Upload
al-marson
View
327
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
PANDUAN PRAKTIS
PENERAPAN 5S
DI TEMPAT KERJA
Sumber : Dari berbagai sumber
PROGRAM 5S
SEIRI
SEITON
SEISO
SEIKETSU
SHITSUKE
SORT RINGKAS
SET IN ORDER
SHINE
STANDARDIZE
SUSTAIN
RAPI
RESIK
RAWAT
RAJIN
PEMILAHAN
PENATAAN
PEMBENAHAN
PEMANTAPAN
PEMBIASAAN
3 PILAR PENDUKUNG
PENERAPAN SISTEM 5S
• Memahami sistem 5S merupakan pondasi program
peningkatan produktivitas/Beautiful Power Plant
• Menerapkan 5S sebagai suatu sistem yang
komprehensive, berorientasi pada 3 pola
pendekatan:
1. Teknis & Administratif
2. Manajemen
3. Mental / Philosopy
• Pelaksanaan proses audit yang konstruktif dan
berkesinambungan
5S SEBAGAI
PONDASI MEMBANGUN
BUDAYA PERUSAHAAN
•GERAKAN AWAL SALAH SATU TOOL PRUSAHAAN
•TERINTERGRASI PADA SUB SISTEM LAIN DALAM
SISTEM MANAJEMEN PERUSAHAAN
PENERAPAN 5S
SEBAGAI SISTEM
STRUKTUR
SDMSISTEM
SUKSES
PENERAPAN
•AKTIVITAS
•HASIL
PRINSIP DASAR SISTEM 5S
KETENTUAN SISTEM LAIN / PERATURAN
YANG BERLAKU DI ORGANISSI/
PERUSAHAAN
KETENTUAN YANG TELAH DISEPAKATI
DILINGKUNGAN POKJA/KORWIL
PENERAPAN SISTEM SECARA TOTAL
TOTAL SISTEM 5S
(PDCA)
P D C A
TOP MANAJEMEN - -
PENGELOLA -
FASILITATOR - -
TIM AUDIT - -
PELAKSANA LAPANGAN
TAHAPAN IMPLEMENTASI
KAIZEN
KAI
MEI
KAI
HAO
KAI
ZEN
PERBAIKAN SEBAGAI
ANJURAN
PERBAIKAN SEBAGAI
KEHARUSAN
- Perlu contoh praktis sehingga
Kai Mei muncul dengan melihat
perbaikan yang dikagumi dan
menarik untuk dicoba
- Perhatian lebih banyak pada bentuk Reward
- Perbaikan bukan lagi karena
anjuran, melainkan sebagai
system yang harus dilakukan
- Perhatian seimbang antara Reward dan Punishment
- Telah tumbuh pemahaman
yang mementingkan perlunya
perbaikan secara terus
menerus dalam beberapa
aspek kehidupan khususnya
di Perusahaan
HUBUNGAN DENGAN
FUNGSI
MANAGEMENT
FAKTOR SUKSES
PROGRAM 5SDIMASUKKANNYA ASPEK 5S DALAM STRATEGI
PERUSAHAANADANYA PRAKTEK MANAJEMEN PARTISIPATIF
KETELADANAN ATASAN, TERUTAMA MANAJEMEN PUNCAK
BUDAYA BICARA DATA DALAM ORGANISASI
ADANYA KOMITE ATAU TIM DARI ORANG-ORANG KREATIF, KOMUNIKATOR DAN BERJIWA PEMBAHARU, UNTUK TERUS
MENDORONG PENINGKATAN PRODUKTIFITAS MELALUI IMPLEMENTASI 5S
STRUKTUR PENDUKUNG SISTEM 5STOP MGMT, PENGELOLA, FASILITATOR, PELAKASANA,
KONTROL PENERAPAN
TOP
MANAJEMEN
PENGELOLA 5SFASILITATOR
(PARA MANAJER)TIM AUDIT
PELAKSANA LAPANGAN
(PENANGGUNG JAWAB
DAERAH ASUHAN)
5S
GOOD HOUSE KEEPING
BUDAYA
ORGANISASI
TEMPAT KERJA KEBIASAAN
KERJAPRINSIP
5R / 5S
BERSIH
TERKOORDINIRBUDAYA PATUH
STANDAR
BUDAYA
DISIPLIN
