Kalbin Anatomisi

Prof. Dr. Batuhan ÖZAY

KALBİN ANATOMİSİ

Kalp, oksijeni azalmış olan kanı venler aracılığıyla alıp oksijenden zengin hale gelmesi için akciğerlere gönderen ve daha sonra tüm vücudumuza taşınması için arterlere pompalayan bir pompa olarak tanımlanabilir.

KALBİN ANATOMİSİ

Tepe noktası (apeks) aşağı , tabanı (base) yukarı bakan koni şeklinde bir organdır. Büyüklüğü kişiden kişiye değişmekle birlikte ortalama 14 cm uzunluk ve 9 cm genişliğindedir. Ağırlığı ise kadınlarda 250-280 gr. erkeklerde ise 280-300 gramdır.

KALBİN ANATOMİSİ

Kalp, göğüs boşluğunda, iki akciğer arasında yer alan ve MEDİASTİNUM adı verilen boşluğa yerleşmiştir.

Her iki yanında akciğerler, önünde göğüs kemiği (sternum), arkasında ise omurga kemikleri yer almaktadır.

KALBİN ANATOMİSİ

Kalbi dıştan içe doğru perikardium, myokardium ve endokardiyum tabakası olarak 3 tabakada inceleyebiliriz:

1-PERİKARDİUM

Kalp ile kalpten çıkan ve kalbe giren büyük kan damarlarının uçlarının bulunduğu en dış zar tabakadır.

Visseral ve pariyetal olmak üzere iki bölümden oluşur. İki tabaka arasında yaklaşık 30-40 cc seröz sıvı bulunmaktadır.

YANSIMA YERLERİ OLAN SİNÜSLER

2-MYOKARDİYUM

Kalbin kas tabakasıdır.İskelet kasları gibi çizgili kaslardır (İskelet

kaslarından farkı uyarıma gerek olmadan sürekli kasılmasıdır).

Hayli dayanıklı bir kastır. Dakikada 72 kez kasıldığı düşünülürse ortalama bir yetişkinde günde 100.000 den fazla kasılır.

3-ENDOKARDİYUM

Kalbin iç boşluklarını örten endokardiyum ince bir tabakadır.

Esas itibariyle yapısı bağ dokuları, kan damarları ve özelleşmiş kalp kası liflerini (purkinje lifleri) içerir.

KALBİN ANATOMİSİ

Kalp sağ-sol atriyum ve sağ-sol ventrikül olmak üzere 4 bölümden oluşmaktadır. Atriyumlar kalbin üst bölümünü, ventriküller ise alt bölümünü oluşturur.

Sağ atriyuma vena cava inf. ve vena cava sup. yolu ile gelen kan tricüspit kapaktan geçerek sağ ventriküle, sağ ventrikülden de pulmoner kapaktan geçerek pulmoner arter ile akciğere taşınır.

Sol atriyuma pulmoner venler yolu ile gelen kan mitral kapağı geçerek sol ventriküle, sol ventrikülden de aort kapak aracılığıyla aort ve oradan da tüm vücuda taşınır.

Kalbin arterleri

Koroner arterler, aorta ile myokard içindeki kapiller yataklar arasındaki damar yollarıdır.

Sağ ve sol olmak üzere iki büyük ana koroner damar mevcuttur.

Sağ ve sol koroner arterler karşılıklı aort kapak lifletlerinin arkasından çıkarlar.

Sol ana koroner arter (LMCA)

LAD ve CX olmak üzere iki ana dalı mevcuttur

Kalbin %60’a yakın bir kısmını beslemektedir.

LAD interventriküler septumun ön 2/3’ünü ve apikal kısmını besler.

Cx arter ise sol ventrikülü besler.

Sağ ana koroner arter (RCA)

Septum 1/3 arka kısmı, sinoatriyal nodu ve sağ ventrikülü besler.

AV nod arteri % 90 oranında RCA’dan çıkar.

Kalbin venleri

Kalbin venöz drenajı sağ atriyuma koroner sinüs yolu ile olmaktadır.

Kalbin venlerini büyük kardiak ven, post. interventriküler ven, ant.kardiak ven, küçük kardiak ven ve thebesian venleri olarak ayırabiliriz.

