Mpu3113 hubungan etnik

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIK

PENGURUSAN PERNIAGAAN

SEMESTER MAY 2016

MPU 3113

HUBUNGAN ETNIK

FAKULTI SAINS SOSIAL GUNAAN

NO. MATRIKULASI : 761027045206001

NO. KAD PENGNEALAN : 761027045206

NO. TELEFON : 0122398527

E-MEL : [email protected]

PUSAT PEMBELAJARAN : PETALING JAYA

1

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIKPengenalan

Pensyarah dari jabatan Pengajian Kenegaraan dan Ketamadunan University Kebangsaan

Malaysia, Haji Ahmad Nasir Mohd Yusuf (PHD) melalui kajiannya berkata, (Hj. Ahmad

Nasir) perkataan etnik bermaksud peringkat keadaan atau kondisi spesifik yang dimiliki

oleh kelompok masyarakat tertentu yang mempunyai etnik atau ras (budaya). Kelompok

etnik adalah sekumpulan individu yang mempunyai budaya dan sosial yang unik serta

menurunkannya kepada generasi mereka dari satu generasi kepada satu generasi yang

berikutnya. Menurut Kamus Dewan Edisi ke-4 pula (Dewan pustaka), ia membawa

maksud hubungan iaitu kaitan atau pertalian yang di warisi dari satu generasi kepada satu

generasi yang lain mengenai susur galur dan adat resam sesuatu kaum dan ia bersangkut

paut antara satu dan lain dan di bawa dari satu generasi hingga satu negerasi yang baru.

Hubungan etnik pula bermaksud perkaitan atau pertalian antara etnik sesuatu bangsa atau

kaum. Dari segi istilah pula ia adalah kelompok manusia yang ditentukan melalui

perbezaan ciri-ciri budaya seperti adat resam, pakaian, bahasa, kegiatan ekonomi dan

sebagainya. Etnik juga dapat dikelaskan melalui perbezaan budaya, malah juga

dikelaskan mengikut demografi iaitu mengikut kedudukan geografi dan sempadan

negeri. Contohnya di Sabah dan Sarawak terdapat pelbagai kumpulan etnik pada

kedudukan geografi yang berbeza.

Etnik selalunya merujuk kepada golongan manusia yang mengamalkan budaya yang

hampir seragam, seperti adat resam, pakaian, bahasa dan kegiatan ekonomi. Setiap

budaya yang di terapkan dalam kehidupan harian di katakan berkait rapat antara ras dan

bangsa di mana ras dan bangsa memberikan penekanan kepada perbezaan fizikal, biologi

keturunan dan pertalian darah yang sama. Malaysia mempunyai kelompok masyarakat

yang majmuk dan juga mempunyai kelompok etnik yang berlainan antara satu sama lain

namun mengekalkan sistem politik yang sama. Kepercayaan dan adat juga berbeza,

terdapat beberapa etnik yang berbeza seperti Malanau, Melayu, India, Cina, Kadazan,

Dusun dan pelbagai lagi. Masyarakat yang mempunyai pelbagai etnik ini mempunyai

satu pandangan yang boleh di katakan membanggakan atau pun merasa bangga pada

kumpulan mereka kerana mereka sentiasa merasa kelompok mereka adalah kelompok

2

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIKyang harus di pandang tinggi oleh etnik yang lain. Malaysia di bina dari pelbagai bangsa

atau ras dengan setiap etnik berkenaan mengekalkan identiti etnik masing- masing, oleh

kerana itu espek ini menjadikan malaysia unik di mata dunia, hubungan etnik yang

harmonis merupakan kunci pembinaan negara bangsa dan proses pembinaan negara

bangsa ini merupakan proses pembinaan tamadun di mana pembinaannya memerlukan

perhatian terhadap dua espek iaitu keterbatasan (Scarcity) dan kesepaduan (Solidarity).

Pengalaman harian sebagai ruang sosial etnik.