IMPLEMENTASI SISTEM 5S
FOKUS PADA SASARAN POKOK
PENINGKATAN PRODUKTIVITAS/BEAUTIFUL
POWER PLANT
1. P. PRODUCTION
2. Q. QUALITY
3. C. COST
4. D. DELIVERY
5. S. SAFETY
6. M. MORALE
7. E. ENVIROMENT
OVERLAPING AREAS
BETWEEN SYSTEMS
INTO THE WORKPLACE
GCG
MALCOM
BALDRIDISO
14000
0HSAS
18000
KM
MAN
RESIKO
MAN
SITMSDMS
BK
MAN
ASET
KOMITMEN MANAJEMEN
ADA KEBIJAKAN TENTANG PENERAPAN 5S
DIMASUKKAN DALAM PROGRAM PERUSAHAAN
DUKUNGAN SUMBER DAYA UNTUK IMPLEMENTASI
ADA KONTROL DAN EVALUASI (MANAGEMENT REVIEW)
EXECUTIVE TEAM
DIBANGUN SESUAI STRUKTUR, SISTEM, DAN SDM,
YANG MEMADAI
MEMPUNYAI PROGRAM PENERAPAN SISTEM 5S YANG
BERKESINAMBUNGAN (PDCA)
PENGELOLAAN ADMINISTRASI PENERAPAN SISTEM 5S
MELAKUKAN PROMOSI KESADARAN ATAS PENTINGNYA PENERAPAN 5S
WORKING GROUP
• DIDUKUNG STRUKTUR ORGANISASI DI SHOP FLOOR,
LENGKAP DENGAN SISTEM DAN SDM, DI MASING-MASING
DAERAH ASUHAN (SHOP FLOOR)
• PENERAPAN 5S DI SHOP FLOOR BERBASIS PDCA
• PENYELENGGARAAN ADMINISTRASI PENERAPAN 5S DI
SHOP FLOOR (TINGKAT SEKSI)
ASSESSMENT PRESENT STATUS
PENILAIAN, PENDATAAN DAN PENDOKUMENTASIAN
KONDISI TEMPAT KERJA, SEBELUM PERENCANAAN
PENERAPAN / PENYEMPURNAAN PROGRAM SISTEM
5S (PRESENT STATUS)
DOKUMENTASI PHOTO
SEBELUM DAN SESUDAH
PENERAPAN 5S
SETING TARGET
PENYUSUNAN PROGRAM
IMPLEMENTASI
MONITORING
PENGORGANISASIAN
PENERAPAN SISTEM 5S
(S1,S2,S3,S4,S5)
SECARA RASIONAL
SISTEMATIK DAN
BERKESINAMBUNGAN
BERBASIS POLA PDCA
REPORTING SISTEM
& SUSTANCE
DOKUMENTASI HASIL, ANALISA
DAN EVALUASI TERHADAP
PELAKSANAAN PENERAPAN TOOL
SISTEM 5S SEBAGAI BAHAN
MASUKAN TINJAUAN MANAJEMEN
5S TOOLS BOX
Alat evaluasiAlat implementasiAlat promosi
PenghargaanLomba 5SLencana 5S
Checklist 5SFoto untuk improvementSpanduk 5S
Patroli ManajemenStudi banding 5SPoster 5S
Stiker 5SHari 5SBerita 5S
Disampaikan diberbagai media
komunikasi :
Papan Informasi
Morning Metting, Diskusi Dll
We all practice 5S
Super
5S
Lomba 5S telah
dilaksanakan
Tingkat Unit PJB
dan dilanjutkan ke tingkat
Unit PLTA
Disini perlu
Ringkas
Disini perlu
rapi
Dengan 5S kita
tingkatkan produktifitas
Type
Of
Problem
Normal Prob
Profound Prob
PDCA untuk peningkatan dan
terobosan Improvement
A S
DC
5S D C
AP
DC
A P
PDCA-2
GKM
PROBLIM SOLVING 5S
SDM
PELAKU PENERAPAN 5S
MENGERTI DAN MEMAHAMI:
• 5S SEBAGAI PONDASI PENINGKATAN
PRODUKTIVITAS/BEAUTIFUL POWER PLANT PERUSHAAN
• MENGENAL DAN MEMAHAMI 5S SEBAGAI SUATU SISTEM
TOOL PERUSAHAN
• MENGENAL TOOL/SISTEM LAIN YANG BERLAKU
DI PERUSAHAAN
TAHAPAN
PENERAPAN
5S
8. Standardisasi
& Rencana
Kegiatan
Mandiri
S57.
