1. SCRIPTURA SACRA SEUVERBUM DOMINIEX L1NGUA ORIGINAL! IN LAT1NAIIDUCE EMMANUELE SWEDENBORGIO TRANSLATA. AcceduntSENSUS SPIRITUALIS EXPLICATIONES IX EJUSDEH OPBRJBUS THEOLOGJCIS COLLECT&.Recensuerunt, suppleverunt, Notas adjeceruntl-F.-STEPHANUS LB BOYS DES GUAIS &; J.B.AUGUSTUS HAnLPARS QUARTALIDRI P~OPHE~ICI(Apud Hebneos, Prophet Posteriores dieU) TOMUS I. TOTIUS OPERIS VOLUMEN VII ESAIAS cc Ume lunl lorbi, qallloqaulus lam ad lal,"uom adhue oSiom vobl.cum, quod oporlorolimplori omnla qUIl loripla lunl in ego MOIis,01 Propbel, el Psellllis, do 110 PARIS A III Librlllio de la SOCIT :;WDENBOltGlE~~E12, RUR TaouIN, Vo ARU (lN!litU:N. - 1004 - LUNUlNI SWEDENBORG SOCIETY, 36 Dloomsbury Street, OxrOld StrCbt.IN NOVA-YORK NEW CHURCH BOOK-ROOM, 346, Broadway,1862

2. SCRIPTURA SACRASEUVERBUM DOMINI EX LINGUA ORIGINALI IN LATINAMDUCE EMMANUELE SWEDENBORGIO TRANSLATA. AeeeduntSENSUS SPIRITUALIS EXPLICATIONES EX EJUSDE~[ OPERIBUS THEOLOGICIS COLLECTJE.Rccensucrunt, suppleverunt, Notas adjceeruntl-F.-STEPIlANUS LE BOYS D~S GUAYS & J.-B.-AUGUSTUS HUILPARS QUARTALIER! PROPHETIeI.(Apud Hebr:cos, Prophet Posteliores dieti) TOMUS 1. TOT/VS OPERIS VOLUMEN VUESAIAS lIc snnt vcrbl, quro loquuLus sum ad vos,quum odhuc cs.cm vohiscum, quod Olorlcrctimplori omnia qu scripto !iunt in Icgc Mosis,ct lropbes, ct lsalmis, de Mc PARIS A la Libr>lirie Je la SOCIT SWDENBOJWlli~NE12, Ru!>: TaoUIN, VC ARI (l.HIlHtlJN - 190/ -LUiWilll SWEDENBORG SOCIETY, 36 B100msbury Strect, Oxrord Strc(,t, IN NOVA-YORK NEW CHURCH BOOK-ROOM, 346, Broadway. 1862 3. PRiEFATIO Libri hujus prophetici Versio, qure nunc edilur, cum adjunctls explicalionibusex Emmanuelis Sweden~olgii scriptis theologicis collecta, specimen exhibet Operis incepli, a mullis desiderati qui, in scriptis iIIis velsati et nova luce ex iiselucente gaudentes, optalullt utpossent unD intuilu citata ibi el explicata qurequa Scriptur loca cognoscere, sparsa ln illis Icgere secundum seriem in Verbojuncta, et quam fidelissimam Divini Verbi interpletationem et explicationem ineadem luce obtinere. Swedenbolgius certas tantum, arC [Apud LXX=Amorah: A.C.12J2, 1581.]cxlernus nihili sil. P. P.. iD. AuditeVerJmm .Jehov~c,prill 10. PCI Velbllln JchoviJ inielligilllrcires" Sodom:.c; auscultale 1 legem Divinurn Bonulll, cl pel Legcm Dei nos- tri Divinum elum; el quia DivinumDei nostli, popule *1> Gomorlha~. Donllm illis qui in amolc sui esl Illa-A. E. 653. lurn, dieilur audite Verbzdn Je/lOv,(1) Dec. 30*.7Jlllcipes Sodom; cl quia DivinumA. n. 502. 4 A. 2. Velum illis qui in mulo alllolis sui est1Alldilc. Dcc. 30. falslllll, dicitUl aliscuLtedc Legem Dei, ql>p=~np. 111. a, 1.] noslli, 7JOpuli G01IWZZ/w:. J. E. 653.Il [lopuli, c. Vul(1. A, E. 653.) -Sodoma el Cornonlia sign. amOlcm dominandi ex amore sui cl amol le- gnandi ex faslu plopli inlclligenlim) ae l11ala i1lolum amOllItll. A. Il. 502.i 1. Quid mihi mnltitlldo saclifi- 11. IIie (Vers. 11 ad 19) inlcliigillllciolUJ11 veSllorum? [inqllitJehovah: cullus exlernlls s~palalus ab illlclllo.Salll :,illm holocaustis :Ilictlllll, cl. A. E. 1061. -lCl sacrificia clc. inlcl- 18. 4ESAIAS. -CAP UT I.adipe pinguium; et sanguine ju ligunlur omnia cullus. A. E. 939. encorum,et agnorum, et hircolumQuorl cullus el oralio sint vaniliis, nisipurificenl se a malis, el quaIes suntnon delector.J- Dec. 30.quando pl1lificali, (Vers. 11 ad 20).(1) A. R. 939. A. E. 412, 939, 1061.Die!. P. 81.Dicl. P. 13, 81. 4 A. 82. 12. Quando venitis ad videndum12. Facies Je1lov;c sign. inlerorafacies meas ; [quis qu:esivit hoc a Ecclesiro, verbi et cullUs. A. E. 412. manu vestra, calcaleJ atria mca. Allia sig. ullima cli, lum exlerna Ec c1esiro, Verbi el cullus. A. E. 630.-Dec.30.(1) A. R. 939. A. E. 412.A. n. 487. A. E. 630, 803,. 13. Ne addite adducele mincham 13. Hroc in summa sunl, (Vcrs. 10 advanitatis; suffitus abominatio mihi 18), quod Ilisi homo fugil mala, omniaest; noviluniul11 et sabbatlHlm, cullus ejus non bona dielur : Nolt pos uia ejus opera, nam sinl, simili ICI Olll[proclamare convocationem,J non SUin ferre tiquitalem, ele. Dec. 30.possum ferre iniquitatem a [et cohibitionem b.J-;Dec. 30.(L) A. E. :1.061.A. E. 803.a [pl! = C.1p. XLI. 29. Jercm.IV. H.]b [YY: cf. Dcul. XVI. 8. Ps. CVII, 39.J 11. Novilunia vestra, et fcsta 1 !!J. Pel noviLll1lia el lesla elc. inlelstata estra, odit anima mea; [facta . ligunlul OIunia cullus. A. E. 939.sunt mihi oneli, defatigatus sumferendo. J- Dec. 30.(1) A. E. 939, 1061A. n. 935.15. Unde quando expanditis ma 15. Pel omlonellt cIe. inlelligunlurnus vestras, occulto oculos meos aonmia culus. A. E. 939. - Sanguillessig. Divinulll Verum Verbi falsificalumvobis; etiam si multiplicatis oratio aut adulleratum. A. n. 379.nem, non Ego audiens; manusvestl:e sanguinibus plen sunt. Vers. i6 ad 19. Horlalio ut aDec.30. malo vilro resipiscanl, ct (1) A. n. 379,838. R. C. 329,459. A. quod sil illis bonulll. P. r.E. 329,939, 1061. 4 A. 2. 16. Lavate vos pllrificate vos 1 1 16. Quod quro prrocedunlprorsus marel110vet 1 ~ , . t"la sinl, imo abominabilia, nisi inleriuse ma Ulll opel 1111 es 10-1 purificalum sil a malis, inlelligilur pel 1 PUIOS reddile vos. A. C. 10296. - Lava~~ vo~, Vll1i/icale ~os, le7l1OVeleMundalc os. A. R. 378.maLllUtIn o/Jelum. A. E. 939. -I.a 2 Maliliam, c. Sch. A. E. 939.1 vwc se sig. purifiearc se. A. C. 31[17. 19. SAIAS. - CAPU! 1.5lHm a cOlam oeulis meis; cessate Lavari sig. mundari a mals et lalsis, etmalum faeere. - A. C. 31.47. sic rclormari el regenerali. A. n. 378. (I)A. C. 10296. Dcc. 30, U3. P.278.- Ooc3l Dominus quod primum amo1 A. n. 378,379,838. n. c. 329, lI3S, lI59, venda sint maIn, anlequnm bona, qulI83, 536, 671. A. E. lI75, 939, 1061.homo lacit, fient bonn COlnm Deo. R. C. 4A.2.329, l135. i 7. Diseite bonnm faeere, [qmc17. Esaias dicil quod primum sit derite judieium,] restituite oppressistere a ma lis, el quod lu ne discel 60num faccrc; prius non scit quid ctSUIn, jlldicate pllpillmn, eausamqUale bonum; malum nescit quid boagite vidllx.- A. R. 838. 4 A. 2. num, sed bonum videbit malum. D. C.(1) P. 278. n. C. 329, MS, !l59, lI83,P. H. Vide li A. 2.536. D. C. P. 11. [Pupil/us, seu orphanus, el vidua, cr. adExod. XXll. 21.] i8. He, agite, disceptabimlls, 18. Dibapltum ct coccineum sig. lalsadixit Jehovah: Si fllerint peeeata el mala veris el bonis conlraria. A. C.vestra sicut dibapha l, sieut nix al 9l168.- Coccinwn, in opp. sensu, sign.malum quod opposilum esl bono clesti.beseent; si rubra fuelint sieut coc A. C. lI922. - Rubrutll, in opp. scnsu,cimn1l 2 , sieutlanaerunt.-4A. 2. sig. malum quod est amoris. A. C. 3300;A. C. 9468. - bonum deperditum. A. E. 36l1;(1) A. C.3300,4922,9333,9l170. Dec. prdicalur de, amore mali: A. R. 305.30, H3. P. 278. A. n. lI7, 305, 838.- Lana sig. bonuln in ultimis; nix, veR. C. 329, lI3S, lI59~ 536. A. E. 67, rum in ultimis. A. Il. lI7. A. E. 67.364, 939, 1M2.1 Coccinea, Co Sclt. A. C. 3300.[i::l~U1 cf. Gcn: XXXVIlI. 28 : A.C.4922.] Purpura, c. Sclt. A. C. 3300.[Cr. ,~V rwSm coccincum dibaphuril:Exod. XXV. 4.]Hl. Si volueritis et auseultave19. Pel b01!um col/tcdclc significalUlritis, bonuIn tert:.c comedetis. bODum spirituale, quare dicilur si vo luerilis cl auscuitave1"l, hoc est, siA. E. 6ii. 4 A. 2.lecerilis. A. E. 617. - Bonu1lt lerlcOl1U!denl, hoc esl, clllm habebunt.li A. 2. Vers. 20 ad 23. Quod lalsin cenl Vcrbum. P. l.20. Sin lenueritis et lebellavelitis, gladio comedemini, [os namqne 1 2.0 ~lad. io comedi sign. Jalso IllalJehovx IOQUUtU111 est.]- P. 278.pertre.!. 278.21. Qnomodo evasit in meretli- 21. Mcrellix sig. falsificalum ycrum,cem ulbs fi rle lis ?plena judieio j llS el wbs doclrinam ; inde evast in mcrc, ll"ccm urbs fidcUs, sign. qllod L1oclri [:ip=civil~" ver,. ~6, (l,. XLVIII. 3.] un, quro prlIs l"lIcr;ll doclriu. Butynul1 et mel a comedet, sign. hona amoris, bulyrum bonum [Cf. lers. 22.amoris cleslis et spiriluali., mel bo 49. ESAIAS. - CAP UT YII,30ad sciendum Ipsum reprobale ma-l n.um amolis nalurali,s; per.h~c !n,lelliJum et eligcre bOllum b. - A. C. gllur, quod appropnarcl slbl DlVlnum218 A.eHam quoad Humanmn; cdcrc sig. ap-I -I.propriare. A. E. aOl!, 617; - el quia( ) A. C. 680, 5620. 11.. E. aOl!, 617, lanlum scilur reprobarc malulll el eli619. l! A. 14. gere bonum, quanlum approprialur Dib [cr. Dcul. I. 39.]vinum Bonum spiriluale el nalurale,ideo dicill1r, ut sciat reprobalc malum ct cLigc1c bonum. A. E. 617. PelbUlyrum significalur jucundum boJijspirilualis, el pel met jucundun boninaluralis, proinde pel illa significalurDivinum spiriluale el Divinum nalulale, ila Ipsius Humanum inlerius elexlerius. A. E. 619.- Pel bUlynlm significalur clesleDomini, el pel metillud quod ex clesli. A. C. 218!J,5620. i U. Nam antequam sciat puer16. Quod ([csc/ctur tC1Ta anlcquamrcprobare malum et eligere bo scial 1cplobarc malum cl eUgclc bonllJn, sign. quod non aliquid EcclesiaJlHun, deseretur 1 humus 2 quam tu in lelTarum orbe residuum essel cumfastidis a coram duoblls regiblls nascerelur, el quia illi, ubi cral Ecclecjus. - A. C. 566.sia, rejecerunl omne Divinum verum,ac(1) A.C.2015. A.E.a04,617. l! A.ll!.omnia Verbi penerlerunl, et ad sui fa vorem explicuerunt, ideo dicill1r de1 Rclinquelur. A. C. 2015. lena, hoc esl, Ecclesia, quam tu {as2 Terra, c. 8ch. 2.. E. aO!J, 617.1 tilUS cOIam duobus legibus ejus; lC [r:r. Exod. I. 12. Num. XXII. 3 ]I gcs sign. CU el Ecclesi vera, duo legcs verum verbi in sensu spiriluali el verum Verbi in sensu nalulali. A. E,aOl!, 61.7. - Deserlio el vaslalio Ecdesi in lelligilur pel quod terra dcscle 1 tw ct {astidictw. A. E, 617.-Humll.lpro Ecclesia seu doclrina vera lJdei. 1 A. C, 566,- Humus qu lclinquellll, Il pro lJde qu lunc nutla, cujus vem sunt . Jcges, qn faslidirenlur. A. C. 2015. 1 Vers. 17 ad 20. Ql10d luneomnis inlelleclus Vcrbi perversns elil pel scien lilJcael inde raliociuia, usque utnihil supersil. P, P. li. [AduliCCl, JellOvah contra le17. Rcx ASSy,i:J? sign. raliocinia exel conl!:! populurn tlium, et contra 1 scienlilJcis male applicalis. A. E. 617dOllllllll l:ltlis lui (lie:-, ((Hale:- non ._- Ilc deslrllcliollc Ecclcsiie npud gc,, 50. ;3HESAIAS. CAPUT VII.vel1erunt inde a die, ([UO discessit tem Judaicam agitnr, vers. 17, 18, ~l9,Ephraim a cum Jehudah : regem seq. A. E. 4a3.Assyria;.] [Do7lllts pa/ris, cr. ad cap. III. 6, c. Gen.XX. 13. XLI. 5t , A. C. 255a, 5353.J 1. E. 1133, 617. 4 A. 15.18. Museain c.l:tremitate Iluvio 18. Et fiet in clie illo, sibilabit lurn ~gypti esl falsum in sensuali ex.Iehovah mllscx a qux in extremi terno hominis; apis in terra Asehulistate f1uviorllm AIVt~, H!. P;. IX. 3.~arent sicut.~tcll:r; ct, pel ~llod sedcbitX.XI. Sl ln monte convenlUs, ,atcn6us sc]Jtr:7l 89. ESAIAS. -- CAPVT XIV. i510412. U. J. 54. P.257. A. R. 2Et,717,t"ionis, significalur supel Clos qui763. A. E. 510,594, 102D, 11.08.consliluunl legnuIU (,lesle Domilli,A. C. 9489. Dial. Et883. Et A. 31. nam mons convcnllls ellalcra scptcn-tlonis su nt bona el vera ibi. A. E.405.- CadcIc de Clo, asccndcre C-los, supra stclLas Cli cxaltmc tltro-HL Venuntamen ad infernum num, asccndcre supel excclsa nubis,sun t omnia ex idea et apparenlia spatiidemissus es l, ad latera fove:c.