43
อสารมวลชนกบสงคม สหรบวช วส.457 อประชสมพนธ 2 คณะวรสรศสตรและสอสรมวลชน มหวทยลยธรรมศสตร ชตพงษ กตตนราดร

Media and Society

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Lecture slides on media and society for JC457 class at Thammasat University.

Citation preview

Page 1: Media and Society

ส��อสารมวลชนก บส งคม

ส��หร�บวช� วส.457 ส� อประช�ส�มพ�นธ� 2คณะว�รส�รศ�สตร�และส� อส�รมวลชน มห�วทย�ล�ยธรรมศ�สตร�

ช�ตพงษ� ก�ตต�นราดร

Page 2: Media and Society

“ส� อส�รมวลชนไม ได"อย# อย �งโดดเด' ยวแต ส�มพ�นธ�ก�บส�งคมและว�ฒนธรรมอย �งแยกก�นไม ออก”

Page 3: Media and Society

Outline

● แง ม+มในก�รศ-กษ�เร� องส� อ● British Film Institute

● ม+มมองในก�รมองส� อ● ส� อส�รมวลชนในฐ�นะอ��น�จ● ส� อส�รมวลชนในฐ�นะต�วสร"�งคว�มสม�นฉ�นท�ในส�งคม● ส� อส�รมวลชนในฐ�นะช องท�งให"ก�รศ-กษ�● ส� อส�รมวลชนในฐ�นะป�ญห� (หร�อแพะร�บบ�ป)

Page 4: Media and Society

Outline

● มโนท�ศน� (Paradigm) ในก�รศ-กษ�เร� องส� อ● มโนท�ศน�หล�ก (Dominant paradigm)

● มโนท�ศน�ท�งเล�อก/วพ�กษ� (Alternative/critical paradigm)

● ช+ดแนวคด (Theme) ในก�รศ-กษ�เร� องส� อ● Power and inequality● Social integration and identity● Social change and development● Space and time

Page 5: Media and Society

Outline

● ทฤษฎ'ส� อก�บส�งคม● Mass society● Marxism● Functionalism● Critical political economy● Social constructionism● Communication technology determinism● Information society

Page 6: Media and Society

Outline

● ทฤษฎ'ส� อก�บว�ฒนธรรม● Critical cultural study (Frankfurt School)● Redemption of the popular● Feminism● Commercialisation● Communication technology and culture● Postmodernism

Page 7: Media and Society

แง�ม�มในการศ�กษาเร��องส��อ

Page 8: Media and Society

British Film Institute

ต"นทศวรรษท' 1990s British Film Institute เสนอแง ม+มของก�รศ-กษ�เร� องส� อ 6 แง ม+ม (Boyd-Barrett, 2001) ได"แก

● Agency ศ-กษ�เร� องผ#"ส งส�ร เช นสถ�บ�นส� อ ว �ท��ง�นอย �งไร อะไรค�อแรงจ#งใจและต�วก��หนดทศท�ง

● Categories ศ-กษ�ประเภท (Genre) ของส� อ เช น หน�งส�อพมพ�ประเภทต �งๆ โฆษณ� ภ�พยนต�แนวต �งๆ

● Technology ศ-กษ�เทคโนโลย'ท' ใช"เป;นต�วกล�งในก�รส งส�ร เช น ส งพมพ� ก�รกระจ�ยภ�พและเส'ยง และอนเทอร�เน;ต

Page 9: Media and Society

British Film Institute

● Language ศ-กษ�เร� ององค�ประกอบของส�รท' ส งผลต อก�รส� อคว�มหม�ย เช น ก�รใช"ส'และเส'ยงในภ�พยนต� ก�รใช"ค�� ส��นวนในหน�งส�อพมพ�

● Audience ศ-กษ�ผ#"ร�บส�ร เช นพ�<นเพท�งว�ฒนธรรมและส�งคมท' ท��ให"ผ#"ร�บส�รต'คว�มส�รแบบต �งๆ