Evaluasi
Hasil
Perbaikan S4
5. Melakukan
Pemilahan
Jenis
Penyebab
6.
Memperbaiki
Sumber
Penyebab
S3
4. Identifikasi
Sumber
Penyebab
Masalah
3. Menetapkan
Pengelolaan &
Tata Letak
Barang
2. Melakukan
Pemilahan
1. Identifikasi
Area Kegiatan
S1
S2
D
CA
METODOLOGI PENERAPAN 5S
P
A. Persiapan
1. Fasilitator/ atasan langsung mendorong pembentukan
Kelompok Kerja terdiri 2 – 5 orang
2. Membuat Struktur Organisasi
3. Membuat jadwal Kegiatan
STRUKTUR ORGANISASI
KORWIL/POKJA 5S
KETUA
SEKRETARIS
ANGGOTA ANGGOTA ANGGOTA
JADWAL KEGIATAN 5S PERIODE :
CONTOH RENCANA KERJA POKJA
Bulan : .................... Th. ..............
Jadwal Waktu
No Uraian Lokasi/
Object 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Penang
Jawab Ket
1 Pembersihan Mesin Blok A
Catatan :
= Rencana
= Realisasi Normal
= Realisasi Dengan Temuan
Mengetahui :
Kepala Seksi
( ………………….. )
Kota, Tgl. ………….. Th
Kepala Pokja
( ………………….. )
JADWAL KEGIATAN 5S PERIODE :
CONTOH HASIL INTERNAL AUDIT 5S
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
R1
R2
R3R4
R5
Target Desember 2004
Realisasi Audit juli 2004
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1 2 3 4 5 6 7 8
Grafik Status
Penerapan 5P
STATUS PENERAPAN 5P
RADAR CHART
JADWAL KEGIATAN 5S PERIODE :CONTOH HASIL/ DAMPAK PENERAPAN 5S
Jan
Mar
May Jul
Sep
Nov
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
Jum
lah H
ari
Bulan
Indikator : Angka Ketidakhadiran 2004 vs 2005
(Alpha + Ijin + SDR)
Jan
Mar
May Jul
Sep
Nov
0
200.000
400.000
600.000
800.000
Tota
l Jam
Lem
bur
Bulan
Indikator : Tingkat Lembur Tahun 2004 vs 2005
PPeenniinnggkkaattaann PPrroodduukkttiiffiittaass
JADWAL KEGIATAN 5S PERIODE :
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
Keterngan :Rencana :Realisasi :
Mengetahui : Karangkates ,Atasan Ketua Korwil/Pokja
( ) ( )
C S4 Mengevaluasi hasil perbaikkan
A S5Standardisasi dan rencana kegiatan
mandiri
Identifikasi Sumber Penyebab
D S3Memilah Jenis penyebab
Memperbaiki sumber penyebab
Juni PENANGGUNG
JAWABKEGIATAN
P
S1
Identifikasi area kegiatan
Melakukan Pemilahan
S2
Menetapkan pengelolaan & tata letak
barang
JADWAL RENCANA KEGIATAN PENERAPAN 5S
PERIODE :BULAN / MINGGU KE Januari Februari Maret April Mei
UP BRANTAS
Ringkas (Seiri) atau S1 adalah kegiatan pemilahan dan
pendokumentasian serta mengelola barang yang tidak diperlukan
sehingga mampu telusur
MEMILIH, MEMLAH, MEMBUANG, MENYINGKIRKAN
TAHAPAN RINGKAS DALAM 5S
RINGKAS
TAHAPAN PLANING
TAHAPAN PLANING
Identifikasi
Area Kegiatan
Menetapkan
PrioritasAarea
Kegiatan
ANALISA
Memotretdan
mendokumentasikan
Kondisi Area
Identifikasi
Area Kegiatan
S1
P
c
SEBELUM
cc
SEBELUM
IDENTIFIKASI AREA KEGIATANLangkah 1
SEBELUM
MENETAPKAN AREA KEGIATAN
Lokasi :
Pendata :
Periode :
Melakukan Pemilahan
Barang Terpakai dan Tak Terpakai
Pengumpulan dan
Pengolahan Data
Melakukan
Pemilahan
Identifikasi
Area Kegiatan
S1
P
Pemanfaatan Alat Kendali Mutu :
• Check Sheet
• Pareto Diagram
• Pie Chart
• Dll
STRATIFIKASI
MELAKUKAN PEMILAHANLangkah 2
TAHAPAN PLANING
Membuang segala sesuatu yang tidak
