Yağlamadan itibaren38-86

1

YAĞLAMA SİSTEMİ

3. Yakıt Sistemi

YAĞLAMA SİSTEMİYağlama sisteminin parçaları:Karteryağ pompası,Filtre,Gösterge,Seviye çubuğu,Yağ kanallarıdır.Motorda yağın bazı görevleri:Sürtünmeyi azaltmak,Aşınmayı önlemek,Silindir ve segmanlar arası boşluğu doldurup sızdırmazlığı sağlamak,Soğutmaya yardımcı olmak,Aşınmadan dolayı oluşan pislikleri temizlemektir.Karterin önemli görevlerinden bazıları:Motor bloğunun altını kapatmak ve yağa depoluk etmektir.Araçta motor yağı kontrol edilirken kontak anahtarı kapatılır ve 4-5 dakika beklenir. Yağ ölçümü yapılırken araç düz durumda olmalıdır. Yağ seviyesi yağ çubuğuyla ölçülür, ve yağın seviyesi yağ çubuğunun iki çizgisi arasında olmalıdır. Yağ seviyesi normalin çok altında iken motor çalıştırılırsa motor ısınır ve yanar. Motor yağı değiştirilirken motor sıcak olmalıdır. Motorlarda genellikle 20-50 W numara motor yağı kullanılır. Motorun yağı karterin altındaki tapa açılarak boşaltılır. Yeni motoryağı ise süpap muhafaza kapağı üzerindeki kapaktan doldurulur. Motor yağı ve yağ filtresi belli km'lerde mutlaka değiştirilmelidir.Motorda yağ basıncı yoksa, yağ yok,filtre tıkalı,yağ pompası arızalı,ya da yağ müşiri arızalı olabilir. Motorun yağ eksiltmesinin sebeplerinden bazıları:Karter contasnın yırtılması,sekman ya da silindirlerin aşınması,karterin delik olması,tapadan yağ sızdırmasıdır.Yağ yakan motorun eksuztundan mavi duman çıkar.Marşa basılıp motor çalıştırıldığında yağ lambasının sönmesi gerekir.Motor çalıştığı sürece yağlamanın olup olmadığı motor yağ göstergesinden takip edilebilir.Motor çalışırken yağ göstergesinde anormallik görülürse motor hemen durdurulur.

14.04.2023

Mehmet Aslan

http://www.otomarket.net/Oto-Bilgi/MOTOR.ASP#3

14.04.2023 Mehmet Aslan 2

YAĞLAMA SİSTEMİ

4. Yağlama Sistemi



Motor yağı ve yağ filtresi belli km'lerde mutlaka değiştirilmelidir.Motorda yağ basıncı yoksa, yağ yok,filtre tıkalı,yağ pompası arızalı,ya da yağ müşiri arızalı olabilir. Motorun yağ eksiltmesinin sebeplerinden bazıları:Karter contasnın yırtılması,sekman ya da silindirlerin aşınması,karterin delik olması,tapadan yağ sızdırmasıdır.Yağ yakan motorun eksoztundan mavi duman çıkar.Marşa basılıp motor çalıştırıldığında yağ lambasının sönmesi gerekir.Motor çalıştığı sürece yağlamanın olup olmadığı motor yağ göstergesinden takip edilebilir.Motor çalışırken yağ göstergesinde anormallik görülürse motor hemen durdurulur.

YAĞLAMA SİSTEMİ

4. Yağlama Sistemi



MOTOR YAĞI DERECELERİ Yağ derecesi (ağırlığı), veya "viskosite", yağın ne kadar kalın yada ince olduğunun göstergesidir (ince yağ kalın yağa göre daha akıcıdır, yani ayçiçek yağı ile zeytinyağı arasındaki incelik kalınlık farkı gibi). Society of Automotive Engineers (SAE) tarafından öngörülen ısı şartları ise 0 derece Fahrenheit (düşük) 210 derece Fahrenheit (yüksek). SAE'nin düşük derece şartlarını karşılayan yağlar viskosite derecesinin takiben bir W harfi taşırlar (örnek: 10W), ve yüksek dereceleri karşılayan yağlarda ise harf bulunmaz (örnek: SAE 30). Bir yağın viskosite derecelendirmesi yağı belli bir dereceye kadar ısıtıp, belli bir ölçüdeki delikten akmaya bırakılmasıyla yapılır. Viskosite, o delikten akma zamanının uzunluğuyla kararlaştırılır. Eğer çabuk akarsa düşük derece alır. Ağır akan yağlar ise yüksek derecelendirme alırlar. Motor yağları, motorlar soğukken çalışabilmeleri için yeterince ince, ve motor ısındığında ise yağlamayı sağlayabilmeleri için yeterince soğuk olmalıdır. Motorunuzun yağını değiştirirken aracınızı üreten firmanın tavsiyelerinin dışına çıkmayın.

CONTALAR Conta ve keçeler sıvıların ve gazların motordan sızmalarını önlemek için kullanılır (yağ, yakıt, antifriz, yakıt buharı, egsoz, v.s.). Silindir kapağı soğutma sistemindeki suyu ve yanma basıncını aynı anda içinde tutmalıdır. Çelik, bakır ve asbestten yapılmış contalar silindir kapağı ve motor bloğu arasında kullanılır. Motor ısıma ve soğuma ile genleşip, büzüldüğü için eklem yerlerinden sızıntı ve kaçakların oluşması an meselesidir. Bunun için contalar yumuşak ve genişleme ve büzülmeyi karşılayacak kadar esnek olmalıdır. Ayrıca birleşim noktalarındaki her tür düzensiz yüzeyin farklılığınıda karşılamaları lazımdır.


YAĞLAMA SİSTEMİMOTORUN soğutulmasına yardımcı olmak, aşınmaları en aza indirmek, çalışan motor parçalarının temizliğini yapmak.

SİSTEMİN ÇALIŞMASI: Yağ pompası karterdeki yağı belirli basınçla yağlama kanallarına gönderir. Motor yağı çalışan motor parçalarını yağladıktan sonra tekrar karter içerisine geriye gelir.

YAĞLAMA SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ1-KARTER : Motor yağına depoluk eder, yağın soğumasına yardımcı olur ve motorun alt tarafını kapatarak; toz. toprak ve yabancı maddelerin motor içerisine girmesini önler.2-YAĞ FİLTRESİ : Motor yağının temizlenmesini sağlar.3-YAĞ POMPASI : Yağı karterden emerek belirli basınç altında motor yağlama kanallarına gönderir.4-YAĞ GÖSTERGESİ : Yağ müşiri yardımıyla yağın basıncını sürücüye bildirir.5-YAĞ LAMBASI : Yağlama sisteminde meydana gelen arıza karşısında sürücüyü ikaz eder. Marşa basılıp motor çalıştığı anda kendiliğinden sönmesi gerekir.6-YAĞ KONTROL ÇUBUĞU : Günlük bakımlarda karterdeki yağın seviyesini ölçmek için kullanılır.

