Хүүхэд нэг бүрийг хөгжүүлье

Хүүхдийн унших чадварыг хөгжүүлэх нь

ОРШИЛ

• Эх хэл сурах арга барил эзэмшүүлэхБага

боловсрол

• ШУ-ны суурь мэдлэг олгох• Бие даан сурах арга

барил эзэмшүүлэх

Суурь боловсрол

• Уян хатан сонголттой мэргэжлий чиг баримжаа олгох

Бүрэн дунд боловсрол

Сурахын эх үндэс нь уншиж сурах юм.

Илтгэлийн зорилго:

Хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх хичээл, үйл ажиллагааг судалгаан дээр үндэслэн явуулж, хүүхдийн ахиц амжилтыг бодитой тодорхойлох

Зорилт:

• Унших чадварын талаарх сурагчдын хандлагыг судлах

• Сурагчдын унших, ойлгох түвшинг судлах• Сурагчдын унших болон ойлгох чадварыг

тодорхойлох• Сайн хичээлийн үр дүнг тодорхойлох

Сайн хичээлийн судалгаа:

• Судалгааны сэдэв: ”Асар шиг том шүхэр”

• Судалгааны зорилго: Хичээлийн агуулга, арга зүй,үнэлгээг сайжруулах, сурагчдад чадвар эзэмшүүлэх үйл ажиллагааг дэмжсэн арга зүйг боловсруулах, хичээлийн судалгаагаар хүүхдийг хэрхэн хөгжүүлэх арга замыг хамтын хүчээр эрж хайхад оршино.

• Судалгаанд 5р ангийн 45 сурагч хамрагдлаа.Хичээлийн агуулга, арга зүй, хэрэглэгдэхүүн, үнэлэгээг багш нар багаараа бэлдэж боловсруулсан.

• Энэхүү хичээлийн судалгаагаар унших, ярих сонсох чадварыг үнэлэхийг зорьсон.

Хөтөлбөр

Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн дэмжлэг Хэргэлэгдэхүүн Үнэлгээ

-Хичээлийн дэгийг уншиж ойлгоно.-Багшийн хэлсэн шүлгийг нүдээ аньж сонсонгоо төсөөлөн бодно-Багшийн асуултанд өөрсдийн санаа бодлоороо хариулна.-“Асар шиг том шүхэр” эхийн нэгдүгээр хэсгийг уншина.Эхийг өөрсдийн ойлгосноор ярина.-Хүүд яагаад “асар шиг том шүхэр” гэдэг үг таалагдаагүй вэ? Гэсэн асуултанд хариулна.-Эхийн хоёрдугаар хэсгийг уншина. Эхийг өөрсдийн ойлгосноор ярина.“Хүү яагаад аавынхаа үгийг сонсолгүй уйлчихав” гэсэн асуултанд хариулна-Эхийн төгсгөл хэсгийг уншина. . Эхийг өөрсдийн ойлгосноор ярина.“Захирал яагаад инээсэн бэ? Гэсэн асуултанд хариулна.-Эхэд байгаа гадаад үгийг нүдэлж бичнэ.-Сурагчид өөрсдөө эхээс үнэлж дүгнэх асуулт зохиож дэвтэртээ бичээд тараан өгсөн шүхэр дээр бичиж самбарт байрлуулна.-Зохиолын тодруулсан хэгээс эхийг үнэлж өөртөө ямар ухаарал авсанаа ярилцана.-Зохиолын зохиогчид талархсан сэтгэлээ бичих

-Хичээлийн дэгийг ярилцах-Сэдэлжүүлэх-Шүлгийн утгыг ярилцаад тодруулсан мөр дээр дахин ярилцаж хичээлийн сэдвийн гаргаж ирүүлнэ.Амжилтын шалгуурыг ярилцах“Асар шиг том шүхэр” эхийн нэгдүгээр хэсгийг уншуулна.-Эхийн утгыг яриулна.Нэгдүгээр хэсгийн учир шалтгааныг олох асуулт тавина.-Эхийн утгыг яриулна.Хоёрдугаар хэсгийн учир шалтгааныг олох асуулт тавина.-Хэсгийн утгыг яриулна.Асуулт асууна.Гадаад үгийг нүдлэн бичүүлнэ.Сурагчдын асуултыг уншуулна.Багш тайлбар хийхТодруулсан өгүүлбэрийг уншиж өгнө.Сурагчдын сэтгэгдлийг сонсох