perlu
Pembersihan besar-besaran
Menangani barang cacat, suku cadang
dan prod yang rusak
MENANGANI PENYEBAB
MANAJEMEN STRATIFIKASI
Derajad Kebutuhan ( Frekuensi Pemakaian ) Metode Penyimpanan
( Stratifikasi )
Rendah Rata-rata Tinggi
1. Barang yang tidak dipergunakan tahun lalu tahun lalu 2. Barang yang hanya dipergunakan 6 – 12
bulan terakhir 3. Barang yang hanya dipergunakan dalam
wakt 2-6 bulan terakhir 4. Barang yang dipergunakan lebih dari sekali
dalam sebulan 5. Barang yang dipergunakan sekali dalam
seminggu 6. Barang yang dipergunakan setiap hari 7. Barang yang dipergunakan setiap jam
Buang Simpan jauh-jauh
Simpan di bagian tengah tempat kerja Simpan dekat pegawai yangmenggunakannya atau simpan dikantong baju/ celana pegawai tersebut
Azas Pemilahan
Pendata :
Periode :
Baik Rusak Baik Rusak
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0 0 0 0 0
No Nama Barang terpakaiNama Barang tidak
terpakaiTot
JUMLAHTot
DATA SHEET BARANG TERPAKAI & TAK TERPAKAI
JUMLAHNo
Total Total
MEREKAPITULASI BARANG TERPAKAI
DAN TAK TERPAKAI
DATA SHEET BARANG YANG AKAN DIPINDAHKAN
Lokasi :
Pendata :
Periode :
No Nama Barang tak terpakai Masalah Tanggal PemindahanPenampungan
TPA TPS
Disetujui : Karangkates,
DM/KDistrik
( ) ( )
Kegitan mengatur dan menyusun tata letak barang yang diperlukan ditempat kerja, sehingga aman dan selalu siap
pada saat diperlukan
PENEMPATAN BARANG SESUAI PERUNTUKKANNYA
DENGAN KODE YANG DITETAPKAN
TAHAPAN RAPI DALAM 5S
TAHAPAN PLANING
RAPI
Menetapkan
Pengelolaan &
Tata Letak
Barang
Melakukan
Pemilahan
Identifikasi
Area Kegiatan
S1
S2
P
Hasil Pemilahan
Barang terpakai
12
3
4
Pengelolaan
Barang Tak
Terpakai
Pemindahan ke
TPS
Pemindahan ke
TPA
Dokumentasi
Barang
Dokumentasi
Barang
Pemilaha
nTidak Terpakai Terpakai
Dokumen
Barang
Terpakai
5
Dokumen
Barang Tidak
Terpakai
5
6
MENETAPKAN PENGELOLAAN
DAN TATA LETAKBARANG/ BENDA
TAHAPAN PLANING
Langkah 3
1. Pengelolaan
Barang/ Benda Tidak
Terpakai
Menyimpan barang yang diperlukan
Klasifikasi barang Teknik Penyimpanan
Barang yang sering
digunakan
Barang yang selalu
digunakan
Barang yang kadang-
kadang digunakan
Arsip
Disimpan ditempat yan mudah dijangkau
Disimpan ditempat yang mudah diambil,
mudah pengembalian dan mudah dipahami
tata letaknya
Pastikan untuk menyimpan kembali di tempat
semula, yang berarti harus ada sebuah papan
bergambar, kode warna dll
Beri nomer dan kode warana baik pada rak
maupun pada jilidan
POLA STANDARD PELABELAN
1 bulan 2 bulan
a. Pola A----- Menyimpan setiap benda yang akan
digunakan pada BULAN BERIKUTNYA :
Tabel :
SEKARANG
Diperlukan Tidak diperlukan = label merah
POLA STANDARD PELABELAN
b. Pola B---- Menyimpan setiap barang yang
akan digunakan pada MINGGU BERIKUTNYA
Tabel :
SEKARANG
1 minggu 2 minggu
Diperlukan Tidak diperlukan = label merah
POLA STANDARD PELABELAN
Tabel :
SEKARANG
1 minggu 2 minggu
Diperlukan Tidak diperlukan = label merah
POLA STANDARD PELABELAN
c. Pola C----- Beri label pada setiap barang yang
tidak lagi digunakan SEJAK BULAN LALU,
barang tersebut tidak diperlukan.