YAĞ DEĞİŞİM KURALLARI ,YAĞ ÖLÇÜM KURALLARIMotor çalışır vaziyette olmayacak. Eğer kontak yeni kapatılmış ise 5-6 dakika kadar beklenilmelidir. Motor çalışır vaziyette olmayacak. Eğer kontak yeni kapatılmış ise 5-6 dakika kadar beklenilmelidir. Araç düz zeminde olmalı Yağ çubuğu çekilip temiz bir bezle silinir ve tekrar kanalına takılır. Motor sıcak olmalı. Çubuk kanalından çekilip yere paralel şekilde tutularak yağ belirtisi okunur. Kirli yağ karterin altından boşaltılır. Yağ belirtisi çubuk üzerinde bulunan iki çizgi arasında olmalıdır. Yeni yağ subap muhafaza kapağı üzerinden (motor yağ kapağı) ilave edilir.

YAĞLAMA SİSTEMİ

4. Yağlama Sistemi



YAĞLAMA SİSTEMİ

4. Yağlama Sistemi



MEYDANA GELEN BASİT ARIZALAR VE GİDERİLMESİMotor yağının eksilme sebepleri ; karter delinmiş, karter contası kaçırıyor veya motor yağ yakıyor olabilir. Motorun yağ yakma sebepleri ; segmanlar aşınmış, silindirler aşınmış, subap yatakları aşınmış olabilir veya kullanılan motor yağlama yağı fazladır. Yağ yakan bir aracın egzoz dumanı mavi renkte gözlenir. Yağ ölçümü yapıldığında yağ belirtisi en alt (min.) çizgide ise bu aracın yağsız çalıştığını bildirir. Yağsız çalışan bir araçta ; motor aşırı derecede ısınır ve yanar. Motor çekişten düşer. Eğer yağ belirtisi en üst (max.) noktada ise yağın fazla olduğunu bildirir. Bunun sonucunda da araç yağ yakar. Araçta bulunan motor yağlama yağı günlük bakımlarda kontrol edilmelidir ve belirli kilometre sonunda da motor yağlama yağı değiştirilmelidir.Yağ filtresi belirli kilometre sonunda değiştirilmelidir. Sistemle ilgili arızayı hareket halinde sürücüye yağ lambası bildirir. Yağ lambası yandığında mutlaka kontak kapatılmalıdır. Yağlama yağı olduğu halde motorda yağ basıncı yapılamıyor ise; Yağ filtresi veya yağ pompası tıkalı olabilir.

YAĞLAMA SİSTEMİ

4. Yağlama Sistemi



SOĞUTMA SİSTEMİ

Su ile soğutma sisteminin bazı parçaları:Radyatör, Vantilatör,Devirdaim pompası,Termostat,Hararet (ısı) gösterici,Hararet (ısı) müşiri,İlave su kabı,Fan motorudur.Radyatör, soğutma suyuna depoluk eder. radyatörün altında su boşaltma musluğu vardır.Termostat silindir kapağı su çıkışındadır. Motorun sıcaklığını çalışma sıcaklığında sabit tutar. Devirdaim pompası vantilatör kayışından hareket alır. Radyatördeki soğuk suyu su kanallarına yollar. Hava soğutmalı motoru, su soğutmalı motordan ayıran bir diğer özellik hava soğutmalı motorda radyatör ve su pompasının olmamasıdır. Vantilatör kayışı V şeklindedir. Kayış gerginliği 1-1,5 cm civarında olmalıdır. Vantilatör kayışı hareketini krank mili kasnağından alır ve vantilatör kayışı devirdaim pompası ve alternatörü (şarj dinamosunu) çalıştırır. vantilatör kayışı koparsa motor hararet yapar.Soğutma sisteminde su azalıyorsa silindir kapak contası arızalı veya radyatör delik,radyatör kapağı bozuk,radyatör hortum ve kelepçeleri arızalı veya delik,kalorifer hortumları delik veyatermostat arızalı olabilir.

SOĞUTMA SİSTEMİ

5.Soğutma Sistemi



SOĞUTMA SİSTEMİ

5.Soğutma Sistemi



SOĞUTMA SİSTEMİ GENEL Motorun soğutma sisteminin amacı motordaki fazla ısıyı giderip, motoru en verimli ısıya en kısa zamanda yükseltip o ısıda kalmasını sağlamaktır. İdeal olanı çalışma şartları ne olursa olsun soğutma sistemi motoru en verimli ısıda çalıştırmalıdır.

Yakıt motorda yandıkça yakıttaki enerjinin 1/3 ü kuvvete çevrilir. 1/3 ü ise hiç kullanılmadan egsozdan gider ve geri kalan 1/3 ise ısı enerjisine dönüşür.

İçten yanmalı motorlarda herhangi bir tür soğutma sistemi mutlaka gereklidir. Hiç bir soğutma sistemi bulunmazsa yanan yakıttan açığa çıkan ısıdan parçalar erir ve pistonlar silindirlerin içinde hareket edemeyecek kadar genişler.

Su soğutmalı bir motorun soğutma sistemi: motorun su kanalları, termostat, su pompası, radyatör ve kapağı, elektrikli veya kayışlı fan, hortumlar, kalorifer radyatörü ve genleşme kavanozundan oluşur.

Yakıt yakan motorlar büyük miktarda ısıyı açığa çıkarırlar; açığa çıkan ısı 1500 dereceyi bulabilir. Fakat normal çalışma ısısı 600 derece civarındadır.

Egsoz sistemi ısının çoğunu alır, fakat motorun silindir duvarları, pistonları, ve silindir kapağı gibi parçalar da büyük miktarda ısıyı absorbe eder. Eğer motorun bir kısmı çok ısınırsa yağ tabakasının koruma kabiliyeti kalmaz, yağsızlık da motora büyük hasar verebilir.

Diğer taraftan, eğer motor düşük hararette çalışırsa hiç verimli olmaz, yağ kirlenir, tortular oluşur, yakıt sarfiyatı artar--egsoz emisyonlarından bahsetmiyoruz bile!.. Bundan dolayı motor ısınana kadar soğutma sistemi devreye girmeyecek şekilde tasarlanmıştır.

Soğutma sistemleri su ve hava soğutmalı olmak üzere ikiye ayrılır. Bir çok otomobil motorları su soğutmalıdır; hava soğutması daha çok uçaklarda, motorsikletlerde ve çim biçme makinlarında kullanılır.

