SIÊU ÂM KHỚP VAISIÊU ÂM KHỚP VAI

NGUYNGUYỄN PHƯỚC BẢO QUÂN ỄN PHƯỚC BẢO QUÂN

1. GIẢI PHẨU1. GIẢI PHẨU Khớp vaiKhớp vai Đai xoay: các cơ xoay và gân cơ xoayĐai xoay: các cơ xoay và gân cơ xoay Những cơ dài của khớp vai có liên quan xa hơnNhững cơ dài của khớp vai có liên quan xa hơn

2. KỸ THUẬT KHÁM2. KỸ THUẬT KHÁM Các mặt cắtCác mặt cắt Khám đai xoayKhám đai xoay

3. HÌNH ẢNH SIÊU ÂM BÌNH THƯỜNG3. HÌNH ẢNH SIÊU ÂM BÌNH THƯỜNG

Các cấu trúc đai xoayCác cấu trúc đai xoay Các cấu trúc ngoCác cấu trúc ngoàiài phải đai xoay phải đai xoay

4. BỆNH LÝ4. BỆNH LÝ Bệnh lý đai xoayBệnh lý đai xoay Bệnh lý không phải đai xoayBệnh lý không phải đai xoay(của khớp gân cơ và bao hoạt dịch, và các dây chằng(của khớp gân cơ và bao hoạt dịch, và các dây chằng

1. HÌNH ẢNH GIẢI PHẪU CỦA KHỚP VAI1. HÌNH ẢNH GIẢI PHẪU CỦA KHỚP VAI

XƯƠNG CÁNH TAY NHÌN TRƯƠC VÀ SAU

KHỚP Ổ CHẢO CÁNH TAY

. TÚI HOAT DỊCH DƯỚI CƠ DENTA LÀ TÚI HOẠT DỊCH LỚN NHẤT CƠ TH

. Ổ CHẢO XƯƠNG VAI ĐƯỢC LÀM SÂU THÊM NHỜ SỤN VIỀN

KHỚP Ổ CHẢO CÁNH TAY NHÌN TRƯỚC VÀ NHÌN TỪ NGOÀI

•BAO KHỚP LỎNG LẺO BÁM VÀO ĐƯỜNG VIỀN

QUANH Ổ CHẢO XƯơNG VAI VÀ CHỎM XƯƠNG CÁNH TAY, KÉO DÀI XUỐNG DƯỚI ĐỂ BÁM VÀO MẶT TRONG CỔ PHẪU THUẬT

•BAO KHỚP LÓT BỞI MÀNG HOẠT DỊCH, MÀNG NÀY BỌC QUANH GÂN CỦA ĐẦU DÀI CƠ NĐCT KHI GÂN NÀY ĐI QUA KHỚP VAI VÀ THÔNG VỚI TÚI THANH MẠC CƠ DƯỚI VAI

BAO GÂN CỦA CÁC CƠ NGẮN VÙNG VAI BAO PHỦ VÀ HÒA LẪN VỚI TẤT CẢ CÁC MẶT CỦA BAO KHỚP VAI TRỪ MẶT DƯỚI

CÁC CƠ XOAY CÁNH TAY NHÌN TRƯƠC VÀ NHÌN SAU

muscles of rotator cuff

CƠ KHỚP VAI CHIA RA CÁC NHÓM:

+ CƠ NGẮN CỦA ĐAI XOAY:

.CƠ TRÊN GAI

•CƠ CƠ DƯỚI GAI

•TRÒN BÉ

CƠ DƯƠI VAI : CƠ BÁM VÀO CỦ BÉ XƯƠNG CÁNH TAY

CÁC CƠ XOAY CÁNH TAY NHÌN TỪ TRÊN

CƠ TRÊN GAI supraspinatus

- ĐƯỜNG ĐI: ĐI TRÊN KHỚP VAI,DƯỚI MỎM CÙNG VAI VÀ CÁCH MỎM NÀY BỞI TÚI THANH MAC DƯỚI MỎM CÙNG VAI. TÚI NÀY CHẠY TIẾP XUỐNG DƯỚI CƠ DENTA ĐẺ TẠO THÀNH TÚI THANH MẠC LỚN NHẤT CƠ THỂ