Tabel :
SEKARANG
1 bulan
Tidak diperlukan = label merah
TUJUAN MENGGUNAKAN LABEL
MERAH
• Label berwarna merah agar langsung dapat
dilihat dan menarik perhatian;
• Untuk memperingatkan orang agar memperhatikan
keselamatan kerja
ALASAN DAN CATATAN
PADA LABEL
Klasifikasi : Persediaan barang, mesin, dsb
Unit Identifikasi : Nama, bilangan
Kuantitas
Alasan
Seksi yang bertanggung jawab terhadap barang tersebut
Tanggal pada waktu label dipasang
MANAJEMEN LABEL
• Beri label merah setiap barang yang tidak
diperlukan
• Pada sector produksi ini berarti memeriksa
persediaan, mesin, rak-rak dan sebagainya
• Pada sector perkantoran (administrasi) ini
termasuk dokumen, alat tulis, dan mesin.
• Sangat penting untuk menentukan standard yang
jelas tentang “ apa yang benar-benar
diperlukan” dan “ apa yang tidak diperlukan“,
untuk mengatasi perdebatan, BACK
Membuat
Visual
Control
MENETAPKAN PENGELOLAAN
DAN TATA LETAKBARANG/ BENDALangkah 3
Menetapkan
Pengelolaan &
Tata Letak
Barang
Melakukan
Pemilahan
Identifikasi
Area Kegiatan
R1
R2
P
2. Pengelolaan
Barang/ Benda
Terpakai
Analisa Kenyataan
TentukanTempat yg
tepat
Tentukan bagai mana
menyimpan Barang
Sosialisasi aturan
penyimpanan
Pengelolaan
Barang
Terpakai
Dokumen
Barang
Terpakai
1
Identifikasi
Sumber
Penyebab
Masalah
Dokumentasi Tata
Letak Barang
Terpakai
3
Dokumentasi
Penyebab
Masalah
4
2
Lokasi :
Pendata :
Periode :
No Nama Barang terpakaiSTATUS
Rencana Tindak lanjutDilakukan
SPK No Korwil
Disetujui : Karangkates,
DM/K Distrik Ketua Korwil
( ) ( )
Baik Rusak
DATA SHEET BARANG TERPAKAI
TATA LETAK BARANG TERPAKAI
MEJA
RAK
Disetujui : Karangkates,
Ketua Korwil
( ) ( )
1
23
4
Identifikasi
Sumber
Penyebab
Masalah
Menetapkan
Pengelolaan &
Tata Letak
Barang
Melakukan
Pemilahan
Identifikasi
Area Kegiatan
R1
R2
P
Langkah 4IDENTIFIKASI SUMBER PENYEBAB MASALAH
Identifikasi
Sumber
Penyebab
Masalah
Dokumentasi Tata
Letak Barang
Terpakai
1
2
Dokumentasi
Penyebab
Masalah
Uji coba Mengambil dan
Menyimpan Barang/
Benda
Mengidentifikasi sumber
masalah
Merekapitulasi sumber
penyebab masalah
Identifikasi sumber penyebab masalah dilakukan dengan
mengamati permasalahan – permaslahan yang timbul setelah
ditetapkan pengelolaan barang – barang terpakai dengan
mengingat hal-hal penting sebagai berikut :
•Garis penanda (marka dll) dan tempat penyimpanan barang
•Stan, rak dan roli
•Meja dan kursi
•Mesin dan alat lain
•Mata pisau
•Material dan pekerjaan dalam proses
•Persediaan untuk hal yang tak terduga
•Minyak
•Instrumen dan alat ukur
•Barang besar
•Barang kecil dan barang yang banyak dipakai
•Persediaan barang untuk diberi label
Uji coba Mengambil dan Menyimpan Barang/ Benda
Kerapian adalah proses menghilangkan pemborosan
