Upload
sislink
View
57
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
De Onderwijssectorverbonden in Openheid
Noordwijkerhout, 19 juni 2009
Erwin Folmer, programmabureau NOiV
4NOiV bouwt mee aan de e-overheid
NOiV
Programma
� Begrippen en context
� Actieplan Nederland Open in Verbinding (NOiV)
� Wat betekent dat voor het onderwijs?
� Aan de slag!
~ 30 mins
Begrippen en context
# 1
Interoperabiliteit (EIF)
"Interoperability means the ability of information and communication technology (ICT) systems and of the business processes they support to exchange dataand to enable the sharing of information and knowledge ".
European Interoperability Framework, IDABC 2004
European Communities. (2004). European Interoperabi lity Framework http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761
Interoperabiliteit (NOiV)
“Het Kabinet spreekt van interoperabiliteit als het vermogen van (informatie)systemen om op elektronische wijze gegevens en informatie te kunnen uitwisselen binnen en tussen organisaties.“
Actieplan 'Nederland Open in Verbinding', 2007
Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007
Strategisch belangvan interoperabiliteit
Maatschappelijke vraagstukken, voorbeelden:
Patienten/Medicatie/Kind/Verwijs Index Risicojonger en/Schooluitval/etc. Dossiers
Regelhulp, Dienstenrichtlijn, BasisRegisters
Rampen
Economische vraagstukken, voorbeelden:
E-Factureren (600 mln)
Haven Rotterdam
Uitzendbranche (100 mln)
Interoperabiliteit
Het vermogen van (informatie) systemen om op elektronische wijze gegevens en informatie uit te wisselen binnen en tussen organisaties.
Wetgevende interoperabiliteit
Organisatorische interoperabiliteit
Semantische interoperabiliteit
Technische interoperabiliteit
Inte
rope
rabi
litei
t
Inte
rope
rabi
litei
t
stel
t eis
en a
an
faci
litee
rt
Semantische Interoperabiliteit
Bijzondere aandacht
After a 286-day journey, the probe fired its engine on September 23 1999 to push itself into orbit.
The engine fired as the spacecraft came within 60 km of the planet
But that was about 100 km closer than planned and about 25 km beneath the level at which the it could function properly.
NASA lost the $125 million spacecraft because Lockheed Martin used imperial units whilst NASA used metric.
Source: http://www.interoperabilityconference.org/microsoft.ppt
Mars Climate Orbiter
http://mars.jpl.nasa.gov/msp98/news/mco990930.html
http://edition.cnn.com/TECH/space/9909/30/mars.metric.02/
NASA Mars Climate Orbiter
Voorbeeld: GEEN semantische interoperabiliteit
NASA verloor $125 miljoen door dat twee deelsystemen niet semantische interoperabel waren!
Voorbeeld: GEEN semantische interoperabiliteit
Triage bij rampen; essentieel voor medische zorg, maar is ook enige informatie die buiten de medische zorg wordt gecommuniceerd!
Wat betekent T4? (MIMMS standaard)
http://en.wikipedia.org/wiki/Triage
Nederland – België (1)
Rood = verstedelijkingZoek de verschillen
Nederland – België (2)
“Nederland doet het wat betreft verstedelijking goed in vergelijking met België”
# 2
1.Free Redistribution2.Source Code3.Derived Works4.Integrity of The Author's Source Code5.No Discrimination Against Persons or Groups6.No Discrimination Against Fields of Endeavor7.Distribution of License8.License Must Not Be Specific to a Product9.License Must Not Restrict Other Software10.License Must Be Technology-Neutral
http://www.opensource.org/docs/definition.php
Open source software
� Goedgekeurde licentie Open Source Initiative (OSI)
� Kenmerken
� Vrije en eenvoudige toegang tot broncode� Licentiemodel regelt gebruik en IPR
− geen restricties op inzage en gebruik− vrije vermenigvuldiging, aanpassing en
verspreiding
Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007
# 3
� gepubliceerd en vrijelijk beschikbaar (nominale bijdrage)
� vastgesteld op basis van een open beslissingsprocedure en belegd bij een non-profit organisatie
� intellectueel eigendom royalty-free beschikbaar gesteld
� vrij hergebruikNederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open
Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007
"The name is not the thing named."Gottlob Frege (1848-1925)
Definities, definities ... definities
InteroperabiliteitEuropean Interoperability Framework
http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761
Open soure softwareOpen Source Definition
http://www.opensource.org/docs/definition.phpWebsite NOiV
http://www.noiv.nl/wat_is_open_source_software
Open standaardenEuropean Interoperability Framework
http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761website NOiV
http://www.noiv.nl/wat_zijn_open_standaarden
Context
Open source software @ Tweede Kamer
� 1999 – Ursie Lambrechts (D66)
� kamervragen open source software
� Europees perspectief > concurrentiepositie
Onderzoek
� zomer 2002
� kabinet Kok II
� onderzoek welke wijze bevordering OS en OSS
� resultaat: programma OSOSS (2003)
Motie Vendrik
� november 2002
� kabinet Balkenende I
� unaniem aangenomen door Tweede Kamer
� Nederland koploper!