● Representation ศ-กษ�ก�รน��เสนอส�รว �สะท"อนหร�อสร"�งคว�มจรงอย �งไร

แง�ม�มท งหมดน" ประกอบการเป%นกระบวนการส��อสารมวลชน การเข'าใจบทบาทของส��อต�อส งคมและว ฒนธรรมจ+าเป%นต'องเข'าใจท�กๆ แง�ม�มด งกล�าว

Page 10: Media and Society

ม�มมองในการมองส��อ

Page 11: Media and Society

ม+มมองในก�รมองส� อ● ส� อส�รมวลชนในฐ�นะอ��น�จท' ครอบง�� เปล' ยนแปลง และควบค+มคน

● ก�รใช"ส� อของร�ฐในช วงสงคร�มโลกเพ� อโฆษณ�ชวนเช� อและปล+กระดม● ก�รก��หนดและครอบง��ผ#"บรโภคของกล+ มท+นส� อย+คใหม

● ส� อส�รมวลชนในฐ�นะต�วสร"�งคว�มสม�นฉ�นท�ในส�งคม● ส�งคมสม�ยใหม (Modern) ท' อย# ก�นอย �งเป;นร�ฐช�ต (Nation state)

เป;นก�รรวมผ#"คนท' แตกต �งหล�กหล�ยให"ม�อย# ร วมก�น ส� อเป;นต�วเช� อมโยงคว�มสนใจร วมของคนเหล �น�<น ท��ให"อย# ร วมก�นได"

Page 12: Media and Society

ม+มมองในก�รมองส� อ● ส� อส�รมวลชนในฐ�นะช องท�งให"ก�รศ-กษ�

● เทคโนโลย'ก�รพมพ�ท��ให"คว�มร#"เผยแพร อย �งรวดเร;วและเป;นระบบ ต �งจ�กก�รบอกป�กต อป�กและร� �เร'ยนจ�กส��น�กวช�แบบย+คกล�ง

● ก�รใช"ส� อสม�ยใหม ในก�รให"ก�รศ-กษ� เช นโทรท�ศน� อนเทอร�เน;ต● ส� อส�รมวลชนในฐ�นะป�ญห� (หร�อแพะร�บบ�ป)

● ก�รสร"�งว�ฒนธรรมมวลชน (Mass culture) ท' ด"อยค+ณค �● ก�รเกดอ�ชญ�กรรม พฤตกรรมเบ' ยงเบน ผลกระทบต อพ�ฒน�ก�รเด;ก ฯลฯ

(McQuail, 2005, pp. 50-53)

Page 13: Media and Society

มโนท ศน� (Paradigm) ในการศ�กษาเร��องส��อ

Page 14: Media and Society

Dominant paradigm● มโนท�ศน�หล�ก (Dominant paradigm) พ�ฒน�ในอเมรก�เหน�อ ช วงหล�งสงคร�มโลกคร�<งท' สอง

● สมมตฐ�น: ส� อส�รมวลชนด��เนนก�รในส�งคมท' “ด'” แบบตะว�นตก = เป;นประช�ธปไตย พห+นยม (ผ#"คนแตกต �งหล�กหล�ย) เป;นท+นนยม เสร' สงบ

● ศ-กษ�ส� อเพ� อตอบสนองคว�มต"องก�รของสถ�บ�นส� อ (และอ��น�จท' ช'<น��ส� ออ'กท'หน- ง)

● เส�หล�กท�งทฤษฎ'ส�มประก�ร

● หน"�ท' นยม (Functionalism): ส� อม'หน"�ท' ท��ให"ส�งคมอย# ได"อย �งร�บร� นสงบส+ข (Lasswell, 1948)

● วทย�ศ�สตร�ข"อม#ล (Information science): ก�รส� อส�รเป;นก�ร “ส ง” และก�ร “ร�บ” ผ �นต�วกล�ง ผ#"ส งน�<น “ฉ'ด” ส�รเข"�ไปย�งผ#"ร�บ = Transmission theory

● พฤตกรรมนยม (Behaviouralism): ส� อท��ให"เกดก�รเปล' ยนแปลงพฤตกรรมท' ช'<ว�ดได"แบบวช�จตวทย�

Page 15: Media and Society

Dominant paradigm

● ป�ญห�● สนใจแต ประโยชน�ของสถ�บ�นส� อ ไม สนใจประโยชน�ของผ#"ร�บส�ร?● ถ"�ส�งคมไม “ด'” แบบตะว�นตก?

