာငးေနအရြယ ကေလးငယမားသာမက အရြယေရာကသမားပါ အေရအတြကမားစြာ တးပြား ရရႏငေအာင အလကထေရာ နစ(ခ)ပညာေရးက ျဖန႔ေ၀ေပးရာတြင နညးပညာအား ျမနမာႏငငက အသးျပမညဆလင အေျပာငးအလမား လငျမနစြာ ေပၚေပါကလာႏငေပလမမည။ ထအခြငအလမးက ဆပကငရနမာ လြယကမညကား မဟတပါေခ။ အထးသျဖင ျမနမာႏငငသည ထကသနျပငးျပသည ေၾကးနနးဆကသြယေရး အေျခခအေဆာကအအ စမခကက ျပတျပတသားသား ေျပာငးလ ေဖာေဆာငသြားရန လအပပါလမမည။

� ဖြ ႕စညးပ တစဆစခ းအေျပာငးအလ။ ဆယစေပါငးမားစြာအတြငး ႏငင၏ စးပြားေရး ေရာစပဖြ႕စညးထားပမာ မဆစေလာကကေလးမသာ ေျပာငးလလာခေပရာ ျမနမာႏငငသည ဆနးသစစ ႏငငမားၾကားတြင တစမ ထးျခားလက ရေနသည။ စကပးေရးမ ကနထတလပေရးသ႔၊ ထမတစဆင ၀နေဆာငမႈလပငနးက႑မားသ႔ တျဖညးျဖညး တစဆစခး ေျပာငးလမႈက အျခားႏငငမားက ေတြ႕ၾကရငဆငခၾကလငကစား ျမနမာႏငင၏ စကပးေရးအေပၚ အားထားမႈက ဆကလကတညျမေနဆသာျဖစေလသည။ ဆနးသစစ ႏငငအမားအျပားက ေဆာငရြကခၾကေသာ ဖြ႕စညးပတစဆစခးအေျပာငးအ

6 ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအတြက သတငးႏငဆကသြယေရး “ဘေရာဘနး၏ စးပြားေရးသကေရာကမႈမား” ၂၀၀၉။ C. Z. Qiang ႏင C. M. Rossotto တးခ႕ေရာကရမႈႏင ျမငတကလာေသာ သကေရာကမႈ။ ကမာၻ႔ဘဏ။ ၂၀၀၉။

7 ရညမနးခကႀကးမားေသာ ႏငငမားဆသညမာ ခငလသာကာလ သတမတခကတစရပအတြငး ဖြ႕ၿဖးၿပးႏငငမား ျဖစလာႏငရန ရငသနထက ျမကေသာ စြမးအားႏင လေလာကေသာ ထငရားမႈမားရသည ႏငငမားျဖစသည။ ရငသနထကျမကေသာ စြမးအားဆသညမာ တစဥးခငးစ၏ ပမန GDP ဖြ႕ၿဖးႏႈနးသည ၂၀၀၅ မ ၂၀၁၀ ျပညႏစအတြငး (၃-ရာခငႏႈနး) တးတကျခငးက ဆလသည။ အြနလငးႏင မကကငေဆး အဆငျမင နညးပညာသငတနး၊ ၂၀၀၉ ၏ ရညမနးခကႀကးမားေသာ ႏငငမားအေပၚ အငတာနက၏ သကေရာကမႈကလညး ၾကညပါ။

