2 december 2011Julius CentrumUMCU, Utrecht

Wim Schellekens, strategisch adviseur

Verloskunde – Normering - IGZ

Verloskunde: “quality first”Overzicht:1.Algemene kwaliteits- en veiligheidsprincipes

2.Probleem verloskunde?

3.IGZ-analyse

4.Nieuwe normen

5.Rol van de IGZ

6.Nieuwe informatie: Perinatale Audit: sterfte – 39%

7.Consequenties voor beleid

Motto:

“The need of the patient comes first”

Kwaliteit:

Value = Outcome + Safety + Service

Costs

Sleutels: teamverband, geïntegreerd zorgpad, één aanspreekpunt gebalanceerd meten, verbeteren, borgen, verantw. afleggenleiderschap, governance

Mayo Clinic, Rochester, USA

Kwaliteit van zorg: 3 x Pèn Professioneel: “product”

vakmanschap (= kennis en ervaring), multidiscipl. samenwerken,

elkaar aanspreken, verantwoording afleggenpatiëntveiligheid (voorkómen van schade)richtlijnen/protocollen, standaardisatie + individualisatie, auditstechniek: apparatuur, onderhoud

èn Organisatorisch: “proces” samenwerking, afstemming, coördinatie, statusvoeringbeschikbaarheid, bereikbaarheid, 7x24 uurtoegangstijd, doorstroomtijd, wachttijdinzet menskracht, tijd, materiaal, onderhoud

èn Relationeel: “persoon” patiëntgericht, patiënt als medemens, mede-beslissend (“leidend voorwerp”)

f

Q

f

Q- + - +5% 20%

P50

80%

Paradigma van kwaliteit:- goed-slecht versus goed-beter- statisch versus dynamisch

Kwaliteitsmanagement

normeren + maatstaf

toetsen

verbeterenherontwerpen

borgenverspreiden:intern/extern

externeverantwoording

meten:indicatoren

intern/extern

ToezichtZV, IGZ

AanjagenIntern/extern

Competenties

Governance van kwaliteit en veiligheidRollen en verantwoordelijkheden!

Professionals:vakmanschap, professioneel kwaliteitsysteem, grenzen kennensamenwerken, elkaar aanspreken, verantwoording afleggen

Raad van Bestuur: - sleutelvraag: “in control”? -Q/PV is kerntaak !! stimuleren/faciliteren, resultaatgericht sturen/verbeteren verantwoording vragen, risicomanagement!! soft signals, harde/zachte informatie, pluis – niet pluis

+ - niet accepteren van het niet-acceptabele, - zo nodig tijdig en hard ingrijpen

Raad van Toezicht:“wakker geworden”: dilemma’s RvTtoezicht op eindverantwoordelijkheid van RvB,informatieprotocol, risicomanagement !! soft signals, harde/zachte informatie, pluis – niet pluis geen erebaan, kunde + kunst, fulltime baan parttime uitgevoerd

IGZ-handhavingkader, april 2011

Verloskundige zorg

Sleutelvragen:Gaat het om de persoon? Gaat het om de plaats?Gaat het om de samenwerking?Gaat het om “doen wat we weten”?

Weten Willen Kunnen Doen!! Verantwoording afleggen

IGZ-analyse VK-calamiteitenAnalyse 70 calamiteiten: 9/2006-9/2008

bron: hfst.8, proefschrift Marianne Amelink, IGZ, sept.2011

54% medisch handelen47% (tijdig) ontdekken van pathologie39% verantwoordelijkheidsverdeling39% communicatie, overdracht, dossiervoering27% afstemming ketenpartners26% tijdstip van de dag (15 in ANW, 3 overdag)

Weten Willen Kunnen Doen!! Verantwoording afleggen

Nieuwe(?) normen (1) Stuurgroep Zwangerschap en geboorte: “Een goed

begin” (jan 2010), gedragen door alle partijen grote consequenties!

Minister aan 2e Kamer: advies grotendeels overgenomen (14 dec 2010)

Minister vraagt explicitering nieuwe normen aan NVZ, NVOG, KNOV, NVK, NVA

Minister zendt definities van nieuwe normen aan NVZ, NVOG (9 juni 2011)

Brief IGZ aan de ziekenhuizen (13 juli 2011), vragenlijst (31 aug 2011), antwoord vóór 1 nov.2011

IGZ: Thematisch onderzoek verloskunde: 2012/2013IGZ: toezichtnormering bij onderzoek calamiteiten

Zorgverzekeraars: ??