- seu loci, pel qu amol sui protanansA. C. 4728. A. R. 763.sancta deseribilur. A. C. 3387. - C1i(t) A. c. 257, 1326, 7375, 8678, superiores pel nucm aliquolies inlelli-!Oh12. U. J. 5Et. A. R. 717. A. E. 510, 1 guntul. A. E. 594. - Tltronus sign.1029. Et A. 31. infelnulll quoad omne fasum. A. E.l Dejectus elis. A. C. 257, ~.326. -253. - Mons sign. ammcm sui. A. Il.DejieieJis. U, J. M. 336. - Quia omne bonum quod inlluit(Bebr. cr. supra, lcrs, 11, propr. dcsecn eum Juee a Domino, in obseulo homidcrcfaetus cs : Gell, XXXIX, 1.]nis lelminalur, septentlio {tiam voea-tUI conventus. A. C. 3708. 15. Conlinuatio sllbsannalionis illo- 16. Videlltes te cOllsidcrallt te,rum qui in infcll1o sunl, el qnoque glo- rialionis inde quod e Clo dejeclus sil;[ad te advertunt : ] " NUl)) hic vil latera (ovcre sunt Joca in infclllo ubilcommoveus terram, tlemefaciens mele falsa mali sunt. A. E. 1029. -regna, - A. E. nu. Fovea esl falsum quod vaslandum. A.(L) A. C. 3355. A. n. 5116,763. A. E. C. [1728.394,697, 7hi, 1029.16,17. Conlinuatio subsannalionis ;A. C. 566. 4 A. 31.pel tC/ram, rcgna el mbcm signifiea-1 Commovens. A. C. 3355, luI Eeclesia, et pel urbcs significanlur doelrinalia. A. E. 1029.-Per commo- verc terlam, tn:metacC/c "I!gna et panerc olbcm in des-ertum, signifiea- 17. Posuit orLem licut 1 desel- luI deslruere omnia Ecelesi vera ettum et urbes ejlls * 2 destruxit, bona; tcrra esl Ecelesia, legna sunlvinctis suis non aperuit domum "?" vera ejus, mbis sunl bona ejus, ae dc--A. E. 8B. scrtum esl quando iIla non sunt; pel(,) A. C. 2708, 3355. A. n. 5lJ6, urbcs ejus dest"UC7e significanlur doc-551, 591. A. E. 223, 304, 6D7, 730, lrinalia, urbs sign. doetrinam. A. E.7Etl, 102~, 1037.730, 223, 30Et. - lena esl EechisiaA. R, 1!lEt. 4 A. 32.quoad velum, lcgna sunl Eeelesi dis-tinet seeundum vera, o,bis esl Eeele-1 ln. A. E. 697. A. li. 591.sia quead bonum, el wbes sunl doe-2 EOlllL11. A. E. 8H.lrinalia. A. E. 7ltl,697.--CommovC/e ((Qui) posuit... A. E, 223.)dieitul tC/ram, qllllIU sibi vindieatIl (Vinetos suos non "peruit (sollit, dimisit)omnia ejus. A. C. 3355. - Pel vinctos dornum telSllS, ilT":!, i, e, ut dotnurn rctli- significautul similia qUie pel captivos. lenl.]A. E. 81.1., A. R. 591. 90. i6 ESAIAS. -CAPUT XIV.i8. [mnes reges genlium, om18. Vide 4 A. 32.fieS illi oeeubuerunt eum gloria,vir in domo sua.] 19. Uree sign. statum damnationis4 A. 32.il,lorum; vestimentum oceisomm, con(ossi gladio et eadavel eoneztleatum,sig. damDationem prophanationis veri.A. E.l029.- Tu projeetus e sepule/zrotua sigD. quod damnatus ad infernum ;sieut sU/"eulus abominabilis, cIe., sig.falsilicalionem veri et prophnDatiooemejus; sureu/us abominabilis esl verum i 9, Tu projeetus es e sepulchro falsilicatum, vestimentum oecisomm,tuo, sieut sureulus t abominabilis, eon(ossorum gladio, est verum adultevestimentum oeeisorum, eonfossoratum et prorsus destructum pel dirafalsa; qui deseenderunt ad lapidas (0rum *2 gladio, deseendentium **5vere, sieut eadaver eoneu/eatum, sign.ad lapides fove::e, sieut eadaver ad inferDum ubi sun t falsa mali; eadaeoneuleatum. - A. E. 1.029. ver eoneuleatum sigD. spirilum iofer (1) A. C. 254, 4503, 2799 **, 4728,nalem apud quem omne est spirituali 6767,8678,8902. A.R.506. A.E. 315, ter mortuum ex prorsus destructo bo"589,659 *. no. A. E. 659. - Vestimentum oeciso A. c. 2916. A. R. 325. 4 A. 32. rum est verum prophanatum, quiasanguis quo tinctum est prophaoum; 1 Slirps. A. C. 2799.eon(ossi g/adio sunt apud quos verum [YJ = cap. XI. 1. LX, 21.Jextinctum est; (ovea est falsum quod Il Confossi (plur.), Ce Seh. A. C. 4728.vastandum, lapides sunt termini. A. C.A. E. 1029.-Perforatorum. A. C. 2799.4728. 3 Qui descendunt, c. 8c1!. A. E. 1029.- Desceodentes. A. C. l1503. 20. Urec sign. damnatiooem graviorem quam reliquorum, quia omnia Ecclesiro exslinxerat. A. E. 1029. - Nonadunabelis eum Ulis in sepulehro,sign. consociatioocm cum illis qui resurrexerunt ad vitam, nam in sepzdehro esse sign. ilIam resul1ectionem; terlam tuam penUdisti, fJOpu/um 20. Non a(lunaberis eum illis intuum oeciclisti, sign. quod Ecclesiamsepulehro, nam lcrram tllam peret illos qui in veris ex bono ibi pel falsadidisti t, populum tUlIm oeeidisti,mali deslrllxeril; nOIl nominabitw" innon nominabitur in . A. }~. ;)73. 4 A. 33. 1 gmficalnr DlVlna Venlas. A. E. 608. 92. 78ESAIAS. - CAPUT XIV. 25. Et frangam Aschurem in25. Hc sign. quod in nova Ecclesiaterra mea, et super montibus meis non aliqu ratiocinaliones ex falsiscontra vera et hona existent. A. E.conculcabo ilIum; [ut lecedat a su1029. - Pel Aschulem qui frangeturper illis jugum ejus, et opus ejusin lena el super monlibus conculca.desuper humero ejus recedat.] bUur, significatllr raliocinalio ex falsisA. E. 1029. contra vera; frangi est dissipari, el(1) A. E. 304.conculcali est prorsus destrui; montcsA. C. 566.SUPCI quibus, sign. ubi regnat bonumamoris et charitatis, nam ibi seu apud 26. [Hoc consilium deliberatum iIIos dissipatur seu destruitur ornnis "atiocinalio ex fa Isis. A. E. 304.super totam terram, et h:ec) ma 26,27. Pel manum Jehov cxlennus extensa super omnes gentes.sam describilur omnipotenlia. A. C.- A. C. 7673. 7673.A. C. 56fk 27. Nam Jehovah Zebaoth [de Vers. 28 ad 32. De judicio sucrevit, et quis irritum reddet?) Et per illos qui leligionem insolis cognilionibus ponunt,manus ejus extensa, et quis lepri qui sunt Philistha. P. P.met eam?- A. C. 7673.28. Vidc 4 A. 33.A. E. 573.29. Ne lleris Pltilisllta tola, quod {mcla sil vilga pe7culiens tc, sig. ne28. [ln anno quo mortuus est gaudeant ex eo quod liceat illis permaRex Achazus, factum est prophetinere in sua hresi ob paucilatern ilIocum hoc:] rum qui in veris exbono sllnt; na11l e4 A. 33. radice SC7Penlis exibit lJasiliscus, sig. quod ex sensuali homine exsurget dog [NlVO= cap. XV. 1. cf. XIV. 4.] ma destruens omne verum; ladix sel pentis est sensuale, quod est ultirnum29. Ne l:cteris, Philisth::ea tota vitro hominis, et basilisclts est dcslructu, quod fracta viqp pcrcllticns te, tio omnis veri : cujus flucllts prcslel volans, sign. e quo enascetur fides senam de radice serpentis exibit ba parata a charilate; hroc intelligilur pelsiliscus i, et fmctus cjus presterplCSlClem volanlcm, ex causa quiavolans. - A. C. 2nL A. E. 8 li .pel laliocinia el pel confilmaliones ex(1) A. C. 11.97. F. 53. P. 3ltO. A. R. rcclatis non intelleclis sursurn volat,455. n. C. lt87. A. E. 386, 58i, 727, et sic necat vivenlia. A. E. 817.- VideDiet. P. 15. II A. 3ll.F. 53. P. 340. Il. c. 487. A. E. 386, 581. - Radix serpcnlis est sensualelHegllllls, c. Vulgo A. C. 251, 1197.et scienlificum, regulus est malum ex[Y;:J~cf. Agu. Vulg. et cap. XI. 8. LIX. 5,ubi alia forma derivata.:I falso inde, pleste1 volans est cupidilas qu est amoris sui. A, C. 251,1197.o P1 i !l, ah ur~ndo dictl1s; cf. ad "OC, SePel lItilistlw:arn signillcalur fides seraphim, cap. VI. 2, c.IX, 4.]parata charilate. A. E. 581. 93. ESAIAS. - CAPUT XIV.7930. [Et] pascent plimogenitlVers. 30,31. Quod Hiis remopauperum, et egeni confidenter cu lis Eeelesia crit lula. P. P.babunt; et interimam *1 fame ra 30. Tune paseent primogeniti 7Jaudicem tuam, et reliquias *2 tuas1ICrwn, et egeni eon{idente1 eubabunt,sign. quod quando id dogma receplumoccidet 5 - A. E. S17.est ab iIIis qui naturales et sensaales(1) A. C. 2851 *,5897,10227. A. E.homin~s sunt, el se credunl saperc prH8, 3:1.5, 386.aliis, tune vera ex bonD apud illos quiC. J. 365. 4 A. 31,.desiderant vera ae volunt bona vielurat Oeeidam, e. Selt. A. E. 8t7.sint; plimogeniti sige. vera nala ex Hesiduos, c. Seh. A. E. 817.bono; 1J(luperes, illos qui non in verisa OeeialD (in l pers. c. Vulg.) A. C. sunt,afusque desiderant iIla; ae egeni,2851. illos qui non in bonis sunt, sed ,usquecorde volunt illa : et oeeidam famc 1Cldiee1n tuam, et jesiduos tuos oeeidct,sign. quod omnia vera a primis eorumad ultima peritura sint pel falsa. A. E.817.- Vidc A. E. 386, 315, H8. A. C.5897. -lntelimejc fame 1Cldieem ctjcliquias oeciderc, PIO auferle bona etvera, qum a Domino inlerius recondila. A. C. 2851..31., Ejula porta, clama urbs, li- j31. Ejula porla, clama urbs, sign.quefacta Phi1isthma tota tu U (Juia quod nec inlroitus dabitur ad aliquode se tentrione fumus venit, nec veru.m, et ,quo d ct oc lr~na c?n fia, 1 Ul. exbt .p.." .merts falsls; POlUt slgn. mlrOllum ad~olttarllls ln conventlbus tUlS , - vera doctrinm, et ltlbs doctrinam : li-A. E. 817. quc{aeta cst Philistha tota tu, sign. (1) A. C. 285:1.,3708. A. E. 208,539. destrl1ctionem iIlios Ecclesi pel menl A. n. 885, 899. II A. 34.falsa : quia a seplclltrione {ll1nus ve o r Liquefaclum ... totUIll lui. 1 nil, sign. q~od ?l1me falsum ma~i ir h [Pro suis, A. E. 811. _ pm" :upt~lrum Sil ab lll~erno; s~Plenl1lO e~~contra Text. lCC. et Vcrss. omn.]Illlrel num, et {um,ls est lillsum malt,nec so/ilurius in conventibus luis, sig.quod non tlllUm verml1 intel cogniLio. . nes lesidoum crU. A. E. 817. - Vide 1A. C. 2851. A. E. 539. - Quod septen- 1trio vocelur eOnVenllts, vide A. C.3708 (cf. ad vers. 13). 32. Et qui(l respondebitur nun-I 32: Q~id .tune j~spond~bit, legat~ ... ? genlls, sIg. IllusllatlOnem Illolum, qUItllS 1 gentls. qnod .Jehovah funda- in bonD vitre ex amore in. Do~inum1 Respondebit, legati, e. Sch. A. E. sunt; quod Jchovah fundavlt ZlOnem,817.j signifient quod ab illis instaorabillll[Hcbr. impers. = rcspnnJcbnnt = rcspon-Eccles~n : .et in ea ~p.e1(tb~mt misejiebitnr, cf. a cap. IX. 5.) POP!I!t, slgo. qllocl I1hs ql1l ex se non 94. 80 ESAlAS. - CAPUT XIV.vit Zionem, et in ea confident 2 misapiunt, ct in tentationibus con Ira iIlaseri populi Ipsius. - A. C. 1259. falsa vincun!, eril intelligenlia et saI us.A. E. ,817. - Gens pro bono; populus (1) A. E. 817. A. Il. 902. 4 A. 34.pro vero. A. C. 1259. !Sperabunt, c. Selt. A. E. 817. CAPUT XV. 1. Propheticum de Moabo b. Vers. 1 ad 9. De ultimo judiUtique noctu vastata est Ar C, Moa cio super illos qui rejeceluni hona charilatis, el pelbus excisus est, utique noctll vasvcrtelunt bona Verbi, quitata est Kl,d Moahi.-A. C. 4ii9, sunt Jl1oabus; interilus eo6000. lum. P. P. A. E. 652. 4 A. 34. 1. J110ablts pro ilIis qui adulterant [NU1r.l, cf.cap. XIII.1. XIX.1. c. XIV.q abona. 1. C. 4779. -111oabus pro bonoIl [Cf. Geu. XIX. 37 : A. C. 2, ad utrumquc scnslim aplllm ..1 multitudine magna, ct res-iduum pa 97. ESfdAS. -CAPUT XVI. 83 4. Commorentur in te expulsi rum lJusillum, non validum. A. C.mei, ~Ioabe! esto latibulum illis 2468. - In media melidici pro in mudia luce veri. A. C. 9642.- Facele jucoram vastatore; nam cessavit op dicium pro secundum Divinum Verum.pressor; finita test vastatio, conA. C. 9857.sumti sunt, conculcans de terra,- A. C. 2468. i A. 226 (a). 4. Vidc Explic. supra vers. 3.-Quod(1) A. C. 5376. 4 A. 38. eessaret oppressOl, esl quia venit1 Consumla, e. 8eh. 1 A. 226 (). Agnus vers. 1.- 4 A. 38.[M~!I. consnnimata est 1 cap. xxm. t3.A. C. t0261.]5. Hc de Domino; Clum quod ab.5. Firmatus est per misericorIpso stabilitum est, el inde Ecclesia, sidiam thronus, et sedit supet eo ingnificalur per thlonum qui pcr mise-. licordiam (irmatus est; quod Domiveritate, in tentorio ~ Davidis Judi nus ibi regnet per Divinum Verum excans et qurerens jn.dieiUin, et fes Divino Bono, significatur pel sedie sutinans justitiam. - A. C. 414. pcr co in 1)c1itate in tabelnaculo Da (1) A, c. 9857. D,6. A. E. 7~9, App.vidis; per Davidcm inlelligilur Domi60. 1 A. 226 (a). 