8 မလတနးဆရာႏင ေကာငးသားအခး ၂၀၀၉။ ကမာၻ႔ဖြ႕ၿဖးမႈ ၫႊနးကနးမား၊ ကမာၻ႔ဘဏ၊ ၂၀၀၉။

12

လအတြက ေဆာငရြကခၾကေသာ ပထမ ေျခလမးမာ မညသညက႑တြငမဆ ထတလပႏငစြမးႏင အလပအကငအခြငအလမးမားက အမားဆး ေပၚေပါကလာေစ ႏငမည အလားအလာရေသာ ကနထတလပမႈသ႔ ေျပာငးလျခငးပင ျဖစေနတတပါသည။ သပပညာမတတလ ေသာ လပသားမားအား စကပးေရးမသည တနဖးပမျမငမားေသာ အလပအကငမား ေပးအပျခငးအားျဖင ကနထတလပမႈသည ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအတြက အေရးႀကးေသာ ေလကားထစတစထစပင ျဖစပါသည။ ကေန႔ ကာလ ျမနမာႏငင၏ ကနထတလပမႈက႑သည ပကတအေျခအေနအရ ေသးငယလပါသည။ ဥပမာအားျဖင ဗယကနမႏငငမ အဆပါက႑၏ ထက၀ကမပင မရပါေခ။ သ႔ရာတြင ၂၀၃၀ ျပညႏစ၌ အဆပါက႑သည စကပးေရး၊ စြမးအငႏင သတတးေဖာေရးက႑မားက ေကာတကၿပး ျမနမာႏငင၏ အႀကးဆး က႑တစရပ ျဖစလာႏငသည အလားအလာ ရပါသည။ လပအားက အားထားရေသာ ကနထတလပမႈက တးခ႕ေရးအတြက လကရ ႏႈငးယဥမႈအရ စရတစက သကသာမႈ အားသားခကမားအား ေရတကာလတြင အသးျပရန အေလး ထားလက ျမနမာႏငငသည ကနထတလပမႈက႑က အဆငသးဆငျဖင ေဖာေဆာငသြားရန စဥးစားသငပါ သည။ စားေသာကကနႏင အေဖာယမကာ၊ တြငးထြကအေျခခ ထတကနမား၊ အ၀တအထည၊ ဖနပ၊ ပရ ေဘာဂ၊ လက၀တရတနာ၊ ကစားစရာ၊ ၾကကေပါငႏင ကၽြေကာ ထတကနအမးမးတ႔မာ ႏငင၏ လကရ စြမးေဆာငရညမားႏင ကကညၿပး ျပညတြငး လအပခကမားျပားမႈေၾကာင အကးျဖစထြနးႏငေသာ စကမႈ လပငနးမားပင ျဖစပါသည။ တစၿပငတညးမာပင ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ ျမငမားသည အလားအလာႏင ထတလပ ႏငစြမး ပမရလာႏငကာ ေရရညတြင အမားႏင ေအာငျမငစြာ ယဥၿပင ေဆာငရြကသြားႏငစြမးမားက ေဖာေဆာငႏငမည အလားအလာရေသာ အဓက အမာခ စကမႈလပငနးအနညးငယမက စတငေဖာေဆာင ျခငးအားျဖင ရငးႏးျမႇပႏမႈႏင တထြငဆနးသစမႈတ႔က ျမနမာႏငငက အားေပးေဆာငရြကသြားႏ ငပါသည။ ယငးတ႔တြင တးတကမႈျမငမားသလ ထတလပမႈစြမးအားလညး ျမငမားေသာ စကမႈလပငနးမား ေမာေတာ ယာဥ အစတအပငးမားႏင တပဆငျခငျခငး၊ ဓာတပစၥညးမား၊ ေရနခကစက႐မား၊ လပစစပစၥညးမား၊ ဆကသြယေရး ကရယာမား ထတလပျခငးအမးမးတ႔ ပါ၀ငႏငပါသည။

� ၿမ ႕ျပပ စ ေျပာငးလျခငး။ ယေန႔ကာလတြင ျမနမာႏငငသား အမားအျပားသည ေကးလကတြငေနထငေနၾကဆ သာ ျဖစပါသည။ သ႔ရာတြင ယငးမာ အလြနလငျမနေသာအရနအဟန၊ အလြနကယျပန႔ေသာ အတငး အတာႏင ေျပာငးလ သြားႏငေပသည။ လေပါငး ႏစသနးေကာ ရသညဟ ကၽြႏပတ႔ ဖြငဆထားေသာ ၿမ႕ႀကး မားတြင ေနထငေသာ ျမနမာႏငင လထ၏ ေ၀စမာ ႏငငလဥးေရ၏ ၁၃ ရာခငႏႈနးသာ ရေသာ ယေန႔အေျခ အေနမ ႏစဆအထ တးျမငသြားႏငကာ ၂၀၃၀ ျပညႏစတြင လဥးေရစစေပါငး၏ ေလးပတစပနးပါး ျဖစလာႏင ပါသည။ အဆပါ ၿမ႕ႀကးမားအတြငးတြငပင ၿမ႕ႀကးသားအသစေပါငး ဆယသနးခန႔ျဖစလာႏငေပရာ ရနကန၏ အရြယအစားရ ၿမ႕သစႀကးႏစၿမ႕၊ သ႔မဟတ မႏေလး၏ အရြယအစားရ ၿမ႕သစႀကး ဆယၿမ႕ႏင ညမေပလမ မည။ ယငးမာ ျမနမာသမငးတြင အသသာဆး ေရႊ႕ေျပာငးအေျခခမႈတစရပျဖစလာႏငၿပး လာမည ဆယစႏစ မားအတြငး ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးႏငလ႔ေဘာငက အေျခခကက အသြငေျပာငးသြားေစႏငမည အလား အလာ ရပါသည။ ၿမ႕ႀကးမားက ႏငင ျပညတြငးအသားတငထတလပမႈတနဖး တးတကမႈ၏ ၅၄ ရာခငႏႈနးက ထြကေပၚလာေစႏငပါသည (သကေသခ အ-၄)။ ျမနမာႏငငသည အျခားႏငငမား၏ ေအာငျမငမႈမား၊ ကဆးမႈမားမ သငခနးစာယႏငပါသည။ ထႏငငမား၏ အေတြ႕အၾကမားအရ ျမနမာႏငငအေနျဖင မနကန ေအာင လပေဆာငဖ ႔ လအပေသာ အေျခခအေၾကာငး သးရပရပါသည။ ပထမအခကမာ ေခတမ စမကနး

13ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

ေရးဆြမႈ စနစတစရပက ထားရလက ၿမ႕ျပခ႕ထြငမႈအတြက ႀကတငတြကဆၿပး စမကနးေရးဆြရန လအပပါ သည။ ဒတယမာ ၿမ႕ႀကးမား ေခာေမြ႕စြာ လညပတႏငၿပး ၿမ႕ေနလထ၏ လအပခကမားက ျဖညဆညးေပး ေရးအတြက လအပေသာ အေျခခ အေဆာကအအမားတြင ျမနမာႏငငက ရငးႏးျမႇပႏရန လအပပါသည။ တတယမာ ၿမ႕ႀကးမားအား အပခပပစနစက ထညသြငးစဥးစားရန လအပပါသည။ (လနဒန၊ ဂဟနစၥဘာဂ၊ ခလခတားတ႔အပါအ၀င) ကမၻာ ၿမ႕ႀကးမားတြင ထေရာကေၾကာငး ထငရားသည စနမနာတစခမာ တစၿမ႕ လးက လႊမးျခထားသည စရငပငခြငရၿပး ၿမ႕ျပ စမခကမားႏင မ၀ါဒမားက အေကာငအထညေဖာလက ရသည ကၽြမးကငေသာ ဌာနမားႏင လပကငေဆာငရြကႏငစြမးရေသာ ေရြးခယတငေျမႇာကခ ၿမ႕တာ၀န တစဥး ထားရျခငးပငျဖစပါသည။9 ရနကနႏင မႏေလးတ႔အား အပခပလကရၿပး လပငနးေဆာငရြကလက ရေသာ ၿမ႕ေတာ၀နႏစဥးႏင ေနျပညေတာက လကေတြ႕ အပခပလကရေသာ ၿမ႕ေတာ၀န တစဥးတ႔ရႏငၿပး ျဖစရာ ျမနမာႏငငအတြက ဤနညးမာ အထး အသးတညေနႏငပါသည။

111618

263335

4348

77

85

ကေမာၻဒယား

ဗယကနမ အႏၵယ

ထငး ဖလစပင မေလးရား

အငဒနးရား တ႐တ ဂပန

ေတာင ကးရးယား

လဥးေရ၂၀၀,၀၀၀အထကရေသာျမနမာႏငငၿမ႕ႀကးမားတြငေနထငသညလဥးေရသည၁၃-ရာခငႏႈနးမသာရရာမ၂-ဆတးကာ၂၀၃၀ျပညႏစတြငရမညလဥးေရ၏ေလးပတစပရလာေပမည။

သတငးအရငးအျမစ။မကကငေဆးကမာၻ႔တကသလ၊ၿမ႕ျပျမငကြငး၂.၀ေဒတာေဘစ။ျမနမာႏငငေဆာကလပေရး၀နႀကးဌာန၊ျပနလညေနရာခထားေရးႏငအးအမဥးစးဌာန။မကကငေဆးကမာၻ႔တကသလဆနးစစခက။

13

~25

၂၀၃၀ ၂၀၀၉

710 228 47 51 118 33 32 16 15 1 10 ~25

ျပကြကE4

လဥးေရ၂၀၀,၀၀၀အထကရေသာၿမ႕ႀကးမားတြငေနထငသညလဥးေရ၏ႏငငလဥးေရတြငပါ၀ငမႈ %, 2010

ျမနမာ

လဥးေရ၂၀၀,၀၀၀ေကာေနထငေသာၿမ႕ႀကးမား

မတခက။လဥးေရ၂၀၀,၀၀၀ေကာေနထငေသာၿမ႕ႀကးမားလဥးေရ၏ႏငငလဥးေရတြငပါ၀ငမႈႏႈနးသညၿမ႕ျပအသြငေျပာငးလမႈႏႈနးႏငမတညပါ။