Д.Нямсүрэн “Дөрвөн цаг” шүлгийн дөрвөн мөртТео Хаут “Асар шиг том шүхэр” хүүхдийн тоогоор бэлдэхБэлдсэн асуултБэлдсэн асуултБэлдсэн асуултХүүхдийн тоогоор шүхэр хайчилж бэлдэхЦэцэг хайчилж бэлдэх

Амаар үнэлнэДохио Асуултаар үнэлнэЦагаан самбарСурагч өөрийгөө

Сайн хичээл болсон боловч дараах зүйлийг сайжруулах хэрэгтэйг судалж илрүүлсэн. -Амжилтын шалгуураа оновчтой тодорхойлох -Эхийн хоёрдугаар хэсгийг сурагчаар уншуулах -Сурагчдын ойлгон унших чадварыг ахиулах -Сурагчдын зохиосон асуултыг шүхэр дээр бичиж наалгах шаардлагагүй,дараагийн хичээл дээр сурагчдыг яриулахад анхаарах - Сурагч нэг бүрийн оролцоог хангах - Сурагч бүрийг өөрийн санал бодлоо илэрхийлэх чадвар эзэмшүүлэх -Дараагийн хичээлээр сурагч бүрийг асуулт асуулгахад анхаарах -Асуултанд хариулт авах -Багш тэвчээртэй байж хүүхдээс хариулт авах, бодох хугацаа өгөх Дараагийн хичээлийг багш Отгончимэг 5а ангийн 23 сурагчид заав. Багш нар хэлэлцүүлэг хийсний үндсэн дээрх зүйлсүүдийг сайжруулж хөтөлбөрөө шинэчилж энэ удаагийн хичээлийг заасан. Бүх зорилго хангагдаж арга зүй дээшилсэн, хэрэглэгдэхүүн сайжирсан хугацаандаа багтсан, хүүхэд нэг бүрийн унших, чадварыг хөгжүүлсэн, ярих чадварыг хөгжүүлэхийг зорьсон хичээл боллоо гэж хичээлийн судалгааны баг өөрийгөө үнэлэсэн.

Амжилтын шалгуурыг оновчтой тавих:

эхний хичээл

дараагийн хичээл

Сайн хичээлийн үр дүн

Багшид гарсан өөрчлөлт:•    Багшийн тайлбар яриа багасаж, хүүхдэд үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх боломж олгоход илүү анхаарч байсан Аль болох сурагчдаар яриулахыг эрмэлзсэн, удирдан чиглүүлэх тал дээр анхаарсан хичээлийн элементүүдийг хэрэгжүүлэх цагийг нарийвчлан төлөвлөхөд суралцаж байсан.•    Сурагчдыг чадваржуулах үйл ажиллагаанд илүү их анхаарч хичээлийг төлөвлөх болсон.•    Багшийн зүгээс хүүхдэд тавих асуулт, хариултын хувилбарт их анхаарах болсон.

Срагчдад гарсан өөрчлөлт:•    Сурагчид багштай харилцах харилцаа энгийн, чөлөөтэй болж эхэлсэн.•    Сурагчид алдаа гаргахаас айхаа больж өөрийн үзэл бодлыг чөлөөтэй илэрхийлэх чадвар нэмэгдсэн.•    Бусдыг сонсож, харилцан бие биедээ тусалж, бусдыгаа дэмждэг болсон..•    Сурагчдын хийсэн бүтээлүүдийг ангид байрлуулсан нь тэдэнд их урам өгч байсан.

Ажиглалтаас гарсан дүн

Асар шиг том шүхэр” хичээлд тус ангийн сурагчдын оролцоо:• Ярих, сонсох чадвар- 60

• Унших чадвар- 40%- /сурагчдад тулгарч буй саад/- Эхийг уншиж байхдаа анхаарлаа төвлөрүүлж чадахгүй-Уншиж байхдаа салангид мэдээллийг авах нь илүү байна.

