ELEKTRİK TOMOGRAFİ

Beran Gürleme

Kocaeli Üniversitesi

Kasım-2009

Ohm Yasası

Ohm yasası:

V = R.I

Bir jeolojik kayaç malzemesinin

R özdirenci onun boyutlarına da

bağlıdır. L=Boyu; A yüzey alanı,

ρ = R.A/L

Burada ρ kayaç örneğinin

özdirenci (ohm-m) olur.

ampermetre

Nokta Akım Kaynağı ve Eşgerilim Çizgileri

Akım ve Gerilim Çizgileri

Görünür Özdirencin Ölçülmesi

Yere verilen akım ile

yeriçinde oluşan gerilim

başka bir çift elektrod ile

ölçülür.

Elektrodların geometrik

konumlarına bağlı olarak

özdirenç aşağıdaki bağıntı

ile hesaplanır

Görünür Özdirenç

Akım Nufüzü

Yeriçine akım penetrasyonu için elektrodlar arası uzaklık arttırılır

Esas olarak elektrod aralığı genişletildikçe Araştırma Derinliği de ARTAR

Elektrod Dizilimleri

Wenner:

Yaygın kullanılan ve uygulaması

basit bir dizilimdir. Elektrodlar

arası uzaklık eşittir. Orta

noktasına göre simetrik bir

dizilimdir.

Wenner-Schlumberger-Dipol Dipol Dizilimler

Ölçü Değerlerlerini Atama Noktası

Wenner :

Dizilimin orta noktası

Schlumberger :

Orta noktasına göre simetrik bir

dizilimdir. Dizilimin orta noktasına

ölçü değeri atanır.

Dipol-Dipol :

Akım ve gerilim dipollaeri ayrı ayrı

yer alır. Öçü değerinin atandığı

nokta Dipol çiftinin orta

noktasıdır.

ÖzellikleriWenner :

Ölçü noktaları arazide kolay

belirlenir. Akım penetrasyonu için

geniş açılım. Hızlı çalışır.

Schlumberger :

Arazide ölçü noktalarının

belirlenmesinde daha çok emek

gerekir. Sondaj için elverişli. Simetrik

dizilim

Dipol-Dipol :

Akım ve gerilim dipolleri ayrı

olduğundan arazide kolay

yayılma.Düşey haritalama için elverişli.

Akım penetrasyonu için zorluk (büyük

ve zor açılım gerektirir)

Araştırma Derinlikleri

Yere uygulanan akım her ne kadar kayaçların özdirencine bağlı

olarak yeriçine aksa bile araştırma derinliği için bazı ölçütler vardır

Düşey Elektrik Sonadaj (DES) Ölçü Tekniği

Aralık= 10 m Aralık=25 m

Aralık= 50 m Aralık= 75 m

Direnç Farkında Yer Tepkisi

İki Tabakalı Ortamda Sondaj Eğrisi

İki Tabakalı Ortamda Sondaj Eğrisi

Yatay Kaydırma Ölçü Tekniği

Belirlenen bir elektrod dizilimi

elektrod aralıkları aynı kalmak

suretiyle profil üzerinde kaydırılarak

ölçüler alınır.

Çoğunlukla yanal elektriksel

süreksizliklerin belirlenmesinde

kullamılan bir ölçü tekniğidir.

Elektrik Özdirenç Tomografisi

●Ölçü: Profilde kendiliğinden Sondaj

●Sonuçların sunumu: pseudo-section

●Model çalışması : Ölçü verilerinin ters çözümü

Otomatik ölçüm sistemi ve Pseudo-Section

Profil Ölçümünde İlerleme

Dizilimlerle Pseudo-Section Oluşumu ve Araştırma Derinliği

Ters Çözüm ve Model Görüntüsü

Ölçülen kesit (Roa)

Model ’den hesaplanan

sentetik kesit (Roa)

Final elektrik model (Ro)

Tek Bir Bloğun Sentetik Andıran Kesidi

İLETKEN YATAY BLOK YAPI-Dipol Dipol

İLETKEN YATAY BLOK YAPI-Schlumberger

İLETKEN YATAY BLOK YAPI-Wenner

DÜŞEY İLETKEN DAYK YAPI-Dipol Dipol

DÜŞEY İLETKEN DAYK YAPI-Schlumberger

İLETKEN ÇİFT BLOK-Dipol Dipol

DÜŞEY KONTAKT (FAY)-Wenner

ÖRNEK ÇALIŞMA

ÖRNEK ÇALIŞMA

ÖRNEK ÇALIŞMA

ÖRNEK ÇALIŞMA

Topoğrafya’ya Çakıştırılmış Andıran Kesit

Ohmmapper(Geometrics) CORIM (IRIS)

TEŞEKKÜRLER.