HALK SAĞLIĞI DERSİĠġ-ĠġÇĠ SAĞLIĞI,Ġġ GÜVENLĠĞĠ

SELĠME

ARIKAN

İŞ SAĞLIĞININ TANIMI

• ĠĢçi sağlığı ve iĢ güvenliğinin en çok kabul gören tanımına göre; “ĠĢ güvenliği, iĢyerlerindeki çalıĢma koĢullarının sağlık ve güvenlik içinde olmasını temin eden ve sonucunda iĢ kazaları ile meslek hastalıklarını azaltan bir bilimdir.”

• Diğer bir tanım ise: “ĠĢyerlerinde iĢin yürütülmesi sırasında, çeĢitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek koĢullardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalıĢmalardır.”

İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİNİN

ÖNEMİ :A-İŞÇİ AÇISINDAN ÖNEMİ• ĠĢ kazaları ve meslek hastalıklarından doğrudan ve en

çok etkilenenler iĢçilerdir. Yapılan araĢtırmalar; günümüzde, dünya ölçeğinde, her saniyede en az üç iĢçinin iĢ kazaları sonucunda yaralanmakta olduğunu, her üç dakikada bir iĢçinin iĢ kazası ya da hastalanma sonucu ölmekte olduğunu ortaya koymaktadır.

• Çoğu kez yaralanmalara ve hatta ölümlere yol açabilen iĢ kazaları ve meslek hastalıkları ile karĢılaĢan iĢçiler, iĢ güçlerinin tümünü ya da bir bölümünü, sürekli veya belirli bir süre kaybedeceklerdir. ĠĢçilerin geçici ya da sürekli olarak iĢ göremez duruma düĢmeleri de üretim süreci sonunda kazanacakları gelirden yoksun kalmalarına neden olacaktır.

B-İŞVEREN AÇISINDAN ÖNEMİ

• ĠĢyerinde iĢçilerden birinin kazaya uğraması iĢçi için olduğu kadar iĢveren açısından da büyük önem taĢımaktadır. ĠĢ kazası iĢin akıĢını durdurarak üretim temposunu yavaĢlatmakta, üretim ve verimlilik kaybına neden olmaktadır. ÇalıĢma ortamının iyileĢtirilerek iĢ güvenliğinin sağlanması, iĢin akıĢını durduran insan, makine, malzeme, ürün ve zaman kaybına neden olan koĢulların ortadan kalkmasını ya da minimize edilmesini getirecek, yüksek verimlilik ve etkinlik sağlayacaktır.

İŞ KAZASI

• Dünya Sağlık TeĢkilatı (WHO) iĢ kazasını “önceden planlanmamıĢ, çoğu zaman yaralanmalara, makine ve teçhizatın zarara uğramasına veya üretimin bir süre durmasına yol açan olay” olarak tanımlamaktadır.Uluslararası ÇalıĢma Örgütü (ILO) ise iĢ kazasını "belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamıĢ beklenmedik bir olay" Ģeklinde tanımlamıĢtır.

• ĠĢ kazası sayabilmek için; kazayı geçiren kiĢinin sigortalı olması, kazanın meydana gelmesi, kaza ile sonuç arasında uygun bir illiyet bağının bulunması kaza sonucu bedence veya ruhça özre uğraması ve bu unsurların bir arada gerçekleĢmesi gerekmektedir. Ancak iĢ kazası iĢin yürütümü sırasında meydana gelen olayı ifade etmekte ise de, yapılan iĢle ilgisi olmayan hal ve durumlarda meydana gelen olayları da kapsamaktadır.

İŞ KAZALARININ YÜZDELİKLERİ

İŞ KAZALARI;

• Dünyada her yıl 120 milyon iĢ kazası olmaktadır.Bunlardan 210 bini ölümle sonuçlanmaktadır.

• iĢçilerin eğitimsiz olması ve dikkatli çalıĢmaması ile iĢverenlerin iĢ sağlığı ve güvenliği önlemlerini almamasından kaynaklanmaktadır.ÜLKEMİZ, İŞ KAZALARI İSTATİSTİKLERİNDE AVRUPA'DA İLK SIRAYI, DÜNYADA İSE 3. SIRAYI ALMAKTADIR.