● แนวคดก�รร�บส งส�รแบบวทย�ศ�สตร�ข"อม#ล ละเลยคว�มส�มพ�นธ�ระหว �งผ#"ร�บส�รด"วยก�น และผ#"ร�บส�รก�บสถ�บ�น (Gitlin, 1978)

● ก�รว�ดผลกระทบของส� อต�มหล�กพฤตกรรมศ�สตร�ท��ให"เร�ไม สนใจป�ญห�ท' ใหญ กว �น�<น เช นคว�มส�มพ�นธ�ระหว �งส� อก�บส�งคม เพ'ยงเพร�ะป�ญห�ใหญ ๆ น�<นว�ดผลแบบวทย�ศ�สตร�ไม ได" (Gitlin, 1978)

Page 16: Media and Society

Alternative/critical paradigm

● มโนท�ศน�ท�งเล�อก ตอบป�ญห�ของมโนท�ศน�หล�ก● โจมต'แนวท�งหล�ก: Value-free, positivistic, empiricist,

behaviouristic, psychological emphasis (Halloran, 1981, p.34)

● น��โดยน�กวจ�ยส�งคมกล+ ม Frankfurt School ท' ย"�ยไปสหร�ฐย+ค 1930s

● ใช"แนวคด Marx มองว �ส� อมวลชนถ#กครอบง��โดยผ#"ม'อ��น�จและควบค+มป�จจ�ยก�รผลต

● พ�ฒน�ม�กข-<นย+ค 60s – 70s ในบรรย�ก�ศก�รต อต"�นสงคร�ม เสร'นยม สทธสตร' ก�รเคล� อนไหวท�งก�รเม�อง = คว�มสนใจต อป�ญห�ส�งคม

Page 17: Media and Society

Alternative/critical paradigm

● เป"�หม�ยแรกๆ ค�อก�ร “ถอดรห�ส” ส�รชวนเช� อในข �วและร�ยก�รบ�นเทง● หล�งจ�กน�<นขย�ยขอบเขตไปพจ�รณ�เร� องก�รเม�อง เศรษฐกจ ส�งคม ว�ฒนธรรม

● ระบบก�รเม�อง/เศรษฐกจ ส งผลต อก�รท��ง�นของส� ออย �งไร (Political economy)

● ส� อม'อทธพลต อเย�วชน ช�ตพ�นธ� ว�ฒนธรรมกระแสรอง เพศ อย �งไร พวกเข�ต'คว�มส� ออย �งไร (Cultural studies)

● ก�รท��คว�มเข"�ใจก�รใช"ส� อของกล+ มคนต �งๆ (Ethnographic studies)

มโนท ศน�ทางเล�อก มองว�าส��อส มพ นธ�ก บส งคมและว ฒนธรรมอย�างแยกไม�ออก

Page 18: Media and Society

ช�ดแนวค�ด (Theme) ในการศ�กษาเร��องส��อ

Page 19: Media and Society

Power and inequity

● ศ-กษ�เร� องบทบ�ทของส� อในก�รควบค+มส�งคม หร�อก�รท��ให"ส�งคมเท �เท'ยมก�น

● ใครค�อผ#"ควบค+มส� อท' แท"จรง● ร�ฐใช"ส� อเพ� อควบค+มคน เพร�ะร�ฐเป;นชนช�<นหน- ง (ชนช�<น

ปกครอง) ประช�ชนเป;นอ'กชนช�<นหน- ง (ชนช�<นแรงง�น) แต ละชนช�<นพย�ย�มร�กษ�สถ�นะของตนเอง = Marxism

Page 20: Media and Society

Social integration and identity● ม'ท' ม�จ�กส�งคมร�ฐช�ตสม�ยใหม ท' ต"องท��ให"คนแตกต �งหล�กหล�ยอย# ร วมก�นได"อย �งสงบ