Koroner SinüsKalbin kendisinin ana venidir. Kalbin venöz drenajının

%75-85 ini sağlar.Sağ ventrikülün anteriyor bölgesi ve her iki atriyumun

bazı bölgeleri hariç bir çok koroner venin birleşmesi ile oluşur

Kalbin arka yüzünde atriyoventriküler olukta seyredip, VKİ ve trikuspit orifislerinin arasında sağ atriyuma açılır

Genellikle 1 cm çapında ve 3-4 cm uzunluğundadırKoroner sinüs anomalileri çoğunlukla kardiyak bir

fonksiyon bozukluğuna neden olmasa da retrograd kardiyoplejinin dağılımını bozabilir

KALBİN KAPAKÇIKLARI

• Kalpte 4 kapakçık bulunur.• Kalp kapakçıklarının amacı kalpte kanakışının yalnızca tek yönde ilerlemesinisağlamak ve kanın geriye dönüşünüengellemektir.

Atriyoventriküler kapaklar

Atriyoventriküler kapaklar atriyumlar ile ventriküller arasındadırlar ve kanın atriyumlara geri kaçışını önlerler.

Sağda olan atriyoventriküler kapağa triküspid kapak, soldakine ise mitralkapak denir.

Semilunar kapaklar

Semilunar kapaklar ise pulmoner arter ve aortadaki kanın ventriküllere geri dönmesini önler.

Sol taraftaki aortik semilunar kapaktır, daha kalın ve daha güçlüdür.

Sağ semilunar kapak ise pulmoner arter ve sağ ventrikül arasındadır ve pulmoner kapak adını alır.

Kalbin büyük damarları:

Sağ kalpteki oksijen oranı az olan kanı akciğerlere taşıyan ve sağ ventrikülden başlayan damarlara pulmoner arterler denir.

Akciğerlerde oksijenlenmiş kanı kalbegeri getiren ve sol atriyum da sonlanan damarlara pulmoner venler denir.

Venöz kanı vücudun alt ve üst kısımlarından sağ kalbe drene eden büyük damarlar süperior vena cava ve inferior vena cavalardır

Oksijenlenmiş kanı kalpten perifere taşıyan ana arter ise aorta dır.

Aortanın sol ventrikülden çıkıp yukarıya doğru uzanan bölümüne ascending (yukarıya çıkan) aorta, kıvrım yaptığı bölgeye aortik ark,aşağıya doğru uzanan bölümüne ise descending (aşağıya inen) aorta denir

Kalp Ne Zaman Beslenir ?

Kalbin kan ihtiyacı esas olarak kalpgevşediğinde sağlanır.

Çünkü kalp kası kasıldığı zaman koronerdamarlar sıkışırlar ve kan akımı engellenir.

Sağ koroner arter genelde kalbin sağ tarafınıbesleyen dallara sahip olmakla birlikte solventriküle de uzanan dalları vardır.

Sol koroner arter ise başlıca kalbin solbölümünü besler fakat az miktarda da olsasağ ventriküle de kan gönderir.

Kalbin İleti Sistemi

Sinoatrial nod: (Keith flack düğümü)Atrioventriküler Nod (Aschoff- Tawara

düğümü)Fasiculus atrioventrikularis (His demeti)Crus sinistrum fasciculus atrioventrikularisCrus dextrum fasciculus atrioventrikularisRami subendocardialis (purkinje lifleri)

Sinoatrial nod:(Keith flack düğümü)Atrial apendix ile vena cava süperior ‘un

yan yana geldiği sulcus terminalis içindesubepikardial konumda15 x 5 x 1,5 mmRCA’nın prominant nodal arter dalından

kanlanır (%55 )

Atrioventriküler Nod:(Aschoff- Tawara düğümü)Sağ atrium içindeTrigonum nodi atrioventrikülarede (Koch

üçgeni)Ostium sinus coronari önündeSubepikardialA-V nod His demeti Trigonum

fibrozum dextrum İnterventriküler septum

Fasiculus atrioventrikularis(His demeti)Triküspit kapağın septal lifletini önden

arkaya doğru çaprazlarSeptum atrioventrikulare ve kısmende

septum interventrikulare içinde seyrederMembranöz ventriküler septal defekt

onarımlarında zedelenme ihtimali

Aorta ve Dalları