4 A. 38. nus quoad regium, quod esl DivinuUlA. C. 9263,. A. R. 585.Verum, el per tabernaculum ejus si"1TabelDacuIo, e. Sel!. A. E. 7,00.gnificalur Divinum Bonum; jullicium sig. verum doclrin, quia ex iIIo omneB[Sen Qu judicat ete. Il] judicium, eljustitia sign. bonum amo 6. Audivimus elationem lIoabi, ris, ulrumque ab Ipso apud iIlos qui in Clo el Ecclesia sunl. A. E. 799.elatus valde, superbia ejus, et ela Thronus super quo sessurus est Divilio ejus, et ira ejus, non-sic 8 mennum Verum plocedens a Domino, etdacia ejus t. - A. C. 2468.inde Regnum spiriluale; judicalc judi(t) A. C. 8908. cium esl docere Divinum Verum, etli A.38.qurclejudiciurn est receptionem ejus1Mendacia ejus non Sl)t firma. A. C.apud hominem. A. C. 9857. - Vide8908. 4 A. 38. ql)-N~ Il rion-sic (nt dicil), " seu Il nonfirmnm. ]Vers. 6 (Id 14. Quales sunt, el 7. Ideo ejulaQit ~foabus, 1Ioa quales post exiLium erunl.bo *t, totusejulabit, ob fundamenta P. P.Kir-Chareseth ", lugetis verumta6. Mendacia pro falsis fidei, quiamen attriti, - A. C. 2608. Moabus slInt qui ln malo nmoris sui,(1) A. C. 2468 *. 4 A. 38.ae ideo falsificant vera. A. C. 8908. Vide 4 A. 38. 1 Moabus, r.. Sel!. A. c. 2608. (n1Zlm-."p Urbs (arx) Chareselh(Iateritia) Il cf. vers. 11. c. cap. XV. 1. II Reg.7. Vide lJ A. 38.III. 25. Jer. XLVIII. 31.] 98. 8tESAIAS. - CAP UT XVI. 8. Nam agri Chesbonis defece- 1 8. Vide h. 3B.lUnt, vitis Sibm::e; domini n gentium 1contundunt palmites [ejus], busquead Jaser pertigerunt, errarunt. o,:...1 9. Pel messem significlItur ultimusdeserlo, propaomes eJus (hvuls..e 1 status Ecelesi nam pel hedad sigoisunt, transiverunt b mare.- A. C. ficatur finis, q;ando super peracta vin2608. 1 rlemia et collecta messe solebant ovareft A. 38. 1 et celeusma edele, hic lamentari, quia " [11 b _ . 1 3 E d XXI "8] dicitur cecidit;C"~ b Jaserem, vitem pel c r. - cap. . . XO. )- Sb ,...,s onem et El 1 h) ranSlverun t .. " 1 1 m, .ac pel. , . ea e b [ (Q UI usque etc.. (qUi 1 .cf. Jcr. XLVIJI. 32.]extern Ecclesl hommes, qUi Verbu~cxplicaot ad favorem nmorum mundl,nam illa loca erant in hreditatcm data 9. Propterea deflebo fletu Jase-I Rubenitis .et Gadditis, pel quos, quiarem, vitem Sibm::e; rigabo te la- extra Jordanem habitabant, reprsenchryma mea, Chesbon, et Elealeh, 1 tabatur Ecclesia externa; vitis Sibmquia supe! vindemia tua et super sign. Ecclesiam illorum. A. E. 911.. .a". Pel Messem sigoificatur Ecclesia quoadmesse t1la, hedad ceCldlt.-A. C. Divioum Verum. A. R. 645. _ Fletus2608. est Misericordia in sensu irterno, id(t) A.C.5480. A.E.48,9:1.1. A. 39. circo hic prdicatur fletus de JehovahA. R. 645. seu Domino. A.C.5480.-Vide A.39. o [":1 " Hedad ,. cantus, vel c1amar, cr.crs.1(lc.Jcr.XX.V.30. XLVIII.33.LI.14.1 W..Et ablata esll;ntitia 1 , et exul10. Quod jucundum cleste ex bonD laLio de Carmel, et in vineis non et veris ablatum sit, quia ipsum bocantatllr, non jubilatur, vinum in oum et verum, ita describitUl; bonum Ecclesi inlelligitur pel CaImel, ettOlcularibus non calcat calcans, vera inde pel vineas, nc pel calcaliohedad cessare feci. - A. C. 1071. nem vini in torcularibus. A. E. 376. (1) A. E. 376, 660. Hc pro quod vastata est Ecclesia spiA. R. 650 A. E. 919. 4 A. 39. ritualis, qu est Cmmel; vinum in1 Gadium, c. Sch. A. E. 376. lorcularibus non calcans, pro quod ilOn amplius sint qui in fide. A.C. 1071 - Exultatio ~ign. jucundum er. amore 11. Ideo viscera mea propter et alTectione boni, nc ltitia amnumiUoabum sicut cithara commoven ex amOle et alfectione vcri. A. E. 1)60.tu!, et medium t meum propter - Vide A. 39.urbem Cheres n. - A. C. 2468.(l) A. E. 622.4 A. 39.11.. Commota viscera sign. dolorem1fnteslinurn, c. Scft. A. E. 622.1 interiOlum cogitationis. A. E. 622. "fer. ad vcrs. 7, c..1er. XLVlll 31]1 Vide il A. 39. 99. ESAIAS.-CAPUT XVI. 85 12. Et erit quum visus fuerit,:12. Vide 4 A. 39.({uod defatigatus, lIoabus supelexcelso, et veniet ad sanctuariumsUUln ad orandum, et non poterit.- A. C. 2468.13. Vide 4 A. 39. (1) 4 A. 39. 13. [Hoc Verbum, ({uod loquutusest Jehovah super ~Ioabum tunc. J Il 4 A. 39.,14. Et nunc Iocutus est .1eho- 1... .114. Pel Moabum inlelhgunlur qui in vah, d~~endo .. In tribus a?ms, ta~-falsis ex malo sunl; pel gloriam ejus.({uamanms mercenaru, et eVl-el pel multitudinem magnarn ejus, lescet 2 gloria:; lIoabi, in omniinlelligunlur iIIa falsa; pel tlCS annos multitudine magna, et residuuminlra quos evilescet gloria ejus, signi parurn pusillum 4, non validum.--:ficalur .c~mpleillm et con~ummalum, *.quale dicilur quod lunc reslduum esset A. C. 2i68 ,2906. A. E. 532. minus pusillo, pel quod significalul (t) A. c. 4 8 2 . , quod non amplius : tres anni dicunlur, A. R. 505. 4A. 40.1 et pel illos intelligitur consummalum, 1 Quales, c. Sclt. A. E. 532.- Secun- 1 Ha 11 principio ad finem. A. E. 532. dum. A. C. 482. - Sicul. A. C. 2906. 1 In tribus annis, pro fine Ecclesi prio ! Vilis leddelur. A. C. 482. " ris; ires sunt compleluUl et princi ~ L~Us. A. C: 2468., r- 1 pium. A. C. 2906. - Vidc 4 A. 40. lIll~ us puslllo. A. E. :>32. [Cf. cap. X. 25. XXIX. 17. c. XXIV. 6.] 1CAPUT XVII. 1. [Pr0pheticum a de Darnasco Il: JVers. 1,2. Deillis qui in scienEcce Damascus rejecta est, ut noulia cognilionum solum po nunt leligionem, qu Dasit urbs, et facta est acelvus rui mascus, quod deslruendi.n~. - A. C. 1232.P. P. 4 A. 40, 41.1, 2. Vide 4 A. 41. a [N.wo, cf. ad XIII. 1. XIV. 4. c. XVI. 1. XIX. 1.][In eo Capite agiturde cognitionibus verib [Cf. cap. VII, 8. VIII. 4. Gen. XIV. 15.et boni qUal Ecclesial, quod deperdilaJ sint; XV. 2.]illal ibi per Damascum, de qua in eo Capiteagitur, et per Arorem, significanlur; quod2. Derelic~ urbes Aroris ft; deperdilal sint, desclibitur in vers. seq. A. E. gregibus erunt, [et] cubabunt, et911.] non exterrens, ~ 4 A. 41. a [cr. Num. XXXII. 3i. Jos. XIII. 25. Il Sam. XXIV. 5.] 100. 86 ESAIAS. -CAPUT XVII. 3. [Et] cessabit munimentum ab Vers. 3. Quod inservilurll noEphraimo, et regnum a Damasco, voo Ecclesire. P. P.et residuum Arami sicut gloria fi 3. Residuum Arami pro cognilioniliorum Israelis erunt, [dictum Je Ims boni, qure vocanlur gloriaIsraelis. A. C. 1232.hovre Zebaoth.] - A. C. 1232.[De Aramo, seu Syria, A. C. 1i3!!, cr. ad(1) !J A. !J1. cap. VII. 2, 4, 5. IX. 11.- Dictllm Jehov,S. S. 79. A. E. 573.cr. ad cap. XXXVII. 34.] 4. [Et fiet] in die illo, attereturgloria Jacobi, [et pinguedo carnisVers. 4, 5, 6. Quod iBa scientia cognilionum eril tuneejus] emaciahitur. -Dict. P. 15.lara. P. P.4 A. 41. !J. Vide 4 A. hLD. !J. 5. Pel messem significalur Ecclesia5.Et fiet,quum colligitur messis,quoad Divinum verum. A. R. 645.seges stans, et brachiUlTI ejus aris[Arist seu spicre : scienlific. conlinenliatas. metet, [et erit sicut spicilegioboni naluralis, Geu. XLI. 5. A. C. 5212.]legens 0 aristas] in vall} Rephaim Il.6. Agilur de vaslalione Ecclesire, eldicitllr hoc de residuis paucis qui in-A. R. 645. 4 A. 41. bonD el vero sunl; comparatio fit CUtu. (L) A. E. 9H.decussione oleoo, quia pel tI/eam signi [tlpSO, cf. Lev. XIX. 9. XXIII. 22.)ficalur Ecclesia quoad bonum amoris,)l [Cr, supra, cap. XIV. 9. c. Gen. XIV. 5.el pel ramos vera inde i dure tres sign.A. C. 1673. Jos. XV. 8. XVII. 16.)paucos qui in bonD et inde veris sunt,. 6. Et relinquentur in eo race d!w bonum et tfes vera; el quatuormationes, sicut decussio olere, du- luI pel acervlIm messIs . die posses es ln cere faCIes, et malle ~emen tuum 1 sionis, nempc, ql10d non plus quameffiorescele, acervus messis in die UJ1115 aceryus, quarc cliam dicilur do 102. 88 ESAIAS.- CAPUT XVlI.possessionis, et dolor despelatus. lo/ despetatus; pel mossem signifiea- A. C. 9272. tur ultimus slatus Eeclesim; ille slatus(1) A. c. 82:1.1. A. R. M5. A. E. 179, eliam signifiealur pel mane, nam dUll19:1.1. ullimus slalus Eeclesim adesl, lune 4 A. 42.mane esl ilIis qui e nova Eeelesia elurit, ae vespera el nox iIlis qui a veleri Ee f2.V:e tumultui populorum mulclesia sunl. A. E. 911.tolum, [secundum tumultuari) maris [tumultuanlur, et strepitui] gentium, [secundum strepitum] aqua12. V sign. lamenlalionem supet malis qum devaslanl Eeclesiam. A. E.lum multarum [pelstrepent.] 53i. - Bic agitur de P07Julis cl gen4 A. 42. tibus, eorum multiludo eomparalurA. E. 531. aquis; ullimum lempus assimilalu! tu 13. [Populi secundum strepitummu/tui marium. 4 A. 42.aquarum multarum perstrepent;sed increpabiteum, ut fugiat e lon 13. Quod lamelsi lumultullolur etginquo, -et propelletur] sicut gluvolunl possidere clum, usque disperma montium coram vento, et sicut genlur sicul gluma in monlibus, clstipula coram procella.-4 A. 42.stipula comm 7Jrocella, nempe quod nullarum virium erunt. 4 A. 42. [t..,;l.S;l., quod turbine volvitur, cf. Ps.L~XXIII.14.] H. Circa tempus vesper:e, [et)14. Ves7Jera sign. ulLimum lempusecce terror; antequam mane, non Eeelesim, quando mere mala et falsa;hme voeantur teITol, quia sunt inrerest. [H:ec pars depr:edantium nos,] num : mane aulem sign. primuni lemet sors spoliantium nos. - A. C.pus Eeelesim, quando roala el falsa non8211.. 4 A. 42.sunt, quare dieitur, antequam mane,(t) A. C. 10i34. A. E. 677, 9ii. terrol non est. A. E. 6i7. - TerrarApp. 5. Diel. P. 15.! sig. exilium. A. E. 91i.-Vitle II A. 42. CAPUT XVIII. 1.. V terrre inumbratm ta alis l, Vers. 1, 2. De Hiis qui in eOlqu:e trans flumina Kuschi C! - A.ca ignorantia olunl esse de lebus saluLis, qui suntR.280. Kuseh; quales snn l. l. l. t Inumbranli, e. SCft. A. C. 790,6723. a !;y, umbra, fOlmalum.] [t..,:iS:l, ili. 1erla a({umllans alis pro Ec b [t::I~J;,a tcgendo dicl; hic in duali. clsia, qum pel ratiocinia ex scinliliciscf. supra, cap. XI. 12,] se oblencbral; tlans flu11lina Kusclti, C [ID;, seu IElhiopia, cf. Geu. X, 7, 8,pro lId cogoitinnes pcr quas confirmantA. C. 1104.] {lrincipia falsa. A. C. 6723. - lerra 103. ESAlAS. - CAPUT XVIII. 89 (1) A. C. 790~ 6723. A. E. 304, BOO. inumbrala aLis esl Ecclesia qu in ca A. R. 757. A. E. 531. 4 A. 43. ligine est quoad Divina vera, bc significan tur per aLas; lmns flumina 2. Mittens in mare legatos a, et Kuschi sign. quoad ipsas cognitionesin vasis junci super faciebus aqua ex sensu liller Verbi, ql1 falsifical.rum : He legati celeres ad gentem QA. E. 304.distractam et expilatam, ad popu2. Miltere in ma/e Lega/os pro con]um terribilem , [ex (quo) ille etsulere scienLifica; in vasis junci supe1deinceps b;] ad gentem delineatam C (aciebus aqua/um pro receptaculiset concllicatam cujus terram deveri vilissimis. A. C. 6723.- Gens COIlcuLcala cujus lerram dewdati suntpr:.edati sllnt fluvii *1 .-A. C. 790.fluvii, sign. illos exlra Ecclesiam qui(1) A. C. 6723. A. fi. 285 ", 409. in falsis ex ignorantia sunl; fluvii suntA. E. 304, 331 .., 518 *. 4 A. 43.vera doclriu et in opposito sensu falA. C. 1.260.sa; qllod Legati i1ent ad il/os sig. quod 1Deprdala sunl fIumina. /1. C. 790. invitarentur ut apud illos sit Ecclesia.A. E. 304.-Vidc infra Vers. 7-FLuvii Q[1. 0 C,:i. - 20 C ~ l-1 c,,::l.]sign. falsa qu propri intelligenti, b[Ab initio ct diu formidabilem.]qu deslruxerunt. A. E. 51.8. - Vide C[P-P= vers. 7, cf. cap. XXXtV. H. 4 A. 43 .. II fieg. XXI. 13.]3. Omnes habitatores orbis et Vers. 3 ad 6. Quod cum ins incoiro terrro, quando tolletur si- taul~bilur Ecc!esia,rejicien onum 1 montium aspicite et quum luI slcul naUCl. P. P. ~" 1 3. Habilalo1es Q1bis el incoL le/T cianoetul buccina, audite. - A. E. 5~.1 ~gn. ~mnes in Ecclesia qui in. ~on.is ~l(1) A. C. 8624. A. E. 741.. 