Malaysia mempunyai pelbagai perancangan utuk menyatupadukan kumpulan etnik yang

ada di negara ini, melalui pengalaman harian apa yang dapat di perhatikan melalui

kefahaman tentang hubungan etnik sebagai ruang sosial etnik. Realiti kehidupan

masyarakat berbilang kaum dan berbilang etnik yang mempunyai pelbagai etnik unik di

mana ia melibatkan tiga bahagian utama iaitu manusia, masyarakat dan budaya di mana

di dalam ketiga – tiga perkara inilah terdapatnya proses sosialisasi yang terjalin dan

menjadikan siapa kita pada hari ini. Perkara yang paling utama yang membentuk kita hari

ini adalah sentimen budaya. Budaya adalah perkara paling utama di mana malaysia dan ia

memkalisifikasikan kita sebagai melayu, cina, india dan sebagainya dan pembentukan

ketiga – tiga etnik ini bermulanya proses sosialisasi.

Ruang sosial etnik dalam khidupan harian telah membawa kepada pelbagai konsep dan

makna antaranya minoriti, majoriti, stereotaip, prasangka, perkauman, etnosentrisme,

dikriminasi dan konflik, kesemua ini sangat berhubung kait dengan konsep masyarakat,

budaya dan perpaduan dan konsep – konsep ini melibatkan konsep lain yang perlu di beri

perhatian seperti etnik, masyarakat, entiti, ras, rasisme, prejudis dan lain – lain, kita

beranggapan dalam kehidupan seharian konsep perpaduan telah di bentuk tetapi realitinya

masih jauh, idealoginya konsep perpaduan ini lebih menitikberatkan kepada identiti dan

nilai yang sama sedangkan dalam kehidupan realiti kini perbezaan itulah nilai yang kita

ada dan sedar akan kepayahan dalam penyatuan kesemua kumpulan etnik dan perlu

mengambil langkah lebih baik dengan melakukan konsep intergrasi.

3

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIKIntergrasi adalah proses penyesuaian bersama bagi kepelbagaian kebudayaan dan ciri –

ciri sosial yang di terima oleh semua kelompok etnik didalam negara. Intergrasi ujud

dalam masyarakat yang menerima ciri masyarakat lain tanpa ada perbandingan atau

merujuk kepada latarbelakang serta asal usul mereka trlebih dahulu. Intergrasi selalunya

merujuk kepada dua iaitu intergrasi sosial dan intergrasi nasional dimana intergrasi sosial

merupakan ilmu yang di gunakan dalam ilmu sosiologi dan lebih kepada penyatupaduan

pelbagai kumpulan kelompok dalam masyarakat melalui identiti bersama dengan

menghilangkan indentiti masing – masing. Intergrasi nasional pula adalah proses yang di

ujudkan untuk satu identiti nasional dalam kalangan kumpulan yang terpisah dari segi

kebudayaan, sosial dan lokasi dalam sesebuah unit politik. Namun begitu, melalui

pengalaman harian apa yang boleh di faham tentang ruang sosial etnik ini adalah unsur

intergrasi di mana intergrasi dapat si pecahkah seperti gambarajah di bawah.

(gambarajah 1: unsur intergrasi)

Pengalaman yang telah di lalui dapat di rumuskan bahawa sosial etnik dapat

menyumbang kepada kesepaduan dan penyatupaduan seluruh etnik. Kesepaduan sosial

etnik yang satu ketika dahulu ujud di desa dengan cara yang sangat mudah dan tidak

kompleks namun kini pengurusan dan komuniti merupakan kesedaran yang tingggi

4

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIKterhadap kesepaduan dalam kalangan masyarakat bandar yang terdiri dari pelbagai

latarbelakang yang telah membentuk satu organisasi seperti rukun tetangga dan persatuan

penduduk yang telah memainkan peranan yang sangat penting dalam memupuk semangat

kesepaduan sosial di kalangan masayarakat setempat.