Su soğutmalı motorlarda su veya soğutucu sıvı (antifriz) motor bloğu ve silindir kapağındaki kanallardan dolaşır. Antifriz motor parçalarıyla dolaylı biçimde temas eder. Parçaların içinden geçerken ortaya çıkan ısıyı absorbe eder ve radyotörün içinden geçerek antifrizi tekrar soğutur. Sonra aynı yolu tekrar dolaşır. Bu işlem motor çalıştığı müddetçe devam eder.

Soğutma sisteminin basıncı ölçülerek hafif kaçaklar varmı anlaşılır, Varsa mevcut kaçaklar bulunduktan sonra büyük bir probleme sebep olmadan giderilir.


KALORİFER RADYATÖRÜ Kalorifer radyatörü aracın için ısıtmada kullanılır. Kalorifer radyatörü torpidonun içinde bulunur, ısınmış antifrizin bir kısmı bu radyatörden geçirilir. Hemen arkasında bulunan küçük elektrik fanı çalıştırılınca aracın içi ısıtılmış olur.


Motorun hararet yapmasının nedenleri:->Radyatör peteklerinin tıkanması,->radyatörde suyun azalması,->vantilatör kayışının gevşek veya kopuk olması,->termostatın arızalı olması,->motor yağının azalması,->motor soğutma suyu kanallarının tıkalı olması,->uygun vites ve hızda gidilmemesi,->otomatik fanın arızalı olmasıdırRadyatöre konacak suyun seviyesi peteklerin üzerinde olmalıdır. Çok sıcak motora rölantide çalışırken ılık ve kireçsiz su konur.Motor bluğundaki su kanalları pastan ya da kireçten tıkanmış ise motor fazla ısınır. Radyatöre konacak suyun içilecek temizlikte ve temiz su olması gerekir.Su olduğu halde motor fazla ısınıyorsa, termostat arızalıdır.Donmayı önlemek için radyatöre antifriz ilave edilir.Termostadı sökülmüş motor, gereğinden soğuk çalışır aşınmalar artar ve verim düşer.Motorun çok sıcak çalıştırılması motoru çekişten düşürür.Motor çok sıcakken radyatöre soğuk su konursa silindir kapağı ve blok çatlayabilir.Çok sıcak bir motorda radyatör kapağı ıslak bir bezle tutulup hafifçe gevşetilir ve buhar tamamen atılınca radyatör kapağı açılır.Araçta ısı (hararet) göstergesi çalışmıyorsa ısı müşiri arızalı olabilir. Motor, çalıştıktan sonra çalışma sıcaklığına gelmiyorsa kalorifer hortumlarında kaçak olabilir.Motor ısısının aniden yükselmesinin sebebi kayış kopması olabilir.

SOĞUTMA SİSTEMİ

5.Soğutma Sistemi



SİSTEMİN ÇALIŞMASIRadyatörde bulunan su, devir daim (su) pompası vasıtasıyla motor blokları içerisindeki su kanallarına gönderilir. Blok içerisinde dolaşan su tekrar radyatöre döner ve bu işlem sürekli devam ederek soğutma işlemi sağlanmış olunur.SOĞUTMA SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ1-RADYATÖR : Soğutma suyuna depoluk eder ve bloklardan gelen sıcak suyun radyatör üst depodan geçerek peteklerde soğumasını ve alt depodan soğuk suyun tekrar bloklara gönderilmesini sağlar.2-VANTİLATÖR KAYIŞI : Krank kasnağından hareket alarak; su pompası, vantilatör ve alternatörün çalışmasını sağlar. ( Vantilatör kayışı yalnızca soğutma sisteminde değil ayrıca şarj sisteminde de kullanılan ortak bir parçadır)3-VANTİLATÖR (ELEKTROFAN): Radyatör peteklerinde bulunan sıcak suyun soğumasını sağlar.4-DEVİR DAİM (SU) POMPASI: Vantilatör kayışının hareketiyle radyatördeki suyu basınçlı olarak alıp su kanallarına pompalar.5-TERMOSTAT: Motorun en kısa süre içinde ısınmasını ve ısındıktan sonra motor ısısının sabit kalmasını sağlar. Yer olarak silindir kapağı su çıkışında bulunur.6-HARARET (ISI) GÖSTERGESİ : Sürücüye motor ısısı ile ilgili bilgi verir.7-ISI MÜŞÜRÜ : Isı göstergesine elektrik gönderir, silindir kapağına bağlanmıştır.

SOĞUTMA SİSTEMİ (SU SOĞUTMA)

SİSTEMİN GÖREVİ: Yanma sonucunda ısınan motor parçalarının yüksek ısılardan zarar görmesini engellemek amacıyla motorun soğutulmasını sağlar.

SOĞUTMA SİSTEMİ

5.Soğutma Sistemi


http://www.olcay.gen.tr/wp-content/uploads/2008/09/sogutma.jpg


SOĞUTMA SİSTEMİ

5.Soğutma Sistemi



SOĞUTMA SİSTEMİ

5.Soğutma Sistemi



SİSTEMİN ÇALIŞMASIRadyatörde bulunan su, devir daim (su) pompası vasıtasıyla motor blokları içerisindeki su kanallarına gönderilir. Blok içerisinde dolaşan su tekrar radyatöre döner ve bu işlem sürekli devam ederek soğutma işlemi sağlanmış olunur.

SOĞUTMA SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ1-RADYATÖR : Soğutma suyuna depoluk eder ve bloklardan gelen sıcak suyun radyatör üst depodan geçerek peteklerde soğumasını ve alt depodan soğuk suyun tekrar bloklara gönderilmesini sağlar.2-VANTİLATÖR KAYIŞI: Krank kasnağından hareket alarak; su pompası, vantilatör ve alternatörün çalışmasını sağlar. ( Vantilatör kayışı yalnızca soğutma sisteminde değil ayrıca şarj sisteminde de kullanılan ortak bir parçadır)3-VANTİLATÖR (ELEKTROFAN): Radyatör peteklerinde bulunan sıcak suyun soğumasını sağlar.4-DEVİR DAİM (SU) POMPASI : Vantilatör kayışının hareketiyle radyatördeki suyu basınçlı olarak alıp su kanallarına pompalar.5-TERMOSTAT : Motorun en kısa süre içinde ısınmasını ve ısındıktan sonra motor ısısının sabit kalmasını sağlar. Yer olarak silindir kapağı su çıkışında bulunur.6-HARARET (ISI) GÖSTERGESİ : Sürücüye motor ısısı ile ilgili bilgi verir.7-ISI MÜŞÜRÜ : Isı göstergesine elektrik gönderir, silindir kapağına bağlanmıştır.

