Universiteti “Ismail Qemali”

Vlorë

Fakulteti I Shkencave Teknike

TEME DIPLOME Tema: Sistemi Elektroenergjitik I

Republikes se Shqiperise

Punoi: Udheheheqsi: David Muçollari Msc. Miranda Halili

• Ne kete teme paraqitet sistemi elektroenergjitik shqiptar Ku do te diskutohet mbi centralet prodhuse ,linjat e

trasmetimit , nenstacionet , Rrjetin shperndares , Sistemet e mbrojtjes ku perfshihet mbrojtja e transformatorve , linjave , nenstacionet si dhe mbrojtja nga mbitensionet ,

Do te diskutohet dhe per Transformatoret punimi ne paralel i tyre si dhe regullimin e tensionit.

Gjithashtu do te flasim mbi projektet dhe zhvillimet qe do te realizohen ne shqiperi.

HYRJE

Sistemi elektro energjitik

• Sistemin elektro energjitik mund te ndahet ne sektoret qe vijojne: •  Në Centralet prodhuse • Në Rrjetin e Trasmetimit që lidhin centralet prodhuse midis tyre dhe

trasmetojne sasi te medha të energjis elektrike në qendrat kryesore të perdorimit.

• Në rrjetin shpëndarës në të cilen energjia elektrike dergohet tek konsumatori • Faza e parë është gjenerimi I energjis elektrike nga gjeneratorët në këtë faze

tensioni nuk ka vleren e duhur për ta trasmeture deri tek konsumatoret sepse nese do të trasmetohej me vleren që prodhohet nga gjeneratoret rrjeti i trasmetimit do te kishte një kosto të madhe si dhe humbje te relativisht te larta

• Për të shmangur keto pasoja përdoren transformatoret rrites ku tensioni mund te kete vlera 35kv, 110kv, 220kv ose 400kv . keto vlera bazohen tek fuqia që do të trasmetohet nga centralet deri tek konsumatori

Skema e sistemit elektro-energjitk

Sistemi elektroenergjitik Shqiptar është tërësisht i bazuar në Impiantet e Gjenerimit Hidrik ku 98% e energjis elektrike prodhohet nga hidrocentralet dhe vetem 2% prodhohet nga TEC-i i vetem ne Shqiperi TEC-i i Vlores. Fuqia e përgjithshme e instaluar në vendin tonë rezulton 1 823 MW ku 98 MW prodhohet nga TEC-i.

Impiantet e gjenerimit hidrik më të rëndësishëm janë Fierza, Komani dhe Vau Dejës në kaskadën e lumit Drin, kapaciteti gjenerues i instaluar në kaskadën e Lumit Drin është 1350 MW. Pjesa tjetër e kapacitetit të instaluar gjenerues është në kaskadën e lumit Mat (Hec Ulzës, dhe i Shkopetit) dhe në kaskadën e lumit Bistricë me Hec Bistrica 1dhe 2.

Sistemi i Gjenerimit

Kapacitet ne disa nga hidrocentralet kryesore

Hidrocentrali i komanit

Hidrocentrali Vaut te Dejes

Hidrocentrali i Fierzes

Hidrocentrali i Shkopetit

• Rrjeti elektrik kryesor përbëhet nga linjat e transmetimit me tension 220 kv që lidhin burimet kryesore të prodhimit të energjisë elektrike me qëndrat më të mëdha të konsumit.

• Rrjeti i linjave me tension 110 kv, gjithashtu ka një shtrirje në të gjithë zonat urbane të vendit dhe furnizon nënstacionet 110/kv që i perkasin sistemit të shperndarjes Rrjeti me tension 400 kv është zhvilluar kohët e fundit, vecanërisht nëpermjet linjave të interkoneksionit me vëndet fqinje.

Rrjeti i trasmetimit te energjis elektrike

Hrta e sistemit të trasmetimit të

energjis elektrike për shqipërinë

Rrjeti shperndaresRrjeti shperndarës është pjese e cila ndertohet në mjediset e

urbanizuara . Në qytete zakonisht realizohet me kabollo të vendosur në tokë dhe në vënd banimet me dendesi të vogel rrjeti shperndares përbëhet nga percjellsit e zhveshur të mbeshtetur në izolatoretë e shtyllave mbajtse  

Rrjetin shperndares mund ta klasifikojme :Rrjetin radial Rjetin konturor TMRrjetin konturor TU Rjetin me furnizim te dyfishte

Një vënd të rëndësishem në rrjetin shpërndarjes zenë dhe paisjet që perdoren në to të cilat jane:

Aparaturat e komutimit – shërbejnë për kyçje –çkycjen e sektorve të rrjetit paisjet kryesore të kesaj ktegorie janë:

Ndarësit Çelsat e ngarkesësÇelsat e fuqisëThikë linjeThikë zbare Shkarkues Thikë toke Paisjet e mbrojtjes- shërbejne për izolimin automatik të sektorve të rrjetit në rast

avarie ose paralajmerim të avaris. Grupet të tyre janë:Çelsat e fuqisë (veprojnë pas inpulsit të reles mbrojtëse)Siguresat

Struktura e Rrjeti shperndares

Të dhënat mbi Sistemit e Shpërndarjes

TransformatoretQëllimi i përdorimit të transformatorëveLidhjes së pështjellave të transformatorëve Ku kemi 4 kombinime Y-Y; Y-Δ; Δ-Δ; Δ-Y Punimi në paralel i transformatorëveRregullimi i tensionit në transformatorTransformatoret e Rrymes dhe tensionet

Mbrojtja Sistemi i mbrojtjes ne luan nje rol te rendesishem

pasi me ane te se ciles kufizojme demtimet në raste avarie si dhe eliminojme situatat e rrezikshme për jeten e njerze.