- CƠ TRÊN GAI THỰC HIỆN CÁC ĐỘNG TÁC:

•DẠNG XƯƠNG CÁNH TAY TRÊN XƯƠNG VAI

CƠ DƯỚI VAI- ĐƯỜNG ĐI

- NGUYÊN ỦY

-- BÁM TẬN CƠ TRÒN BÉ - ĐƯỜNG ĐI -NGUYÊN ỦY - BÁM TẬN

CƠ NHỊ ĐẦU CÁNH TAY biceps muscle•ĐẦU DÀI CƠ NHỊ ĐẦU CÁNH TAY TÁCH RA TỪ CỔ TRÊN Ổ CHẢO ĐI NGANG QUA TRÊN CHỎM XƯƠNG CÁNH TAY

•ĐẦU GÂN NÀY THƯC SỰ NẰM TRONG BAO KHỚP MẶC DÙ ĐƯỢC MÀNG HOẠT DỊCH BAO QUANH NHƯ NẰM TRONG MỘT ỐNG.

NHỮNG CƠ DÀI CỦA KHƠP VAI CÓ LIÊN QUAN XA HƠN

•CƠ DENTA

•ĐÀU DÀI CƠ TAM ĐẦU CÁNH TAY

•CƠ NGỰC LỚN

•CƠ LƯNG RỘNG

•CƠ TRÒN LỚN

2.KỸ THUẬT KHÁM2.KỸ THUẬT KHÁM

2.1. TƯ THẾ BỆNH NHÂN VÀ NGHIỆM PHÁP ĐỘNG2.1. TƯ THẾ BỆNH NHÂN VÀ NGHIỆM PHÁP ĐỘNG

- Ngồi trung gian, hai tay với khuỷu gập tựa trên chân , mặt đối Ngồi trung gian, hai tay với khuỷu gập tựa trên chân , mặt đối diện B.s : các thành phần ở trước vai (cơ NĐ, cơ DV, dc C-Đ..).diện B.s : các thành phần ở trước vai (cơ NĐ, cơ DV, dc C-Đ..).

- Tay dạng ra sau để bàn tay túi quần sau (cơ TG)Tay dạng ra sau để bàn tay túi quần sau (cơ TG)

- Tư thế tay để trên phần ngực đối diện (cơ DG, cơ TB)Tư thế tay để trên phần ngực đối diện (cơ DG, cơ TB)

2.KỸ THUẬT KHÁM2.KỸ THUẬT KHÁM

2.2. KỸ THUẬT2.2. KỸ THUẬT - DÙNG ĐẦU DÒ LINEAR 7.5-10MHZ- DÙNG ĐẦU DÒ LINEAR 7.5-10MHZ - CÁC MẶT CẮT AXIAL, CORONAL,SAGITAL,SO SÁNH 2 BÊN- CÁC MẶT CẮT AXIAL, CORONAL,SAGITAL,SO SÁNH 2 BÊN - DI CHUYỂN CÁC MẶT CẮT TỪ TRÊN XUỐNG DƯỚI ,TỪ - DI CHUYỂN CÁC MẶT CẮT TỪ TRÊN XUỐNG DƯỚI ,TỪ

TRƯỚC RA SAUTRƯỚC RA SAU

HÌNH ẢNH SIÊU ÂM BÌNH THƯỜNGHÌNH ẢNH SIÊU ÂM BÌNH THƯỜNG

-CÁC GÂN CỦA ĐAI XOAY CÁC GÂN CỦA ĐAI XOAY

+ Gân cơ trên gai + Gân cơ trên gai

+ Gân cơ dưới vai+ Gân cơ dưới vai

+ Gân cơ dưới gai + Gân cơ dưới gai

+ Gân cơ tròn bé + Gân cơ tròn bé

CÁC CẤU TRÚC NGOÀI ĐAI XOAYCÁC CẤU TRÚC NGOÀI ĐAI XOAY

+ Gân cơ nhị đầu + Gân cơ nhị đầu

+ Các khớp (ổ cối- chõm x.c.tay, kh. Cùng-đòn, dây + Các khớp (ổ cối- chõm x.c.tay, kh. Cùng-đòn, dây chằng ổ khớp ...)chằng ổ khớp ...)

