STRES

Hazırlayan: Mehmet AKARBölüm: İşletme İ.Ö

Öğrenci No: 39226865988

TANIM

Bireylerin hoşa gitmeyen olaylar karşısında vücutlarının vermiş olduğu özgür olmayan karşılığa stres adı verilir.

Gözbebeklerinde büyüme, titreme, aşırı terleme bunların belirtileri arasında sayılabilir.

STRESE NEDEN OLAN ETMENLER

ENDİŞE

Nedeni net belli olmayan olaylardan dolayı ortaya çıkan kaygı düzeyidir. Örn: iş bulamama endişesi, hastalanma endişesi, derslerde başarısız olma endişesi vb.

ENGELLENME

Bir amaca ulaşmamıza mani olan davranışlarımızdır.Bireysel ve çevresel olmak üzere ikiye ayrılır. Bireysel engellenme doğrudan doğruya kişinin kendisinden kaynaklanan engellenmedir.

Örneğin; kişinin sesinin güzel olmamasından dolayı ses yarışmasında başarısız olması veya askere gitmemiş bir gencin işe girişinde askerlik engelinin önüne çıkması.

Çevresel engellenme ise bireyin kendisi dışında gelişen olaylardan dolayı ortaya çıkan engellenmedir.

Örneğin; trafik yoğunluğundan dolayı kişinin işine geç kalması veya yaşanan ekonomik krizden dolayı kişinin ihtiyaçlarını karşılayamaması.

ÇATIŞMA

Kişilik rol çatışması,toplum-birey çatışması,birey-birey çatışması, toplum-toplum çatışması vb.

Yaklaşma-Yaklaşma Çatışması

Örneğin; bir kişinin aynı saatteki tiyatroya hem de konsere gitmek istemesi.

Yaklaşma-Kaçınma Çatışması

Örneğin; bir kişinin ücreti yüksek olmasına rağmen yerleşim yerinin kötü olan bir işyeri için seçim yapmak zorunda olması.

Kaçınma-Kaçınma Çatışması

Örneğin; bireyin hem diş ağrısı çekmemek istemesi hem de diş doktoruna gitmekten kaçınması.

HANS SOLYE'NİN GENEL UYUM SENDROMU KURAMI

ALARM

Bireyin stresle ilk karşı karşıya geldiği aşamadır ve içgüdüseldir. Mümkün olduğunca en aza indirgenmelidir. Bu aşamada bireyin fiziksel sağlığını tehdit eden birtakım hormonlar salgılanır.Stresli mesleklerde ve kişilik olarak strese yatkın olan bireylerde görülme ihtimali yüksektir. Örneğin; trafikte önündeki yavaş giden araca bireyin çabucak sinirlenmesi.

DİRENME

Strese karşı koyma düzeyi aşamasıdır. Bireyin kişiliği ne kadar güçlüyse strese karşı o kadar direnme faaliyetleri gösterebilir.

TÜKENME

Strese yenik düşme düzeyidir. Geri dönüşü yoktur.

STRESE YENİK DÜŞME DURUMUNDA BİREYLERİN VEREBİLECEKLERİ TEPKİ

TÜRLERİ

FİZYOLOJİK TEPKİLER

Strese bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklardır. Örneğin; mide problemleri, yüksek tansiyon ve şeker, aşırı baş ağrısı, kalp hastalıkları vb.

PSİKOLOJİK TEPKİLER

Uyku problemleri, psikolojik yorgunluk, yabancılaşma, depresyon.

DAVRANIŞSAL TEPKİLER

Aşırı sinirlilik ve saldırganlık, aşırı kilo alma veya verme, dikkat toplama güçlüğü, alkol kullanımında artış, aşırı sigara kullanımı, ağlama nöbetleri, içe kapanıklık.

ÖRGÜTSEL STRES KAYNAKLARI

Yapılan işin niteliğinden kaynaklanan stres unsurları:

1. Monoton İşler: Sürekli olarak aynı yapılan işleri ifade eder. Örneğin; büro işleri, postane işleri gibi.

2. Tehlikeli İşler: Fizyoloik ya da sorumluluk alma yönünden tehlike içerir. Örneğin; maden işçileri, banka veznedarının sorumluluğu.

3. Rol Belirsizliği ya da Rol Çatışmaları

4. Zaman Baskısı Olan İşler

5. Çok Fazla İş ya da Çok Az İş

6. Vardiyalı Çalışma ya da Fazla Mesai

FİZİKSEL ÇEVRE STRESİ

Mavi yakalı stresi de denir. Yaşanılan ortam koşullarından kaynaklanan strestir. Gürültü, sıcaklık ve nem, ışıklandırma fiziksel çevre stresi unsurları arasında yer alır.

KARİYERFIRSATLARINDAN KAYNAKLANAN STRES

Kişinin işinde sürekli en iyi konuma gelmeye çalışması, devamlı üst pozisyonlara yükselmeyi hedeflemesi kişide stres yaratabilir.

ÖRGÜT İKLİMİ YA DA ÖRGÜT YAPISINDAN KAYNAKLANAN STRES

Örgüt iklimi, personelin işe alınma ya da işten çıkarılma politikası, ücret artışına ilişkin politikalar, sorumluluk düzeyi, denetlenme derecesi, iş için gereken deneyim, örgütün büyüklüğü ve geleneklerini ifade eder.

İLİŞKİLERDEN KAYNAKLANAN STRES

Bireyin örgüt içindeki iş arkadaşlarıyla kurduğu ilişkinin olumsuz yönde gelişmesi kişide stres yaratabilir.

STRES YÖNETİMİ

Stresin yaşantımızda tamamıyla ortadan kaldırılması mümkün değildir; fakat stresin yönetilebilmesi söz konusudur.

ÖRGÜTSEL YÖNTEMLER

- Sosyal destek - Rol analizi yapmak - Amaç belirlemek - Zaman yönetimi

BİREYSEL YÖNTEMLER

- Dinlenme ve meditasyon- Düzenli tatil ve sağlık kontrolü- Kendini tanıma ve anlama- Kendini eğitme ve geliştirme- Dengeli beslenme- Çeşitli sosyal aktivitelere katılma- Hobiler bulma