Upload
wwwtipfakultesi-org
View
416
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Tanımı
Vücutta sağlığı bozacak ölçüde anormal veya aşırı yağ birikmesi (DSÖ)
En tehlikeli 10 hastalıktan biri
Epidemiyoloji Dünya
400 milyon obez
1,6 milyar fazla kilolu kişi
Türkiye
TURDEP – I : % 22
TURDEP – II : % 31
EtiyopatogeneziTemel olarak alınan enerjinin harcanan
enerjiden fazla olması nedeniyle oluşur.
Altta yatan endokrin bozukluğa bağlı olabilir.
Genetik defektlere bağlı olabilir. Obezite ile birlikte giden sendromlar mevcut.
Genetik faktörlerEbeveyin ve çocuk ilişkisi
anne ve baba %80
anne veya baba %40
normal kilolu ebeveyn %2
‘’ob’’ geninde defekti
Leptin reseptör defekti
Zemin hazırlayan faktörlerFiziksel aktivite azlığı
gelişmiş ülkelerde en çok artış (endüstrileşme)
Enerji alımının artması
büyük porsyon, fast-food, işlenmiş ve hazır gıdaların
artması, sebze ve meyve tüketiminin azalması
Tütün bırakma ( ort. 2,5-4,5 kg)
Zemin hazırlayan faktörlerGebelik
her gebelikten sonra ort. 1,5 – 2,5 kg kalır
Endokrin bozuklukları ( % 1-2 )
Cushing sendromu
Hipotiroidizm (uzun süreli)
Yo-yo diyetler
metabolizma hızı düşer ve kilo alımı kolaylaşır
Zemin hazırlayan faktörler ilaçlar
Kortikosteroidler
trisiklikler veya diğer antidepresanlar
doğum kontrol hapları
insulin dahil hipoglisemian ajanlar
Diğer tıbbi durumlar
Depresyon
immobilizasyon
Tanı ve ÖlçümVKİ =KILO / BOY2
Zayıf < 18,5
Normal 18,5 – 24,9
Overweight 25 – 29,9
Obez sınıf 1 30 – 34,9
Obez sınıf 2 35 – 39,9
Morbid obez > 40
Tanı ve ÖlçümVücut yağ yüzdesi ( VYY )
1.2 x (VKİ) + 0.23 x (yaş) –
10.8 x (Kadın için 0/ Erkek için 1) - 5.4
erkek % 25 (% 15 – 20)
kadın % 30 (%25 – 30)
Eşlik eden hastalıklar ve komplikasyonları
Kardiovasküler boz.
Koroner kalp hastalığı
HT ve inme – artan tuz alımı ve hipervolemi
DVT
Metabolik – endokrin boz.
İnsulin direnci Tip 2 DM
Hiperlipidemi ( düşük HDL )
Eşlik eden hastalıklar ve komplikasyonları
Gastrointestinal boz.
NASH
Kolelitiyazis
GÖRH
Kolorektal kanser ve hemoroidler
Artropatiler
Osteoartrit
Düz tabanlık
Eşlik eden hastalıklar ve komplikasyonları
Solunum boz.
Obstrüktif uyku apne
Dispne
Genitoüriner boz.
Stress inkontinansı
İnfertilite
Gebelik komplikasyonları
Üriner taşlar
Eşlik eden hastalıklar ve komplikasyonları
Psiko – sosyal
Kendinden memnuniyetsizlik
Depresyon
Anksiyete
İş bulma güçlüğü
Tedavi Diyet tedavisi
Egzersiz tedavisi
Davranışa yönelik tedavi girişimleri
İlaç tedavisi
Cerrahi tedavisi
Otlarla, Mısır çarşısı ilaçları ile tedavi
Diyet tedavisi Ilımlı ve besinsel olarak dengelenmiş diyetler
Çok düşük enerjili diyetler, açlığa yakın diyetler
Ticari diyet programları
Ilımlı ve Dengeli diyetAmaç eksik alınan enerjinin yağ depolarından
karşılanması
Günlük 500 – 800 kcal arasında defisit olacak şekilde planlanır.
< 1000 kcal diyetlere vitamin ve mineral takviyesi gerekir.
1200 – 1400 kcal’lık diyet iyi düzenlenirse vitamin ve mineral eklemeye gerek yok.
Ilımlı ve Dengeli diyetKonsantre kalori kaynaklarının elimine edilmesi veya
çok kısıtlanması = BOŞ KALORİ
Şeker ve yağdan zengin
Protein, mineral ve vitamin içerikleri düşük
Patates cipsleri, pastalar, kremalı soslar, hamur tatlıları,
alkol, kurabiye ve pötibör türü gıdalar
Ilımlı ve Dengeli diyetKalorisi yüksek gıdaların porsiyonunu küçültülmesi
Karbonhidrat ve yağdan zengin besinler
yağlar çok az tüketilmeli ve yağın bulunduğu yemek
porsiyonu da küçük olmalı
Fast-food ve Türk usulü yemekler
Ilımlı ve Dengeli diyetDiyete düşük kalorili ve liften zengin eklemeler
yapılmalı
Çok çiğnemeyi gerektirir ve doymayı kolaylaştırır
Kepek, nişastası fazla olmayan sebzeler ( havuç, kereviz,
yeşil fasulye, kabak, ıspanak, pazı, lahana gibi)
Kalorisi fazla olmayan meyve
Fazla lifli gıda fermentasyona yol açar
Ilımlı ve Dengeli diyetYemek hazırlarken dikkat edilecek hususları hastaya
anlatmak
Fırında veya buharda pişirme
Mayonez, krema eklememe
Sofraya gıdalar porsiyon halınde konmalı, ortaya tencere
veya servis tabağı ile konmamalı
Ekmek dilimleri müsaade edilen sayıda olmalı
Ilımlı ve Dengeli diyet Ilımlı ve dengeli diyeti hastaya anlatmak ve ikna
etmek
1200 kcal/gün - haftada ½ kilo, ayda 2 kilo
Diyetin sonunda hedeflenen kiloyu yaşam boyu
korumanın önemini anlatmak
Egzersiz tedavisiKilo korunması ve obezitenin önlenmesinde önemli rol
oynar.