GÂN CƠ DƯỚI VAI (Subscapularis tendon)•BÁM VÀO MẶT TRƯỚC LỒI CỦ BÉ

•DẦY KHOÃNG 6MM

GÂN CƠ TRÊN GAI supraspinatus tendon

•Gân cơ trên gai và dưới gai bám vào phía sau lồi củ lớn

•dầy khoãng 4 mm

GÂN CƠ TRÊN GAI supraspinatus tendon

•Gân cơ trên gai và dưới gai bám vào phía sau lồi củ lớn

•dầy khoãng 4 mm

TÚI HOẠT DỊCH DƯỚI CƠ DENTA

Subdeltoid bursa

GÂN CƠ DƯỚI GAI

Infraspinatus tendon

GÂN CƠ DƯỚI GAI

Infraspinatus tendon

ĐẦU DÀI GÂN CƠ NHỊ ĐẦU CÁNH TAY

long head of the biceps tendont•CẦN DI CHUYỂN CÁC MẶT CẮT ĐỂ NHẬN RA RÃNH GÂN CƠ NHỊ ĐẦU,NƠI BÁM CỦA CƠ NHỊ ĐẦU

ĐẦU DÀI GÂN CƠ NHỊ ĐẦU CÁNH TAY CẮT DỌC

long head of the biceps tendon

KHỚP CÙNG ĐÒN

Acromioclavicula joint

DÂY CHẰNG QUẠ- ĐÒN

Coracoclavicular ligament

DÂY CHẰNG QUẠ -CÙNG VAI

Coracoacromial ligament

4.BỆNH LÝ4.BỆNH LÝ

4.1.BỆNH LÝ ĐAI XOAY4.1.BỆNH LÝ ĐAI XOAY

- THOÁI HOÁ GÂN CƠ - THOÁI HOÁ GÂN CƠ

- RÁCH (TỪNG PHẦN VÀ TOÀN PHẦN )RÁCH (TỪNG PHẦN VÀ TOÀN PHẦN )

4.BỆNH LÝ4.BỆNH LÝ

4.1.BỆNH LÝ ĐAI XOAY 4.1.BỆNH LÝ ĐAI XOAY

4.1.1.THOÁI HOÁ GÂN CƠ4.1.1.THOÁI HOÁ GÂN CƠ

+ Bệnh lý thoái hoá cấu trúc + Bệnh lý thoái hoá cấu trúc gân, không có biểu hiện ls hay gân, không có biểu hiện ls hay bất kỳ dấu hiệu của phản ứng bất kỳ dấu hiệu của phản ứng viêm viêm

+ US : gân lớn ra và có cấu trúc + US : gân lớn ra và có cấu trúc giảm hồi âm không đồng nhất .giảm hồi âm không đồng nhất .

∆≠ ∆≠ rrách khu trú (bán phần) ách khu trú (bán phần)

4.1.BỆNH LÝ ĐAI XOAY4.1.BỆNH LÝ ĐAI XOAY 4.1.2.RÁCH GÂN CƠ4.1.2.RÁCH GÂN CƠ

- Nn- Nn :Vi chấn thương (+++), lão hóa, dùng liệu pháp corticoid , các :Vi chấn thương (+++), lão hóa, dùng liệu pháp corticoid , các bệnh hệ thống như VĐKDT, Lupus ban đỏ , đái đường ,gut..bệnh hệ thống như VĐKDT, Lupus ban đỏ , đái đường ,gut..

. Vị trí : gần chỗ bám ở củ lớn.. Vị trí : gần chỗ bám ở củ lớn. - H. ả S.A:- H. ả S.A: +Đứt gân không hoàn toàn (+Đứt gân không hoàn toàn (partial tearspartial tears) :) : . Kích thước bề dày gân giảm . Kích thước bề dày gân giảm . Ổ giảm âm làm gián đoạn gân một phần (phía bao HD, phía . Ổ giảm âm làm gián đoạn gân một phần (phía bao HD, phía

chõm xương) chõm xương) + Đứt gân hoàn toàn (+ Đứt gân hoàn toàn (full-thickness tearsfull-thickness tears ) ) . Kích thước bề dày gân giảm (+++) . Kích thước bề dày gân giảm (+++) . Không còn thấy h. ả gân thay bởi ổ giảm âm .. Không còn thấy h. ả gân thay bởi ổ giảm âm . . Hai đầu đứt co nhúm lại và tăng hồi âm . Hai đầu đứt co nhúm lại và tăng hồi âm + Các dấu gián tiếp :+ Các dấu gián tiếp : . Dịch trong ổ khớp.. Dịch trong ổ khớp. . Bao hoạt dịch _(+). Bao hoạt dịch _(+) . Khuyết trên chỏm xương .. Khuyết trên chỏm xương .