Konsep penyatupaduan ini masih baru di perkatakan dan ia di utarakan dalam gagasan

penyatupaduan nasional dan ia merupakan matlamat yang mungkin tercapai kerana ia

membentuk moment of unity, sebagai contoh dalam pilihanraya ujudnya parti politik

yang mempunyai ideologi yang berlainan namun masih boleh bekerjasama dalam satu –

satu perkara. Malaysia adalah sebuah negara yang majmuk dan mempunyai pelbagai

golongan etnik dan etnik yang ada di Malaysia menjadikan Malaysia sebuah negara

pelbilang kaum, dengan ini, melalui pengalaman harian sendiri apa yang telah di pelajari

bahawa perbezaan etnik bukanlah menjadi bebanan atau masalah sesama etnik lagi, ini

kerana masyarakat kini lebih terbuka dan bersikap ambil peduli atau menghormati antara

satu dan lain. Walaupun kadang – kala perbezaan pendapat dalam membuat sesuatu

keputusan tetap ada namun, sikap hormat menghormati antara sesuatu etnik dapat

menjalinkan rasa kasih sayang sesama masyarakat. Pengalaman bekerja di syarikat yang

sangat terkenal dan mempunyai nama yang gah di Malaysia iaitu IJM Berhad

memberikan satu peluang yang sangat berguna apabila pelbagai aktiviti dan perlbagai

kegiatan telah di rangka dengan tujuan memupuk kesedaran dan memberi pendedahan

kepada setiap pekerja bahawa apa yang perlu adalah sikap tolak ansur, kerjasama, hormat

menghormati memainkan peranan yang sangat penting dalam memberikan impak yang

sangat besar kepada hubungan kesepaduan sesama etnik yang ada di syarikat tersebut.

IJMB adalah syarikat yang berasaskan pembinaan dan telah di tubuhkan selama 36 tahun

dan mendapat jolokan sebagai syarikat pembinaan swasta pertama di Malaysia semakin

gah di mata masyarakat Malaysia amnya dan semakin melebarkan sayapnya ke merata

dunia khasnya. Namun begitu, bukanlah pencapaian IJMB selama 36 tahun ini yang ingin

di perkatakan tetapi adalah bagaimana sebuah syarikat besar telah berjaya mengekalkan

momentum keserasian antara etnik di syarikatnya dan juga telah berjaya menjaga

hubungan sesama etnik menjadi baik dan bertambah baik. Pengalaman dan pemerhatian

5

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIKbekerja di syarikat ini selama enam belas tahun dapatlah di klasifikasikan bahawa IJMB

adalah sebuah syarikat yang mementingkan hubungan baik sesama etnik. Pelbagai

pengalaman yang melibatkan program sesama kaum etnik banyak mempengaruhi dan

memberi kefahaman kepada saya dan seterusnya menambahbaikkan hubungan

siratulrahim sedia ada sesama kaum (IJM BERHAD)

a) Penggunaan Bahasa

Kejayaan sesebuah syarikat terletak pada koloborasi antara pihak tertinggi dan golongan

bawahan. Koloborasi ini melibatkan semua golongan dari pelbagai latarbelakang dan

etnik seperti melayu, cina, india, kristian dan sebagainya dan setiap satu golongan

memandang tinggi dan menghormati golongan yang lain. Mereka boleh berinteraksi dan

berkomuniksi dengan baik apabila melaksanakan tugasan yang di beri malah sentiasa

menghormati antara satu dengan lain.

Penggunaan bahasa harian adalah sangat – sangat penting dan di titik beratkan oleh pihak

syarikat, walaupun setiap etnik mempunyai bahasa masing – masing, namun satu bahasa

di gunakan untuk memudahkan. Bahasa melayu di gunakan untuk tujuan tidak formal

manakala Bahasa English bagi tujuan formal dan Bahasa antarabangsa.

