TAJEMNICA POPULARNOŚCI

HISTORII MÓWIONEJ

Dr Katarzyna Sztop-RutkowskaInstytut Socjologii UwB

Fundacja SocLab

Centrum im. Ludwika Zamenhofa 20 października 2013

O historii…

Historia jest pisana przez zwycięzców (Winston Churchill)

Jak mawiał mój nauczyciel, w szkole są dwa najważniejsze przedmioty: przysposobienie obronne, żeby wiedzieć, jak strzelać, i historia, żeby wiedzieć, do kogo (Michaił Dielagin)

Nie tylko historia urabia człowieka – człowiek urabia historię (Erich Fromm)

His to ria to uz godniony zes taw kłamstw (Napoleon Bonaparte)

Naj ważniej sze kar ty his to rii od wra cają się bez żad ne go szelestu (Aleksander Ziemny)

Z historią jest jak z mięsnym pasztetem – nie należy się przyglądać, jak się go przyrządza (Aldous Huxley)

Tajemnica popularności historii mówionejOdsłona IHistoriografia

history from below

HIStory HERstory

mikrohistoria

„Dawno zapomniane kobiety i mężczyźni zostali przywróceni do życia. Mówią o sobie samych, o swoich radościach, obawach i nieszczęściach. (...) mówią nam, co czuli i myśleli; w czym pokładali wiarę; co powodowało ich obawy; opowiadają nam o swoich lekarstwach na biedę i choroby; mówią nam, jak się bawili i śmiali, cierpieli i marzyli.” Michael Kunze

Kwestie rasowe

Emancypacja

mniejszości

Historia niższych warstw społ.

Życie codzienn

e

Stany Zjednoczone i Europa Zachodnia

Lublin opowiadanyWielka Księga Miasta

http://teatrnn.pl/leksykon/node/1041/tradycja_opowiadania

Historia szeptana Tadeusz Łepkowski

http://www.solidarnosc.gov.pl/gallery/gazeta/05/1-4,%20MSZ.JPG

Przeszłość należy do nas wszystkich, wszyscy jesteśmy tak samo odpowiedzialni za jej badanie i zachowywanie.

PUBLIC HISTORY

Tajemnica popularności historii mówionejOdsłona IIInterdyscyplinarność

Historia mówiona to nie tylko historia…

Historia mówiona (ang. oral history) jest interdyscyplinarną metodą badawczą, polegającą na nagrywaniu, archiwizowaniu oraz interpretowaniu relacji świadków bądź uczestników wydarzeń historycznych. Można ją definiować wąsko, jako rozmowę ze świadkiem historii. (Wikipedia)

Przeszłość

• Historia w wymiarze mikro , perspektywa zwykłego człowieka, perspektywa mniejszości społecznych=grup podporządkowanych (czarnoskórzy, kobiety, ubodzy), życie codzienne, zapełnianie "białych plam" w historii,

Teraźniejszość

• Jak działa ludzka pamięć? Jak konstruujemy opowieści o przeszłości? Jak mówimy o innych grupach narodowych/ etnicznych? Jak postrzegamy siebie (tożsamość)?

http://commentsjournal.com/editors-dialogue/

Wywiad jest zawsze „osobistym spotkaniem badacza i narratora, z którego obaj wychodzą z innym spojrzeniem na świat”. Alessandro Portellihttp://www.albany.edu/jmmh/vol2no1/lightsportelli.html

Historia mówiona dla socjologów Namysł na

metodologią Sytuacja

komunikacyjna: istotne jest co się mówi, jak, kto i w jakiej przestrzeni

Wywiad narracyjny – Fritza Schutze – „Proszę opowiedzieć mi historię swojego życia..”

W jaki sposób ludzie mówią o przeszłości?

Jak ta pamięć ich kształtuje?

Jak tworzą swoją tożsamość w czasie?

Pamięć zbiorowa w Polsce po 1989 roku

upodmiotowienie

mniejszości =

emancypacja

demokracja i pamięć

pogłębiające się

zróżnicowanie

(regionalizmy, religie,

poglądy polityczne

itp.)

lęk wobec zmian -

niepewność

tożsamości

krytyczne podejście

na narodowej historii -

"odczarowanie" mitów

Tajemnica popularności historii mówionej – odsłona III Spotkanie ze świadkiem.

http://www.wjff.pl/galeria/2005/filmy/63.jpg

„Survivors of the Shoah Visual History Foundation” Stevena Spielberga

Z kim rozmawiamy?

Marta Kurkowska-Budzan, Informator, świadek historii, narrator –kilka wątków epistemologicznych i etycznych oral history; Wrocławski Rocznik Historii Mówionej) 2011/ 01

Informator

Świadek

Narrator

Narrator/ rozmówca

Tajemnica popularności historii mówionej odsłona IVNowe media – nowy typ doświadczenia historii.

Edutainment/ edurozrywka

Cyfrowe banki pamięci (zbieranie i prezentacja)

Historia ratownicza

Nowe media

Kumpel z Przeszłości. 1944 LIVE

Kostka i Sosna na FB

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=_dBNJ2q03IA

http://tnn.pl/pm,2886.html

Henio Żytomierski: „Listy do Henia”Brama Grodzka – Teatr NN Lublin

digital memory bank/ instant history

Oddolna digitalizacja

 

StoryCorps: http://storycorps.org/

Historia ratownicza Maciej Rynarzewski

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