SOĞUTMA SİSTEMİ

5.Soğutma Sistemi



SOĞUTMA SİSTEMİNİN BASİT ARIZALARI VE GİDERİLMESİ

Soğutma suyunun eksilme sebepleri; Kalorifer hortumlarının kaçırıyor olması Silindir kapak contasının kaçırıyor olması Radyatör kapağının bozuk olmasıAracın hararet yapma sebepleri ; Suyun yetersiz olması Termostatın arızalı olması Radyatör peteklerinin kireçten dolayı tıkalı olması Devir daim (su) pompasının arızalı olması Vantilatör kayışının; gevşek, ve kopmuş olması Su kanallarının paslanma ve kireçlenme yapmasıFan soğutucu araçlarda ; fan motorunun arızalı, fan elektrik müşirinin bozuk olması Aracın uygun devir ve viteste kullanılmamasıHararet yapmış bir motorun radyatör kapağı hava basıncı alındıktan sonra açılır, birden açılmaz. Hararet yapan bir araçta kontak anahtarı kapatılmaz, araç rölantide çalışır vaziyette ılık su yavaş yavaş ilave edilir.Radyatör içerisindeki suyun seviyesi radyatör peteklerinin 1 cm kadar üzerinde bulunmalıdır. Kullanılan su içilecek temizlikte veya kireçsiz su olmalıdır. Radyatördeki suyun seviye kontrolü günlük bakımda yapılmalıdır.Kışın suyun donmaması için içerisine antifiriz ilave edilmelidir.Vantilatör kayışı yaklaşık olarak 1-1,5 cm kadar esnemelidir. Gerginlik kontrolü haftalık bakımdır. Hareket halinde iken kayış kopacak olursa sürücüye ilk ikazı şarj göstergesi bildirir.Sıcak motorun üzerine soğuk su dökülmez çünkü; silindir bloğu ve kapağının çatlamasına sebep olur. Araçtaki termostat çıkarılacak olursa ; Motor soğuk çalışır, geç ısınır, aşınmalar artar. Hararet yapmış bir araçla yola devam edilecek olursa; motor fazla ısınır ve yanar, çekişten düşer. Hava soğutmalı motoru su soğutmalı motordan ayıran en önemli fark, su soğutma parçalarının hava soğutmalı motorda bulunmaması.

SOĞUTMA SİSTEMİ

5.Soğutma Sistemi



MARŞ SİSTEMİ

Marş sistemi motora ilk hareketi verir. Parçaları:-akü,-kontak anahtarı,-marş motoru,-volan dişlisidir.Marşa basıldığında marş motorunun dişlisi volanın üzerindeki dişlilerle kavraşır ve volanı döndürür.Volan da krankı döndürerek, motora gerekli ilk hareketi verir. Marş durumunda marş motoru hiç dönmüyorsa:akü bitik,akü kutup başları gevşek,akü kutup başları oksitli,marş otomatiği arızalı,marş motoru sargıları arızalı ya da sigortası atık olabilir.Motor çalışırken marş yapılırsa volan dişlisi, marş motoru ve marş dişlisi zarar görür.Marşa basıldığında marş motoru dönmez, korna da çalmaz ise sorun aküde-kutup başlarında olabilir.Akü başka bir aküyle takviye yapılacaksa her iki akünün (+) kutup başları (+) kutup başlarıyla, (-) kutup başları ise (-) kutup başlarıyla birleştirilir. Her iki akünün de voltajı aynı olmalıdır.Dijital göstergeli araçlarda akü takviyesi yapılmaz. Marşa basma süresi 10-15 saniyedir. Fazla basılırsa akü biter.Marş yapıldığında tık diye bir ses gelip, marş motoru çalışmıyorsa akü kutup başları gevşek olabilir. Vantilatör kayışı hareketini volan kasnağından alır ve pervaneyi -devirdaim pompasını- şarj dinamosunu çalıştırır. Kayış koparsa vantilatör pervanesi - devirdaim pompası ve şarj dinamosu hareket.

MARŞ SİSTEMİ

6. Marş Sistemi



MARŞ SİSTEMİ

6. Marş Sistemi

-V kayışı çok sıkıysa alternatörün yatakları aşınır-Alternatörlü araçlarda elektrik kaynağı yapılacağı zaman kutup başları çıkartılır-Dijital göstergeli araçlarda akü takviyesi yapılmaz-Akü takviyesinde artı+ artıya,eksi-eksiye bağlanır-Regülatör(konjektör)arızalıysa akü su eksiltir ve ampuller sıkça patlar



6. Marş Sistemi

MARŞ SİSTEMİ


http://www.olcay.gen.tr/wp-content/uploads/2008/09/mars1.jpg


ŞARJ SİSTEMİŞarj sistemi, motor çalışmaya başladığı andan itibaren aracın elektrik ihtiyacını karşılar ve aküyü şarj eder. Şarj sisteminin parçaları:alternatör,konjektör (regülatör),şarj lambası,vantilatör kayışıdır.Alternatör, krank mili kasnağından vantilatör kayışı ile aldığı mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. Bazı araçlarda alternatör değil, şarj dinamosu bulunur.Konjektör (regülatör), alternatörün ürettiği elektriğin volt ve akımını ayarlar. Aracın devri arttıkça alternatörden çıkan akım ve voltajı ayarlar, tesisata ve aküye gönderir.Şarj lambası, şarj sisteminin çalışmadığını ikaz eder. Yani alternatör, konjektör vs. arızasını belirtir. Bir araç için gerekli elektrik enerjisini şarj sistemi sağlar.Akü, motor çalışmazken ışık ve özel elektrikli alıcılatrı besler. Vantilatör kayışı çok sıkı ise alternatör yatakları bozulabilir.Vantilatör kayışının koptuğu "ilk olarak" şarj ikaz lambasından anlaşılır.Motor çalışırken ayağımızı gaz pedalından çekince far ışıkları zayıflıyorsa akü zayıflamış olabilir.Motor çalıştığı halde şarj ikaz lambası yanıyorsa vantilatör kayışı gevşek olabilir ya da alternatör kablo bağlantıları gevşek veya alternatör kömürü aşınmış olabilir.Aracın durdurulup kontağın hemen kapatılması gereken hallerden bazıları:- Şarj ikaz lambasının yanması.- Motordan ani bir sarsıntı ya da ses gelmesi.- Yağ lambalarının yanmasıdır.Konjektör ayarı bozuksa akünün su kaybı çok olur.Araçta ampuller sık sık patlıyorsa veya akü su kaybı fazlaysa veya konjektör arızalı olabilir.Marşa basılıp motor çalıştığında şarj ikaz lambası sönmelidir.

ŞARJ SİSTEMİ

7.Şarj Sistemi



ŞARJ SİSTEMİ

7.Şarj Sistemi



ŞARJ SİSTEMİ

SİSTEMİN GÖREVİ: Araç çalıştığı sürece araç için gerekli olan elektriği üreten ve akünün dolmasını sağlayan sistemdir.