waktu yang dipergunakan untuk mengambil dan
menyimpan barang/ benda.Bila tidak dilakukan uji
coba kerapian tidak akan mungkin memberikan hasil
yang memuaskan
0
10
20
30
40
50
60
70
1m 2m 3m 4m 5m 6m 7m 8m 9m 10m
JARAK TEMPUH
detik
/ jar
ak te
mpu
h
Pengambilan Pengembalian
IDENTIVIKASI SUMBER MASALAH
Temuan Lokasi Masalah
Masalah Penyebab Masalah
Pen. Jawab Ke : Periode
Kantor Kabag Kabel Tilp semrawut
Tidak ada holder Ronald Reagan 1 Mei ‘05
Main Gear Lelehan minyak
Packin Bocor Bodong 1 Mei’05
Melakukan
Pemilahan
Jenis
Penyebab
R3
Identifikasi
Sumber
Penyebab
Masalah
Menetapkan
Pengelolaan &
Tata Letak
Barang
Melakukan
Pemilahan
Identifikasi
Area Kegiatan
R1
R2
PD
Tipe Masalah
Melaksanakan
Perbaikan
NormalProblem
Abnormal Problem
1
Dokumen sumber
penyebab
Melaksanakan
Perbaikan melalui
Sesuai Prosedur GKM
TAHAPAN DO
Langkah 5MELAKUKAN PEMILAHAN JENIS PENYEBAB
Rekapitulasi sumber
penyebab masalah
REKPITULASI ABNORMAL PROBLEM
TGL. RENCANA PERBAIKAN NO LOKASI PENYEBAB MASALAH PENYEBAB
JIT/ TPM GKM/ SS
Rekapitulasi sumber
penyebab masalah
REKPITULASI NORMAL PROBLEM
TGL. RENCANA PERBAIKAN NO
LOKASI PENYEBAB
MASALAH PENYEBAB
SPK POKJA
MEMPERBAIKI SUMBER PENYEBAB MASALAH
TAHAPAN DO
Langkah 6
5. Melakukan
Pemilahan
Jenis
Penyebab
6.
Memperbaiki
Sumber
Penyebab
S3
4. Identifikasi
Sumber
Penyebab
Masalah
3. Menetapkan
Pengelolaan &
Tata Letak
Barang
2. Melakukan
Pemilahan
1. Identifikasi
Area Kegiatan
S1
S2
PD
DOKUMENT
SUMBER
PENYEBAB
MASALAH
KO
NS
EP
5W
+ 2
H
MERENCANAKAN
DAN
MELAKSANAKAN
PERBAIKAN
Kegiatan membersihkan juga merupakan evaluasi terhadap lingkungan atau
fasilitas kerja agar tetap terawat dan terjaga kebersihannya
PEMBERSIHAN & MENGHILANGKAN SUMBER KOTORAN
MENDUKUNG KEGIATAN MAINTENANCE
RESIK
TAHAPAN RESIK DALAM 5S
MEMPERBAIKI SUMBER PENYEBAB MASALAH
TAHAPAN DO
Langkah 6
MEMPERBAIKI SUM BER PENYEBAB
NO PENYEBAB WHY WHAT WHERE WHEN WHO HOW
1 Kantor kabag kabel tilpone semrawut
Agar rapi
Pasang Holder dan tray
Kantor Kabag
Minggu ke 4 Mei ‘05
Bodong - Pasang Tray kabel dan holder
Disetujui : Karangkates, DM/K Distrik Ketua Korwil
( ) ( )
TAHAPAN CHECK
Langkah 7
7.
Evaluasi
Hasil
Perbaikan S4
5. Melakukan
Pemilahan
Jenis
Penyebab
6.
Memperbaiki
Sumber
Penyebab
S3
4. Identifikasi
Sumber
Penyebab
Masalah
3. Menetapkan
Pengelolaan &
Tata Letak
Barang
2. Melakukan
Pemilahan
1. Identifikasi
Area Kegiatan
S1
S2
PD
C
Evaluasil
Hasil
Perbaikan
Dokumen hasil
Perbaikan
Membuat
monitoring &
Visual Control
OKNO
Kembali ke
Rerencana
Perbaikan
Hasil Ringkas,
Rapi, dan Resik
EVALUASI HASIL HASIL PERBAIKAN
Kegiatan peningkatan disiplin dan kesadaran terhadap masalah ditempat
kerja secara konsisten dan terus menerus.