ส+ข ร�ฐจ-งต"องใช"ส� อเพ� อหลอมรวมคนเหล �น�<น โดยใช"วธ'ก�รต �งๆ เช น

● ก�รสร"�งค+ณค �ร วม● ก�รให"ข"อม#ล● ก�รเปดพ�<นท' ส�ธ�รณะ● ก�รเปดโอก�สให"ประช�ชนเข"�ถ-งผ#"น��ผ �นส� อ● ก�รเป;นกระจกสะท"อนส�งคม

● แต ช วงแรกๆ คนม�กมองว �ส� อท��ให"คนแตกแยกแทนท' จะหลอมรวม เช น ท��ล�ยว�ฒนธรรมด�<งเดม (McQuail, 2005, pp. 86-93)

Page 21: Media and Society

Social change and development

● ส� อท��ให"เกดก�รเปล' ยนแปลงและพ�ฒน�ส�งคม (Technological determinism)● Nazis● Soviet Russia

● ประเทศโลกท' ส�ม● แต น�กคดแบบวพ�กษ�จ��นวนม�กบอกว �ส� อมวลชนม�กจะ “อน+ร�กษ�

นยม” เล�อกน��เสนอแต ส งท' ส�งคมยอมร�บ (Conformist)

● หร�อก�รเปล' ยนแปลงพ�ฒน�ส�งคมท��ให"ส� อเปล' ยน? (McQuail, 2005, pp. 91-92)

Page 22: Media and Society

Space and time

● ส� อท��ล�ยข"อจ��ก�ดด"�นสถ�นท' และเวล�ในก�รส� อส�ร● สร"�ง “สะพ�นเพ� อต อเช� อมประสบก�รณ�ท' กระจ�ดกระจ�ยต�มมต

ด"�นสถ�นท' และเวล�ของคน” (McQuail, 2005, p.92)

● ส� อเป;น “คว�มทรงจ��ร วม” (Collective memory) ของคนในส�งคม (Ibid, p.93)

● แต ในขณะเด'ยวก�น ส� อก;ท��ให"ข �วส�รและว�ฒนธรรมเส� อมสล�ยลงเร;วข-<น เปล' ยนแปลงเร;วข-<น แทนท' จะท��ให"ม�นย� งย�น (Ibid)

Page 23: Media and Society

ทฤษฎ"ส��อก บส งคม

Page 24: Media and Society

Mass society● ส�งคมต�<งแต ย+คอ+ตส�หกรรมเป;นต"นม� ม'ล�กษณะ

● รวมคนจ��นวนม�กเข"�ด"วยก�น

● แต ละคนไม เก' ยวข"องก�น ไม ร#"จ�กก�น (Atomised individuals)

● ส� อท' ท��ง�นใน “ส�งคมมวลชน” ม'ล�กษณะ

● รวมศ#นย�

● ส� อส�รท�งเด'ยว

● ประช�ชนต"องพ- งพ�ส� อเพ� อให"ร#"ว �ต�วเองเป;นใคร (Identity) ม'ท' ย�นตรงไหนในส�งคมท' ใหญ โตซ�บซ"อน

● ร�ฐจ-งใช"ส� อเพ� อควบค+มและเปล' ยนแปลงพฤตกรรมของคน (ท' ต"องพ- งพ�ส� อ) (McQuail, 2005, pp. 94-95)

Page 25: Media and Society

Marxism● Karl Marx เกดในย+คอ+ตส�หกรรมตอนต"น ท' ส�งคมเป;นท+นนยม ประช�ชนเป;นคนใช"

แรงง�นในโรงง�น และม'น�ยจ"�งและร�ฐบ�ลเป;นชนช�<นปกครองท' กดข' แรงง�น

● “ผ#"ควบค+มป�จจ�ยก�รผลต (ร�ฐ/ธ+รกจ) ก;ส�ม�รถควบค+มคว�มคดคนได"เช นเด'ยวก�น” (The class that has the means of material production has control at the same time over the means of mental production...) จ�ก German Ideology

● ก�รควบค+มคว�มคดของคน ท��โดยก�รใช"ส� อสร"�ง “ส��น-กลวง” (False

consciousness) ให"ชนช�<นแรงง�นยอมร�บสภ�พของตนเอง

● ย�งใช"ได"ในป�จจ+บ�นท' ผ#"ควบค+มป�จจ�ยก�รผลต เปล' ยนจ�กร�ฐบ�ลม�เป;นกล+ มท+นส� อ (McQuail, 2005, pp. 95-96)