SİSTEMİN ÇALIŞMASIKrank milinden gelen hareketle vantilatör kayışı kendi ekseni etrafında dönmeye başlar, oluşturmuş olduğu hareket enerjisi vasıtasıyla alternatörün çalışmasını sağlar. Alternatör ise gelen mekanik enerjiyi elektrik enejisine çevirerek konjektöre gönderir. Konjektör alternatörden gelen akım ve voltajı ayarlayıp tesisata ve aküye elektrik dağıtımını sağlar.ŞARJ SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ1-ALTERNATÖR (ŞARJ DİNAMOSU) : Vantilatör kayışından almış olduğu mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir.2-KONJEKTÖR ( REGÜLATÖR) : Alternatörden gelen elektriğin voltajını ve şiddetini ayarlar, aküye ve tesisata elektrik dağıtır.3-AKÜMÜLATÖR : Şarj sistemi çalışmadığı zaman, aracın elektrik ihtiyacını karşılar.4-ŞARJ GÖSTERGESİ : Şarj siteminin elektrik üretip üretmediğini sürücüye bildirir.MEYDANA GELEN BASİT ARIZALAR VE GİDERİLMESİŞarj lambası yanıyor ise : elektrik üretimi durmuş demektir. Şarj lambası yandığı anda kontak kapatılmalıdır.Alternatör üzerinde meydana gelen basit arızalar ; - Alternatör kömürleri aşınmış olabilir. - Alternatör kablo bağlantıları gevşek, kopmuş veya oksitlenmiş olabilir. - Alternatör yatakları bozuk olabilir Vantilatör kayışı gevşek, kopmuş ve gergin olabilir.Vantilatör kayışının koptuğunu ilk olarak şarj göstergesi bildirir. Vantilatör kayışı çok gergin ise alternatör yatakları bozulur. Konjektör arızalı ise ; Aracın ampulleri sık patlar ve aküde su kaybı meydana gelir.

ŞARJ SİSTEMİ

7.Şarj Sistemi



AYDINLATMA VE İKAZ SİSTEMİ

Aydınlatma sisteminde, sigortalar, kablolar, farlar, park lambası, sis lambası, plaka lambası, gösterge lambası, iç aydınlatma lambası, bagaj aydınlatma lambası, gibi lambalar vardır. İkaz sisteminde, sinyaller, fren ikaz lambaları, geri vites lambası, korna bulunur.Her elektrik elemanı gibi araçlarda bulunan aydınlatma ve ikaz sistemi gibi elektrikli devrelerde de:akü, kablolar, kablo bağlantıları, sigortalar, açma kapama düğmeleri ya da kolları, ve alıcı olarak da ampuller bulunmaktadır. Bu sistemlerin en önemli arızaları:kısa devre,kablo kopukluğu, akü bitmesi,akü kutup başı oksitlenmesi veya akü kutup başı gevşekliği,ampul yanması,sigorta atması,anahtarların arızalanmasıdır.Fren müşiri ikaz sisteminin bir parçasıdır.Farlardan bir kısmı ya da hiçbiri yanmıyorsa, sigortası atık olabilir.Flaşör arızalanınca sinyal lambası yanmaz.Sigortalar atıksa bunun yerine aynı amperde sigorta takılır.Far anahtarı bozuksa farlar yanmaz.Isı göstergesi çalışmıyorsa, ısı göstergesi müşiri arızalı olabilir.Aracın fren lambaları yanmıyorsa, fren müşiri arızalı olabilir.Fren lambalarından biri yanmıyorsa, yanmayan lambanın ampulu yanmış olabilir.Farların bakımı yapılırken, far ayarı yapılır.Farlardan biri sönük yanıyorsa far kablo bağlantısı gevşemiş veya paslanmış olabilir.Sigortanın görevi, kısa devre olduğunda sistemi korumaktır.

AYDINLATMA VE İKAZ SİSTEMİ

8. Aydınlatma ve İkaz Sistemi



GÜÇ AKTARMA ORGANLARI

Güç aktarma organları sırasıyla:Debriyaj, vites kutusu, şaft, diferansiyel, akslar, tekerleklerdir.Difarensiyelin görevi, gücü arttırmak, kendine gelen hareketi 90 derece kırıp akslar yardımıyla tekerleklere iletmek, virajlarda içteki tekerleği az, dıştakini fazla döndürerek kolay ve rahat viraj almayı temin etmektir.Kavrama (debriyaj) motorla vites kutusu arasındaki irtibatı keserek vites değiştirme olanağı sağlayan aktarma organıdır.Akslar, diferansiyelin hareketini tekerleklere iletirler.Vites kutusu, aracın hızını ve gücünü ayarlar.Araç hareket halindeyken ayağımız debriyaj pedalı üzerinde devamlı durursa debriyaj balatası aşınır.Aracın ilk çalışması esnasında bir miktar gaz verildikten sonra debriyaj pedalına sonuna kadar basmanın faydası vardır.Debriyaj balatası yağlanırsa debriyaj kaçırır. Debriyaj teli koparsa araç vitese geçmez.Vites değiştirirken debriyaj pedalına basılır.Araç geri vitese takılmak istendiğinde takılmıyorsa, debriyaj pedalından ayak çekilip yeniden basılır.Aktarma organlarında yağ olarak, dişli yağı kullanılır.Vites değiştirirken ses geliyorsa, debriyaja tam basılmamıştır.Ani ve sert duruş kalkış yapmak debriyaj balatasını sıyırabilir.Vites kutusu bakımı yapılırken yağa ve yağ kaçağına dikkat edilir.


9.Güç Aktarma Organları

-Debriyaj pedalının üstünde sürekli ayağımızı tutarsak,debriyaj balatası ve bilyası aşınır-Vites kutusu ve diferansiyele dişli yağı konur-Debriyajdan ani ve sert olarak ayağınızı çekerseniz balata aşınır-Difransiyelin ana parçası mahruti ve ayna dişlisidir-Vites kutusu bakımı yapılırken yağ kontrol edilir





İstavroz dişlileri(Ayna ve mahruti dişlisi)