4 A. 43. ln yens sunl; advenlus Domml. slgmA. n. 551. flcalu~ pel q~.ndo lol/etu/ slgnum monilum, asplclle; el qultm clange/u/1 Vexillum. A. C. 8624.buccina, audile; signum super mon-fOJ d. cap. V. 26. XIII. 2.] Libus sig. convocaLionem ad Ecclesiam, A [N ] , d"j hh d siroililer buccina qua clangehatul. A.1.am SIC IXlt e ova a E. 741.. me : Quiescam et spectabo in Ioco 1 meo, sicut ~stus 2 serenus super 4. De nova Ecclesia plantanda: /Estus supel Luce, et Slus messis pro amole Iuce, sicut Nubes roris in ::estu:; et charitate. A. C. 934. - jEstus sign. messis. - A. C. 934.fragrans desideriulll ad verum; hic at (1) A. C. 3579. A. E. 594. lribuetur Jehov, hoc esl, Domino. A.E. A. E. lt81. 4 A. 43.481..-Ros sig. verum quod a bono, seu1 Habilaculo, c. Sch. A. C. 3579. quod idem, spilituale quod a clesti;2 Calor, c. Scl/.. 3579.velum spirituale in Verbo compalatur 101. A. C. 3579. - Nubes ro1s sign.fCf. Sach. VIII. 2.]3 Quum calel, c. Sch. A. C. 3579. velum ex bono fructificans. A. E. 59lJ.5. Tempus hic Uudicii) significatul5. [Nam ante] messem, [quumpel T/!esscm, et pel llV(tm; pel lJropa 1. 1" 104. 90ESAlAS. - CAPUT XVIII. consummatus est flos 8, et] ua gines qUal removebuntur ul sarmenla, [01aturescens erit flos 8, et exscin intelligunlul mali qui peribunl. 4 A.43. det flagella cultris putatoriis,] et propagines removebit,[amputabit.] - 4 A. 43. 6. Pel avem el bestiam terr signia [10 n1!l = cap. V. 24. - 20 1:l1~.] ficanlul cogniliones veli et alfecliones 6. Relinquentur simul avi mon boni. A. c. :1100, - lam lalionalesquam naluraIes,. qUal dicuulur abomi tium et besti !J A.!J7. mmum et juncum significantur, pel[Cf. cap. IX. 13. Deut. XXVIII. 13, U. ramum verum spirituale, et. pel junA. C. 6952. A. E. 559.]cum scientificum sensuale, quod verum ullimum; si enim prius et posterius, 1.6. [In die illo erit LEgyptiusseu primum et ultimum non faciuntsicut mulieres a, ut trepidet et pa unum apud hominem, tune non ei estveat coram motu Il manus Jehovre capU! et cauda. A. E. 559.- Vide A. E.Zebaoth, quam lllovebit super il650.16. Nunc de die seu tempore ullimoIum.] agilur, quando perturbabitur, ut ne!J A.!J7. sciat, quisqllam j nam homo naturalis, [Cf. Jer. LI. 30. Nah. III. 13.]qui regeneratur, ledigitur ad ignoranIl [Cf. cap. X. 32. XI. 15.]tiam, iOlO ad pavolem, quia videt quod,scienti eum pervelterunt. !J A. !J7. t 7. Et erit humus Jehudre LE17. Humus ubi Ecclesia, et terragypto in tremorem: [omnis, qui (vers. 18) ubi non Ecclesia. A. C. 566.commemorabit eam ad ipsnm, pa - Vide !J A. !J7.vebit, propter consilium Jehovro Vers. 18 ad 22. Quod taliaZebaoth, quod Ille consulens super scientifica usui futura, dumeo.] - A. C. 566.a Domino infolmati sunt in!J A.!J7.veris. P. P.1.8. ln die illo erunt quinque 18. In die illo sign. adventum Domiurbes in terra iEgypti, loquentesni; quinque urbes in terra JEgY1Jti 10 quentes {abiis Canaanis, sig. vera doclabio 1 Canaanis, et jurantes Jehotrinreplura qllre genuina Ecclesirej quinVal Zebaoth, Ir Cheres (Urbs so que sunt piura, wbes sun t vera doclis) 2 dicelul cuique 3. - A. C.tlinre, labia Canaanis sllnt doclrinalia1462. A. E. 604. Ecclesire genuina; jurantes Jeltov(l) A. C. 1I02, 566, 1286, 1!J62, 2!S!J2, Zebaoth sig. confilenles DQrninum; Il3727, !J1.97, 5291,5297. D. !J. A. R. Cheres dicetUl unaqlliEvis sign. doc503. A. E. 223, 391, 5!J8, 608. Dict. trinal, corruscantem ex velis spirituaP. 5i. !J A. !J7.Iibus in naturali, Il enim cst urus, et A. R. 19!J, !J27 ulbs sign. doclrinarn, Cheres est cor ruscalio ut solis. A. E. 391.- Vide A.E. 1 Labiis. A. C. 28!J2.223, 650.- Qllinque urbes, etc., sign. ! Urus Cheres. A. E. 391. quod aliqui tune qui naturales sunt [o,n Cheres, " 50), li A. E. 391, G5,1. c. fient spirituales et agnoscent genuinrecodd. aliq. LXX. Sym.. Vu/y. Saad. pro o,n docllinre vera, et quod ex bonD chariq. habeL T. rec.]tatis colent Oominum. A. E. 508. 3 Uni. A. C. lJ02. - {jnaqurovis, c.19. lIrec sign. quod tune cultus DoSclt. A. E. 39i. mini ex bonis charitatis et inde veris 1.9. III die illo elit allare Jehov::e fidei in omnibus qure sunt naluralis ho minis; pel altmc Jchovm significatlllin medio terrro fEgypti, el stalua ., cullus ex bonD charitatis, el pel sta [i:lYl:l, i. e. erccLum quid: rad. :lY~; , tuam cultus ex veris lidei; pel in mede lapide cr. Gcn. XXVllI. 18. A. C. 3727.]dia te1T.T /Egypti significatlll ubiqllC / 110. 96 ESAIAS. CAPOT XIX.juxta 1 terminum ejus, Jehov3J. et in omnibus naturalis hominis, et pelA. C. 921.terminum verum scienlificum. A. E. (1) A. C. 1462,2588,3727,4197,6047, 654. - HffiC sign. qnod lune erit cu1Lns9714, 10643. D. 4. A. R. 392, 503. Domini ex bono amoris pel vera scien-.A. E. 223, 391, 548, 654. Dict. P. 51. tifica qUffi in .naturali homine; altwe4 A. 47.Jehov sign. cultum Domini ex bonoamoris, in medio telr JEgypti sign. 1 Apud, c. 8ch.. A. C. 10643.pel vera seientifiea qUffi in naturali homine, vera seientifiea sunt etiam cogni20. Et erit in signum et in tes tiones ex sensu litterffi Verbi i.el statualem Jehov3J Zebaoth in terra & apud tenninum ejus, Jehov, sig. eulgypti, nam clamabunt ad Jehovam tum Domini ex ve.ris fidei, pel statuampropter oppressores l , et mittet iIlis significatur cultus ex veris fidei, et pelServatorem a et Principem b, et li tenninum JEgypti significantur extrema; extrema naturalis hominis snnt])erabit eos. - A. C. 1462. sensualia. A. E. 391.(1) A. C. 2588, 3727, 4197, 6047.A. E. 654.A. E. 393. 4 A. 47. 20. Testis est confilmatio boni pelvelum, et veli a bono. A. C. 4197. 10PPlessiones. A. E. 654. Clamabunt ad Jehovam propter op [l11V10, Salvator, cap. LXIII. 8. pressiones, qui millet illis SelvatoA. C. 9937. rad. ll1V1.] rem et Principem, sign. dolorem illo b [:::ll, sec. masor. part. a rad. :::l1 litigare,rum propter defeclum veri et inde boniviridicare, cf. LXX. Syl. Cha/do Vulgo r.. cap.spiritualis, et advenlum Domini a quoLI. 22.]iIJa recepturi; clamale sign. dolorem,oppressiones sign. defectum veri et21. Et notus Het Jehovah A>inde boni spiritualis, ae Servatol etgypto, et cognoscent ~gyptii JePlncel)S sign. Dominum, qui Servat01hovam in die iIlo, et facient sacriseu SUlvaior dieitu ex bono amoris, aeficium et mincham .; et vovebuntPrinceps ex "eris fidei. A. E. 654.votum Jehov3J, et reddent.-.,. C.1462.21. Notus {iel JellOvah JEgypto, ct (1) A. C. 2588, 6047. A. R. 503. A.cognoscent JEgyptii Jehovam in dieE. 654. Diet. P. 51. .il/a, sign. agnitionem Domini ae Divini A. E. 661. li A. 48. Ipsius; et facient sacliflcium et min [i1n.iO, munus, Gen. IV. 3,4. XXXII.cham, sign. cultum Domini seeundumH. XLIII. 11. Imprimis in cultu oblatuni, prcepta Ipsins ex Velbo, ita ex verisLevit. II. 3. VI. 1.3, etc.]doctrin el ex bono amoris. A. E. 654.[De mincha, qure panis, vide A. C. 10079, 22. Et percutiet Jehovah ~gyp 10137.] .tum percutiendo, et sanando l , etlevertentur :t ad Jehovam, et ,exo 22. Pcrcutiet Jehovah JEgyptum1CUlando. A. C. 9031.percutiendo, et sanando, unde con! Unde convellent se, c. 8ch. A. E.veltent sc ad Jehovam, et exorabitur65!!. - Unde convettil se. A. C. 9031.illis, ct sanabit illos, sign. tenlationes, 111. ESAIAS. - CAPUT XIX.97rabitur illis, et sanabit:; illos. et sic conversionem, ae sanaliouem aA. C. 1462.Caisis pel vera. A. E. 65lt.(1) A. Co 9031. A. E. 65lt.li A. ltB.3 Curabit. A. C. 9031.Vers. 23 ad 25. Quod IUlle spi23. In die illo erit semita a abrituaIe, rationale el scientificum unum agent. P. P.fEgypto ad Ascbllrem, et veniet ... h " fE [Hebr. Il lola lu, = cap. XIV. 29.]2. Vallis visionis est sensualis homo,2. Tllmultibus plena! Ulbs tuqui ex lallaciis sensuum cOlpolis omniamultnans l, urbs exsultans 2, con videt, el quia non intelligit vera, et inde loco eorum alIipil falsa, dicilur quoc! 1 Tumulluum. A. C. lIS03. eonfossi non eon{ossi gladio, ncquc Hilaris, c. Seh. li A. 54.oeeisi iJcllo, pel qu signilicatl1l quoda [iI"p, (( civilas, Il cnp. . 2G.]1 vera non destlucta sint pC laliocina 118. i04ESAIAS. -CAPUT XXII.fossi tui non eonfossi gladio, ne tioDes ex: falsis, neque pel allquas pugque oeeisi bello. - A. C. 402. A. nas talsi contra vera, sed ex se, quia exfalaciis, ex quibus non apparent vera.E.734.A. E. 734. - Jbi de fallaciis ex sensua(1) A. C. 4503. 4 A. 54.Iibus,per quas vera Ecclesi non videri 3. Cuneti primoles 1 tui vagan- possunt, de quibus ideo in dubio negatur una, pr:e areu vlDetl sunt; 0111 livo sunt, iIli dicuotur confossi sed non 1 gladio. A. C. 4503. - Neque occisines, qui inventi sunt in te, vincti bello, nam null tentatio, cui succuuna; e longinquo fugerunt. - A. buelunt; qui enim succllmbitlenlatioC. 382,4503.ni, dicitur occislls bello. 4 A. 54.(1) 4 A. 54.t Dominalores. 4 A. 54.3. AlCU vincti, ut prius gladio occisi.l1:l1p princeps, cap. J. 10. Ill. 6, 1. Vide 4 A. 54.cf.Jas. X. 24.] [Meus: falsum doctrin desLrllens verum, cf. ad cap. V. 28, A. E. 357. - Vinciri : se 4. [Propterea dixi : Respicite aparlri a bona cL vero. A. C. 5031, eload cap.me, amare me geram in fletu;] ne XLII. 1, A. C. 54.32.]instetis ad eonsolandum me ob vastationem file populi mei. - Dict. 4. Filia populi mei est Ecclesia spiP.15. rilualis ex aITeclione veri. A. C. 3024. - Filia populi islius est Ecclesia reA. C. 490, 3024. App. 56, 69. 4 A.55.prsenlaliva, qu erat aplld Judos, qu in anliquis fuit, rcsuscilata qui 5. Nam dies tumultus, et eondem solennilel apud popllium Jacobi,euleationis, et pelplexitatis ,Dosed nllnquam nisi vaslatio. 4 A. 55.mino Jehovih Zebaoth, in valle visionis destruit mUlum ut voci- 5. Pel" Dient lUmultus, et conculca..,. tionis ct pe1"lJlexitatis DominQJelwvihferatlo CI susmontel11. - A. C. Zebaoth, inlelligilnr advenlus Domini.1292,6419. 0.4. - Vallis visionis pro phanlasiis(1) A. C. 4715. D. 4.el raliociniis, pel qu cullus falsilJca-A. R. 898. R. C. 689. Dicl. P. 15.luI ellandem prophanalur. A. C. 1292.4 A. 55.1 ~ Mwus in opp. sensu sign. falsa qlla [(Dominlls,) A. C. 64.19.] ~ deSlIUU~ltUl:- .A. ~. 64~9.~ H~mo diciluI vallis vtslOmS, qUIa Iota eJus mens 6. Nam Elam sustulit pharetram est phanlasia. 4 A. 55.eum culru hominis, equitihllS l , [et]Kir denudavit scutum. - A. C.6. CUljUS hominis et equ,itum sign.6419. intclligenliam et sapienliam. Vide 4 A.(1) A. C. 2851, 55.4 A. 55.[E/am, de quo supra, ad cap. XXI. 2. A. C. 1228, in sensu app. sign. falsificalianem r1oct Equiles. A. C. 2851, trime, scielll.iam nallJr;Jlis I,aminis el inde fi [Cf. Il Reg. XVI. 9. Am. 1. 5J idem, cf. ad .Ier. XLIX. 3-i, 35. A. E. 351.J 119. ESAl AS. - CAPUT XXIJ. 105 7. Et fuit, electio *t val1ium tlla-7. Eleetio vallium plO bonis el vc-rum implet~ sunt Cllrlll, et equi- ris in nlillllali seu cr.lelllo homine.A. C. l,715. - POlta siSIJ. cognilioncstes 2 ponendo posllerllnt ad:; pOI- "eli et boni. A. n. S99. - lel ]Jorla11ltam, - A. C. 471t). sigllifi.canlur vela inlromillcnlia, qu(1) A. C. 2851 *, 6419. A. E. 208. deslrucla. A. r~. 