-Гол зүйлийг ялгах чадвар тааруу

-Ойлгож унших чадвар сул

-Хурдан унших эрмэлзэлдээ захирагдаад агуулгыг ойлгоогүй-Уншсанаа цэгцэлж тогтоох чадвар дутмаг

• -Бичих чадвар- 80%

байсан гэж багшийн ажиглалтаас, багийн гишүүдийн ажиглалтаас дүгнэж цаашид тус ангийн унших чадварыг хэрхэн ахиулахыг ярилцаж тус ангитай доорх чиглэлээр ажилласан.

Сурагчдын унших чадварыг сайжруулсан туршилт

Сурагчдын унших, ярих сонсох чадварыг хөгжүүлэхдээ Иргэний боловсрол хичээлийн ном дээрх эхийг сонгож дараах чадварыг нэмэгдүүлэхийг зорьсон.

Унших хурдыг нэмэгдүүлэх Эхийг ойлгож унших чадварыг нэмэгдүүлэх Эхээс сонгож унших чадварыг нэмэгдүүлэх Уншсан эхийг дарааллын дагуу ярих чадварыг

нэмэгдүүлэх Эхийн гол утгыг мэдэх, илэрхийлэх чадварыг

хөгжүүлэх Мэдээлэл дамжуулах чадварыг хөгжүүлэх

Туршилтын үзүүлэлт

№ Анги 5а23 сурагч

/Эхийн сэдэв/

Мэдээлэл хүлээн авах

Мэдээлэл боловсруулах Мэдээлэл дамжуулах

Унших хурд

Эхийн утгыг ойлгон унших

Эхээс сонгож унших

Эхийг ярих Эхийн гол утгыг олох, мэдэх

Эхийг бусдад ярих

1 Батерей бидний амьдралд

70 үг 49% 48% 52% 55% 43%

2 Бяцхан хүүгийн мөрөөдөл

68 үг 60% 59% 62% 63% 60%

3 Хэн нь ялах бол 75 үг 75% 68% 63% 77% 69

4 Зүрхнийхээ үгийг сонс

78 үг 86% 77% 82% 84% 82%

5 Цасангаа 84 үг 89% 82% 85% 87% 86%

Анги хоорондын унших чадварын залгамж холбоо

Эхийн агуулгыг ойлгох

3 анги 4 анги 5 анги

Эхийн агуулгыг ойлгож чухал гэж үзсэн хэсгийг ялгах

Эхийн гол санааг ойлгож, тайлбарлах

Эхийн ил, далд утгыг олох тайлбарлах

Эхийн эхлэл гол төгсгөл хэсгийг ялган таних

Эхийн эхлэл гол төгсгөл хэсгийн холбоо хамаарлыг тайлбарлах

Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсэг тус бүр дэх холбоо хамаарлыг олох

Уншсанаа учир шалтгааны дарааллаар тайлбарлан ярих, бичих

Уншсан зүйлийнхээ учир шалтгаан холбоо хамаарлыг судлах

Уншсан зүйлийнхээ учир шалтгааныг дүгнэн ярих, бичих

Анги Эхийн сэдэв Унших хурд Эхийн гол санааг олох

Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг олох

Учир шалтгаан хобоо хамаарлыг судлах

3б

22 сурагч

Гэр 73 үг 45% 87% 72%

Цэцэггүй ваар 75 үг 63% 86% 72%

Ижийтэйгээ үзсэн тэр жилийн наадам

72 үг 57 % 82% 69%

4б

23 сурагч

Гэр 81 үг 69% 65% 61%

Цэцэггүй ваар 85 үг 76% 73% 63%

Ижийтэйгээ үзсэн тэр жилийн наадам

84үг 80% 84% 78%

5а

22 сурагч

Гэр 98 үг 63% 68% 78%

Цэцэггүй ваар 102 үг 78% 73% 82%

Ижийтэйгээ үзсэн тэр жилийн наадам

112 үг 87% 92% 84%

Туршилт судалгаанаас үүдсэн дүгнэлт 1:

УНШИХ ХЭРЭГЦЭЭ - ДААЛГАВРЫН САН

УНШИХ ТЕХНИК – МЭДЭЭЛЭЛ ХҮЛЭЭН АВАХ, БОЛОВСРУУЛАХ, БУСДАД ДАМЖУУЛАХ

АНХААРАЛ САЙЖИРЧ , ОЙ ТОГТООЛТЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ

Туршилт судалгаанаас үүдсэн дүгнэлт 2:

Уншихдаа хөтлөгдөөд, ухаарч ойлгох чадвар

сул

Сэдвийг тодорхой хугацаанд уншиж, уншсанаа ойлгох, хадгалах, сэргээн

санах чадвар ахисан

Унших хурд, ойлгох чадвар,ойлгосноо илэрхийлж ярих

чадварт ахиц гарсан

Туршилтын дүнд сургачдын унших чанар болон, тоон үзүүлэлтэд ахиц

гарсан.