Volan---



GÜÇ AKTARMA ORGANLARININ GÖREVLERİ:1. DEBRİYAJ: Motorun hareketini vites kutusuna isteğe bağlı olarak iletmek ya da kesmek.2. VİTES KUTUSU: Aracın hızını gücünü (torkunu), geri hareketini ve boşta (rölantide) çalışmasını sağlar.3. ŞAFT: Vites kutusundan aldığı hareketi diferansiyele iletir.4. DİFERANSİYEL: Vites kutusundan şaft yardımıyla almış olduğu hareketi akslara iletmek, Şafttan aldığı doğrusal hareketi doksan derece kırıp akslara iletmek, Virajlarda arka tekerleklerin farklı açılarda ve hızlarda dönmesini sağlamak.5. AKSLAR: Diferansiyelden aldığı hareketi tekerleklere iletmek.DİKKAT 1: Sınavlarda şayet cevap şıklarında AYNA, MAHRUTİ, İSTAVROZ ve MAFSAL yazan şıklar varsa; bu şıkları kesinlikle işaretlemeyin. Çünkü bu isimleri sınavda size sormayacaklar ama cevap şıklarında bu isimleri kullanıp kafanızı karıştırmak isteyecekler.DİKKAT 2: Doksan derece görüyorsanız ya da soru virajlarda diye başlıyorsa kesinlikle cevabınız DİFERANSİYEL’ dir.DİKKAT 3: Sınavda size güç aktarma organlarının doğru olarak sıralaması sorulabilir, bu sıralamayı bilmek görevlerini de bilmeye yarar sağlar. DİKKAT 4: Bu grup (2. Grup) yine 3. grup gibi motorla direkt olarak ilgili değildir. İstisnai durumlarda sadece Debriyaj (kavrama) motor parçası olarak kabul edilebilir. ( Eğer diğer motor parçaları cevap şıklarında kullanılmamışsa.) HER ZAMAN SORULARI OKUDUKTAN SONRA, İSİM OLARAK NE SORULMUŞSA O İSİMLE BAŞLAYAN ŞIKLARI YA DA O İSMİN HANGİ SİSTEMLE İLGİLİ OLDUĞUNU TESPİT EDİP; ONUNLA İLGİLİ SİSTEMLERİ İÇEREN ŞIKLARI İŞARETLEYİN. SORULARI ÇÖZERKEN ELEME YÖNTEMİNİ KULLANIN. SORU HANGİ SİSTEM İLE İLGİLİ İSE O SİSTEMİN PARÇALARININ OLDUĞU ŞIKLAR HER ZAMAN BİR TANEDİR. ONU İŞARETLERSENİZ DOĞRU CEVABI BULMUŞ OLURSUNUZ.> AKTARMA ORGANLARINDA DİŞLİLER OLDUĞU İÇİN DİŞLİ YAĞI KULLANILIR.> VİTES KUTUSU VE DİFERANSİYELİN YAĞININ AZALMASININ ETKİSİ: SES VE SÜRTÜNME ARTAR, AŞINMA FAZLA OLUR.









AKTARMA ORGANLARI GÜÇ AKTARMA ORGANLARI (MOTORUN HAREKETİNİ TEKERLEKLERE İLETEN ELEMANLARMOTOR (VOLAN)

1.DEBRİYAJ (KAVRAMA)2. VİTES KUTUSU (ŞANZIMAN)3.ŞAFT (KARDAN MİLİ)4.DİFERANSİYEL5.AKSLAR





LASTİKLER

Lastiklerin yeri, her altı ayda bir ya da her 10.000 km‘ de yer değiştirilerek aşınmalar denklenmelidir.Lastiklerdeki ağırlık dengesinin bozukluğu demek olan balans oluşursa araçta titreşim oluşur. Bu titreşimler en çok direksiyon simidinde hissedilir. Lastik değiştirilirken kriko takılınca el freni çekili olmalıdır.Lastiklere normalden az hava basılırsa lastikler sürekli olarak ortadan aşınırlar ve araç titrer. Aracın lastikleri araca binileceği zaman kontrol edilir.Dubleks lastik iç lastiği olmayan lastiktir. Karlı havalarda zincir çekici tekerlerin ikisine de takılır. Isınmadan dolayı lastik hava basıncı artmışsa hiçbir şey yapılamaz.Lastiklerin üzerindeki rakamlar lastik ebatlarını belirtir.Bir tekere dubleks, diğer tekere şamyelli lastik takılırsa araç bir tarafa çeker.Bijonların temizliği kuru bezle yapılır.

LASTİKLER

10.Lastikler



FRENLERAraçta el freni duran aracı sabitlemek için kullanılır. El freni kopmuş ise el freni tutmaz. El freni çekili durumda unutulup yola devam edilirse kampanalar ısınır ve fren tutmaz. Araç üzerinde 3 tip fren bulunur:-Motor freni (kompresyon freni)-Ayak freni-El freniAyak freni 3 tiptir:-Hidrolik fren-Havalı fren-Karma frenFren sisteminin bazı parçaları şunlardır:-Fren pedalı-Merkez pompası-Fren boruları-Tekerlek silindirleri-Fren diski-Fren balatası-Kampanalar-Fren ayar sistemleriHavalı frenli bir araçta üsttekilere ilaveten hava tüpü ve kompresör bulunur.ABS frenin avantajları, frenlerken direksiyon hakimiyetini bozmaması ve fren mesafesini kısaltmasıdır.Fren yapılmasına rağmen aracın hızı azalmıyorsa, fren hidroliği yok veya azalmış hatta fren ayarları gecşek olabilir. Fren sistemine yağ sızmış olabilir. Fren sisteminde kaçak olabilir. Soğuk havalarda el freni çekil durumda bırakılırsa fren balataları donarak yapışır. Fren sisteminde hidrolik azalmışsa hidrolik yağı ile takviye edilir.Ayak frenine basıldığında ön ve arka tekerlekler birlikte durur. Araç çalışıyor fakat hareket ettirilemiyorsa el freni çekik olabilir.Aracın kampanaları aşırı ısınmışsa fren ayarları bozuk olabilir.Ön lastiklerin biri yeni biri eskiyse frenlerken araç bir tarafa çeker.Westinghouse tipi frenli bir arabada hareket halinde iken motor stop ettirilirse asla fren tutmaz.Hava frenli araçta hava basınç göstergesi basınç göstermiyorsa araç olduğu yerden kaldırılamaz.

FRENLER

11. Frenler

-Frene basıldığında ön ve arka tekerleklerin birlikte durması gerekir-Hidrolik yağının bakımı günlük yapılmalıdır-Westinghauslu araçlarda motor stop edilirse fren tutmaz-Havalı tip frenlerde kompresör dolmuyorsa rekorlarında kaçak vardır-Vakum hortumun çıktığında fren pedalı sertleşir



