Dương Văn Đạt

UNFPA

Pháp lệnh Phòng chống mại dâm

Công tác xây dựng Pháp lệnh do Bộ LĐTBXH chủ trì

phối hợp với Bộ Công An, Bộ VHTTDL và Hội Phụ nữ

Được QH thông qua năm 2003

Phù hợp với Hiến pháp năm 1992 (đề cập đến

quyền công dân thay vì quyền con người)

Sự tham gia của các tổ chức cộng đồng còn hạn

chế. Người bán dâm không được tham gia vào quá

trình xây dựng.

Nội dung của Pháp lệnh

Việc mua bán dâm là phạm pháp

Bao gồm 6 chương và 41 điều luật

Đề ra các biện pháp phòng chống mại dâm bao gồm

trách nhiệm của nhà nước, cá nhân và gia đình

nhưng không nói đến các tổ chức dân sự xã hội

Đề cập đến việc tái hòa nhập cộng đồng nhưng

không nói tới các biện pháp giảm hại bao gồm

phòng ngừa HIV và các bệnh lây truyền qua đường

tình dục

Nghị định 178 năm 2004 hướng dẫn chi tiết việc

thực hiện pháp lệnh

Tính đến nay, có hơn 3000 văn bản pháp lý và văn

bản hướng dẫn về quản lý mại dâm từ trung ương

đến địa phương

Cho đến năm 2012, người bán dâm đã được đưa

vào Trung tâm 05

Lao động cực nhọc

Mỗi trung tâm 05 đều quản lý rất ít số người bán dâm

Sự chỉ trích nặng nề của cộng đồng quốc tế về vi phạm

quyền con người

Vì Luật Xử phạt hành chính đã được thông qua năm

2012, các trung tâm 05 đã bị đóng cửa

Các điều ước quốc tế (đề cập đến quyền con người) được chính phủ Việt Nam phê chuẩn

Hiến pháp 2013 Quyền con người, bao gồm các quyền được làm

việc trong môi trường an toàn và quyền tiếp cận các dịch vụ an sinh xã hội

Luật phòng chống HIV/AIDS (2006) Đề cập đến chống kỳ thị và phân biệt đối xử đối với

những người nhiễm HIV Luật phòng, chống HIV

Luật xử phạt hành chính (2012) Thay vì bị đưa vào trung tâm 05, người bán dâm sẽ

bị phạt hành chính ($ 15 cho lần đầu tiên)

Chính phủ thừa nhận cách tiếp cận coi mại

dâm là “tệ nạn” là không hiệu quả

Số người bán dâm theo báo cáo ngày càng gia tăng

Tình trạng không kiểm soát được khi Internet sử

dụng tràn lan

Cán vấn đề chính phủ quan tâm

Tỷ lệ nhiễm/ ca nhiễm HIV và bệnh lây truyền qua

đường tình dục

Bạo hành người bán dâm và môi trường làm việc

không an toàn

Nhà chức trách nhận thức được hiệu quả của các

can thiệp giảm hại

1. Continue "prevent and

control" approach

35%

2. Legalize sexwork for

effective management

including harm reduction

interventions

32%

3. Not consider

legalizing sexwork but

"green light" for sex

work in specific areas

(red light districts)

together with harm

reduction interventions

32%

4. No comments

1%

Quan điểm của chính phủ về mại dâm

1. Tiếp tục cách tiếp

cận “phòng chống”

35%

3. Không xem xét việc

hợp pháp hóa mại

dâm nhưng bật đèn

xanh cho nghề mại

dâm trong 1 số địa

bàn cụ thể (các khu

đèn đỏ) kết hợp với

các can thiệp giảm

hại 32%

2. Hợp pháp hóa mại

dâm để quản lý hiệu

quả bao gồm các can

thiệp giảm hại 32%

4. Không có ý

kiến gì 1%

Sức ép từ phía truyền thông và công chúng

muốn phục hồi lại các trung tâm 05

Ví dụ, Đà Nẵng đã phê duyệt quyết định đưa người

bán dâm vào một Trung tâm tương tự “Trung tâm

05” http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/da-nang-gom-nguoi-ban-dam-vao-co-so-bao-tro-xa-hoi-

3362363.html

Mức xử phạt cao dành cho người bán dâm

Đối tượng người bán dâm là đối tượng dễ bị tổn

thương

Dễ bị công an xử tệ/ lạm dụng

Các nhóm đồng đẳng viên không có vị thế hay

được công nhận chính thức

Hoạt động dưới sự bật đèn xanh của nhà chức

trách

Không được hỗ trợ tài chính từ ngân sách trung

ương và địa phương

Khó duy trì hoạt động nếu không có các dự án

Sức ép của truyền thông và công chúng

Cách nhìn rất tiêu cực về mại dâm

Sức ép cho các nhà chức trách phải tiếp tục cách

tiếp cận coi mại dâm là “tệ nạn”

Kế hoạch trình QH đề xuất xây dựng luật mại

dâm vào tháng 11/2016.

Nếu được phê duyệt, Bộ LĐTBXH sẽ được nhận

nguồn ngân sách quốc gia để xây dựng luật

Bộ LĐTBXH đang chịu sức ép từ VP Chính phủ

phải thay đổi cách tiếp cận

Trung tâm 05 được coi là mô hình không hiệu quả:

cơ sở và cơ cấu nhân sự cồng kềnh mà khó quản lý

người bán dâm

Chưa rõ hướng đi sắp tới

Nhận phản ứng tiêu cực từ một số tỉnh

Ai có thể tác động đến quá trình xây dựng luật mại dâm?

Lãnh đạo của Bộ/ Sở LĐTBXH ở trung ương và địa phương: một số có tư tưởng thoáng và sẵn sàng thử nghiệm cái mới

Bầu cử toàn quốc vào tháng 5 2016: vai trò của Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội và sự lãnh đạo của Bộ/ Sở LĐTBXH

Vai trò của Đảng Cộng sản trong quá trình xây dựng luật

Ý kiến giới truyền thông và công chúng

Các đối tác phát triển

Các tổ chức xã hội dân sự

Các tổ chức do người bán dâm dẫn dắt (hoặc các tổ chức tương tự)