DISIPLIN ATAS DASAR KESADARAN DIRI
TERHADAP PROSES S1, S2, S3, S4 DAN PERATURAN PERUSAHAAN
PENDUKUNG PENINGKATAN PRODUKTIVITAS PERUSAHAAN
RAJIN
TAHAPAN RAJIN DALAM 5S
Konsistensi penggunaan Alat Kendali Mutu ( AKM )
sangat diperhatikan dalam pengevaluasian hasil
perbaikan. Beberapa AKM yang dapat dipergunakan
dalam kegiatan Program 5S sebagai sarana
menggambarkan , dan memprioritaskan permasalahaan
antara lain :
•Pareto Diagram
•Pie Chart
•Histogram
•Dll
TAHAPAN CHECK
Langkah 7EVALUASI HASIL HASIL PERBAIKAN
DATA SHEET BARANG TERPAKAI Lokasi : Pendata : Periode :
JUMLAH SBLM
JUMLAH SSDH NO
NAMA BARANG
Baik Rusak
TOTAL NO NAMA
BARANG Baik Rusak
TOTAL
TAHAPAN CHECK
Langkah 7EVALUASI HASIL HASIL PERBAIKAN
TAHAPAN CHECK
Langkah 7EVALUASI HASIL HASIL PERBAIKAN
DATA SHEET BARANG TIDAK TERPAKAI Lokasi : Pendata : Periode :
JUMLAH SBLM
JUMLAH SSDH NO
NAMA BARANG
Baik Rusak
TOTAL NO NAMA
BARANG Baik Rusak
TOTAL
TAHAPAN CHECK
Langkah 7EVALUASI HASIL HASIL PERBAIKAN
CODE KETERANGAN
JMLH
TERP
SNG
TANGGAL
PEMASANG-
AN
LOKASI VISUAL
KONTROL
PENANGGUNG
JAWAB
PETUNJUK ARAH IN
/ OUT
ARAH PUTARAN
MESIN
MANUAL SOP
DAFTAR DOKUMEN
DAERAH RADIASI
BLADE/ BALING-
BALING
PEMADAM
KEBAKARAN
TEMPAT SAMPAH
1
2
3
4
5
6
7
8
No
MEMBUAT VISUAL KONTROL
8.
Standardisasi
& Rencana
Kegiatan
Mandiri
S57.
Evaluasi
Hasil
Perbaikan S4
5. Melakukan
Pemilahan
Jenis
Penyebab
6.
Memperbaiki
Sumber
Penyebab
S3
4. Identifikasi
Sumber
Penyebab
Masalah
3. Menetapkan
Pengelolaan &
Tata Letak
Barang
2. Melakukan
Pemilahan
1. Identifikasi
Area Kegiatan
S1
S2
PD
CA
STANDARDISASI DAN
RENCANA KEGIATAN MANDIRILangkah 8
Hasil Ringkas,
Rapi, dan Resik
Standardisasi
Ringkas, rapi,
Resik dan Rawat
Membuat Papan
Informasi
Melaksanakan
Kegiatan Mandiri
Kegiatan memelihara kondisi Ringkas, Rapi, dan resik melalui identifikasi dan pencegahan sumber penyebab masalah
DAN DITETAPKAN DESAIN TATA RUANG
ADA STANDAR PROSES PERAWATAN KEGIATAN S1, S2, S3
RAWAT
TAHAPAN RAWAT DALAM 5S
Standard Pemilahan.
Suatu pernyataan yang didokumentasikan tentang barang yang terpakai dan
kuantitas yang dibutuhkan
Standard Penataan
Suatu pernyataan yang didokumentasikan tentang tata letak barang yang terpakai
dan pengkodean berdasarkan rentang waktu pemakaian, jenis barang, keamanan
barang dll.
Standard Pembersihan
Suatu pernyataan yang didokumentasikan tentang tata laksana memelihara
kebersihan dan route pelaksanaan pembersihan berdasarkan tempat dan
infrastruktur dilingkungan ruang kerja.
Pembuatan papan informasi 5S kelompok kerja
Membuat jadwal kegiatan pengelolaan barang
Memastikan Jadwal Pengelolaan Barang/ benda terpakai sesuai dengan denah (lay
out) yang telah ditetapkan dapat dilakukan tanpa merusak kondisi yang lain.
