16
Avances en Dolor Crónico - II Jornadas Nacionales de Fisioterapia en Salud Mental Hospital del Mar, Barcelona 20 Novembre 2015 Implementación en un ambulatorio de un grupo de dinamización psico corporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias. Psicòleg clínic. Psicoanalista. Docent. Equip Clínic CIPAIS E.U. Gimbernat. Fisioteràpia. Ciències Psico Socials.

Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

Avances en Dolor Crónico - II Jornadas Nacionales de Fisioterapia en Salud Mental

Hospital del Mar, Barcelona20  Novembre 2015

Implementación en un ambulatorio de un grupo de dinamización psico corporal para pacientes con dolor

crónico sin justificación orgánica.

Eduard Tapias. Psicòleg clínic. Psicoanalista. Docent.Equip Clínic CIPAIS

E.U. Gimbernat. Fisioteràpia. Ciències Psico Socials.

Page 2: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

PROGRAMA PREVENTIVO DEL DOLOR CRÓNICO GENERALIZADO

GRUP DE DINAMITZACIÓ A PACIENTS AMB DOLOR CRÒNIC LOCALITZAT

PROGRAMA “SPAD” SUPORT PSICO SOCIAL A L’AUTONOMIA EN LES SITUACIONS DE

DISCAPACITAT I DEPENDÈNCIA.

Amb la col·laboració

Barcelona 20 de Novembre 2015

Page 3: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

INTRODUCCIÓN: LA FM, UN PROBLEMA EN LA SALUD PÚBLICA

Alta prevalencia y elevado coste asistencial. Ausencia de tratamiento eficaz. Relación profesional-paciente: Ausente, difícil. Incomprensión del concepto psicógeno que se confunde

con imaginario o simulador. Se obvia la vertiente inconsciente y social.

Actitud reticente del paciente en reconocer la conexión psy.

Estigma. La incomprensión de la familia, el entorno laboral y social.

Page 4: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

JUSTIFICACIÓN

Equipos y coincidencia en la valoración: Se detectan habitualmente acontecimientos vitales

potencialmente dolorosos como desencadenantes del dolor crónico con una falta de expresividad emocional.

Empeoramiento clínico y personal a partir de ser diagnosticados y encuadrados en la FM.

Mejoría y/o remisión total únicamente en casos con significativa implicación personal.

Importancia de valorar la estructura psíquica: neurosis, trastornos límite, psicosis.

Page 5: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

HIPÓTESIS

Se puede obtener una mejoría suficiente que prevenga la deriva a síndromes como la fibromialgia si los pacientes son atendidos en las fases iniciales en una actividad terapéutica que priorice el aspecto relacional y que incluya:

1. Educación sanitaria y social.

2. Ejercicios de sensibilización y propiocepción corporal.

3. Verbalización de les situaciones vitales estresantes. Orientación psicoanalítica.

4. Pautas para transformar las estrategias de enfrentamiento.

5. Apoyo y relación grupal.

Page 6: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

OBJETIVOS

Mejorar las condiciones de salud, evitar la cronificación de los dolores y la pérdida de autonomía.

Potenciar sus competencias e iniciativas. Disminuir la frecuentación del dispositivo sanitario y la

petición reiterada de pruebas complementarias. Mejorar la comprensión y la relación asistencial por

parte del profesional de Salud. Demostrar la importancia del trabajo interdisciplinario,

especialmente entre Fisioterapia, profesionales de Salud y Salud Mental.

Page 7: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

POBLACIÓN DIANA

Pacientes de 20-45 años que presentan dolor crónico osteomuscular, en les fases iniciales (más de 6 meses) y sin justificación orgánica.

No se contempla la incorporación de pacientes con TMS delirios corporales, trastornos facticios o con conductas de simulación que no se puedan beneficiar del trabajo grupal.

También se excluyen los pacientes inmersos en procesos judiciales que persigan algún tipo de compensación por sus molestias físicas.

Page 8: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

PREDICTORES DEL RIESGO DE CRONICIDAD

Episodios recurrentes de dolor. Fatiga. Informes de dolor en otras zonas Alteraciones del sueño. Ansiedad. Depresión. Dolor de cabeza. Respuesta irregular a los tratamientos. Los dolores no siguen las vías anatómicas. Acontecimientos traumáticos en los 2 últimos años. Dificultad en reconocer o expresar las repercusiones

psicológicas. Alexitimia.