208.A. R. 899., !J A. 55. Vers. 8 ad 12. Quod exlcll1a1 SelecLio, c. SCI!. A. C. 4715. A. E. Er.clesi pel eam dispe-208. leanl, nsque ul in ignolan-! Eqllitiblls. A. C. 2851. Liam de Domino venianl.3 USqllC ad. A. C. 6419. A. E. 20S.P. P. 8. Et denudavit tegumentum S. IlIa lera inllomitlentia vocanlullehlld Et erit in die iIIo, et obli veri qu Ecclesiro, qll oblivioni davioni tradetur Tyrus septuaginta buntur; se7Jtuaginla anni pro integraannis, seeundum dies regis uni us; periodo a plincipio ad finem ;jux!a dies legis unius, pro statu veri inlra Ecclea fine septnaginta annorum erit siam; dies sunt slatus, cl lex verum.Tyro 2 seeundum eantieum mere A. C. 6508. - Se7Jluaginta anni protrieis. - A. C. 2906.integm periodo, 11 qua Ecclcsia exslilit (1) A. C. 23, 6508. A. E. 323. Dict.nsque durn expirat, qu ctiam suntP. 15. 4 A. 60.dies unius legis; lex sign. crUllJ EcA. n. 406. C1esiro. A. C. 2906. - Tyrus sign. Ec clesiarn in qua cogniliones boni et veri1 Fiel, c. SCh. A. C. 23.falsifical sunL; meletrx sig. falsifica! Canlicum Tyri. A. E. 323.lionem vcri. A. E. 323. - 11Ji dc vasta lione Ecclesi pel nullum intellectulll Ver1Ji. Dicl. P. 15.- Vide 4 A. 60.16. Pel hc significauLlll exsulalio 16. Aeeipe eitharam, eircui U]ct glprintio falsi super destruclionemhem l, meletlix ohlivioni tradita; veri; meletlix sign. lalsHicationem veri. A. E. 323.bene 2 pulsa, multipliea cantum, ut17. A fine se7Jluaginla annolum.in memoriam revoeeris. - A. C. Vide supra vers. 15.- T?JluS in Verbo420. A. E. 323.cst Ecclesia quoad cogllitiones vcri ct4 A. 60. boni; merces meretlicia sunL edem applicat malis el falsis pervertcndo;1 Ambula in urbe, c. 5cft. A. E. 323. melcatwa ejus est vendilalio earum j~ Eleganter, c. 8cft. A. E. 323. . scojlali CUln omnibus legnis lelne, 1 est CUIll omnibus et Sillgulis veris Eccle 1 sim. A. E. 141.-Redire mlmelcedem meletliciam, et. scollal CUIll omni17. Et erit a fine septuaginta bus jeg71is sUTJel (aciebus mbis, sign.annorum, et.visitahit Jehovah Ty falsificalionem omnium vcrilatum torUlll, et redilJit ad quxstmn merc lills Ecclesi. /. E. 304. - QUI1Slusmelellcius el scollalio lYTi, sign.t.rieium 2 suum, et seortabitur eUI11 vendilalionem falsi: jegna sunt vera,J Ficl, c. 8ch. A. C. 10570. cum quiblls scollato. A. C. 21166. ! MClcedem merctriciam, c. 8ch. A.Goglliliones veri eL boni vocantur meTC.2906.ces melelricia, Cllln docenlur causaIpIll:, Jad. im darc, cf. Dcul. XXIII. 19.lucl, honoris ct lamro proplcr illa, sicEzcclJ. XVI. 21,]fJuasi vendl1nLur, cL non doccnlur prop 127. ESAIAS. - CAPUT XXUI.113omnibusregnis terr super facie- ter ipsum verum; seortwi CUn! omni-bus humi 1. - A. C. 2466, 2088. bus 1egnis t!:rn.c, esl Ha facere. cumomnibus veris Eec!esim i ~;U7)er fade(1) A. C. 2906, 6508, 8904, 10570.bus /wmi, esl ubicunque Ecclesia.A. E. 141, 304. Dict. P. 15. A. C. 10570.Dec. 79. 4 A. 60.1 Orbis,. c. Sch. A. E. 304.[Hehr. cf. Gcn. VIT. 4. VIII. 8, 13. Exad.XXXII. 12. XXXllI. 1G.]Vers. 18. Quod nova Ecclesia a Domino loco leteris. P. P. 18. Et fiet 1 mercatura ejus, etqustus-meretricius 2 ejus sanctum1.8. Quoniam cogniliones veri et bon4usque mancnl cognitiones leri et boniJehov:B, non recondetur ~ et nonin se, ita dilime, lamelsi homini do-reponetur ", quia habitantibus co-centi et lendilanLi iIlas sint pro luero,lam Jehovah erit mercatura ejuset inde merccs meletlieia, ideo dici-ad comedendum ad satietatem [), tur, quod me1"eatura ejus et merceset ad tegenclum n antiquum 61>. -meretleia ejus eritsanetum Jel!ov. A. C. 10570. - Quod merealUra etA. C. 2588.merees melellicia lulum sit sl:metmn(1) A. C. 6917, 7770,10570. A. E.JellOvx, est quia pel iIlas signifieanlul141,617. Diel. P. 15. 4 A. 60. cognitiones leri et boni ab iIlis appli- Dee.79. caLm falsis et malis, eL homo pel ipsas 1 Tandem eri!, c. Selt. A. C. 6917, eogniLiones in se specLnLas poLest sa-7770.pere, nam cogniliones sunl media sa- Merces merelricia, c. Seil. A. C.piene!i, el quoque sun t media insanien-6917,7770. di; sunt media insaniendi quum falsifi-[Hahr. cf. supra, ver5. 17.] canllll pel applieaLiones ad mala et3 Reponetur, c. Sch. A. C. 617, 7770. lal sa. A. E. 1.41.. - Habilare eoram4 Delinebilur, e. Sch. A. C. 6917, Jehova/t sign. vivere a Domino; eome-7770.., cl!!1e ad satieUllem sign. cogniliones:; Ad exsalicndulll se, c. Sel!. A. C. boni leeipere, percipere el applopliare6917,7770. 1 sibi quanlum satis ad llullilionem ani-) Tegen ti sc antiquo, c. Sel!. A. C. 1 mm; Legere se anliquo sig. cogniLiones6917,7770. 1 genuini veri imbuere; tegerc prmdica-[ tUI de .velis, quia vesles sign. vera in- n [Hebr. prapr. tegefls, part. (cf. cap. XIV. duenLin bonum, cL anliquum diciLul11) = tcgumenlum (~]de gcnuino, quoniam genuina "cra Il [i. e. ad morcm anliquum ct nobilcm, f;r. eranL apue! anliqllos. A. E. 617.1 Sam. Il. 7].] l.t ~i. 128. H4 CAPliT XXIV. 1. Ecce Jehovah evacuans ter-!ve:s. 1 ad 13. Ql10d Ecclesiara~, et ex~nani~ns eam, ~t depra-Iln .genere prors~s devas.levablt 1 faCies eJus et dJspercrercIU.I u.sque ut ~on amph~s~ ahqmd Eeelesuc superslt, ,. lamet habitatores CJus. - A.1 Cli seclloco iIli,us falsum et ma 2067.lum. r. P. (1) A. C. 1066, 5376. A. H. 2851 1 1 l E lA. E. 304 697. A 55. ,erl ~ p o. cc esta,.qure e:acualt 61 pp tur et exznamtur, et eJus facles d6A. plaValUr, el habitatores dispergzm1 Evertet, e. SCh. A. C. 5376. 1 tur, quum amplil1s non vera et honainl-eriora. A. C. 2567.- Terra pro po2. Et crit, sicut populus, ita sa pulo qui ibi, etquidem pro populo Ecceldos; sicut scrvus, ita dominus cesire, ila pro Eeclesia, el pro vastalisejus; sicut ancilla, ita domina ejus; iIIis qu Ecelesi, de quihus, qUUI11 vas~lanlur, prdicalur evacuari etc. A. C.[sicut amens, ita vndens; SiCllt 1066. - Devastalio Eeclesi ql10ad bomutuo dans, ita mutuo accipiens a; num amoris et eharilatis signifieaturita fnori accipiens, sicut fnori pel evacume tenam, el desolalio ejusuans IpSI h . ] - A. C. G)~6~.1;_0 1. quoad vera docLrin eL fidd significatl1rII A. 61. pel exinanile illum, et ipsa mutaliopel evertere facies ejl/s. A. E. 697.a [ilS, cf. Exod. XXII. 24,] 2, Amplius non vera el bona interioh [llUJ, cf. LXX. c, D~uler. XXIV. 11.ra, qu sunt populus et sace:/,c/.()s, nec.ler. XV. 10.]vera el bona exLeriora, qllle sunt seTvus eL ancilla, quod fit quum exlerna3. Eyacnando evacl,abiLur terra,dominanlUl supel interna. 1. C. 2567.et spol,iando spoliabilur, [quia Je 3. Deso!aLio Eecllsi quoad vera doc-hovah loquutlls est Verbllm hoc. ] triore el Ildei signifiealul" pel spolime- A. E. 697. terram. A. E. 697.(1) A. C. 1066, 5376. A. R. 194, 285.4. Desolalio Eeclesi quoad vera etA. E. 3011. App. 56. bona ejus, propler fasLuill propri inS. E. 1M. 4 A. 61. lelligenti, ae prophanatio veritatum qu ex bonD sunl, Ha deseribiluri de 4. Lugebit et conjnndetur tersolalio deseribilur pel 11lge1"e, confunra 4, languescet et confundetur 01 di cllanguescere,. Eeclesia quoad verabis, languescent, alLitudo populiel quoad bona signilieatur pet terramterr::c. - A. E. 7.41. el ,pel olbem, faslus propri inlelli genli pel altitudinem populi telra:.(1) A. C. 1066,5376. A. R. 1911,285, A. 1, 741. - Pel orbenz non signilic,551. 1. E. 304, 697. Il .. 61. lur orbis terrarllm, sec! Eeclesia in iIIo. t llrra hahilabilis, c. ,cil. 1. E. 697. 1 1. li. 551. - l.ugcliit, confunclet1!1 129. ESAIAS. CAPUf XXIV.H5 5. Et ipsa "erra prophanabitur llerra Itabitabilis, languescet, coitrun~SUD habitator,bus suis, ,ex eo quoddelur orbis, sign. quod non aliquid i1Ji clescet el t1orebil, sed quod stelilescettransgressi si nt leges, transcende cl implebilur inulilibns. A. E. 697.rint statutuIlJ, irritum redderint5. Plophanalio velilalum qu exfdus reterni tatis. - A. E. 741,bonD desclibilul pel quod lelra 1Jl0697. phanabitur sub habitalo1bus suis.(1) A. C. 1.0611. A. R. 285. A. E. 223,A. E. 76i. - Quia hc fiunl, quando304. App. 56. IJ A. 61.. habilaloles ibi non ampli us cnrant sancla Ecclesi, ideo dicilur ex eo 1 ConLam,inabilur. A. C. 1.066.quod tmnsg1"C?ssi sint leges, trans [tpn cf. Jer, 11[. t. XXIII. 11.]cendel-int statutl.lm, ilTitum ledde rint fdus le11nitalis. A. E. 6~7, .. tEternum fdus est quod homini in scriplum csl, ul legnum Dei jugilel 6. Propter ea maledictio comespeclel. 6 11.. 61. .det terram, [et a reatum habehunt Il6. Pel te/Tam tIualll comedet malehabitantes in ca;] ideo exurentUldictio significalul Ecclesia, ma!edicliohabitatores ter rre , et residllus eritest pelvelsio ejus. 11.. E. 376.-Pel habitaloles lerne significanlul bona Ec- ..vir-homol patlCLls2.-A. C.f066,clesi, qure e.Tll1i dicunlur, quandoUS7.amolcs sui el mundi legnale incipiunl;(1) A. C. 677,1071.,3580,51.1.3,5376. quod lunc alTeclio veli spilHualis etA. R. 263, 285, A. E. 280, 306, 376,iude sapienlia cessatula sil, significatur697. 6 A. 62.pel ralictus elit /tOmo ralus. A. E.1 Heliclus erlt homo, c. Sch. A. C.280. -Homo pro fllis qui fidem ha677,1.066. A. J~. 280.benl. A. C, 477.- V-homo plO bono[U1I~Iol, Ellosch, cf. cap. VIII. 1. XIII. 12.] spili1uali seu bono veri. A. C. 6267.2 Halus, c. S(Jh. A. C. 51.13. - Pusil7 el 8. De vastalione boni et veliJum. A. C. 1.060 Ecclesi spiriluali~; bonum spirilualequod cessalulum significalur pel quod [ El. = quIa, cf. LXX. c. Gen. XX. 3lugebit mustum et cessabit (laudiumel pass.] tympanon/Ill, el quod velum ejus ces b [t:::11llIol, n. l~atus, cap. LlII. 10. Gcn.calurum significalur pel lan(luescet viXXVI. 10, cl v. n. realum llabere,cf. ad Ps.tis el cessabit gaudium cithar; pelXXIV. 22, 23. Eze ch . XXII. 4. A. C. 3400.]ml/stum significallll honum spililualc,ejus gaudium pel tympanum; et petvitem signitlcalur verum spiriluale, et 7. Lugebit ,nustum, languescet l ejus gaudiUln pel cilh.aram; quia (lfvitis, gement omneslretantes 2 cor feclio iIlorum est qllre cess(llula, ideodicilul, gament omnes lli corde elde. - A. C. ;3069.cessabit wmultus hilwum, pel lti(1) A. C. 1.011, 3580, 51.1.3, 5376.lias el hilali1ales in Vel1Jo significanllllA. E. 323, 376, 522, 618. 4 A. G2.lrelili el hilarilales spililllUlcs, quA. H. 31.6. omnes sunt ex alT~~clionibus vCli ellJoni.1 Languebi!. /1. C. 3580. A. E. 323. - Vide A. E. 376. - lill/S LreU, c. Scll. A. C. 3580.l Ium sign. velt11ll VClbi, el vitis vCllm 130. H6 ESAIAS. -CAPUT. XXIV. 8. Cessabit gaudium tympano-I docllinre Ecclesiro. A. E.~18. - Lugemm, cessabit tumultus hilarium, bil rnu.~tum pro quod cessabit verum. . b d . l I A . C.3580. - Gaudium tympanorumcessa IL gau mm Clt larre.- A. C. pro JUCllO dli aITec tlonum bfid el;.001 18261., gaudiurn cithal" pro jucllndo aITec(1) A. C. 8337. A. E. 323, 1 tionis veri fidei. A. C. 8337.A. R. 276. li A. 62.9. In cantu non bibc1C vinum pro non aITeclione veri instrui et deleclari inde; amara sicera bibentibus illam !.:J. ln 1 cantu non bibent vinum, pro :.lversalione. A. C. 3069. - Cumamara erit sicera n bibentibus il cantll non bibelll Vinll1n, sign. quodlam. - A. C. 1071. perierit interna bealitdo menlis el fe(1) A. C. 3069,7854,8261. A. n.4H. licilas cOIdis plopler deperdilum veA. E. 323, 376, 522, 618.rum b911i spiritualis; alllam erit sicaraA. e. lii37, 6377. A. n. 316. 4 A. 62. bibcntibus illam, sign. vcrum boni injncundnm ex falsiOcnlione et adulteln1 eum, c. Sclt. A. e. 7854. lione ejus. A. E. 618.- Vida A. E. 323,ar,;,wpropr. polus inebrians, cr. cap, V1376. - Injucnudn signifieanlul pel11, XXVlIl. 7. XXiX. 9. LXYI.12.]amam. A. e. 7854.10. Ulbs inanitatis quro f1allgetU1, 10. Flangetur urbs inanitatis 1 pro mente hllmana, quod deprivnln vero; omnis domus quod claudelllr proclaudetur omnis domus ab illtranquod absque bono, domus est boftum.do 2. - A. C. 28M.A. e. 2851.- Urbs inanitatis pro ina (1) A. e. 402, 474l1. A. Il. i94. A. 1 nilntibus doclrinre. A. C. 402.