Унших чадвар гэдгийг сурагчид хурдан унших

явдал гэж ойлгож байсан ч энэ өрөөсгөл

ойлголтоосоо салсан нь ахиц дэвшил.

Долоо.СудалгааХОВД АЙМГИЙН ЗЭРЭГ СУМЫН БҮРЭН ДУНД СУРГУУЛИЙН“ ХҮҮХЭД НЭГ БҮРИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ХИЧЭЭЛ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ IV БҮСИЙН ЗӨВЛӨГӨӨНИЙ СУДАЛГАА

Эцэг эхийн санал асуулгад оролцогчдын тоо

Хүүхдийн сонирхож буй хичээлийн нэр / оролцогчдын хэдэн хувь /

Хүүхдийн ахиц амжилтад хамгийн их нөлөөлж байгаа хичээл /оролцогчдын хэдэн хувь /

Зэрэг сум -100 Монгол хэл -50%, Математик -55%ИБ -4%, Шатар- 5%, Дүрслэх урлаг технологи-7%, Хүн байгаль- 10%Биеийн тамир 8%

Монгол хэл -40%Математик-42%

Хүн байгаль- 10%

Дарви сум-115 Монгол хэл -41%, Математик -77%ИБ 4%, Шатар- 6%, Дүрслэх урлаг технологи-15%, Хүн байгаль- 6%Биеийн тамир 8%

Монгол хэл -40%Математик-44%

Дүрслэх урлаг технологи-15%

Чандмань сум-26 Монгол хэл-50Математик-37%Дүрслэх урлаг технологи-13%

Монгол хэл-43%Математик-30%

Иргэний боловсрол-27%Манхан сум-28 Монгол хэл-78% Математик-82%

ИБ -50% Дүрслэх урлаг технологи-46%Хүн байгаль- 57% Биеийн тамир 39%Хөгжим—61% Англи хэл -39%Хүн нийгэм -29%

Монгол хэл-78%Математик-82%ИБ -50%Дүрслэх урлаг технологи-46%Хүн байгаль- 57%Хөгжим—61%

Бүгд- 269 Монгол хэл-55% Математик-63%ИБ -15% Дүрслэх урлаг технологи-20%Хүн байгаль- 24% Биеийн тамир 18%Хөгжим—61% Англи хэл -39%Хүн нийгэм -29% Шатар-6%

Монгол хэл-70%Математик-50%ИБ -31%Дүрслэх урлаг технологи-31%Хүн байгаль- 34%Хөгжим—61%