Rách toàn phần gân cơ dưới vaiRách toàn phần gân cơ dưới vai

Rách toàn phần của gân TGRách toàn phần của gân TG

N F đè ép làm lõm xuống của cơ DeltaN F đè ép làm lõm xuống của cơ Delta

Dấu hiệu gián tiếp : tụ dịch, khuyết mặt khớp …Dấu hiệu gián tiếp : tụ dịch, khuyết mặt khớp …

Chỗ gân bám: rỗng và tụ dịch Chỗ gân bám: rỗng và tụ dịch

3.1.BỆNH LÝ ĐAI XOAY (t.t)3.1.BỆNH LÝ ĐAI XOAY (t.t)3.1.3. VIÊM GÂN 3.1.3. VIÊM GÂN (tendinitis(tendinitis ) ) + Viêm gân thông thường + Viêm gân thông thường + Viêm gân vôi hoá : tích tụ Cal Hydroxyapatite do + Viêm gân vôi hoá : tích tụ Cal Hydroxyapatite do loạn dưỡng loạn dưỡng hiện diện nốt vôi trong gân hiện diện nốt vôi trong gân

3.1.1. VIÊM GÂN3.1.1. VIÊM GÂN:: - - NNNN : DO SỰ VẬN ĐỘNG QUÁ SỨC VÀ NHỮNG CHẤN : DO SỰ VẬN ĐỘNG QUÁ SỨC VÀ NHỮNG CHẤN

THƯƠNG NHỎ LẶP LẠI, HẦU HẾT LIÊN QUAN THỂ THAO VÀ THƯƠNG NHỎ LẶP LẠI, HẦU HẾT LIÊN QUAN THỂ THAO VÀ HOẠT ĐỘNG NN.HOẠT ĐỘNG NN.

- - BỆNH HỌCBỆNH HỌC : SỰ THOÁI HÓA CỦA MÔ LIÊN KẾT , SỰ PHÙ NỀ : SỰ THOÁI HÓA CỦA MÔ LIÊN KẾT , SỰ PHÙ NỀ VÀ TĂNG NHANH HỆ MẠCH MÁU GÂY RA SỰ GIA TĂNG THỂ VÀ TĂNG NHANH HỆ MẠCH MÁU GÂY RA SỰ GIA TĂNG THỂ TÍCH CỦA GÂN, CÓ THỂ CHỈ VIÊM GÂN KHU TRÚ MỘT TÍCH CỦA GÂN, CÓ THỂ CHỈ VIÊM GÂN KHU TRÚ MỘT VÙNG.VÙNG.

+ VIÊM QUANH BAO GÂN LÀ ĐẶC TÍNH CỦA NHIỄM + VIÊM QUANH BAO GÂN LÀ ĐẶC TÍNH CỦA NHIỄM TRÙNG .TRÙNG .

- SA:- SA:+ VIÊM GÂN CẤP : GIẢM HỒI ÂM VÀ MỒ ĐƯỜNG BỒ CỦA + VIÊM GÂN CẤP : GIẢM HỒI ÂM VÀ MỒ ĐƯỜNG BỒ CỦA

BAO GÂN, TĂNG THỂ TÍCH CỦA GÂNBAO GÂN, TĂNG THỂ TÍCH CỦA GÂN+ VIÊM GÂN MẠN: ĐƯỜNG BỜ MẤP MÔ KHÔNG ĐỀU ,VÔI + VIÊM GÂN MẠN: ĐƯỜNG BỜ MẤP MÔ KHÔNG ĐỀU ,VÔI