6


(gambarajah 1: penggunaan bahasa ketika bermesyuarat atau aktiviti corporat dan santai)

b) Pakaian

Pakaian adalah salah satu gambaran sesuatu etnik dan pakaian melambangkan

latarbelakang sesuatu etnik tersebut. Setiap etnik mempunyai pakaian tradisi sendiri

seperti baju melayu, baju kurung, baju cheongsam, sari dan sebagainya. Syarikat telah

menyediakan pakaian rasmi kepejabat namun memberi kebenaran kepada pekerjanya

untuk menggunakan pakaian tradisi sendiri pada satu hari yang telah di tetapkan iaitu

pakaian formal. Sekali lagi pengalaman bekerja di syarikat ini dapat mengajar dan

memberi kefahaman mengenai adat dan budaya etnik yang lain.

7


(Gambarajah 2: pakaian etnik pekerja)

Buku terbitan kementerian dan kebudayaan karangan Muruwiah Ahmad(Ahmad,

Muruwiah 2009)menceritakan bahawa Malaysia mempunyai pelbagai jenis pakaian yang

sangat unik terutama di Sabah dan Sarawak dan pakaian ini telah di pelajari oleh etnik

yang lain dengan rasa hormat, kita juga dapat melihat betapa kini masyarakat semakin

berfikiran matang dan sudah boleh merima kebudayaan etnik yang lain.

c) Perayaan

Perayaan adalah acara yang paling berguna untuk mengekalkan hubungan siratulrahim

sesama etnik, malahan melalui perayaan pelbagi adat dan adap dapat di pelajari dari susur

galur kehidupan setiap etnik yang ada. Pihak syarikat sentiasa menitikberatkan

siratulrahim yang perlu di ujudkan antara semua kaum.

8


Gambarajah 3: Sambutan perayaan setiap etnik di pejabat

Ganbarajah diatas menunjukkan sambutan perayaan yang di adakan di pejabat oleh pihak

syarikat, hubungan yang baik antara sesame etnik dapat di lihat melalui sambutan

perayaan pelbagai juadah, corak pakaian mahupun cara sambutan perayaan itu di sambut.

Kumpulan etnik yang lain menyambut baik setiap perayaan etnik yang lain dan lebih

menyeronokkan setiap etnik berpeluang belajar adat istiadat kumpulan etnik yang lain.

Sikap toleransi dan kesepakatan ini telah menjalin satu bentuk hubungan yang sangat

baik antara semua etnik.

b) Sosial (CSR)

Aktiviti sosial dikalangan masyarakat memberikan impak yang tinggi kepada semua

kumpulan etnik dan aktiviti seperti ini harus di lakukan selalu agar perpaduan dan

kesejahteraan semua kaum dapat di jalin dengan baik. Syarikat memainkan peranan yang

sangat baik dalam memastikan semua kumpulan etnik terlibat dalam segala aktiviti yang

di atur dan di rancang.

9


Gambarajah 5: aktiviti social (CSR)

Justeru itu, dalam konteks hubungan sosial harian kita dapat katakan bahawa hubungan

yang baik sesama etnik adalah sangat penting bukan sahaja waktu bekerja di pejabat

malah walau di mana kita berada, tanpa hubungan yang baik akan tercetus pelbagai

masalah dan pergaduhan yang akhirnya membawa kepada permusuhan antara semua

kaum.

Peranan pengalaman harian dalam menyatukan kepelbagaian etnik di Malaysia

Kerajaan telah cuba sedaya upaya untuk menyatukan hubungan pelbagai etnik, dengan

penyatuan yang di rancang. Melalui pengalaman harian yang telah di lalui selama ini ada

beberapa konsep yang boleh di lakukan bagi mengukuhkan perpaduan semua kaum etnik

di Malaysia. Kesepaduan yang cuba di terapkan dalam kehidupan setiap masyarakat

dapat memupuk kerjasama dalam masyarakat sendiri. Konsep Budaya, dapat membina

imej negara kearah mewujudkan keperibadian serta identity, kesedaran kebangsaan

dan kenegaraan bercirikan kerohanian, kemanusiaan, spiritual dan mental, manakala

budaya pula memberikan identity kepada sesuatu kelompok dalam aspek cara

pengendalian hidup. Budaya diwarisi daripada satu keturunan kepada satu keturunan.