Сурагчийн санал асуулгад

оролцогчдын тоо

Хамгийн сонирхолтой хичээлийн нэр /оролцогчдын хэдэн

хувь /

Ахиц амжилтад хамгийн их нөлөөлж байгаа

хичээл /îролцогчдын хэдэн хувь /

Зэрэг сум -111 Монгол хэл -41%

Математик -57%

Амьдрах чадварт суралцах -9%

Шатар- 5%

Хүн байгаль- 7%

Биеийн тамир 5%

Монгол хэл -53%

Математик-41%

Амьдрах чадварт суралцах -9%

Дарви сум-127 Монгол хэл -38%, Математик -56%

Амьдрах чадварт суралцах -19%

Хүн байгаль- 7%, Хөгжим-11%

Биеийн тамир-12%

Монгол хэл -55%

Математик-40%

Амьдрах чадварт суралцах -19%

Чандмань сум-31 Монгол хэл-56%

Математик-37%

Амьдрах чадвар-7%

Монгол хэл-60%

Математик-34%

Амьдрах чадвар-6%

Манхан сум-29 Монгол хэл-79% Математик-62%

, ИБ -34% Дүрслэх урлаг технологи-34%

Хүн байгаль-34% Биеийн тамир 27%

Хөгжим—32% Англи хэл -48%

Хүн нийгэм -55% Шатар-51%

Монгол хэл-79%

Математик-62%

Хүн нийгэм -55%

Шатар-51%

Бүгд-298 Монгол хэл- 54% Математик-53%, ИБ -34%

Дүрслэх урлаг технологи-34%

Хүн байгаль-7%, Биеийн тамир -15%

Хөгжим—22%, Англи хэл -48%

Хүн нийгэм -55%, Шатар-28%

Амьдрах чадварт суралцах -12%

Монгол хэл- 62%

Математик- 44%

Амьдрах чадвар-11%

Хүн нийгэм -55%

Шатар-51%

Ахиц өсөлт харагдаж байна:

-Эх хэлний сургалтын нэр хүнд өсч байгаатай -”Ном” хөтөлбөрийн хэрэгжилт бодитой байгаатай -Туршилт явуулсны үр дүнд

сурагчдын дээрх чадварт ахиц гарлаа. -Бага боловсролын цөм хөтөлбөр амжилттай

хэрэгжиж байгаа нь сайн хичээлийг багаараа тасралтгүй явуулж байгаатай холбоотой

Дэвшүүлэх санал:

• Сурагчдын унших чадвар, ойлгоцын түвшин хоёрыг богино хугацаанд ямар ч хичээл дээр шалгах боломжтой .

• Багш уйгагүй судлаачийн түвшинд сурагчаа оношилж ахиц дэвшлийг бодитой тодорхойлж тохирсон хэрэглэгдэхүүнийг хэрэглэж байх нь чухал.

• Сайн хичээлийн багийг бүрдүүлэхдээ мэргэжлийн багш нартай хамтран баг болсноор бага дундын багш нарын залгамж холбоо сайжирч байна.

• Багш бүр оролцогч байж хөгжиж туршлагажих• Багш нар чиглэл хандлагаа өөрчлөх-Хүүхэд бүрээ судлан ахиц,

амжилтыг нь урамшуулан өөртөө итгэлтэй эрүүл чийрэг,зөв дадал хэвшил, зан чанартай, суралцах хүсэл эрмэлзэлтэй болж хөгжин төлөвшихөд тасралтгүй туслан дэмжих

• Би биш бид уриан дор хамтарч ажиллах нь амжилт үр дүнг дагуулдаг

Ес. ДҮГНЭЛТ

• 2014-2015 оны хичээлийн жилд Бага боловсролын түвшинд цөм хөтөлбөр, сайн хичээл хэрэгжиж эхэлсэнээр цөм хөтөлбөрийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагааны суурь тавигдаж дараах олон өөрчлөлтүүд шинэчлэлийг бий болгож байна.

• Сурагч• Сурагчдын унших, ярих сонсох, бичих чадварт ахиц дэвшил гарч

байна.• Сурагчдын өөрийгөө илэрхийлэх чадвар сайжирч байна.• Сурагчдад сайн төлөвшлүүд бий болж байна.• Хамтран суралцах үйл нь идэвхжиж байна.• Өөрийгөө болон бусдыг үнэлэх чадвар нэмэгдэж байна.• Өөртөө итгэлтэй болж , хийсвэрлэн сэтгэх чадвар нэмэгдэж байна.• Сурагч хөгжиж байна.

• Багш• Сайн хичээлийг хөтлөн явуулснаар багш сургалт явуулах өөрийн гэсэн

арга барилтай болж байна.• Заах ур чадвар дээшилж байна.• Хөгжиж байна.• Хүүхэд нэг бүрийг хөгжүүлэхийг уйгагүй зорьж байна.• Хичээл бүр дээрээ хүүхдийн нас сэтгэхүйд тохирсон, сонирхолтой

хөгжүүлсэн хэрэглэгдэхүүн хэрэглэхийг зорьдог болж байна.• Хүүхдээ оношилж гарааны үнэлгээ хийж байна.Энэ нь хүүхдийн ахиц

дэвшлийг бодитой гаргаж ирж байна.• Багшид хүүхдээ судлах судалгааны сан бий болж байна.

• Багшийн хандлага өөрчөгдөж байна.

• Хэрвээ надад тулах цэг өгвөл би дэлхийг өргөнө.

Архимед

Анхаарал тавьсанд баярлалаа