Page 26: Media and Society

Functionalism

● ส� อม'หน"�ท' ท' เฉพ�ะเจ�ะจงในส�งคม (ไม ได"เกดข-<นอย �งลอยๆ)

● หน"�ท' ของส� อ ค�อก�รสร"�งคว�มต อเน� อง ร�กษ�สภ�พส�งคมให"เป;นปกตส+ข● ควบค+มทศท�ง (Self-directing)

● แก"ไขส งผดปกต (Self-correcting)

Page 27: Media and Society

Functionalism● ร#ปแบบหน"�ท' ของส� อ

● ให"ข"อม#ล (เก' ยวก�บเหต+ก�รณ�, ใครม'อ��น�จ)

● เช� อมโยง (อธบ�ยและต'คว�มเหต+ก�รณ�, ช'<ให"เห;นค+ณค �ร วม, สร"�งคว�มสม�นฉ�นท�)● สร"�งคว�มต อเน� อง (ถ �ยทอดว�ฒนธรรมและค �นยมหล�ก, พ�ฒน�ค �นยมใหม )● ให"คว�มบ�นเทง● สน�บสน+นก�รเคล� อนไหวในส�งคม (เล�อกต�<ง, สน�บสน+นสงคร�ม)

● แย"งก�บแนวคดว �ส� อท��ให"ส�งคมแตกแยก (McQuail, 2005, pp. 96-98)

Page 28: Media and Society

Critical political economy● ต อยอดจ�ก Marxism

● สนใจ “เน�<อห�ท�งอ+ดมคต” (Ideological content) ของส� อ

● เน�<อห�ของส� อ ถ#กก��หนดโดยผลประโยชน�ท�งก�รเม�องและเศรษฐกจ● เช น ส� อไม ลงท+นท��ร�ยก�รด'ๆ เพร�ะได"ก��ไรน"อย กล�ยเป;นร�ยก�รข �วบ�นเทง ละครน�<�เน �

ฯลฯ

● ส� อและผ#"ชมถ#กท��ให"เป;น “สนค"�” ท' ม'ม#ลค �ในก�รแลกเปล' ยน

● ผ#"ชม เป;น “สนค"�” ท' ผ#"ผลตส� อ “ข�ย” ให"บรษ�ทโฆษณ�● คว�มหล�กหล�ยลดลง

● ค��น-งผลประโยชน�ส วนต�วม�กกว �ส วนรวม (McQuail, 2005, pp. 99-100)

Page 29: Media and Society

Social constructionism

● “คว�มจรง” ในส�งคม ข-<นอย# ก�บส งท' น��เสนอในส� อ● ส� อม�กเล�อกน��เสนอบ�งอย �ง (ท' ต�วเอง หร�ออ��น�จต"องก�ร) =

Agenda setting

● ช�ตนยม/ร�กช�ต● สม�นฉ�นท�● ศ�สน�

● อย �งไรก;ต�ม ผ#"ชมก;ม'สทธ@เล�อกต'คว�ม หร�อร�บคว�มจรงบ�งแง ได"เช นก�น (McQuail, 2005, pp. 101-102)

Page 30: Media and Society

Communication technology determinism

● แนวคด Toronto School น��โดย H.M. Innis

● เทคโนโลย'ท��ให"เกดก�รเปล' ยนแปลงท�งส�งคมในแต ละย+ค● ก�รเปล' ยนแปลงท�งเศรษฐกจ: เทคโนโลย'ท��ให"รวมอ��น�จก�รผลตและคว�มร#"ไว"ใน

ม�อคนบ�งกล+ ม เช น เทคโนโลย'ก�รเข'ยนท��ให"อ��น�จของโรม�นรวมศ#นย�เข"มแข;ง● ก�รเปล' ยนแปลงท�งพ�<นท' และเวล�: เช นอ'ยปต�ขย�ยพ�<นท' ได"กว"�ง ส วนโรมอย# ได"น�น