Melaksanakan jadwal kegiatan
Melakuan evaluasi kegiatan pengelolaan barang untuk distandarisasikan, jika
belum memenuhi kriteria rapi, maka akan dilakukan identifikasi sumber
penyebab
STANDARDISASI DAN
RENCANA KEGIATAN MANDIRI
TAHAPAN ACTION
Langkah 8
STANDARDISASI DAN RENCANA
KEGIATAN
TAHAPAN ACTION
Langkah 8
CONTOH MODEL PAPAN INFORMASI 5S
RENCANA KERJA
LAIN-LAIN
1. ARTI 5P
2. KEBIJAKAN DASAR PIMPINAN
3. STRUKTUR ORGANISASI PENGELOLA
4. PETA AREA DENAH ASUHAN
5. STRUKTUR ORGANISASI POKJA
6. STANDAR R1, R2, R3, R4, R5
7. RENCANA KERJA POKJA
8. HASIL PERTEMUAN/NOTULEN POKJA
9. DOKUMEN FOTO SEBELUM/SESUDAH
10. HASIL INTERNAL AUDIT
11. CATATAN KUNJUNGAN MANAJEMEN
12. GRAFIK-GRAFIK
90 CM
100CM
100CM
110 CM
ISI DOKUMEN STATIS ISI DOKUMEN DINAMIS/OPERASIONAL
PAPAN INFORMASI 5S IDENTIFIKASIINSTITUSI
1 2 3
4 5 6
7
8 9
10
11 12
PAPAN INFORMASI 5S
EMPAT DIMENSISISTEM INFORMASI & KOMUNIKASI
ATASAN
BAWAHAN
REKANSETINGKAT
PIHAKKETIGA
VALUE OF INFORMATION : ACCURACY, CURRENCY,
EFFIECIENCY, PERTIENCE
PAPAN INFORMASI 5S
(GLASS WALL MANAGEMENT)
Paparan materi papan 5S minimal berisi data-data antara lain :
Informasi dasar tentang 5S (Basic Information) .
Perencanaan dan realisasi kerja pokja 5S.
Informasi hasil audit (Internal dan Eksternal).
Informasi status pencapaian penerapan 5S.
Integrasi hasil penerapan 5S dengan sub sistem lain.
PAPAN 5S
Kebijakan Perusahaan tentang 5S
Organisasi Tim Eksekutif Pengelola 5S
Target Penerapan 5S tingkat Perusahaan
Organisasi Kelompok Kerja 5S dgn Uraian Tugasnya
Denah daerah asuhan
Standar Kerja dan Standar Hasil implementasi 5S
BASIC INFORMATION :
PAPAN 5S
Implementasi S1, S2, S3, S4, S5
Training
Refreshing
Diskusi kelompok
Dll
PERENCANAAN
Rencana Kerja 5S
PAPAN 5S
Hasil Audit :
Berisi hasil audit terakhir dan
sebelumnya (grafik, angka, dll)
PAPAN 5S
Status :
Status kondisi terakhir
dibandingkan dengan sasaran.
PAPAN 5S
Integrasi :
Integrasi sistem 5S dengan
program lainnya (ISO
9001,14001,OHSAS,SMK3, dll)
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
MERENCANAKAN PENERAPAN 5R
SELANJUTNYA
P
C
MENANGGULANGI KONDISI
ABNORMAL
MENANGGULANGI TEMPAT-
TEMPAT YG SULIT DIBERSIHKAN
D
A
MENGEVALUASI KONDISI AREA
SECARA MENYELURUH
STANDARDISASI
IDENTIFIKASI KONDISI ABNORMAL
Januari Februari MaretJADWAL KEGIATAN MANDIRI
NoBULAN/ MINGGU KE
KEGIATAN
PENANGGUNG
JAWAB
STANDARDISASI DAN
RENCANA KEGIATAN MANDIRI
TAHAPAN ACTION
Langkah 8
ROUTE & JADWAL PEMBERSIHAN
Lokasi :
Periode :
1 2 3 4 1 2 3 4
FebruariNo KET.
Keterangan : Rencana Realisasi
Lokasi 5
Januari
Lokasi 3
Lokasi 4
Lokasi 1
Lokasi 2
Minggu ke
LOKASI
ROUTE PEMBERSIHAN & JADWAL PEMBERSIHAN
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
R1
R2
R3R4
R5
Target Desember 2004
Realisasi Audit juli 2004
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1 2 3 4 5 6 7 8
Bulan
Grafik Status
Penerapan 5S
Hasil Rata-rata Th. lalu
STATUS PENERAPAN 5R
RADAR CHART
Seksi :
Bagian :
SEKIAN
DAN
TERIMA KASIH