ပမးမ။၃၉ရာႏႈနး

ဤျမငတကမႈေၾကာငျမနမာၿမ႕ႀကးမားတြငေနထငသဥးေရသည၂၀၃၀ျပညႏစ၌၁၀-သနးေကာရလာသည

� တစကမာၻလးႏင ဆကစပေနေသာ စးပြားေရး။ ဆ ယ စႏ စေ ပါ ငး မား စြာ အဆကျပတေနခၿပးေနာက ရငးႏးျမႇပႏမႈ၊ ကနသြယမႈ၊ လႏင စတကးစတသနးမား ဖလယျခငးတ႔မတစဆင ျမနမာႏငငသည ကမၻာစးပြားေရးက လမးဖြငေပး ရန လအပသလ ကမာၻစးပြားေရး၏ အစတအပငးတစချဖစလာရနလညး လအပပါသည။ အျခားအာရႏငငမား၏ အေတြ႕အၾကေပၚတြင အေျခခကာ ျမနမာႏငင၏ ဖြ႕ၿဖးမႈအလားအလာက ရယ ေဖာေဆာငႏငေရးအတြက စစေပါငး ေဒၚလာ သနးေထာငေပါငး ၆၅၀ ခန႔ ရငႏးျမပႏရန လအပႏငပါသည။ ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးျပျပငေျပာငးလမႈ အေစာပငးကာလမားတြင တးတကမႈ ရရလာေစရန ႏငငျခား အရငးအႏးႏင ကနသြယမႈအေပၚတြင အႀကးအကယ မခအားထားရန

9 အႏၵယ၏ ၿမ႕ျပႏးၾကားလာျခငး။ ၿမ႕ေတာႀကးမားအပါအ၀င တညေဆာကမႈ။ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးမႈ၊ ခငမာမႈ။ မကကငေဆး ကမာၻ႔တကသလ၊ ၂၀၁၀ ျပညႏစ ဧၿပလ။

14

လအပေနႏငပါသည။ လအပေသာ ရငးႏးျမႇပႏမႈမားႏင ျပညတြငး စေဆာငးေငြ အလားအလာမား အၾကား ကြာဟမႈ နညးပါးသြားေစရန ျမနမာႏငငအေနျဖင ႏငငျခား အရငးအႏး ေဒၚလာသနး ေထာငေပါငး ၁၇၀ ေကာက ဆြေဆာငသြားႏငရန လအပမည အလားအလာ ရေနပါသည။ အဆပါ ႏငငျခားအရငးအႏးက စြမးရည မားႏင စတကးစတသနးမား လႊေျပာငးမႈကလညး ကညပပးေပးသြားႏငပါသည။ ထမ ႀကးမားလေသာ ႏငငျခား အရငးအႏး ပမာဏ ရရေရးအတြက စတေရာကယပါရသည ဌာနတစခက ဥးေဆာငေသာ လာထားသတမတထား သည ရငးႏးျမႇပႏမႈ ဆြေဆာငေရး မဟာဗဟာတစရပက ေရးဆြကာ ဘ႑ာေရး ၀နေဆာငမႈ စညးကမးထနးခပ ေရးကသ႔ ႏငင၏ စးပြားေရး လပငနး ပတ၀နးကငက တးတကေကာငးမြနလာေအာင ေဆာငရြကျခငးအား ဥးစားေပးသြားရန လအပပါလမမည။ လကရအေျခအေနတြင အေရးယပတဆ႔မႈႏင စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ ရပတန႔ေနမႈတ႔၏ ႏစကာလ ရညၾကာခမႈေၾကာင ကနသြယမႈ ပမာဏမာ နမကေနၿပး ကနသြယမႈအမးအမယမား မာလညး ပြားမားမႈ မရဘ တစသမတတညးသာ ျဖစေနဆပင။