เพร�ะม'เทคโนโลย'ก�รส� อส�รท' เหม�ะสม

● แนวคดอ� น เช น Gouldner (1976) มองว �ส� อบ�งแบบท��ให"เกดแนวคดเชงอ+ดมก�รณ� เช น หน�งส�อ หน�งส�อพมพ� ส วนเทคโนโลย'ส� อท��ให"อ+ดมคตในส�งคมถดถอย เช นท'ว' ภ�พยนต� วทย+ (McQuail, 2005, pp. 102-104)

Page 31: Media and Society

Information society

● เป;นช+ดแนวคดกว"�งๆ และหล�กหล�ยท' อธบ�ยส�งคมข"อม#ลข �วส�ร● ข"อม#ลข �วส�รท��ให"คนเช� อมก�นเป;นเคร�อข �ย แทนท' จะรวมอ��น�จไว"ท' เด'ยว (Van

Dijk, 1999)

● เร�พ- งพ�เทคโนโลย'ม�กเกนไป ท��ให"เกดคว�มเส' ยงม�กข-<น เช นด"�นส+ขภ�พ ส งแวดล"อม (Giddens, 1991)

● คนร�บร#"และม'ปฏส�มพ�นธ�ก�บคว�มจรงในร#ปแบบท' เปล' ยนไป เช น ก�รใช"ห+ นยนต� ก�รส�งเคร�ะห� ก�รโปรแกรมและควบค+ม (de Mue, 1999)

● เทคโนโลย'ข"อม#ลข �วส�รท��ให"โลกเข"�ใกล"ย#โทเป'ย (Rössler, 2001)

● ย�งไม ค อยม'คนคดถ-งมตด"�นก�รเม�อง และว�ฒนธรรม (McQuail, 2005, pp. 104-108)

Page 32: Media and Society

ทฤษฎ"ส��อก บว ฒนธรรม

Page 33: Media and Society

Critical cultural studies

● Richard Hoggard, Raymond Williams และ Stuart Hall ในย+ค 1950s บอกว �ว�ฒนธรรมมวลชน (Mass culture) ไม ได"แย อย �งท' คด เพร�ะว�ฒนธรรมมวลชนตอบสนองคว�มต"องก�รของคนจ��นวนม�กได"อย �งแท"จรง (ตรงข"�มก�บว�ฒนธรรมช�<นส#ง)

● Frankfurt School โดย Theodor Adorno และ Max Horkheimer

คดว �ชนช�<นน��สร"�ง “ส��น-กลวง” (False consciousness) ให"ชนช�<นแรงง�นมองไม เห;นป�ญห�ของตนเองและส�งคม ท��ให"ไม เกดก�รปฏว�ตเป;นส�งคมนยมเหม�อนท' Marx ท��น�ยเอ�ไว"

Page 34: Media and Society

Critical cultural studies● “ส��น-กลวง” สร"�งโดยก�รท��ให"ผลผลตท�งว�ฒนธรรม เช น ภ�พ เส'ยง ข"อคว�ม กล�ยเป;น

สนค"�ท' ม'ม#ลค � ซ�<อข�ยแลกเปล' ยนก�นในตล�ด ท��ให"ผ#"บรโภค (ผ#"ร�บส� อ) ตดอย# ก�บก�รบรโภคส� อ ท' ม'ชนช�<นน��ก��หนดเน�<อห�และส�รเชงอ+ดมก�รณ� ท��ให"ชนช�<นแรงง�นข�ดส��น-กท' แท"จรงในก�รเปล' ยนแปลงส�งคม

● Centre for Contemporary Cultural Studies (CCCS) ท' University of

Birmingham ในย+ค 1970s น��โดย Stuart Hall คดว �ผ#"ร�บส�รส�ม�รถต'คว�มส�รแบบต �งๆ ได" ด�งน�<นกลไกก�รส งผ �นอ+ดมก�รณ�ท�งส�รจ-งไม จ��เป;นว �จะต"องได"ผลล�พธ�ต�มคว�มต"องก�รของผ#"ส งส�ร