Maka ‘manusia itu sendiri membentuk budaya’ dan perkembangan budaya akan

mengikut perkembangan masyarakat itu sendiri. Konsep Perpaduan dan Integrasi Konsep

Perpaduan harus diperluaskan melalui acara-acara peringkat setempat supaya perpaduan

10

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIKkaum benar-benar wujud dan bukan semata-mata dalam acara-acara formal saja seperti

tradisi rumah terbuka kebangsaan ini bukan saja untuk Hari Raya tetapi juga untuk lima

perayaan utama lain iaitu Krismas, Tahun Baru Cina, Deepavali, Pesta Keamatan dan

Hari Gawai. Integrasi ialah suatu proses yang sangat kompleks. Tahap-tahap hubungan

etnik boleh dilihat dari segi darjah kedekatan bermula dengan hubungan terpisah iaitu

segregasi sehinggalah hubungan berbentuk sebati iaitu amalgamasi. Perhubungan yang

lebih rapat antara wilayah dapat mewujudkan integrasi dalam bidang politik dan nilai.

Perhubungan ini seterusnya mampu mengurangkan konflik dan mengutamakan

persefahaman serta mewujudkan perasaan harmonis antara pelbagai etnik.

Program Perkhemahan Padu Rancangan Integrasi Murid Untuk Perpaduan 1 Malaysia,

yang di adakan di sekolah – sekolah juga dapat memupuk kerjasama yang baik. Setiap

aktiviti yang dijalankan adalah bertujuan untuk mewujudkan sikap kerjasama, tolong-

menolong dan mewujudkan suasana muhibbah secara sedar dan terancang. Ia juga bagi

melahirkanpersefahaman dan toleransi antara murid pelbagai kaum di sekolah. Sambutan

Bulan Patriotisme dan KemerdekaanSetiap tahun oleh pihak sekolah adalah satu program

yang sangat baik manakala mengadakan pelbagai program sempena memperingati hari

ulangtahun kemerdekaan negara juga adalah salah satu contoh yang sangat berguna

kepada masyarakat sekeliling. Jawatankuasa sambutan peringkat sekolah ditubuhkan

dengan kerjasama Kelab Rukun Negara, Unit Bimbingan DanKaunseling, Kelab Guru

dan Kakitangan, Persatuan Sejarah dan Persatuan-persatuan pelajar. Sekolah juga turut

melibatkan penyertaan PIBG, Alumni, tokoh-tokoh dan sejarawan, Agensi dan Badan

Kerajaan dan Bukan Kerajaan dalamaktiviti yang dilaksanakan. Acara yang dilaksanakan

ialah seperti ceramah kemerdekaan, tayangan gambar berbentuk patriotik, pembacaan

sajak, sketsa, pentomen, kibaran ”Jalur Gemilang”, hiasan bilik darjah dan asrama,

pidato, forum, penulisan esei, derma darah, pameran, melukis potret tokoh negara,

perbarisan danperarakan serta sambutan detik kemerdekaan. Pelajar juga terlibat dengan

programsambutan yang dianjurkan oleh pihak lain di peringkat daerah, negeri

dankebangsaan. Penyertaan pelbagai pihak dalam menjayakan program ini

dapatmembina keyakinan semua warga sekolah berkaitan pembinaan bangsa

Malaysiayang merdeka dan bertanggungjawab, bersifat patriotisme yang tinggi dan

11

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIKcintakankehidupan bersatupadu dan kestabilan negara.Lawatan dan ziarah di peringkat