- Fmn E. 223, 376, (i52.getul urbs inanitatis sign. quod des 4 A. 62.tluelul doctlina falsi, urbs esl doetrina, t Urbs vacllitatis. A. e. 47lJ4.nc irumitas llst falsum ; clalldatur om ri1n-n"p, urbs seu civitus, cr. 1. 26. nis d011tUs, ut nemo intrc.t, sig. quoc!Vacuitalis seu inanilatis, cr. cap. XXXIV. 11, non bonum amplills et sapienlia apul!Gen. I. 2.] hOlllinem, qllod fit quando lion vcrum! Ut nemo inllet. A. e. 47l1Ll. A. E. 1 sedfalsum. A. E. 376.-Vide A.E. 652.376. U. Pel clm1w1am super vina in[Hebr. cr. cap. XXlII. 1.]plateis signifieatur lameolatio proptel: ldefeelum et eommixtionem vcli eumfalso; vinum sign. verum Ecclesire exft. Clamor super vino in pla verbo, ideo dicitul in plateis, quiateis; desolabitur 1 omnis lretitia, plalea id quoque sigo. el ibi qureritur.exulabit gaudium telrre. - A. CI A. E. 652. - Clamor super vina in2801. platais pro statu fa!si; clamor prdi(1) ~. e. 1lO2 1071 !J137 4 M. catur de falsis, vin~m est verllm de quoA. E. 223 304 652 919.7 1 c1amo! quod non Slt,. ~late sunt quA. C. 2336 6377~ A, Il. 501 885. dllcu?t ad vern: ltllla qua: desotatu7", pldlcalur de vero gauc/mln tarTie4 A. 6 2 . , quod eXlllat, dc bcrr:o. A. C. 285i. 1 eomnliscebitul, c. Sel!. A. E. 652,Villltm pro vClis fidci, quro nallci. A. e.919. 1071. 131. ESAIAS. -CAPUT XXIV.H7 12. Reliquum in urbe desola 12. Urbs sig. doclrinalia. A. li. 194.tio l , et vastatione percutietur por -Vastata dicilur porta, quum non ni hi! quam mala el lalsa regnant. A. C.ta 2. - A. C. 2851,2851. (t) A. c. 47tJ4, 5376. A. R. 194. A.E. 208, 223, 919. App.56. Diet. P. 16.13. In medio terrx esl quod per lo 1. R. 899. 4 A. 62.tum Eeelesi sit malum, el in media populon/In esl quod pel lolum ejus Bit 1Vaslilas, e. Sell. A. c. 47M, 5376. falsum; quare eomparatur eum st1ie tUsque ad devastalionem eonlunde tum ole, el cum racemationibus relur porla, e. Sel!. A. C. 5376. A. E. lielis quando eonsummata est vinde223, 919. Diet. P. 16. mia,. olea sign. bonum Eeclesi, vin 13. Nam sic eritin medio ten,demia verum ejus, strietura el raee mationes reliela earum sign. vaslalioin medio populorum, sicut stric nem. A. E. 313.-Vide A. E. 638, 919.tura olem, sicut racemationesquando consummata est vindemia.Vers. 14 ad 16. Quod illi qui- A. C. 10261. exlra Eeclesiam sunl, re(1) A. C. 2851. A. R. 285, 649. A. E.cepluri sin l iIuslralionem304, 313, 638, 919. 4 A. 62. a Domino. P. P.A. R.M. [ Decussio : cap. XVII. 6. A. C. 649, 14 el 15. Hic de instauralione Eeee7091.]s nov apud genles; harum gaudiumest quod deseribitur pel quod extol/ent 14. IlIi extolient vocem suam, voeem suam, jubilabunt, ob magnifijuhilabunt, ob magnificentiam Je eentiamJeltov clamabunt a mari seuhov(~ damabunt a mari a. - A. E. ab occidenle; pel mare enim, quum406.pel iI11d inlelligilur oceidens, signifieatur naturale, ex causa quia ilIi qui in(1) 4 A. 63.occidentali plaga in Mundo spilituali Diet. P. 16.habitant, in bonD nalurali sunt, al in [Pro a occidente, cf. Gen. XII. 8. Hosch. orientali plaga qui in bonD elesli, elXI. 10.)quia gentes, ex quibus Eeelesia, in buno natulali luerunt, ideo dieilur in 15. Propterea in Drim hono U1im Itonomte Jel!ovam, in insulisrate l Jehovam, in insulis maris ma1is nomen Dei Israelis, pel qumNomen Jehov Dei Israelis. signHlealur quod adoraluri DominumA. E. 406.ex bonis el veris qUal in naluraJi homi (1) A. C. 2009,5922. A. R. 34. A. E. ne: urim enim sign. ignem el foeum,50. 4 A. 63.pel: quos signifiealur bonum mednlIa in I.>ono et vero, quod siguillcalur pell> = lIati sunt. cr.lruendi, et vilam ucceplllricap. XXXVII. 3.] sint. P. P.19. Quod usque a Domino, cum ven lurus est ig mundum, docendi, et rege t9. Vivent mortui tui, cadaverrandi sint pel vera ab Ipso, significalurmenm, resurgent! expergiscimini, pel vivent nlO/lui lui, el pel il/a quet cantate, habitatores pllIveris! Il sequuntUl. A. E. 721. - iUorlui luinam lOS olemm lOS (UUS; at terdicnnlur qui resurgent, qui dislingullnlam Repham projicies. - A. C.ft luI ab iis morluis qlJ non vivent, vers. 14, de quibus eliam in fine hujus ver581.sus; cadavem, siulililer pel qum intel (Il A. C. 611.9. A. n. 158,329. A. E. ligunlur damnala, nam nisi morianlur721. Il A. 70. cllpiditates, non reslllgere polest ho A. C. 1673. A. n. 285. A. E. 304. mo; vide 4 A. 70. - TOTa Repllaim a [In gcnit. A, C. 5B1. -Cr. vers. 14.] est infernus. A. C. 58i. 142. 128ESALAS. CAPUT XXVI.20. Abi, popule mi, intra inVers. 19 ad 21. Quod conser. conclavia f tua et claude janllamil~andi, dllm. inlcrea .ilIi qui* : .In persuasJOne falsl sunl,,tuam post te, occulta te Slcut pa pel ullimum judiciull1 des rum momenti, usque dum transeatlruenlur. P. l.ira. - A. C. 7303.20. Intlare in cubieulo sian. se in ,(1) fl. C. 5694, 8989 *. A. 11. 329.occulto lenere, el in se. A. C. "569ft. _Dlel. P. 16. 4 A. 71. Conclavia sign. inleriora. A. C. 7353. 1 Cubicula c. Sel!. A. C. 56911 el pass. - Claudere j~mUlm post se, usql~e ,... . dwn tlanseat lla, pro non eommunJ ["li1 conclave, maxIme lIltenus, ubt CUC} ca lJOlle eum ma lJS, qu suu l Ira. A. C.bile, E~od.V1J. ~8, 1I1 occulto, cr. IZ/J.ttOll, 1 8989. _ Vide 4 A. 71.Matth. VI. 6.]1Bmc ue dle V1Sllall0nlS seu JU l 21. ".. . . . a (Sing. c. Keri.] eii, quano omnium iniquilales relcgenlUl, quod inlelligiLul pel tune "e .vdabit telTa sanguines .ntOS, et non 121. Nam ecce Jehovah eXlens e r:elabit amplius occisos suoS; t(!11(lloco suo, ad visitandum iniquila sign. Ecelcsiam, hic malos ibi, sanguitem habitatolis ten::c super ilIum: nes sunl mala qum deslruxellllll bona " ,t. ejus, cl oecisi sunl falsa qu dcslrllxetunc revela~lt lCl r~ san~u~nes,suos, runl vera ejns. A. E. 315. - Oecisiet non celablt ampllUs OCC1SOS SUOS. sunl qnoqlle qui pel mala el falsape- A. R. 329.rierunl. A. E. 329. - Oecisi pro illis (1) A. C. 662,8902. A. Il. 379. 1. E. apud quos uon fidps quia non t;harilas.315,329. Diel. P. 16. l, fl. 71. A. C. 8902.- llabita/OI telTm e~l ho- A. n. 285,325. n. C. 310. A. E. 304. 1 mo Eeclesi. A. C. 662.- Vide 4 A. 71. CAPUT XXVII. 1. In die illo, visitahit Jehovall Vels.i. Qnod in nallllali hogladio SllO dura, et magno, et ra mine non amplns VClum el bonum. P. P.lido *1, super Leviathanm n serpentem oblongum Il, et super Le1. Pel Leviatl!anem selpentemviathanem serpentem lOIluosum, 0lJlongu11l sigllifieanlnr ilIi qui lejicinnl omnia qum non oculis vident, ila1FOIli, e. Sel!. fl. C. ft2. mere scnsuales, qui absque fide suntqnia non c.ornpreheuunl; pel Levia a qn"~ h. c. se inflectens. ut scrpcns 1 tltanem selpentem tortuoSU1I! signifi(cr. nrab, ,,~); intelligitur Dakena: 1. E. 455. canlul qui ideo non clednnl, el usquecJ. Ps. LXXIV. H. CIV. 2G.]1 dicunl se cledere; pel gladium dub [Tum fugacem, cf. rad. i1":l c. exp!. A. 111l1n, magnum et (OItem, quo visita-E. 275.1 j Ultlltw, significalur exlinclio omnis IC 143. ESAIAS. -CAPUT XXVII.129et occidet cetos 2 c, qui in mari. ri, gladius est falsum destruens verumjA. C. 42. pel cetos in mari, qui occidentur, si(t) A. C. 2799 *, 7293. D. o. A. E. gnificantur scientir.ca in communi. A.275. II A. 72.E. 275. - De iis qui pel raliocinia exA. E. 055, 581. sensualibus et scienlificis mtrant inmysteria fidei j gladius dunls, magnust Balnas. A. C. 7293.et vaUdus pro pUDilionibus falsi inde.c[j.:lr1 n. sing. gener. cetarum et serpenA. C. 2799.-Per occidere celos in matum aquearum, Exad. VII. 9. A. C. 7293; ri significalur ut ne quidem communiaplur. cf. Ps. LXXIV. 13.] sciant. A. C. 02.2. In die illo, vinea meri, resVers. 2, 3. Quod usque verumEcclesice cuslodiendllm sil.pondete Hli. - A. C. 9139. P. P.(t) D. o.A. R. 650. . 1"t 2. Vinea men pro Ecc eSJa spm ua-4 A. 73.Ii. A. C. 9139. _ Vide 0 A. 73. 3. Ego Jehovah custodiens illam,[Merum: verum gelluinum, Deut. XXXII.in momentis irrigabo illam ; ne de u. A. E. 314.]sideret n super ea, noctu et inter-, 3. Vide 0 A. 73.diu custodiam illam.-A.C. 9139. 1 (Irrigare, fecundare, exp. ad Hasch. VI. 3.4 A. 73. 1A. E. 644.](t) A. R. 650.Vers. 0, 5. Quod olllne maa [P~ ut cap. XXXIV. 16, - impers. = Jum et falsum die judiciidesideretur, cf. ad cap. IX. 5.]destruelur. P. P. . 4. [Ira non mihi; quis dabito. Vide 0 A. 73.mihi senticetllITf, vepretum in bello? [Senlicelum et tep7elum : mala et falsa dactrin:c, cf. ad cap. X. 17. A. E. 504.]invadam ea, succendam ea una.)4 A. 73. 5. Qui voluit credere, seu aecipere lidem, hoc est, lobw, et sic velit 1Jao. [Vel apprehendet robur cem habele, is habebil pace//!. 0 A. 73.meum, faciet pacem mihi, ~ pacemVers. 6. Quod postea nova Ecfadet mihi!Jclesia. P. P.4 A. 73. 6. Pel Jacobu/ll intelligilur Ecclesian [N simili lISU cf. Levit. XXVI. 41.]externa, et pel Israelem Eccle~ia inb [Pacem facere aliclli, cf.Tas: IX. 15.] terna; et quia inlernum Ecclesi fun 6. Venturos radicabit Jacob, efdatur super exlernis ejus, ae interna inde multiplicantur et fluctificantlll,florescet et florebit Israel, et irndicillll quod Jacobus ventuTos 1adicaplebuntllr facies orbis proventu.bit, et quod Israel efilOlescel et flo1e- A. C. 3300.bit; fluctificatio Ecclesice inde signifi(t> A. C. 0286, 8902, 9272, 9553.catur pel ut impleantur facies olbisA. R. 325. R. C. 3iO. A. E. 7lJt. 0 A. p,oventu. A. E. 7lJi. - Jacobus pro73.ilIis qui in externo Ecclesice, IS1ael proA.R.55LHiis qui in intelllo. A. C. 8902.1.17. 144. tSQ lSAlAS. - CAPUT XXVII.i. Num juxta plagam percutien-IVers. 7, 8. Apud illos apudtis ilIum, percussit eum? Numquos vera non ila deperdita sunl. P. P.juxta c~dem occisorum ejus b occisus est?-A. E. 315. 7. Tentaliones iIIorum qui,ab Eccle (1) A. C. 8902. A. n. 325. n. c. 3iO. sia ita describunlur, qu significantur4 A. 73.pel nllm jllxta plagam pelcutienlisilium, pelcllssit eum; et quod in ten li. e. qua percussit pcrculielltem, cf. cap. tationibus non succubuerint e,t sic peX.26.]rierint, significatur pel numjllxta C~! b [(percutientis) - i. e. qui ex populo perdem occiso/um occisus est; aedes occssori sunt occisi.-hebr. part. pass. c.pron. ciJOlllm sign. perdilionem pel falsa.sulf. - cf. cap. XXVI. 21.]A. E. 315. - Occisi prp iIIis apud quosnon fides quia non charilas. A. C. 8902. 8. [Cum mensura, in dimittendo eam 1>, contendis cum ea;] Vers. 8 ad 12. Quod temporemeditatus est de vento suo duro in perilurus sit omnis verusdie Eul c. - A. C. 5215. cullus cum omni bonD etA. C. 7679. A. E. 419.4 A. 73. vero; quod periluri die ju dicii. P. P. [Cf. curn judicio Jer. X. U. XXX. 11.XLVI. 28.]8. Ventus dU11lS pro HIis qUe suntb [Cf. cap. L. 11.] cupiditatum. A. C. 5215. - Dies EU/io [O"p. orientalis (sc. ventus) cf. Hosch.est slats vastalionis et lenlationis. A.XIII. 15. Ps. XLVIII. 8.] C. 7679. 9. [Quare} per hoc expiabitur9. Lapides altmis pro veris in cuHl!iniquitas Jacobi, et hic (erit) omqu dissipala. A. C. 1298. - Lapidesnis fructus, removere peccatum altaris sicut lapides calcis dispersi, pro quo ita vera fidei qu cultus. A.suum, quum posuerit omnes lapic. 8940, 971l1. - Hc de Jacobo et Tsdes altaris sicut lapides calcis disraele, pel quos significalur Ecclesia,persos, non resurrexerint luci ethic qu deslruenda; destructio ej usstature solares. - A. C. 1298.quoad vera cultus describilur pel poA. E. 391, ne/e lapides altaris sicut lapides cal (1) A. C. 8940,9714. 