● เกดแนวคดก�รเข"�รห�ส-ถอดรห�ส (Encoding-decoding) ซ- งเป;นร�กฐ�นของแนวท�ง Cultural studies

Page 35: Media and Society

Redemption of the Popular● ส�บเน� องจ�ก Hall คดว �ผ#"ร�บส�รต'คว�มส�รได"หล�ยร#ปแบบ ผ#"ร�บส�รจ-งส�ม�รถหล+ดพ"น

จ�กก�รครอบง��โดยผ#"ม'อ��น�จได" (Fiske, 1987)

● ว�ฒนธรรมมวลชนได"ร�บคว�มนยม เพร�ะม�นตอบสนองคว�มต"องก�รของคนส วนม�กได"

● ว�ฒนธรรมมวลชน เป;นผมจ�กอ��น�จของประช�ชน – อ��น�จท' จะสร"�งคว�มหม�ยข-<นด"วยตนเอง

● ม'คนโต"แย"ง เช น Gripsrud (1989) มองว �คนม'อ��น�จในก�รต'คว�ม (Semiotic power)

ไม เหม�อนก�น เช นชนช�<นน��ค+"นเคยก�บท�<งว�ฒนธรรมมวลชนและว�ฒนธรรมช�<นส#ง ม'อ��น�จในก�รเข"�ใจและต'คว�มส�รม�กกว �ชนช�<นแรงง�นซ- งเข"�ถ-งแต ว�ฒนธรรมมวลชน

Page 36: Media and Society

Feminism● ส� อม�กจะส� อส�รโดยไม ค��น-งถ-งเพศของผ#"ร�บส�ร

● ส� อม�กเสนอส�รท' ม'เน�<อห�กดข' ด"�นเพศ

● ก อให"เกดอ�ชญ�กรรม● ละเมดสทธสตร'

● van Zoonen (1994) บ+กเบกเร� อง Feminism เสนอกรอบคดเร� องเพศก�บส� อสองประเด;น

● เพศในฐ�นะว�ทกรรม (Discourse) เช นก�รถ�มว �คว�มคดเร� องเพศถ#กเข"�รห�สเอ�ไว"ในส�รอย �งไร

● ก�รต'คว�มส�รท' แตกต �งก�นของคนแต ละเพศ

Page 37: Media and Society

Commercialisation

● ก�รท' ส� อถ#กครอบง��โดยก�รค"� นอกจ�กจะท��ให"เกดส��น-กลวง ย�งท��ให"เกดปร�กฏก�รณ�ท' ไม ด'ต อส�งคม เช น ● Escapism, คว�มผวเผน, เสพง �ย● คว�มเป;นม�ตรฐ�น, ไม สร"�งสรรค� (ม'แต สอดคล"องก�บแนวคดหล�กในส�งคม)

● ข �วท' ด-งด#ดคว�มสนใจถ#กน��เสนอม�กกว �ข �วท' ม'เหต+ผล● น��เสนอเร� องร�วท' เข"�ถ-งต�วผ#"ร�บและเป;นป�จเจก เช นละคร

● ท��ท+กอย �งเพ� อผลท�งก�รค"�

Page 38: Media and Society

Communication technology and culture

● McLuhan (1964): เทคโนโลย'ไม เพ'ยงก��หนดโครงสร"�งอ��น�จในส�งคม (Innis) แต ย�งก��หนดวธ'ท' เร�เข"�ถ-งคว�มจรง เพร�ะส� อค� นกล�งระหว �งเร�ก�บโลก● เช นโทรท�ศน� ท��ให"เร�เข"�ถ-งคว�มจรงได"ม�กกว �ก�รอ �นหน�งส�อ

● Gerbner (1967): ส� อมวลชนม'บทบ�ทต อก�รสร"�งส�งคม เพร�ะท��ให"คว�มร#"ถ#กส งผ �นไปย�งส�ธ�รณะ เกดฐ�นคว�มคดร วมก�น (Collective thought)

● เช นโทรท�ศน�ท��ให"คว�มคดกระจ�ยและส� งสมในส�งคม เพร�ะเข"�ถ-งคนจ��นวนม�กพร"อมๆ ก�น