Mbrojtjet kryesore ne sistemin elektroenergjitik jane:

Mbrojtja e gjeneratorve Mbrojtja e transformatorve Mbrojtja e linjave te trasmetimitMbrojtja e nenstacioneve Mbrojtja nga mbitensionet e jashtme (atmosferike)

Mbrojtja e transformatoreve

Mbrojtja e transformatorve kryhet në disa forma: 1- Mbrojtja nga tensioni maksimal dhe minimal 2- Mbrojtja nga mbingarkesa 3- Mbrojtja gazore 4- Mbrojtja nga temperatura 5- Mbrojtja nga niveli vajit maksimal dhe minimal Mbrojtja diferenciale.Është pa kohë,vepron për lidhje të shkurtër midis

transformatorëve të rrymës nga ana 220KV dhe 110KV Mbrojtja gazore.Jep sinjalizim dhe bën stakim (kur sasia e gazit është e madhe bie

sinjali dhe ndodhë ckycja,kur sasia e gazit është e vogël bie sinjali dhe nuk ndodhë ckycja).

Mbrojtja gazore e rregullatorit, çkycë transformatorin. Mbrojtja nga temperatura. Kur temperatura e transformatorit shkon jepet

sinjalizimi dhe kur temperatura shkon transformatori çkycet në mënyrë automatike. Diskordancë poli.Vepron kur një fazë ka avari dhe i çkyçë të treja(për arsye që

transformatori të mos punoj me dy faza)

Mbrojtja e transformatoreve

Mbrojtje nulare dhe distancionale me tre zona, me tre kohe të ndryshme.

Mbrojtje maksimale që vepron për rrymën 1.2 x InMbrojtje të çastit vepron për rrymën , është pa kohë meqë ka

lidhje kabllore. Mbrojtje me tokën, kur një fazë bie me tokën çkyçet linja

Mbrojtja e linjave te Trasmetimit

Mbrojtja e linjave te Trasmetimit Nje mbrojtje shume e rendesishme per sa ju perket linjave te trasmetimit eshte dhe mbrojtja Distancionale ku mbrohenLinjat e tensionit te larte 400kV, 220kV, 150kV dhe 110kV, Te cilat kenë dy skema mbrojtje:•Distancionale Kryesore me operim te shpejte.•Mbrojtje Rezerve.

Mbrojtja e nenstacioneve Ne nenstacionet kemi disa mbrojtje Mbrojtja e linjave në hyrje të nënstacionitMbrojtja e transformatoreveMbrojtja nga mbitensionetMbrojtja mbirrymatMbrojtja e fiderave

Mbrojtja nga mbitensionet e jashtme (atmosferike) Për mbrojtje nga mbitensionet e jashtme përdoren këto pajisje: Rrufepritësi, Përçuesi mbrojtës, Shkarkuesit e mbitensionevePer sa ju perket rufe pritesve Karakteristika themelore e tyre është zona mbrojtëse Per kete mbrojtje perdoret Trosi ne linjat e trasmetimitSi dhe shufurat metalike ne Nst centralet etj.

Projekte dhe zhvillime Jane te shumta projektet dhe zhvillimet ne sistemin

elektroenegjitik shqiptar por me te rendsishmet jane: Ndërtimi i Qëndres së re Kombëtare DispecerMatesat inteligjent Energjia e Eres

Ndërtimi i Qëndres së re Kombëtare DispecerKy projekt është tepër kompleks dhe përfshin: •Sistemin SCADA •Sistemin e Telekomunikacionit•Sistemin e Menaxhimit të Energjisë •Kontrollin automatik te gjeneratoreve

Nga kjo qender do te behet grumbullimi i të dhënave, përpunimit e ngjarjeve, llogaritjen e të dhënave, Monitorimin e kufirit të parametrave, Raportimet, Komandimin në distancë.etj

Matesat inteligjent Me ane te keti projekti do te kete: Lehtësim te faturimitshërbimin me parapagesëLidhja dhe shkyçja nga distanca.Monitorimin e cilësisë së furnizimitParandalimin e hubjeve

Energjia e eres

Aktualisht në Territorin e Shqipërise janë duke u bërë disa matje dhe studime për potencialin e energjisë së erës Vleresimet kane analizuar parametrat e meposhtem:•Shperndarjen e shpejtesise mesatare sipas drejtimeve•Ecurine ditore dhe vjetore te shpejtesise se eres•Shperndarjen e shpejtesise per pragje te ndryshme

Konkluzione Sistemi Elektroenergjitik I Republikes Së

Shqipërisë  Me studimin e këtij projkti diplome kam arritur në

përfundimin se sistemi elektro energjitik shqiptar është në një fazë zhvillimi dhe ka prioritet sepse 98% e energjis elektrike prodhohet nga hidrocentralet dhe kjo ben që Shqiperi te klasifikohet nder vendet e pakta në botë që energjia elektrike të jetë jete podhuajse 100% e paster

 Nga studimi I sistemit elektro energjitik shqiptar dola ne perfundimin se sistemi jonë ka aftesi qe ta akumuloje energjine elektrike ne forme rezeve potenciale hidroenergjitike. Por pavarsisht kesaj prodhimi I energjis nga Hidrocentralet sjell qe sistemi yne te mos ket burim te sigurt te energjis elektrike sepse ka varesi te madhe te hidrogjenerimit nga reshjet.

FALEMINDERIT