V Ậ T C H Ấ T “ T Ố I " K H Ô N G

H O À N T O À N “ T Ố I " ? ! !

@ K H U Y E N H O C

H T T P : / / K H U Y E N H O C V N . T U M B L R . C O M

C Á C B Ạ N C Ó T H Ể N G H E Đ Â U

Đ Ấ Y V Ề T H U Ậ T N G Ữ V Ậ T C H Ấ T

T Ố I ( D A R K M A T T E R ) N H Ư N G

T H Ự C S Ự C H O Đ Ế N N A Y C Á C

N H À K H O A H Ọ C V Ẫ N C H Ư A B I Ế T

N Ó T H Ự C S Ự L À C Á I G Ì . ( G I Ố N G

N H Ư K H Á I N I Ệ M * T Ì N H Y Ê U * ,

Đ Ị N H N G H Ĩ A C H Í N H X Á C C H Ắ C

L À K H Ô N G A I C Ó T H Ể , N H Ư N G

S Ự T Ồ N T Ạ I T H Ì D Ư Ờ N G N H Ư

R Ấ T H I Ể N N H I Ê N : D . M Ộ T N H À

V Ậ T L Ý C Ó T H Ể Đ Ị N H N G H Ĩ A

“ T Ì N H Y Ê U ” N H Ư V Ậ T C H Ấ T T Ố I

; ) ) ) .

2

KH

Sở dĩ gọi là vật chất “tối” là bởi vì ngoài tương tác hấp dẫn, được quan sát gián tiếp qua chuyển động của các thiên hà nhờ

một công cụ gọi là "thấu kính hấp dẫn” (gravitational lensing) (bạn có thể hình dung cái thấu kinh này giống như việc bạn

quan sát một ngọn nến đang cháy trong một căn phòng, nếu như ngọn nến không thẳng đứng mà lệch hẳn sang một bên,

chứng tỏ là có cái gì đó đã làm cho không khí trong phòng lưu chuyển. Bạn không cần nhìn thấy nó, nhưng các biểu hiện

cho phép bạn tin vào sự tồn tại của nó.) Tuy nhiên phát hiện mới đây [1] của các nhà khoa học có thể thay đổi khái niệm

“tối” của vật chất “tối”. Vật chất tối có thể không chỉ có tương tác hấp dẫn!!!

[1]http://phys.org/news/2015-04-potential-interacting-dark.html

KH

3

Vì sao vật chất “tối” cần được nghiên cứu?Các nhà khoa học dựa vào mô hình lý thuyết về vũ trụ và quan sát sự giản nở của

vũ trụ phần lớn tin rằng vật chất tối chiếm khoảng 27% toàn vũ trụ [2]. Trong khi đó, khối lượng của Trái Đất và toàn bộ

những thứ mà bạn có thể nhìn thấy với các công cụ thông thường chiếm chưa đến 5%. (68% còn lại là năng lượng tối; bạn

cũng có thể nói là vật chất tối chiếm khoảng 84% (=27%/ (27%+5%)) khối lượng của toàn vũ trụ). Vật chất tối đóng vai trò

rất quan trọng đối với sự giản nở của vũ trụ. Có thể bạn đã nghe đến thuật ngữ “vũ trụ co lại”. Đó thực sự là Ngày Tận Thế,

và việc hiểu vai trò của vật chất tối cho phép bạn biết được nếu như cuộc sống có vĩnh hằng hay không. (Có thể bạn cho rằng,

bạn chỉ cần sống hết đời mình là được, cần gì phải quan tâm; nhưng với các nhà khoa học, hay có thể gọi là những cậu bé “to

đầu” thì việc hiểu thế giới là một phần trong bữa ăn của họ và các bạn nên tôn trong điều đó.)

[2]http://science.nasa.gov/astrophysics/focus-areas/what-is-dark-energy/

KH

4

Trở lại với phát hiện mới của các nhà khoa học. Các nhà khoa học tin rằng, mỗi thiên hà luôn có một dải vật chất tối bao quanh. Vì vậy mà quan

sát tương tác giữa các thiên hà cho phép các nhà khoa học tìm hiểu về tính chất của vật chất tối thông qua tương tác giữa chúng. Ở đây, các nhà

khoa học dùng kính thiên văn Hubble và kính thiên văn cực lớn của đài quan sát Nam châu Âu để quan sát chùm thiên hà Abell 3827 (1.3 tỷ năm

ánh sáng từ Trái Đất, tức là khoảng 1/10 độ tuổi của vũ trụ tính từ thời điểm “Vụ nổ lớn”[3] ). Chùm thiên hà này có 4 thiên hà lớn ở trung tâm.

Các nhà khoa học quan sát thấy một thiên hà (trong hình tương ưngs là N1 và dải vật chất tối là Arc B) có khoảng cách vào cỡ 5000 năm ánh sáng

so với dải vật chất tối tương ứng của nó. Bạn có thể hình dung như có bốn người bạn gặp nhau, mỗi người đều mang theo một con chó. Những con

chó này đứng sau người chủ của mình, nhưng có một con vì một lý do nào đó mà nó đứng cách xa hơn bình thường so với những con khác (ví dụ:

nhỏ con hơn..). Đó có thể là bằng chứng cho sự tương tác giữa vật chất tối không chỉ thông qua lực hấp dẫn.

[3]http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang

[4]http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1514/eso1514a.pdf

KH

5