View
1.606
Download
7
Embed Size (px)
DESCRIPTION
educationkurikulum
Citation preview
Anlayış (acar söz) Ənənəvi
qiymətləndirmə
Müasir
qiymətləndirmə
1.Obyektlər, məqsədlər
2. Funksiyalar
3. Növlər
3. Xüsusiyyətlər
4. Meyarlar, göstəricilər
5. Metodlar, vasitələr
Anlayış (acar söz) Ənənəvi qiymətləndirmə Müasir qiymətləndirmə1.Obyektlər, məqsədlər Bilik, bacarıq, vərdiş. Biliklərin
inkişafına yönəlmiş. Reallıqda əsasən bilik səviyyəsi qiymətləndirilirdi
Bilik, bacarıq, vərdiş, dəyərlər. Şəxsiyyətin inkişafına yönəlmiş. Şagirdin nailiyyəti (qazanılan dəyərlər) qiymətləndirilir, inkişafı sistemli şəklidə izlənilir.
2. Funksiyalar Qiymətləndirmə şagirdə qiymət yazmaq kimi qəbul olunurdu, şagird yalnız qiymət almaq xatirinə oxuyurdu. Tədris prosesinin yalnız müəyyən bir hissəsində tətbiq edilirdi.
Qiymətləndirmə təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə yönəldilir və onu idarə edən vacib amil kimi meydana çıxır. Tədris prosesinin bütün mərhələlərində tətbiq edilir.
3. Növlər Carı və yekun qiymətləndirmə Diaqnostik, formativ (holistik, analitik), summativ qiymətləndirmə.
3. Xüsusiyyətlər Daha formal, qeyri-dəqiq, müəllimin subyektiv rəyinə əsaslanırdı, sistemsiz.
Standart əsasında qurulur. Daha obyektiv, dəqiq, adekvat, sistemli.
4. Meyarlar, göstəricilər Mövzulara əsaslanan Qiymətləndirmə standartlarına əsaslanan
5. Metodlar, vasitələr Məhdud və qeyri-çevik (şifahi cavab, yoxlama işləri, testlər)
Daha müxtəlif və çevik (müsahibə, söhbət, müşahidə, rubriklər, tapşırıqlar, valideynlərlə və digər fənn müəllimləri ilə əməkdaşlıq, şagirdlərin şifahi cavabları, şagirdlərin yazı işlərinin təhlili, test tapşırıqlarının nəticələri)
Müasir qiymətləndirmənin ənənəvi qiymətləndirmə ilə müqayisəsi
Qiymətləndirmə şagirdə qiymət yazmaq kimi qəbul olunurdu, şagird yalnız qiymət almaq xatirinə oxuyurdu.
Qiymətləndirmə təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə yönəlldilir və onu idarə edən vacib amil kimi meydana çıxır.
Cari qiymətləndirmə formalizmə gətirib çıxarırdı. Müəllimin subyektiv rəyinə əsaslanırdı.
Cari qiymətləndirilmənin aradan qaldırılması məzmun standartlarının bütövlükdə mənimsənilməsini və qiymətləndirmənin obyektivliyini təmin edir.
Tədris prosesinin yalnız müəyyən bir hissəsində tətbiq edilirdi.
Tədris prosesinin bütün mərhələlərində tətbiq edilir.
Əsasən bilik səviyyəsi qiymətləndirilirdi.
Şagirdin nailiyyəti (qazanılan dəyərər) qiymət-ləndirilir, inkişafı sistemli şəklidə izlənilir.
Qiymətləndirmə standartları mövcud deyildi.
Məzmun standartlarının mənimsənilməsi səviyyəsini ölçmək üçün qiymətləndirmə standartları müəyyənləşdirilmişdir.
Ənənəvi qiymətləndirmə Müasir qiymətləndirmə
Məktəbdaxili
Milli
Beynəlxalq
Müasir qiymətləndirmənin növləri
Summativ
Formativ
Diaqnostik
Məktəbdaxili qiymətləndirmənin növləri
Beynəlxalq qiymətləndirmə
Beynəlxalq standartlara əsaslanır.
Cəmiyyətdə inteqrasiya proseslərinin nəticəsidir.