� ပမကယျပန႔ေသာ မတဖကမားျဖင ကနသြယေရးအခြငအလမးမားက တးခ႕ယျခငး၊ အထးသျဖင ကမၻာ ေရာငးအား ကြငးဆက၏ အစတအပငးတစရပအျဖစ မမတ႔ႏငငက ထေထာငယျခငးအားျဖင ျမနမာႏငငမာ အကးမားလာႏငပါသည။ အလားအလာအေကာငးဆး လမးေၾကာငးဟ ယခအခနအထ သကေသ ထငရား ရေနသညမာ လြတလပစြာ ကနသြယမႈ သေဘာတညခကမားျဖစၿပး ထသ႔ေသာ သေဘာတညခကမားက ထပမ ရရေအာင မညသ႔ မညပေဆာငရြကရမညကလညးေကာငး၊ အဓက ႏငငမားႏင လကရ လြတလပစြာ ကနသြယမႈ သေဘာတညခကမားရထားသည အာဆယ၏အဖြ႕၀င ႏငငတစႏငငအေနျဖင ရရေနေသာ အခြငအလမးမားက မညသ႔မညပ အေကာငးဆး အသးခသြားရမညကလညးေကာငး စဥးစားႏငေပသည။ ႏငငမားက သးျခား အထးျပလာလကရၾကေပရာ တစစထကတစစ အစတအစတအျမြာျမြာ ျဖစေနေသာ ကမၻာေရာငးအား ကြငးဆကတြင ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးႏင စးပြားေရးလပငနးမားက မညသညေနရာ၌ အေကာငးဆး အ၀ငမညက ျမနမာႏငငက နားလညသေဘာေပါကလျခငးမားလညး ရေနႏငပါသည။10 ထသ႔ ဆနးစစၿပးသညႏငတစၿပငနက သယယပ ႔ေဆာငေရး၊ ေၾကးနနးဆကသြယေရး၊ ဘ႑ာေရးႏငအာမခလပငနး တ႔ကသ႔ အေျခခအေဆာကအအ ၀နေဆာငမႈမားအား ထကသငေသာ ေစးႏႈနးျဖင ရရေအာင ေဆာငရြက ေပးႏငရနမာ အေရးႀကးလာပါလမမည။ လအမား စးဆငးမႈမာလညး အေရးႀကးပါေသးသည။ အထးကန ေနခသည ႏစမားစြာေနာကတြင ႏငငအတြငးသ႔ ႏငငျခားသားမား မနမန စးဆငးလာျခငးက ႀကဆျခငးႏင ပညာသငရန၊ စးပြားေရး လပငနးလပကငရန၊ ကမၻာတျခားအစတအပငးမားက စးစမးေလလာရန မမတ႔၏ ႏငငသားမားအား ႏငငျခားသ႔ ေစလႊတျခငးတ႔က ျမနမာႏငင၏ ကၽြမးကငမႈ စြမးရညမားက တညေဆာက ယရာတြငလညးေကာငး၊ အသပညာႏင နညးပညာမားအား လႊေျပာငးမႈက လႈ႔ေဆာရာတြငလညးေကာငး ႏငငအား ပပးေပးႏငေပလမမည။ ယငးတ႔မာ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးလာသညႏငအမ ရေနရန လအပေသာ အေျခခ အခကမားလညး ျဖစေပသည။ ခရးသြားလပငနးသည အဓက စးပြားေရး အခြငအလမးတစခမသာ မဟတ ပါေခ။

10 အလယအလတစားကနပစၥညးမား ကနသြယေရးဆနးစစခကနညးလမးက ကလသမဂၢ၏ “ကယျပန႔ေသာ စးပြားေရးအမးအစား” မားတြင အသးျပရနျဖစသည။ ထအမးအစားသည အမနတကယ အသးျပမည ကနပစၥညးမားျဖစၿပး စားသးမႈ၊ ေငြလးေငြရငးႏင အလယအလတစား ကနပစၥညးမားမာ မားစြာ ျခားနားသည။ အေရ႕အာရရ ကနသြယေရးပစမားႏင ကမာၻ႔တနဖးကြငးဆကမား၊ ကနပစၥညးမား ကနသြယမႈမ လပငနးမား ကနသြယမႈ WTO ႏင IDE-JETO (ဖြ႕ၿဖးဆစးပြားေရးမား တကသလ - ဂပနျပညပကနသြယေရး)၊ ၂၀၁၁-ခႏစက ၾကညပါ။

15ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

ပြငလငးမႈ၏ ႐ပပလႊာေကာငးတစရပ၊ ကမၻာႀကးႏင အဆကအစပ ရေနမႈစသညမားအား အားျဖည ေပးေနေသာ နညးလမးတစရပလညး ျဖစေပသည။

ဤသ႔ ျဖစေပၚလာေစရန အစးရႏင ပဂၢလကက႑တ႔က မမတ႔၏ လကရ လပပလပနညးမားက ျပနလည ဆနးစစၾကဖ႔ လအပပါသည။

ျမနမာႏငင၏ အလားအလာက ရငခနလႈပရား ပငသကပြားေလာကခငစရာ ေကာငးေနသလ စနေခၚမႈမားကလညး ထနညးလညးေကာငးဟ ဆရမညသာပင။ ႏငင၏ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ လမးေၾကာငးက လြနခေသာ ဆယစႏစမား အတြငး ျမငေတြ႕ခရသမ စးပြားေရး အသြငေျပာငးမႈမားအနကမ အျမနသြကဆး တစရပလညး ျဖစႏငေနသလ မဟာ စတပကစရာႀကးလညး ျဖစလာႏငေပသည။ ကၽြႏပတ႔ ျခငေဖာျပခေသာ စးပြားေရးအလားအလာမားက ေဖာေဆာငႏငမႈမာ အစးရပငးမာေရာ ပဂၢလက က႑မာပါရေနၾကသည ျမနမာေခါငးေဆာငမားက လာမည လမား ႏစမားအတြငး ေဆာငရြကသြားၾကမည လပရပမားအေပၚတြငသာ အမားဆး မတညေနပါလမမည။