sekolahSekolah menggalakan para pelajar membuat program lawatan ke tempat-

tempatbersejarah, Parlimen, Putrajaya, Bandaraya Melaka, Memorial, Tugu

Negara,Muzium Negara, Rumah-rumah kebajikan, asrama anak-anak Yatim dan

miskin,Penjara, Rumah perlindungan kanak-kanak, asrama orang kurang upaya,

sekolah,universiti dan sebagainya. Pelbagai acara diadakan semasa lawatan dan

ziarahtersebut diadakan seperti perbincangan, gotong royong, persembahan kesenian

dankebudayaan, pertukaran maklumat dan sebagainya. Kesan dari program lawatandan

ziarah ini sangat bermakna dan memberi kesedaran kepada pelajar peri

Disamping itu juga, merapatkan hubungan antara masyarakat di Sabah sertaSarawak.Rukun Negara turut diperkenalkan. Rukun negara merupakan Ideologi

12


Kebangsaan. Rukun Negara akan dihayati oleh semua kaum yang beradadalam Negara dan merupakan teras serta tiang Negara.Disamping itu, kerajaan turut memperkenalkan usaha yang lain untukmenjamin kestabilan Negara. Antaranya :-i. Dasar Ekonomi Baru

13


ii. Dasar Pendidikan Kebangsaaniii. Satu Parti Majoriti mentadbir Negaraiv. Dasar Kebudayaaan Namun untuk mengecapi nikmat kestabilan negara, buka sahaja pihak kerajaanyang perlu lebih berusaha ke arah itu. Tetapi perkara yang lebih besar ialah

14


gabungan masyarakat seperti individu, pihak persatuan, pertubuhan dan kesatuanperlu menyedari kepentingan perpaduan. Akhir sekali, hubungan etnik yang baik dan harmonis memberi jaminan untukmengukuhkan pentadbiran negara. “

15


Negara Aman Rakyat Makmur ”.Hubungan etnik mengetepikan perbezaan kaum

mengukuhkan kestabilan dan keharmonian sesebuah negara termasukaspek politik, ekonomi dan sosial maka kayu ukur hubungan antara kaumyang mendiami sesebuah negara menjadi teras

16


utama. Dalam konteksnegara Malaysia, selepas peristiwa 13 Mei 1969, status kstabilan negarasemakin pulih. Banyak perancangan dibuat dan diimplimentasikan.Antara perancangan yang dibuat ialah menubuhkan Jabatan PerpaduanNegara dan Integrasi Nasional pada tahun

17


1969. Tujuan utama merapatkanhubungan anatara kaum di Malaysia seperti Bangsa Melayu, Cina dan IndiaMemupuk semangat setia negara dan perasaan bangga sebagai rakyat Malaysia melalui

pengetahuan dan perasaan bangga sebagai rakyat Malaysia adalah sesuatu perkara yang

sukar di laksanakan. Sekolah adalah tempat yang paling tempat untuk memukuk

kesedaran mengenai perbezaan kaum bukanlah lagi kayu pengukur kepada kesejahteraan

hudup. Persekitaran pendidikan menurut Zaidi Ahmad (2010) dimana persekitaran

pendidikan di malaysia menyediakan ruang fizikal untuk pelajar pelbagai etnik

berinteraksi. Di semua pusat pendidikan, penyertaan pelajar pelbagai etnik dalam semua

aktiviti adalah tinggi. Aktiviti yang berstruktur yang diamalkan disemua institusi

pendidikan di Malaysia akan melibatkan pelajar secara menyeluruh dan berkenalan. Guru

atau tenaga pengajarakan menjadi pusat tumpuan dan menggerakkan aktiviti dan tugasan

yang perlu dilaksanakan. Polo interaksi sosial begini akan melibatkan interaksi dan

pelajar akan memilih sahabat walaupun daripada kumpulan etnik yang berbeza. Semasa

melaksanakan aktiviti seseorang pelajar, dapat mengenal pasti kriteria pelajar lain dan

situasi ini dapat membantunya memilih seorang sahabat untuk menceritakan masalah

yang di hadapi ataupun apa juga permasalahan yang ada dan boleh di jadikan sebagai

rakan sebaya yang baik. Dalam situasi ini, pola interaksi sosial dalam kalangan pelajar

dalam kumpulan etnik yang berlainan dapat diadakan jika murid ini ditempatkan dalam