Hər bir ölkənin vətəndaşına digər ölkədə təhsil almaq
imkani yaradır
Beynəlxalq və milli ekspertlər tərəfindən keçirilir
Milli qiymətləndirmə
Təhsil Nazirliyi tərəfindən keçirilir
Bütün pillələr və səviyyələr üzrə təlim nəticələrinin səviyyəsini müəyyən etmək məqsədi ilə aparılır
Müasir qiymətləndirmə siyasəti
“Azərbaycan Respublikasının ümumi təhsil sistemində QiymətləndirməKonsepsiyası”nın əsas istiqamətləri
Təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi vəkeyfiyyətin idarə edilməsi müasir qiymətləndirmə siyasətinin əsası kimi
Milli Kurikulum və fənn kurikulumlarında qiymətləndirmə məsələləri
Diaqnostik qiymətləndirmə
Fənn üzrə təlimin hər hansı bir mərhələsində şagirdlərin ilkin bilik və bacarıq səviyyəsinin qiymətləndirilməsidir.• Şəraitə görə təlim məqsədləri və strategiyalarında çevik dəyişikliklər aparılmasına imkan yaradır.• Şagirdlərin maraq dairəsi, dünyagörüşü, yaşadığı mühit haqqında məlumat almağa imkan verir.
Formativ qiymətləndirmə
Təlim prosesinin hər hansı bir mərhələsi üçün müəyyən olunmuş nəticələr əsasında şagirdlərin bilik və bacarıqlarının formalaşma səviyyəsinin qiymətləndirilməsidir. Formativ qiymətləndirmə müəyyən edilmiş sxemlər üzrə aparılır.
• tədris prosesinin düzgün istiqamətləndirilməsini və səmərəliliyini təmin edir.
• şagirdlərin təlim ehtiyaclarının öyrənilməsinə imkan yaradır.
• şagirdlərin təlim sahəsində irəliləyişlərinin izlənilməsini təmin edir.
Summativ qiymətləndirmə
Təhsilin hər hansı mərhələsində (tədris vahidinin, yarımilin və ilin sonunda) şagirdlərin əldə etdikləri nailiyyətlərin qiymətləndirməsidir. Summativ qiymətləndirmə məzmun standartlarının mənimsəmə səviyyəsinin etibarlı göstəricisidir.
Summativ qiymətləndirmə
Tədrisvahidi
Summativ qiymətləndirmə
İl
YarımilMəzmun
standartları
DƏRSİN MÜŞAHİDƏSİ QEYD
1 Mövzu ilə əlaqədar şagirdlərin yaş və səviyyəsinə uyğun, idrak fəallığını təmin edən problemli şəraitin yaradılması
2 Mövzu ilə bağlı optimal iş formasının və müvafiq təlim metodların məqsədyönlü istifadəsi
3 Gözlənilən nəticəyə müvafiq olan, dəqiq ifadə olunan, müxtəlif təfəkkür növlərini (məntiqi, tənqidi, yaradıcı) inkişaf etdirən tapşırıqların verilməsi
4 Əyani vəsaitlərin və müxtəlif məlumat mənbələrinin istifadəsi
5 Şagirdlərin müstəgillik və təşəbbüskarlığına şərait yaradılması
6 Müzakirə zamanı əməkdaşlıq, dəstəkləyici mühitin yaradılması, bütün şagirdlərin müzakirəyə cəlb edilməsi
7 Dərsin tərbiyəedici və inkişafedici xarakterdə olması, müvafiq həyati bacarıqların aşılanması
8 Obyektiv , mövzuya və yaşa uyğun qiymətləndirilmə formasının seçilməsi
9 İKT-nin istifadəsi
10 Təlim vaxtının optimal bölüşdürülməsi və səmərəli istifadəsi
III gün
Qiymət-ləndirmə
Metod və vasitələri
Xüsusiy-yətləri
Keyfiyyət göstəri-ciləri
Nailiyyət səviyyə-ləri
Kəmiyyət göstəri-ciləriNövləri
Obyekti və məqsədi
Meyar və norma-tivlər
Rolu və vəzifələri
Rəğbətləndirmə Rubrikalar Təcrübə Portfolio
MüşahidəYaradıcı
tapşırıqlarYoxlama yazı işləri
İnşa
Test Müsahibə LayihəŞifahi sorğu
Yarış
METOD və VASİTƏLƏR
Şagirdin təlim nəticələrinin
qiymətləndirilməsi
Şagirdin irəliləyişlərinin
(qiymətlərinin)_ izlənməsi
Təlim prosesində qərarların qəbulu