HÓA TRONG GÂNHÓA TRONG GÂN

4.2.1. BỆNH LÝ GÂN VÀ BAO GÂN4.2.1. BỆNH LÝ GÂN VÀ BAO GÂN - VIÊM GÂN .- VIÊM GÂN .- VIÊM BAO GÂN (- VIÊM BAO GÂN (Tenosynovitis)Tenosynovitis) + Viêm bao gân mạn tính+ Viêm bao gân mạn tính + Viên bao gân cấp tính+ Viên bao gân cấp tính- TRẬT GÂNTRẬT GÂN - U GÂNU GÂN 4.2.2. B.LÝ HOẠT DỊCH4.2.2. B.LÝ HOẠT DỊCH- VIÊM BAO H.D (bursitis).VIÊM BAO H.D (bursitis).- CỐT HOÁ BAO H.DCỐT HOÁ BAO H.D4.2.3. BỆNH LÝ KHỚP – BAO KHỚP4.2.3. BỆNH LÝ KHỚP – BAO KHỚP - THOÁI HOÁ KHỚP- THOÁI HOÁ KHỚP- TRẬT KHỚP - TRẬT KHỚP

4.2.4. BỆNH LÝ KHÁC4.2.4. BỆNH LÝ KHÁC- CHẤN THƯƠNG KHỚP –TRÀN MÁU KHỚP- CHẤN THƯƠNG KHỚP –TRÀN MÁU KHỚP- U - U

4.2. BỆNH LÝ NGOÀI ĐAI XOAY4.2. BỆNH LÝ NGOÀI ĐAI XOAY

4.2.1. BỆNH LÝ GÂN VÀ BAO GÂN4.2.1. BỆNH LÝ GÂN VÀ BAO GÂN - THOÁI HOÁ GÂN .- THOÁI HOÁ GÂN .

4.2.1. BỆNH LÝ GÂN VÀ BAO GÂN4.2.1. BỆNH LÝ GÂN VÀ BAO GÂN - VIÊM GÂN .- VIÊM GÂN .

4.2.1.VIÊM BAO GÂN4.2.1.VIÊM BAO GÂN::

A.VIÊM BAO GÂN CẤPA.VIÊM BAO GÂN CẤP THƯỜNG HAY GẶP ỞGÂN TAY,CỔ TAY,GỐI ,CHÂN VÀ CƠ THƯỜNG HAY GẶP ỞGÂN TAY,CỔ TAY,GỐI ,CHÂN VÀ CƠ

NHỊ ĐẦUNHỊ ĐẦU NN:VIÊM BAO GÂN CẤP THƯỜNG DO CHẤN THƯƠNG NN:VIÊM BAO GÂN CẤP THƯỜNG DO CHẤN THƯƠNG

HOẶC NHIỄM TRÙNG.VBG NUNG MỦ CẦN ĐƯỢC CHẨN HOẶC NHIỄM TRÙNG.VBG NUNG MỦ CẦN ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN SỚM CÀNG TỐT VÌ NGUY CƠ CỦA SỰ LAN RỘNG ĐOÁN SỚM CÀNG TỐT VÌ NGUY CƠ CỦA SỰ LAN RỘNG TRONG BAO GÂN.TRONG BAO GÂN.

SA: -DỊCH TRONG MÀNG GÂNSA: -DỊCH TRONG MÀNG GÂN - HỒI ÂM BÊN TRONG CÓ THỂ LỢN CỢN DO CÓ MỦ - HỒI ÂM BÊN TRONG CÓ THỂ LỢN CỢN DO CÓ MỦ

(GẶP TRONG NHIỄM TRÙNG NHƯNG KHÔNG THƯỜNG XUYÊN) (GẶP TRONG NHIỄM TRÙNG NHƯNG KHÔNG THƯỜNG XUYÊN) => CHẨN ĐOÁN SỰ THOÁI LUI LÀ CẦN THIẾT ĐẺ LOẠI TRỪ SỰ => CHẨN ĐOÁN SỰ THOÁI LUI LÀ CẦN THIẾT ĐẺ LOẠI TRỪ SỰ NHIỄM TRÙNG LAN RỘNG NHIỄM TRÙNG LAN RỘNG

B.VIÊM BAO GÂN MẠNB.VIÊM BAO GÂN MẠN : : SA: -ĐƯỜNG VIỀN DÀY CỦA BAO HOẠT DỊCHSA: -ĐƯỜNG VIỀN DÀY CỦA BAO HOẠT DỊCH

-THƯỜNG CÓ ÍT DỊCH XUNG QUANH .-THƯỜNG CÓ ÍT DỊCH XUNG QUANH .

