Presented by :-

.

1

Eshwaranaik GD,MSc,B,ed.

GHS.Taraganahalli,Honnali,Tq,

Davanagere.Dist.

Eshwaranaik

vÀ½«eÁÕ£À• vÀ½«eÁÕ£ÀªÀÅ C£ÀĪÀA²AiÀÄvÉ, ©ü£ÀßvÉ ªÀÄvÀÄ Û CªÀÅUÀ½UÉ

PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀUÀ¼À §UÉÎ PÀæªÀħzÀÞªÁV CzsÀåAi ÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀ fêÀ±Á¸ÀÛçzÀ MAzÀÄ ±ÁSÉ.

• vÀ½«eÁÕ£ÀzÀ ¦vÁªÀĺÀ UÉæUÉÆÃgï eÉƺÁ£ï ªÉÄAqÀ¯ï

UÉæUÉÆÃgï eÉƺÁ£ï ªÉÄAqÀ¯ï(Gregor Johann Mendel )

ªÉÄAqÀ®£À ¥ÀæAi ÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ :-• vÀ£Àß ¥ÀæAi ÉÆÃUÀPÉÌ §mÁt (Pisum sativum) Dj¹PÉÆAqÀ,

PÁgÀt.• §mÁtÂVqÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ¨ÉüɸÀ§ºÀÄzÀÄ .• CªÀÅ ¸ÀAQë¥ÀÛ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAi ÀÄ CªÀ¢ü ºÁUÀÆ fêÀ£À ZÀPÀæªÀ£ÀÄß ºÉÆA

¢zÉ.• ºÉÆUÀ¼À°è ¸ÀéQÃAiÀÄ ¥ÀgÁUÀ¸Àà± ÀðªÁUÀĪÀ eÉÆÃvÉUÉ, ¥ÀgÀQÃAiÀÄ

¥ÀgÁ¸Àà±ÀðªÀ£ÀÄß PÀÈvÀP À jÃwAiÀÄ°è ¸ÀÄ®¨sÀªÁV £ÀqɸÀ®Ä CªÀPÁ±À«zÉ.• ºÉaÑ£À ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß GvÀàwÛªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.• D£ÀĪÀA²ÃAiÀĪÁUÀ§®è ©ü£Àß ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ.• ¥ÀgÀQÃAiÀÄ ¥ÀgÁUÀ¸Àà±ÀðªÁzÁUÀ ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ «Ä±ÀævÀ½AiÀÄ£ÀÄß

GvÀàwÛªÀiÁqÀ§®èªÀÅ.

Pisum sativum

TRAIT OR CHARACTER DOMINANT RECESSIVE

PLANT HEIGHT PÁAqÀzÀ GzÀÝÀ

TALL

JvÀÛgÀDWARF

VqÀØCOLOR OR PEA ©ÃdzÀ §tÚ

YELLOW

ºÀ¼À¢GREEN ºÀ¹gÀÄ

SHAPE OF PEA

©ÃdzÀ DPÁgÀROUND zÀÄAqÁVgÀĪÀÅzÀÄ

WRINKLED

¸ÀÄPÁÌVgÀĪÀÅzÀÄ

POSITION OF FLOWER ºÀÆ«£À ¸ÁÜ£À

AXIAL J¯ÉAiÀÄ PÀAPÀļÀÄ

TERMINAL

PÁAqÀzÀ vÀÄ¢COLOR OF FLOWER ºÀÆ«£À §tÚ

RED

PÉA¥ÀÄWHITE

©½

SHAPE OF COTYLEDON

ºÀt ڣÀ ¸Àég ÀÆ¥ÀINFLATED

G©âzÀ CONSTRICTED

¸ÀA¦ÃrvÀCOLOR OF FRUIT

ºÀtÂÚ §tÚ GREEN ºÀ¹gÀÄ

YELLOW ºÀ¼À¢

KPÀvÀ½ÃPÀgÀt(MONOHYBRID CROSS) ¥ÀæAi ÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ

MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ®PÀëtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉÛ «©ü£Àß JgÀqÀÄ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß wÃj¸ÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAPÀj¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß KPÀvÀ½ÃPÀgÀt.