Page 39: Media and Society

Globalisation

● เทคโนโลย'ก�รส� อส�รท��ให"ส� อส�รมวลชนขย�ยขอบเขตท��ง�นไปท� วท�<งโลก

● กล+ มท+นส� อท��ให"ว�ฒนธรรมท� วโลกบรรจบเข"�ห�ก�น● แต บ�งคนบอกว �ว�ฒนธรรมโลกท' ว � ค�อว�ฒนธรรม

อเมรก�เหน�อ

Page 40: Media and Society

Postmodernism

● “ระยะส+ดท"�ยของย+คสม�ยใหม (Modern) ท' ระบบอ+ตส�หกรรมก"�วหน"� เน"นว�ตถ+ ก�รปฏร#ปส�งคม ระบบระเบ'ยบก�รบรห�รง�นท' ช�ดเจนร�ดก+ม” (McQuail, 2005)

● ส��ค�ญในแง ว�ฒนธรรม ล�กษณะค�อไม ม'หล�กก�รต�ยต�ว เปล' ยนแปลงรวดเร;ว ไม ม'ล��ด�บช�<น เน"นคว�มพอใจผวเผน ใช"ส�มผ�สและคว�มร#"ส-กม�กกว �เหต+ผล ใช"ต�วเองเป;นศ#นย�กล�ง (Hedonism)

● ส� อมวลชนตอบสนองกระแสน'<อย �งด' โดยเฉพ�ะส� อท�งค"�สม�ยใหม ท' กล+ มท+นผลตส� อท' ผ#"บรโภคส วนม�กพอใจ

Page 41: Media and Society

Postmodernism

● มวสควด'โอ ถ�อก�นว �เป;นส� อหล�งสม�ยใหม ชนดแรก เพร�ะท��ล�ยแนวคดเดมว �ศลปะต"องม'ค+ณภ�พ ม'ส�ระ

● ในท�งก�รเม�อง ผ#"คนไม เช� อเร� องคว�มเป;นหน- งเด'ยว ก�รกระท��ร วมก�นเพ� อบรรล+เป"�หม�ยท�งส�งคม

● Lyotard (1986): ย+คหล�งสม�ยใหม ไม ม'ก�รว�งแผนร วมก�นของมน+ษย� ต �งอย# ก�นอย �งช� วขณะ หวนระล-กถ-งอด'ตอ�นสวยง�ม (Nostalgia)

● Jameson (1984): ย+คหล�งสม�ยใหม ม'ตรรกะของท+นนยมย+คส+ดท"�ย (คว�มแตกต �งหล�กหล�ยและว�ฒนธรรมก�รเสพอย �งส+ดข�<วท' ส� อตอบสนองได" - ผ#"เร'ยบเร'ยง)

Page 42: Media and Society

Postmodernism● Gitlin (1989): ว�ฒนธรรมหล�งสม�ยใหม ค�อว�ฒนธรรมอเมรก�เหน�อ

● Grossberg et al. (1998): ย+คหล�งสม�ยใหม ม'คว�มเป;นก�รค"�ม�กกว �ย+คเดมๆ

● Ien Ang ตอบสนองต อค��วพ�กษ�วจ�รณ�ต อย+คหล�งสม�ยใหม ว �ควรมองเป;นสองด"�น ค�อในแง ท� วไป (ท' ส วนม�กมองปร�กฏก�รณ�ท' เห;นในแง ลบ) และแง วพ�กษ� ท' มองว �ว�ฒนธรรมย+คหล�งสม�ยใหม ท"�ท�ยขอบเขตและข"อจ��ก�ดของมน+ษย�

● Baudrillard (1983): แก นส�รของว�ฒนธรรมหล�งสม�ยใหม ค�อก�รสร"�งภ�วะจ��ลอง (Simulacrum) ท' คว�มแตกต �งระหว �งคว�มเสม�อนก�บคว�มจรงน�<นหมดไป ด#ภ�พยนต� The Truman Show (1997)

Page 43: Media and Society

Postmodernism

● ฝ�กให"คด: ส� อใหม (New media) ม'ค+ณล�กษณะแบบหล�งสม�ยใหม หร�อไม อย �งไรบ"�ง