18

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIKsatu persekitaranyang multietnik, jadi persekitaran pembelajaran di Malaysia menepati

kriteria ini. Hubungan etnik akan melahirkan masyarakat Malaysia yang harmonis, saling

bekerjasama dan bersefahaman dan sentiasa menghayati perjanjian sosial yang telah

dipersetujui sejak awal kemerdekaan lagi. Usaha-usaha perlu diambil secara berterusan

bagi memastikan hubungn etnik di Malaysia sentiasa berada dalam keadaan yang baik.

Usaha-usaha ini adalah melibatkan peranan kerajaan, masyarakat dan pertubuhan bukan

kerajaan. Apa yang penting dalam memastikan hubungan etnik sentiasa dalam keadaan

baik, segala usaha ini perlu disahut oleh setiap lapisan masyarakat. Kepelbagaian budaya

dalam negara Malaysia seharusnya tidak menimbulkan masalah perkauman. Setiap kaum

ataupun etnik perlu tahu dan memainkan peranan mereka dalam memastikan konflik

perkauman seperti peristiwa 13 Mei tidak berulang semula. Perpaduan kaum ini amatlah

penting bagi menyumbang ke arah menjadikan Malaysia sebuah negara maju menjelang

2020.

Cadangan memupuk perpaduan dan Kesimpulan

Setiap tahun menjelang sambutan ulang tahun Hari Kemerdekaan, rakyat Malaysia tidak

asing lagi dengan tema sambutan yang silih berganti. Jika slogan tersebut dibaca dan

diteliti, ia akan membawa satu mesej yang sama iaitu kepentingan masyarakat berbilang

kaum, budaya dan agama di negara ini agar hidup bersatu-padu, saling menghormati

antara satu sama lain serta saling membantu sesama jiran tetangga. Perpaduan yang kuat

dan kukuh antara rakyat mampu menjana kejayaan dan kecemerlangan bagi kesejahteraan

serta kemakmuran negara. Oleh yang demikian, perpaduan dan keharmonian adalah

elemen yang sangat penting dalam mengekalkan keharmonian dalam kalangan

masyarakat Malaysia. Tanpa perpaduan, nescaya kemerdekaan dan kedaulatan negara

yang telah diperoleh sejak sekian lama akan hilang dalam sekelip mata. Persoalannya,

bagaimanakah kita dapat mengukuhkan perpaduan kaum di negara ini? Sebagai langkah

pertama dalam membentuk perpaduan, rakyat haruslah bergaul dan memupuk

persefahaman antara kaum. Dalam keadaan tersebut, ibu bapa perlulah sentiasa

menerapkan nilai-nilai perpaduan dalam diri anak-anak sejak kecil lagi. Bak kata

pepatah, “melentur buluh biar dari rebungnya”.

19


Anak-anak digalakkan berkomunikasi dengan jiran yang berlainan bangsa dan ibu bapa

juga disarankan membawa anak-anak mereka mengunjungi rumah jiran semasa hari

lebaran atau perayaan. Dengan cara itu, ibu bapa dapat menjadi suri teladan kepada anak-

anak dan membolehkan mereka menghayati keistimewaan masyarakat Malaysia yang

terdiri daripada pelbagai jenis kaum dan etnik.