§mÁtÂAi ÀÄ JvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄ Û VqÀØ §mÁtÂAi ÀÄ VqÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀQÃAiÀÄ ¥ÀgÁUÀ¸Àà± Àð £ÀqɹzÀ£ÀÄ.

ºÁUÉAi ÉÄà PÉA¥ÀÄ ºÀÆ©qÀĪÀ §mÁt ¸À¸ÀåªÀ£ÀÄß ©½ ºÀÆ ©qÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀzÉÆÃA¢UÉ ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¹zÀ£ÀÄ.

F ¸À¸ÀåUÀ¼À°è GvÀàwAiÀiÁzÀ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 ©wÛzÁUÀ F «Ä±ÀævÀ½¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ JvÀÛgÀªÁV¨É¼ÉzÀÄ. »ÃUÉ ¨É¼ÉzÀ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ

¦Ã½UÉ-F1 ¦Ã½UÉ JAzÀÄ PÀgÉzÀ£ÀÄ

Crossing Pea Plants1

5

4

3

2

Removed stamensfrom purple flower

Transferred sperm-bearing pollen fromstamens of white flower to egg-bearing carpel of purple flower

Parentalgeneration(P)

Pollinated carpelmatured into pod

Carpel(female)

Stamens(male)

Planted seedsfrom pod

Examinedoffspring:all purpleflowers

Firstgenerationoffspring(F1)

ªÀÄÄA¢£À IÄvÀÄ«£À°è F1 vÀ½¦Ã½UÉAi ÀĸÀ¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ©wÛzÀ.

• F1 ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ºÀÆ ©mÁÖUÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀéQÃAiÀÄ ¥ÀgÁ¸Àà± ÀðªÁUÀĪÀÅzÀP ÉÌ ©lÄÖ GvÀàwÛAi ÀiÁzÀ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 ©wÛzÁUÀ JvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄ Û VqÀØ

¸À¸ÀìUÀ¼ÉÃgÀzÀÆ 3:1 C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°è EvÀÄ ÛCªÀÅUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀ£ÉÃ(F2 )¦Ã½UÉ JAzÀÄ PÀgÉzÀ.

• EvÀgÀ ®PÀëtUÀ¼À ©ü£ÀßgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ EzÉà ¥ÀæAi ÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¹zÁUÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÀæAi ÉÆÃUÀzÀ

¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ 3:1 C£ÀÄ¥ÁvÀªÉà EvÀÄ Û. EzÀPÉÌ KPÀvÀ½ C£ÀÄ¥ÁvÀ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ. • ªÉÄAqÀ¯ï F ¥ÀæAi ÉÆÃUÀUÀ½AzÀ zÉÆgÉvÀ ¥sÀ°vÁA±ÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ

¥Àæw®PÀëtzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ©ü£ÀßgÀÆ¥ÀªÀÅ MAzÀÄ CA±À¢AzÀ ¤AiÀÄAwæ¸À®ànÖzÉ JA§ wêÀiÁð£ÀPÉÌ §AzÀ.GzÁ: JvÀÛgÀ VqÀPÉÌ MAzÀÄ CA±À«zÀÝgÉ, VqÀØ VqÀPÉÌ E£ÉÆßAzÀÄ CA±À. ºÁUÉÀAi ÉÄà ºÀ¼À¢ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄvÀàwÛ ªÀiÁqÀ®Ä MAzÀÄ CA±À«zÀÝgÉ, ºÀ¹gÀÄ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß GvÀàwÛ ªÀiÁqÀ®Ä E£ÉÆßAzÀÄ CA±À.

