NÜKLEER NÜKLEER ATIKLARINATIKLARIN DEPOLANMASINADEPOLANMASINA GENEL BİR BAKIŞGENEL BİR BAKIŞ

Nükleer enerji atomun çekirdeğinden elde edilen

bir enerji türüdür.

Enerji üretimi sonrası ortaya çıkan atıklar

radyoaktif özelliktedir.

NÜKLEER ENERJİ NEDİR ?

Alternatif Enerji Kaynakları

Enerji ihtiyacının artması Fosil yakıtların elde edildiği doğal

kaynakların tükenme riski Bu yakıtların çevreye ve atmosfere

verdikleri zararın kanıtlanmış olması

Alternatif enerji kaynağı arayışına sebep olmaktadır.

Nükleer santraller

Nükleer tesisler temiz enerji kaynakları arasında sayılabilir mi?

İTÜ Enerji Enstitüsü

Nükleer enerji üretimine olumlu yaklaşımı oluşturur.

Olumlu Yaklaşımlar

Enerji kaynağı sınırlı olan ülkelerin, kendilerine ait güçlü bir enerji kaynağına ihtiyaç duymaları

Fosil yakıt kullanan enerji tesislerinin çevreye yaydığı sera etkisi yaratan gazlardan kurtulmak

Uygun işletme koşulları sağlandığında çevresel açıdan risk taşımadığı görüşü

Nükleer tehdit Kaza riski Ham maddenin taşınması Nükleer atıkların depolanması Nükleer enerji üretimine olumsuz bir bakış

sergilenmesine neden olmaktadır.

Olumsuz Yaklaşımlar

Radyoaktif atıklar, her türlü radyoaktif maddenin değişik alanlarda kullanılması sonucu meydana gelirler.

Radyoaktif atıkların büyük bir bölümü; Uranyum madeninin işlenmesi, zenginleştirilmesi Yakıt üretimi Reaktör işletimi Kullanılmış yakıtların tekrar işletilmesi Nükleer tesislerin sökülmesiİşlemlerinden ortaya çıkan atıklardır.

Radyoaktif Atıkların Oluşumu

Nükleer atık sınıflandırılması, farklı ülkelerde değişik Nükleer atık sınıflandırılması, farklı ülkelerde değişik kriterler göz önüne alınarak yapılmaktadır.kriterler göz önüne alınarak yapılmaktadır.

Oluşum kaynaklarıAtık formları (katı, sıvı, gaz)Yarılanma süresiYayılan radyasyon türüRadyoaktivite

Nükleer Atıkların Sınıflandırılması

Radyoaktif elementlerin yarı ömürlerine bağlı olarak sınıflandırılmasındaki 3

temel prensip;

Seyreltilmesi ve çevreye dağıtılması

Konsantre edilmesi ve kontrol altına alınması

Bekletilmesi ve parçalanmasıdır.

Radyoaktif Atıkların Sahip Oldukları Radyoaktiviteye Göre Sınıflandırılması

Muaf seviyeli atık

Yüksek seviyeli atık

Rad

yoak

tiflik

düz

eyi

Düşük ve Orta Seviyeli Atık

(Uzun Yarı Ömürlü)

(Kısa Yarı Ömürlü)

Radyoaktif atıklar sahip oldukları radyoaktiviteye göre düşük, orta ve yüksek seviyeli atıklar olarak sınıflandırılırlar.

Düşük Seviyeli Nükleer Atıkların İdaresi

Genelde tıbbi ve laboratuar atıklarıdır

Radyoaktivite değerleri düşük olmasına karşın hacimce büyük yer kaplarlar

Genellikle kapalı konteynırlarda taşınır ve yakılarak hacimleri azaltılır

Orta Seviyeli Nükleer Atıkların İdaresi

Tüm radyoaktif atıkların %7 sini; radyoaktivite yönünden %4 ünü oluştururlar.

Yarı ömrü kısa olan atıklar yakılır ve konteynırlarda depolanır.

Uzun yarı ömürlü atıklar ise uygun koşullarda derin yeraltı yapılarında zararsız hale gelinceye kadar depolanır. Sellafield yeniden işleme

tesisinde kullanılmış yakıt depolama havuzu

Uzun yarı ömürlü atıklar genellikle yakıt yeniden işleme tesislerinden kaynaklanır.

Kullanılmış nükleer yakıtın %96.4 lük kısmı tekrar yakıt olarak kullanılabilecek değerli maddelerden oluşur ve yüksek derecede radyoaktiviteye sahiptirler, yüksek oranda ısı yayarlar.

Yeniden işlenmiş yüksek seviyeli atıkların camlaştırılmış miktarını alan, paslanmaz çelikten yapılmış taşıma ve depolama kabı.

Uzun Yarı Ömürlü Nükleer Atıklar

Yüksek seviyeli radyoaktif atıklar üretim yerlerinde soğutma havuzlarında soğutulur ve böylece ilk andaki ısı üretiminin

aynı zamanda radyoaktifliğin azaltılması sağlanır.

Yüksek Seviyeli Radyoaktif Atıklara İlk Müdahele

Radyoaktif Atıkların Nihai Depolanması

Son depolama işlemi için karasal (jeofizik tavsiye) ve okyanusal ortamlardan yararlanılmaktadır.

Depolama işlemi karasal düzenlemelerde halk sağlığını riske sokmayacak formlarda, bölgelerde ve toprak derinliklerinde gerçekleştirilmelidir.

Yakıt çubukları metal silindirlere ve muhafazalara konularak yeraltı deposuna gönderilir.

Silindirler yeraltı deposunun zemininde açılmış deliklere yerleştirilir, kenarları betonit ile doldurularak delikler tıkanır.

Tüm depo dolduğu zaman yer altındaki tüneller ve boşluklar da dolgu maddesi ile kapatılarak depo mühürlenir.

Radyoaktif Atıkların Nihai Depolama İşlemi

Yeraltı Suları, Zaman ve Bakımı

Yeraltı suları düşük bir risk olsa da- radyoaktivitenin yeryüzüne taşınmasına sebep olabilir.

Herhangi bir riske yer vermemek için en iyi yöntem yeraltı sularından uzak konumlarda depolamanın yapılmasıdır.

Depolama özellikleri özellikle yüksek yarı ömre sahip atıkların zararsız hale dönüşmeleri için gereken süre göz önünde bulundurularak belirlenmelidir.

Nükleer atık depolarının kontrol ve bakım altında tutulması gerekmektedir.

Nükleer enerji günümüz teknolojisinde alternatif enerji kaynakları arasında önem derecesi yüksek ve dikkat çeken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Üretim esnasında ve sonrasında gereken önlemler alındığı takdirde ülkemiz için de iyi bir enerji kaynağı olarak değerlendirilebilir.

Söz konusu insan ve yaşadığı çevre olduğu için bu konu ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmelidir.

Sonuç ve Değerlendirme

Teşekkürler…