FRENLER

11. Frenler

Fren merkezi

Hidrolik yağı

Ayak freni



FREN SİSTEMİFren / ABS SistemleriFren Sistemi (Genel) Disk Frenler Arka Fren Kampanaları Fren Kaliperleri Fren Silindirleri El Freni Fren sistemi aracınızdaki en önemli sistemdir. Unutmayın problem giden arabayı durduramazsanız başlar, duran araba nasıl olsa çalışır yada alternatif bir taşıt bulabilirsiniz. Eğer frenleriniz çalışmazsa sonuç korkunç olabilir. Frenler enerji değişim araçlarıdır, kinetik enerjiyi (momentum), termal enerjiye (ısı) çevirir. Fren pedalına basınca, arabanızı harekete geçiren güçten on misli daha fazla olan bir durdurma kuvvetine hükmediyorsunuz. Fren sistemi herbir frene tonlarca basınç yapar. Modern sistemlerde, fren anamerkezine motor tarafından ilave güç verilir. Fren sistemi şu ana parçalardan oluşur: Fren anamerkezi, hemen ön tarafta direksiyon hizasında kalır, direk olarak fren pedalına bağlantılıdır ve ayağınızın mekanik basıncını hidrolik basınca dönüştürür. Çelik "fren boruları" ve "esnek fren hortumları" anamerkezi herbir tekerlekte bulunan "fren silindirlerine" bağlantılandırır. "Fren hidroliği" ise çok zor şartlarda çalışmak üzere tasarlanmış olup sistemi tümüyle doldurur. "Ön balatalar" ve "arka pabuç balatalar" ise fren silindirleri tarafından itilip, "ön fren disklerine" yada "arka kampanalara" sürtülülerek meydana gelen sürtünme kuvvetiyle aracın yavaşlaması sağlanır. Son yıllarda frenlerin tasarımı büyük değişikliğe uğramıştır. Yıllardır ön frenlerde kullanılan diskler, modern araçlarda arka kampanaların yerini almaya başlamıştır. Bundaki önemli etken basit tasarımları, hafiflikleri ve daha iyi performans sağlamaları olmuştur. Bunun sebebi ise tasarımları gereği kampanalara göre daha çabuk soğumaları ve böylece aşırı ısınma ortaya çıkaran zor fren şartlarında çok başarılı olmalarıdır. Çabuk soğumalarının sebebi ise havalandırma kanallarının olmasıdır. Kampanalarda ise havalandırma kanalları yoktur, eğer olsaydı içlerinde su toplanarak daha başka problemlere meydan verirdiler. Disk frenler ise tasarımları gereği suyu hemen savurup atarak daha iyi havalandırma sağlarlar.


FREN SİSTEMİ:Hareket halindeki aracı güvenle yavaşlatmayı, gerektiğinde durdurmayı ve duran aracı da sabitlemeyi sağlar.Araçta bulunan frenler:* Servis (ayak) freni: Ön ve arka tekerleklere birlikte kumanda eder; ön ve arka tekerleklerin birlikte durmasını sağlar, araç hareket halinde iken kullanılır.* El freni: Sadece arka tekerleklere kumanda eder. Araç durunca kullanılır. Hareket halinde kullanılmaz. Kullanılacak olursa araç savrulur. * Motor freni: Fren sistemi ile direkt ilgili değildir ama fren sistemini kullanmadan aracın hızının azalmasını (taşıtın yavaşlamasını ) sağlar.FREN SİSTEMİNİN PARÇALARIFren sisteminde kullanılan sıvının ismine HİDROLİK denir.1) Balata2) Kampana3) Disk (Daha iyi soğutulduğu için tercih edilmektedir. Ama fazla ısındığında su temas ederse disk yüzeyleri bozulabilir.Not: Cevap şıkları içinde Balata, kampana ve disk isimlerinin 2’ sinin ya da 3’ nün bir arada kullanıldığı; fren sisteminin kullanıldığı şıklar varsa genellikle doğru cevap onlardır. ABS fren sistemi direksiyon hâkimiyeti sağlar. WESTİNGHOUSE fren sisteminde motor stop edilirse fren tutmaz. Fren pedalı sertleşir, vakum hortumu patlarsa, sistemde hava varsa fren pedalı yumuşar. Fren tutmaz.> FREN YAPILINCA ARACIN HIZI AZALMIYORSA (ETKİLİ BİR FRENLEME OLMUYORSA) YA DA FREN PEDALI SERTLEŞMİYORSA:* Fren sistemi hava yapmış, fren sisteminde hidrolik kalmamış, balatalar ve fren sistemi aşırı ısınmış, balatalar, kampanalar ve diskler ıslanmış, balatalar bitmiş olabilir.* Fren yapılınca fren pedalında titremeler varsa kampana, balata ve disk yüzeyleri bozulmuştur.

FRENLER

11. Frenler



PARK VEYA EL FRENİ El freni, bir çelik kablo ile frenlerin belli bir sıkışlıkta tutulmasını sağlarlar. El freni aracınızın arka frenlerini harekete geçirirler. Burada hidrolik basınç yerine, bir kablo (mekanik) bağlantı ile frenleme yapılır. El freni çekildiğinde çelik bir kablo, fren balata yada pabuçlarının disk yada kampanalara sıkıca yapışıp tutunmalarını sağlar. El freni kendinden ayarlamalıdır. Pabuçlarınız aşındıkça otomatik ayarlayıcı aradaki farkı karşılar ve gene aynı kuvvetle tutnmayı gerçekleştirir. Sadece pabuçlar değiştiğinde el fren ayarının servis tarafından manuel yapılması gerekir. El freni yokuş çıkarken çok faydalıdır. Eğer bir yokuşta durmak zorunda kalırsanız, aracınızı tekrar harekete geçirirken, yerinden kalkma işlemini el frenini yavaş yavaş bırakırken araca gaz vererek debriyajdan ayağınızı kaldırarak yapabilirsiniz. Böylece el freninin sağladığı güvenceyle otonuzu geri kaydırmamış olursunuz. Biraz alıştırma ile bunu kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Aman unutmayın, tepeyi çıkarken bir aracın arkasında durmak zorunda kalırsanız, aracın biraz geri kayabileceğini düşünerek arada mesafe bırakın (özellikle önünüzdeki araç kamyon ise).

ÖNEMLİ Arasıra el frenini kontrol ettirmeyi UNUTMAYIN, çünkü birgün olur frenleriniz tutmazsa bakımlı bir el freni hayatınızı kurtarabilir.

FRENLER

11. Frenler



HİDROLİK FREN SİSTEMİ

11. Frenler



ÖN DÜZEN SİSTEMİ

Ön düzen sistemi, aracın dönüşünü sağlar. Direksiyon simidi, direksiyon mili, sonsuz dişli, sektör dişli, rot, eğri rot, kısa rot, rotbaşı bu sistemin bazı parçalarıdır.Direksiyon kutusu yağı kontrol edilmelidir. Araçta çekme, gezme vs. varsa servise gidilmelidir. Kamber/ Kaster/ King-pim/ rot ve direksiyon kutusu ayarları gibi ayarları vardır. Ayarsızlık ve dişlilerin aşınması, direksiyon boşluğu artırır. Ayrıca rot başlarının aşınması ile direksiyon kutusu arızaları da direksiyon boşluğunu artırır. Ön düzen ayarları bozuksa ön lastikler içten ve dıştan aşınır. Direksiyon zor dönüyorsa lastik hava basıncı normalden azdır.