Şagird tələbatlarının öyrənilməsi
Şagird fəaliyyətinin fasiləsiz
stimullaşdırılması
Kurikulumun qiymətləndiril
məsi
Mənimsə istiqamətində
hədəflərin təyin edilməsi
OBYEKTI və MƏQSƏDI
ROLU və VƏZIFƏLƏRI
Təlim məqsədlərinə nail olma dərəcəsi haqqında məlumat
vermək
Şagirdin bilik, bacarıq, vərdiş, dəyərlərini inkişaf səviyyəsini
müəyyən edir
Şagirdləri daha səylə çalışmağa
stimullaşdırır
Şagirdlərin yekun nailiyyətlərinin yekun qiyməti
İrəliləyiş dərəcəsi barədə bildirmək
(əksəlaqə)
MEYAR və NORMATIVLƏR
Fənnin tələblərinə uyğun
normativlər
Qiymətləndirmə standartlarına
uyğun meyarlar
Gözlənilən nəticəyə uyğun
meyarlar
Şagird fəaliyyətinə
uyğun meyarlar
Meyarların tələblərinə
müvafiq normativlər
KEYFIYYƏT GÖSTƏRICILƏRI
Mimika Jestlər
Sözlər Rəmzlər
NÖVLƏRI
Diaqnostik
Formativ
Summativ Milli
Beynəlxalq
XÜSUSIYYƏTLƏRI
ObyektivStandart əsasında qurulur
Dəqiq Adekvat
Sistemli
KƏMIYYƏT GÖSTƏRICILƏRI
Balla Rəqəmlə
Summativ
Qiymət-ləndirmə
Metod və vasitələri
Xüsusiy-yətləri
Keyfiyyət göstərici-ləri
Nailiyyət səviyyə-ləri
Kəmiyyət göstərici-ləri
Növləri
Obyekti və məqsədi
Meyar və norma-tivlər
Rolu və vəzifələri
Mimika Jestlər
Sözlər Rəmzlər
KEYFİYYƏT GÖSTƏRİCİLƏRİ
Diaqnostik Formativ
Summativ
NÖVLƏRİ
KƏMİYYƏT GÖSTƏRİCİLƏRİ
Balla Rəqəmlə
Summativ
Fənnin tələblərinə uyğun normativlər
Qiymətləndirmə standartlarına uyğun
meyarlar
Gözlənilən nəticəyə uyğun meyarlar
Şagird fəaliyyətinə uyğun meyarlar
Meyarların tələblərinə müvafiq
normativlər
Təlim məqsədlərinə nail olma dərəcəsi haqqında məlumat
vermək
Şagirdin bilik, bacarıq, vərdiş,
dəyərlərini inkişaf səviyyəsini müəyyən
edir
Şagirdləri daha səylə çalışmağa
stimullaşdırır
Şagirdlərin yekun nailiyyətlərinin yekun
qiyməti
İrəliləyiş dərəcəsi barədə bildirmək
(əksəlaqə)
ROLU və VƏZIFƏLƏRİ MEYAR və NORMATİVLƏR
Diaqnostik Formativ
Summativ
METOD və VASİTƏLƏRİ
Şagirdin təlim nəticələrinin
qiymətləndiril-məsi
Şagirdin irəliləyişlərinin (qiymətlərinin)
izlənməsi
Təlim prosesində qərarların
qəbulu
Şagird tələbatlarının öyrənilməsi
Şagird fəaliyyətinin
fasiləsiz stimullaşdırıl-
ması
Kurikulumun qiymətləndiril-
məsi
Mənimsə istiqamətində
hədəflərin təyin edilməsi
OBYEKTİ və MƏQSƏDİ
Məqsədi (obyekti)
Üsullar Vasitələr Fəaliyyət növləri
Məs., (Standart)
Əməkdaşlıq bacarığı
Müşahidə Müşahidə vərəqləri Tapşırığın cütlərdə yerinə yetirilməsi
Diaqnostik qiymətləndirmənin üsulları, vasitələri və fəaliyyət növləri
Qiymətləndirməüsulları
Tapşırıqlar(Fəaliyyət növləri)
Qiymətləndirmə meyarları
Məs., Söhbət
“Sən yay tətilini necə keçirdin, harada oldun?” mövzusu ətrafında şagirdlərlə söhbət aparmaq.
Nitqinin mükəmməl olması,
Söz ehtiyatının zəngin olması,
Danışarkən düzgün cümlə qurması,
Cümlələrin xüsusi intonasiya ilə deyilməsi
Diaqnostik qiymətləndirmənin üsulları, tapşırıqları (fəaliyyət növləri) və qiymətləndirmə meyarları
Məlumatların toplanması üçün qiymətləndirmə üsulları və vasitələrindən istifadə olunur:
Qiymətləndirmə üsulları sagirdlərin qiymətləndirilməsi üçün müəyyənləşdirilən priyomdur. Qiymətləndirmə vasitələri həmin üsulu həyata keçirmək üçün istifadə olunan alətlərdir. Qiymətləndirmənin növündən asılı olaraq üsul və vasitələr fərqli olur.