İşvereni maddi ve manevi olarak kayba uğratan iş kazası ve meslek

hastalıklarını meydana getiren nedenler nelerdir? Bu nedenlere göz

atacak olursak;

1. Fiziksel Tehlikeler:TitreĢim,gürültü,yetersiz havalandırma…vb

2. Kimyasal Tehlikeler:Toksik gazlar, organik sıvıların buharları, erimiĢ haldeki metal gazları asitler, bazlar nedeniyle yanma …vb

3. Elektrikle ÇalıĢma Ġle Meydana Gelen Tehlikeler: Topraklaması yapılmamıĢ tezgahlar veya el aletleri ,yetkisiz kiĢilerin müdahale etmek istemesi…vb

4. Mekanik Tehlikeler: Preslerde ayak pedalı koruyucusu olmaması ,düzensiz ve dağınık iĢyeri ortamı yetersiz uyarı sistemleri …vb

5. Tehlikeli Yöntem ve ĠĢlemler:AĢırı yük kaldırma, Baret, gözlük, siper, maske vb. kiĢisel koruyucuların kullanılmaması …vb

6. ĠĢyeri Ortamından Kaynaklanan Tehlikeler:ĠĢyeri zemini ,yetersiz geçitler . Yetersiz iĢ alanı

MESLEKİ HASTALIKLAR• Kanunun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında

meslek hastalığı, sigortalının çalıĢtığı veya yaptığı iĢin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya iĢin yürütüm Ģartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleri olarak tanımlanmıĢtır.

MESLEKİ HASTALIKLAR VE SONUÇLARI• Dalgıçlarda „caisson‟ hastalığı (vurgun),

• Cam üfürücülerinde „katarakt‟ (göze perde inmesi),

• Elbise temizleyici ve boyacılarında „katran türevleri‟,

• Tıpta ve atom araĢtırmalarında radyoaktif maddelere aĢırı maruz kalmanın yol açtığı „kan kanseri, radyasyon‟ hastalığı,

• Mermer ocakları veya kot taĢlama ,taĢ ocağı iĢçilerinde, taĢ yontucularda ve buna benzer iĢkollarında çalıĢanlarda görülen „silikoz‟ hastalığı,

• Kömür madenlerinde çalıĢan sigortalıların tutuldukları, „pnömokonyoz‟ ve „antrekozis‟,

• Tütün iĢletmelerinde çalıĢanların yakalandıkları „tabakoz‟,

• Bataklıkların kurutulması iĢinde çalıĢtıkları sırada yakalandıkları „sıtma‟,

• hayvanlarla ilgili iĢte çalıĢanların yakalandıkları „Ģarbon‟,

• KüflenmiĢ saman ve tahıllarda geliĢen bir mantar türünün sporlarının akciğerlere yerleĢmesinden ileri gelen çiftçi „pnömokonyoz‟,

• Tarım iĢçilerinde, güneĢe aĢırı maruz kalmaktan „deri epiteliyoması veya kanseri‟ görülmektedir.

MESLEKİ HASTALIKLARIN ÖNLENMESİ

• Aralıklı kontrol muayeneleri(iĢyeri ortamında bulunan faktörlerin etkisi ile ortaya çıkabilecek sağlık sorunları erken saptanmalıdır.)

• ĠĢyerinde sağlık hizmetinin sağlanması(ĠĢyeri sağlık hizmeti, birinci basamak düzeyinde bir sağlık hizmetidir.)

• Sağlık eğitimi(risklerden korunma yolları konularında çalıĢılanların eğitilmesi gerekir.)

GENEL OLARAK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

• ĠĢe GiriĢ Muayeneleri• Periyodik Muayeneler• Eğitim• ĠĢçi sağlığı ve ĠĢ Güvenliği Organizasyonu• ĠĢçi Sağlığı ve ĠĢ Güvenliği Kurulu• Acil Eylem Planları• Ġlk ve Acil Yardım Organizasyonları• ĠĢyerlerinin denetimi• SendikasızlaĢtırmanın önüne Geçilmesi• Sağlığın tek elden idaresi• OĠSB‟ lerin özendirilmesi• Yasal düzenlemeler• Küçük yaĢta çalıĢmanın önüne geçme• Sigortasız çalıĢmanın önlenmesi• Eski teknoloji kullanımına son verilmesi