• JvÀÛgÀ ºÁUÀÆ VqÀØ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAPÀgÀtUÉƽ¹zÁUÀ F1 ¦Ã½ÃUÉAiÀÄ°è J®èªÀÇ JvÀÛg À VqÀUÀ¼Éà DVzÀÝgÀÆ CªÀÅUÀ¼À°è JvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄ Û VqÀØUÀÄtUÀ¼ÉÃgÀqÀPÀÆÌ PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ EgÀ¯ÉèÉÃPÀÄ.

• KPÉAzÀgÉ, F1 ¦Ã½ÃUÉAi ÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À°è ¸ÀéQÃAi ÀÄ¥ÀgÁUÀ¸Àà± Àð£Àqɹ F2 ¦Ã½ÃUÉAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¹zÁUÀzÀgÀ°è JvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄ Û VqÀØ ¸À¸ÀåUÀ¼ÉgÀqÀÆ EzÀݪÀÅ.

• CzÀÝjAzÀ VqÀØUÀÄtPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀªÀÇ ¸À¸ÀåUÀ¼À°è CqÀV PÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ vÀQð¹zÀ.

• JvÀÛgÀ UÀÄtPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀªÀ£ÀÄß ªÉÄAqÀ¯ï ¥Àæ¨sÀ® JAzÀÆ.

• ¥ÀæP ÀlªÁUÀzÀ VqÀØ UÀÄtzÀ CA±ÀªÀ£ÀÄß zÀħð® CA±ÀªÉAzÀÆ PÀgÉzÀ.

• MAzÀÄ UÀÄtPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ JgÀqÀÄ ©ü£Àß CA±ÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ EzÁÝUÀ ¸ÁzÁgÀtªÁV CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ ªÀiÁvÀæ ªÉÊP ÀÛªÁUÀÄvÀÛzÉ E£ÉÆßAzÀÄ UÀÄ¥ÀÛªÁVgÀÄvÀÛzÉ EzÀ£Éß ¥Àæ¨sÀ®vÉAi ÀÄ ¤AiÀĪÀÄ JAzÀÄ PÀgÉzÀ.

• ªÉÆzÀ®£ÉAi ÀÄ vÀ½¦Ã½UÉAi ÀÄ ¸À¸ÀåzÀ°è MAzÀÄUÀÄtPÉÌ JgÀqÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ EzÀÄÝzÀjAzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ fëAiÀÄ®Æè MAzÀÄ UÀÄtPÉÌ JgÀqÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ EgÀ¯ÉèÉÃP ÀÄ .

• F JgÀqÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ MAzÉà jÃwAiÀiÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄzÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.

Rse

Antagonistic traits

Dominant

Recessive

Homozygous genotype

MONOHYBRID CROSS

¢évÀ½ÃPÀgÀt ¥ÀæAi ÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ (DIHYBRID CROSS)

• F ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ®PÀëtUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ©ü£ÀߪÁzÀ JgÀqÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß(PÉA¥ÀÄ ºÀÆUÀ¼À£ÀÄß ©qÀĪÀ JvÀÛgÀ VqÀ ªÀÄvÀÄ Û ©½ ºÀÆUÀ¼À£ÀÄß ©qÀĪÀ VqÀØVqÀÝ ®PÀëtUÀ¼À ±ÀÄzÀÞ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAPÀgÀtUÉƽ¹zÀ)

• F1 ¦Ã½UÉAiÀÄ°è zÉÆgÉvÀ ¸À¸ÀåUÀ¼É®èªÀÇ PÉA¥ÀÄ ºÀÆUÀ¼À£ÀÄß ©qÀĪÀ JvÀÛgÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÁVzÀݪÀÅ.

• F1 ¦Ã½UÉAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄ߸ÀéQÃAiÀÄ ¥ÀgÁUÀ¸Àà±ÀðPÉÌ M¼À¥Àr¹zÁUÀ zÉÆgÉvÀ F2

¦Ã½UÉAiÀÄ°è £Á®ÄÌ jÃwAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ 9:3:3:1 gÀ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°è zÉÆgÉvÀªÀÅ.