အစးရ

အဆမတန ကပတညးၿပး မလႈပသာ မလးသာရလသည စြမးရည၊ ဘ႑ာေငြႏင အခနအကန႔အသတမားၾကားတြင အစးရမာ လပေဆာငေနရပါသည။ အနာဂတအတြက အဓက ထညသြငးစဥးစားရမည အခကမားထတြင ႏငငသ ႏငငသားမား၊ ေဒသခ စးပြားေရးလပငနးမား၊ ႏ ငငတကာ စးပြားေရး ေကာပေရးရငးမား၊ အဖြ႕အစညးႏင ထးဓေလ မား၏ ယၾကညကးစားမႈက ဆကလကမြမးမထနးသမးထားႏ ငေရးအတြက ႏငငေရးႏင စးပြားေရး ျပျပငေျပာငးလမႈ မားက မလြမေသြ ဆကလကေဖာေဆာငျခငးလညး ပါ၀ငေနသငပါသည။ အဓကဥပေဒျပ႒ာနးမႈျဖင အစးရက ေမာငးႏငထနးေကာငးသြားရနလညး လအပပါသည။ ေနာကထပ အသး၀ငေသာ ေျခလမး တစလမးမာ ဖြ႕ၿဖး တးတကမႈႏင ရငးႏးျမႇပႏမႈအတြက မလြမေသြ လကခထကေသာ အဓက စမကနးတစရပက ေရးဆြျခငးျဖစႏငပါ သည။ ရငးႏးျမႇပႏသမားၾကားမ ႏငင၏ စးပြားေရးအေပၚ လကရ စတ၀ငစားမႈက အမနတကယ ရငးႏးျမႇပႏမႈမား ျဖစလာလမမညဟ မညသညအာမခခကမ မရေပရာ ျမနမာႏငငအေနျဖင အနာဂတ စညးကမး ထနးသမးမႈပငး ဆငရာ ပတ၀နးကင၊ ႏစႏငခၿပး လပေဆာငရမည အေျခခ အေဆာကအအ၊ စြမးရည တညေဆာကမႈ အစအစဥ၊ ကၽြမးကငမႈ စြမးရညမား တညေဆာကမညအစအစဥ စသညတ႔ႏင စပလဥးၿပး ပြငလငးျမငသာေသာ အျမငတစရပ ပါ၀ငသည “လပငနး လမးစဥ”တစရပက ရငးလငးျပတသားစြာ ေရးဆြရန လအပပါသည။

အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမႈက ေဖာေဆာငေရးအတြက အစးရ၏ လပငနးေဆာငရြကမႈ အစအစဥ တစရပက ေရးဆြရနလညး ျမနမာႏငငက ထညသြငး စဥးစားႏငပါသည။ ျမနမာႏငငအစးရမာကသ႔ အစးရပငး စြမးရည အကန႔အသတမား ရေနသည ႏငငမားတြငပငလင လပငနးေဆာငရြကမႈ အစအစဥမားက ေအာငျမငမႈ ရရခၾကဖး ပါသည။ အေကာငးဆး လပထး ခနစမးက လကေတြ႕အသးျပထားသည ေကာငးစြာ စစဥေရးဆြထားကာ ေကာငးစြာလညး လကနာေဆာငရြကေသာ လပငနးေဆာငရြကမႈ အစအစဥက အေလးထားအာ႐စကခၾကသျဖင အစးရမားသည သာမနထက ထးကေသာ အသြငကးေျပာငးမႈမားက ေအာငျမငစြာ စမခန႔ခြႏ ငခၾကပါသည။ ပထမဆးမာ အဆပါ အစးရမားက ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာချခငး၊ ပညာရည ျမငမားေအာင