4 A. 73. cis dispelsos, lapides alta1s sunt vera cultus, sicut lapides calcis d,ispelsiA. R. 392. R. C. 310. sunt sicut falsa non cohrentia; non [Cf. ad cap. XVII. 8.] resurre:x;erint lui et stature solares, sign. ut non amplius aliquis cultus ex1.0. Ubs munita solitaria, habi veris spiritualibus et naturalibus, lucitaculum dimissuffi e~ d~,,~}ictum sign. culll1m excultum spiritualibus, el stature solares veris ex veris naturav.elut desertum ; ibi pascet vitulllS; libus. A. E. 391.et ib cubabit, et consumet ramos,ejus. - A. C. 9391.tO. Viwlus sign. affeclionem sciendi (1) A. C. 10407. A. n. 242. 4 A. 74. falsa. A. R. 242. - Vide 4 A. 7ft. 145. ESAIAS. -CAPUr XXVll. 1.3i i i. Quando exarescit messis aH. Per messem exarescentem sigejus, confringentes b, mulieres ve nificantur vera boni deperdita per amoles malos j per mulieres qu incendenlnien tes incendent C illam, non enimil/am, signifieantur cupiditates falsipopulus in telligentiarum iUe; propqu prorsus eODsumunt. A. E. 555. terea non miserabitur ejus Factor Messis, vel lamus, quod exareseet.....ejus, et Formator ejus non propi confringent ex mulieres et projlcienttiabitur illi.- A. E. 555. 4 A. 74. in ignem, ita continuatur desolatio.4 A. 74.(l) A. C. 9391, 10407.[Jl1ulieres, cr. ad cap. III. n.Ja [i. e. rami (vers. 10), 4 A. 74.]b [. Confrlngent(?) J (mulieres, 4 A. 74), Vers. 12, 13. Quod postea nohcbr. aor. 3- pers. fem. -Soho C. Massorava Eeelesia qUa! eonfessuraID pass. confringentur. J est Dominum. P. P. e [. Incelldentes, hebr. part. - cr. verb.Mal. I. 10.] 12. In die illo sign. advenlum 00mini; de spica fluvii usque ad fluvium,quam Jehovah. excutiet, sign. omneverum rationale et scientifieum inser1.2. Et erit in die illo : Excutiet viturum spirituali; spica dicitur, quiaJehovah de spica fluvii - usque ad eonlinens est flumenti, per quod signifieatur verum et bonum ql10d inservilfluvium b ...Egypti, et vos collige spirituali homini pro nutlitione. A. E.mini c alteri unus, filii Israelis. 654.A. C. 521.2. 13. Convocatio ad Ecclesiam 11 Do (l) A. E. 654. Dict. P. :l7. mino significatur per in die il/o cLan A. R. 503. 4 A. 74.getur buccina magna; quod nccessuriad Eeelesiam qui nlioquin peritu r.i es [(Euphratis), cf. ad cap. VII. 7.Jsent per ratiocinin ex scientificis adb [!.;m, cf. Num. XXXIV. 5. Jos. XV. 4, falsa eonfirmanda applicatis, significal7.1 Reg. VIII. 65. - dir. Gen. XV. 18.Jtur pel venient pereuntes in termC [(Spicilegio) I:lP, cf. c~p. XVII. 5.JAsclmris, el expulsi in terra iEgypti;quod adoraturi Dominum, el ex- illisfiet Eeclesia significatur per quod incurvabunt se Jehov in monte sancli 1.3. Et erit, in die illo clangeturtatis in Hierosolyma;mons sanctitatishuccina magna, et venient pereun sign. Ecelesiam quoad bonum vitre, ettes in terra Aschuris, et expulsi inHier~solyma Eeclesiam quond verum ...doctrmaJ. A. E. 654. - Clangere bucterra ...Egyptl, et lllcurvabunt se cina magna siun Divinum Verum con.Jehov:e in monte sanctitatis, invoeans et salvaons: A. E. 502.- Per AsHierosolyma. - A. C. 52i2.ch.urcm intelliguntur rntionales, el per(l) A. C. 2588. A. R. 397. A. E. 405, iEgyptum nalurales, utrique tune ,fu502,654. Diet. P. 17. 4 A. 74.1 lU ri spirituales, quia adituri Dominum.A. C. 1186. A. R. 503.Dict. P. i7.-Vide A. C. 52i2. 4 A. 74. 146. 132CAPU,], XXVIII, i. V COlonro superbe, ebriisVers. i, 2. De Hiis qui ex proEphrami, et flori decidenti *, glopria intelligentia falsillcari 1 decoris 2 ejus, qu:; super verunt vera, qui sunt ebriiEphrami, quod irrupturacapite vallis pinguium perturbatosint falsa. P. P.rum vino! - A. E. 376. i. Illi qui insaniunt in spirilualibus(1) A. c. 5354 *, 9553. A. R. 399.seu in veris intelliguntul pel cbrios,A. E. 503. 4 A. 7a.et qui inde intelligentes se credunt pels. s. 79. A. R. 3i6, 72i. Ephmmum, et gloralio intelligenti 1 Et glori. A. C. 5354 (SCI!. glori seu erudi tionis inde pel cor01lam suque). perbi; pel florem clecidentis glori, 2 Decidenlis gloli et ~ebris. A. C. qu super capite vallis pinguium9553. 1Jertll1bato1ltln vino, signillcatur ve 3 Qui, c. Sel!. A. c. 53M. rum Ecclesi in sua naseen lia deperdio [a Qu (gloria), A. E. 376. lIebr. 1!1~ tum ex glorialione intelligenti proinvaJ.]pri; flos glori est verum in sua naseentia eadens seu deperditUllI, caput2. Ecce validus 1 et robusLus vallis pinguium est intelligentia natu~alis hominis, pertll1buti vina suntguiDomino 2, sicut inundatio gran vident falsum loeo veri. A. E. 376. dinis, procella excisionis:;, siclit Vide A. C. 535li, 9553. li A. 7li.inundatio aqllarum validarum SlI 2. Pel grandinem et ejus inzmdaperinuHdantium dejiciet in tel~am tionem signifieantur falsa qu desmanu. - A. C. 739, 258. truunt vera Eeelesi; pel cdem et (t) A. C. 7553.A. R. 285,399. .. E. ejus procellam signilleantur mala gUal304,503.destruunt bona Eeclesi; pel aquas a A. 75. validas signHicantur falsa mali. A. E.SOli. -lnundatio grandinis pro des 1 Fortis, c. . la s. A .. E ~-4 e_Iona"..,301luI: nOllne quando. complanavit (aciesd" Il .tel Ta! IS7Jergit mge am, sig. quan 0d [ ZO:, vel spella, cf. Exod. IX. -. 11.. C. prpnlavit pel Verbllm lriticum 1llcn7605.]sUlalllm el IlOldeum designatll1n, et26. ha erudit l eum ad jU(li ze designat., sign. npplicare bonumciurn, Deus ejus docet emB. el verum usui vilre, triticmn est boA C 10669num, !tOldeum esl verum, el zc sunt.. . cognitiones. A. E. 374. - Nigclla et (1) A. n. 315. A. E. 374. 4 A. 77. cuminum sunt scienlifica, quoniamt Casligal, c. Scll. 4 A. 77.,. hree prima sunl qu discuulur ut homo[ (Qui) docet eum; pro ut pass. sub aud.; accipiat inlelligentiam. A. C. 10669.d. c~p. XIV. 11. A. F:. 223.]26. Ql10cl inde non aliunde in lellif.18. 152. 138ESAIAS. -CAPUT XXVIII.27. [Non enim pel tribulam genlia a Domino, signifientul pel itatrituratUl nigella, aut rota plaustri e1Udit atl judiCiuln. Deus ejus docet eum; judicium sign. in telligen ltarn ;super cuminum circumgitur; sedDeus ejus {locet eum. sign. quod a Dobacnlo excutitur nigella, et cumi mino. A. E. 374. - En/dire ad judinum viIga.) cium est dare iIli intelligentiam, ac4 A. 77. docere eum, quum a Deo, est dare illi sapientiam. A. G. i0669. [Cf. cap. XLI. 15. Am. I. 3.] 28. [Panis comminuitur; non27,28. Hc possunt intelligi pel npenim in perpetuum triturando tri plicalionem. 4 A. 77.turabit ipsum, et impellet rotam[Triturare, Hosch. X. 11. A. C. 9391,plaustii sui et equites suos b, non tribuilur Ephraimo, ita intelleetuali Ecclesi3J;comminuet ipsum.)-est eliam destruere, cap. XXV. 1O. XLI. 15. - Rota, cf. cap., V. 28. Exod. XIV. 25. A. E.4 A. 77.654. - Plaustrum, doctrina "eri naturalis,ri.a e. triticum, e quo fit pallis, cf. cap. ISam. VI. 7. A. E. 700.-Baculusetvilga,.XXX. 23.]potentia, A. C. 4013, 4876.-Panis, bOllumb [Modus triturandi, de quo cf. Mal. IV.13.] amoris et charitatis, A. C., 6118. - Equites, illtellectualia, Gen. L. 9. A. C. 6534.] 29. [Etiam hoc a-cum) JehovahZebaoth [exivit,) mirificavit consi 29. Mili{!cavit consilium et magnilium, magnificavit sapientiam. (tcavit sapientiam, est quod elfecturus4 A. 77. est Dominus sicut decrevil, quod hisA. E. 573. verbis exponitur. 4 A. 77. CAPUT XXIX.. f. Val Ariel, Miel, urbs, (ubi)1Vers. 1 ad 4. De doctrina vesedem fixit David! Addite annum ri Ecclesi deperdita, quA!iel,qnod perilura usquead annum, festa [in orbem I;eut non sil aliquid. P. P.dean t4 A. 78.Q. ) - A. E. 531. I. B. VO Ariel. 1. V in Verbo sign. lamentationem . super variis accidenlibus, imprimissua P1P~, circumire, cl. Jos. VI. 3.] pel malis qu devastant Ecclesiam. 1 A. E. 531.- A7iel (Il Leo Dei ll) * quod sit urbs Davidis, llbi rnons Zionis, vide 2. [Et angustabo Arielem, ut vers. 8. - 4 A. 78.sit mstitia et mror; at erit fi * [t;~"N cf. ut n. collecilum, de heromihi sicut Ariel.) bus, cap. XXXIlI. 7. Il Sam. XXIII. 20. 4 A. 78. J. B. VO Ariel."N, leo, ab ardorc, rad. arab, arsit ullde, cr. Keri : Ariel (T Quod si dixeris ad me : sumanum et perf01a1e il/am, sign. perper Jehovah Deo nostro confididere omnem potenliam intellectualem,mus. Nome hic, cujus removit Hizae mere falsa pro veris videre et arrikias exeelsa, et altaria, et dixitpere; sic Pharao lex lEgypti omnibus eon{identibus super il/o, sign. quodJehudre et Hierosolymro : Cor~mtalis sit naturalis homo separatlls a spialtari hoc incurvabitis vos?Jriluali quond ejns scien lifica el inde in [Cf. Il Reg. XVIU. 4, c. A. C.796.]telligenliam, et ex hac raliocinalionem. A. E. 627, 727. - lEgyplus pro scien8. [n Et nunc paciscere, qureso, tillcis i potentia ex Ulis in spiritunliiJuseum domino meo, rege Aschuris, est baeulus arundinis conlus; maet dabo tibi duo millia equorum, nus quarn inlmt el pe1{omt est po tentia ex Verbo. A. C. 4876. - Pel /Esi poteris dure tibi equitantes suyyptum signifieatur naturalis holtlo quiper illis!Jfidet propriis viribus, quure vocatur ba 9. [n Et quomodo avertes facies eulus calami contusi; pel calamurn signifieatur debilis potenlia., A. H. 485.pr:.cfecti unius serVOlum domiui Vers. 7. Perque abrogalionemmei millimolUm, etsi confidas libicuHus reprmsentalivi. r. P.super iEgypto, quoad currum et Vers. 8 ad 10. El quod ideoquoad equites?J .Eccles-ia in perversum abi a [1nD, cf. Ezech. XXIII. 6. A. C. 94:66. verit. P. P.Jel. LI. 23. A. E. SG3. Hag. 1. 1, 14.],10. [Jehovah di.xit etc. - cf. c. cap. VIlI.,. X. 5, 6, - fIOn aliud sign. quam quod ila 10. [n Et nunc num sine Jehosil,.- nempe hic: " quod Ecclesia, quad ravah ascendi contra terram hanctionale, in perversum abirct. P, P. - Namad perdendum eam? Jehovah dixit de Jehovah nihil aliud dici potest quam Est.A. C. 92G.- Quod sccundllm (IPilarenlias apudad me : Aseende contra terram hominem ila loquulum ion Verbo. videalur!tancet perde e:lI11. n J ihid; tum A. C. 58!J et pass.] 1. 23. 192. "178E8AIAS. - CAPUrxxxv!. 11. [Et dixit Eljakimus et SchebVers. H, t2. Unde mere malana et Joachus ad Rabschaken :" Lo et falsa. P. P.quere, qu:eso, ad servos tuos syria 11. [Aramace (MlO.,N) seu syriape 10ce, quia intelligentes nos; et ne 10qui, esl secundum doclrinam eorom qui in(luaris ad nos judace in auribuscognilionibus, pel Aram seu Syriam illlellecpopuli, qui super muro. ,,]lis, cf. ad cap. VU. 4,6. A. C.t232j -non judace, esl non ad caplum simplicium qui in 12. [EtdixitRabschakeh :"Numdoclrina amoris (cf. de Jehudah, A. R. 350), e Verbi sensu lillerali pel murum inlelleclo.ad dominum tuum et ad te misit A. R. 898. - Sermo seu Iingua esl doctrina,me dominus meus, ad loquendum cf. ad C3p. XIX.18. XXVIII.tt. XXXIII. 19.]Verba hrec? Nonne ad vilOS sedentes super muro, ut comedant ster ficora sua, et bibant urinam suam Vers. 13 ad 20. Usque ut blasvobiscum? ,.] phemarent Dominum, sedquod non illis aliqua poten13.lEt stetit Rabschakeh et clatia. P. P.mavit voce magna judace, et dixit:13. [Regis f/lagni, pel malam usurpalio" Audite verba regis magni, regisnem nomillis, quum vero, in odine, lalionaleAschuris.] inservilurum sil spiriluali, cap. XIX. 23 ad 25. R. C. 200, el in sensu genuino Dominus 14. [,. Sic dixit lex: Ne decisolus, quoad Divinum Verum, agnoscendus ulpiat vos Hiskias; non enim poterit Rex magnus, Ps. XLVII. 3. XLVIII. 3.eripere vos.]A. E. 405. Mallh. VI. 35. Apoc. XV. 3. XVII. U. A. R. 664,743.] HL [" Et non confidere faciatvos Hiskias super Jehovah, dicendo : Eripiendo eripiet nos Jeho 16. Facere benediclionem, pro tlansigere cum aliquo de declilione, sic provah, non dabitur urbs h:ec in ma Hs, qUal sunt fidei. 