SÜSPANSİYON SİSTEMİ

Süspansiyon sistemi, araç tekerlerinin aracın şasi ve gövdesiyle birleştirildiği sistemdir. Yaylar (helezon yay), yaprak yaylar (makaslar) ve amortisörlerden oluşur.Helezon yaylar otomobil türü araçlarda makaslar ise genellikle ağır hizmet araçlarında kullanılır.Yaylar, yoldan gelen darbe titreşimleri üzerine alır. Yayların salınımını amortisör kontrol eder.


12.Ön Düzen Sistemi

-Direksiyon sistemindeki arızalar genellikle direksiyon kutusundaki arızalardan meydana gelir-Direksiyon kutusuna dişli yağı konur-Direksiyonda boşluk varsa rot başlarına bakılır-Ön düzen ayarları bozuksa lastikler içten dıştan aşınır




12.Ön Düzen Sistemi



ÖN DÜZEN (DİREKSİYON) SİSTEMİAracın sağa ya da sola dönüşünü sağlayan sistemdir.Parçaları:>Rot (rotil, rot başı, kısa rot)>Direksiyon kutusuSınav sorularını çözerken ön düzenle ilgili soru geldiğinde önce (ön) ile başlayan şık arayın yoksa rot ya da direksiyon kutusu yazılı olan şıkkı işaretleyin.Araçla düz yolda giderken direksiyonda titreşimler varsa lastiklerde balanssızlık vardır, lastik havaları eşit değildir, lastiklerden biri dubleks (iç lastiği olmayan) diğeri şamyellidir (iç lastiği olan)…



13. Süspansiyon Sistemi


Süspansiyon sistemi, araç tekerlerinin aracın şasi ve gövdesiyle birleştirildiği sistemdir. Yaylar (helezon yay), yaprak yaylar (makaslar) ve amortisörlerden oluşur.Helezon yaylar otomobil türü araçlarda makaslar ise genellikle ağır hizmet araçlarında kullanılır.Yaylar, yoldan gelen darbe titreşimleri üzerine alır. Yayların salınımını amortisör kontrol eder.




Suspansiyon ve Direksiyon Sistemleri

13. Süspansiyon Sistemi



DİFRANSİYEL Difransiyel her iki aks ile aynı zamanda çalışan parçaya denir. Fakat değişik hızla dönmelerini sağladığı için araçların dönmelerini kolaylaştırır. Bir otomobil dönüş yaparken dıştaki teker deönecekleri mesafenin uzunluğundan dolayı içerdekine göre daha hızlı döner. Difransiyel her iki tekerin arasında yer alır ve yarım bir dişli şaft ile tekerlere bağlanır. Dört tekerden çekişli (4x4) arazi araçların ise her çift teker için ayrı ayrı iki tane difransiyelleri vardır.)

DİFRANSİYEL


BAKIMLAR

Günlük bakımda motorun yağına, suyuna, fren hidroliğine, yakıtına, lastik hava basınçlarına, ışık ve ikaz sistemlerine bakılır. Haftalık bakımda vantilatör kayışı gerginliği, akü bakımı yapılır.Akü bakımı yaparken akü dış yüzeylerinin ve kutup başlarındaki oksitlerin sodalı su ve sıcak su ile temizlenmesine, plakaların 1 cm üzerine kadar saf su ilave edilmesine, eleman kapak deliklerinin açık tutulmasına, kışın akü donmasın diye akü tam şarj ettirilir, dijital göstergeli araçta asla akü takviyesi yapılmaz.Akü kendiliğinden boşanıyorsa akünün üst kısmında pislik birikmiştir. Kısa devreden dolayı yangın olursa akü kutup başları çıkarılır.Akü 2 kutp başı arasında her iki kutup başına değen bir madeni parça konsa akü kısa devre olup patlar.Yağlı tip hava filtresinin bakımı yapılırken sökülen parçalar gaz yağı ile temizlenir. Yeni bir araçta 0-2000 km arası ilk kullanım süresine rodaj denir. Rodaj süresi çalışan parçaların birbiriyle alışma süresidir. Rodaj süresince aşırı sürat yapılmaz, ani duruş kalkış yapılmaz, motor tam güç konumunda çalıştırılmaz, uzun süre sabit hızda gidilmez.

BAKIMLAR

14. Bakımlar

ARACIN KIŞA HAZIRLANMASI-aracın motor ayarları yapılmalı-Akü tam jarj olmalı-lastikler kontrol edilmeli-frenler kontrol edilmeli-cam ve kapı lastikleri kontrol edilmeli,eksoz gazlarının girmesi önlenmeli-soğutma suyuna antifiriz konmalı-Kışlık termostat takılmalı-Hava filitresi kış konumuna getirilmeli

ARACIN YAZA HAZIRLANMASI-Fren sistemi kontrol edilmeli-Kar tipi lastik varsa sökülmeli-Havalandırma sistemi kontrol edilmeli-Motor yağı değiştirilmeli-Yazlık termostat takılmalı-Hava filitresi yazlık konumuna getirilmeli-Araç tabanı yıkanmalı gerekirse ziftlenmeli



DİZEL MOTORA AİT BAZI BİLGİLER

Dizel motorlarda silindire sadece hava doldurulur ve yanma, sıkıştırılmış havanın üzerine enjektörden yakıt püskürtülmesiyle sağlanır. Dizel motorların yakıt sisteminde günlük yapılacak işlerden biri mazot-su ayırıcısı veya filtre ya da yakıt deposundan yakıt sisteminin suyunun alınmasıdır.Dizel motorlarda yanma enjektörden yakıt püskürtmekle olur. Enjektörler kendilerine enjeksiyon pompasından gelen mazotu silindirlerdeki sıkıştırılmış havanın içine püskürterek yanmayı sağlarlar.Enjeksiyon pompası, besleme pompası ile depodan gelen yakıtı basınçlı olarak enjektörlere yollar.Dizel motorun çalışmamasının bir nedeni, hava yapmış olmasıdır. Hava yapmanın nedenleri:-yakıtın bitmesi,-boru ve rekorların gevşemesi,-yakıt borularının sökülmesi,-filtrenin temizlenmesi veya değişmesidir.Dizel motorlarda egzost dumanı siyah çıkıyorsa yakıt pompasına, enjektöre ve hava filtresine bakılır. Ayrıca dizel motorlarda marş yapıldığında marş motoru dönüyor ancak motor çalışmıyorsa yakıt filtresi de tıkalı olabilir.Özellikle soğuk havalarda dizel motoru kolay çalıştırabilmek için kızdırma bujileri kulanılır.


15.Dizel Motora Ait Bazı Bilgiler





Emme manifoldu

Mazot-motorin

Kızdırma bujisi











Dizel Motorlarda Yakıt Sistemi:Görevi: Mazotu sıkıştırma zamanı sonunda silindir içerisine püskürterek yanmayı sağlamak.




Education

Yağlamadan itibaren38-86