16

ေဆာငရြကျခငး စသညတ႔ ကသ႔ အခနကာလသတမတခကအမးမးအတြငး မျဖစမေန ရရေဖာေဆာငသြားရမည ဥးစားေပး ရလဒမားက ရငးလငးစြာ ဖြငဆထားပါသည။ ဒတယမာ ပါ၀ငပတသကေနသမားအားလး စညးလး ညၫြတစြာ အခနျပည အျပငး အထန ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားျဖင အေကာငအထညေဖာေရး စမခကမားက အဆပါ အစးရမားက ေရးဆြ ထားပါသည။ တတယမာ ေဆာငရြကရမည ဥးစားေပးမားအလက အစးရႏင ပဂၢလက ဘ႑ာေငြမားက အနညးႏင အမား အေလးထားျခငးအားျဖင အဆပါ အစးရမားက ေဆာငရြကၾကပါသည။ စတတမာ လာထားခကမားက ထတျပနျခငးႏင လပရညကငရညက မနမန ျပနလနသးသပျခငးအားျဖင လပကငေဆာငရြက ျဖစေစရန အတြငး အျပင ဖအားမားက အရနျမႇငခၾကပါသည။ ပၪၥမမာ စြမးရညျမငမားေသာ အေကာငအထညေဖာသည အဖြ႕ငယ တစရပက ဖြ႕စညးခၾကပါသည။ ယငးမာ ျပနာမားက ေျဖရငးျခငးႏင အစးရ တစခလးအတြငး အေျပာငးအလက အေကာငအထညေဖာသြားေရးအတြက ေဆာငရြကေပးရန သကသက ထားရေသာ အဖြ႕အစညးတစရပျဖစပါ သည။ ဆ႒မမာ ထပတနးေခါငးေဆာငမား၏ ျမငသာေသာ အာမခခကက မလြမေသြ ရရေအာင ဖနတးထားခ ၾကပါသည။ ေနာကဆးမာ ပါ၀ငပတသကေနသမားအား ဆကသြယအသေပး ေျပာၾကားေန႐မသာမကဘ ထသမားအား ပါ၀ငပတသကေနေစခပါသည။

ပဂၢလကက႑

ျမနမာ ကမၸဏမားသည လာမညႏစမားအတြငး ႀကးမားေသာ ေျပာငးလမႈကာလတစရပက ေတြ႕ၾကရေပေတာမည။ အဆပါ ၀နးကငတြင ရပတညရငသနႏငေရးအတြက ဆကစပေနသည မရမျဖစလအပေသာ အရာသးခက ျမနမာ ကမၸဏမားက ျဖညတငးထားႏငရနလအပပါသည။ ပထမတစခမာ ထကမၸဏမားသည ေစးကြကအမးမးတြင ရရႏငေသာ အခြငအလမးမား၊ ယဥၿပငသမား၏ မဟာဗဟာမားက နားလညသေဘာေပါကေအာင ေဆာငရြကယ သြားၾကရငး ေနရပတြငေရာ ပငလယ ရပျခားတငးတစပါးတြငပါ ယဥၿပငႏငရန ျပငဆငထားရန လအပပါသည။ ဒတယမာ ထကမၸဏမား၏ ထတကနမားႏင ၀နေဆာငမႈမားအား အရညအေသြးႏင ေစးႏႈနးအရာတြင ႏငငတကာ စမားအတငး မလာရန အလငအျမနေဆာငရြကဖ ႔ လအပပါသည။ တတယမာ အရငးအႏးႏင အသပညာ အရငး အျမစတစရပအျဖစ ႏငငျခား တြဖကေဆာငရြကမႈမားက စးစမးရာေဖြၿပး ကမၻာ၀ယလအား ကြငးဆကမားႏင ဆကသြယရန လအပပါသည။

ႏငငတကာ ကမၸဏမားအတြက ထညသြငးစဥးစားရမည အျခားအခကမား ရေနပါေသးသည။ ပထမမာ ျမနမာ ႏငင၌ တာရညခေသာ စးပြားေရးလပငနး ဆကဆေရးမားက တညေထာငယရာတြင ပထမဆး ျဖစလသည ဆပါက အဆပါ ကမၸဏမားအေနျဖင အျမနဆး လႈပရားရန လအပသလ ေစးကြကေ၀စအား မမတ႔၏ အစတအပငးထမ ဥးေဆာငမႈအေနအထားအျဖစသ႔ တညေဆာကသြားရန လအပပါသည။ ဒတယမာ ထကမၸဏမားသည ျမနမာႏငင တြင ေရရည ႏစျမႇပေဆာငရြကသြားရနသာမက စးပြားေရး လပငနးပတ၀နးကငအား တးတကေအာင ေဆာငရြက ျခငးႏင လပသားအငအားစအား ေလကငသငၾကားျခငးတ႔တြငလညး ပါ၀ငေဆာငရြကရန ျပငဆငထားသငပါသည။ တတယမာ အဆပါကမၸဏမား၏ ေဆာငရြကပနညးလမးမာ တစစစ အျမြာျမြာျဖစေနေသာ ေစးကြကမ အခြင အလမးက ဆပကငႏငရန အဆငျမင ခကခာမႈ၊ အလကသငေျပာငးလႏငမႈျဖင လလေလာကေလာက အေသး စတေနရန လအပပါသည။ ဤႏငငမာ တငးရငးသား လမးေပါငး ၁၃၅ မးေကာရၿပး လဥးေရအလက စေ၀းေနရာ ဗဟခကမား အနညးအပါးမျဖင လထတစရပလးမာ တစျပညလး ပ႕ႏ ႔လက ရေနကာ ေဒသမားၾကား အေျခခ အေဆာကအအ ဆကသြယမႈမားမလညး လတတေလာတြင အကန႔အသတႏငသာ ရေနပါသည။ ေနာကဆး အခကမာ ေဒသခ ကမၸဏမားႏင တြဖကေဆာငရြကျခငးက

ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

ပမလငျမနေသာ တးတကမႈႏင ေဒသခ အရညအခငး ရသမားက လကလမးမႏငေရးမား ပမေကာငးမြနလာေစမည လမးေၾကာငးတစရပျဖစေနႏငပါသည။

* * *

ဒမကေရစ၊ ၿငမးခမးေရးႏင ေစးကြကစးပြားေရးတ႔သ႔ ဥးတညထားေသာ ျမနမာႏငငက စတငထားခသည အသြင ကးေျပာငးမႈ သးရပသည ႏငငတစႏငငအေနျဖင အေကာငအထညေဖာရန ျပငးျပေသာ ဆႏၵရႏငစြမးသမ မရမေန ေဆာငရြကရမည ျပျပငေျပာငးလေရး အစအစဥပငျဖစပါသည။ ႏငင၏ အလားအလာမားက လကေတြ႕ေဖာေဆာင လက သာယာ၀ေျပာၿပး ၀ကြကခနထားမႈ ကငးမေသာ လ႔ေဘာငတစရပက ျမနမာႏငငက ေဆာငရြကသြားမည သာ ျဖစပါမ လပစရာ အမားအျပား ရပါသည။ အခနး ၁ တြင ျမနမာႏငင၏ အတတကာလ စးပြားေရး လပရည ကကရညမားက ဆနးစစထားကာ အနာဂတ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈက ကားကနေပးႏငသည အလားအလာရေသာ အားသာခကမားက အကျဖတထားပါသည။ အခနး ၂ တြင ၂၀၃၀ ျပညႏစ ေနာကဆးထားၿပး စးပြားေရး အဓကက႑မား၏ အလားအလာမားကၾကညကာ ျပညတြငး အသားတငထတလပမႈ တနဖး တးတကမႈက အရနျမႇငသြားႏငမည အလားအလာမားက ရာေဖြ စးစမးထားပါသည။ အခနး ၃ တြင အဆပါ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ ဆႏၵ သေဘာထားက လကေတြ႕ေဖာေဆာငယရာတြင အသကတမ အေရးႀကးလေသာ နယပယ ေလးရပက ဆနးစစ ထားပါသည။ သ႔ရာတြင ထနယပယမားက ယေန႔ထကတင အေလးမထားၾကဟ ကၽြႏပတ႔ယဆပါသည။ နဂးခပ အေနျဖင အခနး ၄ တြင အစးရႏင ပဂၢလက က႑မားအေပၚ အကးသကေရာကမႈမားအား ေဆြးေႏြးခကျဖင အဆး သတထားပါသည။

ဤသေတသနက ျပစရာတြင ျမနမာႏငငမ အခကအလကမားအေပၚ စတခရမႈႏင ပတသတ၍ ျပနာအခကအခ ရျခငးေၾကာင ကၽြနပတ႔သည အမနတကယခန႔မနးတြကဆမားထက ပမ၍ ေဆာငရြကထားရပါသည။ ဤခန႔မနးတြကဆမႈမားသည ျမနမာႏငင၏ အလားအလာမားက နားလညရနၾကးပမးေနသတ႔ အတြက ပထမေျခလမးတစရပ ျဖစႏငလမမည။

ျမနမာႏငင၏ အခနေကာငး - တစမထးေသာ အခြငအေရးမားႏင အဓက စနေခၚမႈမားမကၡငးဇး ကမာၻလးဆငရာ သပၸ

မကကငေဆး ကမာၻ႔တကသလ ၂၀၁၃ ခႏစ၊ ဇြနလ Copyright © McKinsey & Companywww.mckinsey.com/mgi

@McKinsey_MGI

McKinseyGlobalInstitute