• 1. PÉA¥ÀÄ ºÀÆUÀ¼À£ÀÄß ©qÀĪÀ JvÀÛgÀVqÀUÀ¼ÀÄ (¦vÀȦýUÉAiÀÄ MAzÀÄ gÀÆ¥À)

• 2. ©½ ºÀÆUÀ¼À£ÀÄß ©qÀĪÀ JvÀÛgÀ VqÀUÀ¼ÀÄ (JgÀqÀgÀ £ÀqÀĪÀt gÀÆ¥À)

• 3. PÉA¥ÀÄ ºÀÆUÀ¼À£ÀÄß ©qÀĪÀ VqÀØVqÀUÀ¼ÀÄ (JgÀqÀgÀ £ÀqÀĪÀt gÀÆ¥À)

• 4. ©½ ºÀÆUÀ¼À£ÀÄß ©qÀĪÀ VqÀØUÀ¼ÀÄ ((¦vÀȦýUÉAiÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ gÀÆ¥À)

TR Tr tR tr

TR

Tr

tR

tr

TTRR TTRr TtRR TtRr

TTRr TTrr TtRr Ttrr

TtRR TtRr ttRR ttRr

TtRr Ttrr ttRr ttrr

DIHYBRID CROSS

7 traits Mendel looked at

ªÉÄAqÀ¯ï vÀ£Àß ¥ÀæAi ÉÆÃUÀUÀ¼À ¥sÀ°vÁA±ÀzÀ DzsÁgÀzÀªÉÄÃ¯É PÉ®ªÀÅ ¸ÁªÀiÁ¤åÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ ªÀÄÆ® ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÁV gÀƦvÀªÁªÀÅ .

• 1. ¥ÀævÉåÃPÀvÉAi ÀÄ ¤AiÀĪÀÄ (Law of segregation).

• 2 ¸ÀévÀAvÀæ «AUÀqÀ£ÉAi ÀÄ ¤AiÀĪÀÄ ( law of independent assortment).

• 1. ¥ÀævÉåÃP ÀvÉAi ÀÄ ¤AiÀĪÀÄ (Law of segregation) :-

• °AUÁtÄUÀ¼ÀÄ GvÀàwÛAi ÀiÁUÀĪÁUÀ, «ÄAiÀiÁ¹¸ï «¨sÀd£ÉAi ÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÉÊwjQÛ ®PÀëtUÀ½UÉ PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀªÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¥ÀævÉåÃP ÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.

• ªÉÊwjPÀÛ ®PÀëtUÀ¼À°è MAzÀÄ ªÀiÁvÀæ °AUÁtÄUÀ¼À°è EgÀÄvÀÛzÉ.

• CzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß °AUÁtÄUÀ¼À ±ÀÄzÀÞvÉAi ÀÄ ¤AiÀĪÀÄ JAzÀÆ PÀgÉAi ÀÄĪÀgÀÄ.

• 2. ¸ÀévÀAvÀæ «AUÀqÀ£ÉAi ÀÄ ¤AiÀĪÀÄ ( law of independent assortment). MAzÀQÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄ Ñ eÉÆÃr ®PÀëtUÀ½gÀĪÁUÀ ¥Àæw eÉÆÃr ®PÀëtªÀÇ °AUÁtÄUÀ¼ÁUÀĪÁUÀ

EvÀgÀ eÉÆÃrUÀ½AzÀ ¸ÀévÀAvÀæªÁV ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀjAzÁV ¦vÀÈ«£À°è®zÀ UÀÄt¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£À ¦Ã½UÉAiÀÄ fëUÀ¼À°è PÁtÂùPÉƼÀÄ îvÀÛªÉ.

ªÉÄAqÀ®£À ¤AiÀĪÀÄUÀ½UÉ C¥ÀªÁzÀUÀ¼ÀÄ

Heterozygous genotype

Thank you friends