A partir de:1.Gieseke T, Gracely RH, Willams DA, Geisser ME, Petzke FW, Clauw DJ. The relationship between depression, clinical pain and experimental pain in chronic pain cohort. Arthritis Rheum 2005; 52: 1574-84. 2. Theorell T, Harms-Ringdahl K, Ahlberg-Hulten G, Westin B. Psycosocial job factors and symptoms from the locomotor system-a multicausal analysis. Scand J Rehabil Med 1991; 23: 165-73.

Page 9: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

GRUPO DE DINAMIZACIÓN

Periodicidad semanal en sesiones de 2h. 1er ciclo: 12 sesiones.

Grupo Semiabierto. Núm. usuarios: 14 máx. Entre 20 y 45 años. Calendario y Horarios: Martes de 18,30 a 20,30h.

Noviembre 2015 a Febrero 2016. Local: EAP Roger de Flor. Eixample. Barcelona Coste: Gratuito. Subvencionado.

Page 10: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

INTERVENCIÓ CORPORAL. ORIENTACIÓN METODOLÓGICA.

F. Mezieres: Cadenas musculares. W. Reich: Coraza muscular. Sentir el cuerpo, no sólo a través del dolor. Mejorar la relación del paciente con su cuerpo. Incrementar la conciencia de “como cada uno se mueve

en la vida” y como genera las tensiones. Establecer nuevas formas de posicionarse corporal y

emocionalmente, aumentando los recursos propios.

Page 11: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

ORIENTACIÓN METODOLÓGICA: INTERVENCIÓN CORPORAL

Grup de treball corporal. Moviment Integral. Barcelona. Glòria Martínez

Page 12: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

INTERVENCIÓN PSICOLÓGICA GRUPAL.

Espacio de palabra a partir de las experiencias corporales del grupo. Con posibilidad de abordar psicoterapéuticamente las situaciones personales emergentes de duelo, conflicto o adversidad que han estado “mal procesadas”: Huida, negación.

Pasar del “tener dolor a estar dolido”. Paso previo para vincularse más favorablemente con el cuerpo y con la gestión de las emociones.

Estimular la iniciativa personal y el lazo social.

.

Page 13: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

EVALUACIÓN

Entrevista inicial y final. Evaluación intermedia y final de la dinámica grupal. Cuestionario CAD: Cuestionario de Afrontamiento ante

el Dolor Crónico. Escala de Incapacidad de Oswestry Evaluación de impacto a los seis

meses de finalización del grupo.

Page 14: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias
Page 15: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

PROYECTO PREVENTIVO DEL DOLOR CRÓNICO GENERALIZADO: Profesionales

Gloria Martínez. Terapeuta corporal i pedagoga. Moviment Integral. Dr. Daniel Roig, Reumatologia. Centre d’Atenció Especialitzada Cornellà Adjunt del Servei de Reumatologia Hospital Moisès Broggi Dra. Victoria Mazo. Metgessa Família. Cap Roger de Flor. Dra. Maria José Jiménez. Metgessa Família. Cap Roger de Flor. Olalla Montón. Treballadora social. Cap Roger de Flor. Isabel Barcia, Psicòloga. Equip Cipais. Núria Torelló, Psicòloga. Equip Cipais. Dra. Rosana Lubelza, Psiquiatra. Equip Cipais. Antonia Soler, Infermera.Salut Mental. Csma Garraf. Roser Moix, Psicòloga. Equip Cipais. Nerea Mogeda, Infermera. Cap Roger de Flor. Dr. Josep Moya, Psiquiatra. Equip Cipais. Director Observatori Salut

Mental de Catalunya. Parc Taulí. Sabadell Ester Fornells, Pedagoga. Equip Cipais. Consell Comarcal Baix Llobregat. Secretaria: Iris Roch. Equip Cipais Disseny i Coordinació del projecte: Eduard Tàpias, psicòleg especialista

en psicologia clínica. Equip Cipais.

Page 16: Dinamización psicocorporal para pacientes con dolor crónico sin justificación orgánica. Eduard Tapias

MOLTES GRÀCIES!