Nieuwe(?) normen (1) Minister, 9 juni 2011 15 minuten norm: bij potentieel levensbedreigende situatie,

vastgesteld door gynaecoloog of obstetrisch professional (?) moet binnen 15’ behandeling kunnen starten: gynaecoloog, anesthesioloog, OK-team, kinderarts; 7 x 24 uur

1 op 2 bewaking: bereikbaarheid beschikbaarheid, 7x24 uur

1 op 1 begeleiding: 7 x 24 uurImplementatieplan: januari 2012

Verloskundig samenwerkingsverband verplicht- 1 juli 2011: gezamenlijk landelijk format- 1 juli 2012: in alle regio’s aantoonbaar functionerend

Deelname Perinatale Registratie Nederland verplicht per 1 juli 2012

Deelname Perinatale Audit Nederland verplicht per 1 januari 2012

Implementatieperiode en handhaving IGZ PM: rol zorgverzekeraars??

Nieuwe(?) normen (3) Nieuwe normen zijn professioneel vanzelfsprekend, 7x24 uur Nieuwe normen nu wel overdag, maar vaak niet in ANW Nu niet in alle ziekenhuizen haalbaar Implementatieplan per ziekenhuis per 1 januari 2012 Landelijke discussie over concentratie, deconcentratie,

volume x kwaliteit, SEH’s en nu ook verloskunde Relatie met de thuisbevalling Ontwikkeling van beval/kraamcentra annex ziekenhuis Wie neemt de regie?

- kunnen de professionals dit?- overleven bestuurders het?- moeten/zullen de zorgverzekeraars regionaal regisseren?

Hoe werkt de IGZ? (MJB 2008-2011)

Kwaliteit en veiligheid voor de patiënt/cliënt staan steeds voorop Verantwoordelijkheid voor Q/PV ligt bij zorgaanbieders

IGZ kan en mag deze verantwoordelijkheid niet overnemen IGZ houdt verantwoordelijkheidstoezicht (SGZ-2009):

professional, professionele groep, RvB, RvT: “Is RvB in control?”

IGZ gaat bij haar toezicht uit van vertrouwen:balans vertrouwen-controle: pers/publiek/2eKamer/Minister IGZ Zorgaanbieders

IGZ treedt proportioneel opafhankelijk van bereidheid/vermogen van zorgaanbieder om maatregelen te nemen binnen de gestelde termijn

Indien blijkt dat vertrouwen beschaamd wordt: IGZ grijpt hard in IGZ werkt naast reactief ook proactief, openbaar en handhavend

Tijd van vrijblijvendheid is voorbij (SGZ-2009)

Perinatale Audit Nederland 2011Perinatale a terme sterfte: (bron: PRN)

2001 2010Overleden baby’s: 651 367Per duizend: 3,8 2,3Daling sterfte: -39%

Wat betekent dit nu voor verloskundig beleid in Nederland?• Verplicht Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV)• Verplicht Perinatale Audit (PAN)• Verplicht Perinatale Registratie (PRN)• 7x24 uur 15 minuten norm• 7x24 uur 1:2 bewaking, 1:1 begeleiding

Professionals

1. Vakmanschap2. Samenwerken3. Elkaar aanspreken4. Verantwoording afleggen

Niet meer vrijblijvend Professioneel kwaliteitsysteem

Vertrouwen van de burger:• een goed functionerend intern kwaliteitsysteem

- gericht op leren en verbeteren- moet dus veilig zijn- integratie professioneel en organisatie kwaliteitssysteem- mag niet langer vrijblijvend zijn: elkaar aanspreken, zo

nodig ingrijpen- onder verantwoordelijkheid van het bestuur

• waarover verantwoording wordt afgelegd- intern: altijd: aan medische staf en bestuur- extern: altijd: aan maatschappij (zorgverzekeraar)indien niet meer “in control”: aan de inspectie

• waar de inspectie toezicht op houdt- incidenten, calamiteiten- risicogestuurd- thematisch