Selain itu, ibu bapa juga boleh berkomunikasi dengan anak-anak dalam pelbagai bahasa,

misalnya bahasa Malaysia, bahasa Inggeris, dan bahasa-bahasa ibunda. Apabila golongan

muda menguasai pelbagai bahasa, mereka dapat berkomunikasi dengan rakan yang

berlainan bangsa dengan mudah. Pokoknya, nilai-nilai perpaduan dan permuafakatan

hendaklah didedahkan kepada generasi muda sejak awal lagi agar jiwa perpaduan dalam

diri mereka dapat berkembang dengan sempurna.

Seterusnya, institusi-institusi pendidikan perlu bertanggungjawab menerapkan semangat

bersatu-padu dalam kalangan pelajar berbilang kaum. Antara langkah yang dapat diambil

adalah dengan memberikan kerja-kerja berkumpulan. Dalam konteks ini, guru-guru

hendaklah membahagikan pelajar secara berkumpulan dalam melaksanakan projek-

projek sekolah, seperti kajian sains, persembahan, dan sambutan-sambutan majlis di

sekolah.

Guru-guru juga haruslah membahagikan kedudukan pelajar dengan sempurna untuk

menggalakkan pelajar berkomunikasi dengan pelajar-pelajar yang berlainan kaum dan

bukannya sesama satu kaum sahaja. Dalam proses menjayakan inisiatif-inisiatif tersebut,

guru tidak boleh mencetuskan isu-isu sensitif semasa mengajar, misalnya dengan

mengagung-agungkan warisan budaya sendiri dan mengejek budaya kaum lain. Pendek

kata, pelajar-pelajar dan guru-guru perlulah bekerjasama demi menzahirkan semangat

perpaduan di peringkat sekolah.

Di samping itu, golongan pelajar perlulah belajar dan menghayati sejarah negara agar

dapat memahami erti perpaduan negara. Sebagai satu daripada langkah untuk

20

MPU 3113 – HUBUNGAN ETNIKmewujudkan permuafakatan bangsa, Kementerian Pelajaran Malaysia telah mewajibkan

pelajar-pelajar agar lulus dalam mata pelajaran Sejarah di peringkat Sijil Pelajaran

Malaysia (SPM) mulai tahun 2013.

Langkah tersebut diharapkan dapat menyedarkan anak-anak bangsa tentang akibat

kurangnya perpaduan kaum dalam kalangan masyarakat. Mengetahui dan memahami

peristiwa yang berlaku dalam sejarah negara seperti tragedi berdarah 13 Mei 1969, sudah

tentu golongan muda dan belia akan lebih menghargai perpaduan dan keharmonian yang

dikecapi selama ini. Pemahaman rakyat Malaysia tentang sejarah tanah air dapat

menyemai semangat perpaduan dalam diri mereka.

Pada masa yang sama, rakyat Malaysia hendaklah menghindari sebarang tindakan yang

boleh mencetuskan provokasi kaum. Walaupun rakyat diberi hak kebebasan bersuara,

mereka haruslah tidak mengambil kesempatan dengan mencetuskan isu-isu sensitif dan

kontroversi yang dapat merosakkan rasa muhibah dan perpaduan.

Masyarakat setempat juga boleh memainkan peranan dalam mengukuhkan perpaduan

kaum di negara ini melalui penganjuran aktiviti kemasyarakatan seperti gotong-royong,

Program Rukun Tetangga, dan kempen Bulan Kemerdekaan untuk mengeratkan

hubungan antara masyarakat pelbagai kaum. Aktiviti-aktiviti seperti ini mampu

menjamin kesejahteraan hidup warga setempat, dengan membuka ruang dan peluang

komunikasi antara jiran tetangga berlainan bangsa. (3359pp)

21


0.5 Rujukan

(PhD), H. A. (n.d.). Hubungan Etnik di Malaysia dan Hubungan Etnik mengikut perspektif Islam. (U. P. (UPM), Ed.)

Ahmad, M. (2009). Sri budaya warisan Malaysia pakaian traditional. Sabah.BERHAD, I. (n.d.).pustaka, k. d. (n.d.).

22

Environment

Mpu3113 hubungan etnik