Upload
telmenten
View
108
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ТӨЛӨӨНИЙ ҮГ
Төлөөний үгийн тухайТөлөөний үгийн ангилал, Үгзүй, өгүүлбэрзүйн шинж
ТӨЛӨӨНИЙ ҮÃ ÃÝÆ ÞÓ ÂÝ?
Бодот ертөнцийн хүн амьтан , юмс үзэгдэл
Шинж чанар, тоо ширхэг, орон, цаг
Үйл байдал
Шууд нэрлэхгүй, төлөөлөн заах, лавлан асуух утгатай,
УТГА НЬ ЕРӨНХИЙ
• Өгүүлбэрийн хам бүтцээс утга тодорхой болдог.
• Бүх үгсийн аймгийг төлөөлж чадна;
ОНЦЛОГ НЬ• Би явна
Хэлний хөгжлийн явцад бага хувьсдаг
• Би-, ми-, на-; Би, ми, над, намЯзгуур, үндсийн олон хувилбартай
• Бүх бодит үгсийг төлөөлдөг учраасБүрэн хувилна
• Ямар үгсийн аймгийн үгийг төлөөлж буйгаас хамаарч...
Ямарч гишүүн болно
Çààõ òºëººíèé ¿ãñ õîëáîõ ¿¿ðãýýð õýðýãëýãäýõ íü ò¿ãýýìýë. Иймээс, ингээд, тийнхүү, тэгээд...
ТӨЛӨӨНИЙ ҮГИЙН АНГИЛАЛ
• Би, • чи, та, • энэ тэр
биеийн
• Э-, Тэ-Заах
• Хэн? Юу? Аль? Ямар?Асуух
• Хэн ч, юу ч, аль ч, ямар ч...
Тодорхойгүй
• Бусад, зарим , нөгөө, бүгд...
Ялгах
• Өөрөө, өөрсдөөӨөрийн
ÁÈÅÈÉÍ ÒӨËӨӨÍÈÉ ҮÃ
Õ¿íèé áèåèéã òºëººëí çààäàã áè, áèä, ÷è, òà ãýõ ìýò ¿ãñèéã áèåèéí òºëººíèé ¿ãñ ãýíý. Áèåèéí òºëººíèé ¿ãñ íü ÆÍ-èéã òºëººëíº. Áèåèéí òºëººíèé ¿ãñ íü õýëç¿éí 3 áèåèéã çààõààñ ãàäíà ãàíö áà îëîí òîîã çààäàã. ¯¿íèéã ¿ç¿¿ëáýë:
Áèåèéí òºëººíèé ¿ãèéí ÿçãóóð íü áè-, ìè-, íà- ãýñýí ãóðâàí õóâèëáàðòàé.
áèåòîî I áèå II áèå III áèå
Ãàíö òîî Áè ÷è, òà Ýíý, òýðÎëîí òîî áèä Òà íàð Ýä, òýä
ЗААХ ÒӨËӨӨÍÈÉ ҮÕ Хол, ойроос заан төлөөлөх;
• Энэ тэр, эдгээр, тэдгээр
Хүн, амьтан, юмс үзэгдэл
• Ийм, тийм, Шинж чанар, бэлгэ тэмдэг
• Өд, төдТоо ширхэг
• Энд, тэнд, ийш, тийш
Орон байр
• Өдийд төдийд,
Цаг хугацаа
• Ингэ, тэгҮйл
хөдлөл
Э-
ойр
Энэ, эд, өдий, ийм,
ТЭ-
хол
Тэр, тэд, төдий, тийм
АСУУХ ÒӨËӨӨÍÈÉ ҮÃ
• Хэн? Юу? Аль?
Хүн, амьтан
• Ямар?
Шинж чанар, бэлгэ
тэмдэг
• Хэд? Хичнээн?Тоо ширхэг
• Хаана?Орон байр
• Хэзээ?Цаг хугацаа
• Яа-, хэрх-?
Үйл хөдлөл
• Тодорхой бус;
ТОДОРХОЙГҮЙ ÒӨËӨӨÍÈÉ ҮÃ
• Хэн Ч? Юу Ч? Аль Ч?Хүн, амьтан
• Ямар Ч?Шинж чанар, бэлгэ тэмдэг
• Хэд Ч? Хичнээн Ч?Тоо ширхэг
• Хаана Ч?Орон байр
• Хэзээ Ч?Цаг
хугацаа
• Яах ч, хэрхэх ч?
Үйл хөдлөл
• Олон юмсыг нэгтгэх, ялган бүлэглэж нэрлэх тул олон тооны нөхцөлөөр хувилахгүй;
• Тийн ялгал, хамаатуулахаар хувилна; • Бүгд, цөм, өөр, бусад, зарим, нөгөө,
хамт, цуг...
ЯЛГАХ ÒӨËӨӨÍÈÉ ҮÃ
• ҮЙЛИЙН ЭЗНИЙ НЭРИЙГ төлөөлөн заах “өөр, өөрөө” гэдэг үгийг;
• Ганц тоог заах: Өөрөө; Олон тоог заах: өөрсдөө хоёр хэлбэртэй;
• Зөвхөн жинхэнэ нэрийг төлөөлнө: Тоо, тийн ялгал, хамаатуулахын нөхцөлөөр төгс хувилна;
• Онцлон ялгах, лавшруулах утга илтгэнэ
ӨӨРИЙН ÒӨËӨӨÍÈÉ ҮÃ