Məsələn, a) formativ qiymətləndirmə zamanı müəllimin məqsədi şagirdin riyazi məsələ həll etmək bacarığını yoxlamaqdırsa, onun istifadə edəcəyi üsul tapşırıqvermə, qiymətləndirmə vasitəsi isə riyazi çalışmalardır.b) müəllimin məqsədi şagirdin şifahi nitq bacarıqlarını qiymətləndirməkdirsə, onun istifadə edəcəyi üsul nəqletmə, qiymətləndirmə vasitəsi isə şifahi nitq bacarıqları üzrə müəllimin tərtib etdiyi qeydiyyat vərəqi ola bilər.
IV gün
Məqsədi (obyekti)
Üsullar Vasitələr Fəaliyyətlər növləri
(Standart) – Əməkdaşlıq bacarığı
Müşahidə Müşahidə vərəqləri
Tapşırığın cütlərdə yerinə yetirilməsi
Qiymətləndirmənin (diaqnostik, formativ, summativ) üsulları, vasitələri və fəaliyyət növləri
Üsullar Vasitələr Fəaliyyət növləri
Müşahidə Müşahidə vərəqləri Qrupda və ya cütlərdə hər hansı tapşırığı yerinə yetirirlər
Şifahi sual-cavab Şifahi nitq bacarıqları üzrə qeydiyyət vərəqi
Təqdimatlar hazırlayırlar
Tapşırıqvermə Çalışmalar Qrammatik tapşırıqları yerinə yetirirlər
Valideynlərlə və digər fənn
müəllimləri ilə əməkdaşlıq
Söhbət, sorğu vərəqi (şagirdin evdə və ya məktəbdəki fəaliyyəti ilə bağlı suallar yazılmış vərəq)
Sorğuların yazılı doldurulması və ya şifahi müzakirəsi
Oxu Dinləmə üzrə qeydiyyat vərəqiOxu üzrə qeydiyyat vərəqi
Ev tapşırığıları yerinə yetirilir
Yazı Yazı vərdişlərinin inkişafı üzrə qeydiyyat vərəqi
Yoxlama köçürmələr, İmlalar İfadədələrin yazırlar
Tədqiqat layihəsi Meyar cədvəli Müstəqil (yaradıcı) işi yerinə yetirilir
Rubrik Nailiyyət səviyyələri üzrə qiymətləndirilmə şkalası
Yoxlanılan bacarıq üzrə hər hansı fəaliyyət növünü həyata keçirirlər
Şifahi və yazılı təqdimat Meyar cədvəli Qrup işi və ya fərdi tədqiqatın təqdimatını hazırlayırlar
Test Test tapşırıqları Test tapşırıqlarını həll edirlər
Özünüqiymətləndirmə Özünüqiymətləndirmə vərəqləri
Özünüqiymətləndirmə vərəqlərin doldurulrlar
IV gün
№ QIYMƏTLƏNDIRMƏ ÜSULLARI
TAPŞIRIQLAR (Fəaliyyət növləri)
QİYMƏTLƏNDİRMƏ MEYARLARI
1 Söhbət «Sən yay tətilini necə keçirdin, harada oldun?» mövzusu ətrafında şagirdlərlə söhbət aparmaq. Bu zaman şagirdlərin cavabları əsasında müəllim qeydiyyatlar aparır.
Nitqinin mükəmməl olması,
Söz ehtiyatının zəngin olması,
Danışarkən düzgün cümlə qurması,
Cümlələrin xüsusi intonasiya ilə deyilməsi
Qiymətləndirmənin (diaqnostik, formativ, summativ) tapşırıqları (fəaliyyət növləri) və qiymətləndirmə meyarları
Qiymətləndirmə növləri
Tədris ilində nə zaman
aparılır (vaxtı və tezliyi)
Üsullar Fəaliyyətlər növləri
1. Diaqnostik İlin əvvəlində, ortasında, axırında
Söhbət, davranışın müşahidəsi, müsahibə, sorğu, rəsm və yazı işlərinin təhlili, özünüqiymətləndirmənin təhlili, müəllim və valideynlərdən əldə olunan məlumatların təhlili.