Trật gân cơ nhị đầu cánh tayTrật gân cơ nhị đầu cánh tay

Trật gân cơ nhị đầu cánh tayTrật gân cơ nhị đầu cánh tay

4.2.2. BỆNH LÝ BAO H.D4.2.2. BỆNH LÝ BAO H.D - VIÊM BAO HOẠT DỊCH- VIÊM BAO HOẠT DỊCH : :

VIÊM CẤPVIÊM CẤP : DỊCH LẤP ĐẦY TRONG BAO HOẠT DỊCH LÀM : DỊCH LẤP ĐẦY TRONG BAO HOẠT DỊCH LÀM PHỒNG LÊN VỚI ĐƯỜNG BỜ KHÔNG RÕ ,DỊCH BÊN TRONG PHỒNG LÊN VỚI ĐƯỜNG BỜ KHÔNG RÕ ,DỊCH BÊN TRONG LỢN CỢN HỒI ÂM.LỢN CỢN HỒI ÂM.

VIÊM MẠNVIÊM MẠN : LẮNG ĐỌNG CANXI TRONG BAO GÂN : LẮNG ĐỌNG CANXI TRONG BAO GÂN

Viêm bao hoạt dịch dưới cơ Delta kèm tăng sản dạng nốt Viêm bao hoạt dịch dưới cơ Delta kèm tăng sản dạng nốt

4.2.2. BỆNH LÝ BAO H.D4.2.2. BỆNH LÝ BAO H.D

- BỆNH LÝ SỤN HOÁ VÀ CỐT HOÁ BAO H.D- BỆNH LÝ SỤN HOÁ VÀ CỐT HOÁ BAO H.D

( SYNOVIAL OSTEOCHONDROMATOSIS)( SYNOVIAL OSTEOCHONDROMATOSIS)

-Đặc điểm chung : một khớp, chuyển dạng loạn sản Đặc điểm chung : một khớp, chuyển dạng loạn sản của bao H.D với sự hình thành các nốt sụn và vôi. của bao H.D với sự hình thành các nốt sụn và vôi.

-LS: đau, sưng, hạn chế vận động .LS: đau, sưng, hạn chế vận động .

-US: hiện diên các nốt kích thước nhỏ đồng đều, tăng US: hiện diên các nốt kích thước nhỏ đồng đều, tăng hồi âm nằm bên trong khớp , trong bao H.D, bao cơ hồi âm nằm bên trong khớp , trong bao H.D, bao cơ nhị đầu, các nốt này có thể kèm bóng lưng hay không nhị đầu, các nốt này có thể kèm bóng lưng hay không

SYNOVIAL OSTEOCHONDROMATOSISSYNOVIAL OSTEOCHONDROMATOSIS

OSTEOCHONDROMAS

4.2.3. BỆNH LÝ KHỚP – BAO KHỚP4.2.3. BỆNH LÝ KHỚP – BAO KHỚP - THOÁI HOÁ KHỚPTHOÁI HOÁ KHỚP + Mòn sụn + Mòn sụn + Thể vùi trong khớp + Thể vùi trong khớp + Gai xương+ Gai xương + Hình khuyết dưới sụn + Hình khuyết dưới sụn - TRẬT KHỚPTRẬT KHỚP + Khe khớp rộng+ Khe khớp rộng + Dịch chuyển vị trí đầu xương .+ Dịch chuyển vị trí đầu xương . + Thương tổn bao khớp, dây chằng .+ Thương tổn bao khớp, dây chằng .

Thoái hoá khớp ổ cối - chỏm xương c.tayThoái hoá khớp ổ cối - chỏm xương c.tay

Trật khớp cùng - đònTrật khớp cùng - đòn

4.2.4. BỆNH LÝ KHÁC4.2.4. BỆNH LÝ KHÁC- CHẤN THƯƠNG KHỚP –TRÀN MÁU - CHẤN THƯƠNG KHỚP –TRÀN MÁU KHỚPKHỚP- U- U

Mảnh xương rời bên trong khớp sau C.TMảnh xương rời bên trong khớp sau C.T

Tràn máu khớp vai sau C.TTràn máu khớp vai sau C.T