Tüketilen enerji
Bazal enerji – istirahat halindeki enerji
Gıdaların termik efekti - Gıdaların sindirilmesi ve
kullanılması sırasında ortaya çıkan enerji
Harekete bağlı enerji
Egzersiz tedavisiYararları
Kardiovasküler riskleri azaltır
İnsülin direncini kırarak tip 2 DM riskini azaltır
Diyete uyumu kolaylaştırır
Kendini iyi hissetme, başarılı görme hissine katkı
Egzersiz tedavisiEgzersiz düzenli yapılmalı
Aerobik egzersizler seçilmeli (yürüyuş, jogging)
Haftada 3 gün 15 – 20 dakika ile başlayıp, haftada beş gün 45 – 60 dakikaya çıkılabilir.
Çok ağır diyet sırasında egzersiz verilmez
Basit hareket arttırma önlemlerin de faydası vardır. Merdiven kullanmak, bir durak önde inmek gibi
Davranışa yönelik tedavi girişimleri
Amaç obeziteye yol açan faktörleri tanımak ve yaşam tarzını değiştirmeye motive etmek
ilk 4-8 hafta haftada bir, sonrasında ayda bir buluşma gerçekleştirilir.
10–15 kişilik grup 6 ay haftada 1-2 st, sonra ayda 1
Kilo kaybını bazalın % 10 arttırır.
Sona erdiğinde verilen kilonun 1/3’ünü yeniden almaktadır.
Davranışa yönelik tedavi girişimleri
Yemeği belli bir yerde ye
Sadece masada oturarak yemek ye
Sofraya yetecek kadar porsyon getir
TV karşısında bir şey yeme
Yavaş ye, her lokmadan sonra ara ver
Gıdalar yemek zamanı dışında göz önünde olmamalı
…..
İlaç tedavisi Diyet, egzersiz ve davranış tedavisini içeren düzenli
program ile kilo kaybetmede başarısız olan hastalar
VKİ 30 kg/m2 üzerinde olan hastalar
27 kg/m2 üzerindeyken yerleşik komorbidite riski olan
hastalarda 2 yıla kadar ilaç tedavisi yakın takiple
uygulanabilir
İlaç tedavisiMetformin
Diabetes prevention BAG ve BGT olan hastalarda
%2,5 kilo kaybı ve DM’e ilerlemede azalma % 31
PCOS’lu hastalarda tercih edilir
En yaygın yan etkisi diyare ve GI sıkıntılar
İlaç tedavisiExenatid (BYETTA)
GLI-1 reseptör analogudur.
30 haftalık kullanımı doza bağımlı olarak anlamı kilo kaybı
yapmıştır.
Bulantı en yaygın yan etkidir.
İlaç tedavisiOrlistat
Sibutramin
Fentermin
Rimonabant
Antidepresanlar SSRI ve bupropion
Antiepileptikler Topiramat, zonisamid
Cerrahi tedaviCerrahi tedavi VKİ ≥40 ya da 35-39,9 arasında olup
hipertansiyon, diyabet, uyku apnesi, artrit gibi eşlik
eden komorbid hastalıkları olan, en az 1 yıldır ilaç, diyet
ve egzersiz tedavisi uygulandığı halde sonuç
alınamayan hastalara uygulanabilir.,
Alkol veya ilaç bağımlılığı, şizofreni, kişilik bozukluğu
ve kontrolsüz depresyon durumlarında yasak
Cerrahi tedaviGastrik rezeksiyon
Malabsorbsiyon yapan yöntemler
Kombinasyonları
Laparoskopik anti-obezite cerrahisi
Biliyopankreatik diversiyon
Liposuction
Yanına yapılan listeye yetecek kadar para almak
Yenmeye hazır besinleri satın almamak
Televizyon programlarında veya reklamlarda yiyeceklerle ilgili olanları seyretmemek
Yemekle ilgili aktivitelere
Yenilmemesi gereken besinleri evde bulundurmamak,
Yemek biter bitmez masadan kalkmak
yemek
tadına varmak
10 kg vermesi ile ortalamaSKB 10 mmHg, DKB 20 mmHg düşer
DM olan obezlerde AKŞ % 50 düşer
Total kolesterol %10, LDL % 15, TG %30 düşer
HDL %8 artar
Tüm nedenlerden mortalite >%20 azalır