1. B. V" Benedicere.num regis Aschuris.] [Exile, nempe ex Hierosolyma, sign. ex Ecclesia quoad docllinam. Vide A. R. 880. 16. [" Ne audiatis Hiskiam; sic - Quia in genuino sensu vitis sign. bonumenimdixit lex Aschuris : [Faciteinlelleclualis, el ficus bonum naluralis, seumecum benedictionem,] et exite adquod idem, vitis bonum inlerioris hominis, elme, et comedite vil vitem suam et ficus bonum exlerioris, idcirco pluries in Verbo ubi Vitis eliam Ficus nominalur . - 1 Reg.vil fieUip suam, et bibite vil aquas V. 5. Jer. V.t1. Hasch. Il.12. Mich. IV. 4.putei stH.] - l. B. VO Benedieere. Zach. III. 10. A. C. 5113.]f 7. [" Donee venelO, et aecepero vos in terlam sicut terlam17. Pel muslltm significatur sancyestram, terram frumenti] et mus tum verum. A. R. 316; - verum Eccleti, [terram panis] et vinearum. si. A. E. 376.- Vinea sig. EcclesiamA. R. 316. A. E. 376,919.spirittlalem. A. E. 919. 193. ESAIAS. -CAPUT XXXVI. 179 t8. [N Ne persuadeat vobis His18. [Dii in &ensu opp. nominanlur pro fal" sis, quum de potenlia ex falso agilur : cap.kias dieendo : Jehovah eripiet nos.LVII. 5. XXXII. 21. A. C. U02.)Num eripuerllnt dii gentium, virterram suam e manu regis Aschuris?]19. [Chamalh, cf. ad cap. X.9. XI.1i.t9. [" Ubi dii Chamath:e et Ar- Urbs gentis inter alias a Canaane derivalas,padis? ubi dii Sepharvajim? Numqu in cultu exlerno idololatrico. Gen. X. 18.quid eripuerunt Samariam e manuA. C. 1205, 1259. - Arpad c. Chamalha nominala eliam cap. X. 9. Jer. XLIX. 23.mea?JSamaria. Ecclesia spiritualis perversa, Am. IV. 1,11. A. C. 2220; (sexto Hiski anno a 20. [" Quis inter omnes deosSchalmanasare, Assyri31 regi, occupa ta , Il Reg.terrarum istarum, qui eripuerint XVIII. 9, 10.)]terram suam e manu mea, ut eripiat Jehovah Hierosolymam e manumea? "J Vers. 21, 22. Quod manifesta 2t. [Et tacuerunt, et non restum. P. P.ponderunt illi verbum; nam mandatum regis hoc, dicendo : Ne 21. [Respondere sign. reciprocum. A. C.respondete illi. "J 8340. - Cr. ad Mallh. V. 39. A. C. li04.8, c.Malth. XXVII. 12, 14.. Marc, XV. 4., 5. Luc, 22. Et veuit Eljakimus, filius XXIII. 9.]Chilkij:e, qui super domum, etSchebna scriba, et Joachus filiusAsaphi, commentator, ad Hiskiam,22. Contumelire, quas loquutus Rabdiscissi vestes, et nuntiarunt illi schakeh, erant contra De.um, regem etverbaRabschakes. - A. C. 4763. Hierosolymam, Itn cOl,ltra Divinum VeA. C. 2576.rum. A. C. 4763.CAPUT XXXVII. L Et factum est: Quando au Vers. 1 ad 5. De illis qui pdivit lex Hiskias t, discidit vestesnitentiam egerunt, et doc trime vera consuluerunt.suas, et obtexit se sacco, et venitP. P.domum Jehov:e. - A. E. 637.(1) A. C. 4763, 4779.1. Hoc factum est, quia pel regemA. C. 2576. A. R. 166, 492. A. E. Assyrire significatur ralionale perver195.sum, seu ralionale quod pervertit veraet bona Ecclesire, ae destruit ilIa pel1 (VerbaTharthanls prrefecli reglsAs- falsa ; omnia verba regls Assyri invol 194. f80t:SAIAS. -CAPUT XXXVll.syri), add. A. E. 6?7. - (Velba Rabvllnt talia ; et quia Ecclesi desolalio eLschakes). A. C. 4763, 4779. A. E. 72f.vastatio sic irnminere visa est, ideo ad [Vide cap. XX. 1. Il Reg. xvm. 11, annetestilicandum lllctum el dolorem propfuerit idem qui. Rabsaris 0"0 :::l" princepsterea, disciderunt vestes et obtexeluntcubiculalius Il el. Rabschalieh ilp1!1 :::l, prin se sacco. A. E. 637. - Quia loquutusceps pincerna Il vocatus II Reg. ibid. ubi decontra .Tehovam, regern et Hierosolylcudum forel et (,) Il ante" Rabsaris. -1 mam, inde luctus; quod contra velum,signi6catur pel quod disciderit vestes; 2. Et misit Eljakimllm, qui suquod contra bonum, pel quod obduxepra domum, et Schebnam scribam, rit se sacco. A. C. 4779.et seniores sacerdotum obtectos3. Quod audiaotur et sciantur verasaccis, ad Esajam, [filium Amozi, ex Verbo, et tamen pel illa non fiat reprophetam.] - A. E. 637.formatio, signilicatur pel quod venerint filii ad matricem, nec vires ad A. R. 166, 492. A. E. 195.pariendum .. palare sign. fructificare 3. Et dixerunt ael eum : Sic vera pel facere, unde reformatio; quoddixit Hiskias : Dies angusti:e et ob id esset dolor cordis el animi, et quodcontumeliosum Ecclesi, significatuljurgationis et contumeli:e, dies hic, pel c/iem angustim, objurgationis etet venerunt mii ad os matricis, nec contumeli. A. E. 721.vires ad pariendum.-A. E. 72i. Observandum, quod in sermone is (1) f:. n. 535. torum temporum, mull fllelint ex l, A. 95. pressiones, qu sapiunt prophelica, sicut sermo slius temporis in multis non 4. [" Forte alldiet Jehovah, Deusabsimilis fuisset : causa, quod tot protliUSverha Rabschakes, quem mi phet apud eos fuerint, piura millia, etsit lex Aschllris, dominus ejus ad quod ita loquuli fuerint, tum et libriblasphemandum Deum vivum, etprophelici, quibus studuerunt, tametsi nuUa prophetia iis inest : prterea abobjurgandum verbis, qucc audivitantiqua Ecclesia remanserunt pluresJebovah, Deus tuus; ideo suscipiesexpressiones, qu in se arcana reconpreces pro reliquiis inventis. ,,]diderunt, etc. 4 A. 95.;>. [Et venelUnt servi regis HisVers. 6, 7. Et perceperuntId:!) ad Jeschajam.]quod perituri qui blasphemarunt Dominum. P. P. 6. Et. dixit ad eos Jeschaja-: SicG. Bli:tspherll~a dicilur de falsiloquiisdicetis ad dominum vestrum : Siccontra Deum; pel 1"egem Assyri, quidixit Jehovah : Ne time pmptertune erot Sancheribus, significatur. ravelba qure audivisti, qui bus blastionale, pel ilium autem rationale perphemarunt pueri n regis AschurisversulTI, quod contra Divinum Verumloquilur, ac id probris afficU, ac pel: falMe. - A. E. f3i.sa perstringil, quod etiam est id fal~ifi (1) A. E. 778. care; falsa. qu loquutus est contra Di A. R. 57f. 4 A. 95.vinum Verum, signmcantllr pel iIlan [~.~, in plut. de mililibus gTegaliis, cl. qu hic, Vers. 10,11,12,13,24, 25,1Reg. XX. 15,17,10-.1 continentlll, qUle omnia non SOllllll 195. ESAlAS. -CAPUT XXXVll.l8i i. " Ecce, Ego do in [eum] 1fuerunt blasphemire contra Deum, scdspiritum, ut audiat famam, et raetiam falsificaliones Divini veri. A. E. 778. - Per lasphemiam intelligiturvertatur in terram suam, et cadere negare Divinum Domini, ut faeiunt 50faciam eum gladio in terra sua. ciniani, et negare Verbum. A. R. 571.- D. 48. A. E. 13f. Vers. 6, 7. Hrec Verba sunt Jesaire,!tA. 95. cirea qure observandum, quando pro1 (Regem Aschuris). D. 48. phetm :prredixerunt aliquid populo de clade aut bello corn hoslibus etc. quod 8. [Interea reversus est Rab tunc non prophetico stylo loquuli sunt,schakeh, et invenit regem Aschuris sicul hic et alibi etiam Cap. XXXVIIJ.pugnantem contra Libnam, nam 1 et 5 ad 9. Cap. XXXIX. 6, 7, al veroaudiverat quod profctus esset a ubi stylus propheticus, ibi agilur de Domino, Ipsius Regno, CJo, ccJesia,Lacliischa. ]de hoslibus, etc. 4 A. 95.9. [Et audivit de Thirhaka, regeKuschi, dicendo : Exivit ad pug Vers. 8 ad 13; Qui adhue valnandum lecum; quod cum audisde blasphemarunt, sicut quod prorsus nihil valerctset, misit legatos ad Hiskiam, di contra ilIos. P. P.cendo.J 8. [Libnah et Lachisch, cf. Jos. X. 3,29.i O. [Sic dicetis ad Hiskiam reXn.11, 15. XV. 39, 42. XXI. 13.Jgem Jehudre, dicendo : Ne decipial9. [Kusch, seu A:lhiopia, cf. ad cap. XVIII.te Deus tuus, super quo tu confi1. XX. 3, 5.Jdis, dicendo : Non dabitur Hierosolyma in manum regis Aschuris.)10, 11, 12, 13. Vide supra Vers. e.11. ["Ecce, tu audivisti quid fe 11. [Devovere pro destruere, cf. ad cap.cerint reges Aschuris omnibus terXXXIV. 2, c. A. C. 9193 ad Exod. xxn. 19.Jris, devovendo cas; et tune eripia 12. [Gosan, regio ad !lumen Chaboram sila.ris ?J ubi rex Assyrire, 5chalmanasar, Isralem de12. [" Num eripuerint ill:ls diiportavcral, cf. n Reg. XVII. 6. XVIII. 11. gentium, quas perdiderunt patresCharan, Ge)). XI. 31,32. xxvn. 43. XXVllI ..10. XXIX. 4, fuit regio ubi cultus exlernus,.mei, Gosanem, et Charanem elet in sensu iuterno sign. quoddam obscurum ..Rezeph, et filios Edenis, qui inA. C. U30.-Eden, cf. Ezech. XXVII.23 (?)JThelassar ?J13. [Cf. r.ap. X. 9:. XXXVI. 19. c. II Reg.i 3. [" Ubi lex Chamathre, et lex XVII. 24. XVIII. 34.. XIX. 13.JArpadis, et lex urbi Sepharvajim,Henre et Ivvre? JVers. 14 ad 20. Quod ilIi qui14. [Et aceepit Hiskias litteras cOllsuluerunt doctrinam ex Verbo pnitenliam egerint,e manu legatorUll1, et legit iIlas;ct plecati ad Dominum deel ascendit domum Jehovre, et exope contra blasphematores.pandit eas Hiskias eOlam Jehovah.1 P. P. 196. 182 E5AIA5. - CAP UT XXXVII. 10. Et precatus est Hiskias ad 16. l1afJita~s cherubos est DominusJehovam, diccndo : - A. E. 778. quoad slatum Providenli, ne quis insanctu amoris et fidei nisi prparatus a 16. Jehovah Zebaoth, Deus IsDomino immiltatur. A. C. 3384.-Quiaralis habilans cherubos, Tu es est Divinum procedens a Domino quodprovidet et Custodit, idee de DominoDeus solus super omllia regna terdicitur quod ~f!deat" super chelubis.rre, Tu fecisti clum et terram. A. E. 277. - Pel clum et larram inD. 40. A. C. 9408.telligitur Ecc1esia, pel clum Ecclesia(t) A. c. 3:184, 9509.interna, et pel terram Ecclesia externa.A. E. 277,573,662. A. C. 9408.[ Illsidens (,henlbis, Ps. XCIX, 1. cf. .. [Vel equitet, Ps. XVIII. 11. A. E.LXXX. 2. A. C. 9509. - ::llU!, ,. sedere, 282,283.]Gen. XLIX. 24: "habitare,. sq, ace. XXV.27.] 17 .lnclina,Jehovah, aurem tuamet audi; aperi, Jehovah, oculos tuos17. Audir(., in sensu supremo estet vide; audi omnia velba SancheProvidenlia, et videra est. Prvidenliajribi, qui misit ad blasphemandumpel aura!n et oculum, quum tribuunDeum vivuDl.-A. C. 3869. A. E. turJehov, intelligunturinfinitum velleet infinitum intelligere. A. C. 3869.778.A. E. 68"(t) A. C. 1(1569. A. R. 48. A. E. 68.[Blaspllemare, cf. ad vers. 6.] 18. [Utique Jehovah, devastarunt reges Aschuris omnes terras 8et terram earum. J18. Regas Aschuris. Vide infra vers. [" Gentes, (?) ut in Joco paraI. Il Reg. 19.XIX.t7.][Terras pro ~entibus earum, cf. Gen. VI.H. A. C. 620, C.ll Reg. XIX. 17.] j 9. Et ltedit a deos eorum inignem, quia non dii illi, sed opusmanuum hominis, lignum et lapis,[et perdiderunt illos. J- A.E. 080.A. R. 457, 774. A. E. 1145. 19. Pel daos regum Aschurls" sig nillcantur ratlocinia ex falsis el malis,a qnJ "fasora.signavit ut inflnit. dando . qu concordanl cum proprio hominis,- LXX. Syr. Vulgo ut Il Reg. XlX. 18, le quare etiam Vocantur opus manuumgunt ,JnJ dederunt. ] h.om.inis; lig7tum el lapis seu idolum ligneum et lapideum significant mala et 20. [Et nunc, Jehovah, Deus falsa religioni~ et doctrin qu ex pronoster, libera nos e manu ejus,] prio. A. E. 5&5.ut cognoscant omnia regna terrre,"[Quos. ded it Jehovah in ignem . A. E.quod Tu .Jehovah solus. - D. Mi. ibid.] 197. ESAlAS. -CAPUT XXXVII.183 21.. [Et misit Jeschaja, filiusVers. 21 ad 27. EtlesponsumAmozi, ad Hiskiam, dicendo : Siccorde tulerunt, quod quiblasphemaveruntDominurridixit Jehovah Dcus Isralis : Quodperituri sint; de qua blasprecatus es Me super Sancheribo,phemalione etiam. P. P.rege Aschuris 8,] 22. Verbum quod loquutus est Je [LXX. Sur. ul II Reg. XIX. 20, addunt /tovalt est veritas, prdictio vera, qu audivl. ) nusquam peribit. 3 A. 5318. - Virgo fllia Zionis pro Ecclesia clesti, (tlia 22. Hoc Verbum quod loquutusIIierosolym pro Ecclesia spirituali.est Jehovah super ilIum : Sprevit A. C. 3081..te, subsannavit te filia vilgo Zionis,post te caput movit filia Hieroso23. Vide supra Vers. 6. A. E. 778.lymre. - 3 A. 1)318. A. C. 3081. Bla