İmlalar, inşalar, şifahi cavablar və yazılı tapşırıqlar, oyunlar, rəsm çəkmə, müəllim və valideynlərlə əməkdaşlıq və s.
2.Formativ
3.Summativ
Rubriklər
meyar əsasında qiymətləndirmə şkalasıdır
Rubriklər holistik və analitik olaraq 2 növə ayrılır:
Holistik rubrik - şagirdin fəaliyyətinə verilən tələbləri meyarlar şəklində təsvir edir və onların nailiyyət səviyyələrini göstərir. Analitik rubrik - şagirdin fəaliyyətinə verilən tələblərdən irəli gələn meyarları bir neçə aspektə ayıraraq nailiyyət səviyyələrini müəyyən edir.
Şifahi təqdimat bacarıqlarının qiymətləndirilməsi üzrə holistik rubrik
Göstəricilər (səviyyə) Meyarlar Qeyd
4Təqdimat yaxşı təşkil olunub. Məzmun bütünlükdə əhatə olunub və həqiqətən şagirdlərin birgə əməyinin məhsuludur.
3Təqdimatın təşkili qənaətbəxşdir. Məzmun müəyyən qədər əhatə olunub və şagirdlərin onun üzərində birgə çalışdığı məlum olur.
2Təqdimatin təşkilatçılığı zəifdir. Məzmun bir qədər əhatə olunub və qrupun kollektiv işlədiyi az hiss olunur.
1Təqdimat qoyulmuş məzmunu əhatə etmir.Təqdimatın kollektiv işin nəticəsi olduğu hiss olunmur.
Şifahi təqdimat bacarıqlarının qiymətləndirilməsi üzrə analitik rubrik Cəmi
Aspektlər Göstəricilər
1 2 3 4
Təqdimatın
məzmunu
Təqdimatın məzmunu ilə bağlı məlumatı azdır və suallara cavab verməkdə çətinlik çəkir.
Məlumatlar qeyri müvafiqdir və yalnız bəsit sualları cavabalandıra bilir.
Məlumatlar məzmuna müvafiqdir, lakin bildiyini tətbiq edə bilmir.
Məzmunu ətraflı izah edir, tətbiq yollarını bilir və tətbiq edir.
Təqdimatın strukturu və
təşkili
Auditoriya təqdimatı çətin başa düşür, çünki məlumatların ardıcıllığı zəifdir.
Şagird məlumatları ötürərək təqdim etdiyi üçün auditoriya təqdimatı başa düşməkdə çətinlik çəkir.
Məlumatları auditoriyanın izləyə biləcəyi ardıcıllıqda verir.
Məlumatları auditoriyanın izləyə biləcəyi ardıcıllıqla və məntiqi şəkildə verir.
Sinif ilə göz təması
Mətni üzündən oxuyur və sinif ilə göz təması qurmur.
Mətni müntəzəm olaraq kağızdan oxuyur və sinif ilə göz təması qurmaqda çətinlik çəkir.
Kağızdan bəzi hallarda istifadə edir və əsasən sinif ilə göz təması qurur.
Mətnin məzmununu sərbəst danışır və davamlı olaraq sinif ilə göz təması qurur.
Təqdim etmə İfadələri yanlış tələffüz edir və səsi zəif eşidilir.
İfadələri yanlış tələffüz edir, auditoriya təqdimatı eşitməkdə çətinlik çəkir.
Aydın səs tonundan istifadə edir, ifadələri düzgün və dəqiq tələffüz edir.
YEKUN
Kommunikativ bacarıqlar; Refleksiya bacarığı; Müstəqil öyrənmə bacarığı; Əməkdaşlıq bacarığı; Diskusiya aparmaq bacarığı; Tədqiqat bacarığı.
sentyabr oktyabr noyabr dekabr yanvar fevral mart aprel may
Dəyər və ya keyfiyyət:……………………. (“+” və ya “--” işarəsi ilə qiymətləndirilir)
Şagirdlərin adı və soyadı
Meyar 1 Meyar 2 Meyar 3 Meyar 4
Cəmi:“+” =.....“--” =.....
1.
2.
Nəticə
Qiymətləndirmənin «keyfiyyət» üsulları
• yazı və yoxlama işlərində konstruktiv qeydlər;• «portfolio» sistemi;• verbal (sözlə);• qarşılıqlı qiymətləndirmə;• özünüqiymətləndirmə;• reytinqin çıxarılması;• rənglərlə qiymətləndirmə;• şəkillərlə qiymətləndirmə;• emosional münasibət yolu ilə qiymətləndirmə;• meyar cədvəli;• refleksiya.