� MOTIE VAN HET LID VENDRIK C.S.
� Voorgesteld 20 november 2002
� De Kamer,
� gehoord de beraadslaging,constaterende, dat software een cruciale rol speelt in de kennissamenleving; voorts constaterende, dat de aanbodzijde van de softwaremarkt op dit moment sterk geconcentreerd is en het veranderen van leverancier vaak hoge overstapkosten met zich brengt; van mening, dat dit de mededinging beperkt en de samenleving niet optimaal profiteert van de mogelijkheden die software biedt; verzoekt de regering zich maximaal in te zetten om hier verbetering in aan te brengen;
� verzoekt voorts de regering ervoor te zorgen dat in 2006 alle door de publieke sector gebruikte software aan open standaarden voldoet; verzoekt voorts de regering actief de verspreiding en ontwikkeling van software met een open broncode (open source software) in de publieke sector te stimuleren en hiervoor concrete en ambitieuze doelstellingen te formuleren, en gaat over tot de orde van de dag,
� Vendrik
� Stuger, Netelenbos, Gerkens, Giskes, Jense, Van Dijke, Hessels
Tweede Kamer, Vergaderjaar 2002/2003, 28600 XIII, nr 30.
� MOTIE VAN HET LID VENDRIK C.S.
� Voorgesteld 20 november 2002
� De Kamer,
� gehoord de beraadslaging,constaterende, dat software een cruciale rol speelt in de kennissamenleving; voorts constaterende, dat de aanbodzijde van de softwaremarkt op dit moment sterk geconcentreerd is en het veranderen van leverancier vaak hoge overstapkosten met zich brengt; van mening, dat dit de mededinging beperkt en de samenleving niet optimaal profiteert van de mogelijkheden die software biedt; verzoekt de regering zich maximaal in te zetten om hier verbetering in aan te brengen;
� verzoekt voorts de regering ervoor te zorgen dat in 2006 alle door de publieke sector gebruikte software aan open standaarden voldoet verzoekt voorts de regering actief de verspreiding en ontwikkeling van software met een open broncode (open source software) in de publieke sector te stimuleren en hiervoor concrete en ambitieuze doelstellingen te formuleren, en gaat over tot de orde van de dag,
� Vendrik
� Stuger, Netelenbos, Gerkens, Giskes, Jense, Van Dijke, Hessels
Tweede Kamer, Vergaderjaar 2002/2003, 28600 XIII, nr 30.
Verantwoording beleid
oktober 2006 schriftelijke beantwoording minister EZ
maart 2007 algemeen overleg Tweede Kamer staatssecretaris EZ
Toezegging Kabinet
“Voor Prinsjesdag krijgt de Kamer een uitgebreide brief met een analyse en
stappenplan”
Actieplan “Nederland Open in Verbinding”
http://www.noiv.nl/noiv/
Doelstellingen
Van plan naar uitvoering
Open standaarden
actielijn 1-6Open source software
actielijn 7-9Flankerende acties
actielijn 10-17
� toepassing open standaarden ‘comply-or-explain’
� implementatiestrategieën aanbesteding, inkoop en gebruik
� invoering Open Document Format
Beleidsaccenten NOiV
Beleidsaccent #1Toepassing open standaarden
Basislijst Open Standaarden
Over de basislijst
� Momenteel 12 open standaarden
� Doel is interoperabiliteit
� Vastelling lijst door Forum Standaardisatie
� Openbare procedure voor aanmelding standaarden en uitbreiding lijst 2 keer per jaar
basislijst open standaarden @ http://www.forumstandaardisatie.nl/lijst-open-standaarden/http://www.forumstandaardisatie.nl/fileadmin/OVOS/OS_Leidraad_beoordeling_standaard
en.pdf
Basislijst Open standaarden
www.forumstandaardisatie.nl
� Toepassingsgebieden en standaarden.
1. Standaarden voor berichtuitwisseling tussen instanties
2. Standaarden voor archivering van elektronische bestanden en documenten
3. Standaarden voor Geo informatie infrastructuren
4. Standaarden voor overheidswebsites en toegankelijkheid
5. Standaarden voor IT beveiliging
6. Standaarden voor de uitwisseling van reviseerbare documenten
'Comply or Explain' (CorE)
Over CorE
� rijksbrede instructie per 1 april 2008
� maatregel gepubliceerd en geaccordeerd door EC
� gepubliceerd in Staatscourant 21 november 2008
� overheden zelf verantwoordelijk voor toepassing CorE
� > € 50.000,- dan gebruik open standaarden basislijst
http://www.forumstandaardisatie.nl/fileadmin/OVOS/Instructie_rijksdienst_bij_aanschaf_ICT.pdf
Kortom ...
Gebruik open standaarden nu verplicht bij ICT-opdrachten en
aanbestedingen!!
Beleidsaccent #1Toepassing open standaarden
…en de rol van NOiV
Doelstellingen NOIV
Het effectieve gebruik van open standaarden door (semi-) overheidsorganisaties stimuleren.
Effectief gebruik van open standaarden:� Gerelateerd aan maatschappelijke doelstellingen.� Resulterend in een efficiënte overheid� Passend bij de ontwikkelingsfase van de
organisatie. � Leidt tot meer leveranciersonafhankelijkheid.
Strategie
� Doelgroep helpen bij het versterken van het opdrachtgeverschap ten aanzien van open standaarden.
� Maatschappelijk belang en de business case van open standaarden
� Eenduidige, toegankelijke informatie over open standaarden
� 10 vragen en antwoorden over “pas toe of leg uit” beleid
� E-overheidsprogramma's stimuleren om te werken met open koppelvlakken en formaten.
� De totstandkoming van open standaarden ondersteunen.
� Sectoren ondersteunen bij het standaardisatieproces.
� Leveranciers stimuleren om open standaarden in de software op te nemen.
Beleidsaccent #2implementatiestrategieën aanbesteding,
inkoop en gebruik
Implementatiestrategie is ..
... een dialoog op bestuurlijk niveau → strategiedocument
... een dialoog op operationeel niveau → inkoopstrategie open source software
Bij gelijke geschiktheid de voorkeur voor OSS ..→ kennis juridische werking open standaarden bij
softwareverwerving→ personeelsbeleid (?)
Beleidsaccent #3Invoering Open Document Format
Dubbele verplichting
� Ondersteuningsverplichting ODF� Verplichting gebruik open standaarden
basislijst
“Rijksdiensten ondersteunen vanaf april 2008, naast de huidige bestandsformaten, ODF voor lezen,
schrijven en uitwisselen van documenten. Mede overheden en overige instellingen volgen zo snel
mogelijk, doch uiterlijk december 2008.”
Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007
Ondersteuningsverplichting
Verplichting gebruik open standaarden basislijst
ODF - Open Document Format ISO 26300Toepassingsgebeid is de uitwisseling van reviseerbare documenten
Binnen aanbestedingen ....
... is ODF een verplichte open standaard voor bewerkbare tekstdocumenten
Beleid samengevat
... open source software als voorkeur
... open standaarden als norm
Casus Open Standaarden
Voorbeelden Semantische Standaarden
Educatieve Contentketen
Uitwissel-voorzieningen
Aanbieders
Zoeken en vinden van leermateriaal
Aanbieder A Aanbieder B Aanbieder X
Leerobjecten Leerobjecten Leerobjecten
Metadata Metadata Metadata
Centrale databanken met metadata
Gebruikers
Portal/ELO
Afspraken: Opvragen metadata / Contentzoekprofiel / VocabulairesAfspraken: Opvragen metadata / Contentzoekprofiel / Vocabulaires
Afspraken: Beschikbaar stellen metadata / Contentzoekprofiel / VocabulairesAfspraken: Beschikbaar stellen metadata / Contentzoekprofiel / Vocabulaires
Aanbieders
Gebruiken (afspelen) van leerobjecten
Aanbieder A Aanbieder B Aanbieder X
Leerobjecten Leerobjecten Leerobjecten
Gebruikers
Portal/ELO
Afspraak: Uitwisselen contentAfspraak: Uitwisselen content
Afspraken: Afspelen contentAfspraken: Afspelen content
Afspraken: Afspelen contentAfspraken: Afspelen content
Toegangs-voorzieningen
Educatieve contentketen
Wat betekent dit voor de onderwijssector?
Gebruik alleen maar open standaarden
Geef open source tools meer dan een kans
Wat vragen ter inspiratie?
• Hoe moeten studenten zich inschrijven?
• Worden studenten (indirect) opgeleid tot/met een bepaald product.
• Is Surfspot een goed idee?• Worden er laptops uitgedeeld, met wat
erop?• Leeromgeving?• Duurzame leermaterialen?• Backoffice van de onderwijsinstelling?
Wat ideeen ter inspiratie:
Denk aan:• Webrichtlijnen• ODF• Implementatiestrategie open source• Beschikbaarstellen van een open
omgeving voor studenten• Studenten informatie standaard als
open standaard indienen.• Duurzame leermaterialen (opslag en
metadatering
Aan de slag
� Implementatiestrategie Open Source� Start pilots
� Identificeren mogelijkheden open standaarden:� documentformaten� uitwisseling studentgegevens� metadata + leermaterialen
Vragen?
De Onderwijssectorverbonden in Openheid
Noordwijkerhout, 19 juni 2009
Erwin Folmer, programmabureau NOiV
[email protected]; 06-51065655
www.noiv.nl